เรียงถ้อยร้อยสุข

สรา้ ง “คน” ...ต้องสรา้ งงาน สรรค์สรา้ งโอกาส พระราชธรรมนเิ ทศ (พระพยอม กัลยาโณ) พระผู้สรา้ งผทู้ ำ�นำ�คนทุกข์ ให้รทู้ างสรา้ งสุขพึง่ ตนได้ เอาเหงื่อตา่ งน�ำ้ มนต์พน้ พษิ ภัย เอาชนะทกุ ข์ได้ดว้ ยการงาน เปน็ ทพ่ี ระพิศาลธรรมพาที เป็นพระดที ่รี ักของชาวบ้าน ไม่ออกนอกแกน่ ธรรมนอกต�ำ นาน ท่านอาจารยพ์ ระพยอม กัลยาโณ ��������� ������� - �������.indd 1 1 3/18/56 BE 4:29 PM

กวนี พิ นธบ์ ทน้ีโดย เนาวรตั น์ พงษ์ไพบลู ย์ รงั สรรค์ไวเ้ พอื่ ยกยอ่ งวา่ พระพยอม กัลยาโณ แหง่ วัดสวนแกว้ จังหวัดนนทบุรี ไมเ่ พยี งเป็นพระ นักเทศน์ เผยแผพ่ ระธรรมเทา่ นน้ั แต่ยังเปน็ พระผ้เู สยี สละ เพอื่ สรา้ งและ พัฒนา “คน” กว่า 5,000 ชีวิต ทีพ่ ระพยอมได้ “สร้างงาน” และ “เปดิ โอกาส” ให้คนเหล่านี้ได้ทำ�งาน เพราะเข้าใจอย่างลึกซึ้งว่าผู้ที่มีวุฒิการศึกษาไม่ สูงนักมักถูกปฏิเสธอยู่เสมอ เหมือนเม่ือครั้งหน่ึงตอนที่ยัง เป็นฆราวาส ขาดแคลนเพยี ง “โอกาส” เนอ่ื งจากเรยี นจบเพยี งประถมปที ่ี 4 จึงมคี วาม คดิ วา่ “ถา้ ชาตนิ มี้ โี อกาส มบี ารมี เมอื่ ไร สง่ิ ทจี่ ะท�ำ เปน็ อนั ดบั แรกคอื การ สร้างงาน จะไมส่ รา้ งโบสถ์ สร้างเจดยี ์ คิดจะสรา้ งใหค้ นมงี านท�ำ การสรา้ ง คน เท่ากบั สรา้ งงาน สร้างอาชีพ สร้างเครื่องมอื ท่พี กั ทงั้ เกษตรกรรม พาณิชยกรรม และอุตสาหกรรม ทำ�ให้เตม็ ท่เี ลย เพราะอาตมาเจ็บปวดมา กอ่ น” ทา่ นเล่าด้วยน้ำ�เสียงจรงิ จัง จากแรงบันดาลใจ ประกอบกับความมุ่งมั่นในความคดิ และลงมอื ทำ�จริงๆ ให้คนได้มีงานทำ� มีเงินใช้ มีที่อยู่ที่กิน มีท่ีหลับนอนพักอาศัย และอยบู่ นแผน่ ดนิ นอ้ี ยา่ งมตี วั ตน จงึ ท�ำ ใหพ้ ระภกิ ษสุ งฆร์ ปู น้ี เปน็ ทเ่ี คารพ ศรทั ธาจากผคู้ นทว่ั สารทศิ เพราะทา่ นเชอ่ื วา่ “คน” จะมคี ณุ ภาพชวี ติ ทดี่ ไี ด้ ต้องทำ�งาน และต้องไม่หยุดอย่กู ับท่ี รจู้ ักพฒั นาฝีมอื ตนเองใหด้ ีขึ้นเรือ่ ยๆ ซง่ึ นัน่ หมายความถงึ การมี Happy Brain คือการศึกษาและต่อยอดความ รู้อยตู่ ลอดเวลา ควบคู่กับการมี Happy Society คือรจู้ กั เลือกท่อี ยอู่ าศยั ในส่งิ แวดลอ้ มท่ดี หี รอื มนี ิเวศวิทยาท่เี อ้อื อำ�นวยต่อการดำ�รงชวี ติ อนั จะสง่ ผลใหเ้ กิดการมี Happy Family ทจี่ ะช่วยสร้างให้ครอบครวั อบอวลไปดว้ ย บรรยากาศแห่งความสขุ เม่ือสิ่งรอบกายภายนอกดี ก็จะส่งผลให้จิตใจที่อยู่ภายในดีตามไป ด้วย เมือ่ จติ ใจดยี ่อมสรา้ งภูมิ คุ้มกนั เร่อื งรา้ ยๆ ให้ไกลห่างออกไป นำ�ไป สกู่ ารเปน็ ผทู้ ม่ี อี ารมณด์ ี สดชน่ื แจม่ ใส จติ ใจมนั่ คง ไมห่ วน่ั ไหว หรอื ทเี่ รยี ก ว่า Happy Soul เม่อื จิตใจภายในเข้มแขง็ ย่อมท�ำ ให้สุขภาพรา่ งกายแข็ง 2 ��������� ������� - �������.indd 2-3

แรง สามารถรบั มือ กับสิง่ ท่ีจะประเดประดงั เขา้ มาในชวี ติ ได้ไม่ยาก เรยี ก วา่ มี Happy Body ทดี่ ี พระพยอมถอื วา่ ถา้ ผคู้ น ได้อยู่ในส่งิ แวดลอ้ มทด่ี ี ตน่ื มาพบเจอแตบ่ รรยากาศดๆี มโี อโซนทสี่ ะอาดๆ ใหส้ ดู หายใจกจ็ ะชว่ ยใน การมี สุขภาพกายสุขภาพจติ ที่ดี ทา่ นถอื วา่ น่ันคอื บทสรุปของค�ำ วา่ “คณุ ภาพชีวิตท่ีด”ี ทท่ี กุ สิ่งทุก อยา่ งมันเกยี่ วขอ้ งโยงใยกนั ไป ทัง้ หมดอยา่ งแยกไมอ่ อก แต่สังคมไทยในปัจจุบัน สวนทางกลับกันกับความคิดของท่านเสมอ “มนั แปลกตรงนี้ เราต้องการ ให้คนมคี วามสขุ หน่งึ ใหเ้ ขามีทีน่ อน ทกี่ นิ ที่อยู่อาศัย ทุ่มเทที่สุด อยากให้คนมีแผ่นดินอยู่เป็นฐานรองรับ กลับมี ปญั หา … เมอ่ื กอ่ นมกี ฎหมายครอบครองทดี่ นิ ปกปกั ษอ์ อกไวด้ ี เพอ่ื ใหค้ น ไมไ่ ปลา่ มโซแ่ ผน่ ดนิ ครอบครองทดี่ นิ ไวม้ ากๆ ใครมที ด่ี นิ ลา่ มโซไ่ มไ่ ดท้ �ำ กนิ เมื่อคนอยู่ไป 10-20 ปี ก็ให้อกโฉนดไว้ใช้ไดบ้ ้าง ซงึ่ ตรงขา้ มกับกรณีของ อาตมาทซ่ี อื่ ทด่ี นิ และครอบครองไวต้ งั้ หลายปี ราชการยงั เอาคนื ได้ เหมอื น รฐั เหน็ ประโยชนอ์ ยากใหค้ นเอาทด่ี นิ ครอบครองไวเ้ ยอะๆ แถมยงั ไปเปลย่ี น กฎหมายเดิมใหค้ รอบครองไมไ่ ด้” อกี ประเดน็ ทท่ี า่ นรอ้ นใจ เพราะเหน็ คนไทยท�ำ งานแลว้ มกั ประสบกบั ปัญหาเรื่องความปลอดภัยท่ี สังคมไทยยังใส่ใจในเร่ืองนี้ไม่มากเท่าที่ควร โดยสงั เกตจากคนงานทเี่ กดิ อุบตั ิเหตุขึน้ ทุกวนั โดยเฉพาะคนที่ ท�ำ งานใน โรงงานจะมคี วามเสย่ี งกวา่ อาชพี อนื่ ๆ อยมู่ าก ตอ้ งอยทู่ า่ มกลางเครอ่ื งจกั ร ท่ีทั้งคม ทัง้ แรง เหวย่ี งสวงิ พรอ้ มจะท่มิ จะฟนั ตลอดเวลา ฉะนน้ั ท่าน จึงพยายามเตือนให้ทุกคนมีสติอยู่เสมอ เพ่ือจะได้มีชีวิตปลอดภัยได้กลับ ไปพบหนา้ ครอบครวั ในทกุ ๆ วัน ยงั มอี กี เรอ่ื งทยี่ งิ่ ใหญไ่ มแ่ พก้ นั นน่ั คอื เรอื่ งหนสี้ นิ พระพยอมเทศนา บอ่ ยครงั้ ว่า “คนไทย โดยเฉพาะ คนอีสาน มีเงินต้องรบี ใช้ เหมอื นกลัว เงนิ บดู ที่เลวรา้ ยท่ีสดุ มีแกง๊ ปล่อยเงินกู้นอกระบบ เขา้ มาใหก้ ูถ้ งึ ในวดั ดอกเบย้ี ไม่ใช่นอ้ ย รอ้ ยละ 20 บาท ไม่ใชต่ ่อเดอื นนะ ดอกเบีย้ ตอ่ วนั เปน็ เรื่องทีแ่ กย้ ากทีส่ ดุ การเปน็ หน้ี ไมไ่ ด้ดูตัวเลขวา่ แข็งพอทจ่ี ะใช้คือเขาได้ 3 3/18/56 BE 4:29 PM

หรือไม่ คิดดูนะ ก้ดู อกวันละ 5 บาท 4 วัน ก็ 20 บาท 20 วนั จะกนิ เงิน เราไปเทา่ ไร เมอ่ื ไมม่ จี า่ ยก็ใชว้ ธิ อี นั พาลตบตี ทบุ กนั พวกมนี สิ ยั ชอบดาวน์ สิ่งของ แม้แต่ชุดช้ันใน กางเกงในยังดาวน์ ก็คิดแล้วพวกน้ีเป็นส่ิงท่ีคน ทำ�งานไม่มคี วามสุดขแนน่ อน ถูกทวงหน้ี ปวดหัว” หน่ึงในองค์ประกอบสำ�คัญท่ีจะทำ�ให้คนทำ�งานมีคุณภาพชีวิตที่ดี ต้องมี Happy Money ปลอดหน้ี เป็นหนึ่งเคลด็ ลบั การสร้างความสขุ รวม อยดู่ ว้ ย คอื เมอ่ื มเี งนิ รู้จักเกบ็ รจู้ ักใช้ ไม่เป็นหนี้ ไมเ่ ชน่ นัน้ สมดุล ในการ ท�ำ งานกับชวี ิตประจำ�วนั ก็ไมล่ งตัว “ความสมดุลต้องเกิดจากการมีข้อบังคับให้ต้องทำ� ต้องเก็บสะสม ไว้บ้าง รัฐบาลต่อไป ต้องมี นโยบายลดรายจ่าย ลดหนี้สิน ไม่เช่นนั้น ประเทศไทยไปไม่รอด หน้ที ่วมหัว” เป็นคำ�แนะนำ�ให้แง่คิดสำ�หรับประชาชนคนธรรมดา และผู้นำ� ประเทศที่ต้ังใจจะพัฒนาคน อันถือ เป็นฟันเฟืองสำ�คัญในการขับเคล่ือน ประเทศสยามน้ี ให้พร้อมเข้าสู่สังคมประชาคมอาเซียนได้อย่างไม่น้อย หน้าชาติใด 4 ��������� ������� - �������.indd 4-5

ฝนั เล็กๆ บนเส้นทางยาว สงั่ สม “คณุ คา่ ” และ “ความส�ำ เร็จ” ศาสตราจารย์นายแพทย์ วจิ ารณ์ พานชิ “เปา้ หมายของคนท�ำ งานในะดบั ทเี่ รยี กวา่ “มคี ณุ คา่ ” คอื ท�ำ งานนนั้ ๆ 5 แล้วมีประโยชน์ตอ่ ผ้อู นื่ อยา่ งไร มีประโยชนต์ อ่ สงั คม องคก์ ร หน่วยงาน อย่างไร” เป็นประโยคที่เตือนใจตัวเองและ ถูกถ่ายทอดไปยังคนทำ�งาน รุ่นตอ่ ๆ มาของศาสตราจารยน์ ายแพทยว์ จิ ารณ์ พานิช อย่เู สมอ Sense of Achivement หรอื การประสบความส�ำ เรจ็ จากการท�ำ งาน มคี วามหมายสำ�หรบั คนท�ำ งานอยา่ งมาก เพราะเมื่อไดต้ ้งั เปา้ หมายของ สง่ิ ทเ่ี ราตอ้ งการท�ำ โดยไดพ้ ยายามท�ำ อยา่ งเตม็ ที่ จนบรรลเุ ปา้ และวงิ่ เขา้ สเู่ ส้นชัยอยา่ งสวยงามในท่ีสดุ ยอ่ มสง่ ผลให้หัวใจได้รบั การกระตนุ้ ใหเ้ ลือด สบู ฉีด เกิดการหลอ่ เลีย้ งให้ชุ่มช่นื มีชีวิตชีวา “ในฐานะท่ีผมเป็นหัวหน้า ความสำ�เร็จอะไรก็แล้วแต่ เม่ือเกิดข้ึน เราตอ้ งเลยี้ งฉลองกนั หนอ่ ย เวลาฉลอง ผมจะคยุ เสมอวา่ ท�ำ ไมผมถงึ เลยี้ ง เพราะมนั ส�ำ เรจ็ อยา่ งนี้ พอคดิ ยอ้ นหลงั ทมี งานยากล�ำ บาก ตอ้ งขวนขวาย ท�ำ งานกลางค�ำ่ กลางคนื เสารอ์ าทติ ยก์ ย็ งั ตอ้ งมาท�ำ งาน บางคนตอ้ งทงิ้ ลกู มา ซง่ึ ลงทา้ ย หลายคนกจ็ ะชน่ื ใจ และมกี �ำ ลงั ใจทต่ี อ้ งมาท�ำ งานตอ่ ” นน่ั คอื หนง่ึ ในเหตผุ ลทท่ี ำ�ใหค้ นที่ทำ�งานกับคุณหมอ วิจารณ์คน้ หาความสขุ ได้ไมย่ าก งานท่ีรุมเร้าอยู่รอบตัวมากมาย อาจทำ�ให้ชีวิตส่วนตัวขาดสมดุล ไปบ้าง แต่ท่านชี้ให้เห็นว่า ผู้คน ที่อยู่รอบข้าง โดยเฉพาะครอบครัว เป็นปราการดา่ นสำ�คัญทจ่ี ะสรา้ งเสรมิ ใหก้ ายและใจกลับมามีความ สมดลุ ได้ดงั เดิม 3/18/56 BE 4:29 PM

“ผมได้ทุ่มเทให้กับชีวิตการทำ�งานค่อนข้างมาก เพราะได้รับการ สนับสนนุ มผี ้อู ุปถมั ภม์ าก จนไม่ตอ้ งกังวลเรื่องใดๆ และโดยเฉพาะเรื่อง เงินทอง” การสร้างความสมดุลให้กับชีวิตการทำ�งานและชีวิตครอบครัวดีได้ ตอ้ งอาศยั การท�ำ ใหเ้ กดิ ความ เขา้ ใจในคณุ คา่ ของในครอบครวั ใหไ้ ดเ้ สยี กอ่ น นนั่ คอื Happy Family เพราะเมอื่ ครอบครวั มคี วามเขา้ ใจ ในหนา้ ทก่ี ารงาน ของเราวา่ เปน็ งานทต่ี อ้ งการยอมรบั นบั ถอื กจ็ ะชว่ ยสง่ เสรมิ เราในดา้ นทเี่ รา ขาดไป ซงึ่ คณุ หมอเลา่ วา่ กรณขี องคณุ หมอนนั้ โชคดที ม่ี คี รอบครวั ดี อบอนุ่ โดยมีภรรยาดูแลเร่ืองการเงินได้ดี จนกลายเป็นว่าตัวเองไม่ต้องกังวลใจ ไมต่ อ้ งมานง่ั ใส่ใจเรอื่ งฐานะการเงนิ หรอื ทรพั ยส์ มบตั ิ สว่ นเรอ่ื งลกู ๆ กม็ คี ณุ ป้าและคุณแม่ค่อยดูแลเอาใจใส่ เพียงแต่คอยมองดูอยู่ไกลๆ จึงสามารถ ใชส้ มองในการท่มุ เทให้กับ เร่อื งงานได้อย่างเต็มที่ “ชีวิตของเรา ต้องมีสติตลอดเวลาว่า ช่วงไหนใครกำ�ลังพบวิกฤต กระทั่งความสัมพันธ์ในครอบครัว หากมันไม่ได้ราบร่ืนสม่ำ�เสมอ มีข้ึน มีลงเป็นชว่ งๆ ในฐานะเปน็ ผู้ชาย เป็นสามี เปน็ หวั หนา้ ครอบครวั เป็นพอ่ ต้องเขา้ ใจตรงนี้ เข้าไปมสี ่วนร่วม เอาใจใสเ่ มอ่ื ถงึ คราวจ�ำ เปน็ ” คณุ หมอวจิ ารณย์ งั มมี มุ มองเรอ่ื งชวี ติ ทเ่ี ปน็ สจั ธรรมอนั ชดั เจนทสี่ ดุ โดยแนะน�ำ ไวว้ า่ “หลกั ส�ำ คญั คอื การจดั ความสมั พนั ธ์ จดั ใหค้ วามคาดหวงั ตรงกัน ปกติเวลาเราเห็นว่า ชีวติ ของใครดี คนท่วั ไป มักเขา้ ใจผิดคิดว่า มนั ดตี ลอด มนั ไมจ่ รงิ เราตอ้ งผา่ นความลมุ่ ๆ ดอนๆ ทเี่ ขาเหน็ วา่ ดีในขณะ น้ัน เด๋ียวน้ี ไมจ่ รงิ เพราะวา่ ในความราบรื่นทเี่ ราเห็นในภาพใหญ่ มนั มี ภาพเล็กๆ ท่ีเป็นทีล่ ุ่มๆ ดอนๆ ด้วย เป็นเรือ่ ง ธรรมดา” และนี่คือชีวิตที่มีความสุขในหลายระดับ คุณหมอวิจารณ์เห็นว่า สังคมที่ดี หน่วยงานทีด่ ตี ้องดูแล กนั และกนั ตอ้ งชว่ ยกันใส่ “ความมนั่ คง” เข้าไปไว้กับ “ความพอเพียง” ควบคุมไม่ให้ความต้องการของเรา มาก เกนิ ไป ตอ้ งร้จู ักการปฏิบัติตวั ควบคกู่ นั ไปด้วย จงึ เห็นไดว้ ่า “ความสุขใน การท�ำ งาน” มีหลายแหลง่ ทมี่ า มีหลายปจั จยั ทั้งภายนอกและภายใน ซ่ึง คนสว่ นใหญจ่ ะมีความสขุ ได้ต้องอาศยั ปจั จัยหลักๆ จากฐานะการเงิน หรอื 6 ��������� ������� - �������.indd 6-7

จากความมน่ั คงในการจะด�ำ รงชวี ติ อยู่ โดยคณุ หมอจะย�้ำ กบั ตนเองเสมอวา่ เราตอ้ งเอือ้ เฟือ้ ตอ่ คนทม่ี าทำ�งาน ให้เขามีรายไดพ้ อจะมีชวี ติ อยู่ได้ ไม่ใช่ ตอ้ งดิน้ รน ล�ำ บากท�ำ งาน 2-3 แหง่ นอนดกึ เชา้ ตอ้ งตะเกยี กตะกายหนี รถตดิ งวั เงยี ๆ วันๆ นงั่ คิดแตเ่ ร่อื งจะใชห้ นีอ้ ยา่ งไร หากเปน็ แบบนี้ เขา จะไม่อยู่ในฐานะจะมีความสุขเป็นแน่ อันน้ีถือเป็นปัจจัยภายนอกที่สำ�คัญ เป็นภาพสะท้อนคุณภาพ ชีวิตของคนทำ�งานได้เป็นอย่างดี และคนส่วน ใหญ่หรือเกอื บทงั้ หมด มีความสุขในการทำ�งานไมไ่ ด้ เนื่องจากไมม่ ที ักษะ ในการทำ�ใหช้ วี ิตตัวเองมีความสขุ ซง่ึ อันน้ีคณุ หมอวิจารณ์ถอื วา่ เปน็ ปัจจัย ภายใน และได้ขยายความไว้วา่ “ทักษะสำ�คัญที่สุด คือ ทักษะในการควบคุมตัวเอง คุมให้รู้จัก พอเหมาะ คมุ ความตอ้ งการ คุมความรู้สึกนกึ คิด คุมความภมู ิใจ ความ พอใจวา่ อยา่ งไรทำ�ให้เรารู้สึกสุข รสู้ กึ ภมู ิใจตวั เอง ภมู ิใจท่เี รา ไดท้ ำ�งาน ร่วมกับใครต่อใคร ภูมิใจท่อี ยู่ในหนว่ ยงานนีแ้ ละภมู ิใจท่ีได้ยากลำ�บาก” เพราะเมื่อเราได้มีโอกาสมองย้อนกลับไปในห้วงชีวิต ณ เวลานั้น ท่ีต้องทนทกุ ข์ ยากลำ�บาก จนอาจเกดิ ข้อเปรยี บเทียบอยา่ งน้อยเนอ้ื ต�่ำ ใจ ว่าท�ำ ไมไม่มเี หมอื นคนอ่ืน ท�ำ ไมเราไม่มอี ยา่ งเขาบา้ ง แต่มาถึง ณ เวลา น้ี ภาพแหง่ ความทกุ ข์ในยามนน้ั จะกลายเปน็ เพยี งฉากหนง่ึ ของความทกุ ข์ อันเป็นปัจจัยสำ�คัญที่หล่อหลอมตัวเราและสร้างแรงบันดาลใจให้กับเราได้ ฝา่ ฝัน จนพบกับความสขุ ไดใ้ นเวลาปัจจบุ ันน่นั เอง หากมองมมุ ของคณุ หมอวจิ ารณจ์ ะเหน็ วา่ คณุ ภาพชวี ติ มหี ลายแบบ แตล่ ะคนได้ และมี ไมเ่ หมอื นกนั เมอ่ื ยนื อยใู่ นมมุ มองชวี ติ ของตวั คณุ หมอเอง คำ�วา่ “คณุ ภาพชีวิตการท�ำ งาน คอื คุณค่าของชวี ิต อันหมายความว่า เรา เกดิ มาที ไดท้ �ำ ในสง่ิ ทเี่ ปน็ ประโยชน์ มโี ทษนอ้ ย และไดท้ �ำ ในสงิ่ ทฝ่ี นั ไมว่ า่ ฝนั น้ันจะเล็กหรือใหญ่ไดบ้ รรลเุ ป้าหมายภายในเวลาเปน็ ขน้ั ๆ ไปเรือ่ ยๆ “เมือ่ เราบรรลุจุดนั้น เราทอนสว่ นของความฝันให้มันเลก็ ลงๆ และ สนั้ ลง แตม่ คี วามยาว อยดู่ ว้ ย เมอ่ื ถงึ ทกุ จดุ ทเี่ ราท�ำ ส�ำ เรจ็ นน่ั คอื ความสขุ ท่ีใหช้ วี ิตพอเพยี ง” 7 3/18/56 BE 4:29 PM

คุณภาพชวี ิตทด่ี ี ต้องให้เวลา “งาน” และเวลาชีวติ ... ต้อง “สมดุล” ศาสตราจารย์นายแพทย์ ประกิต วาทีสาธกกิจ สัญลักษณ์ “ห้ามสูบบุหรี่” ในพื้นท่ีสาธารณะท่ีปรากฏอยู่ทุกพ้ืนท่ี ในประเทศไทย เปน็ ตวั บ่งบอก ถงึ ความสำ�เรจ็ ทมี่ าจากความมงุ่ มนั่ ตงั้ ใจ อยากให้คนไทยสุขภาพร่างกายแข็งแรง ปลอดภัยจะสิ่งเสพติด เลวร้าย อันเป็นบ่อนทำ�ลายสุขภาพตนเองอย่างตั้งใจและทำ�ร้ายผู้อ่ืนอย่างไร้สติ ใหก้ ลายเป็นกฎหมาย เร่ืองบุหรท่ี ่ีทกุ คนต้องรับรู้ ยอมรบั และตอ้ งปฏบิ ัติ อยา่ งรูปธรรม นบั ตัง้ แตอ่ อกมารบั ใช้สงั คมเมือ่ ปีพ.ศ. 2518 ทัง้ ในภาคที่เป็นคณุ หมอรกั ษาคนไข้และในภาคท่ี เปน็ อาจารยส์ ง่ั สอนศษิ ย์ (นักศึกษาแพทย)์ ไดม้ องเหน็ ความเจ็บป่วยมามากตอ่ มาก จงึ ปวารณาตนเปน็ อาสาสมัคร รณรงคห์ า้ มสบู บหุ รมี่ านานกวา่ 30 ปี คณุ หมอประกติ ตอ้ งใชป้ ระสบการณ์ ทส่ี ั่งสมมาอย่าง ยาวนาน ตอ้ งใชค้ วามรทู้ างด้านวชิ าชีพอยา่ งสดุ ตวั และ พละกำ�ลังอันมหาศาล เพื่อผลักดันให้เกิดเป็นรูป เป็นร่าง ถือเป็นภาระ อนั ใหญห่ ลวงของชวี ติ อกี ดว้ ย เพราะหากไมด่ �ำ เนนิ การใหค้ นไทยมสี ขุ ภาพ ทด่ี ี คุณภาพชวี ิตทดี่ ยี อ่ มไมเ่ กิด นอกเหนือจากงานบริหารในฐานะที่เป็นคณบดีคณะแพทยศาสตร์ โรงพยาบาลรามาธิบดี เปน็ หลักแลว้ ในปีพ.ศ. 2541 หรือปีเดยี วกนั นั้น ยังทำ�งานอาสาสมัครวางระบบและรณรงค์เร่ืองบุหรี่ไป พร้อมๆ กันด้วย โดยใชเ้ วลาในวันหยดุ เสาร์-อาทิตย์ในการจดั การ 8 ��������� ������� - �������.indd 8-9

“ผมทำ�งานพยายามแบ่งเวลา งานหลักเป็นขา้ ราชการ เปน็ คณบดี สว่ นงานเรม่ิ ตน้ รณรงค์ไมส่ บู บหุ ร่ี ท�ำ ไปพรอ้ มกบั มเี จา้ หนา้ ทช่ี ว่ ย หลงั จาก ทำ�มา 10 ปี กเ็ ปล่ยี นเป็นมูลนธิ ิรณรงคเ์ พ่ือการไม่สบู บุหร่ี จนงานกลาย เป็นส่วนหนึ่งของชีวิต ซึ่งคนเราใช้เวลาอยู่กับงานเยอะมาก อย่างน้อย 8 ชว่ั โมงตอ่ วนั โดยหลายคนอาจลมื นกึ ถงึ ครอบครวั ทงั้ ทคี่ รอบครวั มคี วาม ส�ำ คญั เราตอ้ งแบง่ เวลาดแู ลครอบครวั เรอ่ื งการท�ำ มาหากนิ เพอ่ื หารายได้ จนุ เจอื ครอบครวั ผมมลี กู 3 คน ตอ้ งเรยี นหนงั สอื กต็ อ้ งแบง่ เวลาใหล้ กู และ ความใส่ใจจงึ เปน็ สงิ่ ส�ำ คญั เราตอ้ งแบง่ แยกเวลาระหวา่ งครอบครวั และงาน ท่ีมาท�ำ ให้กบั สังคมให้ไป ด้วยกนั ได้ เพ่ือไม่ให้อยา่ งใดอย่างหนง่ึ มปี ญั หา” นัน่ คือ การทำ�ใหเ้ กิดความสมดุลในชวี ิต คณุ หมอประกติ อธบิ ายวา่ หากคนเราทมุ่ เทกบั งานมากเกนิ ไป กต็ อ้ ง ใส่ใจใหเ้ รื่องเวลาและจติ ใจ มีความส�ำ คญั เท่าๆ กัน เพราะหากหยอ่ นยาน เกนิ ไปจะกลายเปน็ ไมเ่ หลียวแล จนเปน็ สาเหตุใหค้ รอบครวั ไม่มีความสขุ แม้ว่าทำ�งานจนประสบความสำ�เร็จ หากที่บ้านไร้ซึ่งความสุข ก็ไม่ได้ หมายความว่าชีวติ เรา ประสบความสำ�เรจ็ “ฉะนน้ั ตอ้ งจดั การใหไ้ ด้ และใหด้ ี ใหม้ คี วามสขุ (Balance) ระหวา่ ง งานกับชีวติ ครอบครวั ที่ส�ำ คญั อีกอยา่ งกค็ อื สุขภาพของตัวเรากต็ ้องดูแล ผมประทับใจคำ�พูดของสมเด็จพระราชาธิบดี ฮัจญี ฮัสซานัล โบลเกียห์ มอู ซิ ซดั ดนิ วดั เดาละห์ แหง่ บรูไนดารสุ ซสลาม กษตั รยิ แ์ หง่ บรูไน พระองค์ เคยรบั สัง่ วา่ ...คนเรานถี่ า้ ไมม่ ีสขุ ภาพแลว้ ก็ไมม่ ีอะไรเลย... เพราะฉะน้ัน ต้องดูแลรักษาสขุ ภาพ เพอื่ ทจ่ี ะท�ำ งาน ต่อไปได้และดแู ลครอบครัวตอ่ ไป ได้ คุณหมอประกิตบอกเคล็ดลับในการทำ�งานซึ่งคุณหมอยึดถือและ ปฏิบัติมาเสมอ อันดบั แรกคือ ตอ้ งไม่เครยี ด ไมต่ รากตรำ�เกินไป งานทที่ �ำ ตอ้ งเปน็ งานทเ่ี ราถนดั เปน็ งานทมี่ คี ณุ คา่ เพอื่ การพฒั นา ตวั เราและตวั งาน ให้ดีขึ้น โดยตงั้ เปา้ หมายว่าจะทำ�อะไรตอ่ ๆ ไป ในชีวติ แล้วเรากพ็ ยายาม ทำ�ไปส่จู ดุ น้นั 9 3/18/56 BE 4:29 PM

ตอ่ มาเมอื่ คนเราเมอื่ มงี านกต็ อ้ งมคี รอบครวั ขณะทที่ �ำ งานเรากต็ อ้ ง ดแู ลควบคูก่ นั ไปด้วย ซง่ึ จะ แยกท้งั สองอยา่ งออกจากกันคงเปน็ ไปไดย้ าก ฉะน้นั ถ้ามปี ัญหาทีง่ านย่อมสง่ ผลต่อไปทค่ี รอบครัว แนน่ อน อนั ดบั สดุ ทา้ ย คอื การสรา้ งคณุ ภาพชวี ติ ทดี่ ี ตอ้ งเปน็ งานท่ีไมท่ �ำ ให้ สขุ ภาพจติ และรา่ งกายของเรา ถกู บนั่ ทอน หรอื เกดิ ผลลบตอ่ ครอบครวั จงึ จะถอื วา่ เปน็ คณุ ภาพชวี ติ งานทดี่ ี หากงานนนั้ ตอ้ งเปน็ งานทเ่ี ปน็ ประโยชน์ ตอ่ องคก์ รกถ็ อื วา่ เปน็ งานทด่ี ี และหากเปน็ ประโยชนส์ งั คมกย็ งิ่ ถอื วา่ งานนนั้ เป็นงานทดี่ ยี ่ิงขนึ้ ขอ้ คดิ อกี อยา่ งหนงึ่ ทค่ี ณุ หมอประกติ ใชเ้ ปน็ เกณฑ์ในการท�ำ งานทดี่ ี คอื เราต้องมเี วลาทำ�งานทเ่ี ขา อยากใหเ้ ราท�ำ และต้องพจิ ารณางานท่ีจะ ท�ำ ตอ้ งไมร่ ับงานทคี่ ิดวา่ เราทำ�ไม่ได้ เพราะนัน่ จะท�ำ ให้เรา เครียด ทัง้ นี้ และทั้งนั้น หากงานที่เรารับมาเป็นงานที่เม่ือพิจารณาแล้วสามารถทำ�ได้ อย่างเต็มท่ีและ ต่อเน่ือง ย่อมช่วยส่งเสริมให้เราได้เพ่ิมพูนประสบการณ์ มากย่ิงขนึ้ ไปเร่ือยๆ คนเรา เมื่อต้องทำ�งาน ก็ต้องพัฒนาและเปล่ียนบทบาทไปตาม หน้าที่ความรับผิดชอบของตนเอง ทำ�ในสิ่งท่ีสนับสนุนหน้าท่ีของเราเพ่ิม มากขนึ้ หรือหากเกนิ ไปต้องหาคนมาชว่ ยในสิง่ ทเี่ ราไว้ใจมอบหมาย งาน ให้รับผดิ ชอบแทนได้ เพอ่ื แบ่งเบาและไปส่เู ปา้ หมายไดพ้ ร้อมๆ กนั “ทส่ี �ำ คญั ใหย้ ดึ มน่ั สม�่ำ เสมอคอื ถา้ รบั งานอะไรแลว้ ตอ้ งท�ำ ใหด้ ที ส่ี ดุ จนสดุ ความสามารถ ของเรา ถา้ คดิ ว่าท�ำ ได้ไมด่ ี อย่าไปรับ รับแลว้ ...ต้อง ทำ�ใหด้ ที ่ีสดุ 10 ��������� ������� - �������.indd 10-11

กายและใจ แข็งแรง ศรัทธาแหง่ ชีวิต จะแกก่ ลา้ แพทย์หญิงคณุ หญงิ พรทิพย์ โรจนสนุ ันท์ แพทย์หญงิ คณุ หญิง พรทพิ ย์ โรจนสนุ นั ท์ หรอื ทค่ี นทั่วไปเรียกกนั ติดปากวา่ คณุ หญิงหมอ เปน็ คณุ หมอทคี่ นท้งั ประเทศรู้จกั กันเปน็ อย่างดี ในฐานะแพทยน์ ติ เิ วชศาสตร์ กบั งานทต่ี อ้ งสมั ผสั วฏั จกั ร ของชวี ติ อยตู่ ลอด เวลา ทงั้ เกิด แก่ เจบ็ และตายท่ีเหน็ มานกั ต่อนัก คณุ หญงิ หมอเปรยี บงานทท่ี �ำ อยปู่ ระจ�ำ วา่ เปน็ งานปดิ ทองฐานพระ ไม่ใช่ปิดทองหลังพระ และเป็นงานท่ีไม่ต้องรอให้คนเดินเข้ามาพลิกดูใต้ ฐานพระ “นั่นคือ ไม่ใช่การรอให้ใครมาเห็น หากเข้าใจเรื่องนี้ เราจะ ไม่ทุรนทุรายว่าทำ�ไมทำ�อะไรไม่มี ใครเห็นสักที พอเข้าใจอย่างน้ีก็จะ ไม่คาดหวัง” การท�ำ งานจงึ ใชว่ า่ มงุ่ หนา้ ท�ำ แลว้ หวงั ผลใหไ้ ดเ้ ลย เพราะยงั มปี จั จยั ทเ่ี ขา้ มาเกย่ี วขอ้ งท�ำ ใหผ้ ลนนั้ ปรากฏไดค้ อื เราเขา้ ใจในเนอื้ งานนน้ั อยา่ ง ถอ่ งแท้จริงหรอื ? และเรามีวธิ บี รหิ ารจดั การอย่างไร? ต่างหาก จุดนี้คุณหญิงหมอ อธิบายเพ่ิมเติมว่า การทำ�งานต้องมีความ ยืดหยุ่น ไม่ใช่เดินหน้าไปแล้ว ต้องเดินชนจนหัก เหมือนช่วงหนึ่งของ คณุ หมอตอ้ งออกสูส่ นามรบ ใชศ้ าสตร์ความรูท้ ีม่ ตี ิดตวั มาเป็น เครื่องมือ สำ�คัญในการผลักดันให้เกิดความเป็นธรรมท่ามกลางสถานการณ์ท่ีแสน 11 3/18/56 BE 4:29 PM

เส่ยี งอันตราย และมันก็ ย่ิงทวคี วามยากขึ้นๆ ไม่มีทีท่าวา่ จะลดลงไดเ้ ลย แต่ด้วยเพราะหน้าท่ีที่ต้องช่วยชีวิตผู้คน คุณหมอจึงต้องแสวงหา หนทางอยูต่ ลอดเวลา อย่างใน กรณีทีต่ อ้ งทำ�งานทภี่ าคใต้ ตอ้ งพูดภาษา ถน่ิ กบั คนในพน้ื ทเี่ พอ่ื สบื หาขอ้ มลู หากสอื่ ความหมายกบั คนแรก ไมร่ เู้ รอ่ื ง ก็ต้องหันไปพูดกับอีกคนหรือหาไปเร่ือยๆ จนกว่าจะได้ข้อมูลประกอบที่ ชดั เจนทส่ี ดุ โดยยดึ ฐาน ความคดิ วา่ ทที่ �ำ นน้ั ไม่ใชท่ �ำ เพอื่ ตวั เองแตท่ �ำ เพอื่ งาน และไม่ยอมหมดกำ�ลังใจในการแก้ปญั หาไปเสียกอ่ น ดว้ ยชวี ิตคนเราไม่ได้มอี ยู่แค่ดา้ นเดยี ว!! งานทท่ี �ำ อยู่ในปจั จบุ นั สว่ นใหญห่ นกั ไปในเรอ่ื ง ความเปน็ ธรรมของ ประชาชน ฉะนนั้ ปจั จัยหลัก ในการทำ�งานจะมีอยสู่ องด้าน คอื ประชาชน ที่ไมไ่ ดร้ บั ความเปน็ ธรรม กบั คนทท่ี �ำ ใหป้ ระชาชนไมไ่ ดร้ บั ความเปน็ ธรรม เป็นเรื่องท่ีแก้ยากทั้งคู่ แต่ก็ต้องเผชิญกับมันอยู่อย่างน้ีทุกวันๆ แม้ ประชาชนจะไมค่ อ่ ย ลกุ ขนึ้ มาตอ่ สเู่ ทา่ ไร ไดแ้ ตร่ อ้ งขอความเปน็ ธรรม โดย ไมห่ าทางปอ้ งกันหรือแก้ไขในภายภาคหน้า และถา้ หากคณุ หมอเองยอมแพแ้ ละไมล่ กุ ขน้ึ มาตอ่ สู้ สงิ่ เหลา่ นก้ี จ็ ะ ย่งิ บน่ั ทอนทำ�ใหง้ านไม่ คบื หน้า ดังนนั้ เราต้องอยู่กบั มันใหไ้ ด้ วิธีจัดการ ของคุณหมอก็คือ ต้องดูแลตัวเองให้เข้มแข็ง ยามมี อุปสรรค ต้องใช้ พลังงานเยอะซึ่งพลงั ภายในของคณุ หมอประกอบด้วย กายและใจ นั่นคือ “กาย” ต้องให้มีสุขภาพท่ีแข็งแรง โชคดีท่ีหมอเป็นพยาธิ แพทย์ จงึ ร้วู ่ากายคนเรามีจดุ ออ่ น ตรงไหนบ้าง สว่ น “ใจ” นเ่ี ปน็ สว่ นทด่ี แู ลยาก ใชช้ วี ติ มาเกอื บ 60 ปี ตอ้ งหาวธิ แิ ก้ หาเทคนิคดแู ลใจดว้ ย เหมอื นกนั หลักการของคุณหมอคือ ใจต้องไม่ปล่อยให้แกว่งไปกับทั้งสุขและ ทกุ ขจ์ นเกนิ ไป แตก่ ารทเ่ี ดนิ อยู่ ตรงกลางเพยี งเดยี วกย็ ากมากเชน่ กนั บางท่ี กห็ ลดุ ทาสุขบา้ ง หลุดไปทางทกุ ขบ์ ้าง ฉะนั้น เราต้องมสี ติ ต้องร้ตู ัว ต้อง รบี รกั ษาสมดลุ ของใจ เพอื่ ไม่ใหเ้ ครียเกนิ ไม่ให้ตกลงไปทางตำ่�และไม่ขึ้น สูงมาก 12 ��������� ������� - �������.indd 12-13

“นนั่ คอื ใจ ทเี่ ราใชต้ อ่ สอู้ ปุ สรรค ดว้ ยธรรมะ ใชป้ ญั ญาแกป้ ญั หา ถา้ เราเข้าใจสัจธรรมวา่ ทกุ ข์หรอื สขุ เกิดแต่ใจเรา 100% ไม่ใชค่ นอื่น จะให้ มันหายไปก็ต้องอยู่ที่ตัวเรา หมอจึงหาวิธิบำ�บัดทุกข์ ซ่ึงไม่ใช่วิธีว่ิงไปวัด พอมที ุกข์กว็ ่งิ ไปวัด วง่ิ ไปพัก วิง่ ไปหาใคร “ไม่” หมอจะอยูก่ บั มนั และ จะแงะมัน “เจ็บนกั ” เหมือนผึง้ ตอ่ ยหรอื ถกู อะไรทิม่ แทง ตอ้ งแงะมันดูคอื วเิ คราะหม์ นั ซะ ถา้ ท�ำ จนส�ำ เรจ็ หมอไมเ่ พยี งเลอื กใหม้ นั ตกตะกอน แตต่ อ้ ง ทิ้งไปเลย เพื่อไม่ให้ตกตะกอนแลว้ กลบั มาใหม่ เรากศ็ ึกษา วิธีดูแลตรงนี้ ซง่ึ ช่วยได้มาก” บุคคลรอบข้างมีความสำ�คัญกับคุณหญิงหมออย่างแน่นอน โดย เฉพาะครอบครวั ทนี่ า่ รัก ทัง้ สามี และบตุ รสาว ซึ่งคณุ วชิ ัย สามีของคุณ หญงิ หมอใหก้ �ำ ลงั ใจและบอกเสมอวา่ ถา้ เลอื กวา่ ท�ำ ความดกี ข็ อ ใหท้ �ำ ตอ่ ไป ส่วนลูกสาวเม่ือโตข้ึนเขาเร่ิมเข้าใจในเหตุผลแล้วว่า ทำ�ไมแม่ต้องทำ�งาน เสี่ยงขนาดน้ีและ ท�ำ ไปเพ่อื ใคร เพ่อื อะไร นเี่ อง คอื ตวั ตนของแพทย์หญิงคุณหญงิ พรทิพย์ โรจนสุนนั ท์ ที่ ได้แสดงให้ประจักษ์ทัง้ ตอ่ ตัวเอง ต่อครอบครัว ต่อสังคมแล้วว่า คุณภาพ ของคน เปน็ ผลพสิ จู นช์ วี ิตของคนทำ�งาน ซึ่งทัง้ หมดท้ังมวล “อยู่ทีต่ วั เรา” นนั่ เอง 13 3/18/56 BE 4:29 PM

คคอืวาคมวพามอสดุขี ... อยา่ ไปทกุ ข์ เพราะงมงาย วิกรม กรมดษิ ฐ์ วกิ รม กรมดษิ ฐ์ นกั ธรุ กจิ ทม่ี ชี อื่ เสยี งโดง่ ดงั แตป่ จั จบุ นั ผนั ตวั เองมา เปน็ นกั เขยี นและมชี อื่ พอตวั เลอื กทจ่ี ะใชช้ วี ติ อยา่ งสงบกบั ธรรมชาติ เจา้ ตวั บอกเล่าว่า เคยเป็นคนท่ีระห่ำ�มาก่อน ชีวิตผ่านร้อน ผ่านหนาว ผ่าน ความทุกขท์ างจติ ใจมามากมาย จนวันนี้พบหนทาง …ความสำ�เรจ็ ท่ีตอ้ ง ขวนขวาย หาความสุข ที่ไม่ใชจ่ ากไหนแตห่ าได้จากตวั เอง จากอดตี ตอ้ งมชี วี ติ ทา่ มกลางการงานทตี่ อ้ งรบั ผดิ ชอบขนาดมหมึ า ท�ำ งานอยา่ งเปน็ คนบา้ งาน แตก่ ย็ งั สามารถจดั การสมดลุ ใหง้ านและสภาพ รา่ งกายไปดว้ ยกนั ไดเ้ ปน็ อยา่ งดเี ชน่ กนั ซง่ึ ความสมดลุ นี้ จะเกดิ ขนึ้ ไดแ้ ตล่ ะ คนตอ้ งรู้จักตวั เองก่อน “ในอดตี ผมท�ำ งานในองคก์ รคอื บรษิ ทั เทรดดงิ้ เมอื่ พ.ศ.2518 จนมากอ่ ตง้ั นิคมอุตสาหกรรม อมตะนคร เม่อื พ.ศ.2521 ถงึ วนั นี้ อย่างน้องส่งิ หนึง่ ท่ี ผมท�ำ คือรบั ประทานข้าวท่บี ้าน แมแ้ ตต่ อนรับแขก และประชมุ ซ่งึ มีทกุ วัน เพราะบา้ นกบั ออฟฟศิ อยทู่ เ่ี ดยี วกนั ท�ำ ใหเ้ ราท�ำ งานหนกั และท�ำ ไดน้ าน แลว้ วันหนง่ึ เรารู้จกั จดั ตารางเวลาให้กบั งานและการพกั ผอ่ น” หลงั จากวางมอื กบั งานเกา่ ไปกม็ งี านใหมท่ ก่ี อ่ ตง้ั ขน้ึ ไดไ้ มน่ าน อยา่ ง มลู นธิ อิ มตะ ตอ้ งอาศัยการ คลุกวงในอยา่ งจรงิ จังอกี ครั้ง แต่ลกั ษณะของ เนื้องานนั้นเปลี่ยนไป นั่นหมายถึงชีวิตของคุณวิกรมก็ต้อง เปลี่ยนแปลง ตามไปดว้ ย ในฐานะประธานมูลนธิ ฯิ ด�ำ เนนิ งานภายใตจ้ ุดมุ่งหมายในการ 14 ��������� ������� - �������.indd 14-15

จัดต้งั เมือง สมบูรณ์แบบ (Perfect City) ซง่ึ ไดม้ าจากปรัชญาความคิดท่ี ตอ้ งการตอบแทนคณุ แผน่ ดินแม่ ปัจจุบันมูลนิธิอมตะ ต่อยอดนโยบายออกไปถึงความมุ่งมั่นสร้าง สรรคน์ ดา้ นการศกึ ษาใหก้ บั เยาวชนของชาติ สง่ เสรมิ ดา้ นกฬี า การจดั การ สิ่งแวดล้อม การอนุรักษ์ป่าไม้และสัตว์ป่าหายาก รวมถึง การอนุรักษ์ ศลิ ปวฒั นธรรม และเปา้ หมายในอนาคตคอื โครงการเสรมิ ฐานความรคู้ วาม คดิ ใหเ้ ยาวชนที่ ดอ้ ยโอกาสทางสงั คมไดม้ โี อกาสพฒั นาคณุ ภาพชวี ติ ใหด้ ขี นึ้ สามารถอยรู่ ว่ มกนั อย่างมีความสุขในสังคม วกิ รมบอกว่า เขาอยากให้คนไทยท้งั สังคมไดท้ �ำ ในสงิ่ ที่มนั ถกู ตอ้ ง โดยอธิบายคำ�ว่า “ถูกต้อง” ไว้ว่า ถูกต้องกับสิ่งท่ีตัวอยากจะได้ ถูกต้อง กับสังคม ประเทศชาติ วนั นี้มีหลายคนท่รี ักตวั เองมากกว่า รกั สังคม เรียก ว่าเห็นแก่ตัว เอาประโยชน์ใส่ตน แต่ไม่สนใจสังคมว่ามันเป็นปัญหาของ คนไทย “วันน้ีทำ�ไมประเทศไทยอุดมสมบรู ณ์ เราอยู่ในอนั ดบั 6 อนั ดบั 7 เป็นประเทศส่งออก อาหารมากที่สุดในโลก ...ข้าว ...อาหารกระป๋อง ...อาหารทุกอย่าง แต่ปรากฏว่าธนาคารโลก บอกว่าประเทศไทย โตช้า ท่ีสุดในเอเชีย เพราะว่าเราบริหารแบบสะเปะสะปะ ไร้ทิศทาง ไร้เหตุผล บริหารแบบงมงาย น่ีแหละเปน็ ตวั กัดกร่อนความสำ�เร็จ” เขามีความเห็นว่า ถ้าวันนี้คนไทยมีการศึกษา รู้จักเรียนก่อนรู้ ร้กู อ่ นท�ำ 15 3/18/56 BE 4:29 PM

หลมนหทาายงคใจน้ หคาือ ทางออกแหง่ สขุ และทุกข์ ดนยั จนั ทรเ์ จา้ ฉาย “ความสขุ เปน็ จดุ เรม่ิ ตน้ และเปน็ จดุ จบของทกุ สง่ิ ” เปน็ ประโยคกนิ ใจ ทีด่ นยั จนั ทรเ์ จา้ ฉาย มักบอกกบั คนรอบขา้ งเขาอยเู่ สมอ และเช่ือวา่ เมอื่ คนเรามีความสุข และคุณภาพทกุ อย่างจะเกิดขน้ึ ตามมา นกั ธรุ กจิ หนมุ่ เจา้ ของส�ำ นกั พมิ พ์ DC Consultants และนกั เผยแพร่ ประชาสมั พนั ธ์ อธบิ าย ถงึ ค�ำ วา่ ความสขุ เพมิ่ เตมิ วา่ ความสขุ สามารถท�ำ ให้ คนเราท�ำ อะไรก็ได้ อยู่กับโลกมุมใดก็ได้ ความสขุ เป็นเหตใุ กลช้ ิดให้เกิด “สมาธิ” น่ีเป็นเรื่องแห่งการปฏิบัติธรรม แต่คนส่วนใหญ่ปฏิบัติแล้วกลับ ผดิ ทาง คดิ วา่ มสี มาธแิ ลว้ จะเกดิ ความสขุ แตค่ วามจรงิ แลว้ ความสขุ ตา่ งหาก เปน็ เหตใุ หเ้ กดิ สมาธิ ถา้ คนเรามอี ทิ ธบิ าท 4 คอื มคี วามสขุ มคี วามรกั มฉี นั ทะ มคี วามพงึ พอใจ การท�ำ อะไรกต็ าม ความสขุ จะเบง่ บานดง่ั ดอกไม้ ท�ำ ใหเ้ รามสี นั ตภิ าพ ในใจ หากถอดรหัสออกมาเปน็ Happy 8 กค็ งจะเปน็ Happy Soul คือการ มคี วามศรทั ธาในศาสนาและมศี ลี ธรรมในการด�ำ เนนิ ชวี ติ อนั จะเปน็ หนทาง นำ�พา ไปสู่ความสขุ ดังค�ำ พดู ทวี่ ่า “รูส้ ง่ิ ใดไม่สูร้ ้ใู จตน รูแ้ ลว้ ค้นพบสุขนริ นั ดร์” ความสมดลุ ในชวี ติ ของคณุ ดนยั นนั้ เปน็ มมุ มองทเ่ี ปรยี บเหมอื นวงลอ้ มีหลายซีก แตล่ ะซีกถกู แบง่ ออกเทา่ ๆกัน จงึ มีความสมดุลกัน งาน ชีวติ และจติ ใจ จงึ เปรยี บไดก้ บั วงลอ้ ทเ่ี ทา่ เทยี ม เพยี งพอ เหมาะสม ซงึ่ คณุ ดนยั 16 ��������� ������� - �������.indd 16-17

ไมย่ อมใหง้ านมากกว่าส่วนอืน่ ของชีวิต โดยพยายามทำ�ให้สมดลุ ที่สุด สงิ่ ส�ำ คญั คอื เมอื่ ใดทเ่ี ราท�ำ ใหว้ งลอ้ ตา่ งๆ ทอี่ ยรู่ อบตวั ทมี่ อี ยหู่ ลายมติ ิ ทั้งการทำ�งาน งานอดิเรก ความชอบส่วนตวั ความศรทั ธา กจิ กรรมกับ ครอบครัว ท�ำ ใหท้ ั้งหมดเปน็ เร่อื งเดียวกันหรือรอ้ ยเปน็ ภาพ เดียวกนั ได้ เมือ่ นัน้ จะเกิดศักยภาพไดอ้ ย่างมหาศาล “ผมถือว่าทุกอย่างที่เกิดในชีวิตตัวเอง มีธรรมะเป็นพ้ืนฐานเป็น งานหลัก อยา่ งอ่ืนเปน็ งานรอง งานอดิเรก แต่การปฏบิ ัติธรรม ไมว่ า่ จะท�ำ อะไรก็ตาม เราต้องมลี มหายใจ ตอ้ งเห็นความจริงปรากฏอยู่ ตลอดเวลา การปฏิบัติธรรมน้ีเป็นพื้นฐานที่นำ�มาใช้กับงานและครอบครัว เพื่อนฝูง ชว่ ยเปดิ ศกั ยภาพ ของตัวเราอยา่ งมาก” การศึกษาหาความรู้พัฒนาตนเองอยู่ตลอดเวลา เพ่ือไปสู่การเป็น มืออาชีพนน้ั ก็ถือเป็นการเพิ่ม ศักยภาพของตนเอง นำ�ไปส่กู ารมี Happy Brain บางคร้ังต้องฝนื เพ่ือฝกึ ตัวเอง และบางครั้งตอ้ งเผชิญ ปญั หาจึงมี เคลด็ ลบั การเผชญิ หนา้ กบั ปญั หางา่ ยๆ มาใหค้ อื ตอ้ ง “ยมิ้ ส”ู้ คดิ เสยี วา่ เมอื่ มีปัญหาก็ตอ้ งมี ทางแก้ ซง่ึ แน่นอนอาจจะจัดการกบั ปัญหาไม่ได้ 100% อาจมบี างจงั หวะทกี่ ระทบใจเราใหห้ วนั่ ไหว และบางครงั้ ปญั หาหรอื อปุ สรรค์ น้นั รนุ แรงมากจนทำ�ใหใ้ จเราสวงิ ไป หากเราไม่ฝึกตวั เองเอาไว้ ไม่รจู้ กั ฝกึ จิตใจให้เป็นกลาง ก็ไม่สามารถรักษาความเป็นกลางของหัวใจไว้ได้ เมื่อ เจอเรอื่ งชอบใจกจ็ ะกระโดด โลดเตน้ มีความสุข หวั ใจพองโต ในทางกลับ กนั เม่อื เจอความทกุ ขท์ ่ีเป็นปัญหาอุปสรรคเขา้ กจ็ ะซดี มาก ทอ้ แท้ หดหู่ ใจหดจนไมม่ พี ลงั แลว้ ไม่ใชส่ ง่ ผลรา้ ยตอ่ ตวั เองเทา่ นนั้ คนรอบขา้ งก็ไดร้ บั แรงสัน่ สะเทือน ของความไหวในใจนน้ั ไปดว้ ย “ถ้าเราฝึกรักษาความเป็นกลางของหัวใจไว้ได้ แน่นอนเข้าใจว่าใจ ทุกคนต้องแกว่ง แตจ่ ะ ไมแ่ กวง่ มาก ต้ังตวั ได้พรอ้ มจะยิ้มส้กู ับทกุ อยา่ งที่ ผา่ นหน้าเขา้ มา” คณุ ดนยั ไมร่ อชา้ แนะน�ำ วธิ กี ารฝกึ จติ ใจใหม้ พี ลงั เขม้ แขง็ อยา่ งเหน็ ภาพวา่ กอ่ นอน่ื คนเราตอ้ ง เขา้ ใจความส�ำ คญั ของลมหายใจ คนเรามกั ขาด สติหรอื ลมื ตวั งา่ ยๆ และถ้าเราลืมหายใจ ไมห่ ายใจ... กายของเราก็อยไู่ ม่ 17 3/18/56 BE 4:29 PM

ไดแ้ ลว้ ตอ้ งแตกดบั ลง ลมหายใจเปน็ เครอื่ งหลอ่ เลย้ี งเรา ออกจากทอ้ งแม่ สิง่ แรกที่เกดิ ข้ึนมากับตัวเราคอื ลมหายใจ ไมม่ ีลมหายใจกต็ ายไปจากโลก น้ี “ฉะนน้ั อยา่ ลมื ใหค้ า่ ใหค้ วามส�ำ คญั กบั สง่ิ ทอี่ ยู่ใกลต้ วั เรา ลมหายใจ เปน็ สว่ นประกอบส�ำ คญั ของกาย หลกั งา่ ยๆ ทเ่ี ราตอ้ งประคองใจ คอื ท�ำ ให้ มีสติสัปชั ชัญญะ ถา้ พดู ให้ตรงแนวคดิ ของ สสส. กค็ อื คำ�วา่ Happiness Ocean จะมีความสุขในชีวิตได้อย่างสมดุล หลักเบ้ืองต้น ต้องรู้ตัวว่าตัว เอง ก�ำ ลังหายใจ ต้องไมข่ าดสตนิ น่ั เอง” ส่วน “ความโกรธ” นน้ั เป็นบทส่งทา้ ยทีค่ ุณดนยั อธิบายไดว้ า่ เปน็ อาการทท่ี �ำ ใหเ้ ราตอ้ ง หายใจแรง ชนิดทก่ี ำ�ลงั ทำ�รา้ ยตัวเอง เพราะทำ�ให้ หวั ใจทำ�งานหนกั เตน้ ผิดปกติ การสบู ฉีดเลอื ดพลงุ่ พลา่ น เลอื ดถกู ฟอก อยา่ งรนุ แรง ความดนั เซลลท์ ม่ี อี ยู่ในรา่ งกายหลายลา้ นเซลล์ไมเ่ ปน็ มติ รกนั มนั ก�ำ ลงั ท�ำ รา้ ย ตวั เอง นน่ั คอื ความโกรธ อนั มที มี่ าจากการทเี่ รา “ลมื ลม หายใจ” ของเรานนั่ เอง 18 ��������� ������� - �������.indd 18-19

เศรษฐกจิ พอเพยี ง สง่ิ แวดล้อมท่ีดี ตอ้ งเร่มิ สรา้ งจาก “ตัวเรา” อญั ชลี จงคดกี จิ อญั ชลี จงคดกี จิ รอ็ กเกอรส์ าวซเู ปอรส์ ตารท์ โ่ี ดง่ ดงั ทส่ี ดุ ของเมอื งไทย ในยคุ หนงึ่ ไดก้ ลายเปน็ ไอดอลของใครหลายๆ คน ดว้ ยความโดดเดน่ ของ บุคลกิ ที่แตกต่าง ผสมผสานกับการวางตัวได้เป็นอย่างดี ในวงการบนั เทงิ จงึ อยากจะหยกิ ยกเรอ่ื งราวของเธอคนนมี้ าเลา่ สกู่ นั ฟงั โดยเฉพาะคณุ ภาพ การใชช้ วี ิต และการทำ�งาน คณุ ปุ๊ อญั ชลี เลา่ ให้ฟังถงึ การทำ�งานในยุคนน้ั เรมิ่ ต้นดว้ ยความท่ี เป็นคนชอบร้องเพลง เพราะเป็นงานอสิ ระ สามารถเลอื กทำ�ในส่ิงท่ีตัวเอง ชน่ื ชอบ แวดวงบนั เทงิ จงึ เปน็ จดุ เรม่ิ ตน้ ของการเปน็ นกั รอ้ ง จนมาปจั จบุ นั ประกอบธรุ กิจร้านอาหารตามความใฝฝ่ นั อีกด้วย “ตวั เองเปน็ คนเลอื กงาน โดยจะไมร่ บั งานมากเกนิ ไป เนอื่ งจากชอบ มเี วลาเปน็ สว่ นตวั สงู ถา้ ท�ำ งานหนกั เกนิ ไปคดิ วา่ ไมเ่ หมาะกบั ตวั เอง เพราะ มันเกินกำ�ลัง แม้บางคนบอกว่าใหต้ เี หลก็ ตอนทีม่ ัน กำ�ลงั ร้อน หมายถงึ พยายามหาเงินให้มากๆ ในช่วงที่กำ�ลังดัง เพราะอาชีพศิลปินช่วงอายุ การท�ำ งานจะสัน้ แตพ่ ก่ี ลับชอบท่จี ะเลอื กท�ำ งานใหอ้ อกมาดี และงานท่มี ี คณุ ภาพต้องมากอ่ น เพราะหากท�ำ งานแล้วไมม่ ี ความสขุ ก็ไมอ่ ยากท�ำ ” ที่สำ�คัญนักร้องสาวคนนี้ให้ความสำ�คัญเร่ืองสุขภาพเป็นอย่างมาก เป็น Happy Relax ท่ที ำ�งาน พอสมควร ก�ำ ลังดี และมีเวลาส่วนตวั ใช้ เวลาให้มีค่าไปกับครอบครัว กับเพ่ือนๆ ท�ำ ใหส้ มดุล ชวี ติ ก็รสู้ กึ พอเพียง 19 3/18/56 BE 4:29 PM

ไม่มากไมน่ อ้ ยเกนิ ไป นีค่ ือหลกั การของเธอ บุคลิกความเป็นอัญชลี ในวันท่ีน่ังพูดคุยอย่างเป็นกันอง สบายๆ เปน็ ลักษณะของการมี Happy Society ชดั เจนว่า อญั ชลี เขา้ กนั ไดด้ กี บั บคุ คลรอบการ เจา้ ตวั มมี มุ มองเรอื่ งนว้ี า่ การสรา้ งมติ ร การเปน็ คนไมเ่ หน็ แกต่ วั เออื้ เฟอื้ เผอ่ื แผ่ ถอื เปน็ คณุ ภาพในการท�ำ งานและการใชช้ วี ติ เหมอื น กัน คณุ อญั ชลบี อกเคลด็ ลบั การสรา้ งความสขุ วา่ ตอ้ งเรม่ิ ตน้ จากตวั เรา เองกอ่ น โดยท�ำ ใหค้ นอนื่ เหน็ เปน็ ตวั อยา่ ง ถอื เปน็ การสรา้ งสงิ่ แวดลอ้ มใหด้ ี โดยเฉพาะการมสี ุขภาพจิตที่ดี ยิ้มแยม้ แจม่ ใส สดชน่ื ถือวา่ แฮปปี้ ซึ่งคุณอัญชลียังถ่ายทอดความรู้สึกดีๆ ให้กับเด็กๆ มักจะสอนให้ เขารกั กันคอื เม่ือบรรยากาศ ในการท�ำ งานดี ส่งิ แวดลอ้ มดี คณุ ภาพของ ความสัมพันธ์กต็ ้องดีตามมาดว้ ย คอื มี Happy Heart เมอื่ นนั้ เดก็ จะรู้สกึ พอใจที่ได้ท�ำ งานกับเรา โดยเราไมเ่ อาเปรียบเขา และสอนในสง่ิ ทด่ี กี บั เขา แม้ยามจากกนั เขากย็ ังมสี งิ่ ทีด่ ีให้จดจำ� “เรื่องความซ่ือสัตย์ก็เป็นสิ่งที่ดีที่สุด ทำ�งานร่วมกัน ต้องเอ้ือเฟ้ือ เผ่ือแผ่กัน อันน้ีก็ขึ้นอยู่กับคน บริหารหรือเจ้านายด้วย หากเรามีวินัย มคี วามซ่ือสัตย์ มีความสมั พนั ธ์ทด่ี ตี ่อกัน มีปัญหาเรากเ็ น้น ให้อภัยตอ่ กนั ใหค้ วามรกั กนั ท�ำ งานเปน็ พเี่ ปน็ นอ้ ง คนท�ำ งาน เมอื่ แฮปปี้ ฮารท์ (Happy Heart) ถือวา่ เกดิ ความสขุ ภายในใจ กจ็ ะเกดิ สติปญั ญาข้ึนมา” ไมเ่ ฉพาะเรอ่ื งของคนในปกครองทเี่ ธอใส่ใจ แตเ่ รอื่ งสงั คมภายนอก เธอกแ็ สดงความห่วงใยออกมา ใหฟ้ งั สงั คมตอ้ งมกี ารปฏิรปู ในเร่อื งของ จิตใจและจริยธรรม อยากเห็นการสร้างคนรุ่นใหม่ให้มีความ ซื่อสัตย์ มจี ริยธรรม เพราะสงั คมของเราตอนนค้ี อ่ นข้างเน้นไปทางวตั ถมุ าก ดงั นั้น มาตรการการพัฒนา “คน” ส�ำ คัญทสี่ ุด เน้นเรอื่ งเดก็ เรอื่ ง การศึกษาใหม่ ปฏิรูปการศึกษา และสังคม อยากเห็นการเน้นด้านจิตใจ ความสัมพันธ์ที่ดีของคนในครอบครัว คนในรัฐบาล คนที่เป็นผู้นำ� ต้อง พฒั นาตง้ั แต่ตวั เองเป็นตน้ ไป คุณอัญชลีได้เปิดประเด็นเร่ืองหลักคิดสำ�คัญอีกอันหนึ่งท่ีมีผลกระ 20 ��������� ������� - �������.indd 20-21

ทบต่อชีวติ ของคนทำ�งานในปัจจุบนั นน่ั คอื เร่ืองการเป็นหนี้ โดยมีสภุ าษิต บทหนง่ึ พดู เรอ่ื ง การไมเ่ ปน็ หน้ี นอกจากหนแี้ หง่ ความรกั ถา้ ใครมหี นแี้ หง่ ความรกั มนั ดี ชว่ ยกระจายกนั ไปเรอื่ ยๆ รกั กนั ไปรกั กนั มา ยอ่ มดกี วา่ หนเี้ งนิ เมอื่ ใช้เงนิ เกนิ ตวั กเ็ ป็นสิ่งทนี่ ำ�ความทุกขม์ าใหก้ ับชวี ิตโดยเปล่าประโยชน์ หากมเี งินไมร่ ู้จักเกบ็ ไม่รจู้ ักใช้กลายเป็น หน้ี Happy Money ไมเ่ กดิ แมม้ ี สุขทางกาย กเ็ พียงประเดยี๋ วประดา๋ ว แตท่ ุกขร์ ะทมทางใจ เรื้อรงั ยาวนาน กว่านกั จึงแนะนำ�ใหเ้ หน็ ว่าแนวคดิ เศรษฐกจิ พอเพยี งนนั้ เร่ืองท่ที กุ คนควร ยึดปฏิบัติ “เรื่องเศรษฐกิจพอเพียง มันเหมาะกับทุกสังคมมาแต่ไหนแต่ไร ก่อนท่ีเราจะมีส่ิงเอ้ืออำ�นวยชีวิต ให้สะดวกสบายจนเกินพอ ชีวิตที่พอ เพยี งของเราคอื การมที ี่อยู่อาศัย มีงานท�ำ มีพื้นท่ีพอจะใช้ในการ ดแู ล ครอบครัว ไมฟ่ มุ่ เฟือยเกินไป แม้คนเงนิ เดอื นน้อยๆ ถ้าพอเพยี งจริง ยงั สามารถเอือ้ เฟ้ือเผือ่ แผ่ คนอืน่ ได”้ “เช่ือเถอะ ทุกวันน้ีคนมีเงินเป็นหมื่นเป็นแสนก็ไม่พอ ถ้าไม่รู้จัก เศรษฐกิจพอเพยี งว่าเป็น อย่างไร พระราชด�ำ รัสของในหลวงสุดยอดเลย พระองค์ทรงสอนเร่ืองความพอเพียงมาต้ังแต่ แรกแล้ว พระองค์เป็น แบบอยา่ งท่ดี ี ฉะน้นั ถา้ เราบอกว่า เรารกั ในหลวง กต็ อ้ งเปน็ แบพระองค์ ทา่ นในเร่ืองน้ีด้วย” 21 3/18/56 BE 4:29 PM

เช็คความคดิ คนค้นฅน ตามดหู ัวใจ คนท�ำ ดี สทุ ธพิ งษ์ ธรรมวฒุ ิ สุทธพิ งษ์ ธรรวุฒิ หรอื พ่เี ช็ค พ่ีใหญแ่ ห่งบรษิ ทั ทวี บี รู พา แหล่ง สร้างสรรค์รายการสารคดีชีวิต สารคดีความรู้ ท่ีสอดแทรกความคิดใน มมุ มองนอกกรอบและแตกต่างไดอ้ ยา่ งน่าตดิ ตามมานานแสนนาน ความ เป็นตัวตนท่ีชัดเจนถูกถ่ายทอดมาเป็นรายการโทรทัศน์ เพียงหนึ่งในไม่กี่ รายการบนหนา้ จอโทรทศั น์ ของเมอื งไทยทีต่ ้องตอ่ สูก้ ับกระแสบนั เทิงทีม่ ี อยมู่ ากมายจนแทบมองไมเ่ หน็ วา่ อนาคตของประเทศไทย จะเขา้ เปน็ สว่ น หนงึ่ ของประชาคมอาเซยี นในแงม่ มุ ใด เมอ่ื ประชาชนเรอื นหลายสบิ ลา้ นยงั เสพสรรคเ์ พยี ง รายการบนั เทงิ จนหลงลมื ภาระหนา้ ทข่ี องความเปน็ คนไทย ทตี่ อ้ งรบั ผดิ ชอบตอ่ ประเทศไทย ซงึ่ ยงั ไมร่ วู้ า่ จะกา้ วเขา้ ไปในฐานะประเทศ แห่งความศวิ ไิ ลส์ หรอื ประเทศแหง่ ความล้าหลังกวา่ ใครๆ ในเอเชีย “ผมเช่ือว่า คนเราเกิดมาต้องมีภาระในการจะรับผิดชอบอะไรก็ได้ ที่ควรมีต่อสังคม ต่อโลกใบน้ี มีภาระในการไม่เพียงเอาตัวรอดแต่ลำ�พัง หมายความวา่ คณุ ตอ้ งชว่ ยเหลอื เกอื้ กลู แบง่ ปนั ใหก้ บั คนอน่ื ทอี่ ยู่ในสงั คม ซ่ึงเช่ือมโยงกนั อยู่รว่ มกัน” พใี่ หญค่ นนแี้ บกรบั หนา้ ทที่ งั้ หนา้ ฉากและหลงั ฉาก ในฐานะผผู้ ลติ สอื่ ในฐานะพธิ กี ร และยงั เปน็ คนตน้ แบบใหก้ บั ผชู้ มอกี จ�ำ นวนมากทอ่ี ยากเปน็ อยา่ งเขา ผปู้ น้ั คนตวั เลก็ ๆ ท่ีไม่ใหญไ่ มโ่ ต หรอื บางคน แทบไมม่ ที จี่ ะใหย้ นื ขาดแคลนซง่ึ โอกาส ไดล้ กุ ขน้ึ มาบอกเลา่ เรอ่ื งราวของตวั เองกบั การกระท�ำ 22 ��������� ������� - �������.indd 22-23

ส่งิ ดๆี ท่ีคนอกี จ�ำ นวนมากไมเ่ คยทำ�หรอื ไมแ่ ม้แตค่ ิด เพยี งชอื่ รายการ คนคน้ ฅน แค่ตัว ฅ พยญั ชนะไทยลำ�ดบั ตน้ ๆ ที่ ผู้คนหลงลืมกันไปแล้ว คณุ สุทธิพงษ์ ก็ยงั ปลกุ ข้นึ มาใช้สื่อความหมายเลา่ เรอ่ื งของ “คน” ตวั เลก็ ๆ ทม่ี จี �ำ นวนไมน่ อ้ ยออกสู่ สาธารณะ ดว้ ยความเชอื่ ทว่ี า่ คนเหลา่ นมี้ นี ยั ยะอยู่ในตวั มีคุณคา่ มคี วามหมาย มคี วามเขา้ ใจตอ่ ชีวิต ซ่งึ ไมไ่ ด้วัดหรอื ดูความแตกตา่ งกันท่ฐี านะทางเศรษฐกิจ สังคม หรือ การศึกษา เพราะนัน่ ไม่ใช่เคร่ืองวัด ความเป็น คน “เราพูดกันเยอะเรอ่ื งความดี การเปน็ คนดี เมอื กอ่ นผมถกู สอนวา่ การเป็นคนดตี ้องเป็นแบบนั้น แบบน้ี แต่วันนี้ผมคดิ วา่ การเปน็ คนดตี าม ล�ำ พงั มนั ไมพ่ อ ผมเชอื่ วา่ มคี นจ�ำ นวนมาก ถา้ มไี มบ้ รรทดั วดั อะไรสกั อยา่ ง รับรองได้ว่า ในความเป็นคนดี ไม่ด่างพร้อย ไม่ผิดศีลธรรม จริยวัตร ทุกอยา่ งดี มคี นเป็นแบบนจี้ �ำ นวนมาก แต่สิ่งสำ�คญั คอื คุณไมก่ า้ วออกไป รบั ผดิ ชอบอะไรทมี่ นั ควรจะมีใน สงั คมนเ้ี ลย แม้แต่ชว่ ยเหลือคนอืน่ อาจ ไม่ใชเ่ ปน็ คนดที ีเ่ พียงพอ” ในความหมายของเขาเห็นว่า ความดีท่ีดีอยู่แต่ตัว ก็เหมือนการ ขน้ึ สวรรคเ์ พยี งล�ำ พงั ไมไ่ ดย้ น่ื มอื เขา้ ไปชว่ ยเหลอื เกอื้ กลู สงั คมทต่ี วั เองอยู่ การมีชีวิตที่ขาดการเก้ือกูล ขาดความเช่ือมโยงกับสังคม มันทำ�ไม่ได้ เหมือนเราไมไ่ ด้ปลูกขา้ วกนิ เอง เราต้องอยู่รว่ มและอาศัยคนอืน่ คุณสุทธิพงษ์ แบ่งปันมุมมองเกี่ยวกับยุคสมัยท่ีผ่านมาว่า คนถูก โปรแกรม ถกู กระต้นุ หรอื ถูกเรา้ ใหอ้ ยากเป็นแบบน้ี ให้เชอื่ แบบนั้น ฉะน้ัน เมือ่ มโี อกาสเปน็ สอื่ ก็อยากจะใชเ้ คร่ืองมอื นี้ในการเร้าหรือ กระตนุ้ คน ซง่ึ เจ้าตัวคดิ วา่ มันนา่ จะดี แม้จะเป็นส่งิ ท่ีสวนทางหรือตรงกนั ข้ามกบั สงั คมที่ เป็นอยู่ เนื่องจาก ทุกคนต่างมุ่งแสวงหาหรือทำ�เพื่อให้ได้มาซึ่งสิ่งที่เป็น วัตถแุ ทบท้งั น้นั เพราะต่างเชอ่ื วา่ ได้ทำ�ใหต้ ัวเองได้ รู้สกึ วา่ น่คี อื ชีวิตที่ดี แต่ในความจริงเขาได้สะท้อนว่า ขณะน้ีมันเกิดปัญหาข้ึนมากมาย เพราะคนเราไมค่ วบคมุ กเิ ลส แตก่ ลบั ใช้กิเลสตอบสนอง คดิ แค่ว่าใชว้ ิธีใด ก็ได้ทำ�ไปเพือ่ ให้ไดม้ า อย่างการตบตี ขู่กรรโชก หรือฉุดคร่า ข่มขืน โดย ไมม่ คี วามเคารพย�ำ เกรงในกฎหมาย คดิ แตจ่ ะกอบโกย เมอื่ สงั คมเรา้ เชน่ นี้ 23 3/18/56 BE 4:29 PM

จงึ เสนอความคิดว่า “ผมคิดว่าเราต้องเรียนรู้ใหม่ ตอนนี้เรามีครูท่ีสำ�คัญมากก็คือ พระบาทสมเดจ็ พระเจา้ อยหู่ วั ซงึ่ ผมคดิ วา่ แนวพระราชด�ำ รทิ พี่ ระองคพ์ ระ ราชทานหลายๆ อยา่ ง เป็นแนวคิดทสี่ ดุ ยอด มาก” คุณสุทธิพงษ์มองว่า การให้ความรู้น้ันมีความสำ�คัญอย่างมาก เพราะได้ทำ�ให้สังคมเกิดการ เรียนรู้ส่ิงใหม่ๆ แต่ท้ังนี้ควรควบคู่ไปกับ การส�ำ นึก หากไมเ่ กิดสำ�นกึ ไม่ไดน้ ำ�ไปปฏบิ ัตกิ ็ไม่เกดิ ประโยชน์ โพดผล แตอ่ ย่างใด กเ็ หมือนเรารวู้ า่ ถ้าออกกำ�ลงั กายร่างการยจะแขง็ แรง แตว่ า่ ไมเ่ คยหรือไม่ยอม ออกก�ำ ลงั กายเลย แล้วจะเกิดประโยชน์ไดอ้ ย่างไร? การท�ำ สอ่ื ของคณุ สทุ ธพิ งษแ์ ละทมี งานผลติ สารคดเี ชงิ พฒั นาสงั คม หรอื พฒั นาคณุ ภาพชวี ติ คน หวงั เพยี งใหค้ อ่ ยๆ เขม้ แขง็ เพอ่ื เปน็ แนวทางหนง่ึ ในการเปล่ียนแปลงความเชื่อ ความเข้าใจ แต่ไม่อาจ เปลี่ยนความเชื่อ ทางการตลาดแวดวงจอตู้ได้ก็ตาม แต่อย่างน้อยก็เป็นแรงจูงใจและส่ิง ท้าทายของคน กล่มุ น้ี “ผมรู้สึกอยู่เสมอว่ากำ�ลังทำ�ธุรกิจโทรทัศน์ แต่เป็นธรุกิจที่มีร่ม อันใหญ่ ซึง่ มันใหญ่มากกว่า ความเป็นธรุ กจิ การเป็นส่อื ท่ีดีส่งสารไปยงั ผรู้ บั ท�ำ ใหเ้ ขามคี วามสขุ ความภาคภมู ิใจในการท�ำ ธรุ กจิ ควบคไู่ ปกบั ความ รับผิดชอบทีค่ นเราคนหนงึ่ ควรจะมีต่อสงั คมนห้ี รอื โลกใบน”้ี เม่ือบวกรวมสองอย่างเข้าด้วยกัน อย่างน้อยพยายามคิดงานที่ สอดคลอ้ งกบั ความเชอื่ รวมธรุ กจิ ใหเ้ ปน็ ศลิ ปะการใชช้ วี ติ ทม่ี คี ณุ คา่ อยา่ ง คนมีคณุ ภาพเปน็ ความรับผิดชอบ เพราะเราเชอ่ื แบบนี้ คดิ แบบน้ี จงึ ตอ้ ง ท�ำ แบบน้ี ความตั้งใจในการท�ำ งานของเขา ถกู ถ่ายทอดไปส่ทู ีมงานทวี บี ูรพา นบั วา่ เปน็ Happy 8 ประการทว่ี า่ คนทำ�งานมีความสุข ทท่ี ำ�งานน่าอยู่ ชมุ ชนสมานฉนั ท์ ประกอบดว้ ย Happy Heart เพ่อื นำ�้ ใจเอื้อเฟือ้ ตอ่ สงั คม Happy Brain เปน็ การศึกษาหาความรู้พัฒนาตนเองไปส่กู ารเปน็ มอื อาชพี อย่างมั่นคงก้าวหน้าในการทำ�งาน Happy Soul โดยมีความศรัทธาใน 24 ��������� ������� - �������.indd 24-25

ศาสนาและศลี ธรรมการใช้ชีวิต เมอ่ื ได้ 3 Happy ขา้ งตน้ กจ็ ะน�ำ มาสู่ Happy Body รอบตวั ดี ยอ่ มสง่ ผลตอ่ สุขภาพกายและจติ ใจ ทแ่ี ข็งแรง น�ำ ไปสู่ Happy Family การมีครอบครวั ทอี่ บอุน่ และมัน่ คง สะทอ้ นไปยงั Happy Society รัก สามคั คี เอื้อเฟอื้ ต่อ ชุมชนไปส่สู งั คมที่ดี สอดแทรกดว้ ยHappyRelax รจู้ กั ผอ่ นคลายในสงิ่ ตา่ งๆ และHappy Money รู้จกั เกบ็ รจู้ ักใช้ ไมเ่ ปน็ หน้ี ดังนั้น มุมมองเรื่องคณภาพชีวิตคนทำ�งานในสายตาของ คณุ สทุ ธิพงษ์ จงึ เชื่อตามท่พี ระพทุ ธเจา้ ตรสั ไวว้ ่า ทกุ อยา่ งตอ้ งมชั ฌมิ า ปฏปิ ทา คือเดนิ ทางสายกลาง โดยหลักธรรมชาติ ชว่ ยทำ�ใหช้ ีวิต สมดุล “ทกุ อยา่ งมนั ตอ้ งพอดี พอประมาณ การมสี ขุ ภาพดี อนั นจ้ี �ำ เปน็ ทสี่ ดุ เหมอื น รนพดู ว่า สุขภาพกาย ดี สุขภาพจิตดี ทกุ อยา่ งดีตามมา ผมจะใหค้ วาม สำ�คัญกบั การออกก�ำ ลังกาย แทบทกุ วันจะชวนนอ้ งๆ เตะฟตุ บอล ไปเดิน วิง่ จอ๊ กกง้ิ บา้ ง แตว่ ่าการท�ำ งานของผม บางทีเป็นการออกกำ�ลังกายในตวั อย่างลงพ้ืนที่ ถ่ายทำ�ต้องเดินป่าท้ังวัน ตามช้าง เดินไปดูต้นน้ำ� เรื่อง สขุ ภาพ จึงเป็นเร่อื งสำ�คัญมาก” ประโยคสุดท้ายเรื่องคุณภาพชีวิตคนทำ�งานในมุมมองของคุณ สุทธิพงษ์ช้ีชัดว่า เพราะสุขภาพ มันเก่ียวเนื่องกับความรับผิดชอบท่ีเรา ควรจะมีต่อหนา้ ท่ี ต่อสถานภาพของเรา 25 3/18/56 BE 4:29 PM

รเทู้ตา่ วั กตบั นของอฐิ รจู้ กั คณุ คา่ ของตวั เรา กอบกาญจน์ วัฒนวรางกูร หน่ึงในสตรีเพียงไม่ก่ีท่านที่ก้าวข้ึนเป็นผู้นำ�และบริหารงานธุรกิจ ขนาดใหญ่ระดับประเทศ และ ได้รับการยอมรับจากต่างชาติ อย่างคุณ กอบกาญจน์ วัฒนวรางกูร ประธานกรรมการบริหาร บริษัท โตชิบา (ประเทศไทย) จำ�กัด ที่นอกเหนือจากภารกิจในการดูแลธุรกิจแล้ว การ จดั การบคุ คลภายในองคก์ รกย็ งั เปน็ อกี ภารกจิ หลกั ทเี่ กยี่ วพนั กบั เวลาตลอด 24 ชั่วโมง ในแตล่ ะวันเช่นกัน ฉะนน้ั แทบไมต่ อ้ งพดู ถึงเรือ่ ง งานสังคม ภายนอกและครอบครัว “การบรหิ ารเวลาสำ�คญั นะ เพราะวา่ เราเองมเี วลาไมม่ าก ทกุ คนมี เวลาเท่ากัน แตถ่ ้าเราอยากท�ำ อะไร ตอ้ งเลอื กทำ�สง่ิ สำ�คัญท่สี ุด เพอ่ื ดวู ่า ชว่ งไหนควรบรหิ ารจดั การเวลาอยา่ งไร ... ดฉิ นั ตอ้ งบรหิ ารเวลา สามสว่ น คอื เวลาของธรุ กจิ เวลางานของสงั คม และเวลาใหค้ รอบครวั บางชว่ งงาน อาจจะสำ�คญั กว่า บางช่วงงานขา้ งนอกอาจจะส�ำ คญั กวา่ และบางช่วงตอ้ ง ให้เวลาครอบครัวส�ำ คญั กว่า ข้นึ กบั เหตผุ ล ในเวลาน้นั ๆ” ในมมุ มองของคณุ กอบกาญจน์ แบง่ คณุ ภาพชวี ติ ออกเปน็ สองดา้ น คอื กายและใจ โดยมองวา่ การจดั สรรเวลาจะชว่ ยใหเ้ ราปลกุ ปนั้ คณุ ภาพชวี ติ ทด่ี ไี ด้ รา่ งกายตอ้ งมคี วามพรอ้ ม สมยั กอ่ นครอบครวั ของเธอเปน็ ครอบครวั ท่ีแข็งแรง ไม่ค่อยป่วย เพราะเคยคิดว่าทำ�งานก็เหมือนออกกำ�ลังกาย เมอ่ื เวลา ผา่ นไปกต็ อ้ งเปลย่ี นความคดิ ตง้ั แตว่ นั ทค่ี นในครอบครวั เรมิ่ ปว่ ย 26 ��������� ������� - �������.indd 26-27

เพราะใชร้ า่ งกายท�ำ งานอยา่ งหนกั แตก่ ลบั ขาดการดแู ลบ�ำ รงุ รกั ษา จากนนั้ จงึ ตอ้ งหันมาดูแลตวั เอง เธอบอกวา่ จ�ำ ไดว้ า่ คุณหมอเคยแนะนำ� ใหอ้ อก ก�ำ ลงั กายเพราะนนั่ คอื ยากทดี่ ที ส่ี ดุ ตามมาดว้ ยการสนใจเรอื่ งอาหารทตี่ อ้ ง รบั ประทานเขา้ ไปทกุ มอ้ื ในทกุ วนั นน่ั กเ็ ข้าข่าย Happy Body อกี สงิ่ หนง่ึ ทสี่ �ำ คญั ไมย่ งิ่ หยอ่ นไปกวา่ กนั หรอื ดไี มด่ อี าจจะมากกวา่ คอื เรอ่ื งของสขุ ภาพจติ ใจ หากรา่ งกายดี แตจ่ ติ ใจหดหู่ เครยี ด อาจท�ำ ใหเ้ รา ท�ำ อะไรไมไ่ ดม้ าก ท�ำ ไมไ่ ดน้ าน โดยเฉพาะตวั เองเรยี น และจบมาทางดา้ น สถาปตั ยกรรม ชอบงานศลิ ปะ แต่ต้องมาท�ำ งานบริษัท ทำ�กบั คนหมมู่ าก ทกุ วัน ทกุ วินาที และรวู้ า่ ไม่ใช่ตัวเรา จึงตอ้ งคอ่ ยๆ เรยี นรูห้ าจุดของมนั แล้วก็รกั มนั “เพราะเมอื่ เราท�ำ งานดว้ ยใจแลว้ มคี วามสขุ จะมเี ปา้ หมายทแ่ี นน่ อน ว่าเราจะทำ�เพ่ือใคร น่ีเป็นอีก ส่ิงหน่ึงสำ�หรับจิตใจของคนโตชิบา ทีว่า ปรชั ญาการทำ�งาน คอื นำ�ส่งิ ท่ดี สี ู่ชีวิต เป็นอดุ มการณ์ วิธกี ารคิด ของเรา” คุณกอบกาญจนอ์ ธิบายดว้ ยวา่ คนท�ำ งานกับโตชบิ าจะตอ้ งร่วมกนั ท�ำ ใหช้ ีวิตมคี วามสขุ คำ�วา่ “ชีวติ ” ในทน่ี ี้ไมไ่ ดห้ มายถงึ เพียงแคพ่ นกั งาน ผู้ถือหุ้น หรือร้านค้า แต่หมายรวมถึงคนท่ีอยู่รอบข้าง และคนทั่วไปใน สงั คมดว้ ย นั่นคอื มี Happy Society ซึ่งเธอเองก็คิดว่า ถ้าคนคดิ วา่ นค่ี ือ สงิ่ ส�ำ คญั ในชวี ติ ของเขากจ็ ะอม่ิ ใจ แมต้ วั เองเหนอ่ื ยแคไ่ หนกต็ าม สรา้ งใจ เป็นสุขก็สามารถก้าวเดินต่อไป อันนี้คือ ภาคกายและภาคใจท่ีได้สร้าง ข้นึ มา คำ�ขวัญหรือสโลแกนท่ีว่า นำ�สิ่งท่ีดีสู่ชีวิต มันคือส่วนหน่ึงในการ ท�ำ กิจกรรมเพอื่ สงั คม ถอื ว่าเปน็ หน้าทท่ี ่ีเราควรท�ำ เป็นหน้าท่ที ี่ไม่ต้อง รอใหใ้ ครมาบอก ทุกคนตอ้ งมสี �ำ นึกด้วยจิตวิญญาณ โดยโตชบิ าจะ เสริม กลยทุ ธ์ในการทำ� เนอื่ งจากไมส่ ามารถท�ำ ได้ทุกอยา่ ง เงนิ ไม่ได้มมี ากมาย จงึ ตอ้ งใชก้ ลยทุ ธช์ ว่ ยเสรมิ สงิ่ แรกคอื ตอ้ งรบี ท�ำ อะไรทส่ี ามารท�ำ ไดด้ ี เรา สง่ เสรมิ ได้ ส่ิงที่คุณกอบกาญจน์เห็นความสำ�คัญโดยส่งเสริมและสนับสนุนมา อย่างยาวนาน คืองานด้าน ศิลปวัฒนธรรม โดยตัวเธอมองว่าเป็นศิลป 27 3/18/56 BE 4:29 PM

วฒั นธรรมเปน็ ส่ิงท่ีบ่งบอกถงึ รากเหง้าของเราคนไทยไดเ้ ปน็ อย่างดี เป็น สง่ิ ทถ่ี กู หลอ่ หลอมมาเปน็ ประเทศชาติ เปน็ ความบรสิ ทุ ธิ์ และมสี ว่ นสรา้ งคน สร้างจิตใจ อันเป็นเอกลกั ษณ์ท่ีน่ารกั ของคนไทย “เราเชอื่ เรอื่ งน้ี ขณะทคี่ นไมค่ อ่ ยเขา้ ใจ คนสนบั สนนุ ศลิ ปวฒั นธรรม คอ่ นขา้ งนอ้ ย บางคนพดู วา่ มนั เปน็ ของสงู เกนิ ไป หรอื วา่ รวยกอ่ นแลว้ คอ่ ยท�ำ ฉะนนั้ เข้าใจคนละอยา่ ง” เธอจึงมองว่า เมือ่ สนบั สนุน ศลิ ปวฒั นธรรมก็ ตอ้ งท�ำ อยา่ งตอ่ เนอ่ื ง เพราะการชว่ ยอะไรเพยี งครง้ั เดยี วบางครง้ั เหมอื นกบั ละลายน�ำ้ ให้ หายไปไมเ่ กดิ ผล จงึ ตอ้ งท�ำ อยา่ งตอ่ เนอ่ื ง โตชบิ าจงึ มกี จิ กรรม เพื่อสงั คมประจำ�ทุกปี และทำ�อย่างนต้ี ดิ ต่อ กันมากวา่ 25 ปีแล้ว กิจกรรม เพอ่ื สงั คมสำ�คัญๆ หลายกิจกรรมถกู ด�ำ เนินการโดยตวั ของพนักงานโตชิบาเองท้ังหมด ด้วยความคิดที่ว่า เพราะเป็นการสร้าง จิตสำ�นึกและพนักงานทุกคนมีส่วนร่วมและมีส่วนผลักดันให้เกิด ผลงาน ที่ออกมาแตกต่างจากการจา้ งคนภายนอกมาทำ� เพราะเราทำ�ดว้ ยใจจริงๆ คนรบั จะรวู้ า่ ไมไ่ ดท้ �ำ แบบสมบรู ณ์ แตเ่ ขาจะรวู้ า่ เราใส่ใจรายละเอยี ดในการ ดูแล น่นั จะท�ำ ใหเ้ ขาไมล่ ืมและมีใจอาสามาช่วย เราท�ำ ตอ่ จนส�ำ เร็จ แนวคดิ ของคณุ กอบกาญจนส์ ะทอ้ นผา่ นมาทางงานสถาปตั ยกรรมท่ี คนโตชบิ าถือว่า “อฐิ แดง” ท่ีละกอ้ นทกี่ ่อร่างสรา้ งตวั เป็นอาคารส�ำ นกั งาน ขนาดใหญ่ ถา่ ยทอดความเปน็ ตวั ตนชดั เจนทงั้ ความเปน็ “ไทย” เปน็ โตชบิ า ไทยแลนด์ อฐิ ไทยสรา้ งดว้ ยดนิ ไทย เตาไทย และฝมี อื คนไทย ประหยดั แต่ สวยงาม เมอ่ื มแี บบน�ำ ไปวางไวใ้ หส้ วยงาม ไมต่ อ้ งทาสอี ะไร แตม่ นั สะทอ้ น คุณค่าแห่งความพอเพียง เธอยำ้�ตอนท้ายว่า ดิฉันจะบอกกับคนทำ�งานเสมอว่า ถ้าอิฐหนึ่ง ก้อน เราไปวางสะเปะสะปะท่ีไหน อาจเป็นอิฐไรค้ า่ แต่ถา้ หยิบมากองรวม กันบนแบบทีส่ วยงาม มนั กก็ ลายเป็นงานสถาปัตยกรรมทล่ี �้ำ คา่ ได้ ฉะนัน้ อิฐทกุ ก้อนมีคณุ ค่า แตต่ ้องรูจ้ ักตัวตนของอฐิ นนั่ เอง 28 ��������� ������� - �������.indd 28-29

รักในสิง่ ทีท่ ำ� “ความสขุ และ คุณภาพ” กต็ ามมา เอกราช เกง่ ทุกทาง หากเอ่ยชอ่ื เอกราช เก่งทุกทาง เชอื่ วา่ ไม่มีใครที่ไมร่ จู้ กั เขาคนน้ี โดยเฉพาะคนคอกฬี าทต่ี อ้ ง ยอมรบั ในความสามารถของเขาจรงิ ๆ แตก่ วา่ จะ มาเปน็ เขาทมี่ ชี อ่ื เสยี งไดใ้ นทกุ วนั นต้ี อ้ งใชร้ ะยะเวลาสงั่ สม ประสบการณม์ า อยา่ งยาวนานและศกึ ษาหาความรพู้ ฒั นาตวั เองมาไม่ใชน่ อ้ ย เพอื่ เปา้ หมาย เดยี วทต่ี ัง้ ใจ น่นั คือ การมอบความสขุ ให้กบั ผู้ชมเป็นเรื่องหลกั แตก่ ็ตอ้ ง ควบคู่ไปกบั ความสขุ ท่ีเขาตอ้ งเอาตัวเขา้ ไปแลกดว้ ยเช่นกัน “ผมเองโชคดีท่ีได้ทำ�งานที่ตัวเองอยากทำ� ได้ทำ�ในส่ิงท่ีตัวเองรัก เมอื่ อยากและไดท้ �ำ มนั กจ็ ะ ออกมาดี เพราะเรามคี วามทมุ่ เทในการท�ำ งาน มันไมเ่ บ่อื ตา่ งกับสง่ิ ทจ่ี ำ�เปน็ ต้องทำ� แตท่ งั้ หมดเราต้อง รับผิดชอบ เวลา ทำ�อะไรให้ทำ�เต็มที่ ถ้าทำ�ไม่ได้เต็มท่ีหรือไม่มีความสุขที่จะทำ� ผมคิดว่า อย่าไปทำ�ดีกว่า” นี่คือปรัชญาในการทำ�งานท่ีชัดเจนของคุณเอกราช เกง่ ทุกทาง ในสมัยก่อนท�ำ งานตัง้ แตเ่ ชา้ จรดเช้าทกุ วัน แตป่ จั จุบันตอ้ งบริหาร จัดการเวลาเสียใหม่เพื่อใส่ใจ กับสุขภาพให้มากขึ้น ให้ตัวเองมี Happy Body ดว้ ยการปรบั เวลาท�ำ งานและเวลาพกั ผอ่ นใหเ้ พยี งพอ ไมห่ กั โหมจน ร่างกายรบั ไม่ไหว คนท�ำ งานรนุ่ ใหมม่ กั หลงลมื ไปเรอื่ งของการผอ่ นคลายHappyRelax โดยเฉพาะการผอ่ นคลาย กบั สงิ่ ตา่ งๆ ในการด�ำ เนนิ ชวี ติ ดว้ ยการรจู้ กั สรา้ ง 29 3/18/56 BE 4:29 PM

สมดุลให้กับตัวเอง เมือรวู้ า่ ทำ�งานหนักจะรู้ว่าเหนอื่ ย และหวิ พลังงานใน ตัวถูกเผาผลาญไปมาก กค็ วรชดเชยให้เหมาะสม กินให้อ่ิม นอนใหพ้ อ เอกราชบอกวา่ สขุ ภาพกาย น�ำ มาซง่ึ คณุ ภาพเพอ่ื การท�ำ งานอยา่ ง มีความสุข บางคนท�ำ งาน หามรงุ่ หามค�่ำ ท�ำ แบบเอาเปน็ เอาตาย คดิ ว่า รา่ งกายต้องสกึ หรอ เราก็ชดเชย แลว้ ตอ้ งชดเชยจิตใจดว้ ย ไม่ใชล่ ุยงาน อยา่ งเดยี วแลว้ เสยี สุขภาพจติ หากขาดการคน้ หาความสขุ ให้ตวั เอง แลว้ จะเรยี กว่าคณุ ภาพ ไดอ้ ย่างไร? “เราตอ้ งพกั ผอ่ นหาความสขุ ใหต้ วั เองบา้ ง อาจตอ้ งลาพกั รอ้ น วนั หยดุ พักบ้าง ผมเองบางวันหยุด เสาร์อาทิตย์ก็งดพากย์ฟุตบอล อาจไป ดูหนงั ไปเทยี่ วตา่ งจังหวดั บา้ ง ให้คิดถงึ งานตลอดเวลาอย่างนน้ั ก็ ไมไ่ หว มันจะทำ�ใหเ้ ครียด กลายเป็นวา่ เกร็ง แล้วงานต่อมากจ็ ะไม่คอ่ ยดี ฉะน้นั คนทำ�งานถ้าใหท้ �ำ งานมี คณุ ภาพจรงิ ๆ ต้องทำ�อย่างมคี วามสุข สุขแล้ว งานก็ออกมาดี ท�ำ อย่างมคี วามสขุ และต้องรู้ด้วยวา่ ท�ำ อย่างไรใหส้ มดลุ รา่ งกายดี สขุ ภาพจติ ดี” คำ�แนะนำ�ทีง่ า่ ยท่ีสุด คือ ท�ำ ในสง่ิ ทอ่ี ยากท�ำ อาจไดค้ า่ ตอบแทน ไม่มาก แต่มคี วามสุข และมโี อกาสประความส�ำ เร็จได้มากกวา่ ดว้ ย เพราะ คนที่ท�ำ งานไดเ้ งนิ เยอะๆ และประสบความส�ำ เร็จนนั้ ไมอ่ าจเกดิ ขึน้ ไดก้ บั ทกุ คนเสมอไป ดงั นนั้ คนมเี งนิ ไมไ่ ดห้ มายความวา่ ตอ้ งมคี วามสขุ ทกุ คน และกอ็ าจ จะคล้ายกบั คนจนท่ีเปน็ หนี้ ซงึ่ อนั น้เี ท่ากบั ไม่ม่ Happy Money ไมม่ ีเงนิ ไม่รู้จักเก็บออม ไม่มีความพอเพียง ก็ไปกู้ยืมกลายเป็นหนี้ บัตรเครดิต เมอื่ เปน็ หนก้ี เ็ ครยี ดตอ้ งหาเงนิ ใชห้ นห้ี วั หมนุ เสยี สขุ ภาพจติ แลว้ กต็ อ้ งบบี บังคบั ตัวเองให้ ทำ�งานหนกั เพอื่ หาเงินปลดหนี้ไปเรอื่ ย “การบริหารการเงนิ เปน็ ส่วนหน่ึงในเร่อื งคุณภาพชีวติ ถ้าดูแลไมด่ ี พอหนกั ใจหลายด้าน ไหนจะ งาน ไหนจะเร่อื งส่วนตัว การเป็นหนสี้ ะสม แล้วเครยี ดกระทบกายและใจแน่นอน” เม่ือตัวเองหมดกำ�ลังกาย หมดกำ�ลังใจ ก็ย่อมไม่เหลือน้ำ�ใจ 30 ��������� ������� - �������.indd 30-31

เอื้ออาทรให้กับผู้อื่น เพราะคนหนึ่งคน ถือเป็นฟันเฟืองขับเคลื่อนสังคม ใหก้ า้ วเดนิ ไป แตเ่ มอ่ื หมดก�ำ ลงั ใจก็ไรก้ �ำ ลงั พฒั นาสงั คม ท�ำ ใหเ้ ดนิ ชา้ ลงๆ ในท่สี ุดก็ไม่ทนั เพอ่ื นบา้ น ไม่ทันใคร ลา้ หลัง ยคุ ที่CSR เขา้ มามบี ทบาทใหค้ นรงั สรรคต์ อบแทนสงั คม เปน็ กระแส หนง่ึ ทบี่ อกวา่ หนา้ ทข่ี อง แตล่ ะคนทนี่ อกจากจะมตี อ่ องคก์ รของตนเองแลว้ ยงั มตี อ่ สงั คมดว้ ย ไมว่ า่ จะท�ำ งานอะไร อยใู่ นต�ำ แหนง่ ไหน คณุ เปน็ สว่ นหนงึ่ ของสังคมท่มี ีภาระหน้าที่และความรับผดิ ชอบต่อสงั คมอย่างแยกไม่ออก “อยา่ งผมหนา้ ทเี่ หมอื นกบั การสรา้ งความสขุ ใหก้ บั สงั คม ถา้ ท�ำ ไดด้ ี มคี วามรบั ผดิ ชอบ ผลงาน ออกมาประชาชนยอมรบั หรอื มคี วามสขุ กถ็ อื วา่ เราได้ทำ�ตามหนา้ ทต่ี ัวเอง” การท�ำ งานตรงหนา้ ใหด้ ที สี่ ดุ ไม่ใหง้ านโหลดเกนิ ไป จดั การใหพ้ อดี คดิ วา่ ตรงนนี้ า่ จะ เหมาะสมกวา่ เนน้ “คณุ ภาพ” อยา่ ไปเนน้ “ปรมิ าณ” เปน็ สงิ่ ทหี่ นมุ่ นกั พากยเ์ สยี งทมุ้ นมุ่ อยา่ ง เอกราช เกง่ ทกุ ทาง ทง้ิ ทา้ ยไวใ้ หไ้ ดค้ ดิ 31 3/18/56 BE 4:29 PM

ก่อนดูแล “โลก” หันมาดแู ล “ตวั เรา” ใหพ้ รอ้ มก่อน วนิษา เรซ หนดู ี ชอื่ ทต่ี ดิ ปากของสาวสวยอยา่ ง วนษิ า เรซ ทกุ คนรจู้ กั เธอผา่ น สอ่ื สารธารณะในนาม ผเู้ ชยี่ วชาญดา้ นอจั รยิ ภาพหรอื ดา้ นสมอง ท�ำ ธรุ กจิ ที่ ใครๆ กเ็ พงิ่ รบั รแู้ กมสงสยั วา่ มดี ว้ ยหรอื นน่ั คอื บรษิ ทั ทจ่ี ดั ท�ำ หลกั สตู รเพอื่ อบรมเรือ่ ง “สมอง” นอกจากนย้ี ังมภี ารกจิ ท่ีดำ�เนินการไปพร้อมๆ กนั คอื โรงเรยี นวนษิ า ซงึ่ เปน็ ธรุ กจิ ของครอบครัว แล้วยงั มงี านเขยี น รวมถึงการ บรหิ ารงานมลู นิธิมหาชนแห่งปัญญาทรี่ ว่ มทำ�กับนอ้ งสาวด้วย ผู้หญิงตัวเล็กๆ คนนี้มีภาระที่ไม่เล็กตามตัว โดยหลักๆ ถือเป็น ผูเ้ ชย่ี วชาญในการฝกึ และดูแล “สมอง” พร้อมกับให้ค�ำ แนะนำ�การเร่มิ ฝกึ ดูแลสมองด้วยการปลกู ฝังแนวคดิ ท่ีว่า ความคิดของคนไม่ หยดุ นง่ิ จึงมกั จะคดิ ถึงโครงการใหญ่ๆ อาจดนู ่ากลัว ใช้เวลาวางแผนนาน แตท่ า้ ยท่ีสุด ไมไ่ ด้ลงมือท�ำ เธอมักพูดเสมอว่า อย่าคิดว่าการดูแลสมองเป็นเรื่องใหญ่เกินไป ให้เริ่มคดิ นับแตก่ อ่ นออกจาก บา้ น ขบั รถ เพยี งหายใจเขา้ ออกชา้ ๆ 3 ครัง้ เปน็ การท�ำ ใหส้ มองปรบั เขา้ สคู่ ลนื่ ทชี่ า้ ลง ตง้ั สตขิ บั รถ ไดป้ ลอดภยั มากขนึ้ ถือเป็นการดูแลสมองวธิ หี นึ่ง แมแ้ ตก่ ารยมิ้ เดมิ ทเี ธอคดิ วา่ ยม้ิ อยา่ งไรก็ได้ แตถ่ า้ ปรบั ใหม่ใหย้ มิ้ ยกมมุ ปากขนึ้ สมองกจ็ ะมกี าร หล่ังสารแอนโดรฟนิ หรือสารเคมีความสขุ ออกมา เพราะจากงานวจิ ัยเก่ียวกับการยมิ้ ระบุว่า ถา้ จะยิม้ มีลักษณะยิ้ม 32 ��������� ������� - �������.indd 32-33

อนั หนงึ่ ท�ำ ใหส้ มองหลง่ั สารเคมคี วามสขุ ไดจ้ รงิ คอื ตอ้ งยม้ิ แบบจรงิ ใจมากๆ ถ้ายม้ิ อย่างน้ี 15 คร้ัง สมองจะหล่ังสารเคมีความสขุ ออกมาเพยี งพอท่ีจะ ดึงอารมณเ์ สียๆ ให้ดีขึ้น ฉะนั้น ถ้าโมโหใคร อาจยิม้ ให้คนสัก 15 คน ก็ เปน็ วิธกี ารดูแลสมองซ่งึ ได้ผลทางวทิ ยาศาสตร์จรงิ ๆ คุณหนูดี ไดเ้ รม่ิ สิ่งเล็กๆ น้อยๆ เหลา่ นี้ จนทำ�ให้เราอยากและกล้า ทจี่ ะดแู ลสมองมากขน้ึ เพราะเธอยงั มเี คลด็ ลบั อกี มากมายใหเ้ ราไดใ้ ส่ใจกบั สมอง ไมว่ า่ จะเปน็ การเปดิ เพลงเบาๆ ทำ�ให้เรามี ความสขุ ใจยามอาบน้�ำ หรือสมองจะสั่งให้รู้สึกถึงความแตกต่างระหว่างเวลาสัมผัสกับดอกไม้ ใบหญ้า กับการจับโลหะแข็งๆ ความรู้สึกและอารมณ์เทียบกันไม่ได้ ซ่ึง เหตุผลเหล่านที้ �ำ ใหค้ ณุ หนูดปี ลกู ตน้ ไม้ มากมาย การได้ดูแลสมองก็เปรียบเสมือนการดูแลร่างกายให้มีสุขภาพ แขง็ แรง สง่ ผลถงึ การดแู ลการใช้ ชวี ติ นน่ั คอื การสรา้ งความสมดลุ ระหวา่ ง ชวี ิตกบั การทำ�งาน เป็นคำ�ตอบทแ่ี จกแจงมาอยา่ งชดั เจนวา่ คณุ ภาพชวี ิต คนทำ�งาน ควรเริม่ จากสว่ นตวั กอ่ น จากมมุ มองทีว่ ่า ชีวิตทงั้ 24 ช่วั โมง จะท�ำ อยา่ งไร ใหม้ คี ณุ ภาพ ถา้ เราใช้ชีวติ ในทที่ ำ�งานมีคุณภาพ 8-10 ชวั่ โมง แลว้ กลบั บ้านไป อยอู่ ยา่ งเหงาหงอยคนเดยี ว เขา้ นอนแบบเศรา้ ๆ แลว้ ตน่ื มาแบบไมม่ คี วามสขุ ไม่มีพลังอยากทำ�สิ่งต่างๆ ต่อ หนูดีไม่ได้มองว่า ชีวิตมีปัญหา แต่กลับ มองวา่ เปน็ สมองมากกวา่ ทนี่ า่ เปน็ หว่ ง เพราะฉะนน้ั จะท�ำ อะไรจงใหเ้ กยี รติ สมอง ของเราด้วยการจัดระบบในที่ทำ�งานให้สมอง เช่น หากเราน่ังใน ทที่ �ำ งานเปน็ สว่ นใหญ่กจ็ งหาเวลาลกุ เดินไปเดินมาเพอื่ เพ่ิมออกซเิ จนให้ สมอง เลือกเพ่อื นร่วมงานทค่ี ิดเชงิ บวก เพอื่ ปอ้ นความคิดเชิงสร้างสรรค์ ให้สมอง ใส่ใจที่จะออกกำ�ลังกาย กินอาหารท่ีดีกับสุขภาพ กลับบ้านมา มเี วลาไดพ้ กั น่งิ ๆ สกั ครึง่ ถึงหน่ึง ชวั่ โมงก่อนเข้านอน อกี วธิ หี นงึ่ ทท่ี �ำ ใหเ้ ราไดด้ แู ลสมองงา่ ยๆ คอื การนง่ั สมาธิ เพยี งลงทนุ เวลาวนั ละ 10-12 นาที เชา้ หรอื เยน็ ในการปฏบิ ัตติ น ดงึ ตัวเองออกมาจาก โลกมาสังเกตการณ์ เพอื่ ท�ำ ให้เราแยกสงิ่ รอบตวั ได้ ซ่งึ โชคดีที่หนดู ีปฏบิ ัติ ธรรมอย่เู ปน็ ประจำ�จึงทำ�ได้ไมย่ าก 33 3/18/56 BE 4:29 PM

เธอยังแนะนำ�อีกว่า “ใครที่อยากสร้างสมดุลชีวิต อยากให้ใช้วิธี “ตงั้ เวลา” มากกวา่ วธิ ี “แบง่ เวลา” เพราะโครงสรา้ งของชวี ติ คนๆ หนงึ่ ตอ้ ง คน้ หาวา่ มีอะไรบ้างทท่ี �ำ ให้เรามีความสขุ เราตอ้ งการท�ำ อะไร สว่ นตัวของ หนูดี ใหก้ ารมเี วลาอยู่กบั ตัวเอง เวลาท่องเที่ยว เวลาน่งั น่ิงๆ เวลาพบปะ ครอบครวั เปน็ การ “ตงั้ เวลา” ไว้กอ่ นแลว้ คอ่ ยจดั งานลงไปตามเวลา มคี �ำ พดู ของอาจารยท์ า่ นหนง่ึ ประทบั ใจโดยไดก้ ลา่ ววา่ ‘เวลาจะคดิ วา่ เราออกไปชว่ ยโลก อยา่ คิดวา่ โลกมอี ะไรให้ช่วยขนาดนนั้ เราเร่ิมจากการ ช่วยตัวเองก่อน แล้วก็อย่าลืมว่าโลกอยู่มาได้ เป็นล้านปีมาก่อนจะมีเรา แล้วกจ็ ะอยูไ่ ปอีกเป็นลา้ นปโี ดยท่ีไม่มเี รา เพราะฉะนั้น เร่มิ จากการที่ดแู ล ตัวเองก่อน’ ฉะนน้ั เธอจงึ ไมแ่ นะน�ำ และไมเ่ หน็ ดว้ ยกบั การใหใ้ ชช้ วี ติ แบบท�ำ งานๆ แล้วลืมตัวเอง และการ ตั้งเวลาจะนำ�ไปสู่เป้าหมายที่เราวางไว้ได้ชัดเจน ในส่ิงทีป่ รารถนาอยากทำ� อยากได้ อยากประสบความ สำ�เรจ็ ในเรอ่ื งใด “การวางแผนชวี ิตของหนูดี ใชเ้ วลาเริ่มจาก “ตอนจบ” กอ่ น สมมติ ว่าหนดู เี สยี ชีวิตตอนอายุ 80 ปี มาน่ังย้อนตอน 70, 60, 50 เร่ือยมาจนถึง 30 ปี คิดว่าหนูดีอยากทำ�อะไร เหมือนนักธุรกิจต้องเริ่มต้น ด้วยตัวเอง ก่อน” ท้ายน้ี คุณหนูดีจึงให้มุมมองเก่ียวกับคุณภาพชีวิตคนทำ�งานว่า น่าจะเริ่มที่เป้าหมายของเรา แต่ละปีของชีวิตการทำ�งาน สอดคล้องกับ เปา้ หมายทงั้ ชวี ติ และเปา้ หมายส�ำ คญั ขององคก์ รหรอื ไม่ การวางแผนเพอ่ื เปา้ หมายคือการจัดการคุณภาพชวี ิตใหม้ ีคณุ ค่าท่ีดีนั่นเอง 34 ��������� ������� - �������.indd 34-35

4 องค์ประกอบ เพอื่ ชวี ติ มาตรฐาน สุข-อยู่รอด ของคนทำ�งาน บญั ชา ชุมชยั เวทย์ บัญชา ชุมชัยเวทย์ ผู้ท่ีมาเสริมทัพข่าวให้กับการจับประเด็นข่าว เศรษฐกิจในงานที่มีถนัด เป่ียมไปด้วยความรู้และประสบการณ์มากท่ีสุด โดยสามารถถ่ายทอดให้เร่ืองราวเศรษฐกิจท่ีเมื่อก่อน เหมือนเป็นเร่ือง ไกลตัว และพยายามอธิบายเป็นภาษาชาวบ้านให้ผู้คนในระดับรากหญ้า ได้เข้าใจถึง ความเกี่ยวข้องระหว่างระบบเศรษฐกิจกับชีวิตความเป็นอยู่ ได้อย่างง่ายๆ มากขึ้น เน่ืองจากเป็นคนหน่ึงท่ีทำ�งานจนแทบไม่มีเวลาหยุดพัก แต่คุณ บัญชาก็ยังฝากถึง องค์ประกอบหลักๆ ในการดำ�เนินชีวิตให้เกิดคุณภาพ ได้ไมย่ าก โดยองคป์ ระกอบ แรกคอื การมสี ขุ ภาพ ร่างกายแข็งแรง คือ การมี Happy Body ตามดว้ ยอนั ดับสอง สขุ ภาพจิตดี อันนีส้ ำ�คัญที่สดุ ท่ีจะต้องสร้างให้เราสดใสและเข้าใจมุมมองโลก ให้ยืนอยู่ได้ ส่วนอันดับ ที่สามคอื ก�ำ ลงั ใจ ท้งั จากตวั เรา และจากครอบครวั ทั้งภรรยาและญาติ พนี่ ้อง อันหมายถงึ การมีครอบครวั ท่อี บอนุ่ และม่นั คง Happy Family และ ขอ้ สุดทา้ ย รจู้ กั อาหารการกินทีม่ ปี ระโยชนพ์ ื้นฐาน “ผมว่า 4 องค์ประกอบเป็นตัวสร้างมาตรฐษนและคุณภาพชีวิต ของเราใหม้ คี ุณคา่ ทั้งตวั เราเอง และคุณคา่ กับครอบครวั กบั งานท่ีเราท�ำ คณุ คา่ กบั องคก์ รทเ่ี ราอยู่ สง่ ผลไปถงึ คณุ คา่ กบั สงั คมและประเทศ นน่ั คอื สงิ่ ที่ผมรสู้ ึก จากงานท่ผี มท�ำ เป็นงานสอื่ มวลชน จ�ำ เปน็ ต้องน�ำ ขอ้ มูลจริงมา 35 3/18/56 BE 4:29 PM

เสนอ วเิ คราะห์และ ป้อนออกสู่สาธารณชน เพือ่ ใหข้ ้อมูลไปสู่การตัดสนิ ใจ เปน็ บทบาทภาระหนา้ ทขี่ องผม” คณุ บญั ชาบอกวา่ แมค้ นอน่ื จะคดิ เหมอื นหรอื คดิ ตา่ งมากกวา่ กต็ าม หากแต่การสร้างคุณภาพ ชีวิตของคนทำ�งานน้ันเป็นส่ิงสำ�คัญและจำ�เป็น แมแ้ ตก่ ลมุ่ คนท�ำ งานทแ่ี ตกตา่ งกนั อยา่ งชาวสวนชาวไร่ หากมคี วามเขา้ ใจ เดยี วกนั รูปแบบอาจจะแตกตา่ งกัน แต่เปา้ หมายทา้ ยสุดไม่ต่างกัน เพราะคนทำ�งานไม่วา่ งานอะไร รปู แบบไหน ขอเพยี งท�ำ งานแลว้ ให้มีความสุข รักในงาน แม้บางคนไม่มีโอกาสเลือกงานก็ตามที ถ้าเข้า ลกั ษณะน้ี คุณบัญชาแนะน�ำ วา่ เราตอ้ งท�ำ ความเข้าใจ กับงาน ถึงไมช่ อบ แต่จงให้โอกาสกับมัน และถือว่าเป็นการทำ�ผลงาน ท่ีสำ�คัญก็เพ่ือให้ไม่มี ปัญหากบั ตวั เองและการงาน “ผมคิดว่าเมื่อถึงจุดหน่ึงของการทำ�งาน เราจะมีความชำ�นาญ ในการพัฒนางานไปเรือ่ ยๆ พอถึง จดุ หนึง่ ถา้ ผลงานออกมาดี แลว้ เรา เปลยี่ นแปลงวธิ กี ารท�ำ งาน เมอื่ นนั้ เราไดเ้ นอ้ื ไดห้ นงั กบั มนั มากขนึ้ จะกลาย เป็นโอกาสในการหางานใหม”่ คณุ บญั ชาเลา่ ยอ้ นอดตี ใหฟ้ งั วา่ ยอ้ นไปเมอื่ ปพี .ศ.2546 เมอื่ สมยั ท่ี เร่มิ เขา้ มาคลกุ คลีกับวงการ สอ่ื สารมวลชนใหม่ๆ เขาได้ท�ำ งานกับส�ำ นัก ขา่ วไทย สงั กดั อสมท. รายการปรากฏการณข์ า่ วเศรษฐกจิ ในและตา่ งประเทศ รวมถงึ การวเิ คราะห์ วพิ ากษ์ ซงึ่ เนอ้ื หาเศรษฐกจิ ลว้ นเกยี่ วพนั เชอ่ื มโยงกบั ประเด็น ทางการเมืองและสังคม งานที่นี่จึงช่วยเสริมสร้างประสบการณ์ และความรใู้ หห้ ลากหลายรอบดา้ นมากขนึ้ จนไดย้ า้ ยมาอยกู่ บั ทาง Money Channel สถานีโทรทัศน์ของตลาดหลักทรัพย์แห่งประเทศไทย เพราะ ได้รับโอกาสจากการเชิญชวนของผู้บริหารตลาดหลักทรัพย์ฯ นั่นเอง จนในวนั น้ีเขาเตบิ ใหญ่อย่างเขม้ แขง็ ในฐานะคนครอบครัวขา่ วช่อง 3 ทมี่ ี ผชู้ มมากขน้ึ เร่ือยๆ นอกเหนอื จากมมุ มองเรอ่ื งการท�ำ งานแลว้ คณุ บญั ชายงั แนะน�ำ เรอ่ื ง การใชจ้ า่ ยในยคุ ภาวะสนิ คา้ ขน้ึ ราคา น�ำ้ มนั แพง รายไดไ้ มเ่ พมิ่ แตร่ ายจา่ ย ต้องควักเพ่ิมเกือบเท่าตัวว่า ส่ิงท่ีเราต้องมองต่อไปก็คือ ทำ�อย่างไรจึง 36 ��������� ������� - �������.indd 36-37

จะสามารถควบคุมรายจ่ายของตัวเองใหด้ ีที่สดุ เคยใช้จา่ ยอะไรทีฟ่ ุม่ เฟอื ย กเ็ ลอื กจา่ ยเลอื ก ใชเ้ พอ่ื ความจ�ำ เป็น แต่ไม่ถงึ ขนั้ ตระหนี่ถเี่ หนียว เพราะ อย่างไรสขุ ภาพร่างกาย อาหารการกนิ ก็ต้องมากอ่ น “วันนเี้ ราเหน็ ชัด ยคุ นำ�้ มนั แพง ทุกอย่างขน้ึ เรา เราควบคมุ ไมไ่ ด้ การปรับตัวจึงสำ�คัญที่สุด ทุกกรณีปรับตัวให้อยู่รอด ถ้าใครไม่ปรับตัว อยู่ฝดื กอ็ ยูไ่ ม่รอด ทำ�ไมผมพูดแบบน้ี เพราะเราคมุ อะไรไมไ่ ด้ จะบอกให้ เขาหยุดเก็งกำ�ไร คนพวกน้ีอยู่นิวยอร์ก ลอนดอน ไปทำ�อะไรเขาไม่ได้ เราเปน็ ปลายทางของ การใชผ้ ลทเี่ กดิ ขน้ึ จากการเกง็ ก�ำ ไร คอื เตมิ น�้ำ มนั แพง ฉะนนั้ คมุ รายจา่ ยทฟ่ี มุ่ เฟอื ยตดั ลดลง จะชว่ ยให้ เราอยรู่ อดปลอดภยั และ อยากให้ปลอดหน้ี Happy Money ดว้ ย” ถา้ เราปรบั ตวั และด�ำ รงอยไู่ ดอ้ ยา่ งไมเ่ ครยี ด คนรอบขา้ ง ครอบครวั ซ่ึงสำ�คัญที่สุดก็จะไม่เครียด เมื่อไม่เครียด นอนเต็มอิ่ม ต่ืนขึ้นมา เจออุปสรรคหรือปัญหา ก็จงใช้เวลาในแต่ละวันวางแผนอย่าง ปลอดภัย แก้ไขปัญหาไดอ้ ย่างมีสติ ก็ไม่ตอ้ งรู้สึกว่าตอ้ งแบกรบั ปญั หาน้นั ไวห้ รือเอา กลับไปที่บ้านด้วย แค่นี้ก็บริหารใจให้เป็นสุข แม้กายต้องเผชิญทุกข์บ้าง กต็ ามที แตก่ ถ็ ือว่าชีวติ นีม้ คี ณุ ภาพทีด่ แี ลว้ 37 3/18/56 BE 4:29 PM

38 3/18/56 BE 4:29 PM ��������� ������� - �������.indd 38