เครื่องมือการจัดการของเสียอันตรายจากชุมชน

คมู ือการจดั การ ของเสียอันตรายจากชมุ ชน โครงการวจิ ัย “การบรู ณาการเพอื การจดั การของเสยี อันตรายจากชุมชน” ภายใตโ ปรแกรมวจิ ัย การจัดการของเสยี ชมุ ชนแบบบูรณาการ สำนกั พัฒนาบัณฑิตศกึ ษาและวิจัยดา นวิทยาศาสตรแ ละเทคโนโลยี จัดทำโดย ศนู ยค วามเปนเลิศดานการจัดการสารและของเสียอนั ตราย จุฬาลงกรณมหาวทิ ยาลยั



























คมู่ ือการจัดการของเสียอันตรายจากชมุ ชน ศนู ยค์ วามเปน็ เลศิ ดา้ นการจดั การสารและของเสยี อันตราย จุฬาลงกรณ์มหาวทิ ยาลยั ประเภทขยะอนั ตราย ตามการแบ่งประเภท ของกรมควบคุมมลพิษ จากทที่ ราบแลว้ วา่ ขยะอนั ตรายมหี ลายชนดิ และสามารถพบไดห้ ลายสว่ นภายใน บา้ น กรมควบคมุ มลพษิ จงึ แบง่ ประเภทของขยะอนั ตรายทพ่ี บสว่ นใหญอ่ อกเปน็ 3 กลมุ่ 1 1. กลุ่มถา่ นไฟฉายหรือแบตเตอรี่แห้ง ซง่ึ แบง่ ออกเป็น 2 ชนิด คอื ● เซลล์ปฐมภมู ิ เชน่ ถ่านไฟฉายทไ่ี มส่ ามารถอดั ประจุซ้ำ� ได้ ถา่ นแอลคาไลน์ ถา่ นกระดมุ เป็นตน้ ● เซลลท์ ุติยภูมิ เชน่ 2 ถา่ นไฟฉายทสี่ ามารถอัดประจุไฟซ้�ำได้ แบตเตอรโี่ ทรศพั ท์เคลือ่ นท่ี แบตเตอร่ีกลอ้ งดิจิตอล 2. กล่มุ หลอดฟลูออเรสเซนต์ทุกชนดิ 3 3. กลุ่มภาชนะบรรจุสารเคมี เช่น กระปอ๋ งสเปรย ์ ขวดสารเคมปี ราบศตั รพู ืช กระป๋องสี ขวดยาหมดอายุ และขวดนำ�้ ยาทำ� ความสะอาด ทั้งน้ีเพ่ือให้องค์กรปกครองส่วนท้องถ่ินและประชาชนเกิดความเข้าใจที่ตรงกัน เกยี่ วกับขยะอันตราย 14

บทที่ 2 ขยะอนั ตราย ขยะอนั ตรายจากชุมชน มปี รมิ าณมากน้อยแค่ไหน ??? จากรายงานของกรมควบคุมมลพิษ ปี พ.ศ. 2561 ในระยะเวลาท่ีผ่านมานอกจากปริมาณ ขยะมูลฝอยชุมชนทั้งหมดจะเพ่ิมขึ้นแล้ว ปริมาณ ขยะอันตรายก็เพิ่มมากข้นึ ด้วย 0.61 0.62 ลา้ นตนั ล้านตัน 0.59 ลา้ นตนั ปี 2558 ปี 2559 ปี 2560 ท่ีมา : กรมควบคมุ มลพิษ 2561 15

คู่มือการจัดการของเสียอนั ตรายจากชมุ ชน ศูนย์ความเปน็ เลศิ ด้านการจัดการสารและของเสยี อันตราย จุฬาลงกรณม์ หาวิทยาลยั สดั สว่ นของขยะอนั ตราย ทีพ่ บในปี พ.ศ. 2559 ขยะอันตรายทัว่ ประเทศ 35% 65% ขยะอนั ตรายกรงุ เทพมหานคร 5.45% 22.06% 17.15% 15.4% 40.10% เคร่อื งใชไ้ ฟฟา้ และขยะอิเลก็ ทรอนกิ ส์ หลอดไฟ ขยะอันตรายประเภทอ่ืนๆ เช่น แบตเตอรี่ ถ่านไฟฉาย แบตเตอรี่ ถา่ นไฟฉาย ภาชนะบรรจุภณั ฑส์ ารเคมี ภาชนะบรรจภุ ัณฑ์สารเคมี กระป๋องสเปรย์ ขยะอิเล็กทรอนกิ ส์ อน่ื ๆ 16

บทท่ี 2 ขยะอนั ตราย “ขยะอันตรายเหล่าน้ี หากจดั การไม่ถกู วิธี สารอนั ตรายทเ่ี ป็นองคป์ ระกอบในขยะ อาจปนเปื้อนเขา้ สู่ระบบนิเวศ ผ่านทางดิน น้�ำ และอากาศ สะสมในระบบห่วงโซอ่ าหาร ก่อให้เกิด อนั ตรายตอ่ มนุษย์ พชื และสตั ว์” 17

คู่มือการจดั การของเสยี อนั ตรายจากชุมชน ศูนยค์ วามเป็นเลศิ ดา้ นการจดั การสารและของเสยี อนั ตราย จฬุ าลงกรณม์ หาวทิ ยาลยั บทที่ 3 ผลกระทบ ของขยะอนั ตราย 18

เสน้ ทางการปนเปอ้ื นของสารอนั ตรายสูส่ ิง่ แวดลอ้ ม มนุษยนำนำ้ ที่ปนเปอน สารอนั ตรายมาใช สารอนั ตรายแพรกระจายในอากาศ ในการอปุ โภคและบรโิ ภค สารอันตรายเขา สูม นษุ ยแ ละสง่ิ แวดลอม การจัดการ ขยะอันตรายไมถ กู วธิ ี พืน้ ที่การเกษตร และพ้ืนทีป่ ศุสัตว น้ำใตด นิ แหลงนำ้ สาธารณะ น้ำจากแหลงน้ำสาธารณะ ผลผลติ ทางเกษตร ทม่ี ีการปนเปอนสารอนั ตราย และปศสุ ัตวท ีป่ นเปอ นสารอนั ตราย ซมึ ลงสนู ้ำใตด ิน การนำนำ้ ใตดนิ มาใชประโยชน

คู่มือการจดั การของเสียอันตรายจากชุมชน ศูนย์ความเปน็ เลศิ ด้านการจัดการสารและของเสียอนั ตราย จุฬาลงกรณม์ หาวิทยาลยั ผลกระทบของขยะอันตรายตอ่ มนษุ ย์ เมื่อขยะอันตรายปนเปื้อนเข้าสู่สิ่งแวดล้อม มนุษย์เราสามารถรับสัมผัสขยะ อันตรายเข้าสู่ร่างกายได้ 3 ทาง ได้แก่ ทางการหายใจ ทางการสมั ผสั และ ทางการ รบั ประทาน ทางการรบั ประทาน สารอนั ตรายเขา้ สรู่ า่ งกายจาก การรบั ประทาน อาหารหรือด่ืมน�้ำที่ปนเปื้อนสารอันตราย ซึ่งมีทั้งการ รับประทานเข้าไปอย่างตั้งใจ และการรับประทานส่วน ประกอบของอาหารทีน่ �ำมาปรุง เช่น เนอ้ื สัตว์ ผัก และ ผลไม้ที่ปนเปื้อนสารอันตราย รวมท้ังการรับประทาน อาหารจากภาชนะใส่อาหารท่ีมีการปนเปื้อนสาร อนั ตราย ซงึ่ ในส่วนนีถ้ อื เปน็ การรบั ประทานอยา่ งไมไ่ ด้ ต้ังใจ สารอันตรายที่รับประทานเข้ามาทางปากจะถูก ดูดซึมเข้าสูร่ ่างกายได้ตลอดระบบทางเดนิ อาหาร ทางการหายใจ สารอันตรายเข้าสู่ร่างกายได้โดยการหายใจ และทำ� ใหเ้ กดิ อนั ตรายกบั ระบบทางเดนิ หายใจ เมอื่ มกี าร ดดู ซมึ ผา่ นเขา้ สกู่ ระแสเลอื ด กจ็ ะสามารถแพรก่ ระจายไป ยังส่วนต่างๆ ของร่างกายท่ีมีเลือดไปเล้ียง ซ่ึงสาร อันตรายที่เข้าสู่ร่างกายทางการหายใจได้น้ันต้องเป็น สารที่อยู่ในสถานะก๊าซ ไอ อนุภาค และควัน ● ทางการสมั ผัส สารอนั ตรายเขา้ สรู่ า่ งกายผา่ นทางการสมั ผสั หรอื จบั ตอ้ งสารอนั ตราย จาก นั้นสารอันตรายจะซึมเข้าสู่ผิวหนัง และถ้าหากผิวหนังของผู้รับสัมผัสเป็นโรค ทางผิวหนังหรือมีบาดแผลก็จะท�ำให้สารอันตรายเข้าสู่ผิวหนังได้ในปริมาณที่เพ่ิมขึ้น และเน่ืองจากชั้นผิวหนังของคนมีไขมันเป็นองค์ประกอบในปริมาณที่สูง ดังน้ันสาร อันตรายท่ีสามารถเข้าสู่ร่างกายทางผิวหนังนั้นต้องมีสมบัติท่ีสามารถละลายได้ ในไขมัน 20

บทท่ี 3 ผลกระทบของขยะอนั ตราย พษิ ของสารอนั ตรายทีร่ บั สัมผสั … เม่ือรับสัมผัสสารอันตรายเข้าสู่ร่างกายแล้ว ร่างกายจะตอบสนองต่อความพิษ ได้เป็น 2 แบบ ได้แก่ พิษแบบเฉียบพลนั และ พิษแบบเรื้องรัง รปู แบบของพษิ ที่แสดงออกเปน็ 2 รปู แบบ 12 มะเร็ง เกิดการ พษิ แบบ เกหดิ รผอื ิวอหักนเังสไบหม พิษแบบเรอื้ รงั เสยี ชวี ติ ระคายเคือง เฉียบพลนั (Chronic (Acute Toxicity) Toxicity) อัมพาต เกดิ อหหาารกยอืาใรจวหไงิมนเอวา มอยี ืดนก ทเเกก่ีผิดดิ วิ อผหาดกนผางั รนื คหันรอื มผี ลตอทารก การพเมปันีผลธลี่ยกุ ตนรรอแปมลง ร่างกายจะแสดงอาการตอบสนอง เม่ือรับสัมผัสสารอันตรายร่างกาย ในทันที หรือภายในระยะเวลาอันสั้นหลัง จะแสดงอาการอย่างช้าๆ ลักษณะค่อยเป็น จากการรับสัมผสั สารอันตราย เชน่ ภายใน ค่อยไป โดยใช้ระยะเวลาหลายเดือนถึง 1 ช่ัวโมง หรือภายใน 24 ชั่วโมง เป็นต้น หลายปีถึงจะมีการแสดงอาการออกมา โดยพิษแบบเฉียบพลันเป็นการรับสัมผัส ทั้งนี้เน่ืองจากเป็นการรับผัสสารอันตราย สารอันตรายหน่ึงครั้งในปริมาณสูง หรือ ในปริมาณที่ไม่มากแต่รับอย่างต่อเน่ือง อาจจะรับสัมผัสหลายคร้ังแต่รับสัมผัส จนเกดิ การสะสม ในช่วงระยะเวลาใกลๆ้ กัน ความรุนแรงของพิษจากการรบั สมั ผัสสารอนั ตรายของแตล่ ะคนไมเ่ ทา่ กนั เนอื่ งจากการแสดงของพษิ ท่ีไดร้ ับมปี จั จัยตา่ งๆ ท่เี ก่ยี วข้อง ไดแ้ ก่ ชนดิ และรปู แบบของสารพษิ ท่ีไดร้ บั ปริมาณทรี่ า่ งกายได้รบั อายุ และเพศ 21













คมู่ ือการจดั การของเสียอนั ตรายจากชมุ ชน ศูนยค์ วามเปน็ เลศิ ด้านการจดั การสารและของเสยี อันตราย จุฬาลงกรณ์มหาวทิ ยาลยั การรีไซเคลิ (Recycle) = นำ� กลบั มาเขา้ สู่กระบวนการแปรรปู เพ่อื น�ำกลับมาใช้ใหม่ ขยะอันตรายมีท้ังขยะอันตรายท่ีสามารถรีไซเคิลได้และไม่สามารถน�ำมารีไซเคิลได้ ดงั นนั้ เราควรแยกประเภทของขยะอนั ตรายทส่ี ามารถรไี ซเคลิ ได้ หลงั จากนนั้ กส็ ง่ ขยะอนั ตราย เหล่านี้ให้แก่ผู้รับซื้อหรือรับก�ำจัดโดยเฉพาะ ซ่ึงผู้ท่ีรับก�ำจัดต้องได้รับอนุญาตให้รีไซเคิล ขยะอันตรายตามกฏหมายหรือเป็นหน่วยงานที่ทางราชการอนุญาต แต่อย่างไรก็ตามใน ฐานะผกู้ อ่ ใหเ้ กดิ ขยะอันตรายไมค่ วรดำ� เนนิ การรีไซเคิลขยะอนั ตรายเอง ขยะอนั ตรายทีส่ ามารถรีไซเคลิ ไดท้ ี่ผกู้ อ่ ใหเ้ กิดของเสยี สามารถส่งไปขาย ยงั สถานีรีไซเคิล ศนู ยร์ ีไซเคิล หรอื ร้านรับซ้ือของเก่าที่ไดร้ ับอนญุ าตตามกฎหมาย ✓ แบตเตอร่ีรถยนต์ / ✓ ถ่านไฟฉายอดั ประจุ/ถ่านชาร์จ รถจักรยานยนต์ ✓ ตลบั หมกึ พมิ พเ์ ลเซอร์และอิงกเ์ จ็ต ✓ กระป๋องสเปรย์ ✓ โทรศพั ทม์ ือถือ ✓ กระป๋องสี ✓ ซากผลิตภัณฑ์เครอ่ื งใช้ไฟฟ้า ✓ หลอดฟลูออเรสเซนต์ และอเิ ล็กทรอนิกส์ ขยะอนั ตรายท่ีไมส่ ามารถรีไซเคิลไดท้ ่ีผู้กอ่ ให้เกิดของเสยี ควรทำ� การคดั แยก และรวบรวม แล้วสง่ ไปยงั องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นทม่ี ีหน้าท่รี บั ผดิ ชอบ ✓ หลอดไฟทีไ่ มใ่ ชห่ ลอดฟลูออเรสเซนต์ชนดิ ตรง ✓ ถา่ นไฟฉาย ถา่ นกระดมุcosmetics ✓ ✓ ยาหมดอายุ ✓ เครอ่ื งสำ� อางหมดอายุ ขยะอันตรายทสี่ ามารถรีไซเคลิ ได้สามารถนำ� ไปขายเพ่อื สรา้ งรายได้เล็กนอ้ ย ให้แก่ผ้กู ่อก�ำเนิดขยะได้ โดยราคาและชนิดของขยะอนั ตรายข้ึนอย่กู บั ผ้รู ับซอื้ แตล่ ะร้าน 28

บทท่ี 4 การจัดการขยะอนั ตรายในบา้ นเรือน ถา้ ไม่รู้วา่ จะทำ� อย่างไรกับ “ขยะอนั ตราย” ควรเริม่ จาก การคัดแยกและเกบ็ รวบรวม แล้วสง่ ต่อให้เจา้ ทีอ่ งคก์ รปกครอง สว่ นทอ้ งถน่ิ ทรี่ บั ผดิ ชอบ !!! ในฐานะผ้กู ่อกำ� เนิดขยะอนั ตราย เราควรทำ� การคัดแยกและเกบ็ รวบรวมขยะอนั ตราย ออกจากขยะประเภทอน่ื เพอ่ื ปอ้ งกนั การปนเปอ้ื นสารอนั ตรายกบั ขยะประเภทอนื่ ซง่ึ จะทำ� ให้ ส้ินเปลืองงบประมาณในการก�ำจดั และนอกจากน้ไี ม่ควรท้งิ ขยะอันตรายลงสูท่ อ่ ระบายน�้ำ แหลง่ น้�ำสาธารณะ บนพืน้ ดิน ฝงั ดนิ หรอื เผาขยะอันตรายดว้ ยตนเอง เพราะอาจทำ� ใหเ้ กดิ การปนเปื้อนของสารอันตรายสู่สิ่งแวดล้อม ส่งผลกระทบต่อสุขภาพอนามัยของประชาชน และสิง่ แวดลอ้ มได้ คดั แยกขยะอันตรายอยา่ งไรดี ? ขนั้ ตอนแรก เร่ิมจาก ... คัดแยกขยะอนั ตรายออกเปน็ 2 ประเภท ● ขยะอนั ตรายท่สี ามารถรไี ซเคลิ ● ขยะอันตรายทไ่ี มส่ ามารถรีไซเคิลได้ 29

คู่มอื การจัดการของเสียอนั ตรายจากชมุ ชน ศนู ย์ความเป็นเลศิ ด้านการจดั การสารและของเสยี อนั ตราย จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลยั การรวบรวมขยะอันตรายในบา้ น สีส้มขยะอันตราย ขัน้ ตอนทส่ี อง ..... การรวบรวมขยะอนั ตรายภายในบ้าน “ขยะอันตราย” รวบรวมขยะอนั ตรายใส่ภาชนะซงึ่ อาจเปน็ ถงุ หรอื ถังท่ปี ิดมิดชิด และควรบง่ บอกว่าภาชนะน้ี บรรจุขยะอันตราย ตวั อยา่ งวิธกี ารรวบรวมขยะอันตราย และอาจทำ� ได้ดงั วธิ ีใดวธิ หี น่ึง เช่น ● ใชถ้ ุงหรอื ถงั สสี ้ม ● ระบุข้อความชัดเจนถึงชนิดของขยะ อันตรายที่ใส่ลงในถุง/ถัง หรือระบุ ขอ้ ความวา่ “ขยะอนั ตราย” หรือ “ขยะมีพษิ ” กำ� กับบนภาชนะรวบรวม ● ตดิ สญั ลกั ษณท์ แี่ สดงถงึ ความเปน็ อนั ตราย เช่น ติดภาพหัวกะโหลกกับกระดูกไขว้ ทบั กันบนภาชนะรวบรวม 30

บทท่ี 4 การจดั การขยะอนั ตรายในบา้ นเรือน ข้อควรระวงั ในการเกบ็ รวบรวม ขยะอันตรายในบ้าน ✓ ควรมัดถงุ หรอื ปดิ ถงั ภาชนะรวบรวมใหม้ ิดชดิ ✓ ควรรวบรวมขยะอันตรายไวใ้ นสถานที่ห่างไกลจากแหล่งที่มคี วามรอ้ น หรอื ติดไฟได้ ✓ ควรจัดเกบ็ ขยะอันตรายในสถานท่ที ี่เดก็ และสัตว์ไม่สามารถเขา้ ถงึ ได้ ✓ ควรจดั เกบ็ ขยะอันตรายในภาชนะบรรจภุ ัณฑเ์ ดิมเพ่ือปอ้ งกนั การแตกหกั เชน่ เมื่อเปลี่ยนหลอดฟลอู อเรสเซนต์ ควรเกบ็ หลอดเก่าไวใ้ นกลอ่ ง เหมือนเดมิ หรือห่อด้วยกระดาษหนงั สือพิมพ์ ✓ ควรแยกจัดเก็บขยะอันตรายทีเ่ ป็นของเหลวไวเ้ ป็นประเภท หา้ มเทรวมกนั และบรรจภุ ัณฑ์ทีเ่ กบ็ รวบรวมต้องไมร่ ั่วซึม ✓ ควรเก็บรวบรวมผลติ ภณั ฑท์ ไี่ ม่ใชแ้ ล้วในภาชนะหรอื บรรจุภณั ฑ์เดิม หา้ มเปลี่ยนถ่ายผลิตภัณฑ์ใสภ่ าชนะ หรือบรรจุภัณฑ์อ่นื 31

คู่มือการจดั การของเสยี อันตรายจากชมุ ชน ศูนย์ความเป็นเลศิ ดา้ นการจดั การสารและของเสยี อนั ตราย จฬุ าลงกรณ์มหาวทิ ยาลยั หากคัดแยกขยะ คุณจะได้ประโยชน์อะไร ?? ✓ บา้ นเรอื นสะอาดและเปน็ ระเบียบ ✓ มีรายไดเ้ สรมิ จากการขายขยะทีค่ ดั แยก ✓ ลดปริมาณขยะในระบบ ✓ ลดปญั หาด้านสิ่งแวดลอ้ ม ✓ ลดคา่ ใชจ้ า่ ยในการกำ� จดั ขยะ ✓ ลดการแพร่กระจายของเชื้อโรค ✓ ลดการปล่อยก๊าซเรอื นกระจก ✓ ลดภาวะโลกร้อน 32

บทที่ 4 การจดั การขยะอนั ตรายในบา้ นเรือน การทง้ิ ขยะอันตรายจากบา้ น ✓ ทง้ิ ตามวันและเวลาท่ีกำ� หนด เช่น ในกรงุ เทพมหานครไดก้ ำ� หนด วันจัดเกบ็ ขยะอนั ตราย คอื ทุก 15 วนั ✓ ทิ้งในจุดท่กี ำ� หนด โดยองค์กรปกครองสว่ นทอ้ งถนิ่ จะกำ� หนดจดุ ทตี่ งั้ ภาชนะรองรบั ขยะอนั ตรายไว้ ✓ ตดิ ตอ่ ทีส่ ำ� นักงานเขต เจา้ หนา้ ทที่ เ่ี กบ็ ขนขยะกต็ อ้ งทำ� การคดั แยกขยะอกี ครง้ั กอ่ นนำ� ขยะเหลา่ นนั้ ส่งไปยังสถานท่ีรับก�ำจัดขยะมูลฝอยชุมชนตามท่ีก�ำหนด ถึงแม้ขยะ ท่อี อกจากบา้ น เจา้ หน้าท่จี ะน�ำขยะไปวางกองรวมกนั กต็ าม ภายในรถเก็บขนจะมีบริเวณ ส�ำหรบั เกบ็ ขยะอันตราย ไว้เฉพาะ › ขยะรไี ซเคิลจะถกู ส่งตอ่ ไปยงั สถานรี บั ขยะรีไซเคลิ › ขยะยอ่ ยสลายส่วนหนง่ึ สามารถนำ� ไปท�ำปุย๋ และสว่ นทเ่ี หลือ นำ� ไปฝงั กลบทสี่ ถานกี �ำจดั มูลฝอย › ขยะท่ัวไปน�ำไปฝงั กลบท่สี ถานกี �ำจดั มลู ฝอย › ขยะอันตราย (กลา่ วถดั ไป) 33

บทที่ 5 การจัดการขยะอันตราย ท่ีปลายทาง

บทที่ 5 การจดั การขยะอนั ตรายที่ปลายทาง ขยะอันตรายจากเรา... แล้วไปไหนต่อ ? รีไซเคิลได้ รีไซเคิลไม่ได้ ● ขยะอันตรายท่สี ามารถรีไซเคิลได้ ที่ส่งไปยังสถานีรีไซเคิล ศูนย์รีไซเคิล หรือร้านรับซื้อ ของเก่าที่ได้รับอนุญาตตามกฎหมาย หลังจากนั้น สถานท่ีดังกล่าวจะส่งขยะอันตรายที่รีไซเคิลได้ไปยัง โรงงานอุตสาหกรรมที่ได้รับอนุญาตรีไซเคิลของเสีย อนั ตรายตามกฏหมายตอ่ ไป ● ขยะอันตรายที่ไม่สามารถรีไซเคิลได้ ที่ส่งไปยังองค์กรปกครองส่วนท้องถ่ินที่มีหน้าท่ีรับ ผดิ ชอบ หลงั จากนนั้ ขยะอนั ตรายจะถกู สง่ ตอ่ ไปยงั บรษิ ทั ทหี่ นว่ ยงานทางราชการอนญุ าตใหร้ บั กำ� จดั โดยขยะจะ ถกู น�ำไปก�ำจัดไดด้ ังวิธีต่อไปนี้ ›› นำ� ไปฝงั กลบอย่างปลอดภยั (Secure landfill) ›› การเผาด้วยเตาเผา 35

คมู่ อื การจดั การของเสียอันตรายจากชุมชน ศนู ยค์ วามเปน็ เลิศดา้ นการจัดการสารและของเสยี อันตราย จฬุ าลงกรณม์ หาวทิ ยาลยั ขยะอันตรายจากบ้าน ขยะอันตรายรีไซเคิลได้ เช่น ขยะอันตรายรีไซเคลิ ไม่ได้ แบตเตอรร่ี ถ ถา่ นไฟแบบอัดประจุ/ เชน่ หลอดไฟฟลูออเรสเซนตท์ ี่ไมใ่ ช่ หลอดตรง ถา่ นไฟฉาย ยาหมดอายุ ถ่านชาร์จ กระปอ๋ งสเปรย์ หลอดไฟฟลูออเรสเซนต์หลอดตรง เครือ่ งสำ� อางหมดอายุ คดั แยก / รวบรวม สง่ ขาย ● สถานีรีไซเคลิ ● เทศบาล ● ศนู ย์รีไซเคิล ● หน่วยงานทรี่ บั ผิดชอบ ● รา้ นรับซอ้ื ของเกา่ สง่ ตอ่ ส่งตอ่ โรงงานอุตสาหกรรมรีไซเคลิ บรษิ ัททหี่ นว่ ยงานราชการอนญุ าต ให้รับก�ำจดั 36

บทที่ 5 การจดั การขยะอนั ตรายทีป่ ลายทาง หากเกดิ ปญั หาเกยี่ วกบั ขยะอันตราย ... ตดิ ตอ่ หน่วยงานไหนไดบ้ า้ ง ? ● ประชาชนทีพ่ บปัญหามลพิษตา่ งๆ รวมถงึ ปญั หา ขยะอันตราย ทา่ นสามารถแจ้งเร่อื งราวรอ้ งทกุ ข์ ผา่ นทาง เวบ็ ไซต์ของ “กรมควบคมุ มลพิษ” http://www.pcd.go.th/ ในหัวขอ้ ขอ้ มูล และบรกิ าร >> รับเร่อื งราวร้องทกุ ข์ หรอื โทร 1650 ● ประชาชนท่อี าศัยในเขตกรงุ เทพมหานครตดิ ต่อ สำ� นักงานเขต หรอื ส�ำนักสิ่งแวดล้อม กรุงเทพมหานคร หรือโทร 1555 ซง่ึ เป็นศนู ย์รับเรอื่ งรอ้ งทุกข์ของกรุงเทพมหานคร ● ประชาชนทีอ่ าศยั นอกเขตกรุงเทพมหานครตดิ ตอ่ องคก์ รปกครองสว่ นทอ้ งถ่ินท่ที า่ นอาศยั อยู่ การขอรับบริการเก็บขนขยะอันตรายจากองค์กรปกครองส่วนท้องถ่ิน หรือส�ำนักงานเขตในกรุงเทพมหานครในระดับครัวเรือนจะไม่มีการเสียค่า ใชจ้ ่ายเพม่ิ เตมิ จากการเกบ็ ขนขยะทว่ั ไป สว่ นขยะประเภทอ่ืน เชน่ ขยะกิง่ ไม้ กข็ ้นึ อยกู่ บั นโยบายของแตล่ ะองคก์ รปกครองสว่ นท้องถ่นิ 37

เอกสารอา้ งองิ กรมควบคมุ มลพิษ. 2546. ประกาศกรมควบคมุ มลพิษ เร่อื ง หลกั เกณฑท์ างวิชาการเก่ยี วกบั คุณลักษณะของถุงพลาสติกใส่มูลฝอยและที่รองรับมูลฝอยแบบพลาสติกที่ใช้ใน สาธารณะและสถานสาธารณะ [ออนไลน]์ . แหลง่ ท่มี า : http://203.157.80.2/re plyImages/2013121715319867.pdf [26 กุมภาพันธ์ 2561] กรมควบคมุ มลพษิ . 2548. แนวทางและขอ้ กำ� หนดเบอ้ื งตน้ การลดและใชป้ ระโยชนข์ ยะมลู ฝอย [ออนไลน]์ . แหลง่ ทม่ี า : http://infofile.pcd.go.th/waste/Basic_wasteDecrease. pdf?CFID=1788555&CFTOKEN=10389 247 [6 กมุ ภาพนั ธ์ 2561] กรมควบคมุ มลพษิ . 2559. แผนแมบ่ ทการบรหิ ารจดั การขยะมลู ฝอยของประเทศ (พ.ศ. 2559- 2564). 1,000 เลม่ , พิมพค์ รั้งท่ี 1. กรงุ เทพมหานคร : บริษทั แอคทฟี พร้นิ ท์ จ�ำกดั . กรมควบคุมมลพษิ . 2561. สถานการณ์มลพษิ ประเทศไทย ปี 2560 [ออนไลน]์ . แหล่งท่ีมา : http://infofile.pcd.go.th/pcd/PressRelease_2017.pdf?CFID=1788555&CFTO KEN=10389247 [1 พฤษภาคม 2561] กรมควบคุมมลพิษ. คู่มือการคัดแยกขยะอันตรายในส�ำนักงาน [ออนไลน์]. แหล่งที่มา : http://www.en.mahidol.ac.th/engreen/in.pdf [9 มกราคม 2561] กรมโรงงานอตุ สาหกรรม. 2555. คมู่ อื 3Rs กบั การจดั การของเสยี ภายในโรงงาน [ออนไลน]์ . แหล่งท่มี า : http://www2.diw.go.th/iwmb/form/iwd040_%E0%B8%9C%E0%B8 %99%E0%B8%A7%E0%B8%81%20%E0%B8%84_%E0%B8%84%E0%B8%B9%E0%B9% 88%E0%B8%A1%E0%B8%B7%E0%B8%AD3Rs.pdf [5 กุมภาพนั ธ์ 2561] กรมโรงงานอุตสาหกรรม. 2560. ต�ำราระบบการจัดการมลพษิ กากอตุ สาหกรรม. พิมพ์ครั้ง ท่ี 2. กรุงเทพมหานคร : โรงพิมพส์ ำ� นักงานพระพทุ ธศาสนาแหง่ ชาต.ิ ธเรศ ศรีสถิตย์. 2558. วิศวกรรมการจัดการมูลฝอยชุมชน (Municipal Solid Waste Management Engineering). พิมพ์ครั้งท่ี 1. กรุงเทพมหานคร : วิศวกรรมสถาน แห่งประเทศไทยในพระบรมราชปู ถัมภ์. ส�ำนักจัดการกากของเสียและสารอันตราย กรมควบคุมมลพิษ. 2549. คู่มือประชาชนเพื่อ การแยกขยะอันตรายจากชุมชน. พมิ พค์ รง้ั ท่ี 1. ส�ำนกั จัดการกากของเสียและสารอนั ตราย. 2550. คู่มือการปฏิบัติงานของเจา้ หนา้ ท่ีองคก์ ร ปกครองสว่ นทอ้ งถน่ิ ใน การเกบ็ รวบรวม ขนสง่ และกำ� จดั ของเสยี อนั ตรายจากชมุ ชน [ออนไลน]์ . แหลง่ ทมี่ า : http://dl.kids-d.org/bitstream/handle /123456789/2166/ Guideline_communitywaste.pdf?sequence=1 [6 กมุ ภาพันธ์ 2561] สำ� นักการจดั การกากของเสียและสารอันตราย กรมควบคุมมลพษิ . 2560. เอกสารประกอบ การประชมุ เชงิ ปฏบิ ตั กิ ารเรอื่ ง “แนวทางการบรหิ ารจดั การของเสยี อยั ตรายจากชมุ ชน ส�ำหรับองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น” [ออนไลน์]. แหล่งท่ีมา : http://www.pcd. go.th/Info_serv/File/haz20170703_02.pdf [25 มีนาคม 2561]

คูมอื การจัดการของเสยี อนั ตรายจากชุมชน โครงการวจิ ยั “การบรู ณาการเพือการจดั การของเสียอันตรายจากชมุ ชน” ภายใตโปรแกรมวิจัย “การจดั การของเสยี ชมุ ชนแบบบรู ณาการ” สำนกั พัฒนาบณั ฑิตศกึ ษาและวิจัยดา นวิทยาศาสตรและเทคโนโลยี โดย ศนู ยค วามเปน เลิศดา นการจัดการสารและของเสียอนั ตราย จุฬาลงกรณมหาวทิ ยาลยั ชนั้ 8 อาคารวิจยั จฬุ าลงกรณม หาวทิ ยาลัย ถนนพญาไท แขวงวังใหม เขตปทุมวัน กรงุ เทพมหานคร 10330 โทรศัพท 02-218-3952-3 แฟกซ 02-219-2251 E-mail : [email protected] Website : http://www.hsm.chula.ac.th