Hạt giống tâm hồn 2

Lonâ g duäng camã & tònh yïu cuöcå söëng Noá tröng nhoã nhùnæ vaâ khiïm töën giûaä khung caãnh löång lêyî úã núi àêy. Chuáng töi bûúcá vïì phña cùn nhaâ. Trïn maái hiïn treo möåt têmë biïní vúái doâng chûä: “Lúiâ àapá cho nhûnä g cêu hoiã maâ töi biïët laâ banå sùpæ hoiã .” Cêu traã lúâi thûá nhêtë rêët àún giaãn: “50.000 cêy.” Cêu traã lúâi thûá hai: “Möiî lêìn tröìng möåt cêy, do möåt ngûúiâ phuå nûä coá hai tay, hai chên vaâ möåt böå naoä rêtë nhoã thûåc hiïnå .” Cêu traã lúâi thûá ba: “Bùæt àêuì tröìng tûâ nùm 1958.” Àoá chñnh laâ nguyïn tùæc hoa thuãy tiïn. Vúiá töi, giêy phuát àoá laâ möåt bûúcá ngoùtå trong àúâi. Töi nghô vïì ngûúâi phuå nûä maâ töi chûa tûâng gùåp, ngûúiâ maâ hún 40 nùm trûúác, àaä bùtæ àêìu möiî lêìn bùçng mötå cêy thuãy tiïn, àïí khoacá lïn mötå àónh nuái vö hönì , khöng tïn khöng tuöií têìm nhòn cuãa mònh vïì veã àeåp vaâ niïìm vui. Tuy nhiïn, chñnh viïåc laâm nhoã nhoi, möiî lêìn trönì g mötå cêy thuãy tiïn, keáo daiâ qua nhiïuì nùm thaná g cuaã baâ àaä laâm thay àöií caã möåt caãnh quan cuãa thïë giúiá . Ngûúiâ phuå nûä vö danh nayâ àaä maiä maiä lamâ thay àöií thïë giúái maâ baâ àang söëng. Baâ àaä taoå ra mötå khung canã h nguy nga khöng thïí taã bùçng lúiâ , mötå netá àepå siïu nhiïn vaâ gúiå lïn biïët bao camã hûná g. Nguyïn tùæc maâ khu vûúân thuyã tiïn cuaã baâ truyïìn laiå cho moiå ngûúâi laâ möåt trong nhûäng nguyïn tùcæ vô àaåi nhêtë vïì caách taná dûúng cuöcå àúâi. Àoá laâ, biïtë hûúáng àïën nhûäng mucå tiïu vaâ khatá voång cuãa chuná g ta tûnâ g bûúcá mötå , giönë g nhû möåt àûáa beá chêpå chûäng têpå tûnâ g bûúác ài, biïtë quyá troång cöng viïåc cuãa mònh vaâ biïët cacá h tñch luäy thúâi gian. 151

Haåt giöëng têm höìn Khi chuáng ta biïët nhên nhûäng manã h thúâi gian nho,ã cönå g vúái nhûnä g nöî lûcå tùng dênì möîi ngaây, ta seä nhênå thêyë rùçng ta coá thïí àatå àûúåc nhûäng àiïuì kyâ diïuå . Vaâ nhû thïë chuná g ta coá thïí thay àöií àûúåc thïë giúiá . - Meå thêyë buöìn laâ - töi thuá nhênå vúiá Carolyn - coá thïí meå cunä g àaä hoaân thanâ h àûúåc àiïuì gò àoá nïuë 35 hay 40 nùm trûúcá àêy meå nghô àïnë möåt mucå tiïu to lúán vaâ kiïn trò theo àuöíi noá theo cacá h “möiî lênì trönì g mötå cêy” trong suötë ngêìn êëy nùm. Cûá nghô xem nïëu vêyå meå àaä coá thïí laâm àûúåc gò naoâ ? Nhû moåi lêìn, con gaiá töi àaä toám tùæt thöng àiïpå chuná g töi nhêån àûúåc cuãa ngayâ höm ào.á - Hayä bùæt àêìu ngay tûâ ngayâ mai. Àuáng vêåy, thêåt vö nghôa khi cûá suy nghô vïì thúâi gian àaä mêët ài cuãa ngaây höm qua. Phûúng phaáp maâ chuáng ta thûåc hiïån baâi hoåc vïì caách taán dûúng cuöåc àúâi thay vò cöë tòm möåt lyá do àïí tiïëc nuöëi àoá laâ traã lúâi cêu hoãi “Ta coá thïí ûáng duång baâi hoåc ngaây höm nay nhû thïë naâo àêy?”. 152

Lonâ g duäng camã & tònh yïu cuöåc sönë g Khung cûãa lêpë laná h Hoa haånh phuác moåc ngay bïn caånh chuáng ta chûá khöng phaãi haái úã trong vûúân ngûúâi khaác. - Douglas Jerrold C oá cêuå beá noå sönë g trong mötå nöng traiå xa xöi heoã laná h. Möiî saná g, cêuå phaiã thûcá dêyå trûúcá lucá mùtå trúiâ mocå àïí phuå giupá viïcå lùtå vùtå . Àïnë chiïuì , cêuå laiå ra khoiã nhaâ àïí lamâ viïcå suötë buöií töië . Ngayâ naâo cuäng vêyå , luác mùtå trúiâ àûáng boáng, cêuå dûnâ g tay mötå laát vaâ leo lïn haâng raoâ nhòn ngùæm ngöi nhaâ coá nhûäng khung cûãa söí bùnç g vaâng úã tñt àùnç g xa. “Phaãi chi mònh àûúåc sönë g trong ngöi nhaâ àoá nhó!” Chùæc laâ tuyïtå lùæm, cêuå thêìm nghô. Röiì cêuå thaã hönì hònh dung ra nhûäng àöì dunâ g trong ngöi nhaâ. Nïëu hoå coá thïí trang trñ nhûnä g cûaã söí bùçng vaâng nhû thïë thò hùèn àöì àacå trong nhaâ cunä g phaãi sang tronå g lùæm. Cêuå tûå hûaá möåt ngaây naâo àoá nhêët àõnh mònh seä àïnë thùm ngöi nhaâ lönå g lêîy êyë . 153

Haåt giönë g têm höìn Möåt buöíi saáng, cha cêåu baão cêåu haäy úã nhaâ àïí öng laâm viïåc möåt mònh. Hiïëm khi coá dõp raãnh viïåc thïë naây, cêåu lêåp tûác goái baánh mò àem theo vaâ bùng qua caánh àöìng, hûúáng thùèng túái ngöi nhaâ coá nhûäng chiïëc cûãa söí bùçng vaâng. Àïën quaá trûa, cêåu àaä àûáng ngay trûúcá ngöi nha.â Cêuå têìn ngênì tûúãng mònh ài nhêmì . Ngöi nhaâ naây chùnè g coá chiïcë cûaã söí bùçng vanâ g naâo hïtë ! Thay vaoâ àoá chó laâ möåt cùn nhaâ töìi taân, loang löí mauâ sún, àûúcå quêy kñn bùçng dayä haâng raâo àöí naát. Cêåu beá bûúcá àïnë caná h cûãa treo têmë manâ raách taã túi vaâ àûa tay lïn goä. Möåt cêuå beá tracå tuöií cêåu ra múã cûãa. Cêåu beá múiá àïnë hoiã : - Coá phaiã ngöi nhaâ nayâ coá nhûäng khung cûaã söí bùçng vaâng khöng? - Túá hiïuí röiì - cêuå beá kia àapá röiì múiâ cêuå ngöiì lïn hiïn nha.â ÚÃ ào,á cêuå nhòn laiå phña ngöi nhaâ cuaã mònh vaâ tröng thêyë aná h nùnæ g chiïuì roiå chiïuë , khiïnë nhûnä g khung cûaã söí trúã nïn oná g aná h nhû àûúcå lamâ bùnç g vanâ g. 154

Loâng duäng camã & tònh yïu cuöcå söëng Chuyïån xêy cêuì Brooklyn C êuì Brooklyn bùæc ngang con söng nùmç giûäa hai thanâ h phöë Manhattan vaâ Brooklyn phaãi noái laâ phepá laå cuãa nganâ h xêy dûnå g. Vaâo nùm 1883, möåt kyä sû giauâ oác saná g taåo tïn laâ John Roebling, lonâ g àêyì hûná g khúãi khi naãy ra yá kiïnë xêy mötå cêy cêuì thêåt ngoanå mucå bùcæ ngang hai thaânh phöë naây. Tuy nhiïn, khi nghe öng trònh baây yá tûúãng taáo baoå àoá khöng mötå chuyïn gia vïì cêuì àûúâng naoâ chõu húpå taác vúiá öng. Hoå cho rùçng öng àiïn vaâ baão öng rùçng haäy quïn àiïuì àoá ài vò khöng thïí naoâ laâm àûúåc cêy cêuì nhû vêyå . Khöng naãn loâng, öng vïì nhaâ thuyïtë phuåc con trai mònh laâ Washington cunä g laâ möåt kyä sû àêìy tiïmì nùng, rùnç g coá thïí xêy àûúcå cêy cêìu nhû vêyå . Caã hai cha con cuâng êëp uã yá muöën hoanâ thanâ h cêy cêuì vaâ banâ luênå vïì caách vûúåt qua moåi trúã ngaåi. Dêuî sao, cacá ngên haâng cuäng tin hoå vaâ àöìng yá boã tiïnì ra cho dûå aán xêy cêìu. Hïtë sûác phêën kñch vaâ nhiïåt thanâ h, hoå tuyïín nhên cöng vaâ bùæt àêuì xêy cêy cêuì trong mú cuaã mònh. 155

Haåt giöëng têm höìn Dûå aná tiïën hanâ h àûúcå vaiâ thaná g thò tai hoåa êåp àïën. Mötå tai naån ngay taiå cöng trûúnâ g àaä cûúáp ài chñnh sinh maång John Roebling vaâ con trai öng bõ thûúng nùång úã àêìu. Washington sau tai naån êyë àaä khöng thïí ài àûná g vaâ noái àûúåc. Ai cunä g nghô laâ dûå aán cuöië i cunâ g seä tan thaânh mêy khoái vò chó coá cha con Roebling laâ nhûnä g ngûúiâ duy nhêët hiïíu àûúåc cacá h xêy chiïcë cêuì naây. Mùåc dêìu khöng thïí ài laåi vaâ noái chuyïnå , àêuì oác Washington Roebling vênî conâ rêët tinh anh. Möåt höm, àang nùçm trong bïånh viïån, trong àêìu öng chútå nghô ra caách “noái chuyïån” vúiá ngûúiâ khacá . Vêån àöång duy nhêtë cuãa cú thïí öng hiïån thúâi laâ nhucá nhñch mötå ngoná tay vaâ öng nghô ra möåt böå maä truyïìn tin. Vúiá böå maä nayâ , öng chamå vaâo tay vúå mònh vaâ dunâ g ngoán tay coân chuyïín àöång àûúcå goä ra yá nghô cuãa mònh àïí thöng tin vúiá vúå nhûnä g gò cênì noái vúái caác kyä sû vênî àang tiïpë tuåc xêy dûång cêy cêuì . Trong suötë 13 nùm, Washington àaä ra lïånh bùnç g ngoná tay duy nhêtë conâ chuyïín àöång cuaã mònh cho àïnë khi cêy cêuì Brooklyn kyâ vô maâ chuná g ta nhòn thêëy ngayâ höm nay hoaân thaânh. “Nïëu phaãi choån möåt caá tñnh theo suöët cuöåc àúâi, haäy choån oác khöi haâi.” - Khuyïët danh 156

Lonâ g duäng caãm & tònh yïu cuöcå sönë g Nöîi àau seä ài qua vaâ caái àeåp úã laåi D êîu Henri Matisse treã hún August Renoir gêìn hai chuåc tuöií , caã hai hoåa sô vô àaiå naây luön laâ àöi baån chên tònh vaâ gùæn boá vúái nhau. Khi Renoir bõ lêm bïnå h vaâ giam mònh trong cùn nhaâ hún 10 nùm cuöië cunâ g cuãa mònh, Matisse möiî ngayâ àïuì gheá qua thùm banå . Renoir - gêìn nhû bõ tï liïåt búãi chûáng bïånh phong thêpë rêët nùång - vêîn tiïpë tucå veä trong tònh traång àau àúná ào.á Mötå ngaây kia, khi quan saát ngûúâi baån giaâ lamâ viïåc trong phonâ g ve,ä cöë gùæng chöëng laåi cún àau àang dêìy voâ thên xacá öng qua tûnâ g neát co,å Matisse thanã g thöët la lïn rùnç g: - August úi! Taiå sao anh khöng nghó maâ cûá veä khi phaãi chõu àau àúná nhû thïë? Renoir chó kheä khaâng nhòn banå traã lúiâ rùçng: - Nöîi àau seä qua ài vaâ caiá àeåp úã laiå . Vaâ cûá thïë gênì nhû cho àïnë ngaây lòa trênì , Renoir tiïpë tucå keoá nhûnä g nhatá coå lïn caác bûcá toan. Mötå trong nhûäng taác phêím nöií tiïnë g nhêët cuaã öng, Nhûnä g ngûúâi phuå nûä àang tùæm, àaä àûúcå hoaân thaânh trûúcá khi öng qua àúiâ , tûác laâ mûúiâ bönë nùm sau khi öng phaiã àûúng àêuì chõu àûnå g vúái cùn bïånh quaái aác nayâ . 157

Haåt giöëng têm hönì Chiïcë giêyì àaánh rúi cuaã Gandhi “Nghõch caãnh vaâ khoá khùn giöëng nhû têëm nïåm, khi úã trïn chuáng baån caãm thêëy khoan khoaái vaâ ïm aái - coân khi úã dûúái, baån seä bõ chuáng laâm cho ngöåp thúã.” - Khuyïtë danh C oá lênì trong luác vöiå bûúác lïn xe lûaã , Mahatma Gandhi àaná h rúi möåt chiïcë giêyì xuöëng àûúâng ray vaâ khöng thïí naâo lêyë lïn àûúåc vò xe lûãa àaä lùn baná h. Öng Gandhi beân cúãi ngay chiïcë giêìy coân laåi vaâ nemá xa xuöëng àûúnâ g ray gênì núi chöî chiïcë giêìy àaä rúát, trûúác sûå ngaåc nhiïn cuãa nhûäng ngûúâi trïn xe. Möåt hanâ h khaách khöng kòm àûúåc thùcæ mùæc àaä lïn tiïnë g hoãi öng taiå sao laåi lamâ nhû vêåy. Gandhi àapá : - Mötå ngûúâi ngheoâ naoâ àoá tòm thêëy chiïcë giêìy trïn àûúâng ray thò hoå seä tòm thêyë chiïëc thûá hai vaâ nhû vêyå hoå seä coá àuã caã àöi àïí dunâ g. 158

Loâng dunä g caãm & tònh yïu cuöcå söëng Laá thû ngûúâi meå “Ngûúâi meå luön laâ núi chúã che khi giöng töë cuöåc àúâi êåp àïën vúái àûáa con cuãa mònh.” - Khuyïët danh Con thên yïu! Lêu röiì meå khöng nhêån àûúåc thû con. Lêìn vïì thùm nha,â duâ con khöng noái vaâ cöë toã ra vui nhûng meå àaä linh camã con àang gùåp phaãi mötå chuyïnå gò àoá khöng may, con àang rêtë buöìn, thêtë vonå g vaâ àuöië sûác. Meå khöng lïn thùm con vaâo luác naây vò meå biïët con seä khöng thöí löå vúái me,å muöën tûå vûúåt qua vaâ sûå coá mùtå cuãa meå àöi khi seä laâm con yïuë lonâ g hún maâ thöi. Cuöcå söëng vönë khöng bùçng phùèng khi con tûâng mong ûúcá thúâi coân ài hocå hay trïn ghïë giaãng àûúnâ g. Moåi chuyïån àïìu coá thïí xayã ra, möåt caách bêët ngúâ nhêtë . Meå chúåt thêyë mònh coá löîi vúái con khi luön daânh cho con tònh yïu thûúng, chùm soác maâ chûa chuêní bõ cho con tinh thênì vaâ caách àöië mùåt khi àiïuì bêtë hanå h xaãy àïnë . Meå khöng muöën nhûäng khoá khùn, nöîi àau maâ meå àaä tûnâ g traiã qua hay àaä tûâng biïët seä laiå àïën vúái con. Meå khöng sùpæ xïëp àûúåc nhûäng caãm xuác, suy nghô vaâ nhûnä g àiïuì meå muönë noái vúái con trong thû nayâ coá thïí rönå g hún nhûäng gò con àang gùåp phaiã nhûng con hayä àoåc vaâ giûä noá - noá coá thïí seä conâ cênì cho con sau naây. 159

Hatå giönë g têm hönì Con hayä àoán nhêån moiå sûå viïåc bùnç g sûå dunä g camã nhòn thùèng vaâo sûå thêåt. Con àûnâ g chayå tröën võ trñ cuãa mònh maâ hayä biïtë phên tñch vúiá àuáng banã chêët nhûäng gò àaä diïnî ra, hayä tûå tin vûúåt lïn, khùæc phuåc vaâ maånh daån àêuë tranh vúái nhûäng trúã ngaåi bùçng têëm loâng thûcå sûå, bùnç g sûå hûúná g thiïån vaâ nhòn roä nhûnä g gò mònh chûa hoaân thiïnå . Con àûâng bao giúâ boã cuöcå vúái caãm giaác cuöåc sönë g khöng coân löëi thoaát trong bêtë kyâ hoaân caãnh naoâ . Cuöåc sönë g khöng thïí trúã nïn bïë tùcæ hoanâ toanâ mötå khi con ngûúiâ coân tin vaâo chñnh mònh. Hayä biïtë chêpë nhênå vaâ tha thû.á Àûnâ g cöë gùnæ g búiá mocá löiî lêmì cuaã ngûúiâ khacá , hayä biïtë tha thûá nhûng nïn nghiïm khùcæ nhòn laiå mònh. Con hayä cho maâ khöng cênì nhênå laiå hay tñnh toaná thiïtå hún. Ngay caã khi cênì àûúcå an uiã nhêtë , con hayä giang rönå g vonâ g tay vaâ chia se,ã nêng àúä nhûnä g ngûúiâ cênì camã thöng giupá àúä xung quanh - vò trong lucá chia seã vúiá ngûúiâ khacá con seä tòm laiå sûcá manå h vaâ niïmì tin cho chñnh mònh. Àûnâ g quaá thûúng haiå mònh. Tûå thûúng haiå seä lamâ giamã sûcá manå h vönë coá cuaã con. Con hayä nhúá rùnç g conâ nhiïuì ngûúiâ yïu thûúng con vaâ cuöcå sönë g cuaã con coá giaá trõ vaâ yá nghôa vúiá ngûúiâ khacá . Con àûnâ g ngaiå múã lonâ g vúiá tònh yïu vò chó coá tònh camã thêtå sûå múiá giupá con tòm àûúcå chñnh mònh. Hayä chia seã niïmì vui vaâ nöiî buönì vúiá ngûúiâ con yïu quñ. Tònh yïu luön laâ àiïuì kyâ diïuå ! Àïí vûútå qua nhûnä g thûã thacá h, khoá khùn, hayä gòn giûä nhûnä g kyá ûcá , kyã niïmå àepå . Mötå khi lonâ g yïu thûúng, tònh yïu gùpå trùcæ trúã hay coá sûå àöií thay, mêtë matá thò con àûnâ g vöiå xoaá ài nhûnä g gò àaä tûnâ g laâ cuaã con. Con luön hiïuí laâ tònh yïu trong con khöng hïì mêtë , 160

Loâng duäng camã & tònh yïu cuöcå söëng noá luön hiïnå hûuä trong têm hönì con cho duâ coá thïí noá coá lucá khöng conâ tönì taiå . Khi ngûúiâ khacá mang traiá tim hoå ra ài thò traiá tim ngûúiâ úã laiå vênî conâ nguyïn venå nhûng ngûúiâ ta coá khuynh hûúná g tûå dùnç vùtå , tûå hanâ h haå cho àïnë khi traiá tim cuaã mònh rûúmá mauá , àau àúná tötå cunâ g múiá nhòn laiå sûå viïcå . Con hayä cöë gùnæ g àûnâ g àïí mêtë theo nhûnä g àiïuì khöng àaná g mêtë khacá nhû sûcá khoeã , thúiâ gian, niïmì tin úã chñnh mònh vaâ cacá möië quan hïå khacá ... Cuöåc söëng cuaã con liïn quan àïën nhiïuì ngûúâi. Haäy luön tin úã con ngûúiâ vaâ khaám phaá nhûnä g àiïìu tötë àepå riïng biïtå cuaã tûnâ g ngûúâi. Duâ vêåy cunä g khöng nïn àùåt têtë caã niïìm tin cuaã con vaoâ möåt ngûúâi hay möåt sûå viïcå maâ con chûa nùæm vûnä g vaâ nhòn thïë giúái qua lùng kñnh àoá àïí con khöng phaiã vêtë vaã trúã vïì vúái chñnh mònh nïëu coá sûå àöíi thay xaãy ra vò bêtë kyâ lyá do gò. Con àûâng ngaåi àöië diïån vúiá nöiî buöìn, sûå thêët vonå g vaâ cö àún - àöi khi sûå cö àún thûcå sûå seä giuáp con hiïíu vaâ chiïm nghiïåm àûúcå nhiïìu àiïìu böí ñch, sêu sùæc, àûâng àùæm chòm triïìn miïn trong sûå than traách yïuë àuöië . Con àûnâ g vöiå ài tòm möåt àiïuì gò àoá chûa chùcæ chùnæ thay thïë - vò con vêîn seä phaiã quay laåi vêën àïì chûa giaiã quyïët àûúcå àöi khi phûcá taåp hún hay vúái têm thïë khöng tötë nhû ban àêuì . Con hayä bùtæ tay vaoâ cöng viïåc maâ con yïu thñch ngay caã lucá con chaán naãn nhêët vaâ khöng muönë laâm viïcå , vò chó coá cöng viïåc thûåc sûå chûá khöng phaãi sûå nhaân röiî seä giupá con tòm laiå àûúåc niïmì vui vaâ niïmì tin cuöåc söëng. Àûnâ g quaá lïå thuöcå vaoâ nhûnä g àõnh ûúcá khuön mêuî . Nhû con àaä tûnâ g biïtë : “Mêtë tiïnì laâ khöng mêtë gò - mêtë sûcá 161

Hatå giöëng têm hönì khoeã laâ mêtë nhiïuì , conâ mêtë danh dûå laâ mêtë têtë ca”ã nhûng vúiá yá chñ nhiïuì ngûúiâ àaä chiïm nghiïmå vaâ thûcå hiïnå àûúcå trong thûcå tïë cuöcå sönë g khacá vúiá cêu chêm ngön êyë : “Mêtë tiïnì thò banå seä coá thïí lamâ laiå àûúcå ra tiïnì - mêtë sûcá khoeã banå coá thïí tòm laiå àûúcå sûcá khoeã cuaã mònh - mêtë danh dûå banå vênî coá thïí khöi phucå àûúcå danh dûå nïuë con coá niïmì tin vaâ thúiâ gian - mêtë niïmì tin banå vênî coá thïí tòm laiå àûúcå niïmì tin bùnç g sûå cöë gùnæ g, nghõ lûcå vaâ tònh camã con ngûúiâ - vaâ chó khi banå thöi khöng cöë gùnæ g nûaä hay buöng xuöi banå múiá coá khaã nùng mêtë têtë ca.ã ” Thûúác ào cho sûå thaânh cöng hay giaá trõ cuaã con vaâ ngûúiâ khaác khöng phaiã laâ nhûäng giaá trõ vêåt chêët hay danh voång. Nhûnä g giaá trõ vïì tinh thêìn vaâ niïmì tin múiá coá giaá trõ lêu daiâ . Cuöcå àúiâ nhû mötå hanâ h trònh leo nuiá àêyì khoá khùn. Haäy luön hûúáng vïì phña trûúác - àûnâ g quay àêìu ngoaiá laiå quaá lêu vúái nhûäng gò con àaä vûúåt qua, àaä lamâ àûúcå , hay àaä thêët baåi. Hanå h phuác laâ caãm giacá thûåc trïn tûnâ g chùång àûúnâ g ài chûá khöng phaãi chó laâ camã giacá túiá àñch. Nïëu coá lucá naâo àoá con cûá loay hoay, trùn trú,ã dùnç vùåt khaá lêu thò khi nhêån ra àûúcå con àûâng bêån têm, ên hênå vò àiïìu àoá maâ haäy maånh danå lïn àûúnâ g bûúác tiïëp. Bêët kyâ thúâi àiïím naoâ àïìu coá thïí laâ àiïmí khúiã àêuì tötë nhêët cho con! Nhûnä g cêu noiá chûa suy nghô kyä coá thïí bõ hiïuí nhêmì , gêy töní thûúng ngûúiâ khacá hay lamâ con mêtë ài sûå tûå tin nïn hayä suy nghô, tòm hiïuí kyä vïì nhûnä g àiïuì , nhûnä g dûå àõnh sùpæ lamâ , nhûnä g gò con sùpæ hûaá hay nhûnä g àiïuì con seä noiá . Àûnâ g ngaiå noiá lúiâ xin löiî chên thanâ h hay nhòn nhênå nhûnä g gò mònh chûa lamâ àûúcå , chûa hoanâ thiïnå . 162

Loâng duäng camã & tònh yïu cuöåc sönë g Ngay caã lucá thêët vonå g nhêtë , con hayä luön nghô vïì nhûnä g àiïuì con tûnâ g ûúác mú, hayä maånh daån vaâ hayä tûå tin, trêmì tônh, vûäng vanâ g. Con haäy lamâ theo cacá h, ài nhûnä g con àûúnâ g maâ con àaä suy nghô laâ àuáng duâ coá thïí chûa ai ài. Sûå thûã thacá h caâng lúán thò khi vûúåt qua àûúcå thïë àûná g vaâ têìm nhòn caâng cao. Àûnâ g quaá tûå dùnç vùtå hay nuöië tiïcë nhûnä g gò àaä qua, vïì nhûnä g gò con àaä lamâ . Khöng vêpë ngaä trong cuöcå sönë g laâ mötå àiïuì tötë , nhûng vêpë ngaä maâ àûná g dêyå ài vûnä g vanâ g thò laâ mötå àiïuì canâ g tötë hún. Cuöcå àúiâ ai cunä g coá lênì vêpë ngaä - sau möiî lênì vêpë nga,ä sai lêmì ngûúiâ ta seä coá àûúcå kinh nghiïmå sönë g quñ giaá hún. Khöng ai àaná h giaá mötå giai àoanå vûaâ qua nhû mötå cacá h sönë g cuaã con ca.ã Àiïuì quan tronå g laâ cacá h con vûútå qua vaâ cuöcå sönë g sau nayâ cuaã con seä thïë naoâ . Têtë caã tuyâ thuöcå vaoâ con. Con vênî coá thïí nghe lúiâ meå khuyïn, hocå têpå kinh nghiïmå tûâ ngûúiâ khacá , tûâ nhûnä g cêu chuyïnå con biïtë àûúcå , tûâ trong sacá h vú,ã baoá chñ, beâ banå vaâ ngûúiâ thên - nhûng khi chñnh con traiã qua röiì thò àiïuì àoá múiá chñnh thûcå sûå laâ cuaã con. Coá khi thûã thacá h nghiïtå ngaä vaâ khoá khùn nhû mötå àiïuì may mùnæ vò ngûúiâ ta lúná lïn, trûúnã g thanâ h thûcå sûå chñnh bùnç g kinh nghiïmå vaâ nghõ lûcå àöië àêuì vúiá khoá khùn chûá khöng ai trûúnã g thanâ h lïn chó bùnç g lyá thuyïtë hay kinh nghiïmå cuaã ngûúiâ khacá . Trong bêtë kyâ thúiâ àiïmí naoâ con hayä trên tronå g vúiá nhûnä g gò àang coá vaâ hayä camã nhênå moiå khña canå h cuaã cuöcå sönë g. Con àûnâ g qui kïtë cho söë phênå maâ hayä cöë hïtë sûcá mònh. Con chúá quïn tònh camã luön laâ nguönì àönå g viïn lúná nhêët, con àûnâ g quïn nhûäng àiïuì bònh dõ, nhûnä g núi 163

Haåt giöëng têm hönì chönë thên thûúng tûnâ g gùnæ boá vúiá tuöií thú cuãa mònh, nhûnä g kyã niïåm àeåp, caã nhûnä g ngûúâi banå maâ khöng conâ gùåp laåi, nhûnä g cêu chuyïån tûâng lamâ con xuác àöång sêu sùcæ - têët caã nhûäng àiïìu àoá tûúãng chûnâ g seä lamâ àau con hún nhûng chñnh nhûnä g àiïìu àoá seä giupá con vûúåt qua khoá khùn bùçng àöi chên vaâ têm höìn cuaã chñnh mònh. Nïn hoåc hoiã tûâ ngûúâi khacá nhûng àûnâ g lêyë ngûúiâ khaác laâm thûúcá ào giaá trõ cuaã mònh vò con luön phaiã laâ con vúiá têtë caã nhûäng àiïìu cênì hoaân thiïnå , nhûnä g àiïìu bònh dõ vaâ thêtå riïng cuãa mònh. Vûútå qua àûúcå nöiî buöìn seä giupá con tòm ra nhûnä g giaá trõ múái maâ trûúác àêy con chûa nhêån ra. Con àûnâ g mong muönë têët caã moåi ngûúiâ phaãi hiïuí mònh, chó cênì chñnh con hay mötå ngûúiâ hiïuí laâ àaä àuã cho con röìi. Hayä sönë g thêtå vúái camã xuác cuãa chñnh mònh, nhûnä g giotå nûúcá mùæt, nhûäng lúiâ chên thêtå tûâ traái tim trong mötå lucá naoâ àoá seä giuáp con vúi nheå nöiî buönì xuác camã töní thûúng. Haäy trêmì tônh vaâ bao dung vúái nhûnä g ngûúiâ àaä gêy cho con nöîi àau. Möîi ngaây seä laâ möåt ngaây múái vúái nhûäng àiïìu töët laânh vaâ bêët ngúâ nhêët seä àïën cuâng vúái sûå cöë gùæng cuãa mònh. Nhûäng gò àaä qua seä trúã thaânh vöën söëng cuãa con. Cuöåc söëng khöng coá àiïìu gò mêët ài maâ khöng mang àïën cho ai àoá àiïìu gò múái meã, böí ñch hún. Nïëu con chûa tòm àûúåc thò con haäy suy nghô sêu sùæc, tônh lùång àïí nhêån ra àiïìu àoá vaâ àûâng laäng phñ thúâi gian möåt khi con àaä hiïíu. Nhûäng gò con cho ài höm nay tûâ traái tim chùæc chùæn con seä nhêån laåi àûúåc tûâ traái tim - ngaây mai hoùåc sau naây. Vaâ con àûâng chó cêìu mong, 164

Lonâ g dunä g camã & tònh yïu cuöåc söëng mú ûúác khöng maâ haäy haânh àöång. Haäy söëng giaãn dõ, chên thaânh vaâ thêåt loâng. Con haäy tin laâ cuöcå sönë g luön coá luêtå nhên quaã, seä luön cöng bùçng, coá trûúác coá sau vúiá têët caã moåi ngûúâi, vúiá nhûäng gò con àang thûåc lonâ g suy nghô, àang lamâ vaâ hûúná g àïën höm nay. Chñnh con múái laâ ngûúiâ hiïíu roä àûúcå nhûäng gò maâ con coá thïí lamâ àûúåc vaâ nïn lamâ . Con haäy tin vaâo àiïìu kyâ diïåu vaâ nhiïåm mauâ cuaã têm höìn con ngûúâi, cuãa cuöåc sönë g - vaâ nhêtë laâ tin vaoâ chñnh con. Mötå ngaây múiá seä múã ra cho con. Meå tin úã con. Ngûúâi baån cuãa con. Meå - First News Viïn ngocå ngûúâi meå Cornelia, meå cuaã Gracchi, mötå lêìn àoná tiïpë möåt phuå nûä tûâ Campania taiå nhaâ mònh. Khi ngûúâi phuå nûä khoe khoang nhûnä g hatå ngocå cuaã baâ ta laâ nhûnä g viïn ngocå àepå nhêtë thúâi bêëy giúâ., Cornelia tiïpë tucå troâ chuyïån vúiá baâ ta cho àïnë khi nhûäng àûaá con cuãa mònh tûâ trûúâng trúã vï.ì Röiì chó vaâo nhûnä g àûaá treã noiá : “Àêy laâ nhûnä g viïn ngocå cuãa töi.” - Tûâ Valerus Maximux (1st century) 165

Hatå giönë g têm hönì 5 7 Muåc luåc 9 11 Seä àïën lucá ... 13 Bñ mêtå haånh phuác 16 Banå àïí laåi gò cho cuöcå söëng? 25 Nhênå biïtë chñnh mònh 29 Moán quaâ cuaã tònh yïu 32 Chêëp nhêån maoå hiïmí 36 Bûaä àiïmí têm bùnç g höì daná 42 Nhûnä g chiïcë höåp 45 Trúã vïì maái êëm 47 Gaä khöíng löì mötå mùtæ 59 Tiïëng noái khöng lúiâ 63 Meå vaâ con gaiá 65 Sûác maånh cuãa niïmì tin 71 Khöng bao giúâ boã cuöåc 74 Hai anh em 77 Giêcë mú haäo huyïìn 79 Baâi hoåc tûâ mötå chuyïën ài 82 Quaâ tùnå g daânh cho traái tim tan vúä Niïmì tin Boã qua oaán húnâ Meå vaâ cuöåc haânh trònh cuãa banå 166

Lonâ g dunä g camã & tònh yïu cuöåc söëng Höì nûúác 86 Tònh yïu vö àiïuì kiïnå 88 Giaá trõ cuãa lonâ g biïtë ún 94 Moán quaâ cuöië cunâ g 98 Nhêån thûcá 102 Lúâi khen quyá bauá 103 Tiïëng àanâ dûúng cêmì 106 Haäy daám tûúãng tûúång 109 Vûútå qua bûác tûúnâ g cêm lùång 113 Cacá h nhòn 116 Banå beâ vaâ ngûúâi quen 120 Banå beâ phaiã thïë chû!á 122 Caái huä 127 Ngöi nhaâ coá mötå nghòn chiïcë gûúng 131 Chamå àaáy 133 Àöi tay cuaã meå 137 Vïët seåo 142 Cha töi 144 Dúiâ nuái 148 Khung cûaã lêëp laná h 153 Chuyïnå xêy cêuì Brooklyn 155 Nöîi àau seä ài qua vaâ caiá àepå úã laiå 157 Chiïëc giêyì àaánh rúi cuãa Gandhi 158 Laá thû ngûúiâ meå 159 Viïn ngocå cuãa meå 165 167

2 FIRST NEWS Chõu tracá h nhiïåm xuêët baãn: TRÊÌN ÀÒNH VIÏTÅ Biïn têpå : Nguyïnî Viïët Cöng Trònh baây : First News Sûaã baãn in : Phuác Àönì g Thûcå hiïån : First News - Trñ Viïåt NHAÂ XUÊËT BANÃ THANÂ H PHÖË HÖÌ CHÑ MINH 62 Nguyïîn Thõ Minh Khai - Quêån 1 ÀT: 8225340 - 8296764 - 8220405 - 8223637 - 8269713 In lênì thûá 2. Söë lûúnå g 2.000 cuönë , khöí 13,5 x 20,5 cm taiå XN In Phûúng Nam. Giêyë àùng kyá KHXB söë 1210-33/XB-QLXB do CXB cêpë ngayâ 18/10/2002 vaâ giêyë TN söë 227/KHXB/2004. In xong vaâ nöpå lûu chiïuí thaná g 4/2004.