บุคคลสำคัญในประวัติศาสตร์ชาติไทย เล่ม 1

บุคคลสํ าคญั ในประวตั ิศาสตร์ชาติไทย เสนอ คณุ ครูวฒุ ิชัย เชือมประไพ โรงเรียนมัธยมวดั หนองเเขม สํ านักงานเขตพืนทกี ารศึกษามัธยมศึกษาเขต1

บุคคลสํ าคญั ในประวตั ิศาสตร์ชาติไทย สมาชิก 1.นายกนั ตภณ ทองคาํ เภา เลขที 1 2.นายชวนิ นวจริยานนท์ เลขที 3 3.นายธณกฤต ตังจติ รมณศี ักดา เลขที 4 4.นายพลอธิป เกิดสา เลขที 8 5.นายวสุ มปี ระหยดั เลขที 10 6.นายอภนิ ันท์ ดิษฐลักษณ์ เลขที 11 7.นายกฤตษนยั ทองมา เลขที 12 8.นายชนะชยั สิมมา เลขที 13 9.นายอภิวัชร์ ธนะศรโี รจน์ เลขที 18 เสนอ คณุ ครวู ฒุ ชิ ยั เชือมประไพ โรงเรียนมัธยมวัดหนองเเขม สํานักงานเขตพืนทกี ารศึกษามัธยมศึกษาเขต1

คาํ นํา รายงานเลม่ นจี ัดทําขึนเพือเปนส่วนหนึงของวชิ าประวตั ศิ าสตร์ ชนั มธั ยมศึกษาปที 5.7 เพือให้ไดศ้ ึกษาหาความรู้ในเรอื งบคุ คล สําคัญในประวตั ศิ าสตรช์ าติไทยและได้ศึกษาอย่างเข้าใจเพือเปน ประโยชน์กับการเรียน ผู้จัดทาํ หวงั วา่ รายงานเล่มนจี ะเปนประโยชนก์ ับผอู้ า่ น หรอื นักเรยี น นกั ศึกษา ทีกําลงั หาข้อมลู เรอื งนีอยู่ หากมขี อ้ แนะนาํ หรือข้อ ผดิ พลาดประการใด ผ้จู ัดทําขอน้อมรับไว้และขออภยั มา ณ ทีนีดว้ ย

สารบัญ เรือง หน้า พระบาทสมเดจ็ พระวชิรเกลา้ เจ้าอยหู่ วั 1 สมเด็จพระนางเจา้ สิริกิติพระบรมราชินนี าถ 2 พระบรมราชชนนีพันปหลวง พระบาทสมเดจ็ พระปนเกลา้ เจ้าอยูห่ วั 3 กรมพระราชวังบวรวไิ ชยชาญ 4 สมเด็จพระศรพี ัชรนิ ทราบรมราชินนี าถ 5 พระบรมราชชนนีพันปหลวง พระวภิ าคภวู ดล 6 พ่อขุนศรอี ินทราทิตย์ 7 พ่อขุนรามคําแหงมหาราช 8 พระมหาธรรมราชาที 1 9 สมเดจ็ พระรามาธิบดที ี 1 10 พระบรมไตรโลกนาถ 11 สมเดจ็ พระสุรโิ ยทัย 12 สมเดจ็ พระนเรศวรมหาราช 13 สมเดจ็ พระนารายณม์ หาราช 14 สมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช 15 พระบาทสมเดจ็ พระพุทธยอดฟาจฬุ าโลกมหาราช 16 พระบาทสมเดจ็ พระพุทธเลิศหลา้ นภาลัย 17 พระบาทสมเด็จพระนังเกล้าเจา้ อยหู่ วั 18 พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจา้ อยู่หัว 19 พระบาทสมเด็จพระจลุ จอมเกลา้ เจ้าอยู่หวั 20

พระบาทสมเดจ็ พระวชิรเกลา้ เจ้าอยูห่ ัว - พระบาทสมเดจ็ พระวชิรเกลา้ เจา้ อยูห่ วั เปนพระราชโอรสพระองคเ์ ดียว ในพระบาทสมเด็จพระมหาภูมิพลอดลุ ยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร และ สมเด็จพระนางเจ้าสิริกติ ิ พระบรมราชินนี าถ พระบรมราชชนนพี ันปหลวง เสดจ็ พระราชสมภพ ณ พระทีนงั อัมพรสถาน พระราชวงั ดสุ ิตเมอื วันจันทร์ ที 28 กรกฎาคม พ.ศ. 2495 เวลา 17:45 น. - ครังดาํ รงตําแหนง่ สมเด็จพระบรมโอรสาธริ าชฯ สยามมกุฎราชกมุ าร ในดา้ นการสาธารณสุขโปรดให้สร้างโรงพยาบาลสมเด็จพระยุพราชขนึ เพือใหก้ ารรักษาพยาบาลผเู้ จบ็ ปวยในถินทรุ กนั ดาร พระองค์ทรงเปนองค์ นายกกติ ตมิ ศักดิของมูลนิธิโรงพยาบาลสมเด็จพระยพุ ราช เมอื วนั ที 11 สิงหาคม พ.ศ. 2560 สมเด็จพระเจา้ อยู่หัว พระราชทานเงินจาํ นวน 100 ลา้ นบาท ซงึ เปนรายไดจ้ ากการจําหน่ายสมดุ ไดอารี ภาพการต์ นู ฝพระหตั ถ์ เพือสมทบทุนสร้างอาคารนวมนิ ทรบพิตร 84 พรรษา โรงพยาบาลศิริราช คณะแพทยศาสตร์ศิรริ าชพยาบาลมหาวิทยาลยั มหิดลทา 1

สมเด็จพระนางเจ้าสิ ริกิติพระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปหลวง - สมเด็จพระนางเจ้าสิรกิ ติ ิ พระบรมราชินนี าถ ทรงปฏิบัติพระราชภารกิจ มากมาย โดยเฉพาะอย่างยงิ ภารกจิ ในการส่งเสริมคุณภาพชีวิต อาชีพ และความเปนอยขู่ องบุคคลผยู้ ากไร้ และประชาชนในชนบทห่างไกล ได้ โดยเสด็จพระราชดาํ เนนิ พระบาทสมเด็จพระเจ้าอย่หู ัวไปทวั ทกุ หนแห่งใน แผ่นดนิ ไทยนีโครงการทีมสี าขาขยายกว้างขวางไปทัวประเทศโครงการ หนึงกค็ ือ โครงการส่งเสริมศิลปาชพี ซึงในภายหลงั ทรงพระกรุณาโปรด เกล้าฯ ให้ก่อตัง เปนรูปมลู นธิ ิ พระราชทานนามวา่ \"มลู นิธสิ ่งเสรมิ ศิลปา ชีพพิเศษในพระบรมราชนิ ูปถมั ภ์\" เมอื วนั ที 21 กรกฎาคม พ.ศ. 2519และ เมอื พ.ศ. 2528 ไดเ้ ปลียนชอื เปน มลู นธิ สิ ่งเสรมิ ศิลปาชีพในสมเดจ็ พระนางเจา้ สิริกติ ิพระบรมราชินีนาถ อันเปนการส่งเสรมิ อาชีพและขณะ เดยี วกนั ยงั อนรุ กั ษ์และส่งเสริมงานศิลปะพืนบา้ นทีมคี วามงดงามหลาย สาขา เชน่ การปนการทอ การจักสาน เปนตน้ 2

พระบาทสมเดจ็ พระปนเกลา้ เจ้าอยูห่ ัว - พระบาทสมเดจ็ พระปนเกลา้ เจา้ อยู่หวั ทรงใฝพระราชหฤทยั ในวิชาการด้าน จักรกลมาก และเพราะเหตทุ พี ระองคโ์ ปรดการทหาร จงึ ทรงสนพระราช หฤทยั เกยี วกับอาวุธยุทธภณั ฑ์เปนพิเศษ เทา่ ทีค้นพบพระบรมฉายาลักษณ์ ของพระองคน์ นั กม็ กั จะทรงฉลองพระองค์เครืองแบบทหาร และเปนเครือง แบบทหารเรอื ด้วย แตเ่ ปนทีนา่ เสียดายวา่ ไมม่ ีการบนั ทึกพระราชประวัติใน ส่วนทที รงสร้างหรือวางแผนงานเกียวกับกิจการทหารใด ๆ ไว้บา้ งเลย แมใ้ น พระราชพงศาวดาร หรอื ในจดหมายเหตุต่าง ๆ กไ็ ม่มกี ารบันทึกผลงาน พระราชประวตั ใิ นส่วนนไี ว้เลย และแม้พระองค์เองก็ไม่โปรดการบันทกึ ไมม่ ี พระราชหตั ถเลขา หรือมแี ต่ไม่มีใครเอาใจใส่ทอดทิง หรือทาํ ลายก็ไมอ่ าจ ทราบได้ แต่ถงึ กระนนั ก็ยังมีงานเดน่ ทมี หี ลกั ฐานทังของฝรังและไทยกล่าวไว้ แมจ้ ะนอ้ ยนิดแต่กแ็ สดงให้เห็นถงึ การรเิ ริมทีลาํ หนา้ กว่าประเทศเพือนบ้าน 3

กรมพระราชวงั บวรวิไชยชาญ - กรมพระราชวงั บวรวิไชยชาญ เปนพระราชโอรสพระองค์ใหญใ่ นพระบาทสมเด็จพระปนเกล้า เจ้าอยูห่ ัว ประสูตแิ ตเ่ จา้ คุณจอมมารดาเอม เมือวนั พฤหสั บดี แรม 2 คํา เดือน 10 ตรงกบั วันที 6 กนั ยายน พ.ศ. 2381 เมือแรกประสูตพิ ระองค์มพี ระอสิ รยิ ยศทีหม่อมเจ้า โพระบาท สมเด็จพระปนเกล้าเจ้าอยู่หัวพระราชทานพระนามวา่ ยอร์ชวอชิงตนั ตามชือของจอรจ์ วอชงิ ตัน ประธานาธิบดีสหรัฐคนแรก คนทัวไปออกพระนามวา่ ยอด ตอ่ มาพระบาทสมเด็จพระจอมเกลา้ เจา้ อยหู่ วั พระราชทานพระนามใหใ้ หมว่ ่า พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจา้ ยอดยิงยศ บวรราโชรสรัตน ราชกมุ าร และได้รับการสถาปนาเปนพระองคเ์ จ้าตา่ งกรมทีกรมหมนื บวรวิไชยชาญ เมอื พ.ศ. 2404 และไดเ้ ฉลิมพระราชมนเทียรเปนกรมพระราชวงั บวรสถานมงคลในรัชสมัยพระบาทสมเด็จ พระจุลจอมเกล้าเจา้ อยหู่ ัว - สมยั พระบาทสมเดจ็ พระนงั เกลา้ เจา้ อยหู่ วั และผทู้ เี ปนกําลังสําคัญ ในกิจการด้านทหารเรือใน สมยั นัน คือ เจา้ ฟาจฑุ ามณี กรมขนุ อศิ เรศรงั สรรค์ และ จมืนไวยวรนาถ (สมเด็จเจ้าพระยาบรม มหาศรสี ุรยิ วงศ์ (ชว่ ง บุนนาค)) ดว้ ยทงั 2ท่านนมี คี วามรใู้ นวชิ าการตอ่ เรอื ในสมยั นนั เปนอย่างดี จงึ ไดร้ ับหน้าทีปกครอง บังคับบญั ชาการทหารเรอื ในสมัยนันพระบาทสมเด็จพระปนเกลา้ เจา้ อยหู่ วั กรมพระราชวังบวรวไิ ชยชาญ ทรงเปนเจา้ นายทีมคี วามสามารถหลายดา้ น ดา้ นนาฏกรรม ทรงพระปรีชา เล่นหนุ่ ไทย หุน่ จนี เชดิ หนงั และงิว ดา้ นการช่าง ทรงช านาญเครอื งจักรกล ทรงต่อ เรือกาํ ปน ทรงทําแผนทีแบบสากล ทรงสนพระทัยในแร่ธาตุ ถงึ กบั ทรงสรา้ งโรงถลุงแรไ่ วใ้ น พระราชวังบวรสถานมงคล เมือ พ.ศ.2426 ทรงได้รบั ประกาศนยี บตั รจากฝรงั เศสในฐานะผู้ เชียวชาญสาขาวชิ าชา่ ง 4

สมเด็จพระศรีพัชรินทราบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปหลวง - สมเดจ็ พระศรพี ัชรนิ ทราบรมราชินนี าถ พระบรมราชชนนพี ันปหลวง ทรงสนพระทยั ในการพัฒนาสตรแี ละทรงมพี ระราชดาํ ริวา่ ความรงุ่ เรอื งของบา้ น เมอื งย่อมอาศัยการศึกษาเลา่ เรียนทีดี ดงั นันในป พ.ศ.2444 จึงทรงบรจิ าค พระราชทรพั ย์ส่วนพระองค์จัดตงั โรงเรียนสสําหรับเดก็ หญงิ แหง่ ทีสองขนึ ใน กรงุ เทพมหานคร ทรงพระราชทานชือวา่ “โรงเรยี นสตรีบาํ รงุ วิชา” และในป พ.ศ.2447 ทรงเปดโรงเรยี นสําหรบั กลุ ธิดาของขา้ ราชสํานกั และบคุ คลชันสูง คือ “โรงเรียนสุนนั ทาลยั ” ใหก้ ารอบรมดา้ นการบา้ นการเรือน กริ ยิ ามารยาท และวิชาการต่าง ๆ อกี ทงั ทรงจ่ายเงินเดอื นครู และค่าใช้สอยตา่ ง ๆ สําหรบั เปน ค่าเลา่ เรยี นแกก่ ุลบตุ รกุลธิดาของข้าราชการใหญ่นอ้ ยและราษฎรอีก เปนจาํ นวน มาก ทรงบริจาคพระราชทรัพยส์ ่วนพระองคใ์ หต้ งั โรงเรียน ทรงมีความห่วงใย ความเจ็บไขไ้ ดป้ วยของราษฎรและทหารเปนอย่างยงิ โดยทรงสนบั สนนุ การกอ่ ตงั โรงพยาบาลศิรริ าชซึงนบั วา่ เปนโรงพยาบาลแห่งแรกของประเทศไทย และ พระราชทานทรพั ย์ส่วนพระองค์ ตังโรงเรียนแพทยผ์ ดุงครรภข์ นึ ในโรงพยาบาล แห่งนีสๆหรบั เปนสถานศึกษาวิชาพยาบาลและผดงุ ครรภ์ของสตร 5

พระวิภาคภวู ดล - การทําแผนทแี บบตะวนั ตกในประเทศไทย เรมิ ตังแตน่ ายแมคคารท์ เี ขา้ รบั ราชการไทย ได้ใช้หลกั มลู ฐานขนาดมิติทรงวงรี เอเวอเรสต์ ในการสํารวจทํา แผนทีตลอดมา ชอื ทรงวงรี \"เอเวอเรสต์\" มาจากชือของนายพันเอกเอเวอเรสต์ นายทหารช่างชาวองั กฤษ ผู้เปนหวั หนา้ สถาบันการแผนทีอนิ เดยี ในสมัยที อนิ เดียยงั ขนึ กบั อังกฤษการทําแผนทซี งึ ไดจ้ ดั ทําก่อนสถาปนาเปน กรมแผนที เรมิ แรกในตอนปลาย พ.ศ.2424 เปนการสํารวจสําหรับวางแนวทางสาย โทรเลข ระหว่างกรุงเทพฯ และมะละแหมง่ (Moulmein) ผ่านระแหง (ตาก) ในการนี นายแมคคาร์ทีได้ทําการสํารวจสามเหลียมเล็ก โยงยึดกบั สาย สามเหลียมของอินเดยี ทียอดเขา ซงึ อยู่ทางตะวนั ตกของระแหงไว้ 3 แหง่ งาน แผนทที ีใชส้ ํารวจ มีการวัดทางดาราศาสตร์ และการวางหมดุ หลกั ฐานวงรอบ (traverse) 6

พ่อขุนศรีอินทราทิตย์ - พ่อขนุ ศรีอนิ ทราทิตย์เมอื ครังยังเปนพ่อขุนบางกลางหาวได้ร่วมมอื กบั พ่อขนุ ผาเมอื ง เจา้ เมืองราดแห่งราชวงศ์ศรีนาวนาํ ถุม รวมกาํ ลังพลกนั กระทาํ รฐั ประหารขอมสบาดโขลญลําพง โดยพ่อขนุ บางกลางหาวตเี มือง ศรีสัชนาลัยและเมอื งบางขลงได้ และยกทังสองเมอื งให้พ่อขนุ ผาเมือง ส่วน พ่อขุนผาเมอื งตีเมอื งสุโขทยั ได้ ก็ได้มอบเมอื งสุโขทัยใหพ้ ่อขนุ บางกลางหาว พรอ้ มพระขรรคช์ ัยศรีและพระนาม \"ศรอี ินทราทิตย์\" ซึงได้นาํ มาใช้เปน พระนาม ภายหลังไดค้ ลายเปนศรอี ินทราทิตย์ การเข้ามาครองสุโขทัยของ พระองค์ ส่งผลใหร้ าชวงศ์พระรว่ งเข้ามามอี ิทธิพลในเขตนครสุโขทยั เพิมมาก ขึน และไดแ้ ผข่ ยายดินแดนกว้างขวางมากออกไป 7

พ่อขุนรามคาํ แหงมหาราช - เมอื พ่อขุนศรีอนิ ทราทิตยท์ รงขจัดอทิ ธิพลของเขมรออกไปจากกรุง สุโขทยั ได้ในปลายพุทธศตวรรษที 18 การปกครองของกษัตรยิ ์สุโขทัย ได้ใชร้ ะบบปตุราชาธิปไตยหรือ \"พ่อปกครองลูก\" ดงั ขอ้ ความใน ศิลาจารกึ พ่อขุนรามคาํ แหงวา่ คําพูด \"....เมือชัวพ่อกู กูบาํ เรอแก่พ่อกู กไู ด้ตัวเนือตวั ปลา กูเอามาแกพ่ ่อกู กูไดห้ มากส้มหมากหวาน อนั ใดกนิ อรอ่ ยดีกเู อามาแก่พ่อกู กไู ปตหี นงั วังช้างได้ กเู อามาแกพ่ ่อกู กไู ปท่อ บ้านทอ่ เมอื ง ไดช้ ้างไดง้ วง ไดป้ วได้นางไดเ้ งอื นไดท้ อง กเู อามาเวนแก่ พ่อก.ู .\" 8

พระมหาธรรมราชาที 1 - พระยาลไิ ทยทรงเลอื มใสในพระพุทธศาสนาเปนอย่างมากนโยบายการปกครองที ใชศ้ าสนา เปนหลักรวมความเปนปกแผ่นจึงเปนนโยบายหลักในรชั สมยั นี ดว้ ยทรง ดาํ รวิ ่า การจะขยายอาณาเขตต่อไปเชน่ เดยี วกับในรชั กาลพ่อขุนรามคําแหง พระอัยกากจ็ กั ตอ้ งนาํ ไพรพ่ ลไปล้มตายอีก เปนอันมากพระองค์จงึ ทรงมพี ระราช ประสงคท์ ีจะปกครองบา้ นเมอื งเชน่ เดยี วกบั พระเจา้ อโศกมหาราชทีทรงปกครอง อนิ เดยี ให้เจริญไดด้ ว้ ยการส่งเสรมิ พระพุทธศาสนาและสังสอนชาวเมอื งให้ตังอยูใ่ น ศีลธรรมอนั จะเปนวธิ รี กั ษาเมืองใหย้ งั ยืนอยไู่ ด้ทรงสรา้ งเจดยี ท์ ีเมอื งนครชมุ (กําแพง เพชร)ผนวชในพระพุทธศาสนาเมอื พ.ศ.1905 ทีวัดปามะม่วงการทีทรงออกผนวช นบั วา่ ทาํ ความมันคงให้พุทธศาสนามากขึน ดังกลา่ วแล้ววา่ หลงั รัชสมัยพ่อขุนรามคํา แหงมหาราชแลว้ บา้ นเมืองแตกแยก วงการสงฆ์เองก็แตกแยก แต่ละสํานักแต่ละ เมอื งกป็ ฏบิ ัตแิ ตกต่างกนั ออกไป เมอื ผูน้ าํ ทรงมศี รทั ธาแรงกล้าถึงขนั ออกบวช พสกนิกรทงั หลายก็คล้อยตามหันมาเลอื มใสตามแบบอย่าง พระองค์กิตตศิ ัพท์ของ พระพุทธศาสนาในสุโขทัยจึงเลอื งลือไปไกล พระสงฆ์ชนั ผูใ้ หญห่ ลายรูปไดอ้ อกไป เผยแพร่ธรรมในแคว้นต่าง ๆ เชน่ อโยธยา หลวงพระบาง เมอื งนา่ นแม้แต่ พระเจา้ กอื นาธรรมิกราชแหง่ อาณาจักรล้านนาก็นิมนตพ์ ระสุมณเถระจากสุโขทยั ไป เพือเผยแพร่ธรรมทีล้านนา 9

สมเดจ็ พระรามาธิบดที ี 1 - สมเดจ็ พระรามาธบิ ดที ี 1 (พระเจ้าอู่ทอง) ทรงสถาปนากรงุ ศรีอยธุ ยา เปนราชธานีเมือวันศุกร์ ขนึ 6 คําเดอื น 5 ปขาล จลุ ศักราช 712 ตรงกับ วนั ที 4 มีนาคม พ.ศ.1893 ชีพ่อพราหมณถ์ วายพระนามว่า สมเด็จพระรามาธบิ ดี แล้วโปรดให้ขนุ หลวงพะงวั ซงึ เปนพระเชษฐาของ พระมเหสีเปนสมเดจ็ พระบรมราชาธริ าชเจา้ ไปครองเมอื งสุพรรณบุรี ส่วนพระราเมศวร รชั ทายาทให้ไปครองเมอื งลพบุรีตรากฎหมาย สมเด็จ พระรามาธบิ ดที ี 1ทรงประกาศใชก้ ฎหมายถึง 10 ฉบับ 10

พระบรมไตรโลกนาถ - พระราชกรณียกิจพระบรมไตรโลกนาถดา้ นการปกครอง ประกอบดว้ ยการ จดั ระเบยี บการปกครองส่วนกลางและส่วนภูมภิ าค อนั เปนแบบแผนซงึ ยึดสืบ ต่อกนั มาจนถงึ รชั สมัยพระบาทสมเดจ็ พระจลุ จอมเกล้าเจ้าอยู่หัวและการตรา พระราชกําหนดศักดนิ า ซึงทําใหม้ ีการแบ่งแยกสิทธิ และหนา้ ทีของแต่ละบุคคล แตกตา่ งกนั ไป โดยทรงเหน็ วา่ รูปแบบการปกครองนบั ตังแต่รัชสมัยสมเด็จพระ รามาธบิ ดีที 1 มีความหละหลวม หัวเมอื งต่าง ๆ เบียดบังภาษีอากร และปญหา การแขง็ เมืองในบางชว่ งทีพระมหากษัตรยิ ์ออ่ นแอสมเดจ็ พระบรมไตรโลกนาถ ทรงตราพระราชกาํ หนดศักดนิ าขนึ เปนกฎเกณฑ์ของสังคม ทาํ ให้มีการแบ่ง ประชากรออกเปนหลายชนชนั สมเด็จพระบรมไตรโลกนาถ ทรงปฏริ ูปการ ปกครองโดยมกี ารแบง่ งานฝายทหารและฝายพลเรือนออกจากกันอย่างชดั เจน ใหส้ มหุ พระกลาโหมดแู ลฝ ายทหาร และให้สมุหนายกดแู ลฝายพลเรือนรวมทัง จตสุ ดมภ์ในราชธานี 11

สมเดจ็ พระสุริโยทยั - พระราชพงศาวดาร ฉบับพันจนั ทนมุ าศ (เจมิ ) ระบวุ า่ เมือวันที 3 กุมภาพันธ์ พ.ศ.2090 สมเด็จพระมหาจักรพรรดเิ สดจ็ ออกไปดกู ําลงั ขา้ ศึกที ภเู ขาทองพระสุริโยทยั พร้อมดว้ ยพระราชโอรสพระราชธิดารวม 4 พระองค์ ตามเสดจ็ ด้วย โดยพระองคท์ รงแต่งกายอย่างพระมหาอุปราช ทรงช้าง พลายทรงสุรยิ กษัตริยส์ ูง 6 ศอก ครันยกกองทัพออกไปบริเวณทุง่ ภูเขาทอง กองทพั อยธุ ยาปะทะกบั กองทพั พระเจา้ แปร ซึงเปนทัพหน้าของพมา่ ช้าง ทรงของสมเด็จพระมหาจักรพรรดิเกดิ เสียทีหันหลังหนจี ากข้าศึก พระเจา้ แปรกท็ รงขบั ช้างไลต่ ามมาอยา่ งกระชันชิด พระสุริโยทัยทอดพระเนตรเห็น พระราชสวามีกําลังอยใู่ นอันตรายจงึ รีบขับชา้ งเข้าขวางพระเจ้าแปร ทาํ ให้ ทรงไม่สามารถติดตามต่อไปได้ พระเจ้าแปรจงึ ทาํ ยทุ ธหตั ถกี บั พระสุริโยทัย เนืองจากพระนางอยใู่ นลักษณะเสียเปรียบ ชา้ งพระเจา้ แปรไดเ้ สยช้าง พระสุริโยทยั จนเท้าหน้าทังสองลอยพ้นพืนดิน แลว้ พระเจา้ แปรจึงฟน พระสุริโยทัยด้วยพระแสงของ้าวต้องพระอังสาขาดถึงราวพระถัน ส่วน พระราช พงศาวดารกรงุ เก่า ฉบบั หลวงประเสรฐิ อกั ษรนติ ิ ระบุวา่ มพี ระราช ธดิ าสินพระชนม์บนคอชา้ งดว้ ย 12

สมเดจ็ พระนเรศวรมหาราช - ในป พ.ศ. 2135 พระเจา้ นนั ทบุเรง โปรดใหพ้ ระมหาอุปราชา นํากองทพั ทหารสอง แสนสีหมืนคน มาตกี รงุ ศรอี ยุธยาหมายจะชนะศึกในครงั นี สมเด็จพระนเรศวรทรง ทราบวา่ พมา่ จะยกทัพใหญม่ าตี จึงทรงเตรยี มไพรพ่ ลมีกาํ ลงั หนงึ แสนคนเดนิ ทางออก จากบา้ นปาโมกไปสุพรรณบรุ ี ข้ามนาํ ตรงทา่ ท้าวอทู่ องและตังค่ายหลวงบริเวณหนอง สาหร่าย เช้าของวันจันทร์ แรม 2 คํา เดือนยี ปมะโรง พ.ศ.2135 สมเดจ็ พระนเรศวร และสมเดจ็ พระเอกาทศรถทรงเครืองพิชยั ยทุ ธ สมเดจ็ พระนเรศวรทรงชา้ ง นามว่า เจ้าพระยาไชยานภุ าพ ส่วนสมเด็จพระเอกาทศรถ ทรงชา้ งนามวา่ เจ้าพระยาปราบ ไตรจักร ช้างทรงของทังสองพระองค์นันเปนช้างชนะงา คือ ช้างมงี าทีไดร้ บั การฝกให้ ร้จู กั การตอ่ สู้มาแลว้ หรือเคยผา่ นสงครามชนช้าง ชนะชา้ งตวั อนื มาแล้วซึงเปนชา้ งที กําลังตกมนั ในระหวา่ งการรบจึงวงิ ไลต่ ามพมา่ หลงเขา้ ไปในแดนพมา่ มีเพียงทหาร รกั ษาพระองคแ์ ละจาตุรงคบ์ าทเทา่ นนั ทีติดตามไปทัน สมเดจ็ พระนเรศวรทอด พระเนตรเหน็ พระมหาอปุ ราชาทรงพระคชสารอยูใ่ นรม่ ไม้กับเหล่าเท้าพระยา จงึ ทราบ ไดว้ ่าชา้ งทรงของสองพระองค์หลงถลาํ เข้ามาถงึ กลางกองทพั และตกอยใู่ นวงล้อม ขา้ ศึกแลว้ แต่ด้วยพระปฏิภาณไหวพริบของสมเดจ็ พระนเรศวร ทรงเหน็ ว่าเปนการ เสียเปรียบข้าศึกจงึ ไสช้างเข้าไปใกล้ แลว้ ตรัสถามดว้ ยค้นุ เคยมากอ่ นแต่วยั เยาว์ ว่า\"พระเจ้าพีเราจะยนื อยใู่ ยในร่มไมเ้ ลา่ เชญิ ออกมาทาํ ยทุ ธหัตถดี ้วยกัน ใหเ้ ปน เกียรติยศไว้ในแผน่ ดินเถิด ภายหนา้ ไปไม่มพี ระเจ้าแผน่ ดนิ ทจี ะได้ยุทธหัตถแี ลว้ 13

สมเดจ็ พระนารายณ์มหาราช - สมเด็จพระนารายณ์มหาราชเปนพระมหากษัตรยิ ์ผ้เู ปนทีเลืองลอื พระ เกยี รติยศในพระราโชบายทางคบคา้ สมาคมกบั ชาวต่างประเทศ รกั ษา เอกราชของชาตใิ ห้พ้นจากการเบยี ดเบยี นของชาวตา่ งชาตแิ ละรบั ผล ประโยชนท์ งั ทางวทิ ยาการและเศรษฐกิจทชี นต่างชาตินําเขา้ มานอกจากนี ยงั ไดท้ รงอุปถัมภบ์ าํ รุงกวีและงานดา้ นวรรณคดีอนั เปนศิลปะทีรุง่ เรอื ง ทสี ุดในยคุ นัน เมือสมเดจ็ พระนารายณเ์ สด็จเถลิงถวยั ราชสมบตั ิ ณ ราชอาณาจักรศรีอยธู ยาแล้ว ปญหากจิ การบา้ นเมืองในรชั สมัยของ พระองคเ์ ปนไปในทางเกยี วข้องกับชาวต่างประเทศเปนส่วนใหญ่ ดว้ ย ในขณะนัน มชี าวต่างประเทศเขา้ มาคา้ ขาย และอย่ใู นราชอาณาจกั รไทย มากวา่ ทเี คยเปนมาในกาลก่อน ทีสําคญั มาก คือชาวยโุ รปซึงเปนชาติใหญ่ มีกาํ ลังทรัพย์ กําลงั อาวธุ และผ้คู น ตลอดจนมคี วามเจรญิ รุ่งเรอื งทาง วิทยาการตา่ ง ๆ เหนือกวา่ ชาวเอเซียมากและชาวยโุ รปเหล่านกี าํ ลงั อยใู่ น สมัยขยายการคา้ ศาสนาคริสต์ และอํานาจทางการเมืองของพวกตนมาสู่ ดนิ แดนตะวนั ออก ยกตัวอยา่ งเชน่ ในป พ.ศ. 2230 (ค.ศ. 1687) ออกญาพระเสดจ็ สุเรนทราธิบดีพระยาพระคลัง และออกพระศรพี ิพัทธ์ รตั นราชโกษาได้ลงนามในสนธิสัญญาทางการคา้ กบั ประเทศฝรังเศส 14

สมเดจ็ พระเจ้าตากสิ นมหาราช - หลังจากทีกรุงศรีอยธุ ยาแตก กฎหมายบ้านเมืองกระจดั กระจายสูญหาย ไปมาก จึงทรงพระกรุณาโปรดเกลา้ ฯใหท้ ําการสืบเสาะ คน้ หามารวบรวม ไว้ได้ประมาณ 1 ใน 10 และโปรดฯ ให้ชําระกฎหมายเหล่านัน ฉบบั ใดยัง เหมาะแกก่ าลสมยั ก็โปรดฯ ให้คงไว้ ฉบบั ใดไม่เหมาะกโ็ ปรดใหแ้ กไ้ ขเพิม เตมิ กม็ ี ยกเลกิ ไปกม็ ี ตราขนึ ใหม่กม็ ีและเปนการแก้ไขเพือราษฎรได้รับผล ประโยชนม์ ากขึนเช่น โปรดฯ ใหแ้ กไ้ ขกฎหมายว่าด้วยการพนนั ใหอ้ าํ นาจ การตัดสินลงโทษขนึ แก่ศาลแทนนายตราสิทธขิ าด และยังหา้ มนายตรานาย บ่อนออกเงินทดลองให้ผู้เลน่ เกาะกุมผกู มดั จําจองเร่งรดั ผู้เล่น กฎหมาย พิกดั ภาษีอากรก็เกือบไม่มี เพราะผลประโยชน์แผน่ ดินได้จากการคา้ สําเภา มากพอแลว้ กฎหมายวา่ ดว้ ยการจุกชอ่ งลอ้ มวงก็ยงั ไม่ตราขนึ เปดโอกาส ใหร้ าษฎรไดเ้ ฝาแหนตามรายทาง โดยไม่มีพนักงานตาํ รวจแม่นปนคอยยิง ราษฎร ซึงแม้แต่ชาวต่างประเทศก็ยังชืนชมในพระราชอัธยาศัย 15

พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟา จุฬาโลกมหาราช - พระราชกรณียกิจประการแรกทีพระบาทสมเดจ็ พระพุทธยอดฟาจฬุ าโลกมหาราช ทรงจดั ทําเมือเสดจ็ ขึนครองราชย์ คอื การโปรดเกล้าโปรดกระหม่อม ใหต้ งั กรงุ รตั นโกสินทร์เปนราชธานใี หม่ ทางตะวนั ออกของแม่นาํ เจา้ พระยา แทนกรุงธนบุรี ด้วยเหตผุ ลทางดา้ นยุทธศาสตร์ เนอื งจากกรุงธนบรุ ีตังอยบู่ นสองฝงแม่นาํ ทาํ ใหก้ าร ลาํ เลียงอาวธุ ยุทธภัณฑ์ และการรักษาพระนครเปนไปไดย้ าก อกี ทงั พระราชวังเดิมมี พืนทจี าํ กัด ไม่สามารถขยายได้ เนอื งจากติดวัดอรณุ ราชวรารามราชวรมหาวหิ ารและ วัดโมลีโลกยารามราชวรวหิ าร ส่วนทางฝงกรุงรัตนโกสินทร์นนั มีความเหมาะสมกว่า ตรงทมี พี ืนแผน่ ดนิ เปนลกั ษณะหวั แหลม มีแม่นาํ เปนคูเมืองธรรมชาติ มีชัยภมู เิ หมาะ สม และสามารถรบั ศึกไดเ้ ปนอย่างดีการสรา้ งราชธานีใหม่นันใช้เวลาทังสิน 3 ป โดย พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟาจุฬาโลกมหาราช ทรงประกอบพิธียกเสาหลักเมือง เมอื วนั อาทิตย์ ขนึ 10 คาํ เดือน 6 ปขาล จ.ศ.1144 ตรงกับวันที 21 เมษายน พ.ศ. 2325 และโปรดเกลา้ โปรดกระหม่อมให้สรา้ งพระบรมมหาราชวังสืบทอดราช ประเพณี และสรา้ งพระอารามหลวงในเขตพระบรมมหาราชวังตามแบบกรงุ ศรีอยุธยา ซงึ การสรา้ งเมอื งและพระบรมมหาราชวงั เปนการสืบทอดประเพณี วัฒนธรรม และศิลปกรรมดงั เดมิ ของชาติ ซึงปฏบิ ัติกนั มาตงั แต่สมัยกรงุ ศรีอยุธยา นอกจากนียังโปรดเกลา้ โปรดกระหม่อมใหส้ ร้างสิงตา่ ง ๆ อันสําคญั ต่อการสถาปนา ราชธานี ได้แก่ ปอปราการ 16

พระบาทสมเดจ็ พระพุทธเลศิ หลา้ นภาลยั - ในรชั สมยั ของพระบาทสมเดจ็ พระพุทธเลิศหล้านภาลยั ไดร้ บั การยกยอ่ ง ว่าเปนยคุ ทองของวรรณคดสี มัยหนึงเลยทเี ดยี ว ดา้ นกาพยก์ ลอนเจริญ สูงสุด จนมีคาํ กล่าววา่ \"ในรชั กาลที 2 นนั ใครเปนกวกี เ็ ปนคนโปรด\" กวที ี มชี ือเสียงนอกจากพระองค์เองแล้ว ยงั มีกรมหมนื เจษฎาบดินทร์ (รชั กาลที 3) สมเดจ็ พระมหาสมณเจ้า กรมพระปรมานุชิตชิโนรส สุนทรภู่ พระยา ตรัง และนายนรนิ ทรธเิ บศร์ (อนิ ) เปนตน้ พระองค์มีพระราชนิพนธท์ ีเปน บทกลอนมากมายทรงเปนยอดกวดี ้านการแตง่ บทละคร ทงั ละครในและละครนอก มีหลายเรืองทีมีอยเู่ ดิมและทรงนาํ มาแตง่ ใหม่ เพือให้ใชใ้ นการแสดงได้ เชน่ รามเกียรติ อุณรุท และอเิ หนา โดยเรอื ง อเิ หนานี เรืองเดมิ มีความยาวมากไดท้ รงพระราชนิพนธ์ใหม่ตังแตต่ ้นจนจบ เปนเรืองยาวทสี ุดของพระองค์ วรรณคดสี โมสรในรชั กาลที6 ได้ยกย่องใหเ้ ปนยอดบทละครราํ ทีแตง่ ดี ยอดเยยี มทังเนือความ ทํานอง กลอนและกระบวนการเลน่ ทงั ร้องและราํ นอกจากนยี ังมีละครนอกอนื ๆ เชน่ ไกรทอง สังขท์ อง ไชยเชษฐ์ หลวชิ ยั คาวีมณีพิชัย สังข์ศิลปชยั ไดท้ รง เลอื กเอาของเกา่ มาทรงพระราชนพิ นธข์ ึนใหมบ่ างตอน และยงั ทรงพระราช นพิ นธ์บทพากยโ์ ขนอีกหลายชดุ เชน่ ชุดนางลอยชุดนาคบาศ และชดุ พร หมาสตร์ซึงล้วนมคี วามไพเราะซาบซงึ เปนอมตะใชแ้ สดงมาจนทกุ วนั นี.... 17

พระบาทสมเดจ็ พระนังเกลา้ เจ้าอยูห่ ัว - เมอื ครังทที รงกํากบั ราชการกรมทา่ (ในสมยั รัชกาลที 2) ไดท้ รงแต่ง สําเภาบรรทุกสินค้าออกไปคา้ ขายในตา่ งประเทศมีรายไดเ้ พิมขึนในท้อง พระคลงั เปนอนั มากพระราชบดิ าทรงเรยี กพระองค์ว่า \"เจ้าสัว\" เมือรัชกาล ที 2 เสดจ็ สวรรคต มไิ ด้ตรสั มอบราชสมบัตแิ ก่ผใู้ ด ขุนนางและพระ ราชวงศ์ตา่ งมคี วามเหน็ ว่าพระองค์ (ขณะทรงดํารงพระราชอสิ ริยยศเปน กรมหมืนเจษฏาบดินทร์)ขณะนนั มพี ระชนมายุ 37 พรรษาทรงรอบร้กู ิจการ บา้ นเมอื งดี ทรงปราดเปรอื งในทางกฎหมาย การคา้ และการปกครอง จึง พรอ้ มใจกันอญั เชญิ ครองราชยเ์ ปนรัชกาลที 3 18

พระบาทสมเดจ็ พระจอมเกลา้ เจ้าอยูห่ ัว - เมือ พ.ศ. 2411 พระองค์ทรงคาํ นวณว่าจะสามารถเห็นสุรยิ ุปราคาเตม็ ดวงได้ ในประเทศสยาม ณ หมู่บ้านหวา้ กอ ตําบลคลองวาฬ จงั หวดั ประจวบคีรีขันธ์ พระองค์จงึ โปรดให้ตังพลับพลาเพือเสด็จพระราชดาํ เนนิ ทอดพระเนตร สุรยิ ปุ ราคาทตี ําบลหว้ากอ ซึงเมือถึงเวลาทีพระองคท์ รงคํานวณก็เกดิ สุรยิ ปุ ราคาเตม็ ดวงดงั ทที รงไดค้ ํานวณไว้ พระองค์เสด็จประทับอย่ทู ีหว้ากอ เปนระยะเวลาประมาณ 9 วนั จงึ เสดจ็ กลับกรงุ เทพมหานคร 19

พระบาทสมเดจ็ พระจุลจอมเกลา้ เจ้าอยูห่ ัว - พระราชกรณียกิจทสี ําคัญของรชั กาลที 5 ได้แก่ ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้ มีการเลกิ ทาสและไพรใ่ นประเทศไทย การปองกันการเปนอาณานคิ มของ จกั รวรรดฝิ รังเศสและจักรวรรดิอังกฤษ ไดม้ กี ารประกาศออกมาให้มกี ารนบั ถอื ศาสนาโดยอสิ ระในประเทศ โดยบุคคลศาสนาคริสตแ์ ละศาสนาอสิ ลาม สามารถปฏิบัติศาสนกิจไดอ้ ยา่ งอสิ ระ นอกจากนไี ด้มกี ารนาํ ระบบจากทางยโุ รป มาใชใ้ นประเทศไทย ได้แก่ ระบบการใชธ้ นบตั รและเหรยี ญบาท ใชร้ ะบบเขตการ ปกครองใหม่ เชน่ มณฑลเทศาภบิ าล จงั หวดั และอําเภอ และไดม้ กี ารสร้างรถไฟ สายแรก คอื กรุงเทพฯ ถงึ อยธุ ยา ลงวันที 1 มีนาคม ร.ศ.109 ซงึ ตรงกับ พุทธศักราช 2433 นอกจากนีไดม้ ีงานพระราชนพิ นธ์ ทีสําคญั การก่อตังการ ประปา การไฟฟา ไปรษณีย์โทรเลข โทรศัพท์ การสือสาร การรถไฟ ส่วนการ คมนาคม ให้มกี ารขดุ คลองหลายแหง่ เชน่ คลองประเวศบรุ รี มย์คลองสําโรง 20

บรรณานุกรม วิกพิ ีเดยี . (2021). กรมพระราชวังบวรวไิ ชยชาญ, สืบคน้ เมอื 26 กุมภาพันธ์ 2564. จาก. https://cutt.ly/elOJM0k วิกิพีเดยี . (2021). พระบรมไตรโลกนาถ, สืบคน้ เมือ 25 กมุ ภาพันธ์ พ.ศ.2564 จาก. https://cutt.ly/glOKMZM วิกพิ ีเดีย. (2021). พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว, สืบค้นเมอื 25 กุมภาพันธ์ พ.ศ.2564 จาก. https://cutt.ly/flOLclZ วิกิพีเดยี . (2021). พระบาทสมเดจ็ พระจอมเกล้าเจา้ อยหู่ วั , สืบค้นเมือ 25 กมุ ภาพันธ์ พ.ศ.2564 จาก. https://cutt.ly/ClOLCII วิกพิ ีเดีย. (2021). พระบาทสมเด็จพระนังเกลา้ เจา้ อยูห่ ัว, สืบค้นเมือ 25 กมุ ภาพันธ์ พ.ศ.2564 จาก. https://cutt.ly/GlOZ4th วกิ ิพีเดยี . (2021). พระบาทสมเดจ็ พระปนเกล้าเจ้าอยูห่ วั , สืบค้นเมือ 25 กุมภาพันธ์ พ.ศ.2564 จาก. https://cutt.ly/PlOXhCU วกิ ิพีเดีย. (2021). พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟาจุฬาโลกมหาราช, สืบคน้ เมือ 25 กุมภาพันธ์ พ.ศ.2564 จาก. https://cutt.ly/zlOXKf3 วิกิพีเดีย. (2021). พระบาทสมเดจ็ พระพุทธเลศิ หลา้ นภาลยั , สืบค้นเมือ 25 กุมภาพันธ์ พ.ศ.2564 จาก. https://cutt.ly/LlOCqGB วิกิพีเดยี . (2021). พระบาทสมเดจ็ พระวชริ เกล้าเจ้าอยู่หวั , สืบค้นเมอื 25 กมุ ภาพันธ์ พ.ศ.2564 จาก. https://cutt.ly/clOCaaS วกิ ิพีเดีย. (2021). พระมหาธรรมราชาที 1, สืบคน้ เมอื 25 กุมภาพันธ์ พ.ศ.2564 จาก. https://cutt.ly/GlOCQJQ วิกพิ ีเดีย. (2021). พระวิภาคภวู ดล, สืบค้นเมอื 25 กุมภาพันธ์ พ.ศ.2564 จาก. https://cutt.ly/8lOCSsP วกิ พิ ีเดยี . (2021). พ่อขุนรามคาํ แหงมหาราช, สืบค้นเมอื 25 กมุ ภาพันธ์ พ.ศ.2564 จาก. https://cutt.ly/PlOCLS2

วิกพิ ีเดีย. (2021). พ่อขนุ ศรีอนิ ทราทิตย์, สืบค้นเมอื 25 กุมภาพันธ์ พ.ศ.2564 จาก. https://cutt.ly/clOVmkF วกิ ิพีเดีย. (2021). สมเด็จพระเจา้ ตากสินมหาราช, สืบคน้ เมอื 25 กุมภาพันธ์ พ.ศ.2564 จาก. https://cutt.ly/2lOVDVC วิกิพีเดยี . (2021). สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ พระบรมราชินีนาถพระบรมราชชนนี พันปหลวง, สืบคน้ เมอื 25 กมุ ภาพันธ์ พ.ศ.2564 จาก. https://cutt.ly/nlOBtnV วกิ ิพีเดีย. (2021). สมเด็จพระนารายณม์ หาราช, สืบค้นเมอื 25 กมุ ภาพันธ์ พ.ศ.2564 จาก. https://cutt.ly/plOBzYT วกิ ิพีเดีย. (2021). สมเดจ็ พระนเรศวรมหาราช, สืบค้นเมอื 25 กุมภาพันธ์ พ.ศ.2564 จาก. https://cutt.ly/9lOBTW2 วกิ พิ ีเดีย. (2021). สมเด็จพระรามาธบิ ดที ี 1, สืบคน้ เมอื 25 กุมภาพันธ์ พ.ศ.2564 จาก. https://cutt.ly/klOBGfx วกิ ิพีเดีย. (2021). สมเด็จพระศรพี ัชรินทราบรมราชนิ ีนาถพระบรมราชชนนีพันปหลวง, สืบค้นเมือ 25 กมุ ภาพันธ์ พ.ศ.2564 จาก. https://cutt.ly/0lOB1oo วกิ ิพีเดยี . (2021). สมเด็จพระสุริโยทยั , สืบคน้ เมอื 25 กุมภาพันธ์ พ.ศ.2564 จาก. https://cutt.ly/MlONdCD