Doğa Bilecik

Dog˘ a / Nature



Dog˘ a / NatureB ilecik

T.C. BURSA ESKİŞEHİR BİLECİK KALKINMA AJANSIAltınova Mah. İstanbul Cad. 424/4 Buttim İş Merkezi Buttim Plaza Kat: 6 Osmangazi / Bursa 0(224) 211 13 27 www.bebka.org.tr [email protected] Yapım / ProductionGünışığı Turizm Yayıncılık Pazarlama Bilişim San. ve Tic. Ltd. Şti. Kamerhatun Mah. Hamalbaşı Cad. No:14 / 140 Beyoğlu / İstanbul 0(212) 245 79 66 Metin ve Fotoğraflar / Writer and Photograph İsmail Şahinbaş Tasarım / Design Özgür Bahçe Çeviri / Translation Hakan Çolak Rehberlik ve Organizasyon / Guidance and Organization Kerim Karaman Baskı / Publication Seçil Ofset www.secilofset.com 0(212) 629 06 15 Aralık / December 2018

8 Coğrafya / Geography 20 İklim / Climate 24Su Kaynakları / Water Resources 28 Biyolojik Çeşitlilik / Biological Diversity 36 Rotalar / Routes

BİLECİK Map of Bilecik Province

Önsöz / Preface Yollar kentin belleğidir Roads are the memory of the city Bilecik Valiliği koordinasyonunda Bursa The Bilecik Nature Book is prepared by BursaEskişehir Bilecik Kalkınma Ajansı (BEBKA) Eskişehir Bilecik Development Agency to reveal thetarafından Bilecik ilinin doğal değerlerini natural values of Bilecik under the coordination ofortaya çıkarmak amacıyla Doğa Bilecik kitabı Bilecik Governorship.hazırlanmıştır. The Bilecik Book of Nature is the first and Doğa Bilecik kitabı, bu uzun yolculuğumuzun strongest step in this long journey. This step willilk ve en sağlam adımıdır. Bu adım beraberinde bring new approaches.yeni yaklaşımları da getirecektir. While creating natural and cultural based Bilecik coğrafyasında doğal ve kültürel walking trails in Bilecik geography, we leavetemelli yürüyüş parkurları oluştururken, geçmiş witnesses of the past and transport networks ofzamanın tanığı, kentlerin ulaşım ağlarını geleceğin cities to future generations.nesillerine emanet bırakıyoruz. In the whole province; we prepared a total of İlin tamamında; 5 tematik, 18 günübirlik ve 2 500 km route including 5 thematic, 18 day tripsde kanyon geçişi olmak üzere toplamda 500 km’lik and 2 canyon passes.rota hazırladık. Bilecik doğa turizmi içinde eşsiz We are inviting all nature lovers, especially thebir çekim merkezi olma yolunda emin adımlarla people of Bilecik and our country, to Bilecikilerliyor. Başta Bilecikliler ve ülkemiz insanlarıolmak üzere, tüm doğaseverleri Bilecik’e davetediyoruz…Tahir BüyükakınVali / Governor

Doğa BilecikNardın Platosu / Nardın Plateau -6-

Nature Bilecik Tozman Yaylası / Tozman Plateau İklimlerin ve Coğrafyaların Kesişim A city at the intersection of climates Noktasında Bir Şehir; Bilecik and geographies, Bilecik Bilecik, Marmara Bölgesi’nin güneydoğusunda Bilecik is located at the intersection points ofMarmara, Karadeniz, İç Anadolu ve Ege bölgelerinin Marmara, Black Sea, Central Anatolia and Aegeankesişim noktaları arasında bulunmaktadır. regions in the south east of the Marmara Region.Doğudan Bolu ve Eskişehir, güneyden Kütahya, Bolu and Eskişehir from the east, Kütahya frombatıdan Bursa, kuzeyden Sakarya illeri ile çevrili the south, Bursa from the west, Sakarya provincesdurumdadır. İl, 4321 km²’lik alanı ile ülke are surrounded by the north. With an area oftopraklarının % 0,5’ini kaplayıp alan sıralaması 4321 km², the province occupies 0.5% of thebakımından 65. sırada yer almaktadır. Bilecik country’s territory and ranks 65th in terms of theülkemizin dört ayrı bölgesine sınırı olan tek ildir. area ranking. Bilecik is the only province that hasEge, İç Anadolu, Karadeniz ve Marmara bölgelerinin borders to four different regions of our country.kesiştiği yerde bulunmasından ötürü iklimi ve Since the Aegean, Central Anatolia, Black Sea anddolayısı ile bitki örtüsü çeşitlilik göstermektedir. Marmara regions are located at the intersection ofİl merkezi 500 metre yükseltide bulunmaktadır. the regions, the climate and thus the vegetationKöroğlu Dağları, İç Anadolu Platosu ve kıyı ve vary. The city center is at an altitude of 500 m.akarsu ovaları ile örülü bir coğrafyaya sahiptir. Köroğlu Mountains, Central Anatolia Plateau, hasBilecik coğrafyası deyince akla ilk olarak çeşitlilik a geography that is woven with coastal and riverve zenginlik gelmektedir. Değişen yükselti plains. Diversity and richness come to mind whenfarklılıkları ve bunların yarattığı ekosistemler Bilecik geography is mentioned. The change inile üç bitki coğrafyasının kesişim noktasında altitude and the ecosystems created by thembulunma durumu Bilecik coğrafyasını çekici hale and the location of the three plant geography atgetirmektedir. the intersection point make Bilecik geography attractive. 7

Doğa BilecikYenipazar Coğrafi Yapı Geographical Structure Orta Kuşak’ta yer alan Türkiye doğal bitki Turkey that is located in the midrail is a richörtüsü yönünden zengin bir ülkedir. Bu zenginliğin country from the point of natural vegetation. Thebaşlıca nedeni kısa mesafelerde değişen main reason of this wealth is the earth crust orderyerkabuğu düzeni ile buna bağlı olarak ortaya çıkan that changes at short distances and soil properiestoprak özellikleri ve iklim şartlardaki farklılıklardır. consequently and differences in climate conditions.Aslında genel anlamda Bilecik için de bu şartlar Actually, in general manner, these conditions aregeçerlidir. valid for Bilecik also. Türkiye kuzey yarımkürede yer aldığı için Because Turkey is located in Northgüneyden kuzeye gidildikçe iklim değişmektedir. Hemisphere, the climate changes from South toBitki örtüsü, tarım ürünleri ve toprak türleri çok North.Vegetation, agricultural product and soilçeşitlidir. Yüksek bir ülke olması nedeniyle; types are so various. Cultivated area is small andekili-dikili alanı az ve parçalıdır. Türkiye’nin fragmental due to being a high county. The fourkapsadığı coğrafyalarda, çeşitli iklim tiplerinde dört seasons are experienced in geographies thatmevsim dengeli olarak yaşanmaktadır. Türkiye, Turkey covers and various climate types. Turkeyılıman kuşak ile subtropikal kuşak arasında yer is located between the temperate zone andalmaktadır. Bu özelliği sayesinde ülkenin değişik subtropical zone. Thanks to this feature, diffirentiklim bölgeleri üzerinde farklı mevsimler aynı anda seasons can be experienced on different climaticyaşanabilmektedir. zones of the county at the same time.8

Nature Bilecik Tozman Yaylası / Tozman Plateau Bilecik coğrafyasını daha iyi anlamak için To understand better geography of Bilecik,Anadolu coğrafyasının temel özelliklerini iyi bilmek the basic features of Anatolian geography shouldgerekmektedir. Yani genelden özele doğru bakış be known better. That is to say, the view fromçok daha doğru bakış olmaktadır. İl topraklarının the general to specific is much more accurate%32’sini dağlar oluşturmaktadır. Dağlarında view. The mountains constitute 32% of provincialkızılçam, köknar, karaçam, sarıçam, kayın, ceviz, lands. Calabnian pine, scotch pine, beech, walnut,fındık, meşe, ladin, titrek kavak, funda, ıhlamur, hazelnut, oak, quaking aspen, brier, linden, bay,defne, böğürtlen, incir, dişbudak, alıç ve kekikler blackberry, fig, ashen, howthorn and thymes are inbulunmaktadır. its mountains. PazaryeriPazaryeri 9

Doğa BilecikGölpazarı Jeolojik Yapı Geological Structure İl merkezinin en yüksek noktası 1150 metre The most highest point of city center isyüksekliği ile Dokuz Öküz Tepesi’dir. Ayrıca Dokuz Öküz Hill with its 1150 m. height. Besides,Çaytepe, Kavşaktepe, Yediler Tepesi, Dedekaya Çaytepe, Kavşaktepe, Yediler Hill, DedekayaTepesi, Deresakarya Tepeleri, Abbaslık Tepeleri, Hill, Deresakarya Hills, Abbaslık Hills, Küplü,Küplü, Gülümbe ve Pelitözü sırtları merkezin Gülümbe and Pelitözü crests constitutes the otherdiğer yükseltilerini oluşturmaktadır. İlin en yüksek elevations of the center. The highest mountain ofdağı Bozüyük ilçesinde bulunan 1906 metrelik the city 1906 m. Kala mountain which is locatedKala Dağı’dır. Yine aynı ilçede bulunan Yirce in Bozüyük county. The hightest point of YirceSıradağları’nın en yüksek noktası Yircetepe Mountain Ranges which is located in the same1790 metrede, Metristepe ise 1300 metrede county again is Yircetepe at 1790 m. Metristepebulunmaktadır. Osmaneli’de bulunan Avdan Dağı reaches 1300 m. in case. Mount Avdan is located926 metre, Pazaryeri ilçesinde bulunan Ahi Dağı at Osmaneli. Its summit is 926 meters above sea1100 metre, Söğüt ilçesinde Ballıkaya 1050 level. Mount Ahi is located at Pazaryeri. Its summitmetre, İnhisar ilçesinde bulunan Akköy 950 metre, is 1100 meters above sea level. Mount BallıkayaGölpazarı’nda Göldağ’ın Kurşunlu Tepesi ise 1284 is located at Söğüt. Its summit is 1050 metersmetre yüksekliği bulmaktadır. above sea level. Mount Akkaya is located at İnhisar. Its summit is 950 meters above sea level. Mount Gölday is located at Gölpazarı. Its summit (Kurşunlu Tepesi) is 1284 meters above sea level.10

Nature Bilecik Gölpazarı Köroğlu Dağları Köroğlu Mountains Köroğlu Dağları İç Anadolu Bölgesi’ni Köroğlu mountains are mountain ranges thatKaradeniz Bölgesi’ne bağlayan sıradağlardır. bound central Anatolia Region to the BlackseaDoğuda Osmancık dolaylarında Kızılırmak Region. It extends from the Kızılırmak elbow in thedirseğinden, batıda Bilecik dolaylarında Sakarya east of Osmancık to the Sakarya valley aroundVadisi’ne kadar uzanmaktadır. Kuzeyindeki Bilecik in the west. It is seperated from DoğuBolu-Ilgaz Dağları’ndan Devrez ve Ulusu-Gerede Ilgaz mountains that are its North with Devrez andÇayı yatakları ile ayrılmaktadır. Güney sınırını Ulu-Gerede Teas. Sakarya River, Kimir Tea andise Sakarya Nehri, Kimir Çayı ve Kızılırmak tayin Kızılırmak constitute the South bound in case. Frometmektedir. Dağların doğu batı istikametinde east to the west mountains have a lenght almostuzunluğu yaklaşık 400 km civarındadır. En yüksek 400 kilometres. Köroğlu Hill that is at 2499 metresnoktası Bolu’nun Aladağ kütlesi üzerindeki altitude is the highest point on Bolu’s Aladağ mass.2499 metre yüksekliği ile Köroğlu Tepesi’dir. Köroğlu is a land of extinct volcano and the clueKöroğlu, sönmüş bir volkan dağıdır ve bunun of this situation can be seen clearly in Yenipazar,izleri Yenipazar, Gölpazarı ve İnhisar’da net olarak Gölpazar and İnhisar.görülebilmektedir. 11

Doğa Bilecik Bozüyük Batanyayla Topografya Topography Bilecik’in toprakları genel olarak tepelik alanlar, Generally, the ground of Bilecik is a shape ofdik ve derin vadilerle yarılmış aşınım düzlükleri hill areas, wear flats step and deep valleys. Northşeklindedir. Kuzey Anadolu kenar dağları yani Anatolia side mountain, starting point of BlackseaKaradeniz dağlarının başlangıç merkezi, İç Anadolu mountain, starting point of central Anatoliaplatolarının başlangıç yeri, Marmara Bölgesi’nin Plateaus, all of the areas where the coastal plainsise kıyı ve akarsu çanak tabak ovalarının sona ant the plateau all of the areas where the coastalerdiği alanlarının tamamı ilin sınırları içerisindedir. plains of Marmara Region are within the bordersKuzey Anadolu dağlarının denizden içeriye doğru of the province. Because Köroğlu mountain thatikinci serisi olan Köroğlu Dağları ilin topraklarında second series of North Anatolia Mountain seperatebaşladığından arazinin batıdan doğuya doğru the province, it causes to raise the land suddenlybirden yükselmesine neden olmaktadır. Dağ, from the west to east. Mountain separete theBozüyük Ovası ve Sakarya Nehri ile kuzey-güney province two parts in the direction of North andyönünde ili iki bölüme ayırmaktadır. Dağlar bu South with Bozüyük Plain and Sakarya River.ırmağın her iki yakasında devam etmektedir. The Mountains continue on both sides of thisGenellikle Sakarya Nehri boyunca uzanan çok river. Generally plains which are not very wide,geniş olmayan düzlükler şeklinde ovalar il lengthening along the Sakarya River, cover a 7topraklarının %7’lik bir bölümünü kaplamaktadır. percent part of the provincial land.12

Nature Bilecik Pazaryeri Ovalar, Platolar ve Vadiler Plains, Plateaus and Valleys İl topraklarının %7,5’lik bölümünü oluşturan Plains that form 7,5 percent of the provincialovalar genellikle Sakarya Nehri boyunca uzanan territory are the shape of flats that are not veryçok geniş olmayan düzlükler şeklindedir. İlin en wide and lenghtening along the Sakarya riverbüyük ovası; Bozüyük Ovası’dır. Bunların dışında in general. The largest plain in the province isOsmaneli, Pazaryeri ve Gölpazarı ovaları da zengin Bozüyük Plain. Beside this, Osmaneli, Pazaryerive verimli topraklardır. İlin yeryüzü şekilleri tepelik and Gölpazarı Plains are fertile and productivealanlar, dik ve derin vadiler, yarılmış ve aşınmış sails. The landforms of the province form with hilldüzlüklerden oluşmaktadır. İlin %60’ını da yayla ve areas, step and deep valleys, severed and wornplatolar oluşturmaktadır. İlin %46’sında ormanlar plains. 60 percent of the province are plateausbulunmaktadır. Bin metreye kadar olan orman and valleys. The forest are found in 46 percentörtüsü meşelikler, otsu bitkiler ve makilerden of the province. The forest cover that is up to aoluşmaktadır. 1500 metre yükseltinin sınırına thousand meters consists of oaks, herbaceouskadar da karaçam, kayın, kızılçam kestane türünde plants and maquises up to limit of 1500 meters,yüksek boylu ağaçlar, 1500 metre yükseklikten there are high tall trees such as black pine, beech,sonra ise köknar cinsinden ağaçlar bulunmaktadır. red chestnut types. After 1500 meters there are fir Bilecik ili sınırları içerisinde yer alan yaylalar type of tree.şunlardır: These are the pletaeus located within the boundary of Bilecik province: 13

Doğa Bilecik Bozüyük Kömürsu Yaylası / Kömürsu Plateau14

Nature Bilecik Bozüyük Çiçekliyayla Kömürsu Yaylası Kömürsu Plate Bozüyük İlçesi’ne 28 kilometre uzaklıkta That is away from Bozüyük town 28 kilometersbulunan yayla; köknar, karaçam, kayın, ardıç ve is covered with fir larch, beech, juniper and vanausçeşitli çiçeklerle kaplıdır. 90 hektar alana sahip flowers. The height in the plateau with on area atyaylada yükseklik 1.700 metredir. 90 hectares is 1700 m. Çiçekli Yayla Çiçekli Platea Bozüyük İlçesi’nin tertemiz havası, berrak Bozüyük district’s clear air, clear water, lushsuları, yemyeşil çimenleri, rengârenk çiçekleri, grass, colorful flowers, forest texture, and endemicorman dokusu ve endemik bitkisi ‘Çimtein’in plants, grass covered with thyme scented plateau,kapladığı kekik kokulu yayla, Üçtepeler Mevkii’nde Üçtepeler locality and is 1906 m. high.1906 metre yüksekliğindedir. Sofular Plateau Sofular Yaylası The height of the plateau covered with pine Bozüyük ilçe merkezine 25 kilometre and fir trees 25 km away from Bozüyük countyuzaklıktaki çam ve köknar ağaçları ile kaplı yaylanın town is araund 1600 m. It has 10 hectares openyüksekliği ortalama 1600 metre civarındadır. 104 area.hektar açık alana sahiptir. Uzunçam Plateau Uzunçam Yaylası The plateau with beech, pine and vanous other Kayın, çam ve diğer çeşitli ağaçların yer trees is away from 14 kilometers county town.aldığı yayla, Pazaryeri ilçe merkezine 14 kilometreuzaklıktadır. 15

Doğa BilecikHarmankaya Kanyonu / Harmankaya Canyon Jeomorfoloji Geomorphology Bilecik çok çeşitli coğrafi özelliklere sahip In addition to having a wide range ofolmanın dışında, yer kabuğu özellikleri ile de çeşitli geographic features, Bilecik has a variety ofmaden ve taşlara da sahiptir. İl, inşaat sektöründe minerals and stones with its earth crust properties.kullanılan bu yapı elemanları ile ülkemizin The province is one of the industrialized provincessanayileşmiş illerinden biridir. Taşı mermer, toprağı of our country with these building elements used inseramik, yaprağı ipek sözünü doğrular niteliktedir. the construction sector. It verifies the saying that its stone is marble, earth is ceramic, leaf is silk. İl coğrafyasından çıkarılan endüstriyelhammaddeler şu şekildedir: Industrial raw materials extracted from the province geography are as follows. Doment: Bozüyük Pegmatit: Söğüt Kayacık Köyü ile Küre Doment: BozüyükBeldesi’nde bulunmaktadır. Pegmatit: It is found in Söğüt Kayacık Village Talk: Söğüt ve Bozüyük and Küre Town. Kalsit: Bozüyük Kocadüz mevkii Talk: Söğüt and Bozüyük Kil: Söğüt Çaltı, Yakacık, Hamitabat ve Yeniköy Kalsit: Bozüyük and Kocadüz Locationköyleri Kil: Söğüt Çaltı, Yakacık, Hamitabat and Kaolen: Bayırköy, Aşağı ve Yeniköy Yeniköy villages Kaolen: Bakirkoy, Asagi and Yenikoy Asbest: Osmaneli Asbest: Osmaneli16

Nature Bilecik İnhisar Mağarası / Inhisar Cave İnhisar Mağarası Inhisar Cave İnhisar ilçesine ismini veren mağara ilçe The cave, which gives its name to Inhisarmerkezinin güneyinde, İnkaya Tepesi’nin Sakarya district, is located on the northern slope of theIrmağı’na bakan kuzey yamacındadır. MTA (Maden Incan Hill overlooking the Sakarya River to theTetkik ve Arama Genel Müdürlüğü) tarafından south of the district center. It was explored andaraştırılarak 2002 yılında haritası çıkarılmıştır. mapped by MTA (General Directorate of MineralMağaranın yüksekliği 350 metre, uzunluğu 170 Exploration and Exploration) in 2002. The height ofmetre ve derinliği ise yüzeyden yükseklik olarak 40 the cave is 350 meters, its length is 170 metersmetreye kadar gitmektedir. and its depth is 40 meters. Harmankaya Kanyonu Harmankaya Canyon Macera sevenler için farklı deneyim imkânı The entrance of the canyon, which offerssunan kanyonun girişi, Yenipazar ilçesine bağlı different experience for lovers of adventure, isKarahasanlar Köyü tarafındadır. Giriş yüksekliği located by Karahansarlar Village of Yenipazar. The538 metre olan kanyon, yaklaşık 3 kilometre canyon, which is 538 meters high, ends at a heightsonra 385 metre yükseklikte, İnhisar ilçesi of 385 meters after about 3 kilometers and endsHarmanköy sınırlarında sona ermektedir. İçinde at the borders of Harmanköy in the İnhisar district.irili ufaklı şelaleler bulunan kanyonu geçmek için To pass the canyon with large and small waterfalls,yüzme bilmek ve gerekli ekipmanlara sahip olmak you need to know how to swim and have thegerekmektedir. necessary equipment. 17

Doğa BilecikKoyunlu Hamamı / Koyunlu Hammam18

Nature BilecikHarmankaya Kanyonu / Harmankaya Canyon Jeotermal Alanlar Geothermal Fields Bilecik’teki kaplıca ve içmeceler ise şunlardır: Hot springs and drinks in Bilecik are: Osmaneli Selçik İçmeleri Osmaneli Selcik Fountains Osmaneli’ye 9 kilometre uzaklıkta, sodyum The water, which is rich in sodium chloride,klorür, sodyum bikarbonat, sodyum sülfatça zengin sodium carbonate and sodium sulphate, is 9 kmolan suyunun sıcaklığı 15-20 derecedir. Mide, away from Osmaneli and its temperature is 15-20karaciğer safra kesesi, bağırsak ve idrar yolu degrees. Good for stomach, liver, gallbladder,hastalıklarına iyi gelip, böbrek ve mesane taşlarının bowel and urinary tract diseases. It is also effectivedüşürülmesinde etkilidir. in reducing kidney and bladder stones. Söğüt Çaltı Kaplıcası Söğüt Çaltı Spa Söğüt ilçe merkezine 10 kilometre, Bilecik It is 10 km away from Söğüt town center andil merkezine 40 kilometre, Çaltı Köyü’ne 5 5 km away from Çaltı Village and it is used askilometre uzaklıkta, Sakarya Nehri kıyısında bath and drinking water from the concierge on thebulunan kaplıcadan banyo ve içme suyu olarak shore of Sakarya River. The water of the spa comesyararlanılmaktadır. Kaplıcanın suyu 30 kilometre from a source 30 kilometers away. Thermal; helpsuzaklıktaki bir kaynaktan gelmektedir. Kaplıca, the furuncle, the itchy skin diseases, the stomachçıban, kaşıntılı deri hastalıkları, mide rahatsızlıkları, diseases, the rheumatic diseases, the nephritis,romatizma hastalıkları, nefrit, polinetrit, safra the polinetrit, the gall bladder and the women’skesesi ve kadın hastalıklarına iyi gelmektedir. diseases. 19

Doğa BilecikBilecik Merkez İklim Climate Ülkemizdeki iklimleri sınıflandırılırken kesin It is not possible to form certain borders whilesınırlar çizmek mümkün değildir. Karadeniz, Akdeniz classifying the climates in our country.The Black Sea, theile birlikte karasal iklim tipi, ülkemizde etkili olan üç continental climate type together with the Mediterranean,büyük iklim tipidir. Bu üç iklim tipleri arasında geçişler are the three major climate types that are effective indereceli gerçekleşmektedir. Ülkemizin üç tarafının our country.Transitions between these three climatedenizlerle çevrili olmasının yanında dağlar, derin types are gradual.The mountains, deeep valleys, plainsvadiler, ovalar ve platolar Türkiye’nin coğrafyasını and plateaus characterize Turkey’s geography as wellkarakterize etmektedir. Bilecik, Anadolu coğrafyasının as being surrounded by the sea o all three sides ofcoğrafi bölümlerinin kesişim noktasında our country. Bilecik, the presence of Anatolia at thebulunmasından kaynaklı geçiş iklimini yaşamaktadır. intersection of geographical segment is experiencingYani Anadolu’daki hâkim ilkim tiplerinin hepsini bir the climate-induced migration. In other words, all ofşekilde yaşamaktadır. Bu açıdan Bilecik için net the climate types in Anatolia are living in a way. In thisiklim tanımı yapmak zordur. İlin çok farklı coğrafi respect, it is difficult to define a clear climate for Bilecik.yapısı ve il topraklarının yayılımı, bu geçiş ikliminin The very different geographical structure of the provinceyaşanmasında etkili olmaktadır. Sakarya Nehri’nin and the spread of the provincial lands are effective inde varlığı ile birlikte, çok farklı topografyasına paralel this transition climate.Along with the existence of theolarak da iklimler yaşamaktadır. Ama ilin genelinde Sakarya River, there are also climates in parallel to itstüm iklimlerin aynı anda yaşandığı bölgeler ve bitki very different topography. But in the province, there arevarlıkları da görülmektedir. Bölgenin su kaynakları also regions and plant assets where all climates occurve farklılık gösteren topoğrafyasına paralel olarak 3 simultaneously. Parallel to the water resources of thefarklı iklim tipi görülmektedir. region and the differentiated topogens, 3 different climate types are observed.20

Nature Bilecik Pazaryeri Mikroklimal iklimler Microclimal Climates Sakarya Nehri Havzası’nda, özellikle nehrin In the Sakarya River Basin there is aaktığı araziler boyunca mikroklimal bir iklim microclimate climate especially along the terrainyaşanmaktadır. Sakarya Nehri il sınırlarına İnhisar where the river flows. The Sakarya River enters intoilçesinden giriş yapıp, Osmaneli ilçesinden Sakarya the provincial borders of Inhisar and flows throughiline doğru akıp gitmektedir. Bu bölümler tarımsal the Osmaneli district to the province of Sakarya.anlamda çok verimli alanlardır. İlin, iklimsel olarak These sections are very fertile areas in terms ofen karışık ilçesi Pazaryeri’dir. Pazaryeri’nde üç agriculture. The most climaticly mixed district ofiklim tipi net olarak yaşanmaktadır. the province is Pazaryeri. There are three types of climate in Pazaryeri.Yirce Dağları / Yirce Mountain Nardın Platosu / Nardın Plateau 21

Doğa BilecikOsmaneli22

Nature Bilecik Harmankaya Kanyonu / Harmankaya Canyon İklimsel veriler Climatic Data Bilecik’te, yılların birikimine dayanan, takip ve The average annual temperature which iskayıt edilmiş yıllık sıcaklık ortalaması; 12,3 °C’dir. based on the accumulation of years in Bilecik,Karlı gün sayısı ise 25 gündür. İlde en soğuk ay followed and recorded is 12.3 centigrade degree.ortalama; 2,5 °C ile Ocak ayıdır. İlde 55 günlük The number of snowy days is 25 days. It is Januarybir dönem içerisinde don olayları yaşanmaktadır. with a temperature of 2.5 degrees. In the periodTemmuz ayı 21,7 °C ile ortalama en çok sıcağın of 55 days, the frost events are experienced. Julyyaşandığı aydır. Yıllık ortalama nispi nem %66 is the month which is the maximum temperaturekırağı gün sayısı 25, sisli gün sayısı ise 14 gündür. with 21.7 centigrade degree. The average annualYine takip ve kayıt edilen veriler ışığında ilde relative humidity is %66, the number of rime daysyaşanmış en yüksek sıcaklık 1945 Ağustos ayında is 25 days, the number of the foggy days is 1440,6 ºC olmuş, en düşük sıcaklık ise 1950 Ocak days. According to the datas which is followedayında -16 ºC olarak ölçülmüştür. İlginç iklimsel and recorded, the maximum temperature isverilerden biri de ilde batı ve kuzeybatı rüzgârlarının 40.6 centigrade degree in August 1945 and theetkin oluşudur. Yıllık ortalama rüzgâr hızı 3,4 m/ minimum temperature is 16 centigrate degree insn’dir. Yıl içinde rüzgârlar 135 gün kuvvetli rüzgâr January 1950. One of the interesting climatic datave 17 gün de fırtına şeklinde esmektedir. is the effect of west and northwest winds in the province. The average annual wind speed is 3,4 m/ sec. The winds in the year blow 135 days hard and blow 17 days like storm. 23

Doğa BilecikYenipazar Sürmen Göleti / Sürmen Pond Su Kaynakları Water Resources İlin kolları ile birlikte en büyük su kaynağı Along with the branches of the province,Sakarya Nehri’dir. Sakarya Nehri’nin ilin coğrafyası the largest water resource is the Sakarya River.üzerinde etkili olduğu açıkça görülmektedir. It is clear that Sakarya River is effective in theSakarya, ülkemizin en hızlı akan su kaynakları geography of the province. Sakarya is among thearasında olup, Çoruh Nehri’nden sonra da debisi water resource which flow the fastest in our countryen yüksek akarsudur. and it has the highest flow rate after Çoruh Stream. Sakarya Nehri Sakarya River Sakarya Nehri 824 km uzunluğu ile Kızılırmak Sakarya River is 824 km long and is the thirdve Fırat Nehri’nden sonra Anadolu’nun üçüncü longest water source in Anatolia after the Fırat River.en uzun su kaynağıdır. Eskişehir’in Çifteler ilçesi It originates from the source called Sakaryabaşıyakınlarındaki Sakaryabaşı adı verilen kaynaktan near Çifteler district of Eskişehir and it is poureddoğup Sakarya ilinin Karasu ilçesinin batısından from the west of the Karasu district of the SakaryaKaradeniz’e dökülmektedir. Sakarya Nehri aktığı province to the Black Sea. The Sakarya River is fedçığır boyunca irili ufaklı birçok kolla beslenmektedir. by a large number of branches along the epoch.Bunların başlıcaları Porsuk, Kirmir Suyu, Ankara The main ones are Kirmir Water, Ankara Stream,Çayı, İnegöl, Göksu, Göynük, Karasu ve Mudurnu Inegol, Goksu, Goynuk, Karasu and MudurnuÇayı’dır. Yağmur ve kar suları ile beslenen Sakarya Stream. The Sakarya River, which is fed by rain andNehri, düzensiz bir rejime sahiptir. Bu düzensiz snow waters, has an irregular regime. Due to thisrejimden ötürü aşağı havzasında zaman zaman irregular regime, it causes floods in its lower basin.taşkınlara neden olmaktadır. Nehrin en yüksek su The highest water flow of the river is April and theakımı Nisan, en düşük su akımı ise Ekim ayındadır. lowest water flow is in October.24

Nature Bilecik Sakarya Nehri / Sakarya River Sakarya Nehri, İnhisar ilçesi yakınlarında Sakarya River, near the town of İnhisar into theBilecik topraklarına girip; kuzey-güney yönünde territory of Bilecik; It flows north-south directionakarak ili doğu ve batı olmak üzere iki parçaya and divides the province into two parts as eastbölmektedir. Vezirhan’ın kuzeyinde Karasu Deresi, and west. In the North of Vezirhan Karasu stream,Osmaneli ilçesi yakınlarında da Göksu Çayı’nı nearby Osmaneli Göksu river join to Sakarya riveralarak kuzeye yönelir. Yaklaşık onda birlik kısmı (80 and it flows nortward. Approximatelly one-tenth ofkm) Bilecik sınırları içinde akmaktadır. Ortalama the river (80 km) flows through borders of Bilecikdebisi 100 m³/sn, ortalama derinliği 1,5 metre, en province. Avarage flow is 100 m³/sec, avaragefazla derinliği ise 5 metre kadardır. depth is 1,5 metres, the deepest depth is almost 5 metres.Pazaryeri Esere Göleti / Esere Pond Harmandere 25

Doğa Bilecik Pazaryeri Küçükelmalı Göleti / Küçükelmalı Pond Karasu Karasu Karasu, Bozüyük’ten doğmaktadır. Bilecik Karasu arises from Bozüyük. It enters bordersmerkez ilçe sınırları içine Karasu Boğazı’ndan of Bilecik province from Karasu pass. From thatgirmektedir. Bu noktadan 500 metre sonra point 500 metres forward Karasu river meetsVezirhan’da Sakarya Nehri’ne kavuşur. Debisi Sakarya river in Vezirhan. It has irregular flow, itsdüzensiz olan bu su kaynağı, 65 km uzunluğunda total lenght is 65 kilometres and all of the riverolup tamamı Bilecik ili içerisinde yer almaktadır. flows through Bilecik province. Sakarya Nehri ve Karasu dışında il toprakları In addition to Sakarya and Karasu river, Söğütiçerisinden Söğüt Deresi (25 km), Sorgun Deresi stream(25 km), Sorgun stream (20 km), Karapınar(20 km), Karapınar Deresi (13 km), Değirmen stream (13 km), Değirmen stream (6 km), KızılbağıDeresi (6 km), Kızılbağı Deresi (16 km) ve Akçay stream (16 km) and Akçay stream flow through theDeresi (13 km) akmaktadır. 60 km uzunluğunda province. Göksu river has 60 kilometres lenght andbulunan Göksu Çayı’nın da 25 km’si il sınırları 25 kilometres of it flows through borders of theiçerisinden geçmektedir. province. Şelaleler Waterfalls İl sınırları içerisinde ilin 2 ayrı noktasında Within the borders of province there are totallytoplam 3 tane şelale bulunmaktadır: three waterfalls in two different side of the city. Kınık Şelalesi Kınık Waterfall Merkez Kınık Köyü, Alamandere Mevkii The water coming from cliff close toyakınındaki kayalıktan çıkan su ilginç bir görüntü Alamandere and central Kınık village has anvermektedir. İl merkezine uzaklığı yaklaşık 25 interesting landscape. Distance to province iskilometredir. approximatelly 25 kilometres.26

Nature Bilecik Bilecik Merkez Kınık Şelalesi / Kınık Waterfall Suuçtu (Nardın) Şelalesi Suuçtu (Nardin) Waterfall Yenipazar ilçesinin nadide güzelliklerinden bir One of the precious beauties of Yenipazar istanesidir. Yukarıçaylı Köyü yakınında bulunmaktadır. Suuçtu waterfall. It is close to Yukarıçay village.İlçeye uzaklığı 10 kilometredir. Yaklaşık 30 metre Distance to the district is 10 kilometres. Theyükseklikten düşen su, muhteşem bir manzara water is fallen from about 30 meters that makesortaya çıkarmaktadır. awesome view. İnhisar (Çalkara) Şelalesi İnhisar (Çalkara) Waterfall Doğal yapısı tamamen korunan şelale, The natural structure of waterfall is underÇalkara Köyü yakınlarındadır ve ilçeye uzaklığı 9 protection and it is close to Çalkara village. Thekilometredir. distance to the district is 9 kilometres. Göller ve göletler Lakes and Ponds İl sınırları içerisinde doğal göl There is no natural lake within the bordersbulunmamaktadır. Merkez ilçede Pelitözü, of the province. There are dam lakes such asÇavuşköy, Kızıldamlar ve Kurtköy baraj gölleri, Pelitözü, Çavuşköy, Kızıldamlar and Kurtköy inBozüyük’te Dodurga, Pazaryeri’nde Büyükelmalı, the central dictrict; and also some ponds such asKüçükelmalı, Günyurdu, Sarnıç, Bozcaarmut, Esere, Dodurga in Bozüyük, Büyükelmalı, Küçükelmalı,Yenipazar’da Süzmen, Gölpazarı’nda Akçay ve Günyurdu, Sarnıç, Bozcaarmut, Esere in Pazaryeri,Osmaneli’nde de Çerkeşli göletleri bulunmaktadır. Süzmen in Yenipazar, Akçay in Gölpazarı and Çerkeşli in Osmaneli. 27

Doğa BilecikŞakayık / PeonyBilecik Merkez28

Nature Bilecik Şakayık / Yirce Dağları Peony / Yirce Mountain Biyolojik Çeşitlilik Biological Diversity Türkiye, Avrupa-Sibirya, Akdeniz ve İran- Turkey is situated at the juction of three of theTuran olmak üzere üç farklı bitki coğrafyası world’s phytogeographical regions: Euro-Siberian,bölgesinin kesişme noktasında bulunmaktadır. Mediterranean and Irano-Turanian. It is interestingİlginç olan Bilecik’te bu üç bitki coğrafyasının that characteristics of these three differentözellikleri görülmektedir. Türkiye, dünyanın 8 gen phytogeographical regions can be seen in Bilecik.merkezinden ikisinin (Akdeniz ve Yakın Doğu) Turkey is situated at the junction of two of eightkesiştiği noktada yer almaktadır. Bu iki bölge world’s gene centres (Mediterranean and Neartahılların ve bahçe bitkilerinin ortaya çıkışında çok East). These two regions are major gene centresönemli bir role sahiptir. and have contributed much to the origin of many cultivated plant species. Dünya yüzeyinde tüm ekosistemlerin temelinioluşturan bitkilerdir. Bu doğrultuda Bilecik’in Every ecosystems on the world’s surface areAnadolu gibi çok şanslı bir coğrafya olduğunu coming from these plants. At that point, it cangörülebilmektedir. Bilecik’in yarısı ormanlarla be seen that Bilecik is so lucky geography likekaplıdır. Orman alanlarının varlığının dışında 200 Anatolia. Half of the Bilecik is covered by forestmetre ile 1800 metre arasında değişen yükselti lands. By means of different altitudes which can befarklılıkları çok çeşitli ekosistemlerin yaşanmasına between 200 metres ot 1800 metres except forestolanak tanımaktadır. Bu yüzden Bilecik’in bitki lands, a wide variety of ecosystems can be seen.ve yaban yaşamı zenginlikler ve çeşitlilikler For this reason, flora and wildlife of Bilecik consistiçermektedir. İl genelinde 1500’e yakın bitki of varieties and richness. All around the province,türlerinin varlığı tespit edilmiş durumda ve bu almost 1500 different plant species are found outtürlerin en az bin tanesi steplerde yaşamaktadır. and at least 1000 of these species live in steppe. 29

Doğa Bilecik Güz Çiğdemi / Yirce Dağları Fall Raw / Yirce Mountain Çimtien Gentian Kökleri tıbbi alanda ve gıda sektöründe Gentian roots are used in medicine andkullanılan Gentiana lutea L., halk dilinde en çok sarı food sector. It is mostly known as gentian, yellowcentiyan, sarı censiyan, çintiyan, cintiyane, çityane, gencian, gentian, gentiane, çityane, cimtiyen,cimtiyen, enzian, Arap ded, büyük kantaron, sarı enziane, Arap dede, great yellow gentian, yellowkantaron otu, jensiyan, afat, güşad otu, pancar gentian, jensiyan, afat veed, güşad veed, beetrood,otu, eşek turbu, acı kök, acı ot, sivri kökü, yılanotu, donkey radis, bitter herb, bitter root, spike, actaeadefneyezit kökü olarak bilinmektedir. Yüksek racemosa, radix gentianae in public language.rakımlarda doğal bir şekilde yayılış gösteren bu This herb spreads out at high altitude. Howeverbitki, resmi kayıtlara göre ülkemizde sadece Bursa, according to official records it spreads out onlyBilecik, Kütahya, İzmir ve Sinop illerinde yayılış Bursa, Bilecik, Kütahya, İzmir and Sinop province ingöstermektedir. our country. Ters Lale Inverted Tulip Doğal Hayatı Koruma Vakfı’nın belirlediği 101 This flower is choosen as one of the 101odak türünden biri olarak kabul edilen bu çiçek, focused species by World Wide Fund For Naturepek az yerde yetişmekte olup Bilecik ili bu konuda organization, has grown in a narrow area buttalihli bölgelerdendir. Her yıl mayıs ayında kendini Bilecik province is endemic area. This beautifulgösteren bu boynu bükük güzel, Çiçekli Yayla’nın crown imperial is seen on every May and it canönemini artırmaktadır. increase the importance of Çiçekli Plateau.30

Nature Bilecik Orkide / Orchid İnhisar Kızılçamlarla sarıçamlarının Brotherhood of Turkish Pine and kardeşliği Scotch Pine Akdeniz ikliminde yetişen kızılçamlarla, Turkish pine growing in Mediterranean climateKaradeniz ikliminde yetişen sarıçamlar ve and scotch pine growing in Black Sea climatefındık ağaçları Bilecik coğrafyasında bir arada and hazel trees can be seen all together in Bilecikgörülebilmektedir. Bunun yanında çok sayıda geography. In additon to this, great number ofçiçek türünün varlığı gözlemlenmiş ve belgelenmiş flower species are observed and certificated.bulunmaktadır.Kaktüs / Cactusİnhisar Yirce Dağları / Yirce Mountain 31

Doğa BilecikArdıç Kuşu / Nardın PlatosuThrush Bird / Nardın Plateau32

Nature BilecikGeyik / YenipazarDeer / Yenipazar Yaban Yaşamı Wild Life Bilecik’te yapılan arazi çalışmaları sonucunda As a result of the field studies in Bilecik asayı, kurt, tilki, çakal, domuz, sansar, tavşan, yaban well as mammals such as; bear, wolf, fox, jackal,kedisi ve geyik gibi memelilerin yanı sıra karatavuk, pig, marten, rabbit, wild cat and deer, it’s spottedispinoz, serçe, baştankara, kırlangıç ve diğer alıcı that blackbird, snowbird, sparrow, titmouse,kuşların da bölgede yaşadığı belirlenmiştir. swallow and other fowlers inhabit in the region. Bilecik Biyolojik Çeşitlilik İzleme İşi Projesi’ne According to the Biological Diversitygöre; Bilecik ilinde gerçekleştirilen arazi çalışmaları Monitoring Project; as a result of field studiessonucunda 86 familyayanın 745, literatüre ait carried out in Bilecik province, 745 of 86 familiesise 42 familyadan 295 tür ve tür altı takson and 295 species of sub-species and sub-speciesbelirlenmiştir. Toplam 1040 takson saptanmıştır. taxa were identified from 42 families belonging toBu taksonlardan 73’ü endemiktir. Endemizim oranı the literature. Total 1040 taxa were determined. 73ise yaklaşık %7’dir. Bilecik coğrafyasında doğada of these taxa are endemic. The rate of endemismkarşımıza renk renk kelebekler de çıkmaktadır. is about 7%. Bilecik in the nature of the color butterflies appear in nature. 33

Doğa BilecikPazaryeri Küçükelmalı Göleti / Küçükelmalı Pond Korunan Alanlar Saving Areas Küçükelmalı Tabiat Parkı Küçüklelmalı Natural Park Bilecik’in Pazaryeri ilçesi sınırlarında bulunan Küçükelmalı Nature Park, located inKüçükelmalı Tabiat Parkı; coğrafi konumu, the borders of Pazaryeri district of Bilecik,topoğrafik yapısı, orman dokusu, içinde bulunan attracts visitors with its geographical location,Küçükelmalı Göleti ve temiz havası ile günübirlik topographical structure, forest texture, Küçükelmalıziyaretçilerin yoğun ilgisini çekmektedir. Alan pond and its fresh air. This area has a naturalkaraçam, kayın, meşe vb. diğer yapraklı orman forest texture which consists of the larch, rheağaçlarından oluşan doğal orman dokusuna beech, the oak and the other leaved forest trees.sahiptir. Göletin varlığı ile bazı sulak alan bitkileri de With the presence of the pond, same wetlandalanda gözükmeye başlamıştır. Alanda domuz ve plants have began to appear in the area. Thereayı yoğun olarak bulunmaktadır. Bunların yanında are a lot of pigs and bears in this area. Besides,tavşan, sansar, tilki gibi memeli türlerin yanında different species of birds are seen in addition todeğişik kuş türleri de görülmektedir. species of mammals such as rabbits, martens and foxes.34

Nature BilecikHarmankaya Kanyonu / Harmankaya Canyon Harmankaya Kanyonu Tabiat Parkı Canyon of Harmankaya Natural Park Harmankaya Kanyonu Tabiat Parkı, İnhisar ve Canyon of Harmankaya Natural Park isYenipazar ilçeleri arasında bulunmaktadır. Park, between Yenipazar and İnhisar town. The Parkkanyon yapısı ve manzara bütünlüğü içinde vahşi has wild natural mold with its canyon and viewbir doğal yapıyı barındırmaktadır. Harmankaya integrity. Ther is larch, juniper and oak as individualTabiat Parkı içerisinde karaçam (Pinus nigra), in the Harmankaya Naturel Park. Park is habitat forardıç (Juniperus) ve meşe (Qercus) münferit olarak wild pig, wolf, fox, jackal, rabbit and some smallbulunmaktadır. Park; yaban domuzu, kurt, tilki, mammals, too. Also, there are fresh-water fish inçakal, tavşan ve bazı küçük memelilerin de yaşam addition to the predatory and singing birds.alanıdır. Ayrıca yırtıcı ve ötücü kuşlar ile akarsubalık türleri görülmektedir. 35





Doğa Bilecik38

Nature Bilecik Bilecik’in Doğal ve Cultural and Natural Kültürel Rotaları Routes in Bilecik Bilecik’in rotaları üç başlık altında toplanmıştır. Bilecik’s routes are grouped under threeBu kitapta yer alan rotalar; doğal ve kültürel headings. The routes that are found in this booktemelli yürüyüş parkurlarından oluşmaktadır. consist of natural and cultural based hiking tracks.Doğal ve kültürel yürüyüş parkurları; Tematik Natural and cultural tracks are categorised asparkurlar (Trekking), Günübirlik Yürüyüş Parkurları thematic tracks (trekking), day-long walking tracks(Hiking) ve Kanyon Geçişleri (Kanyoning) şeklinde (hiking) and canyon passings (canyonning). Routes,kategorize edilmiştir. Tematik olarak isimlendirilen which are named as thematic, consist of tekkingrotalar, trekking parkurlarından oluşmaktadır. parkours. Trekking is a walking discipline that isTrekking, doğada bir günden daha fazla yapılan, performed in nature more than a day, that is, atyani içerisinde en az bir gece konaklama olan ve least one-night’s stay and that follows each other.birbirini takip eden yürüyüş disiplinidir. Doğada There are suitable areas in Bilecik geography forbir günden daha fazla kalınarak yapılan en the best activity in nature, which has done bygüzel aktivite için Bilecik coğrafyasında uygun staying for more than a day. A large part of thealanlar bulunmaktadır. Oluşturulan trekking daily routes also consists of paths. Other discipline;rotalarının çok büyük bir bölümü patikalardan day hiking trails. Day walking or hiking; it is theoluşmaktadır. Oluşan diğer disiplin; günübirlik general name of the day walk in nature. A largeyürüyüş parkurlarıdır. Günübirlik yürüyüş ya da part of the daily routes also consist of paths. Onehiking; doğada günübirlik yapılan yürüyüşün genel of the disciplines of nature sports that is formed inismidir. Günübirlik rotaların çok büyük bir bölümü this book; canyoning. Harmankaya Canyon, whichde patikalardan oluşuyor. Bu kitap içerisinde is in the geography of Bilecik, has a structureoluşan doğa sporları disiplinlerinden biri de; that only professional athletes can pass. Thekanyoning olarak adlandırılan parkurlardır. Bilecik canyon passings require technical materials andcoğrafyasında yer alan Harmankaya Kanyonu experience.sadece profesyonel sporcuların geçebileceğinitelikte bir yapıya sahiptir. Kanyon geçişleri teknik Crossroads of Roads; Anatoliamalzeme ve tecrübe gerektirmektedir. Anatolia has been a natural bridge between Asia and Europe throughout the history of Yolların Kavşak Noktası; Anadolu humanity. Because of its geopolitical location, Anadolu, tüm insanlık tarihi boyunca Asya Anatolia has become a center and a center whereile Avrupa arasında doğal bir köprü durumunda important roads pass. Apart from the importantolmuştur. Jeopolitik konumu nedeniyle Anadolu, trade routes such as the Hittite and Assyrian, thehem önemli yolların geçtiği bir coğrafya, hem de bir important route of the Persian King Road and themerkez olmuştur. Hitit ve Asur gibi önemli ticaret Roman Road again the Anatolian geography. Theyolları dışında Pers Kral Yolu ve Roma Yolu’nun military and trade routes known as the Byzantineönemli geçiş noktası yine Anadolu coğrafyası road network later formed an important crossingolmuştur. Bizans yol ağı olarak da bilinen askeri point of the Silk Road.ve ticaret yolları daha sonra İpek Yolu’nun önemligeçiş noktasını oluşturmuştur. 39

Doğa Bilecik40

Nature Bilecik Eski Hac Yolu Old Pilgrimage Path Osmanlı Devleti’nin Mısır’a hâkim olmasıyla When Egypt was dominated by Ottomanberaber (1516) her sene belirli tarihlerde Empire (1516), pilgrims who departed fromÜsküdar’dan çıkan hacılar Anadolu’nun eski Üsküdar every year on a specific date, followed theyollarını takip ederek Şam’a ulaşmıştır. Her yıl old ways of Anatolia and reached Damascus. TheRecep ayının yirmi beşinde Üsküdar’dan hareket pilgrims who moved from Üsküdar to the fifth ofeden hacılar tekrar Üsküdar’a dönmüşlerdir. the month of Recep each year returned to Üsküdar.Üsküdar’la Şam arasında 37 menzil, Şam ve There are 37 ranges between Üsküdar andMekke arasında 39 menzil mevcuttur. Damascus and 39 between Damascus and Mecca. Üsküdar’dan hareket eden hacılar ilk olarak; Pilgrims moving from Üsküdar first; They wentKadıköy, Bostancı, Pendik, Tuzla, Gebze, Yarımca through Kadikoy, Bostanci, Pendik, Tuzla, Yarimcave İzmit’ten geçmişlerdir. Dileyenler, Diliskelesi and Izmit. Those who wished to go to the Cape ofMevkii’nden tekneyle Hersek Burnu’na geçip Hersek at the location of Diliskelesi by boat andburadan İznik’e ulaşmışlardır. İzmit üzerinden reached Iznik from here. Those who continued onyola devam edenler ise; Geyve Ali Fuat Paşa the road through İzmit; passing through Geyve AliKöprüsü’nden geçerek Gölpazarı ve İnhisar Fuat Pasha Bridge and entered to Eskişehir viaüzerinden Eskişehir’e geçip yollarına devam Gölpazarı and İnhisar and continued their direction.etmişlerdir. 41

Doğa Bilecik42

İpek Yolu’nun Bilecik Bölümü Nature Bilecik “Kâinatta iki büyük yol vardır: GökyüzündeSamanyolu, Yeryüzünde İpek Yolu.” Bilecik Section of the Silk Road “There are two major ways in the universe: Özbek atasözü The Milky Way in the Sky, The Silk Road on Earth.” Anadolu, coğrafi konumu nedeniyle İpek Uzbek proverbYolu’nun en önemli varış ve kavşak noktasıolmuştur. İpek Yolları, Çin’den başlayıp Orta Due to its geographical location, AnatoliaAsya’da birden fazla güzergâhı izleyerek ve has become the most important destinationAnadolu’yu geçerek Trakya üzerinden Avrupa’ya and junction point of the Silk Road. Silk Roads,uzanmıştır. starting from China and Central Asia, followed by more than one route and Anatolia through Thrace Ayrıca, Ege kıyılarında Efes ve Milet, extended to Europe.Karadeniz’de Trabzon ve Sinop, Akdeniz’de Alanyave Antalya gibi önemli limanları kullanarak deniz Furthermore, on the Aegean coast the ports ofyolu ile de Avrupa’ya ulaşmıştır. Ephesus and Miletus, in the Black Sea Region the ports of Trabzon and Sinop, in the Mediterranean Anadolu’dan kuzey yolu olarak bilinen koldan the ports of Alanya and Antalya were used in orderBilecik il sınırlarından geçen İpek Yolu; Yenipazar to reach Europe from sea.Katırhan, Gölpazarı Taşhan ve Merkez’e bağlıVezirhan güzergâhını izlemiştir. İpek Yolu’nun The Silk Road crossing the border of Bilecikyaklaşık 70 kilometresi Bilecik sınırları içerisinde and known as the northern road in Anatolia;yer almaktadır. Follows Yenipazar Katırhan, Gölpazarı Taşhan, and Vezirhan route that is connected to the center. Anadolu’da İpek Yolu Approximately 70 kilometers of Silk Road is within Kuzeyde: Trabzon, Gümüşhane, Erzurum, the borders of Bilecik.Sivas, Tokat, Amasya, Kastamonu, Adapazarı, İzmit, İstanbul, Edirne, The Silk Road in Anatolia Güneyde: Mardin, Diyarbakır, Adıyaman, In the North: Trabzon, Gümüşhane, Erzurum,Malatya, Kahramanmaraş, Kayseri, Sivas, Tokat, Amasya, Kastamonu, Adapazarı, Izmit, Nevşehir, Aksaray, Konya, Isparta, Denizli, Istanbul and Edirne,Antalya merkezlerini izlemektedir. In the South: Mardin, Diyarbakır, Adıyaman, Ayrıca, Erzurum, Malatya, Kayseri, Ankara, Malatya, Kahramanmaraş, Kayseri, Nevşehir,Bilecik, Bursa, İznik, İzmit, İstanbul güzergâhının da Aksaray, Konya, Isparta, Denizli, Antalya are thekullanıldığı bilinmektedir. centers passed by. Selçuklular, Anadolu’daki ticari faaliyetleri Meanwhile, Erzurum, Malatya, Kayseri, Ankara,canlı tutmak, güvenliği sağlamak amacıyla Bilecik, Bursa, İznik, İzmit, İstanbul route is alsoönlemler almışlar ve bu yollar üzerinde hanlar known to be used.(kervansaraylar) inşa etmişlerdir. In order to keep the commercial activities in Anatolia alive, Seljuks have taken measures to provide security by building caravanserais on these roads. 43





Doğa Bilecik46

Nature Bilecik Tematik Parkurlar Thematic Parkours Trekking, İngilizcede ‘doğal engellerle dolu In English, trekking means that walkingbir arazi parçasını herhangi bir ulaşım aracı through route full of naturel obstacles withoutkullanmaksızın yürüyerek aşmak’ anlamına using any transportation vehicles. In South Africa,gelmektedir. Güney Afrika’daki anlamı ise; it means ox-driven chart or migration on foot. In‘kağnı ya da yaya olarak göç’tür. Günümüzde today’s World, trekking means exactly hounding‘trekking’in anlamı tam olarak; yük hayvanları by draught animals, following pathway, walkingile yapılan iz sürme, patika takibi, dağ ve doğa and camping in the nature and mountain’s pass.geçişlerinde konaklamalı yürüyüşlerdir. Tüm Backpack in which all camping equipments, tent,kamp malzemesinin, çadırın, uyku tulumunun, slumberjack, food, first aid materials will be put,gıda ve ilkyardım malzemesinin konacağı requires a rucksack sized 70 or 80 litres accordingçanta; gün sayısına ve ihtiyaca göre en az 70 to need and number of days. One of the importantya da 80 litrelik sırt çantası gerektirmektedir. technical equipments is baton that is used inTrekking etkinliklerinde kullanılacak önemli teknik trekking(doğa yürüyüşü) activities. The presencemalzemelerden biri de batonlardır. Batonların of batons allows the load in our backpack to bevarlığı, sırt çantamızdaki yükün %40 oranında transferred to the arms by 40%. No wonder upperkollara aktarılmasını sağlamaktadır. Pek tabii garment, underwear, legging, pocketknife, waterki iklime göre üst kullanım malzemesi, iç bottle can be needed according to climate. Therekullanım malzemesi, tozluk, çakı ve matara gibi is not only one season for trekking there aremalzemeler de gerekli olabilmektedir. Trekkingin useages of equipments according to the seasonmevsimi yoktur, trekking yapmanın mevsimine ve and geography.coğrafyaya göre malzeme kullanımı vardır. 47

Doğa Bilecik48