รูปแบบการดำเนินธุรกิจสำหรับอีคอมเมิร์ซ

รูปแบบการดาเนินธุรกิจสาหรับอี คอมเมิร์ซ นางสาว ภทั รภร ช่องฉมพลี วทิ ยาลยั อาชีวศกึ ษานครราชมา

หน่วยท่ี 4 รูปแบบการดาเนินธุรกิจสาหรับอคี อมเมริ ์ซวัตถุประสงค์การเรียนรู้ 1. เข้าใจความหมายและเหน็ ความสาคญั ของรูปแบบการดาเนนิ ธุรกิจ 2. บอกองค์ประกอบหลกั ของรูปแบบการดาเนินธุรกจิ อีคอมเมิร์ซได้ 3. สามารถนารูปแบบการสร้างรายได้บนอคี อมเมิร์ซไปประยกุ ต์ใช้ให้เกิดผล 4. อธิบายรูปแบบการดาเนินธุรกจิ แบบ B2C ได้ 5. อธิบายรูปแบบการดาเนินธุรกจิ แบบ B2B ได้ 6. มคี วามรู้ความเข้าใจในการดาเนนิ ธุรกิจอคี อมเมริ ์ซในรูปแบบอื่นๆ รูปแบบการดาเนินธุรกจิ (Business Model) หมายถงึ ชดุ ของกิจกรรมทไ่ี ด้รับการออกแบบและถกู วางแผนขนึ ้ มา สาหรับการกาหนดแนวทางและหลกั การให้กบั องค์กร เพอื่ หวงั ผลในการสร้างรายได้จากการดาเนนิ ธุรกจิ โดยรูปแบบการดาเนินธุรกิจไมจ่ าเป็นต้องเป็ นสง่ิ เดยี วกนั กบั กลยทุ ธ์ระดบั ธรุ กิจเสมอไป รูปแบบการดาเนินธรุ กิจเป็ นศนู ยก์ ลางของแผนธรุ กิจ ซง่ึ แผนธรุ กิจ (Business Plan) คอื เอกสารท่ใี ช้อธิบายรายละเอียดการดาเนนิ งาน และความคาดหวงั ในผลประกอบการของธุรกิจ การระดมเงินทนุ โดยปกติจะมีรายละเอียดคอ่ นข้างมาก ท่ีสาคญั แผนธรุ กจิ จะคานงึ สภาพแวดล้อมในการแขง่ ขนั เป็ นหลกั ในขณะทร่ี ูปแบบการดาเนินธรุ กจิ อีคอมเมิร์ซ (e-Commerce Business Model) มีจดุ มงุ่ หมายเพือ่ สร้างกาไรจากการทางธรุ กจิ ด้วยการนาสง่ิ ทมี่ ีคณุ ประโยชน์ รวมถงึ คณุ สมบตั ิเฉพาะตวั ตา่ งๆ ของอนิ เทอร์เนต็ และเวลิ ด์ไวด์เว็บมาใช้ให้เกิดผล4.1 องค์ประกอบหลกั ของรูปแบบการดาเนินธุรกจิ อคี อมเมิร์ซ 1. การส่งมอบคุณค่า (Value Proposition) เป็ นเร่ืองของคณุ คา่ ในตวั ผลติ ภณั ฑ์หรือบริการของบริษัทที่นา่ เสนอตอ่ ผ้บู ริโภค ซงึ่ ถือเป็ นหวั ใจหลกั ของรูปแบบการดาเนนิ ธรุ กจิ โดยการพฒั นาและวิเคราะห์ถงึ คณุ คา่ ในตวั ผลติ ภณั ฑ์ทบ่ี ริษัทสง่ มอบไปยงั ลกู ค้านนั้ จะต้องถึงคณุ คา่อะไรท่ีลกู ค้าเหน็ ความสาคญั อะไรคือความโดดเดน่ เหนือคแู่ ขง่ ขนั้ ที่จะนาไปสสู่ าเหตหุ ลกั ท่ีลกู ค้าตดั สนิ ใจเลอื กซอื ้ สนิ ค้าจากเราสาหรับในมมุ มองของผ้บู ริโภค ธุรกิจอคี อมเมิร์ซทีป่ ระสบความสาเร็จตอ่ การสง่ มอบคณุ คา่ ไปยงั ลกู ค้าประกอบด้วยความสามารถในการน าเสนอสนิ ค้าหรือบริการให้ตรงกบั พฤติกรรมของลกู ค้าแตล่ ะบคุ คล (Personalization)ความสามารถในการให้ลกู ค้ากาหนดข้อมลู จาเพาะในตวั ผลติ ภณั ฑ์หรือบริการตามความต้องการของเขาได้(Customization) การบริการสบื ค้นข้อมลู ผลติ ภณั ฑ์ และการลดคา่ ใช้จ่ายในการค้นพบราคา รวมถึงการอานวยความสะดวกในการทางธรุ กรรมในเรื่องการสง่ มอบสนิ ค้า

2. รูปแบบการสร้างรายได้ (Revenue Model)รูปแบบการสร้างรายได้ของบริษทั จะอธิบายถงึ วธิ ีการที่จะให้บริษัทสามารถสร้างรายได้เพือ่ น าไปสผู่ ลกาไรได้อยา่ งไร ในการที่จะให้บริษัทประสบความสาเร็จและสามารถดารงอยไู่ ด้ตอ่ ไป จงึ ควรพจิ ารณาค้นหาแหลง่ ลงทนุ เพอื่ ให้ได้มาซง่ึผลตอบแทนจากการลงทนุ ดงั กลา่ ว รายละเอยี ดของรูปแบบการสร้างรายได้ของธุรกิจอคี อมเมริ ์ซ ประกอบด้วย 5 ประเภทดงั นี ้1. การสร้างรายได้จากการโฆษณา (Advertising Revenue Model)2. การสร้างรายได้จากการสมคั รเป็ นสมาชิก (Subscription Revenue Model)3. การสร้างรายได้จากคา่ ธรรมเนียมการทางธรุ กรรม (Transaction Fee RevenueModel)4. การสร้างรายได้จากการขาย (Sales Revenue Model)5. การสร้างรายได้จากคา่ นายหน้า (Affiliate Revenue Model) 3. โอกาสทางการตลาด (Market Opportunity) เป็ นเรื่องการศกึ ษาถงึ ความต้องการของลกู ค้าทยี่ งั ไมไ่ ด้รับการตอบสนอง โดยบริษัทจะค้นหาพนื ้ ทที่ างการตลาดใหมๆ่ และเข้าไปแสวงหาโอกาสหรือทางเงินจากพนื ้ ทีใ่ นตลาดเหลา่ นนั้ เพื่อตอบสนองผ้บู ริโภคตามกลมุ่ เป้ าหมาย โดยปกตโิ อกาสทางการตลาดจะถกู แบง่ ออกเป็ นสว่ นตลาดยอ่ ยๆ ทเี่ ราพอจะมโี อกาสหรือเข้าไปแขง่ ขนั เพ่ือสร้างรายได้จากการตลาดยอ่ ยสว่ นนนั้ ได้หรือไม่ 4. สภาพแวดล้อมทางการแข่งขนั (Competitive Environment) หมายถงึ การทบ่ี ริษัทอืน่ ๆ หรือคแู่ ขง่ ท่ีขายสนิ ค้าในลกั ษณะเดยี วกนั นี ้ทท่ี างธรุ กิจบนตลาดเดียวกนั ซงึ่ เก่ยี วข้องกบั ภยั คกุ คามจากผ้คู ้ารายใหมๆ่ และสนิ ค้าทดแทน และในการมคี แู่ ขง่ ที่ยงั คงดารงอยเู่ ป็ นจานวนมาก ถือเป็ นการสง่สญั ญาณวา่ ตลาดได้เกิดการอมิ่ ตวั และยากตอ่ การทางกาไร ดงั นนั้ การวเิ คราะห์ถึงสภาพแวดล้อมทางการแขง่ ขนั จงึ มีสว่ นช่วยให้เราได้รับทราบถงึ ข้อมลู เพอ่ื นาไปสกู่ ารตดั สนิ ใจบนพนื ้ ฐานความพร้อมทจี่ ะเข้าไปแขง่ ขนั หรือไม่ ทงั้ นเี ้พ่อื ลดความเสยี ง 5. ความได้เปรียบในการแข่งขัน (Competitive Advantage) เมือ่ สนิ ค้าในลกั ษณะเดยี วกนั วางขายอยใู่ นพนื ้ ทต่ี ลาดเดียวกนั บริษัทใดๆ ก็ตามท่ีสามารถชูความได้เปรียบในการแขง่ ขนั ก็ยอ่ มดงึ ดดู ให้ลกู ค้าสนใจและซือ้ สนิ ค้ากบั เราได้ในทส่ี ดุ ในการสร้างความได้เปรียบในการแขง่ ขนั สามารถทาได้ด้วยการตงั้ ราคาสนิ ค้าให้มรี าคาถกู กวา่ ในท้องตลาด หรือสร้างสนิ ค้าที่มีความโดดเดน่ ไมเ่ หมอื นใคร 6. กลยทุ ธ์ทางการตลาด (Market Strategy) เป็ นการกาหนดจดุ มงุ่ หมายทางการตลาด การเลอื กตลาดกลมุ่ เป้ าหมาย การออกแบบสว่ นประสมทางการตลาดทเ่ี หมาะสมและลงตวั เพอื่ ตอบสนองความพงึ พอใจของตลาดในภาพรวมได้ จดั เป็ นเรื่องท่ีสาคญั มากสาหรับแนวคดิ ในการทางธุรกิจโดยทว่ั ไปจะยดึ หลกั วา่ “เราจะพบกบั ความล้มเหลว หากยงั ไมไ่ ด้ทางการตลาดอยา่ งถกู ต้องกบั ลกู ค้าท่ีมี

ศกั ยภาพ”กลยทุ ธ์ทางการตลาดหมายถงึ แผนงานท่เี ราบรรจรุ ายละเอยี ดลงไปวา่ จะใช้วิธีการอยา่ งไรกบั การป้ อนตลาดใหมเ่ พ่ือดงึ ดดู ความสนใจแก่ลกู ค้ารายใหมๆ่ 7. การพัฒนาองค์กร (Organizational Development)เป็ นเครื่องมือสาคญั สาหรับการบริหารและพฒั นาองค์กรเพอ่ื รองรบั การเจริญเติบโตขององค์กร มกี ารระดมความคดิ เพ่ือแก้ไขปัญหา การปรับตวั ให้ทนั ตามเทคโนโลยแี ละสภาพแวดล้อมที่เปลยี่ นแปลงอยา่ งรวดเร็ว อกี ทงั้ ยงั เป็ นการสร้างความเข้มแขง็ ให้กบั องคก์ รเพอื่ พร้อมเข้าสสู่ มรภมู กิ ารแขง่ ขนั อยา่ งดเุ ดือด ดงั นนั้ จงึ ต้องจดั โครงสร้างองค์กรอยา่ งเป็ นระบบรวมถงึ การสนบั สนนุ วฒั นธรรมองค์กรท่ีทรงคณุ คา่ เพอ่ื มงุ่ ไปสกู่ ารทางธรุ กจิ ในรูปแบบใหมเ่ พือ่ ความอยรู่ อด 8. ทมี ผู้บริหาร (Management Team)จดั เป็ นหนงึ่ ในองค์ประกอบที่สาคญั มากตอ่ การกาหนดเป้ าหมายและความสาเร็จขององค์กร และยงั สร้างความนา่ เช่ือถือตอ่ สายตาของนกั ลงทนุ ภายนอก ทีมงานจะมีความสามารถในการเปลย่ี นแปลงและปรับเปลยี่ นรูปแบบการทางธุรกิจใหม่หากมคี วามจาเป็ น 4.2 การจดั แบ่งประเภทของการดาเนินธุรกจิ อคี อมเมิร์ซการจดั แบง่ ประเภทของการดาเนนิ ธรุ กิจอีคอมเมิร์ซตามปกตจิ ะถกู แบง่ ให้เป็ นไปในรูปแบบใดรูปแบบหนง่ึ แตว่ ิธีดาเนนิธุรกิจบางรูปแบบ อาจมมี ากกวา่ หนง่ึ ประเภทก็ได้ เชน่ การค้าปลกี อิเลก็ ทรอนิกส์ ผ้คู ้าสามารถทางการค้าได้ทงั้ แบบ B2Cด้วยการมงุ่ ขายสนิ ค้าให้กบั ผ้บู ริโภครายตา่ งๆ รวมถงึ การค้าแบบ B2B ที่มงุ่ ขายสนิ ค้าจานวนมากให้กบั ภาคธุรกิจด้วยกนั 4.3 รูปแบบการดาเนินธุรกจิ แบบ B2C อคี อมเมริ ์ซในรูปแบบภาคธุรกิจกบั ผ้บู ริโภค (Business to Consumer) หรือ B2C จดั เป็ นรูปแบบการทางธรุ กิจออนไลน์ทผี่ ้ขู ายต้องการเข้าถงึ ผ้บู ริโภคแตล่ ะราย 1. พอร์ทลั (Portal) เวบ็ ไซต์ทถ่ี กู ออกแบบมาเพือ่ เข้าถึงข้อมลู และบริการตา่ งๆ ท่อี ยใู่ นเว็บไซตเ์ อง รวมทงั้ การเช่ือม ตอ่ ไปยงั เวบ็ ไซต์อ่นื ๆ ที่เกี่ยวข้อง ในการใช้งาน Portal Web นนั้ จะแบง่ เป็ นประเภทตา่ งๆ ตามลกั ษณะการใช้ งานของแตล่ ะองค์กร - สามารถเข้าถงึ Content, Application หรือ ข้อมลู อน่ื ๆ ได้จากหน้าเวบ็ หน้าเดยี วได้เลย - สามารถเพมิ่ ประสทิ ธิภาพในการติดตอ่ สอ่ื สารกนั ระหวา่ ง ลกู ค้า และองค์กรได้ - สามารถเข้าถงึ ข้อมลู ได้โดยตรง - สามารถปรับเปลยี่ นและจดั การ Content ได้อยา่ งงา่ ยดาย 2. การค้าปลกี อเิ ลก็ ทรอนิกส์ (Electronic Retailing : e-Tailing) E-Retailing หรือ E-Tailing หมายถึง การค้าปลกี อเิ ลก็ ทรอนกิ สเ์ ป็ นการขายสนิ ค้าและบริการ ให้กบั ผ้บู ริโภคผา่ นทางสื่ออิเลก็ ทรอนิกส์โดยตรง โดยไมต่ ้องผา่ นคนกลางหรือตลาดกลางอเิ ลก็ ทรอนกิ ส์ (e- marketplace)

สนิ ค้าท่มี ลี กั ษณะดงั ตอ่ ไปนี ้คาดวา่ นา่ จะชว่ ยสง่ เสริมให้สามารถสร้างยอดขายได้มากขนึ ้ - ความมีชื่อเสยี งในยีห่ ้อหรือแบรนด์สนิ ค้า - มกี ารรับประกนั สนิ ค้าท่ีได้รับความนา่ เช่ือถือสงู - สนิ ค้าในรูปแบบดิจิตอล - สนิ ค้าทม่ี รี าคาไมแ่ พงมากนกั - สนิ ค้าทจ่ี าเป็ นต้องซือ้ ช้าบอ่ ยๆ - สนิ ค้าทีม่ ีมาตรฐานแนน่ อน - สนิ ค้าที่มีบรรจภุ ณั ฑ์แบบสาเร็จ ไมส่ ามารถเปิ ดดไู ด้ ปัญหาเกี่ยวกบั การค้าอเิ ลก็ ทรอนกิ ส์ - การขจดั คนกลางและสร้างคนกลางขนึ ้ มาใหม่ - การเกิดข้อขดั แย้งในเร่ืองชอ่ งทางการจดั จาหนา่ ย - การกาหนดราคาทเี่ หมาะสม - Personalization and Customization - การหลอกลวงและการดาเนนิ กิจกรรมทผี่ ดิ กฎหมาย - การจะทาอยา่ งไรเพื่อให้ลกู ค้ารู้สกึ พงึ พอใจ 3. ผู้ให้บริการข่าวสาร (Content Provider) จดั เป็ นการทางธรุ กจิ ชนดิ หนงึ่ ที่ใหญ่ท่สี ดุ ของการใช้งานอินเทอร์เนต็ เนือ่ งจากครอบคลมุ เก่ียวกบัทรัพย์สนิ ทางปัญญาในทกุ รูปแบบ โดยทรัพย์สนิ ทางปัญญา หมายถงึ ผลงานทเี่ กิดจากความคิดสร้างสรรค์ของมนษุ ย์ทส่ี ามารถใสล่ งสอื่ เพอ่ื ให้จบั ต้องได้ การเป็ นผ้ใู ห้บริการขา่ วสาร จะทาการแจกจา่ ยเนอื ้ หาขา่ วสารที่ชว่ ยสร้างความสาราญใจให้กบั ลกู ค้า 4. นายหน้าช่วยทางธุรกรรม (Transaction Broker) ปกติเวบ็ ไซต์อคี อมเมริ ์ชทว่ั ไป จะมีการประมวลผลธุรกรรมใดๆ ที่เกิดจากการทางธรุ กรรมของผ้บู ริโภคแตล่ ะคน เชน่ เมื่อซอื ้ สนิ ค้าผา่ นเวบ็ ก็จะมกี ารแจ้งเตอื นกลบั ไปยงั ลกู ค้าให้รับทราบแบบอตั โนมตั ิ ส าหรับอตุ สาหกรรมขนาดใหญ่ทด่ี าเนนิ ธรุ กิจในรูปแบบนี ้ได้แก่ การบริการทางการเงิน การบริการทอ่ งเทย่ี ว และกา่รบริการจดั หางาน

5. ผู้สร้างตลาด (Market Creator) เป็ นการสร้างตลาดในรูปแบบดจิ ิตอล เพ่อื ให้ผ้ซู ือ้ และผ้ขู ายได้เข้ามาพบปะกนั เพื่อค้นหาหรือแสดง สนิ ค้า รวมถงึ การกาหนดราคาสนิ ค้า เชน่ ebay.com ทดี่ าเนินธรุ กิจการประมลู ได้สร้างสภาพแวดล้อมทาง อเิ ลก็ ทรอนกิ ส์ขนึ ้ มา โดยเปิ ดโอกาสให้ผ้ซู ือ้ และผ้ขู ายได้เข้ามาพบปะกนั เพอื่ เจรจาหรือตกลงราคาสนิ ค้า ระหวา่ งกนั ซงึ่ มีความแตกต่างจากการเป็ นนายหน้าชว่ ยทางธรุ กรรมตรงที่ eBay จาทางธุรกรรมให้แก่ลกู ค้า ของเขาให้เสร็จลลุ ว่ งจาการท าหน้าทเี่ ป็ นตวั แทนในตลาดขนาดใหญ่ และทงั้ ผ้ซู ือ้ และผ้ขู ายตา่ งก็เป็ นตวั แทน ในการทางตลาดของตนในของตนในขณะเดยี วกนั สาหรับการสร้างรายได้ของ eBay จะได้คา่ คอมชิ ชนั่ ทคี่ ดิ จากเปอร์เซ็นต์ของราคาสนิ ค้าทข่ี ายได้ นอกจากนยี ้ งั อาจคดิ คา่ ธรรมเนียมอื่นๆ เพม่ิ เติมอกี เลก็ น้อย 6. ผู้ให้บริการ (Service Provider) ผ้ใู ห้บริการ (Service Provider) คอื ผ้เู สนองานบริการแบบออนไลน์ ปัจจบุ นั ได้มกี ารเปิ ดกว้าง เก่ียวกบั งานบริการออนไลน์ในรูปแบบตา่ งๆ ขณะเดยี วกนั ก็มงี านบริการบางอยา่ งทหี่ ลายคนอาจไมร่ ู้จกั ด้วย ซ้าย สาหรับแอปพลเิ คชนั่ ทใี่ ช้งานบนเวบ็ 2.0 เชน่ เว็บไซต์ที่บริการแบง่ ปันภาพถา่ ย วิดโี อ บลอ็ ก และ เครือขา่ ยสงั คม ล้วนถือเป็ นงานบริการ สว่ น Google ก็เป็ นผ้ใู ห้บริการแอปพลเิ คชนั่ อยา่ งSearch Engine, Google Maps, Google Docs and Gmail เป็ นต้น ปกติเวบ็ ไซต์ที่ก่อตงั้ ขนึ ้ เพือ่ เป็ นผ้ใู ห้บริการนนั้ มกั นารูปแบบการสร้างรายได้หลายๆ รูปแบบมา ประยกุ ต์ใช้ร่วมกนั ไมว่ า่ จะเป็ นการสร้างรายได้จากการคิดคา่ ธรรมเนียม หรือการสมคั รเป็ นสมาชกิ รายเดอื น ในขณะเดยี วกนั ก็อาจสร้างรายได้จากแหลง่ ทรัพยากรอ่นื ๆ เช่น การโฆษณา และการเก็บรวบรวมข้อมลู สว่ น บคุ คลแล้วนาไปขาย และบางงานบริการก็เปิดใช้บริการฟรี แตก่ ็ไม่เสมอไป นอกจากนีง้ านบริการบางชนดิ ไม่ สามารถจดั ทาแบบออนไลน์ได้ เชน่ ทนั ตกรรม การบริการทางแพทย์ และการซอ่ มรถ แตเ่ ราสามารถปรับปรุง เพือ่ ให้งานบริการเหลา่ นใี ้ ช้งานได้ดใี นระดบั หนง่ึ เช่น การรับคาปรึกษาและการนดั หมาย การบริการออนไลน์ อาจจะเสนอในรูปแบบของการบริการทางคอมพวิ เตอร์ เช่น การจดั เก็บข้อมลู การบริการด้านกฎหมาย หรือ นายหน้าตวั๋ เดนิ ทางทีเ่ สนองานบริการเกย่ี วกบั การวางแผนเพ่ือการทอ่ งเทยี่ ว สาหรับคณุ คา่ พนื ้ ฐานของงาน บริการท่ผี ้ใู ห้บริการเสนอแก่ผ้บู ริโภคนนั้ สว่ นใหญ่เป็ นเรื่องการอานวยความสะอวด การประหยดั เวลา และ ประหยดั คา่ ใช้จา่ ยมากกวา่ เมอื่ เทียบกบั การบริการในรูปแบบเดมิ ๆ 7. ผ้ใู ห้บริการชุมชน (Community Provider) ผ้ใู ห้บริการชมุ ชน เป็ นเวบ็ ไซต์ท่ีสร้างสภาพแวดล้อมออนไลน์แบบดิจิตอล เพ่อื ให้ผ้คู นทวั่ ไปท่ีมีความสนใจในสงิ่ ทค่ี ล้ายๆ กนั สามารถทางธรุ กรรมร่วมกนั ได้ ไมว่ า่ จะเป็นการซอื ้ ขายสนิ ค้า การแบง่ ปันภาพถา่ ย วดิ โี อการเปิ ดกว้างเพอ่ื สอ่ื สารร่วมกนั กบั บคุ คลอ่ืนๆ และการับขา่ วสารทนี่ า่ สนใจ แม้กระทง่ั ความบนั เทงิ ในเชิงจินตนาการ สาหรับเว็บไซต์ทเ่ี ปิ ดบริการแกเ่ ครือขา่ ยสงั คมอยา่ งFacebook, MySpace, LinkedIn, Twitterและ Line ล้วนได้เตรียมเครื่องมอื และงานบริการตา่ งๆ ให้กบั กลมุ่ ผ้ใู ช้หรือชมุ ชนออนไลน์ทว่ั ไป ท่สี ามารนามาใช้งานได้ทนั ที

สว่ นของคณุ คา่ พนื ้ ฐานของผ้ใู ห้บริการชมุ ชนที่เสนอให้กบั บคุ คลทว่ั ไปคือ การเตรียมเครื่องมือชว่ ยสร้างท่ีสะดวกและรวดเร็ว สาหรบั กรณีของเว็บไซต์ทีบ่ ริการแบบเบด็ เสร็จ ณ จดุ เดียว ผ้ใู ช้สามารถมงุ่ ประเด็นในสง่ิ ที่เขาสนใจ และแบง่ ปันประสบการณ์ตา่ งๆ ให้กบั เหลา่ เพอื่ นพ้อง ทงั้ นผี ้ ู้ให้บริการชมุ ชนปกตมิ กั จะสร้างเมด็เงินจากรูปแบบการสร้างรายได้หลายรูปแบบด้วยกนั เชน่ รายได้จากคา่ ธรรมเนยี มการสมคั รเป็ นสมาชกิ รายได้จากการขาย รายได้จากการคิดคา่ ธรรมเนียมการทางธุรกรรม รายได้จากการเป็ นนานหน้า และรายได้จากการโฆษณา 4.4 รูปแบบการดาเนินธุรกิจแบบ B2B รูปแบบการดาเนนิ ธรุ กจิ ระหวา่ งภาคธรุ กิจ (Business to Business) ด้วยกนั แม้วา่ ความสนใจของประชากรหรือผ้บู ริโภคโดยสว่ นใหญ่ มกั ให้ความสาคญั กบั อีคอมเมริ ์ซในรูปแบบ B2Cคอ่ นข้างมาก แตย่ อดประมาณรายได้รวมทกุ ประเภทของตลาด B2C เม่ือเทียบกบั ยอดรายได้ของตลาด B2B ในทกุ ประเภท เป็ นที่ประจกั ษ์วา่ รายได้จากการทางเงินโดยสว่ นใหญ่ของธุรกิจอีคอมเมริ ์ซคอื B2B ซง่ึ จดั เป็ นธุรกรรมทผ่ี ้บู ริโภคสว่ นใหญ่มกั ไมร่ ู้และไมเ่ คยพบเหน็ เนื่องจากเป็ นการทางธุรกจิ ระหวา่ งภาคองค์กร 1. ตวั แทนจัดจาหน่ายทางอิเลก็ ทรอนิกส์ (e-Distributor) บริษัททข่ี ายสนิ ค้าและบริการโดยตรงให้กบั ภาคธุรกิจรายตา่ งๆ เพอ่ื ให้ภาคธุรกิจเหลา่ นนั้ นาสนิ ค้าไปจาหนา่ ยตอ่ หรือนาไปเป็ นวตั ถดุ บิ ในการผลติ เป็ นสนิ ค้าสาเร็จรูปตอ่ ไป เราเรียกวา่ ตวั แทนจดั จาหนา่ ย กรณีของตวั แทนจดั จาหนา่ ยทางอเิ ลก็ ทรอนกิ ส์ หรือ e-Distributor นนั้ จะทาหน้าท่ีเป็ นคนกลาง (เว็บไซต)์ ซง่ึ มกั มกี ารเช่ือมตอ่ เข้ากบั ผ้ผู ลติ (โรงงาน) และผ้ซู ือ้ ระดบั องค์กร (ลกู ค้า) ด้วยการรวบรวมแคตาลอ็ กจากผ้ผู ลติ หลายๆ รายเข้าด้วยกนั แล้วนามาเก็บในทเ่ี ดยี วกนั ดงั นนั้ ภายในแคตาล็อกอเิ ลก็ ทรอนกิ สท์ แี่ สดงอยบู่ นหน้าเวบ็ ก็จะมีรายการสนิ ค้าตา่ งๆ จานวนมากมาย ที่มาจากร้านค้าหรือตวั แทนจาหนา่ ยรายตา่ งๆ ท่เี ข้าร่วมโครงการ และถกูนามาเสนออยบู่ นเว็บไซต์ของบริษัทที่ประกอบธุรกิจในรูปแบบ e-Distributor 2. การจัดซอื้ จดั จ้างทางอิเลก็ ทรอนิกส์ (e-Procurement) บริษัทท่ีดาเนินธรุ กิจในรูปแบบการจดั ซือ้ จดั จ้างทางอเิ ลก็ ทรอนิกส์ จะสร้างและเข้าใจถงึ งานขายผา่ นตลาดอเิ ลก็ ทรอนกิ ส์ ด้วยการน าเทคโนโลยีอิเลก็ ทรอนิกสม์ าใช้กบั กระบวนการจดั ซือ้ จดั จ้าง เพอ่ื เพม่ิ ประสทิ ธิภาพและช่วยลดขนั้ ตอนการดาเนนิ งาน ตวั อยา่ งบริษัท Ariba ได้สร้างชดุ ซอฟต์แวร์เพอื่ ช่วยบริษัทขนาดใหญ่ให้สามารถจดั ระเบยี บกระบวนการจดั ซอื ้ จดั จ้าง ด้วยการสร้างตลาดดิจิตอลขนาดเลก็ ขนึ ้ มาเพอ่ื ใช้งานกบั บริษัทหนง่ึ ๆ ทงั้ นี ้ทาง Ariba ได้สร้างแคตาลอ็ กออนไลน์ที่ลกู ค้าสามารถปรับแตง่ ใช้งานได้เอง ในขณะเดยี วกนั ทางฝั่งผ้ขู าย ทาง Ariba ได้ชว่ ยให้ผ้ขู ายสามารถขายสนิ ค้าให้แกผ่ ้ซู ือ้ รายใหญ่ผา่ นโปรแกรมเพอื่ การจดั การ เชน่ การสร้างแคตาลอ็ กออนไลน์ การจดั สง่ การประกนั และการเงิน โดยซอฟต์แวร์ทใี่ ช้งานบนฝั่งผ้ซู อื ้ และผ้ขู าย รู้จกั กนัดใี นนามวา่ ซอฟต์แวร์เพอ่ื การจดั การโซค่ ณุ คา่ (Value Chain Management Software) สาหรับในสว่ นของผ้ใู ห้บริการระหวา่ งภาคธรุ กิจ (B2B Service Providers) จะสร้างเมด็ เงินจากคา่ ธรรมเนียมในการทางธรุ กรรม โดยคา่ ธรรมเนียมดงั กลา่ วจะตงั้ อยบู่ นพนื ้ ฐานของจานวนสถานที ใี่ ช้บริการหรือ

คา่ ธรรมเนยี มที่คดิ เหมาเป็ นรายปี โดยบริษัทผ้ใู ห้บริการดงั กลา่ ว จะมีประสบการณ์สงู และมเี คร่ืองมอื ตา่ งๆพร้อม เพอ่ื น าไปสกู่ ารลดต้นทนุ ภายในโซอ่ ปุ ทานสาหรับในโลกของซอฟต์แวร์ บริษัทอยา่ ง Ariba บางครงั้ อาจเรียกวา่ ผ้ใู ห้บริการแอปพลเิ คชนั่ (ApplicationService Providers : ASP) กลา่ วคือเป็ นบริษัททข่ี ายซอฟต์แวร์ทน่ี ามาประยกุ ต์ใช้บนพนื ้ ฐานอินเทอร์เน็ตให้กบั บริษัทตา่ งๆ ซง่ึ ชว่ ยให้บริษัทสามารถลดคา่ ใช้จา่ ยด้านซอฟต์แวร์ลงได้จากการประหยดั ทางขนาด (Scale Economies) ซง่ึ ยอ่ มดีกวา่ การทบี่ ริษัทจะพฒั นาซอฟต์แวร์เพ่ือใช้งานเองกลา่ วคอื ทาง Ariba มีความเช่ียวชาญด้านซอฟต์แวร์เพือ่ การจดั การและยงั สามารถเสนอซอฟต์แวร์ให้กบับริษัทตา่ งๆ ด้วยต้นทนุ ที่ถกู กวา่ การพฒั นาขนึ ้ เอง 3. ตลาดแลกเปล่ยี น (Exchanges) ตลาดแลกเปลยี่ นในปัจจบุ นั จะมสี ดั สว่ นไมม่ ากเมื่อเทยี บกบั ตลาด B2B ในภาพรวม แตก่ จ็ ดั ได้วา่เป็ นตลาดสว่ นหนงึ่ ของ B2B ทีม่ ศี กั ยภาพเชน่ กนั โดยตลอดแลกเปลยี่ นหมายถงึ ตลาดกลางอิเลก็ ทรอนิกสท์ ่ีก่อตงั้ ขนึ ้ โดยอิสระ ที่ผ้ซู ือ้ และผ้ขู ายสามารถเข้ามาทางธุรกรรมเชงิ พาณิชย์ภายในตลาดแหง่ นรี ้ ่วมกนั โดยผ้เู ป็ นเจ้าของตลาดแลกเปลยี่ นปกตมิ กั เริ่มต้นจากผ้ปู ระกอบการท่ที างธรุ กิจด้านการตลาดมาก่อน สาหรับการสร้างรายได้นนั้ พวกเขาจะเรียกเก็บคา่ คอมมชิ ชนั่ หรือคา่ ธรรมเนยี มตามขนาดของการทางธรุ กรรมระหวา่ งกนัโดยทวั่ ไปพวกเขามกั ให้บริการทางการค้าภายในอตุ สาหกรรมเดยี วกนั ตามแนวดง่ิ (Vertical Industry) เช่นสนิ ค้าประเภทเหลก็ โพลเิ มอร์ หรืออะลมู เิ นยี ม โดยมงุ่ เน้นการแลกเปลยี่ นปัจจยั การผลติ เพือ่ ป้ อนให้กบั โรงงงานโดยตรงของแตล่ ะฝ่ าย และจะทาสญั ญาแบบระยะสนั้ หรือการซอื ้ ท่มี งุ่ เน้นประโยชน์ทางด้านราคา ณ ขณะนนั้เป็ นหลกั 4. สมาคมอตุ สาหกรรม (Industry Consortia) สมาคมอตุ สาหกรรมจดั เป็ นตลาดแลกเปลยี่ นทกี่ อ่ ตงั้ ขนึ ้ และดาเนินการโดยกลมุ่ บริษัทหลกั ๆ ในอตุ สาหกรรม เพ่อื สนบั สนนุ การซอื ้ ขายให้กบั อตุ สาหกรรมทว่ั โลก โดยปกตมิ กั เป็ นตลาดกลางแบบแนวตงั้(Vertical Marketplaces) ทขี่ ายปัจจยั การผลติ ให้กบั อตุ สาหกรรมใดๆ เป็ นการเฉพาะ เชน่ อตุ สาหกรรมรถยนต์ อตุ สาหกรรมการบนิ อตุ สาหกรรมเคมี ตรงกนั ข้ามกบั ตลาดกลางแบบแนวนอน (HorizontalMarketplaces) ทีจ่ ะขายสนิ ค้าและบริการให้กบั บริษัทตา่ งๆ ทว่ั ไป เชน่ อปุ กรณ์สานกั งาน คอมพวิ เตอร์พซี ี 5. เครือข่ายอุตสาหกรรมภาคเอกชน (Private Industrial Networks) เครือขา่ ยอตุ สาหกรรมภาคเอกชน บางครัง้ เรียกวา่ ตลาดแลกเปลย่ี นการค้าภาคเอกชน (PrivateTrading Exchanges) สาหรับเครือขา่ ยภาคเอกชน เป็ นตลาดดจิ ิตอลทีถ่ กู ออกแบบมาเพื่อนามาใช้ประสานการทางานด้านข้อมลู และการติดตอ่ สอ่ื สารระหวา่ งบริษัทที่ทางธุรกิจร่วมกนั - เครือขา่ ยอตุ สาหกรรมภาคเอกชนท่มี บี ริษัทเดยี วเป็ นเจ้าของ (Single-Firm PrivateIndustrial Networks)

- เครือขา่ ยอตุ สาหกรรมภาคเอกชนระดบั ประเทศ (Industry-Wide Private IndustrialNetworks)4.5 การดาเนินธุรกิจอีคอมเมริ ์ซในรูปแบบอ่ืนๆ 1. รูปแบบการดาเนินธุรกจิ แบบ C2C ผ้บู ริโภคกบั ผ้บู ริโภค (Consumer to Consumer: C2C) หมายถงึ ธุรกิจระหวา่ งผ้บู ริโภคกบัผ้บู ริโภค ซงึ่ เป็ นการค้ารายยอ่ ย อาทิ การขายของเกา่ ให้กบั บคุ คลอ่ืนๆ ผา่ นทางอนิ เตอร์เนต็ ตวั อยา่ ง Websiteเชน่ เป็ นแหลง่ ทผ่ี ้ขู ายมาเสนอขายและผ้ซู ือ้ ประมลู ซือ้ แขง่ กนั ผ้ซู ือ้ และผ้ขู ายตดิ ตอ่ กนั ผา่ นอเี มล์(www.ebay.com) ประกาศขายสนิ ค้าเกี่ยวกบั อปุ กรณ์ทางด้านคอมพวิ เตอร์ มีการลงทะเบียนเป็นสมาชิกสามารถจดั สง่ สนิ ค้าได้ (www.pantipmarket.com) และขายของมอื สอง(http://www.thaisecondhand.com) เป็ นต้น 2. รูปแบบการดาเนินธุรกิจแบบ Peer-to-Peer (P2P) รูปแบบการดาเนนิ ธรุ กจิ แบบ C2C โดย P2P เป็ นรูปแบบการดาเนนิ ธรุ กิจทจี่ ะทาการเชื่อมโยงกลมุ่ผ้ใู ช้ เพอื่ ให้สามรถแบง่ ปันไฟล์และทรัพยากรของเครื่องคอมพวิ เตอร์ โดยไมจ่ าเป็ นต้องมีเคร่ืองศนู ย์กลางข้อมลูอยา่ งเซิร์ฟเวอร์ หากมงุ่ ประเด็นสาคญั สาหรับบริษัททเ่ี ปิ ดบริการ P2P แล้ว ก็คอื การให้ความชว่ ยเหลอื กบคุ คลใดบคุ คลหนงึ่ ทตี่ ้องการแบง่ ปันขา่ วสารให้กบั บคุ คลใดๆ ก็ได้ ผา่ นการเช่ือมตอ่ กลมุ่ เครือขา่ ยของผ้ใู ช้ตามเว็บ สาหรับประวตั ิเทคโนโลยซี อฟต์แวร์ Peer to Peer นนั้ เกิดขนึ ้ จากการน ามาใช้เพ่อื แบง่ ปันเพลงทม่ี ีลขิ สทิ ธิ์ รวมถึงวดิ โี อภาพยนตร์ และไฟลภ์ าพตา่ งๆ ซงึ่ ถือวา่ เป็ นการละเมดิ กฎหมายลขิ สทิ ธ์ิดิจิตอล หรือท่ีเรามกัรู้จกั กนั ในนามของ Bit Torrentความท้าทายสาหรับการทางธรุ กิจแบบ P2P คือการพฒั นาและนามาใช้เพ่ือสร้างรายได้ให้กบั ธุรกิจได้อยา่ งถกู กฎหมาย 3. รูปแบบการดาเนินธุรกิจแบบ Mobile Commerce โมบายคอมเมิร์ซ หรือ M-Commerce หมายถงึ การดาเนนิ กิจกรรมตา่ งๆ ทเี่ กี่ยวข้องกบัธรุ กรรมหรือการเงิน โดยผา่ นเครือข่ายโทรศพั ท์เคลอื่ นที่ หรือการค้าขายตามระบบแนวความคดิ ของระบบการค้าอเิ ลก็ ทรอนิกส์ E-Commerce ท่ีใช้อปุ กรณ์พกพาไร้สายเป็ นเคร่ืองมือในการสงั่ ซือ้ และขายสนิ ค้าตา่ งๆ ทงั้ การสงั่ ซือ้ สนิ ค้าที่เป็ นรูปธรรมหรือนามธรรม รวมทงั้ การรับ-สง่ อเี มล์ หรือการท าธุรกรรมเชงิ พาณชิ ย์ผา่ นโทรศพั ท์เคลอ่ื นท่ี ซงึ่ มคี วามสะดวกสบาย ไมม่ ีข้อจากดั ในการจบั จ่าย โดยM-Commerce เป็ นการแตกแขนงของเทคโนโลยีทมี่ ผี ลกระทบโดยตรงตอ่ การขยายตวั ของธรุ กิจพาณิชย์อเิ ลก็ ทรอนกิ ส์ ซงึ่ M-Commerce จะช่วยเร่งอตั ราการเตบิ โตให้กบั การดาเนินธรุ กรรมผา่ นเครือขา่ ยอิเลก็ ทรอนิกส์ได้เร็วกวา่ การใช้เทคโนโลยี E-Commerce ขอบเขตของ M-Commerce จะครอบคลมุ ทงั้ การดาเนนิ ธุรกรรมระหวา่ งผ้ดู าเนนิ ธุรกิจกบั ผ้ใู ช้บริการโทรศพั ท์เคลอ่ื นที่ B2C และระหวา่ งผ้ดู าเนนิ ธุรกิจด้วยกนั เอง B2Bโมบายคอมเมริ ์ซ ยงั เป็ นรูปแบบธรุ กิจที่สามารถผนวกเข้ากบั เทคโนโลยี

Location-Based ด้วยการค้นหาพกิ ดั หรือแหลง่ ตามสถานที่ตา่ งๆ เพื่อโฆษณา เช่น ตาแหนง่ ร้านค้า ร้านอาหารรวมถงึ ตาแหนง่ ของบคุ คล ซง่ึ มคี วามนยิ ามมากบนเครือขา่ ยสงั คมออนไลน์