Thiết kế bài giảng điện tử cơ bản và nâng cao Nguyễn Lương Hùng Thông tin liên hệ: Thầy Nguyễn Lương Hùng Điện thoại: 0974.784.299 1
Thiết kế bài giảng điện tử cơ bản và nâng cao Nguyễn Lương Hùng PHẦN THỨ NHẤT MỘT SỐ VẤN ĐỀ CẦN LƯU Ý Bài 1: Sử dụng USB (ổ cứng di động an toàn) Hiện nay, USB là thiết bị lưu trữ di động được sử dụng phổ biến và rộng rãi bởi giá cả hợp lý và tính tiện dụng do gọn nhẹ và đáp ứng được nhu cầu sử dụng của mỗi người. Tuy nhiên việc sử dụng USB như thế nào cho đúng cách đảm bảo an toàn và hạn chế tối đa lây nhiễm mã độc (còn gọi là Virus) thì không phải ai cũng biết. Để sử dụng USB an toàn ta nên thực hiện như sau: Bước 1: Cắm USB vào máy tính (đảm bảo USB không bị ướt để tránh chập nguồn gây hỏng USB). Khi xuất hiện cửa sổ Autoplay trên màn hình ta không nhấn Open để mở thư mục hoặc file dữ liệu mà hãy tắt nó đi. Bước 2: Mở My Computer hoặc This PC, danh sách ổ đĩa hiện ra bên phải giao diện máy tính, ta tuyệt đối không nhấp đúp chuột hay nhấn phải chuột để mở USB vì những cách đó không giúp ta kiểm soát được sự an toàn trong máy tính hay USB. Nhấn vào tên Computer hoặc This PC bên trái giao diện, chọn tên của thiết bị USB đã kết nối với máy tính, nhấn chuột chọn USB, toàn bộ dữ liệu trong USB sẽ xuất hiện giao diện bên phải. Bước 3: Tìm và kiểm tra dữ liệu cần copy (tránh copy nhầm dữ liệu đã bị virus), nếu dữ liệu có trong USB nhưng lại không nhìn thấy nghĩa là USB đã từng bị Virus tấn công, ta sẽ thực hiện thao tác ở bài bên dưới để cho hiển thị lên. Sau khi đã tìm và kiểm tra dữ liệu cần sao chép ta tiến hành copy rồi nhấn chọn tên ổ đĩa tương ứng bên trái giao diện, chọn thư mục rồi dán dữ liệu vào đó. Rút USB ra để ngắt kết nối với máy tính. 2
Thiết kế bài giảng điện tử cơ bản và nâng cao Nguyễn Lương Hùng Bước 4: Để đảm bảo tính bảo mật tài liệu trong USB, tránh việc file dữ liệu đang được chạy từ USB mà ta vẫn cứ rút USB ra mà quên rằng tài liệu đang tồn tại trong máy tính (sau khi rút USB người khác vẫn có thể lưu lại tài liệu đó. Ta hãy ngắt kết nối USB với máy tính như sau. Nhấn chuột vào Show hiden icons (góc dưới bên phải màn hình) hoặc biểu tượng kết nối USB phía dưới bên phải. Nhấn phải chuột vào biểu tượng USB, chọn Eject Ultra Fit, nếu không xuất hiện thông báo gì và biểu tượng biến mất là USB đã ngắt kết nối, nếu xuất hiện bất cứ thông báo gì bằng tiếng Anh thì ta vui lòng kiểm tra xem tài liệu nào của USB đang mở ta tắt đi rồi thao tác lại là được Bài 2: Cấu hình máy tính an toàn và cho hiển thị định dạng chương trình Trong quá trình sử dụng USB và máy tính, do bị mã độc (Virus) tấn công mà một số file dữ liệu hoặc thư mục chứa dữ liệu bị ẩn đi khiến người dùng không nhìn thấy để làm việc hay sao chép. Hay như có những trường hợp có máy ta sẽ thấy sau tên file dữ liệu sẽ có các định dạng như “.doc; .docx” với MS Word, “.ppt; pptx” với MS Powerpoint, “.mp3; wav; wma…” với file âm thanh hay “.mp4; wmv; avi; flv; …”. Để các đối tượng đó hiển thị ta làm như sau: Bước 1: Vào My Computer hoặc This PC: + Đối với Windows 7: Chọn Organize, chọn Folder and Search Options, chọn View + Đối với Windows 8 hoặc 10: Chọn View, chọn Options, chọn View - Kéo thanh trượt xuống dưới, tích vào dòng Show hidden files, folders, and drives. - Bỏ dấu tích ở dòng Hide extensions for known file types để hiện định dạng của chương trình (ví dụ: .ppt, .pptx, .mp3, .mp4...). - Bỏ dấu tích ở dòng Hide protected operating system files, chọn Yes rồi nhấn OK để hoàn tất. Bước 2: Mở lại USB để kiểm tra, nếu thấy thư mục hoặc file mờ 3
Thiết kế bài giảng điện tử cơ bản và nâng cao Nguyễn Lương Hùng hiện ra chính là các dữ liệu bị ẩn, nếu không thấy thì tìm và mở biểu tượng ổ đĩa hoặc thư mục màu vàng không tên ra, dữ liệu bị ẩn sẽ nằm trong đó. Nếu thư mục bị mờ thì ta nên mở thư mục đó ra, copy toàn bộ dữ liệu bên trong, tạo thư mục mới rồi dán vào đó để dữ liệu không bị ẩn đi nữa. Đối với file word hoặc Powerpoint thì nên mở ra rồi Save as lại thành file mới. Bài 3: Nhận diện một số virus phổ biến: Trong quá trình sử dụng máy tính, có một số loại virus ta dễ dàng nhận biết bằng mắt thường. Sau đây là một số loại virus phổ biến. 3.1. Nhóm virus dạng thư mục (folder) - Dấu hiệu nhận biết: Khi các thư mục có những dấu hiệu sau đây thì đó là virus: + Sau phần tên thư mục có đuôi dạng “.exe” + Khi một thư mục lại hiển thị dung lương ở phần size + Khi mở một thư mục ra bên trong lại có thư mục cùng tên với thư mục vừa mở. - Cách xử lí: + Nếu có phần mềm diệt virus bản quyển thì thường các phần mềm sẽ tự diệt đối tượng. + Nhấn chọn đối tượng nghi nhiễm virus đó, xóa đối tượng đi bằng phím delete hoặc nhấn phải chuột đối tượng chọn Delete. 3.2. Nhóm virus dạng file cài đặt (có định dạng .exe) - Dấu hiệu nhận biết: Khi một file cài đặt chương trình có không hiển thị biểu tượng, hình ảnh, màu sắc rõ ràng thì đó chính là virus dạng file cài đặt. + File cài đặt không nhiễm Virus: (File này thường có biểu tượng, hình ảnh, màu sắc khác nhau) + File nhiễm virus: (File này thường chỉ dạng tờ giấy trắng gấp góc hoặc chỉ hiện thệ màu xanh với các dòng kẻ không rõ ràng) - Cách xử lí: + Nếu có phần mềm diệt virus bản quyển thì thường các phần mềm sẽ tự diệt đối tượng. + Nhấn chọn đối tượng nghi nhiễm virus đó, xóa đối tượng đi bằng phím delete hoặc nhấn phải chuột đối tượng chọn Delete. Bài 4: Xử lý tình trạng máy tính bị treo: 4
Thiết kế bài giảng điện tử cơ bản và nâng cao Nguyễn Lương Hùng 4.1. Đối với máy tính dùng Win 8 và Win 10: - Giữ phim Win + Ctrl + Shift + B. - Sau khi nhấn tổ hợp phím trên, màn hình sẽ đen một lúc, rồi bạn nghe thấy một tiếng bíp khi driver video khởi động lại. Sau 1, 2 giây, màn hình sẽ hiện trở lại bình thường. Vì việc này chỉ ảnh hưởng tới driver đồ họa nên tất cả các ứng dụng khác sẽ ở nguyên vị trí như bạn đang dùng. 4.2. Đối với tất cả các máy tính: - Nhấn tổ hợp phím Ctrl + Shift + Esc hoặc Ctrl + Alt + Del khi cửa sổ Manager xuất hiện ta chọn Task Manager (với win 7 thì chọn Start Task Manager) - Tại cửa sổ Task Manager, nhấn chọn chương trình đang làm việc thì máy bị treo, nhấn chọn nút End task cho đến khi chương trình bị tắt. Nếu xuất hiện thông báo gì đó thì chọn End Now. Sau khi xử lí thì đóng cửa sổ đó đi. - Nếu thực hiện các cách đó không được thì hãy khởi động lại máy tính hoặc giữ phím nguồn đến khi tắt được máy để khởi động lại. 5
Thiết kế bài giảng điện tử cơ bản và nâng cao Nguyễn Lương Hùng PHẦN THỨ HAI CÁC KỸ THUẬT CƠ BẢN TRONG POWERPOINT Bài 1: Cài đặt Office 2019 Bước 1: Nhấn phải chuột vào file Phan mem office 2019, chọn Extract Here, nhấn Ok để giải nén. Bước 2: Mở thư mục office 2019, nhấp đúp vào file Setup để cài đặt (nếu máy cài win 32bit thì vào thư mục Office để chạy file Setup 32 bit), chọn Yes để đồng ý cài, chờ đợi để hoàn tất. Bước 3: Đóng hết giao diện office, mở thư mục Activate.AIO.Tools.v3.1.3, nhấn phải vào file Activate AIO Tools v3.1.3 by Savio, chọn Run as administrator, chọn Yes rồi thực hiện các bước sau: - Tại cửa sổ THÔNG TIN PHIÊN BẢN WINDOWS, nhấn phím L - Tại dòng Nhập lựa chọn của bạn, nhấn phím số 4 - Tại cửa sổ có thông báo Nhấn phím bất kỳ để thoát, ta nhấn phím Enter. - Khi phần mềm quay lại giao diện ban đầu nhấn phím O (chữ O) - Tại cửa sổ, Nhập lựa chọn của bạn [1,2,3,4,5,6,7,8), nhấn chọn phím số 1 - Tại cửa sổ thông báo: [T] Tiếp tục kích hoạt; [Q] Quay lại, ta 6
Thiết kế bài giảng điện tử cơ bản và nâng cao Nguyễn Lương Hùng nhấn phím chữ T. - Nhấn phím Enter để tiếp tục hoặc thoát. - Tắt cửa sổ kích hoạt đi, khởi động Powerpoint 2019 lên. Bài 2: Một số tiện ích của Power point 2019 1.1. Thiết lập font chữ mặc định cho cả bài giảng Bước 1: Soạn thảo ít nhất một dòng văn bản, chọn nút Design, tại thanh công cụ bên dưới nhấn vào mũi tên chọn thẻ Fonts. Bước 2: Chọn loại Font chữ làm mặc định (thường là Arial/Arial/Arial hoặc Arial/Times New Roman). Muốn chèn thêm bộ font chữ mới chưa có trong danh sách ta chọn Customize Fonts….rồi lần lượt chọn các loại Font để thêm vào, nhấn OK 1.2. Thiết lập nền cho trang bài giảng Bước 1: Chọn trang cần tạo nền (nếu không muốn tạo nền cho tất cả các trang), chọn nút Design, chọn thẻ Background Styles, chọn Format Background. Bước 2: Tại cửa sổ Format Background, chọn thẻ Fill rôi lần lượt nhấn chuột vào các tùy chọn: - Chọn màu nền là một màu: Chọn Solid fill, tại Color nhấn vào mũi tên cạnh xô màu, chọn lấy một màu muốn sử dụng rồi nhấn Close (nếu chèn vào trang đang chọn), nhần Apply to All (chèn vào tất cả các trang trong bài) - Trộn hai màu để chèn vào trang: Chọn nút Gradient fill, tại Color chọn màu cần dùng, để điều chỉnh trộn màu ta kéo thanh trượt sang trái hoặc sang phải đến khi ưng ý, rồi nhấn Close (nếu chèn vào trang đang chọn), nhần Apply to All (chèn vào tất cả các trang trong bài) - Chèn ảnh vào làm nền: Chọn Picture and Texture fill, nhấn vào nút File rồi tìm đến thư mục chứa ảnh cần chèn, chọn ảnh chèn vào rồi nhấn Close hoặc Apply to All. 1.3. Thiết lập Slide Master: 7
Thiết kế bài giảng điện tử cơ bản và nâng cao Nguyễn Lương Hùng Bước 1: Chọn nút View trên thanh công cụ, chọn Slide Master các trang của Slide Master xuất hiện. Bước 2: Thiết kế nội dung, ảnh nền, tiêu đề bài giảng, số trang, thời gian, thông tin tác giả như với một trang soạn thảo nội dung. Sau khi hoàn tất nhấn Close Master View. Lưu ý: Đối với bài giảng có sử dụng thiết lập Slide Master, chúng ta sẽ không thể xóa các nội dung của nó bên ngoài trang soạn thảo, khi này muốn xóa nội dung đi chúng ta phải vào lại Slide Master để xóa hết đi rồi nhấn Close Master View như khi tạo mới. 1.4. Khóa slide trình chiếu: Bước 1: Chọn Slide Show, chọn Setup Slide Show xuất hiện cửa sổ để ta thiết lập Bước 2: Tại cửa sổ Setup Slide Show nếu tích vào All thì bài giảng sẽ được điều khiển trình chiếu từ đầu đến hết, nếu tích vào From ta sẽ nhập được trang bắt đầu và trang kết thúc. Khi đó chỉ có thể trình chiếu được trong khoảng các trang đó mà không thể đến trang tiếp theo. (Để bỏ thiết lập ta nhấn lại vào nút All) 1.5. Nén ảnh giúp giảm dung lượng bài giảng: Bước 1: Nhấp đúp chọn một ảnh bất kì đã được chèn vào bài giảng, trên thanh công cụ chọn thẻ Compress . Bước 2: Tại cửa sổ Compress Pictures tích chọn dòng E-mail (96ppi): minimixe document size for sharing, nhấn OK rồi lưu bài Powerpoint lại để hoàn tất. Lặp lại thao tác này nhiều lần sẽ giảm tiếp dung lượng xuống đến khi không thấy sự thay đổi thì dừng lại. 1.6. Lưu slide thành các file ảnh: Bước 1: Sau khi hoàn tất soạn thảo, vào lại File, chọn Save As, đặt tên cho thư mục chứa các file ảnh. Bước 2: Tại Save as type, nhấn chọn rồi tìm và chọn JPEG File 8
Thiết kế bài giảng điện tử cơ bản và nâng cao Nguyễn Lương Hùng interchange Format, chọn Save. Khi xuất hiện thông báo thì chọn Every slide (tất cả slide) hoặc Current Slide Only (Slide đang chọn). Để hoàn tất nhấn OK. Lưu ý: Trước khi lưu ra dạng ảnh, đối với các slide chứa phim ta trình chiếu Powerpoint lên và để dừng tại vị trí ta cần lấy hình ảnh. Làm như vậy khi lưu lại slide đó sẽ hiển thị hình ảnh khi tạm dừng. 1.7. Lấy các file âm thanh và video có trong bài giảng: Trong một bài giảng powerpoint ta thấy có các file nhạc và phim. Để có thể lấy file đó sử dụng với nhiều mục đích khác nhau, ta làm như sau: Bước 1: Tạo một thư mục, đặt tên cho thư mục đó không có dấu, copy file powerpoint chứa phim, nhạc cần lấy vào thư mục vừa tạo. Lưu ý chỉ file có định dạng pptx (Tức làm trên Powerpoint 2007 trở lên) mới làm được. Bước 2: Nhấn phải chuột vào file Powerpoint, chọn Rename (hoặc nhấn một cái vào tên file rồi chờ một chút nhấn thêm lần nữa), tên file được bôi đen, tại vị trí đuôi của tên file, phần “pptx” ta xóa đi và gõ vào tên “zip” sau đó nhấn Enter hoặc đặt chuột ra ngoài. Nếu xuất hiện thông báo xác nhận ta nhấn Yes để hoàn tất. Lưu ý: Đối với các máy tính chưa cấu hình để hiện đuôi chương trình (ở đây là pptx) thì ta thao tác như sau: - Vào Computer hoặc This PC: + Đối với Windows 7: Chọn Organize, chọn Folder and Search Options, chọn View + Đối với Windows 10: Chọn View, chọn Options, chọn View - Kéo thanh trượt xuống dưới, tại dòng Hide extensions for known file types ta bỏ dấu tích đi, nhấn OK để hoàn tất. Bước 3: Giải nén file Powerpoint vừa đổi định dạng bằng cách nhấn phải chuột vào file nén, chọn Extract Here, mở thư mục có tên ppt, chọn mở thư mục media rồi kiểm tra các file dữ liệu ảnh, âm thanh và video có trong bài Powerpoint đã được tác thành các file độc lập. Ta có thể đặt lại tên và copy các file đó vào thư mục nào đó để sử dụng trong các bài giảng khác. Bài 3: Tạo trang soạn thảo bài giảng Bước 1: Tại trang soạn thảo, nhấn phải chuột chọn Layout rồi chọn giao diện Blank để hủy tất cả các khung Text đi. Để tạo trang mới, ta đặt chuột vào slide hiện có nhấn Enter 9
Thiết kế bài giảng điện tử cơ bản và nâng cao Nguyễn Lương Hùng Bước 2: Vào Insert, chọn Text box di chuột đặt vào vị trí cần tạo văn bản, giữ chuột trái kéo tạo thành khung text. Bước 3: Nhập văn bản vào khung vừa tạo. Nhấn Enter. Bước 4: Định dạng văn bản trong slide: - Đặt chuột vào một trong 4 cạnh của khung text hoặc bôi đen phần văn bản cần định dạng, chọn Home rồi chọn biểu tượng để chọn đổ màu cho văn bản. Nếu muốn chọn thêm các màu khác thì nhấn chọn More Colors… rồi chọn màu. (Nội dung chọn màu xanh dương (Màu thứ 2 từ phải sang hàng trên cùng hoặc màu xanh rêu trên nút 9 giờ). Tiêu đề, đề mục nên chọn màu nâu đỏ). - Chọn font chữ, cỡ chữ, kiểu chữ cho văn bản (Font Arial hoặc Times New Roman, cỡ chữ khoang từ 24 đến 28). Căn lề văn bản, dãn dòng cho văn bản. Bài 4: Chèn hiệu ứng cho đối tượng: Bước 1: Chọn hình ảnh hoặc bôi đen đối tượng văn bản, vào menu Animations, chọn Animation Pane (với 2007 chọn Custom Animations). Chọn nút Add Animation (với 2007 chọn Add Effect) rồi chọn nhóm hiệu ứng: Trong đó: Entrance (ngôi sao xanh) là hiệu ứng xuất hiện; Emphasis (ngôi sao vàng) hiệu ứng nhấn mạnh, nhấp nháy, Exit (ngôi sao đổ) biến mất; Motion Paths là hiệu ứng chuyển động theo quỹ đạo. Để có thêm nhiều hiệu ứng hơn ta nhấn chuột chọn các dòng More… bên dưới. 10
Thiết kế bài giảng điện tử cơ bản và nâng cao Nguyễn Lương Hùng Bước 2: Để chọn kiểu hiệu ứng nào ta nhấn vào nhóm hiệu ứng đó rồi chọn hiệu ứng con. Chọn hướng của hiệu ứng bằng cách chọn Effect Options chọn hiệu ứng con. Để thiết lập hiệu ứng tự động hay On click ta nhấn vào nút mũi tên ở thẻ Start (phía trên danh sách hiệu ứng) hoặc nhấn phải chuột vào hiệu ứng rồi chọn thuộc tính tương ứng là On Click (nhấn chuột hiệu ứng mới chạy), After Previous (chạy sau khi đối tượng trước đã ra), With Previous (chạy cùng đối tượng trước), rồi chỉnh thời gian nhanh chậm ở thẻ Duration (2007 là Speed) bên dưới. Để huỷ hiệu ứng ta chọn hiệu ứng trong danh sách rồi nhấn phím Delete. Muốn chọn thêm hiệu ứng cho đối tượng ta lặp lại thao tác như ở trên là đươc. Bước 3: Để thay đổi thứ tự xuất hiện của hiệu ứng ta nhấn chọn hiệu ứng của đối tượng muốn thay đổi giữ chuột trái kéo lên trên hoặc xuống dưới hiệu ứng khác. (có thể nhấn chọn hiệu ứng rồi nhấn vào mũi tên xanh lên xuống bên dưới bảng danh sách hiệu ứng Bài 5: Chèn ảnh vào bài giảng Bước 1: Chọn slide cần chèn, chọn Insert Picture This Device… chọn đến thư mục chứa ảnh cần chèn, chọn ảnh rồi nhấn Open để chèn vào. Bước 2: Để chỉnh sửa kích thước ảnh ta nhấn chuột vào ảnh rồi nhấn chuột vào các nút trắng xung quanh ảnh, giữ chuột trái, kéo chuột hướng vào tâm để thu nhỏ kích thước, kéo xuống để phóng to ảnh (Lưu ý: Khi kéo cần chọn nút trắng ở 4 góc ảnh để tránh ảnh bị biến dạng tỉ lệ) 11
Thiết kế bài giảng điện tử cơ bản và nâng cao Nguyễn Lương Hùng Bước 3: Để chỉnh sửa cắt bớt vùng thừa xung quanh của ảnh ta nhấn chọn ảnh, vào Format, (hoặc nhấp đúp vào ảnh), chọn Crop , xung quanh ảnh xuất hiện các nút đen, đưa chuột đến nút đen ở 1 trong bốn cạnh khi xuất hiện nút màu đen thì giữ chuột kéo vào để xén bỏ, nhấn chuột ra ngoài vùng chọn để hoàn tất. Bước 4: Muốn xoay ảnh ta đưa chuột đến mũi tên cong màu đen trên ảnh, giữ chuột xoay hướng mong muốn. Muốn lật ảnh 900, 1800…ta nhấp đúp chuột vào ảnh, chọn Rotate Objects , chọn góc xoay phù hợp. Bước 5: Để tạo khung viền cho ảnh ta có thể nhấp đúp chuột vào ảnh (hoặc nhấn chọn ảnh rồi vào nút Format). Trên thanh công cụ, tại nhóm Picture Styles, nhấn nút mũi tên rồi chọn hiệu ứng. Bài 6: Tạo Album ảnh: Bước 1: Chọn slide cần chèn, chọn Insert, chọn Photo Album, tại cửa sổ Photo Album, chọn nút File/Disk, tìm đến thư mục chứa ảnh cần chèn, chọn ảnh (muốn chọn nhiều ảnh thì giữ phím Ctrl rồi nhấn vào các ảnh chọn, nhấn Insert. Bước 2: Tại cửa sổ Photo Album, tại Picture layout chọn: Fit to slide (ảnh nằm giữ trang), 1 picture (1 ảnh nằm trên trang) 2 picture (2 ảnh nằm trên một trang)… tại Frame shape nếu chọn 1 picture trở lên trên một trang thì chọn vị trí hiển thị ảnh. Tại Thêm, nhấn Browse chọn giao diện cho Album (có sẵn khi cài officce). Nhấn Create để hoàn tất. Bước 3: Tại giao diện Powerpoin tiến hành nhập tiêu đề cho Album ở trang đầu tiên, chỉnh sửa kích thước ảnh (tạo hiệu ứng nếu cần). Sau đó vào Insert, chọn Audio, chọn Audio on MyPC, tìm và chèn âm thanh vào làm nền. Sau khi chèn âm thanh vào nhấn chọn biểu tượng loa âm thanh trên trang, tích chọn thẻ Play in Background để âm thanh động phát liên tục khi trình chiếu chuyển trang đồng thời biểu tượng Audio cũng ẩn trong trang. 12
Thiết kế bài giảng điện tử cơ bản và nâng cao Nguyễn Lương Hùng Bước 4: Chọn thẻ Transitions, chọn hiệu ứng chuyển trang bất kỳ, tích vào thẻ After, chỉnh thiết lập thời gian chuyển trang rồi nhấn thẻ Apply To All để hoàn tất. Bước 5: Lưu bài File Album lại. Để lưu file thành một file bài giảng thông thường ta làm như soạn bài giảng. Muốn xuất ra video ta vào File, chọn Export, chọn Create a Video (xuất thàn video), chỉnh chất lượng video, thời gian chạy rồi nhấn chọn Create Video, đặt tên cho video rồi nhấn Save để lưu. Bài 7: Chụp ảnh màn hình và chỉnh sửa ảnh đã chụp: Bước 1: Ẩn cửa sổ Powerpoint đang làm việc lại. Mở chương trình hoặc đối tượng cần chụp ra. Nhấn chọn biểu tượng bài giảng Powerpoint vừa ẩn trên công cụ. Chọn trang cần chèn đối tượng sau khi chụp. Bước 2: Trên thanh Toolbar chọn tab Insert, kích vào biểu tượng Screenshot chọn Screen Clipping. Chọn “screen clipping” để chọn phần hình ảnh muốn chụp. Bước 3: Giữ và di chuột trái đánh dấu vùng chọn cần chụp, nhả chuột ra phần vừa chọn sẽ được chụp và chèn vào Powerpoint. (Để hủy chụp ta nhấn phải chuột vào cửa sổ đang chọn) Bước 4: Để chỉnh sửa cắt bớt vùng thừa xung quanh của ảnh đã chụp ta nhấn chọn ảnh, vào Format, (hoặc nhấp đúp vào ảnh), chọn Crop rồi chỉnh sửa vùng cần cắt bỏ bắng cách di chuyển các nút đen xung quanh ảnh, chọn tiếp Crop. Lưu ý: Đối với các đoạn phim trong máy tính hoặc trên mạng ta cũng có thể mở xem, nếu muốn chụp ảnh thời điểm nào ta nhấn tạm dừng rồi mở Powerppoint lên và thao tác như trên. Bài 8: Chèn âm thanh: 8.1. Chèn âm thanh từ một tập tin trên máy tính: 13
Thiết kế bài giảng điện tử cơ bản và nâng cao Nguyễn Lương Hùng Bước 1: Chọn slide cần chèn, nhấn chọn menu Insert rồi chọn nút Audio, chọn Audio on MyPC… tìm đến tập tin âm thanh cần chèn, nhấn Insert. Bước 2: Nhấp đúp chuột vào biểu tượng loa, chọn thẻ PlayBack phía trên thanh công cụ, điều chỉnh volume để chỉnh âm lượng, Tại thẻ Start, chọn Automatically để thiết lập tự động chạy. Muốn để âm thanh chạy nền cho tất cả cả trang thì tích chọn Play Across Slides. Tích vào Hide During Show để ẩn biểu tượng âm thanh khi trình chiếu. Bước 3: Cắt âm thanh: Sau khi chèn âm thanh, nếu muốn cắt bớt phần đầu hoặc cuối của đoạn âm thanh ta nhấn chuột phải vào biểu tượng loa, chọn Trim. Tại cửa sổ Trim Audio ta nhấn nút tam giác để nghe và xác định vị trí cần cắt. + Cắt phần âm thanh ở đầu: Nhấn chuột kéo thanh trượt màu xanh ngoài cùng bên trái sang phải đến vị trí cần giữ lại (có thể kéo một chút rồi nhập thời gian chính xác vào ô Start Time) + Cắt âm thanh ở cuối: Nhấn chuột kéo thanh trượt màu đỏ từ phải sang trái đến vị trí cần giữ lại âm thanh (có thể kéo một chút rồi nhập thời gian chính xác vào ô End Time) + Nhấn OK để hoàn tất. Để khôi phục lại ta vào như lúc cắt, kéo nút xanh, đỏ đến đầu hoặc cuối! 8.2. Thu âm Bước 1: Chọn Insert, chọn mũi tên ở Audio, Record Audio. Hộp thoại Record Sound xuất hiện. Bước 2: Tại Recorded Sound đặt lại tên cho file thu âm, nhấn nút chấm đỏ để thu, để tạm dừng ta nhấn lại nút đó, nhấn nút stop hình chữ nhật để kết thúc. Để nghe thử ta nhấn Play. Nếu ổn nhấn OK để chèn vào trang, khi này sẽ xuất hiện một biểu tượng hình chiếc loa ở giữa slide trình chiếu, kéo thả biểu tượng này đến vị trí thích hợp. 14
Thiết kế bài giảng điện tử cơ bản và nâng cao Nguyễn Lương Hùng Bài 9: Chèn video từ máy tính: Bước 1: Vào menu Insert chọn Video, chọn Video on MyPC… một cửa sổ mở ra, tìm đến thư mục chứa Video, chọn Video cần chèn (hỗ trợ các định dạng video như wmv, avi, mpeg, mov, mp4,…) nhấn Insert để chèn. Sau đó tiến hành chỉnh sửa kích thước như với ảnh. Bước 2: Thiết lập chế độ chạy cho file video đã chèn bằng cách chọn phim trên trang soạn thảo, chọn thẻ PlayBack phía trên thanh công cụ, điều chỉnh các volume để chỉnh âm lượng, nhấn vào hộp Start chọn Automatically để thiết lập tự động (chèn phim cho E-learning nên để tự động còn để dạy trên lớp thì nên để When Clicked On để nhấn chuột vào phim mới chạy. Bước 3: Cắt phần đầu hoặc sau của đoạn video như với cắt âm thanh ở trên. Nhấn chọn đoạn phim, chọn thẻ Format, chọn Color để thay đổi các tông màu. Chọn Corrections sau đó thay đổi độ sáng và độ tương phản tại hai mục Brightness và Contrast phía dưới. Bước 4: Chèn ảnh làm bìa cho phim: Tại thẻ Format, chọn Poster Frame chọn Image from File, chọn Form a File rồi tìm chọn file ảnh phù hợp nhấn Open để chèn ảnh vào làm bìa. Đoạn video sẽ được che phủ bởi hình ảnh vừa chọn, bạn nhấn nút Play bên dưới để phát. Bên cạnh đó, thẻ Format còn có các chức năng khác như Corrections (thay đổi nhanh độ sáng và độ tương phản của video, chỉ với một cú nhấn chuột), Video Shape (chọn hình dạng của khung video, như hình tròn, hình hộp,…). Nếu muốn đổi màu cho đoạn phim ta lại nhấp đúp hoặc chọn thẻ Format, chọn Color rồi chọn màu cần đổi cho đoạn phim. Bài 10: Chèn hình vẽ vào bài giảng: 15
Thiết kế bài giảng điện tử cơ bản và nâng cao Nguyễn Lương Hùng Bước 1: Tại thanh công cụ, ta chọn thẻ Insert hoặc Home, (nếu chọn Insert thì ta chọn Shapes, còn nếu chọn Home thì chọn đối tượng vẽ hình tại Drawring). Nhấn chuột nút mũi tên rồi kéo con trượt để chọn các chủ đề hình mà mình muốn vẽ. Bước 2: Di chuột đến vị trí cần vẽ, giữ chuột trái để di chuột vẽ hình đối tượng, nhả chuột để hoàn tất. Nhấn chuột vào hình rồi chọn các nút trắng xung quanh hình để káo chỉnh kích thước lớn nhỏ. Muốn di chuyển hình đến vị trí khác ta nhấn chuột vào hình rồi di chuột đến vị trí cần đặt. Lặp lại thao tác đối với các đối tượng hình khác. Bước 3: Để đổ màu, chèn hình ảnh cho nền hình vẽ ta nhấp đúp chuột chọn hình vẽ, tại thanh công cụ chọn mũi tên ở nút Shapes Fill rồi lựa chọn các tính năng sau: - Chọn màu cho nền (nếu muốn chọn màu khác nhấn vào More fill Colors…chọn Standard), nhấn chọn màu mình thích. - Chọn Picture, xuất hiện cửa sổ, chọn thư mục, chọn ảnh cần chèn sau đó nhấn Open để chèn ảnh vào làm nền. - Chọn hoặc Texture để trộn màu hoặc chọn nền có sẵn cho hình vẽ. Bước 4: Muốn đổ màu viền cho hình vẽ ta cũng nhấn đúp để chọn hình, tại thành công cụ ta chọn Shapes Outline rồi lần lượt chọn màu viên ở More Outline Colors, chọn Weight để chọn độ dày viền, Dashes để chọn kiểu viền. Bước 5: Muốn tạo hiệu ứng mở rộng (bóng đổ, 3D) cho đối tượng hình vẽ thì tại thanh công cụ ta chọn Shapes Effects rồi chọn các loại thuộc tính mở rộng bên dưới, chọn đối tượng muốn dùng. Bài 11: Chèn các biểu tượng Icons: Bước 1: Chọn trang, chọn thẻ Insert tại nhóm llustrations chọn 16
Thiết kế bài giảng điện tử cơ bản và nâng cao Nguyễn Lương Hùng Icons xuất hiện giao diện các chủ đề Icons. Bước 2: Tại giao diện Insert Icons, nhấn chọn chủ để biểu tượng cần chèn (hoặc kéo thanh trượt bên phải Accessibility), chọn biểu tượng cần chèn, muốn chèn nhiều biểu tượng vào cùng lúc lần lượt nhấn chọn các Icons. Nhấn Insert để chèn biểu tượng vào. Bước 3: Sau khi chèn Icons vào muốn di chuyển Icons đến vị trí khác ta nhấn vào biểu tượng, xuất hiện mũi tên 4 chiều, di chuột kéo đi chỗ khác. Muốn chỉnh kích thước, nhấn chuột vào Icons, đưa chuột đến nút tròn xung quanh, di chuột kéo ra đẩy vào để phóng to thu nhỏ. Muốn xóa ta nhấn chọn rồi nhần Delete (Del) trên bàn phím. Bài 12: Chèn đối tượng 3D Models (máy phải kết nối Internet): Bước 1: Chọn trang, chọn thẻ Insert tại nhóm llustrations chọn 3D Models xuất hiện giao diện Online 3D Models, nhấn chọn chủ đề cần chọn, lần lượt chọn các đối tượng cần chèn (Có thể chọn nhiều đối tượng cùng lúc), nhấn OK để hoàn tất. Bước 2: Nhấn chọn đối tượng vừa chèn, muốn di chuyển vị trí khác, khi xuất hiện mũi tên 4 chiều màu đen giữ chuột trái kéo đến vị trí cần đặt. Muốn xoay hướng cho đối tượng đặt chuột vào nút oval giữa ảnh kéo, muốn chỉnh kích thước to nhỏ, nhấn chọn đối tượng, kéo nút tròn trắng xung quanh để chỉnh. Bước 3: Đặt hiệu ứng chuyển động 3D. Chọn đối tượng cần 17
Thiết kế bài giảng điện tử cơ bản và nâng cao Nguyễn Lương Hùng đặt hiệu ứng, chọn nút Animatios, tại Add Animatio, trong nhóm hiệu ứng 3D ta chọn và xem hiệu ứng bất kỳ, nhấn chọn hiệu ứng để hoàn tất, muốn chọn hiệu ứng con ta chọn nút Effect Options, chọn kiểu hiệu ứng con. Đặt chế độ tự động hoặc không tự động chạy cho hiệu ứng. Trình chiếu xem thử kết quả. Bài 13: Chèn đối tượng SmartArt cho bài giảng: Bước 1: Chọn trang, chọn thẻ Insert tại nhóm llustrations chọn SmartArt. Bước 2: Nhấn vào lệnh SmartArt để mở hộp thoại Choose a SmartArt Graphic. Bạn có thể chọn các loai SmartArt và lựa các kiểu riêng từ trong danh sách. Ta cũng có thể xem trước hình hoặc miêu tả ngắn về nó trong khu vực xem trước. Bước 3: Chọn kiểu SmartArt và nhấn OK hoặc nhấn đúp chuột vào kiểu đó để chèn nó vào slide. SmartArt sẽ được chèn vào slide cùng với đó là các ô văn bản. Bước 4: Nhấn chuột vào SmartArt đã tạo nhấn nút mũi tên để thêm đối tượng hoặc thêm text box. Nhập các chi tiết cần thiết và đóng ô văn bản để kết thúc việc chèn SmartArt. Nếu Text nào không dùng đến có thể xóa bỏ. Bài 14: Vẽ biểu đồ: Bước 1: Chọn thẻ Insert, chọn Chart, rồi chọn loại biểu đồ cần vẽ nhấn OK. Bước 2: Microsoft Excel xuất hiện chứa các số liệu mẫu của đồ thị như hình sau. Ta lần lượt sửa nội dung ở cột A, đặt lại tên nội dung của biểu đồ cột, thay đổi số liệu đơn vị tính ở các cột B, C, D…. 18
Thiết kế bài giảng điện tử cơ bản và nâng cao Nguyễn Lương Hùng Sau đó tắt cửa sổ file Excel đi để hoàn tất. Bước 3: Sau khi soạn thảo, để chỉnh sửa biểu đồ ta làm như sau: - Đổ màu cho cột: Để đổ màu cho cột biểu đồ nào ta nhấn chuột vào cột đó, nhấn phải chuột rồi chọn Format Data Series, chọn Fill, chọn Solid fill rồi chọn màu cần đổ rồi nhấn Ok để hoàn tất. - Để thay đổi đơn vị tính của cột: Nhấn chọn số ở phần cột tung, nhấn phải chuột chọn Format axis. Tại cửa sổ Axis options tích chuột vào các nút tròn phần Fixed rồi lần lượt thay đổi thông số rồi nhấn Close để hoàn tất. - Để đổ màu nền biểu đồ: Nhấn đúp chuột vào vùng nền bất kì, xuất hiện cửa sổ màu, chọn Fill, chọn Solid rồi chọn màu cho nền rồi nhấn Close để kết thúc. - Để đổ màu cho văn bản ta nhấn chọn văn bản và đổ màu như đối với văn bản soạn thảo thông thường. Bài 15: Chèn bảng biểu cho bài giảng: Bước 1: Chọn nút Insert, chọn Table trên Ribbon Bước 2: Nhấn chuột chọn số dòng và số cột cho bảng dữ liệu, nhả chuột ra để haòn thành việc chọn. Bước 3: Sau khi tạo được bảng với số dòng và số cột như ý mình. Tại trang soạn thảo ta có thể chỉnh độ rộng cột và độ cao dòng giống như với word và Excel (đưa chuột đến đường nét cột và hàng xuất hiện mũi tên hai chiều, giữ chuột trái di chuột để chỉnh). Bước 4: Để đổ màu nền và màu viền cho bảng ta đưa chuột đến một trong bốn cạnh của bảng, nhấp đúp chuột, tại thanh công cụ ta thực hiện các bước sau: - Nhấn chọn thẻ Shading rồi nhấn chọn màu cần chọn. Để có thêm nhiều màu hơn ta chọn More fill Colors… chọn Standard rồi chọn màu. (Thao tác giống như đổ màu nền cho đối tượng hình vẽ Shapes) - Nhấn chọn Pen color để chọn màu bút, chọn độ dày nét ngay phía trên (tại ô 1pt), sau đó nhấn chọn nút mũi tên ở Borders . 19
Thiết kế bài giảng điện tử cơ bản và nâng cao Nguyễn Lương Hùng - Nếu chỉ muốn đổ nền hoặc viền cho cột hay dòng nào đó ta nhấp đúp vào một trong 4 cạnh của bảng rồi bôi đen khu vực cần đổ nền hoặc viền rồi thực hiện các thao tác trên. Bước 5: Nhập văn bản: Để nhập văn bản vào bảng ta có thể đặt chuột trực tiếp vào ô cần nhập rồi gõ nội dung vào. Ngoài ra nếu muốn đặt hiệu ứng cho nội dung văn bản thì ta có thể tạo Text box rồi nhập văn bản vào đó để tạo chuyển động cho văn bản. Bài 16: Nhóm các đối tượng trong trang soạn thảo Bước 1: Chọn các đối tượng Shapes hay đối tượng văn bản, tranh… bằng cách di chuột khoanh trùm lên các đối tượng hoặc giữ phím Ctrl và nhấn chuột vào từng đối tượng. Bước 2: Tại nhóm Arrange ở dưới thẻ Format chọn thẻ Group rồi chọn Group để nhóm. Hoặc nhấn phải chuột vào một đối tượng bất kì chọn Group rồi chọn Group để hoàn tất Bước 3: Sau khi đã nhóm các đối tượng, để chỉnh sửa hoặc sao chép riêng một đối tượng nào đó trong nhóm ta chỉ cần nhấn chuột vào nhóm rồi nhấn thêm một lần nữa vào đối tượng cần chọn và tiến hành sao chép hoặc chỉnh sửa. Nhấn chuột ra ngoài để hoàn tất. Bước 4: Muốn hủy nhóm tại nhóm Arrange ở dưới thẻ Format chọn thẻ Group rồi chọn Ungroup để nhóm. Hoặc nhấ n phải chuột vào một đối tượng bất kì chọn Group rồi chọn Ungroup để hủy nhóm. Bài 17: Tạo liên kết Hyperlink Liên kết trong PowerPoint giúp kết nối giữa các Slide trong cùng một tập tin lại với nhau hay liên kết từ tập tin PowerPoint với một tập tin khác hay liên kết đến Interrnet,… thông qua một biểu tượng hay chuỗi đối tượng liên kết. Liên kết trong PowerPoint chia làm 2 dạng chính: 17.1. Liên kết trong một bài: Bước 1: Chọn trang cần liên kết, chọn đối tượng có sẵn trong trang hoặc tạo một đối tượng làm nút liên kết (có thể là nút Shapes, ảnh, 20
Thiết kế bài giảng điện tử cơ bản và nâng cao Nguyễn Lương Hùng văn bản…) Bước 2: Chọn đối tượng được sử dụng làm nút liên kết, chọn Insert, họn Hyperlink. Tại cửa sổ Hyperlink, chọn Place in this Document, chọn trang cần liên kết đến, nhấn OK để hoàn tất. Sau khi liên kết nhấn trình chiếu rồi nhấn vào nút liên kết để kiểm tra kết quả. Lưu ý: Cần chú ý ngoài liên kết để đến trang đích thì tại trang liên kết đến nhất thiết ta cần tạo nút liên kết quay về trang bắt đầu hoặc trang kế tiếp để tiếp tục trình chiếu. 17.2. Liên kết ngoài: Bước 1: Chọn trang cần liên kết, chọn đối tượng có sẵn trong trang hoặc tạo một đối tượng làm nút liên kết (có thể là nút Shapes, ảnh, văn bản…) Bước 2: Trong cửa sổ Hyperlink, chọn Existing File or Web Page - Gõ địa chỉ Website muốn liên kết tới vào Address rồi nhấn OK để hoàn tất. - Nếu liên kết đến một tập tin khác thì nhấn chọn nút mũi tên tại cửa sổ Look in rồi tìm đến thư mục hoặc tập tin muốn liên kết tới rồi nhấn OK để hoàn tất. Sau khi liên kết nhấn trình chiếu rồi nhấn vào nút liên kết để kiểm tra kết quả. Nhấn nút Esc để thoát cửa sổ bài giảng trình chiếu liên kết tới hoặc nhấn tắt cửa sổ để tiếp tục sử dụng bài giảng đang sử dụng. Lưu ý: Để hủy liên kết ta tại cửa sổ Insert Hyperlink ta xóa địa chỉ, đường dẫn thư mục, file đã chọn rồi chọn Remove Hyperlink. Bài 18: Cắt vùng thừa xung quanh video và ảnh: 21
Thiết kế bài giảng điện tử cơ bản và nâng cao Nguyễn Lương Hùng Bước 1: Chèn đoạn video hoặc ảnh (biên tập bằng một số chương trình do kích thước nhỏ nên có vùng đen thừa bên) Bước 2: Nhấn chọn đoạn video hoặc hình ảnh cần xén, vào nút Format, chọn Crop, đưa chuột đến các nút chữ nhật nhỏ ở giữa các cạnh thấy xuất hiện biểu tượng nét đen sổ dọc và nét ngang cắt giữa thì giữ chuột trái kéo vào vùng gianh giới hình ảnh rồi nhấn chuột ra ngoài phần thừa lập tức biến mất. Bước 3: Tiến hành cắt các vùng thừa còn lại, sau khi cắt xong ta lưu bài Powerpoint lại. Bài 19: Lưu và nén bài giảng PowerPoint: Bước 1: Mở tập tin PowerPoint Presentation. Nhấp vào tab “File” và chọn “Save As”. Bước 2: Nhập tên tập tin. Tại Save as Type, chọn loại tập tin sẽ lưu, trong bài này chúng ta chọn loại tập tin Powerpoint presentation (đuôi pptx). Nhấp chuột vào Tools và chọn “Compress Pictures” Bước 3: Chọn “Delete cropped area of pictures”. Sau đó chọn một trong những tùy chọn “Target output” như “Screen (150 ppi): good for web pages and projectors”. Bạn có thể chọn bất kỳ tùy chọn khác như In, Email… theo yêu cầu đặt ra. Nhấn OK để hoàn tất Bài 19: Chuyển bài thuyết trình sang định dạng video PowerPoint cho phép chuyển bài thuyết trình sang một số định dạng video thông dụng như Windows Media Video (.wmv) và chúng ta có thể dùng các công cụ xử lý phim để chuyển đổi sang các định dạng video khác như .avi, .mov,… Đặc biệt khi chuyển bài thuyết trình sang định dạng video là tất cả các hiệu ứng, hoạt cảnh, âm thanh hay phim nhúng trong bài đều được tự động chuyển theo kể cả việc ghi âm lồng tiếng và sử 22
Thiết kế bài giảng điện tử cơ bản và nâng cao Nguyễn Lương Hùng dụng con trỏ laser trong bài thuyết trình. Các bước thực hiện như sau: Bước 1: Mở bài muốn chuyển sang định dạng video. Bước 2: Vào ngăn File, Chọn lệnh Share hoặc Save & Sent. Tại nhóm File Types, chọn Create a Video Bước 3: Chọn chất lượng video tại hộp xổ xuống phía bên phải cửa sổ Share. Có 3 lựa chọn cho bạn: ♦ Computer & HD Displays: Để tạo video với chất lượng hình ảnh cao nhất và tập tin sẽ có dung lượng lớn nhất. Kiểu kết xuất này có thể dùng để phát trên màn hình máy tính, máy chiếu hoặc các thiết bị hiển thị có độ phân giải cao. ♦ Internet & DVD: Cho chất lượng video ở mức trung bình và tập tin có kích thước vừa phải. Kiểu kết xuất này thích hợp cho việc chia sẽ qua mạng internet hay chép ra đĩa DVD. ♦ Poratble Devices: Xuất ra video có chất lượng thấp nhất và tập tin sẽ có kích thước nhỏ nhất. Loại kết xuất này thích hợp để tải vào các thiết bị di động như Zune, các PDA hay Smart Phone… Bước 4: Tại Use Recorded Timings and Narrations bạn có các tùy chọn sau: ♦ Don't Use Recorded Timings and Narrations: Nếu bạn không muốn lồng tiếng và ghi lại các hoạt động của con trỏ laser thì chọn tùy chọn này. ♦ Use Recorded Timings and Narrations: Chỉ cho phép chọn khi bạn đã hoàn tất việc lồng tiếng và các hoạt động của con trỏ laser trong bài thuyết trình. Bạn chọn tùy chọn này nếu muốn video kết xuất có lồng tiếng và các hoạt động của con trỏ laser. Bước 5: Nhấn Create Video, hộp thoại Save As xuất hiện. Đặt tên tập tin, chọn nơi lưu trữ và nhấn nút Save để bắt đầu chuyển đổi. PHẦN THỨ BA CÁC KỸ THUẬT NÂNG CAO TRONG POWEPOINT 23
Thiết kế bài giảng điện tử cơ bản và nâng cao Nguyễn Lương Hùng Bài 1. Sử dụng kĩ thuật Triggers để tạo bài tập, trò chơi: Kĩ thuật Triggers hướng dẫn ta thực hiện điều sau đây: kích hoạt hiệu ứng họat hình của đối tượng A bằng cách click chuột lên đối tượng B. Nếu click chuột ngoài đối tượng B, đối tượng A sẽ không được kích hoạt hiệu ứng. Triggers (Kỹ thuật cò súng) là một kỹ thuật khó và phức tạp mà ít tài liệu nào nói đến một cách rõ ràng. Trong bài viết này tôi nói đến việc sử dụng Triggers để tạo ra các trò chơi trong việc giảng dạy. Bước 1: Vào Insert, chọn Shapes, chọn hình cần vẽ (ngoài ra có thể nhập văn bản hoặc chèn ảnh vào). Trình bày đổ màu nền, màu viền hoặc màu sắc chữ cho phù hợp Bước 2: Tạo hiệu ứng chuyển động cho đối tượng (hiệu ứng xuất hiện, nhấn mạnh hoặc biến mất) Bước 2: Thực hiện Triggers Chọn hiệu ứng của đối tượng ở thanh Taskpane, nhấn phải chuột vào hiệu ứng, chọn Timing… Tại cửa sổ Timing…. Nhấn chọn nút Triggers Sau đó tích vào dòng “Start effect on Click of”. Chọn đối tượng tác động để hiệu ứng thực hiện 24
Thiết kế bài giảng điện tử cơ bản và nâng cao Nguyễn Lương Hùng Các bạn có thể áp dụng kỹ thuật Trigger để tạo trò chơi ô chữ, Ai là triệu phú... Bài 2. Sao chép và chỉnh sửa trò chơi có sẵn đưa vào bài giảng: Bước 1: Mở thư mục chứa các trò chơi Powerpoint có sẵn trong thư mục HE THONG GAME POWERPOINT (đã được cung cấp). Mở thư mục chứa game cần chọn, mở file game ra. Bước 2: Tại các slide trò chơi, bôi đen tất cả các trang (hoặc giữ phím Ctrl, nhấn chuột chọn tất cả các slide) copy. Đặt chuột vào trang trước phần cần hiện trò chơi trong bài giảng dán các slide mới copy được vào. Bước 3: Sau khi copy nếu slide nào bị lỗi thì ta chỉnh sửa lại cho phù hợp. Nếu bị mất ảnh nền thì có thể chèn ảnh nền vào. Đối với các bài có liên kết hyperlink khi copy như vậy thường mất liên kết ta cần tạo lại liên kết hyperlink là được. Bước 4: Thay nội dung, sau khi chỉnh sửa để nhập câu hỏi hoặc yêu cầu ta chọn rồi nhập vào phần câu hỏi phía trên. Để nhập phương án nhiễu ta nhập vào các thẻ “SAI”, để nhập đáp án đúng ta nhập vào thẻ “ĐÚNG”. Muốn thay đổi thứ tự phương án ta kéo các thẻ phương án đảo vị trí cho nhau là được. Sau khi hoàn tất lưu lại. Bài 3. Trò chơi lật tranh 25
Thiết kế bài giảng điện tử cơ bản và nâng cao Nguyễn Lương Hùng Bước 1: Chèn ảnh vào Slide. Bạn chọn 1 tấm hình mang 1 ý nghĩa nào đó để thiết lập cho trò chơi này, sau đó mở file Powerpoint cần tạo trò chơi, vào Insert, chọn Picture chọn đến ổ đĩa và thư mục chứa ảnh cần chèn để chèn vào. Bước 2: Tạo các ô mảnh ghép và đánh số (Ở đây tôi hướng dẫn chèn ảnh vào để làm miếng ghép điều khiển). Để chèn ảnh, ta vào phần Insert chọn đến ổ đĩa và thư mục chứa ảnh cần chèn (nên lựa chọn hình ảnh khác nhau, sát với nội dung chủ đề bài hoặc trò chơi) Bước 3: Đặt tên cho ảnh. Để đặt tên cho từng ảnh để dễ dàng cho học sinh chọn khi chơi, ta vào Insert, chọn Text box, kẻ Text lên góc ảnh, nhập tên hoặc số cho ảnh, chọn màu sắc, cỡ chữ cho phù hợp. Chọn cả ảnh và text vừa tạo để nhóm lại bằng cách bôi đen rồi nhấn chuột phải chọn Group rồi chọn Group tiếp để nhóm lại. Có thể copy hoặc lặp lại thao tác đối với các ảnh khác. Bước 4: Tạo câu hỏi tương ứng với các tranh cần lật: Có thể chọn Text box hoặc chọn hình vẽ trong Shapes rồi nhập văn bản là câu hỏi vào. Ở đây tôi sử dụng Shapes để dễ thao tác. - Vào Insert, chọn Shapes chọn Rectangle (hình chữ nhật), di chuột trái để vẽ đối tượng, để trình bày đẹp ta nhấp đúp lên hình (hoặc nhấn chọn hình vẽ, chọn Format, chọn Shape Fill để chọn màu nền, chọn Shape Outline để chọn màu viền. - Đặt chuột vào hình vừa vẽ, nhập nội dung câu hỏi vào, bôi đen chọn màu, cỡ chữ và font chữ cho văn bản sao cho phù hợp. - Tạo hiệu ứng đặt Triggers: + Chọn đối tượng Shapes chứa câu hỏi (không được bôi đen chữ), vào Animations, chọn Animation Pane, chọn Add Animation, chọn hiệu ứng xuất hiện bất kì. Để chế đổ On click (lưu ý ghi nhớ tên đối tượng ở phần hiệu ứng) 26
Thiết kế bài giảng điện tử cơ bản và nâng cao Nguyễn Lương Hùng + Chọn lại đối tượng câu hỏi ở trên chọn hiệu ứng biến mất Exit. Chọn On click. + Tương tự, chọn hình ảnh để làm đối tượng điều khiển và tương ứng với nội dung câu hỏi vừa tạo chọn hiệu ứng biến mất bất kì. Để chế độ After Previous (cũng ghi nhớ tên của đối tượng ở phần hiệu ứng) + Nhấn chọn cả 3 hiệu ứng đã tạo ở trên (2 đỏ một màu xanh), (giữ phím Ctrl) rồi lân lượt nhấn chuột cả ba tên hiệu ứng vừa tạo, nhấn vào nút mũi tên phía dưới bên phải, chọn Timing… (như hình minh họa) Bước 5: Tại cửa sổ Timing…chọn Triggers , chọn Start effect on Click of, chọn đến tên của ảnh làm nút điều khiển (ở máy tôi hiện tại chính là Group 8), nhấn Ok để hoàn tất. Trình chiếu Powerpoint lên để chơi thử. Sau khi hoàn tất, lặp lại thao tác ở bước 4 và bước 5 đối với các bức tranh ghép còn lại. Lưu ý: - Nếu học sinh trả lời sai ta không muốn cho miếng ghép mất đi thì khi tạo hiệu ứng biến mất (Exit) cho các tranh ghép ta để chế độ hiệu ứng là On Click chứ không để tự động chạy. - Nếu muốn chèn âm thanh vào khi miếng tranh mở ra ta nhấn phải chuột vào hiệu ứng tranh ghép, chọn Effect Options, chọn No Sound rồi chọn âm thanh bất kì có sẵn hoặc chọn Other Sound để chèn âm thanh bên ngoài vào. Bài 4. Trò chơi ô số may mắn Bước 1: Tạo hình cho các câu hỏi, các slide chứa câu hỏi: 27
Thiết kế bài giảng điện tử cơ bản và nâng cao Nguyễn Lương Hùng - Vào Insert chọn Shapes, chọn các biểu tượng tương ứng với đối tượng chưa số cần tạo (ngoài ra có thể chèn ảnh vào cũng được), giữ chuột trái, di chuột để vẽ hình. Kéo nút vuông ở góc chỉnh kích thước. - Nhấp đúp vào hình vừa vẽ (hoặc nhấn chọn hình rồi chọn thẻ Format phía trên cùng bên phải công cụ), tại Shape Fill chọn màu nền cho hình và tại Shape Outline chọn màu viền, độ dày, kiểu viền... - Nhấn chuột vào hình rồi đánh số thứ tự vào các ô vuông, chọn màu và chỉnh kích thước chữ như hình bên Bước 2: Tạo các slide chứa câu hỏi và đáp án (Số lượng slide tương ứng với số câu hỏi), mỗi slide ghi nội dung 1 câu hỏi và đáp án. Chỉnh thuộc tính cho chữ. Tạo hiệu ứng biến mất cho câu hỏi và hiệu ứng xuất hiện cho đáp án. Bước 3: Tạo liên kết cho các ô số với các slide chứa câu hỏi: Chọn ô số để liên kết, chọn Insert, rồi chọn Hyperlink chọn Place in this Document chọn slide mà mình cần liên kết nhấp OK. Lần lượt làm cho đến hết các ô số. Bước 4: Tạo liên kết cho các trang chứa câu hỏi với trang chứa ô số: - Tại các slide câu hỏi và đáp án ta tạo một hình bằng cách vào Insert, chọn Shapes, chọn đối tượng bất kì (có thể biểu tượng ngôi nhà hoặc mũi tên quay về), vẽ một nút điều khiển (ngoài ra cũng có thể chèn đối tượng ảnh tĩnh hoặc ảnh động) - Chọn đối tượng vừa tạo để liên kết, chọn Insert, rồi chọn Hyperlink chọn Place in this Document chọn slide chứa ô số để quay về nhấp OK. (Cách làm tương tự như với các nút chứa ô số). Chọn trang cần liên kết rồi nhấn OK - Để tạo nút cho các câu hỏi sau ta chỉ cần thực hiện lệnh sao chép và dán. Bước 5: Làm hiệu ứng biến mất sau khi trả lời xong câu hỏi: - Chọn ô số cần biến mất chọn Animations rồi chọn Animation Pane (với Powerpoint 2010 trở lên) còn với Powerpoint 2007 chọn Animations rồi chọn Custom animation cửa sổ tạo và quản 28
Thiết kế bài giảng điện tử cơ bản và nâng cao Nguyễn Lương Hùng lý hiệu ứng xuất hiện chọn Add Animation, chọn hiệu ứng Exit (Biến mất) bất kỳ. Còn đối với Powerpoint 2007 thì chọn Add Effect (Hiệu ứng) Chọn Exit hiệu ứng bất kỳ Nhấn chuột chọn hiệu ứng đã tạo, nhấn vào nút , chọn Timing... chọn Triggers , chọn Start effect on Click of rồi chọn số tương ứng với ô số đã chọn để thiết lập điều khiển hiệu ứng biến mất nhấn OK. Khi này hiệu ứng sẽ xuất hiện dưới đối tượng ô số đã chọn như hình Lặp lại thao tác đối với các số khác. Lưu ý: - Các đối tượng sau, khi tạo hiệu ứng biến mất mặc định hiệu ứng sẽ nằm trên cùng chứ chưa nằm trong đối tượng Trigger như hình trên. Chỉ khi nào thiết lập Timing… thì hiệu ứng mới nằm trong đối tượng Trigger đã chọn. - Kỹ thuật này sẽ áp dụng để sửa các mẫu trò chơi sẽ cung cấp. Bài 5. Trò chơi khỉ con qua sông Bước 1: Tạo trang chứa luật chơi, nội dung luật chơi là: - Trên màn hình có hình ảnh chú khỉ và 10 ô số… Em hãy nhấn chọn ô số để giúp chú khỉ chinh phục được ô đó nhé. - Trong thời gian 5 giây bạn suy nghĩ và đưa câu trả lời. Trả lời đúng bạn sẽ nhận được một phần quà, nếu trả lời sai quyền trả lời sẽ thuộc về bạn khác. - Nếu trả lời đúng ô số sẽ biến mất, chú khỉ sẽ di chuyển vào vị trí đó! - Bạn có thể chọn ô số bất kỳ, hoàn thành hết ô số bạn sẽ giúp chú khỉ qua sông! Bước 2: Truy cập tìm hình ảnh tranh có cảnh dòng sông hợp lý, tải về máy rồi chèn vào trang sau trang luật chơi. Thực hiện các thao tác 29
Thiết kế bài giảng điện tử cơ bản và nâng cao Nguyễn Lương Hùng sau: - Truy cập google.com.vn, tìm và chèn ảnh chú khỉ vào (nếu có Data của tác giả cung cấp thì chèn trực tiếp hoặc copy từ mẫu trò chơi đã có sang). - Vẽ hoặc chèn ảnh chứa các số hoặc biểu tượng nào đó để tạo hiệu ứng liên kết câu hỏi và cũng là vị trí để khi trả lời đúng chú khỉ sẽ được di chuyển đến vị trí đó. Tùy theo số câu hỏi mà ta vẽ các nút tương ứng trên tranh sông. Bước 3: Tạo các trang chứa câu hỏi. Ta có thể chèn hình ảnh khung nền hoặc kết hợp chèn hình ảnh chú khỉ với ảnh rừng mà mình muốn tạo. Tiến hành tạo các nội dung sau cho trang câu hỏi: - Tạo Text hoặc Shapes để vẽ hình rồi nhập nội dung câu hỏi vào đó. Có thể nhập nội dung câu hỏi dạng tự luận hoặc trắc nghiệm đều được. Nếu có tranh ảnh minh họa thì sử dụng chức năng Insert để chèn ảnh vào. Ở đây tôi chèn nội dung như sau: + Câu hỏi: Em hãy cho biết, Số đỏ là tiểu thuyết của tác giả nào? + Nhập phương án trắc nghiệm: A. Nam Cao B. Tố Hữu C. Nguyên Hồng D. Vũ Trọng Phụng (Nếu muốn tạo hiệu ứng Triggers – nhấn chọn đáp án thì nên sử dụng Shapes để tạo) - Tạo text hoặc Shapes để nhập nội dung đáp án đúng vào trang chứa câu hỏi (nếu sử dụng dụng hiệu ứng Triggers thì không cần phải tạo đáp án riêng mà sẽ thiết lập để nhấn chọn đáp án đúng sai sẽ xuất hiện biểu tượng tương ứng). - Tạo hiệu ứng cho cho đáp án. Có hai cách: + Cách 1: Nhập nội dung đáp án vào text khác và đặt hiệu ứng xuất hiện. Ta nhấn chọn text đáp án, chọn Animations, chọn Animation Pane (với PowerPoint 2010 trở lên), chọn Add Animation rồi chọn hiệu ứng xuất hiện cho đáp án. + Cách 2: Tạo Triggers: . Tìm và chèn các biểu tượng cảm xúc vui buồn trên mạng chèn vào vị trí phù hợp. Mỗi trang sẽ chèn vào một mặt cười và một mặt mếu. . Đặt hiệu ứng xuất hiện cho mặt cười và mặt mếu, đối với mặt mếu (chọn sai đáp án) thì nên đặt cả hiệu ứng biến mất để khi chọn sai nhấn lại mặt mếu biến mất để cho học sinh chọn lại. 30
Thiết kế bài giảng điện tử cơ bản và nâng cao Nguyễn Lương Hùng . Nhấn chọn hình ảnh biểu tượng cần thiết lập hiệu ứng, tạo hiệu ứng xuất hiện (biến mất) giống như cách 1, chọn hiệu ứng vừa tạo, nhấp đúp chuột vào hiệu ứng, chọn Timing, chọn Triggers, tích vào dòng Start effect on click off, nhấn chọn nút mũi tên chỉ xuống, chọn đúng tên của phương án điều khiển (nếu chọn mặt cười thì chọn thẻ đáp án đúng, nếu chọn mặt mếu thì chọn thẻ phương án sai). Nhấn Ok để hoàn tất. Lặp lại thao tác với các phương án khác. . Muốn chèn âm thanh động viên ta nhấp đúng vào hiệu ứng, nhấn No Sound, chọn âm thanh tương ứng hoặc chọn Other Sound đề chèn âm thanh từ máy tính vào. - Sử dụng công sụ Shapes hoặc chèn ảnh vào để tạo nút điều khiển quay trở lại trang chủ sau khi đã hoàn thành câu hỏi. Nhấn chọn nút đã tạo, vào Insert, chọn Hyperlink, chọn Place In this Document, chọn số thứ tự của Slide cần quay lại, nhấn OK để hoàn tất. Lưu ý: - Đối với các câu hỏi khác, ta copy cả trang chứa câu hỏi đã tạo, sửa nội dung câu hỏi và nhập nội dung câu hỏi đáp án mới vào. - Để thay đổi phương án là đáp án đúng ta có thể sắp xếp lại thứ tự phương án hoặc xóa đi tạo lại rồi lặp lại thao tác như bước 3, 4 ở trên. Bước 4: Tạo liên kết và chuyển động cho chú khỉ qua sông. Tại trang chứa tranh sông và chú khỉ ta tiến thành các thao tác sau: - Tạo hiệu ứng di chuyển cho chú khỉ đến các nút số: Nhấn chọn chú khỉ, vào Animations, chọn Animation Pane, chọn Add 31
Thiết kế bài giảng điện tử cơ bản và nâng cao Nguyễn Lương Hùng Animation rồi chọn hiệu ứng chuyển động theo quỹ đạo (More Motion Paths…) chọn loại hiệu ứng di chuyển phù hợp, nhấn Ok sau đó ta kéo nút tròn đầu mũi tên hiệu ứng đối tượng đặt vào vị trí cần thiết. - Đặt liên kết nút số với câu hỏi: Ta nhấn chọn nút số, chọn Insert, chọn Hyperlink, chọn Place In this Document, chọn trang cần chứa câu hỏi tương ứng, nhấn OK để hoàn tất. - Sau khi đã hoàn thành câu hỏi chú khỉ sẽ di chuyển đến vị trí chứa số, để được như vậy ta nhấn chọn hình ảnh chú khỉ, nhấp đúp vào hiệu ứng quỹ đạo đã tạo ở trên, nhấp đúp vào hiệu ứng, chọn Timing, chọn Triggers, tích vào dòng Start effect on click off, nhấn chọn nút mũi tên chỉ xuống, chọn đúng tên của nút số chọn. Nhấn Ok để hoàn tất. - Đối với ô số cuối cùng thì ta nhấn chọn chú khỉ đặt hiệu ứng quỹ đạo, sau đó để chú khỉ nhảy lên bờ ta nhấn chọn hiệu ứng tương ứng rồi cho Triggers vào đúng hình ảnh chú khỉ để khi chơi hết ta nhấn vào chú khỉ thì khỉ sẽ nhảy lên bờ. - Muốn xuất hiện chữ thông báo chúc mừng thì ta đặt hiệu ứng xuất hiện rồi kéo hiệu ứng vào Triggers của chú khỉ. Lưu ý: - Đối với các ô số khác ta lại nhấn chọn chú khỉ rồi tạo hiệu ứng quỹ đạo như nút số 1 tương ứng với số khác. - Tạo hiệu ứng Triggers tương ứng với nút số tiếp theo để khi tạo hiệu ứng điều khiển chú khỉ sẽ di chuyển đến đúng vị trí. - Tạo lại liên kết cho số với trang chứa câu hỏi như ở trên. Bước 5: Đổi màu nút số. Muốn đổi màu số của các nút đã trả lời trong quá trình thiết kế ta 32
Thiết kế bài giảng điện tử cơ bản và nâng cao Nguyễn Lương Hùng nên copy các nút đã có đổi màu cho số ở trong. Tại bước này ta chỉ cần tạo hiệu ứng Exit rồi tạo hiệu ứng Triggers đến đúng đối tượng nút đó. Khi tạo như vậy thì chỉ cần nhấn chọn nút chức năng liên kết trang, Triggers với chú khỉ và hiệu ứng biến mất cũng có tác dụng. Chú ý nếu muốn để tự động hiệu ứng chạy khi Triggers thì ta nên để chế độ hiệu ứng With Previous. Bước 6: Tạo nút điều khiển chuyển đến trang tiếp tục bài giảng. Ta dùng chức năng Shapes, vẽ nút bất kì, vào Insert, chọn Hyperlink rồi chọn Place In this Document, chọn trang tiếp theo bài giảng nhấn OK để hoàn tất. Bài 6: Trò chơi “Tom and Jerry” Bước 1: Tạo trang chứa luật chơi với nội dung: - Nhấn nút Play để bắt đầu. - Đọc kỹ nội dung câu hỏi, nhấn chọn phương án đúng. Nếu trả lời đúng sẽ xuất hiện miếng bánh, trả lời sai mèo Tom sẽ xuất hiện. Trả lời đúng bạn nhận được một phần quà. Trả lời sai, quyền trả lời thuộc về người khác. - Trong thời gian 5 giây bạn phải vừa suy nghĩ vừa đưa ra câu trả lời. Trả lời đúng thì người chơi khác có thể nhấn Next để tiếp tục! Bước 2: Truy cập tìm hình ảnh tranh có cảnh bẫy (giống hoạt hình), miếng bánh, nhân vật mèo Tom và Jerry trong suốt. (Nếu không có vui lòng liên hệ với tác giả qua e-mail [email protected]). Bước 3: Tạo trang chuyển chơi trò chơi. - Chèn ảnh nền cảnh căn phòng với 1 ô cửa vào, chèn hình ảnh chuột Jerry và mèo Tom vào để trang trí. - Vào Insert, chọn Shapes vẽ nút rồi nhập vào chữ Play (hoặc Bắt đầu), nếu muốn đẹp thì có thể tìm các nút 3D trên mạng chèn vào, tùy theo dụng ý của mỗi người. - Chọn Insert, chọn Hyperlink để tạo liên kết đến trang tiếp theo để bắt đầu trò chơi. Bước 4: Tạo trang chứa nội dung trò chơi - Tạo slide mới, vào Insert, chọn Picture để chèn vào ảnh nền căn phòng 3 cửa, kéo ảnh tràn toàn bộ trang bài giảng. - Tạo Textbox, nhập nội dung phương án A, B, C vào phần khung trắng trên cửa. Nhập nội dung câu hỏi vào phần dưới cùng của trang. Căn chỉnh màu sắc, cỡ chữ, font chữ cho hợp lý. 33
Thiết kế bài giảng điện tử cơ bản và nâng cao Nguyễn Lương Hùng - Tại cửa chứa đáp án trả lời đúng ta chèn vào hình ảnh miếng bánh (hoặc phần quà), tại cửa phần dưới phương án trả lời sai ta chèn vào hình ảnh mèo Tom hoặc ảnh đầu mèo Tom. - Chèn ảnh chuột Jerry quay lưng vào vị trí giữa của khung cảnh phòng, đặt sát ngay phía trên câu hỏi. Chèn ảnh chuột Jerry vào vị trí ô cửa chứa bánh (hoặc quà). Chỉnh sửa kích thước hai ảnh cho phù hợp. - Đặt hiệu ứng khi chọn đáp án đúng: + Chọn ảnh bánh hoặc phần thưởng, tạo hiệu ứng xuất hiện (dạng Zoom). + Chọn ảnh chuột quay lưng, chọn và thiết lập hiệu ứng chuyển động theo quỹ đạo Motion Paths… dạng đường thẳng, sau đó nhấn vào đường mũi tên, kéo nút tròn đầu mũi tên đến vị trí miếng bánh. + Chọn lại ảnh chuột quay lưng, chọn hiệu ứng More Emphasis… kiểu hiệu ứng Grow/Shrink. Nhấp đúp vào hiệu ứng vừa tạo tại phần Size chọn Smaller (50%), chọn Timing, để chế độ With Previous, nhấn OK để hoàn tất. + Vẫn chọn đối tượng chuột quay lưng, chọn hiệu ứng Exit cho đối tượng biến mất, đặt chế độ After Previous. + Chọn hình ảnh chuột tại vị trí cửa có bánh, tạo hiệu ứng xuất hiện, để chế độ After Previous. + Nếu muốn xuất hiện thông báo khen động viên, ta có thể chèn ảnh hoặc vào Insert, chọn Shapes vẽ hình ảnh hội thoại, nhập chữ “Tốt lắm!” (hoặc Good!) vào. Chọn đối tượng đặt hiệu ứng xuất hiện, để chế độ After Previous. + Vào Shapes tạo nút Next rồi đặt hiệu ứng xuất hiện, đặt liên kết Hyperlink đến trang bất kỳ để khi trả lời đúng thì nút này xuất hiện để đến với câu hỏi khác. + Tạo hiệu ứng Triggers: Giữ phím Ctrl rồi nhấn chuột lần lượt 34
Thiết kế bài giảng điện tử cơ bản và nâng cao Nguyễn Lương Hùng chọn các hiệu ứng theo đúng thứ tự ở trên, nhấn chọn nút mũi tên phía bên phải hiệu ứng chọn Timing, Start effect on click off, nhấn chọn nút mũi tên chỉ xuống, chọn đúng đối tượng là text chứa đáp án đúng đã tạo ở trên để khi nhấn chọn đáp án toàn bộ hiệu ứng sẽ chạy, khi đó bánh xuất hiện, chuột quay lưng di chuyển bé dần và biến mất khi đến vị trí cửa có bánh, chú chuột thứ hai sẽ xuất hiện, nhấn Ok. (Ngoài cách đó ta có thể thực hiện cách khác nhanh hơn đó là chọn toàn bộ hiểu ứng như ở trên, tại Animations, chọn Triggers rồi chọn đúng dòng đối tượng cần điều khiển trong bảng danh sách. - Tạo hiệu ứng khi chọn các phương án sai: + Nhấn chọn hình mèo hoặc ảnh đầu mèo, tạo hiệu ứng xuất hiện (dạng Zoom). + Vẫn chọn đối tượng mèo, chọn hiệu ứng Exit (biến mất) để chế độ On Click để khi chọn sai muốn chọn lại ta nhấn thêm lần thứ hai thì đầu mèo biến mất. + Tạo điều khiển Triggers, nhấn chọn hiệu ứng, chọn nút mũi tên cuối hiệu ứng, chọn Timing, chọn Start effect on click off, chọn nút điều khiển chính là text chứa phương án trả lời sai tương ứng, chọn Ok để hoàn tất… + Muốn tạo âm thanh phản hồi sai, ta có thể nhấn đúp vào hiệu ứng tại Sound ta nhấn vào No Sound rồi chọn Other Sound chèn âm thanh thua cuộc, nhấn Ok để hoàn tất Lưu ý: - Trò chơi này, khi chơi học sinh có thể tiến hành theo thứ tự từ trên xuống cho đến hết. Nếu muốn chơi không theo thứ tự ta có thể thiết kế một trang chủ chứa ô số hoặc hình ảnh để tạo liên kết giống các trò chơi khác. - Để tạo các câu hỏi khác ta chỉ cần copy trang chứa câu hỏi đã có, sửa nội dung, tạo lại đáp án đúng, sai, đặt hiệu ứng và Triggers. - Số lượng câu hỏi trò chơi không hạn chế. 35
Thiết kế bài giảng điện tử cơ bản và nâng cao Nguyễn Lương Hùng Bài 7: Trò chơi “Đào vàng”. Bước 1: Chèn ảnh Trang bia vào trang đầu tiên của trò chơi, chèn âm thanh nhạc nền vào trang bìa, để âm thanh ở chế độ tự động chạy. Sử dụng công cụ Shapes để vẽ nút rồi gõ vào nội dung Bắt đầu. Vào Insert, chọn Hyperlink để tạo liên kết đến trang sau (trang chứa luật chơi) để khi nhấn vào đó sẽ chuyển đến trang luật chơi để bắt đầu. Bước 2: Tạo trang chứa luật chơi. Chèn lại hình Trang bia như ở trang trên, tạo luật chơi với nội dung như sau: - Trên màn hình có 5 khối vàng, tương ứng với mỗi khối vàng là điểm đạt được. Bạn hãy chọn khối vàng cho mình, sau khi chọn nhấn chuột vào điểm số tương ứng để đến với câu hỏi và trả lời. Trả lời xong nhấn vào nhân vật để quay lại. Nếu trả lời đúng hãy nhấn vào khối vàng để nhận thưởng. - Trong thời gian 5 giây bạn hãy suy nghĩ và đưa ra câu trả lời. Trả lời đúng bạn sẽ nhận được một phần quà, nếu trả lời sai quyền trả lời sẽ thuộc về bạn khác. Bước 3: Tạo trang chứa vàng và điểm tương ứng. Thao tác như sau: - Thêm một slide mới rồi chèn file ảnh Anh nen từ thư mục Anh minh hoa kèm theo vào, căn chỉnh kích thước toàn trang. - Chèn ảnh Dau nhan vat và ảnh Than nhan vat vào, căn chỉnh kích thước và đặt vị trí cho phù hợp (nên đặt phía trên, ở giữa ảnh nền). Muốn đầu nhân vật chuyển động gật gù ta chọn phần ảnh đầu, vào Animations, chọn hiệu ứng chuyển động theo quỹ đạo More Motion Paths…chọn kiểu hiệu ứng là Down, nhấn Ok, chọn chế độ hiệu ứng là With Previous. Tại trang soạn thảo, nhấn vào mũi tên hiệu ứng, nhấn nút tròn trắng ở đầu hoặc gốc mũi tên kéo nhỏ lại hết mức có thể. - Chèn các file ảnh động là Dong vat 1, Dong vat 2 vào đặt ngang hàng nhân vật để trang trí cho đẹp và hấp dẫn. 36
Thiết kế bài giảng điện tử cơ bản và nâng cao Nguyễn Lương Hùng - Chèn đối tượng ảnh Vang vào trang, chỉnh kích thước cho phù hợp (thường tương ứng với giá trị điểm, quà). - Tạo Text Box, nhập điểm đạt được (hoặc nhập số cho học sinh chọn cũng được.) - Tương tự tại vị trí bên trên (cạnh nhân vật) tạo text box rồi nhập nội dung điểm hoặc thông báo động viên. - Sử dụng công cụ Shapes, chọn đối tượng đường mũi tên một hướng, giữ chuột trái vẽ đường mũi tên từ vị trí nhân vật đến vị trí ảnh Vang, nhấp đúp vào mũi tên, chọn Shape Outline, chọn Weight, chọn độ dày cho đường mũi tên, lặp lại thao tác, chọn màu cho đường mũi tên vừa tạo. Bước 4. Tạo hiệu ứng trò chơi - Chọn đối tượng văn bản thông báo điểm hoặc thông báo động viên, khen thưởng ở phía trên (không phải điểm bên dưới) vào Animations, chọn Animation Pane, chọn Add Animation, chọn loại hiệu ứng xuất hiện (ngôi sao xanh), More Entrance Effects…, chọn kiệu hiệu ứng Float Up, nhấn Ok. Chọn hiệu ứng vừa tạo, tại Start chọn chế độ With Previous. Tương tự vẫn chọn đối tượng lặp lại thao tác, chọn More Exit Effects…chọn hiệu ứng Spinner, nhấn Ok hoàn tất, chọn kiểu After Previous. - Chọn đường mũi tên vừa tạo, vào Animations, chọn Animation Pane, chọn Add Animation, chọn loại hiệu ứng xuất hiện (ngôi sao xanh), More Entrance Effects…, chọn kiểu hiệu ứng là Strips, nhấn Ok để hoàn tất. Sau khi tạo, chọn hiệu ứng của đối tượng vừa tạo tại Start chọn chế độ On Click, tiếp đó tại Effect Options, chọn kiểu chạy hiệu ứng là Right Down. Tiếp tục chọn chính đường mũi tên, vào chọn hiệu ứng biến mất (ngôi sao đỏ), More Exit Effects…chọn hiệu ứng Strips như trên, nhấn Ok hoàn tất. Sau khi tạo, chọn hiệu ứng rồi chọn lại hiệu ứng, tại Start chọn chế độ With Previous, sau đó tại Effect Options, chọn kiểu chạy hiệu ứng là Right Down. - Chọn ảnh Vang, vào chọn hiệu ứng chuyển động theo quỹ đạo More Motion Paths…chọn kiểu hiệu ứng là Down (hoặc Up), nhấn Ok. Chọn lại hiệu ứng, tại Start chọn chế độ With Previous. Nhấn chọn mũi tên hiệu ứng, nhấn nút tròn ở đầu hoặc gốc, kéo mũi tên trùng với đường mũi tên vẽ ở trên, hướng mũi tên vào nhân vật. - Chọn lại ảnh Vang, chọn hiệu ứng biến mất (ngôi sao màu đỏ), More Exit Effects… chọn kiểu hiệu ứng Pinwell, nhấn Ok để hoàn tất. 37
Thiết kế bài giảng điện tử cơ bản và nâng cao Nguyễn Lương Hùng Chọn lại hiệu ứng tại Start, chọn chế độ chạy hiệu ứng là After Previous. - Tạo Triggers cho đối tượng hiệu ứng bằng cách giữ phím Ctrl rồi lần lượt nhấn chọn các hiệu ứng vừa tạo (đường mũi tên, hiệu ứng vàng), nhấn phải chuột (hoặc nhấn nút tam giác bên phải hiệu ứng), chọn Timing…, chọn Triggers, chọn Start Effect on click off, chọn đối tượng điều khiển chính là ảnh Vang đã chèn (khi nhấn vào ảnh này thì hiệu ứng sẽ chạy), nhấn OK để hoàn tất. Bước 5: Tạo trang chứa câu hỏi - Thêm một trang mới, vào Insert chèn ảnh Nen cau hoi vào, chỉnh sửa kích thước cho phù hợp. Chèn thêm ảnh Nhan vat trang cau hoi vào (có thể tìm trên mạng chèn vào), đặt vị trí phù hợp (thường để góc dưới bên phải) - Sử dụng công cụ Shapes hoặc Text Box để nhập nội dung câu hỏi và các phương án trả lời (có thể 2 hay nhiều phương án lựa chọn là tùy dụng ý). - Thiết lập hiệu ứng và chèn âm thanh cho các phương án đúng hoặc sai: Chọn phương án đúng hoặc sai, chọn hiệu ứng More Emphasis Effect…, chọn hiệu ứng đổi màu là Color Pulse, nhấn OK để hoàn tất. Nhấp đúp chuột vào hiệu ứng của phương án đã tạo, tại Sound nhấn nút mũi tên chọn Applause (vỗ tay) hoặc chọn Other Sound chọn chèn file âm thanh thua cuộc hoặc khen vào, nhấn Ok để hoàn tất. - Tạo Triggers để nhấn chọn phương án, chọn hiệu ứng của phương án cần tạo nhấn nút mũi 38
Thiết kế bài giảng điện tử cơ bản và nâng cao Nguyễn Lương Hùng tên ở bên phải hiệu ứng, chọn Triggers, chọn Start Effect on click off, chọn đối tượng điều khiển chính là nút chứa nội dung phương án tương ứng (khi nhấn vào ảnh này thì hiệu ứng sẽ chạy), nhấn OK để hoàn tất. Lặp lại với các phương án khác. - Sử dụng Shapes để vẽ nút, đổ màu cho phù hợp hoặc sử dụng chính hình nhân vật để liên kết trở lại trang chủ. Vào Insert, chọn Hyperlink, chọn Place in This Document, chọn trang cần trở lại, nhấn OK để hoàn tất. Bước 6: Tạo liên kết đến trang câu hỏi - Chọn nút hoặc text chứa điểm (cạnh ảnh thỏi vàng), tạo hiệu ứng nhấp nháy (ngôi sao vàng) More Emphasis Effect…, chọn kiểu hiệu ứng Shimmer, nhấn OK để hoàn tất, tại Start chọn chế độ After Previous. Tiếp đó lại chọn lại đối tượng chọn hiệu ứng đổi màu More Emphasis Effect…, chọn hiệu ứng Object Color, nhấn OK để hoàn tất, tại Start chọn chế độ With Previous. - Giữ phím Ctrl, nhấn chọn hai hiệu ứng vừa tạo, nhấn nút mũi tên (phía dưới bên phải hiệu ứng), chọn Timing… chọn Triggers, chọn Start Effect on click off, chọn đối tượng điều khiển chính là nút chứa nội dung phương án tương ứng (khi nhấn vào ảnh này thì hiệu ứng sẽ chạy), nhấn OK để hoàn tất. - Để khi học sinh nhấn chọn điểm hoặc số chỉ thỏi vàng muốn lấy ta nhấn chọn text hoặc nút chứa điểm hoặc số, chọn thẻ Insert, chọn Hyperlink, chọn Place in this Document, chọn trang cần liên kết đến rồi nhấn OK để hoàn tất. Lưu ý: - Để thêm các thỏi vàng và câu hỏi khác ta thực hiện thao tác từ bước 3 đến bước 6. - Chú ý các kỹ thuật hiệu ứng Triggers và chèn âm thanh. - Việc đặt chế độ hiệu ứng tự động hay không tự động là do chủ định của mỗi người. - Ngoài các hình ảnh cung cấp có thể tìm kiểm ảnh trong suốt trên mạng để đưa vào trò chơi cho hợp lý. Bài 8: Trò chơi vượt chướng ngại vật Bước 1: Sử dụng chức năng Word Art để tạo tiêu đề trò chơi là “Vượt chướng ngại vật” chèn các hình ảnh hoa, hoa huong duong, để trang trí cho đẹp rồi tạo luật chơi với nội dung như sau: - Trên màn hình có 5 chướng ngại vật. Khi người chơi nhấn chuột 39
Thiết kế bài giảng điện tử cơ bản và nâng cao Nguyễn Lương Hùng vào hình ảnh lái xe thì xe sẽ chạy lên vị trí dấu hỏi chấm trên đường, khi đó nhân vật xuất hiện, nhấn chuột vào nhân vật thì nội dung câu hỏi sẽ hiện ra. - Nếu trả lời đúng câu hỏi thì nhân vật sẽ biến mất, xe sẽ tiếp tục di chuyển về phía trước, nếu trả lời hết các câu hỏi sẽ thắng cuộc. Bước 2: Tạo trang chứa đường và các chướng ngại vật. - Vào Insert, chọn Picture, tìm và chèn ảnh Tham co (có thể tự sưu tầm) rồi chỉnh kích thước to toàn trang. Lặp lại thao tác chèn ảnh Duong dua vào, chỉnh kích thước cho phù hợp. - Tiếp đó lại vào Insert chèn ảnh Xe (cũng có thể sưu tầm ảnh khác đưa vào), căn chỉnh vị trí đầu đường đua để xuất phát. Cuối cùng lần lượt chèn các ảnh Nhan vat vào, căn chỉnh vị trí trùng với vị trí các chướng ngại vật ở ảnh Duong dua đã chèn trước đó. - Vào Insert chọn Shapes chọn đối tượng hình bất kỳ, vẽ một nút ở góc dưới bên phải trang để sau sẽ tạo liên kết đến trang tiếp theo trong bài học. Bước 3: Tạo trang chứa câu hỏi chướng ngại vật - Thêm một trang mới, vào Insert, chọn Picture, chọn file ảnh có tên Nen cau hoi (kèm theo) - hoặc tự tìm một nền bất kì trên mạng để đưa vào trang trí cho đẹp và phù hợp. - Sử dụng công cụ Shapes hoặc Text Box để nhập nội dung câu hỏi và các phương án trả lời (có thể 2 hay nhiều phương án là tùy dụng ý). - Thiết lập hiệu ứng và chèn âm thanh cho các phương án đúng hoặc sai: Chọn phương án đúng 40
Thiết kế bài giảng điện tử cơ bản và nâng cao Nguyễn Lương Hùng hoặc sai, chọn hiệu ứng More Emphasis Effect…, chọn hiệu ứng đổi màu là Color Pulse, nhấn OK để hoàn tất. - Để chèn âm thanh cho phương án đúng hoặc sai ta nhấp đúp chuột vào hiệu ứng của phương án cần chèn âm thanh, tại Sound nhấn nút mũi tên chọn Applause (vỗ tay) hoặc chọn Other Sound chọn chèn file âm thanh thua cuộc hoặc khen vào, nhấn Ok để hoàn tất. - Tạo Triggers để nhấn chọn phương án, chọn hiệu ứng của phương án cần tạo nhấn nút mũi tên ở bên phải hiệu ứng, chọn Triggers, chọn Start Effect on click off, chọn đối tượng điều khiển chính là nút chứa nội dung phương án tương ứng (khi nhấn vào ảnh này thì hiệu ứng sẽ chạy), nhấn OK để hoàn tất. Lặp lại với các phương án khác. - Sử dụng Shapes để vẽ nút, đổ màu cho phù hợp hoặc sử dụng chính hình nhân vật để liên kết trở lại trang chủ. Vào Insert, chọn Hyperlink, chọn Place in This Document, chọn trang cần trở lại, nhấn OK để hoàn tất. - Để tạo các câu hỏi tiếp theo ta có thể copy trang vừa tạo xuống dưới rồi chỉnh sửa nội dung và hình ảnh cho phù hợp. Bước 4: Tạo liên kết và chuyển động cho xe. - Tạo hiệu ứng di chuyển cho xe từ vị trí xuất phát đến vị trí chứa các câu hỏi chướng ngại vật 1: Nhấn chọn xe, vào Animations, chọn Animation Pane, chọn Add Animation rồi chọn hiệu ứng chuyển động theo quỹ đạo(More Motion Paths… chọn loại hiệu ứng Custom Paths, giữ chuột trái di chuột để vẽ đường chuyển động cho đối tượng theo lòng đường của ảnh nền, ta có thể kéo nút tròn đầu mũi tên hiệu ứng để điều chỉnh đường di chuyển của đối tượng. - Tạo hiệu ứng xuất hiện (ngôi sao màu xanh) cho ảnh Nhan vat 41
Thiết kế bài giảng điện tử cơ bản và nâng cao Nguyễn Lương Hùng đã chèn ở bước , để chế độ After Previous. - Đặt liên kết ảnh Nhan vat với trang chứa câu hỏi: Ta nhấn chọn nút số, chọn Insert, chọn Hyperlink, chọn Place In this Document, chọn trang chứa câu hỏi tương ứng, nhấn OK để hoàn tất. - Tiếp theo lại tạo hiệu ứng di chuyển cho xe từ vị trí chướng ngại vật 1 đến vị trí chướng ngại vật 2: Nhấn chọn xe, vào Animations, chọn Animation Pane, chọn Add Animation rồi chọn hiệu ứng chuyển động theo quỹ đạo More Motion Paths… chọn loại hiệu ứng Custom Paths, giữ chuột trái di chuột để vẽ đường chuyển động cho đối tượng theo lòng đường của ảnh nền, ta có thể kéo nút tròn đầu mũi tên hiệu ứng để điều chỉnh đường di chuyển của đối tượng. - Tạo hiệu ứng biến mất (ngôi sao màu đỏ) cho ảnh Nhan vat ở chướng ngại vật 1, để chế độ With Previous. - Tạo hiệu ứng xuất hiện (ngôi sao màu xanh) cho ảnh Nhan vat ở chướng ngại vật 2, để chế độ After Previous. - Tạo hiệu ứng di chuyển cho xe từ vị trí chướng ngại vật 2 đến vị trí chướng ngại vật 3: Nhấn chọn xe, vào Animations, chọn Animation Pane, chọn Add Animation rồi chọn hiệu ứng chuyển động theo quỹ đạo More Motion Paths… chọn loại hiệu ứng Custom Paths, giữ chuột trái di chuột để vẽ đường chuyển động cho đối tượng theo lòng đường của ảnh nền, ta có thể kéo nút tròn đầu mũi tên hiệu ứng để điều chỉnh đường di chuyển của đối tượng. - Tạo hiệu ứng biến mất (ngôi sao màu đỏ) cho ảnh Nhan vat ở chướng ngại vật 2, để chế độ With Previous. - Tạo hiệu ứng xuất hiện (ngôi sao màu xanh) cho ảnh Nhan vat ở chướng ngại vật 3, để chế độ After Previous. - Tạo hiệu ứng di chuyển cho xe từ vị trí chướng ngại vật 3 đến vị trí chướng ngại vật 4: Nhấn chọn xe, vào Animations, chọn 42
Thiết kế bài giảng điện tử cơ bản và nâng cao Nguyễn Lương Hùng Animation Pane, chọn Add Animation rồi chọn hiệu ứng chuyển động theo quỹ đạo More Motion Paths… chọn loại hiệu ứng Custom Paths, giữ chuột trái di chuột để vẽ đường chuyển động cho đối tượng theo lòng đường của ảnh nền, ta có thể kéo nút tròn đầu mũi tên hiệu ứng để điều chỉnh đường di chuyển của đối tượng. - Tạo hiệu ứng biến mất (ngôi sao màu đỏ) cho ảnh Nhan vat ở chướng ngại vật 3, để chế độ With Previous. - Tạo hiệu ứng xuất hiện (ngôi sao màu xanh) cho ảnh Nhan vat ở chướng ngại vật 4, để chế độ After Previous. - Tạo hiệu ứng di chuyển cho xe từ vị trí chướng ngại vật 4 đến vị trí chướng ngại vật 5: Nhấn chọn xe, vào Animations, chọn Animation Pane, chọn Add Animation rồi chọn hiệu ứng chuyển động theo quỹ đạo More Motion Paths… chọn loại hiệu ứng Custom Paths, giữ chuột trái di chuột để vẽ đường chuyển động cho đối tượng theo lòng đường của ảnh nền, ta có thể kéo nút tròn đầu mũi tên hiệu ứng để điều chỉnh đường di chuyển của đối tượng. - Tạo hiệu ứng biến mất (ngôi sao màu đỏ) cho ảnh Nhan vat ở chướng ngại vật 4, để chế độ With Previous. - Tạo hiệu ứng xuất hiện (ngôi sao màu xanh) cho ảnh Nhan vat ở chướng ngại vật 5, để chế độ After Previous. - Tạo hiệu ứng di chuyển cho xe từ vị trí chướng ngại vật 5 đến vị trí chướng ngại vật vị trí đích (có ảnh cờ): Nhấn chọn xe, vào Animations, chọn Animation Pane, chọn Add Animation rồi chọn hiệu ứng chuyển động theo quỹ đạo More Motion Paths… chọn loại hiệu ứng right, giữ chuột trái di chuột để vẽ đường chuyển động cho đối tượng theo lòng đường của ảnh nền, ta có thể kéo nút tròn đầu mũi tên hiệu ứng để điều chỉnh đường di chuyển của đối tượng. - Chèn âm thanh khi về đích: Nhấp đúp chuột vào hiệu ứng, tại Sound nhấn nút mũi tên chọn Applause (vỗ tay) hoặc chọn Other Sound chọn chèn file âm thanh bên ngoài vào, nhấn Ok để hoàn tất. Bước 5: Tạo hiệu ứng Triggers để di chuyển xe - Vì tất cả hiệu ứng ở trên đều nằm trong đối tượng điểu khiển Triggers nên ta sẽ chọn tất cả hiệu ứng đã tạo bằng cách giữ phím Ctrl rồi nhấn lần lượt tất cả hiệu ứng (hoặc đặt chuột vào một hiệu ứng bất kỳ, nhấn tổ hợp phím Ctrl + A). Nhấn chuột phải vào hiệu ứng (hoặc 43
Thiết kế bài giảng điện tử cơ bản và nâng cao Nguyễn Lương Hùng nhấn nút mũi tên bên phải hiệu ứng bất kỳ), chọn Timing, chọn Triggers, tích vào dòng Start effect on click off, nhấn chọn nút mũi tên chỉ xuống, chọn đúng tên của ảnh Xe. Nhấn Ok để hoàn tất. Bước 6: Tạo nút điều khiển chuyển đến trang tiếp tục bài giảng. Ta dùng chức năng Shapes, vẽ nút bất kì, vào Insert, chọn Hyperlink rồi chọn Place In this Document, chọn trang tiếp theo bài giảng nhấn OK để hoàn tất. Bài 9: Trò chơi: Vòng quay kỳ diệu Bước 1: Sử dụng chức năng Word Art để tạo tiêu đề trò chơi là “Vòng quay kỳ diệu” chèn các hình ảnh để trang trí cho đẹp rồi tạo luật chơi với nội dung như sau: - Có 10 câu hỏi, để chọn câu hỏi trả lời bạn hãy nhấn vào nút tròn Spin trong vòng quay để quay, muốn dừng lại bạn hãy nhấn một lần nữa vào Spin. Sau khi quay được điểm (hoặc quà), bạn có thể nhấn chọn câu hỏi bất kỳ bên phải để đến với câu hỏi và đưa ra câu trả lời. Nếu trả lời đúng bạn sẽ dành được số điểm (quà) đã quay được. Nếu trả lời sai thì quyền trả lời sẽ thuộc về người khác. - Câu hỏi nào đã được chọn và vượt qua sẽ tự động biến mất. Thao tác lần lượt hết câu hỏi thì tính điểm, ai nhiều điểm hơn dánh chiến thắng! Bước 2: Chèn vòng quay và nút quay - Tìm kiếm trên google.com.vn với từ khóa Vòng quay may mắn hoặc chèn file “Vong quay” cung cấp trong Data. Vào Insert chọn Picture chèn đối tượng ảnh đã cung cấp hoặc tìm được vào. - Vào Insert, chọn Textbox rồi tạo các Text tương ứng với mỗi phần ô vòng quay (có thể nhập số thứ tự hoặc nhập số điểm hay phần quà tương ứng), chọn màu phù hợp cho text văn bản. 44
Thiết kế bài giảng điện tử cơ bản và nâng cao Nguyễn Lương Hùng - Chọn các ô Textbox vừa tạo và vòng quay, nhấn phải chuột chọn Group rồi chọn Group để nhóm đối tượng vòng quay và số thành một đối tượng. - Tạo nút nhấn để điều khiển vòng quay: Vào Insert, chọn Shapes, chọn Oval rồi giữ chuột (giữ phím Shift để vẽ hình tròn), vẽ hình tròn ở giữa vòng quay đã chèn. Nhấn chuột chọn hình vừa vẽ gõ chữ vào (có thể gõ tiếng Anh hay tiếng Việt là tùy dụng ý) - Tạo mũi tên để xác định vị trí ô số dừng nhằm xác định số câu hỏi tương ứng được chọn để trả lời. Ta vào Insert chọn Shapes rồi chọn nút mũi tên bất kỳ, giữ chuột vẽ mũi tên bên trái vòng quay, đổ màu cho mũi tên và chỉnh sửa kích thước cho phù hợp. - Để dễ dàng tạo điều khiển ô số dừng lại khi nhấn nút điều khiển, ta vẽ thêm một nút bất kỳ, chỉnh nhỏ để vị trí ngoài trang để tạo hiệu ứng điểm dừng trong quá trình quay số. Bước 3: Tạo hiệu ứng cho vòng quay - Chọn đối tượng Vòng quay (đã được nhóm lại), vào Animations, chọn Animation pane, chọn Add Animation, chọn nhóm hiệu ứng Emphasis (ngôi sao màu vàng) chọn kiểu hiệu ứng Spin, nhấp đúp chuột vào hiệu ứng của đối tượng vừa tạo, chọn Timing, tại Repeat chọn Until Next Click, nhấn OK để hoàn tất. - Tương tự, ta chọn đối tượng hình vẽ ở cuối bước 2 (hình vẽ để tạo điều khiển dừng cho vòng quay), chọn hiệu ứng xuất hiện Appear 45
Thiết kế bài giảng điện tử cơ bản và nâng cao Nguyễn Lương Hùng (ngôi sao xanh), để chế độ On click. Tiếp đó lại chọn lại đối tượng đó chọn hiệu ứng biến mất (ngôi sao đỏ), chọn kiểu hiệu ứng Disappear. - Tạo hiệu ứng điều khiển dừng khi quay: Chọn cả 3 hiệu ứng vừa tạo ở trên (giữ Ctrl nhấn lần lượt vào từng hiệu ứng), nhấn nút mũi tên bên phải hiệu ứng, chọn Timing, tích chọn Start effect on click off, chọn đối tượng điều khiển (có tên Oval và nội dung bên trong nút), nhấn OK rồi trình chiếu lên để kiểm tra. Bước 4: Tạo nút và trang chứa câu hỏi tương ứng - Tạo nút: Vào Insert, chọn Shapes chọn nút theo ý thích và vẽ lên slide chứa vòng quay đã tạo. Chỉnh sửa kích thước, màu sắc cho phù hợp, gõ nội dung (chính là số hoặc nội dung tương ứng từng ô trên vòng quay). Copy nút vừa hoàn tất, sửa nội dung, lặp lại thao tác cho các số còn lại. - Tạo trang chứa câu hỏi: Thêm một trang dưới trang chứa vòng quay và ô số tương ứng. Chèn đối tượng hoa văn họa tiết, khung nền cho hấp dẫn chèn số tương ứng với các số trên nút điều khiển để dễ quản lý khi chơi, nhập nội dung câu hỏi. - Sử dụng công cụ Shapes hoặc Text Box để nhập nội dung câu hỏi và các phương án trả lời (có thể 2 hay nhiều phương án lựa chọn là tùy dụng ý). - Thiết lập hiệu ứng và chèn âm thanh cho các phương án đúng hoặc sai: Chọn phương án đúng hoặc sai, chọn hiệu ứng More Emphasis Effect…, chọn hiệu ứng đổi màu là Color Pulse, nhấn OK để hoàn tất. Nhấp đúp chuột vào hiệu ứng của phương án đã tạo, tại Sound nhấn nút mũi tên chọn Applause (vỗ tay) hoặc chọn Other Sound chọn chèn file âm thanh thua cuộc hoặc khen vào, nhấn Ok để hoàn tất. - Sau khi trả lời, để quay trở lại trang chứa Vòng quay ta vẽ thêm nút điều khiển ở góc dưới bên phải. Chọn đối tượng vừa vẽ vào Insert, chọn Hyperlink chọn Place in this Document, chọn trang cần liên kết về, nhấn OK để hoàn tất. - Lặp lại thao tác với các câu hỏi khác cho đến khi kết thúc số câu 46
Thiết kế bài giảng điện tử cơ bản và nâng cao Nguyễn Lương Hùng hỏi. Bước 5: Tạo liên kết giữa các nút số với trang chứa câu hỏi và điều khiển biến mất - Tạo liên kết nút với trang chứa câu hỏi: Ta vào Insert, chọn Hyperlink chọn Place in this Document, chọn trang chứa câu hỏi tương ứng, nhấn OK để hoàn tất. Tương tự lặp lại thao tác cho các nút và trang chứa câu hỏi khác. - Thiết lập điều khiển biến mất nút: Chọn ô số cần biến mất chọn Animations rồi chọn Animation Pane (với Powerpoint 2010 trở lên) còn với Powerpoint 2007 chọn Animations rồi chọn Custom animation cửa sổ tạo và quản lý hiệu ứng xuất hiện chọn Add Animation, chọn hiệu ứng Exit (Biến mất) bất kỳ. Còn đối với Powerpoint 2007 thì chọn Add Effect (Hiệu ứng) Chọn Exit hiệu ứng bất kỳ Nhấn chuột chọn hiệu ứng đã tạo, nhấn vào nút , chọn Timing... chọn Triggers , chọn Start effect on Click of rồi chọn số tương ứng với ô số đã chọn để thiết lập điều khiển hiệu ứng biến mất nhấn OK. Khi này hiệu ứng sẽ xuất hiện dưới đối tượng ô số đã chọn như hình Lặp lại thao tác đối với các số khác. Bài 26: Trò chơi: Hái lộc đầu xuân Bước 1: Sử dụng chức năng Word Art để tạo tiêu đề trò chơi là “Hái lộc đầu xuân” chèn các hình ảnh để trang trí cho đẹp (có thể chèn các file ảnh Hoa mai, Hoa đao, Than tai cung cấp trong Data) rồi tạo luật chơi với nội dung như sau: 47
Thiết kế bài giảng điện tử cơ bản và nâng cao Nguyễn Lương Hùng - Trên màn hình có 10 phong bao lì xì (nhiều ít là do giáo viên). Các bạn hãy chọn số thứ tự tương ứng với từng phong bao lì xì. Mỗi phong bao lì xì sẽ chứa đựng 1 câu hỏi. - Sau thời gian 5 giây bạn đưa câu trả lời.Trả lời đúng bạn sẽ nhận được một phần quà, nếu trả lời sai quyền trả lời sẽ thuộc về bạn khác. - Sau khi trả lời, nhấn vào ảnh thần tài để quay lại trang chủ, lúc này bao lì xì sẽ di chuyển xuống dưới và tại vị trí ban đầu của bao lì xì sẽ xuất hiện đồng xu. Bước 2: Tạo trang chứa bao lì xì và lộc xuân: - Vào Insert chọn Picture, tìm đến thư mục chứa File Hoa mai, Hoa dao và các Bao li xi (đã được cung cấp trong Data hoặc tự sưu tầm tìm kiếm trên google.com.vn) vào. Căn chỉnh vị trí và kích thước cho phù hợp. Tương tự lặp lại thao tác để chèn file ảnh Dong xu vào và đặt cạnh các bao lì xì (dùng để làm nút điều khiển trong trường hợp trả lời sai có thể cho bao lì xì biến mất, nếu không có ý định cho bao lỳ xì mất đi thì không cần tạo). Lặp lại thao tác để cho đến bao lì xì cuối cùng. - Chèn file ảnh Than tai dap an vào để khi chơi xong sẽ tạo liên kết đến trang chứa nội dung bài học tiếp theo. Bước 3: Tạo trang chứa câu hỏi và đáp án - Thêm một trang mới, vào Insert, chọn Picture tìm và chèn các hình ảnh Than tai và Than tai dap an nhấn Insert để chèn vào trang trang, chỉnh kích thước file Than tai to và đặt góc trên bên trái trang (dùng trang trí và nút nhấn liên kết quay về trang chủ) các file Than tai dap an chỉnh vừa phải để nhập đáp án vào. - Sử dụng công cụ Shapes hoặc Text Box để nhập nội dung câu hỏi. Muốn trình bày đẹp thì nên tạo Shapes thứ nhất làm nền, chọn màu nền là đỏ rồi chỉnh độ trong suốt khoảng 60, chọn lại Shapes lần nữa vẽ đè lên Shapes nền vừa tạo, chọn nền đỏ, viền vàng để độ rộng viền là 4. Nhấn chuột vào đối tượng Shapes tạo sau, nhập nội dung câu hỏi vào đó. - Đối với các ảnh Than tai dap an, ta chỉnh kích thước cho hợp lý, vào Insert chọn Textbox, tạo text trên đối tượng ảnh, gõ nội dung phương án vào, chỉnh sửa kích thước, màu sắc cho phù hợp. Giữ phím 48
Thiết kế bài giảng điện tử cơ bản và nâng cao Nguyễn Lương Hùng Ctrl rồi nhấn chọn đối tượng ảnh và chữ vừa tạo để nhóm đối tượng lại, nhấn phải chuột chọn Group rồi chọn Group lần nữa. Thiết lập hiệu ứng và chèn âm thanh cho các phương án đúng hoặc sai: Chọn phương án đúng hoặc sai, chọn hiệu ứng More Emphasis Effect…, chọn hiệu ứng đổi màu là Color Pulse, nhấn OK để hoàn tất. Nhấp đúp chuột vào hiệu ứng của phương án đã tạo, tại Sound nhấn nút mũi tên chọn Applause (vỗ tay) hoặc chọn Other Sound chọn chèn file âm thanh thua cuộc vào, nhấn Ok để hoàn tất. - Tạo hiệu ứng Triggers: Nhấn chọn hiệu ứng đã tạo ở trên, nhấn chọn nút mũi tên phía bên phải hiệu ứng chọn Timing, tích chọn Start effect on click off, nhấn chọn nút mũi tên chỉ xuống, chọn đúng đối tượng là Group tương ứng với hiệu ứng của nó, nhấn OK. Lặp lại thao tác với các hiệu ứng của các phương án khác. - Sau khi trả lời, để quay trở lại trang chứa trang chủ ta nhấn chọn file ảnh Than tai rồi vào Insert, chọn Hyperlink chọn Place in this Document, chọn trang cần liên kết về, nhấn OK để hoàn tất. Lưu ý: Copy cả trang đã tạo rồi tạo các câu hỏi khác đến khi kết thúc số câu hỏi. Bước 4: Tạo hiệu ứng và liên kết trang chủ với trang chứa câu hỏi - Tại trang chủ chứa các bao lì xì, ta nhấn chọn bao lì xì đầu tiên vào Animations, chọn Animation Pane, vào Add Animations chọn hiệu ứng More Motion Paths…chọn kiểu hiệu ứng Down, nhấn OK để hoàn tất, nhấn chuột vào đầu mũi tên kéo mũi tên dài ngắn hoặc xoay hướng để bao lì xì di chuyển theo ý thích. - Tiếp theo chọn ảnh đồng xu, vào chọn hiệu ứng Exit (biến mất) ngôi sao màu đỏ, chọn hiệu ứng bất kì, nhấn OK để hoàn tất. - Tạo điều khiển hiệu ứng di chuyển bao lì xì. Giữ phím Ctrl rồi nhấn chọn các hiệu ứng đã tạo ở trên, nhấn chọn nút mũi tên phía bên phải hiệu ứng chọn Timing, tích chọn Start effect on click off, nhấn chọn nút mũi tên chỉ xuống, chọn đúng đối tượng có tên giống tên hiệu ứng của bao lì xì, nhấn OK. Lặp lại thao tác với các hiệu ứng của các phương án khác. 49
Thiết kế bài giảng điện tử cơ bản và nâng cao Nguyễn Lương Hùng - Tạo liên kết cho các bao lì xì với các slide chứa câu hỏi. Chọn bao lì xì để liên kết, chọn Insert, rồi chọn Hyperlink chọn Place in this Document chọn slide mà mình cần liên kết nhấp OK. Lần lượt làm cho đến hết các bao lì xì. Bước 5: Tạo liên kết cho các trang chứa câu hỏi với trang chứa ô số: - Tại các slide câu hỏi và đáp án ta tạo một hình bằng cách vào Insert, chọn Shapes, chọn đối tượng bất kì (có thể biểu tượng ngôi nhà hoặc mũi tên quay về), vẽ một nút điều khiển (ngoài ra cũng có thể chèn đối tượng ảnh tĩnh hoặc ảnh động) - Chọn đối tượng vừa tạo để liên kết, chọn Insert, rồi chọn Hyperlink chọn Place in this Document chọn slide chứa ô số để quay về nhấp OK. (Cách làm tương tự như với các nút chứa ô số). Chọn trang cần liên kết rồi nhấn OK - Để tạo nút cho các câu hỏi sau ta chỉ cần thực hiện lệnh sao chép và dán. PHẦN THỨ TƯ SỬ DỤNG SÁCH GIÁO KHOA ĐIỆN TỬ 50
Search