ppt กาพย์พระไชยสุริยา

บทที่ ๓ เรือ่ งที่ ๖ กาพย์เรือ่ งพระไชยสุริยา ภาษาไทย ช้ันมัธยมศึกษาปีที่ ๑ ครูอรสา บุญยาพงษ์

ภาษาไทยกับครคู รูอรสา บุญยาพงษ์ สนุ ทรภู่ (พระสนุ ทรโวหาร) ผแู้ ต่งกาพย์เรื่องพระไชยสรุ ิยา

ภาษาไทยกบั ครอู รสา บญุ ยาพงษ์ ประวตั ิสนุ ทรภู่ - สนุ ทรภู่ เกิดเมื่อ วนั ที่ ๒๖ มิถนุ ายน พ.ศ. ๒๓๒๙ - ตอนเด็ก สนุ ทรภู่ เรียนหนังสือที่สํานกั วดั ชีปะขาว เข้ารบั ราชการเป็นเสมียนในกรมพระคลงั สวน - มีความสามารถในการแต่งกลอน ไดร้ บั ราชการในตาํ แหน่ง กรมพระอาลกั ษณ์ เป็นกวีที่ปรึกษาในรัชสมยั พระบาทสมเดจ็ พระพทุ ธเลิศหลา้ นภาลัย (รัชกาลที่ ๒)

ภาษาไทยกบั ครูอรสา บุญยาพงษ์ ประวัติสนุ ทรภู่ - เคยต้องโทษเพราะเมาสุรา เมือ่ พน้ โทษเป็นพระอาจารย์ถวาย พระอกั ษรสมเดจ็ พระเจา้ ลกู ยาเธอเจ้าฟ้าอาภรณ์ - ในสมัยรัชกาลที่ ๓ สุนทรภู่ออกจากราชการและออกบวช ระยะหนึ่ง - ในสมยั รชั กาลที่ ๔ สนุ ทรภู่ไดเ้ ป็นเจา้ กรมอาลักษณแ์ ละมี บรรดาศักดิ์เป็น พระสนุ ทรโวหาร (ตําแหนง่ สดุ ท้ายก่อนถึงแกก่ รรม)

ภาษาไทยกบั ครูภาษาไทยกบั ครอู รสา บุญยาพงษ์ ประวัติสนุ ทรภู่ - สันนิษฐานว่า สุนทรภถู่ ึงแก่กรรม ในปี พ.ศ. ๒๓๙๘ สิริอายไุ ด้ ๗๐ ปี - เมือ่ วนั ที่ ๑๓ พ.ย. ๒๕๒๗ ได้รบั การยกยอ่ งจากองคก์ าร ยูเนสโก ให้เป็นกวีดีเดน่ ของโลก - รัฐบาลได้กําหนด ให้วนั ที่ ๑๖ มิ.ย. ของทกุ ปี เป็นวันสุนทรภู่

ภาษาไทยกับครูภาษาไทยกบั ครูอรสา บญุ ยาพงษ์ กาพยเ์ รือ่ งพระไชยสรุ ิยา กาพยเ์ รื่องพระไชยสุริยา เป็นนิทานเพียงเรื่องเดียว ในนิทานจาํ นวน ๕ เรื่องของสนุ ทรภู่ ทีใ่ ช้คาํ ประพนั ธ์ประเภทกาพย์ นอกจากนี้ใช้กลอน สภุ าพทัง้ หมด นิทานของสนุ ทรภู่ ๕ เรือ่ งได้แก่ - แตง่ ด้วยกลอนสุภาพ คือ พระอภัยมณี สิงหไกรภพ ลักษณะวงศ์ และโคบุตร - แตง่ ด้วยกาพย์ คือ กาพยเ์ รื่องพระไชยสรุ ิยา

กาพยเ์ รื่องพระไชยสุริยา กาพย์เรือ่ งพระไชยสรุ ิยา มีการสันนิษฐานโดยอิงจากหลักฐานที่ น่าเชือ่ ถือ เกี่ยวกบั ชว่ งเวลาในการแตง่ คือ ๑. แต่งในสมยั พระบาทสมเดจ็ พระนง่ั เกลา้ เจ้าอย่หู ัว (รชั กาลที่ ๓) ขณะที่บวชและจาํ พรรษาอยทู่ ี่วดั ในเพชรบรุ ี เมื่อปี พ.ศ. ๒๓๖๘ เพื่อใช้ เป็นหนงั สือเรียนสําหรับเดก็ ที่ทา่ นเป็นครสู อน

ภาษาไทยกบั ครูพี่ตี่ตี๋ - อ. พีระเสก บริสุทธิ์บวั ทิพย์ กาพย์เรื่องพระไชยสรุ ิยา ๒. แตง่ ขณะทีบ่ วชอยูท่ ี่วัดเทพธิดาราม ระหว่าง พ.ศ. ๒๓๘๒ – พ.ศ. ๒๓๘๕ ๓. แต่งขณะเป็นฆราวาสและไปเปน็ ครูอยทู่ ี่เพชรบรุ ีในภายหลัง

ภาษาไทยกบั ครูภาษาไทยกบั ครูอรสา บุญยาพงษ์ จดุ ประสงคก์ าพยเ์ รื่องพระไชยสุริยา กาพยเ์ รือ่ งพระไชยสรุ ิยา แต่งขึน้ เพือ่ ใชเ้ ปน็ หนงั สือ สาํ หรบั เดก็ หดั อ่านและหดั เขียนคาํ ที่สะกดตรงตามมาตราต่างๆ

ภาษาไทยกบั ครภู าษาไทยกับครอู รสา บญุ ยาพงษ์ การนาํ กาพย์เรื่องพระไชยสุริยาไปใช้ ๑. ใช้เป็นหนังสือสอนโดยตรง ๒. ใช้แทรกในหนังสือหลกั ภาษา * พระยาศรีสนุ ทรโวหาร ไดแ้ ตง่ ตําราภาษาไทยขึน้ และ ไดน้ ํากาพยเ์ รือ่ งพระไชยสุริยา ไปแทรกในเนื้อหาส่วนทีเ่ ป็น การสอนอ่านและการเขียนสะกดคํา

ภาษาไทยกบั ครภู าษาไทยกับครูอรสา บญุ ยาพงษ์ หนงั สือทีพ่ ระยาศรีสุนทรโวหารไดแ้ ต่งขึ้นเปน็ ตาํ รา ๖ เล่ม ไดแ้ ก่ - มลู บทบรรพกิจ สอนสระ ตวั อักษร วรรณยกุ ต์ (แทรกกาพยเ์ รื่องพระไชย สุริยาเพื่อฝึกอา่ นออกเสียง) - วาหนิติน์ ิกร สอนอกั ษรนํา - อักษรประโยค สอนอักษรควบและการใชบ้ รุ พบท กบั แก่ แต่ ตอ่ - สังโยคภิธาน สอนคําบาลีสนั สกฤตและคําพอ้ ง - ไวพจน์พิจารณ์ - พิศาลการรนั ต์ สอนการใช้การนั ต์และการใช้วรรณยุกต์ ตรี จตั วา และ ไมไ้ ตค่ ู้

ภาษาไทยกับครูภาษาไทยกับครูอรสา บญุ ยาพงษ์ พระสนุ ทรโวหาร พระยาศรีสุนทรโวหาร (สุนทรภู่) (น้อย อาจารยางกรู )

ภาษาไทยกบั ครภู าษาไทยกับครอู รสา บญุ ยาพงษ์ กาพย์เรือ่ งพระไชยสรุ ิยา มลู บทบรรพกิจ (แต่งช่วง รชั กาลที่ ๓) (แตง่ ในรัชกาลที่ ๕ พ.ศ. ๒๔๑๔)

ภาษาไทยกบั ครภู าษาไทยกบั ครูอรสา บุญยาพงษ์ จุดเดน่ ของกาพยเ์ รือ่ งพระไชยสุริยา ๑. สอนหลกั ภาษาในเรือ่ งการอา่ นและการเขียนสะกดคําที่ ตรงตามมาตรา ๒. แตง่ เป็นเรื่องราว มีตวั ละคร มีโครงเรือ่ ง ทาํ ใหเ้ กิด ความสนุกสนาน ๓. ใชส้ วดโอเ้ อ้วิหารราย ซึ่งเปน็ การสวดทํานองพื้นบ้าน ลักษณะเหมือนการอ่านทาํ นองเสนาะ (เสียงไมด่ ี สวดได้ )

ภาษาไทยกับครภู าษาไทยกบั ครูอรสา บญุ ยาพงษ์ กาพย์เรื่องพระไชยสรุ ิยา แตง่ ดว้ ยคาํ ประพันธ์ประเภทกาพย์ ท้งั หมด ๓ ชนิดคือ - กาพย์ยานี ๑๑ - กาพยฉ์ บัง ๑๖ - กาพย์สรุ างคนางค์ ๒๘

ภาษาไทยกบั ครภู าษาไทยกบั ครอู รสา บุญยาพงษ์ ลกั ษณะบงั คบั ของกาพย์ ๑. กาพย์ยานี ๑๑ * สังเกตบังคับ จํานวนคาํ การส่งสัมผัส การแบง่ วรรคตอน

ภาษาไทยกบั ครูภาษาไทยกับครูอรสา บุญยาพงษ์ อธิบายฉนั ทลักษณ์ กาพย์ยานี ๑๑ - วรรคหน้า ๕ คํา วรรคหลัง ๖ คาํ รวม ๑๑คํา (๕+๖) เรียก ๑ บาท - ๑ บท มี ๔ วรรค (สดับ รับ รอง สง่ ) นับเปน็ ๒ บาท - การส่งสัมผัส คาํ สุดทา้ ยวรรคที่ ๑ ส่งไปยังวรรคที่ ๒ คาํ ที่ ๓ คําสดุ ท้ายวรรคที่ ๒ ส่งไปยงั วรรคที่ ๓ คําสดุ ท้าย คาํ สดุ ทา้ ยวรรคที่ ๔ สง่ ไปยงั วรรคที่ ๒ คาํ สุดท้าย ของบทต่อไป (สัมผัสระหว่างบท) * ไม่บังคบั การสง่ สมั ผสั จากวรรคที่ ๓ ไปวรรคที่ ๔

ภาษาไทยกบั ครูภาษาไทยกบั ครอู รสา บุญยาพงษ์ ตัวอยา่ ง กาพย์ยานี ๑๑ ลิงคา่ งครางโครกครอก ฝูงจิง้ จอกออกเหา่ หอน ชะนวี ิเวกวอน นกหกรอ่ นนอนรงั เรียง ลูกนกยกปีกปอ้ ง อา้ ปากรอ้ งซอ้ งแซเ่ สียง แมน่ กปกปีกเคยี ง เลีย้ งลูกออ่ นป้อนอาหาร * สงั เกตการสง่ สมั ผสั ระหวา่ งวรรค และสัมผสั ระหว่างบท

ภาษาไทยกับครภู าษาไทยกับครอู รสา บุญยาพงษ์ ๒. กาพยฉ์ บงั ๑๖ * สงั เกตจํานวนคาํ การส่งสัมผสั

ภาษาไทยกับครูภาษาไทยกบั ครอู รสา บญุ ยาพงษ์ อธิบายฉนั ทลักษณ์ กาพย์ฉบงั ๑๖ - ๑ บท มี ๓ วรรค วรรคหน้า ๒ วรรคหลัง ๑ (สดบั รบั ส่ง) - วรรคหนา้ มี ๖ คาํ วรรคหลัง ๔ คาํ รวม ๑ บท มี ๑๖ คํา ( ๖ + ๔ + ๖) - การส่งสมั ผสั คําที่ ๖ วรรคที่ ๑ สง่ สมั ผสั ไปยงั วรรคที่ ๒ คําที่ ๔ คาํ ที่ ๖ วรรคที่ ๓ สง่ สัมผัสไปยงั วรรคที่ ๑ คําสุดทา้ ยของบทถัดไป (สมั ผัสระหวา่ งบท)

ภาษาไทยกับครภู าษาไทยกบั ครูอรสา บญุ ยาพงษ์ ตวั อย่างกาพย์ฉบงั ๑๖ สมอก็เกาเสาใบ ทะลุปรไุ ป น้าไหลเขา้ ลา้ ส้าเภา ผนี า้ ซา้ ไตใ่ บเสา เจา้ ก้ามซ์ ้าเอา สา้ เภาระยา้ ควา้ ไป * สังเกต การสง่ สัมผสั ระหวา่ งวรรคและสมั ผัสระหวา่ งบท

ภาษาไทยกับครูภาษาไทยกบั ครอู รสา บุญยาพงษ์ ๓. กาพย์สุรางคนางค์ ๒๘ * สังเกตจํานวนคํา การแบ่งวรรค การส่งสมั ผสั

อธิบายฉนั ทลักษณ์ กาพยส์ ุรางคนางค์ ๒๘ - ๑ บท มี ๗ วรรค ( รับ รอง ส่ง / สดบั รับ รอง ส่ง) วรรค ๔ คาํ รวม ๒๘ คํา (๗ x ๔) - การสง่ สัมผสั วรรคที่ ๑ คาํ ที่ ๔ สง่ ไปยัง วรรคที่ ๒ คําที่ ๔ วรรคที่ ๓ คาํ ที่ ๔ ส่งไปยงั วรรคที่ ๕ คาํ ที่ ๔ วรรคที่ ๕ คําที่ ๔ ส่งไปยัง วรรคที่ ๖ คําที่ ๔ วรรคที่ ๗ คําที่ ๔ ส่งไปยัง วรรคที่ ๓ คาํ ที่ ๔ ของบทถัดไป (สมั ผัสระหว่างบท)

ภาษาไทยกบั ครภู าษาไทยกับครูอรสา บุญยาพงษ์ ตัวอย่าง กาพย์สุรางคนางค์ ๒๘ วนั นนั จันทร มดี ารากร เปน็ บรวิ าร เห็นดนิ สนิ ฟา้ ในป่าท่าธาร มาลคี ลบี าน ใบกา้ นอรชร เย็นฉา้ นา้ ฟ้า ชนื ชะผกา วายพุ าขจร สารพันจันอนิ รืนกลินเกสร แตนตอ่ คลอรอ่ น ว้าว่อนเวยี นระวนั