ดิน ชั้นดินและลักษณะทั่วไปของชั้นดิน_ม.2

ดิน soil





เรื่องที่ 1 ดิน เรือ่ งที่ 2 เรือ่ งที่ 3 ดิน ช้ันดิน และชั้นหนา้ ตดั ดิน ปจั จัยในการเกิดดิน การตรวจสอบคุณภาพดิน

เรื่องที่ 1 ดิน ช้นั ดิน และช้นั หนา้ ตดั ดิน

วตั ถตุ ้นกาเนิดดิน หินเกดิ การผุพังอยู่กบั ที่ ตะกอนขนาดต่าง ๆ การยอ่ ยสลายของซากพืช ทั้งกายภาพและทางเคมี จากการผพุ งั อยู่กบั ทีข่ องหิน ซากสตั ว์ ทาให้เกิดเปน็ อินทรียวตั ถุ ดิน





ชน้ั หนา้ ตดั ดิน ช้นั O ชนั้ ดินทีม่ ีลักษณะปรากฏ ช้ัน A ให้เหน็ เรียงตามลาดับเป็นช้นั จากชนั้ บนสดุ จนถึงชน้ั ล่างสดุ ชั้น E ชน้ั B ช้นั C ชน้ั R

ชั้นอาร์ หรือ ชัน้ หินแขง็ เปน็ ชั้นหินทีย่ งั ไม่มีการผพุ ังอยกู่ ับที่ เปน็ ชัน้ หินที่เชือ่ มติดกันแน่น ขดุ ไมเ่ ขา้ ชน้ั R

ช้ันซี หรือ ชัน้ วัตถตุ น้ กาเนิดดิน เปน็ ชั้นที่ประกอบด้วยหินที่ผพุ งั อยกู่ บั ที่ ช้นั C หรืออาจจะเปน็ ตะกอนขนาดตา่ ง ๆ

ช้ันบี หรือ ช้นั สะสม ชน้ั B เป็นชนั้ ดินที่มีการสะสมตัวของวัตถตุ ่าง ๆ เชน่ ดินเหนียว มีการซึมชะมาจากชั้นดินที่ อยดู่ า้ นบน มีการสะสมตัวของแร่

ช้นั E ชั้นอี หรือ ชนั้ ซึมชะ เปน็ ช้ันดินทีม่ ีปริมาณอินทรียวัตถุ นอ้ ยกวา่ ชนั้ เอ มีเนื้อหยาบกวา่ ช้ันบี บริเวณนี้มีการซึมชะ

ช้ัน A ชัน้ เอ หรือ ชัน้ ดินแร่ เป็นช้นั ที่เกิดอยู่บนผิวดิน ประกอบดว้ ย อินทรียวัตถุทีส่ ลายตวั แลว้ ผสมคลุกเคลา้ กับแร่ธาตใุ นดิน

ช้นั O ช้ันโอ หรือ ชั้นอินทรียวตั ถุ เป็นชน้ั ดินทีอ่ งคป์ ระกอบส่วนใหญ่ เป็นอินทรียวัตถทุ ี่ยงั ไมส่ ลายตวั

ช้ัน O เปน็ ช้ันดนิ ที่องค์ประกอบสว่ นใหญ่ ช้ัน A เป็นอินทรียวตั ถุทีย่ งั ไม่สลายตวั ชัน้ E ชัน้ B เป็นชนั้ ที่เกิดอยบู่ นผวิ ดิน ประกอบดว้ ยอนิ ทรียวัตถุ ช้นั C ที่สลายตวั แล้วผสมคลกุ เคล้ากับแร่ธาตใุ นดิน ชั้น R เปน็ ชน้ั ดินที่มีปริมาณอินทรียวตั ถุนอ้ ยกวา่ ช้นั เอ มีเน้อื หยาบกว่าชั้นบี บรเิ วณนีม้ กี ารซึมชะ เป็นช้ันทีม่ กี ารสะสมตวั ของวตั ถุต่าง ๆ เช่น ดินเหนียว มีการซึมชะมาจากชน้ั ดินทีอ่ ยูด่ า้ นบน มีการสะสมตัวของแร่ เปน็ ชน้ั ทีป่ ระกอบดว้ ยหินที่ผพุ งั อยู่กบั ที่ หรืออาจจะเปน็ ตะกอนขนาดต่าง ๆ เป็นชั้นหินทีย่ งั ไมม่ ีการผุพังอยูก่ ับที่ เป็นช้นั หินทีเ่ ชือ่ มตดิ กันแน่น ขุดไมเ่ ขา้

เรือ่ งที่ 2 ปจั จัยในการเกิดดิน 1 ววัตถตุ ้นกาเนิดดิน 2 ภูมิอากาศ 3 ภมู ิประเทศ 4 ระยะเวลาในการเกิดดิน

ปัจจัยในการเกิดดิน ตะกอนดินเหนียว 1 ววตั ถตุ ้นกาเนิดดิน วัตถุต้นกาเนิดดินต่างกัน ตะกอนทราย ความทนทานต่อการผุพงั กับที่ต่างกัน ตะกอนทรายทนทานต่อการผุพังมากกวา่ ดินเหนียว จึงทาให้ชัน้ ดินบางกวา่

ปจั จยั ในการเกิดดิน 2 ภูมิอากาศ รอ้ นชืน้ หนาวเยน็ เขตภูมิอากาศรอ้ นชื้นมีโอกาสผุพังอยกู่ บั ที่ของหินมากกว่าเขตภมู ิอากาศหนาวเยน็

ปัจจยั ในการเกิดดิน 3 ภมู ิประเทศ พืน้ ที่ลาดชันสงู มีการพังทลายหนา้ ดินมากกว่า พื้นทีร่ าบ

ปัจจยั ในการเกิดดิน 4ระยะเวลาในการเกิดดิน ดินที่เกิดขึน้ เปน็ เวลานาน จะมีความหนามากกวา่ ดินอายุน้อย จะมีความคล้ายกับวัตถุต้นกาเนิดดิน

เรือ่ งที่ 3 การตรวจสอบคุณภาพดิน

การตรวจสอบคุณภาพดิน 1 การสารวจชนิดของดิน 2 ค่าความเป็นกรด-เบสของดิน 3 คา่ ความชืน้ ของดิน 4 ธาตอุ าหารในดิน

1 การสารวจชนิดของดิน ตะแกรงร่อนดิน 1. นาดินที่แหง้ มารอ่ นดว้ ยตะแกรงรอ่ นดิน เพื่อแยกซากพืชและซากสัตวอ์ อกจากเนื้อดิน 2. แบ่งดินออกมา แล้วนาไปตรวจวดั เนือ้ ดินดว้ ยวิธีสมั ผสั ตามแผนผงั 3. ตรวจสอบว่าดินอยใู่ นกลุ่มดินประเภทใด โดยเทียบกบั ข้อมูลในหน้า 156 แลว้ บนั ทึกผล

ตารางผลการทดลอง



2 การหาคา่ ความเปน็ กรด-เบสของดิน บกี เกอร์ แทง่ แก้วคน กระดาษยูนเิ วอร์เซลอินดิเคเตอร์ 1. นาดินใสล่ งในบีกเกอร์ เติมนา้ กล่นั 20 ลบ.ซม. แลว้ คนใหเ้ ขา้ กันพักไวแ้ ลว้ ทาซ้า 5 ครงั้ 2. ตั้งของผสมไว้จนดินตกตะกอน และมีน้าลักษณะใสแยกออกมาอยเู่ หนือชั้นตะกอนดิน 3. วดั คา่ pH ของนา้ ใสเหนือตะกอนดว้ ยกระดาษยนู เิ วอรซ์ ลั อินดิเคเตอร์ ทาซา้ แล้วหาค่าเฉลีย่



ตารางผลการทดลอง

3 การหาคา่ ความช้นื ของดนิ

ตารางผลการทดลอง

ธาตุ อาหารในดนิ



Ca Cl N Cu F Zn B Mn K PMg S Fe Mo

N ไนโตรเจน ใบและลำตน้ พชื ใบเขียว P ฟอสฟอรสั ดอกและรำก พืชตงั้ ตวั เรว็ K โพแทสเซยี ม ผล เรง่ ออกดอก รำกแข็งแรง เร่งออกผล สรำ้ งเมล็ด



ดินเคม็ สาเหตุ : ดินที่มปี ริมาณเกลือสะสมอยู่ในเนอ้ื ดินมาก สง่ ผลทาใหพ้ ชื ทนี่ าไปปลกู ในดนิ บรเิ วณนั้นเติบโตได้ ไมส่ มบูรณ์ มีการสะสมพิษจากความเคม็ ของเกลือท่อี ยูใ่ นดิน ทาให้พืชตายลงในที่สดุ วิธีแกไ้ ข : ไถกลบพืชสด การใสป่ ๋ยุ อินทรียห์ รือวตั ถุปรบั ปรงุ ดิน เช่น แกลบ

ดินเปรีย้ ว สาเหตุ : ดินที่มีกรดกามะถนั ในชน้ั ดิน และฤทธิ์ของความเป็นกรดรนุ แรงจนส่งผลกระทบต่อการปลูกพชื ลกั ษณะสีเหลืองฟางขา้ ว ที่ชั้นใดชนั้ หนึง่ ในหนา้ ตัดดิน เกิดในบริเวณทีร่ าบลมุ่ ชายฝงั่ ทะเลทีม่ ีหรอื เคยมีน้าทะเล หรือมีนา้ กรอ่ ยทว่ มถงึ ในอดีต วิธีแกไ้ ข : การใชน้ ้าชะลา้ งความเป็นกรดในดิน ขงั น้าไวใ้ นดินแล้วคอ่ ยระบาย หรือการใส่ปูนขาว ปนู มาร์ล หินปนู บด หินปนู ฝ่นุ

ดินดา่ ง สาเหตุ : ดินที่มีคา่ pH สงู กว่า 7 เกิดจากวตั ถตุ ้น กาเนิดดินทีเ่ ป็นด่าง เช่น หินปูน วิธีแก้ไข : ธาตกุ ามะถนั ในขณะที่ดินชื้น เพราะธาตุกามะถันจะเปลี่ยนเปน็ กรดซลั ฟิวริก มีฤทธิเ์ ปน็ กรด จึงสามารถลดการ เปน็ ด่างของดินลงได้

ดินจืด สาเหตุ : ดินทีข่ าดธาตุอาหารสาคัญของพืช เชน่ ดินบริเวณน้นั กป็ ลกู พืชชนิดอืน่ ไมไ่ ดอ้ ีก วิธีแกไ้ ข : ปลูกพืชตระกูลถว่ั