องค์ความรู้เทคนิคในการทำงานขับเคลื่อนสัมมาชีพชุมชนในระดับหมู่บ้าน

ช่อื องค์ความรู้ เทคนคิ ในการทางานขับเคลอื่ นสมั มาชีพชุมชนในระดบั หมบู่ ้าน หมวดที่ 1 สรา้ งสรรคช์ มุ ชนพ่ึงตนเองได้ ช่ือ – สกลุ นายทนงศักด์ิ สายชารี ตาแหนง่ นักวชิ าการพัฒนาชุมชนปฏิบตั ิการ สังกัด สานกั งานพฒั นาชุมชนอาเภอกุดชุม จงั หวัดยโสธร การแกไ้ ขปญั หา / ความสาเรจ็ เกี่ยวกบั การพัฒนาสัมมาชีพชุมชน “อาชีพทาหัวอาหารโคเนือ้ ” เพ่ือใหเ้ กิด เพมิ่ รายไดแ้ ละลดรายจ่าย อย่างย่งั ยนื ตามหลกั ของปรชั ญาเศรษฐกิจพอเพียง สถานการณ์ ปัจจุบันปัญหาเศรษฐกิจยังเป็นปัญหาที่คนไทยส่วนใหญ่ต้องเผชิญ ต้องด้ินรนขวนขวาย เพื่อให้ได้มาซ่ึง รายได้ในการเลี้ยงดูครอบครัว หลายชุมชน หลายหมู่บ้านมีกิจกรรมการประกอบอาชีพสามารถสร้างรายได้ สร้าง อาชีพได้ และมีบุคคลที่มีความรู้ ภมู ปิ ัญญาด้านอาชีพ หากได้รับการส่งเสริม และมีส่วนร่วมของประชาชนสามารถ สร้างงานสร้างรายได้ให้กับชุมชนได้ สอดคล้องกับกรมการพัฒนาชุมชน ซ่ึงมีวิสัยทัศน์ “เศรษฐกิจฐานรากมั่นคง ชุมชนพึ่งตนเองได้ ภายในปี 2565” ท้ังนี้ปีงบประมาณ พ.ศ. 2563 กรมการพัฒนาชุมชนได้ส่งเสริมสัมมาชีพ ชุมชน โดยน้อมนาแนวคิดศาสตร์พระราชา หลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง เพื่อให้ชุมชนสามารถพ่ึงตนเองได้ ในหลกั การ “ชาวบา้ นสอนชาวบ้าน” กระบวนงาน ๑.ขั้นเตรียมการ ๑.๑ สานกั งานพฒั นาชุมชนอาเภอ ประชุมเจ้าหน้าที่เพ่อื วางแผนแนวทางการสรา้ งสัมมาชีพชุมชนตาม เอกสารแนวทาง สร้างสมั มาชีพชุมชน ของกรมการพฒั นาชุมชน ๑.๒ มอบหมายพัฒนากรผู้ประสานงานตาบล สารวจขอ้ มลู ครวั เรอื นเป้าหมายและขอ้ มลู ปราชญ์ชาวบา้ น พร้อมจัดทาทะเบยี นบันทกึ ข้อมลู ๒. การขบั เคลอ่ื น ๒.๑ สานักงานพัฒนาชุมชนอาเภอ พฒั นากร วางแผนจัดประชมุ ฯ ประสานวิทยากร และจดั ทาเอกสาร เตรียมสื่อท่ีจาเปน็ และเก่ียวข้องกับการดาเนินกิจกรรมประชมุ ในระดบั อาเภอ 2.2 พัฒนากรคัดเลือกปราชญ์ชาวบ้านที่มีความเชี่ยวชาญในอาชีพ เป็นทีมสนับสนุนในระดับอาเภอ จานวน 10 คน ท่ีเคยเป็นปราชญ์สัมมาชีพในปีที่ผ่านมา และแจ้งประสานปราชญ์ในหมู่บ้านเป้าหมายเข้ารับการ อบรมเป็นวิทยากรสัมมาชีพ หมู่บ้านละ 5 คน โดยจัดประชุมในระดับอาเภอจานวน 1 วัน พร้อมให้แลกเปล่ียน ความรู้ ประสบการณ์ และได้รวบรวมความรู้เปน็ เมนูอาชีพเพื่อให้เป็นแนวทางในการประกอบอาชีพตามหลักการ สมั มาชีพชุมชน 2.3 วางแผนลงพืน้ ที่หมบู่ า้ นเป้าหมาย ประสานครวั เรือนเปา้ หมาย หม่บู ้านละ 20 คนทีม่ ีความตอ้ งการ เปน็ ครัวเรือนสัมมาชีพชุมชน และต้องเปน็ ครวั เรอื นทอ่ี ยากพัฒนาตนเองด้วย โดยหมบู่ ้านเป้าหมายที่ข้าพเจา้ รับผิดชอบเปน็ หมบู่ ้านที่เลย้ี งโคเนอื้ เพ่อื จาหนา่ ย สมาชิกส่วนใหญ่ของหมู่บา้ นตอ้ งซ้อื หวั อาหารโคเนื้อโดยใชเ้ งิน จานวนมาก ดังนนั้ จึงมีแนวคิดลดรายจ่ายด้านหัวอาหารโค โดยการทาข้ึนมาใช้เอง ทง้ั นเ้ี มื่อสามารถผลติ ได้มาก สามารถนาไปจาหน่ายได้ 2.4 ดาเนินการทากิจกรรมในพ้ืนที่ ภายใต้หลกั การ “ชาวบ้านสอนชาวบ้าน” โดยมอบหมายให้วิทยากร สัมมาชีพชุมชนทร่ี ่วมประชุมในระดับอาเภอ หม่บู ้านละ ๕ คน เป็นทีมวทิ ยากรสมั มาชีพชุมชนระดับหมบู่ ้าน

๒.5 ครัวเรอื นเป้าหมายเสนออาชีพ จัดทารายการวสั ด/ุ อปุ กรณ์ เพื่อการสาธิตการประกอบอาชีพที่ ครัวเรอื นตอ้ งการประกอบอาชีพ โดยตอ้ งเป็นอาชพี ท่ีครัวเรือนเป้าหมายสามารถนาไปฝกึ ปฏิบัติอาชีพทก่ี ่อให้เกิด มรี ายได้หรอื ลดรายจ่ายไดอ้ ยา่ งต่อเนือ่ ง ๒.6 ถอดบทเรียน สรุปผลการดาเนนิ งาน เผยแพร่ประชาสมั พันธ์ พร้อมสามารถขยายผลสัมมาชีพชุมชน ใหค้ รวั เรือนอ่นื ๆ หรือชุมชนอ่ืน ปฏิบัติตามไดต้ ามแนวทางสร้างสมั มาชีพชุมชน และพัฒนาเปน็ ศนู ยเ์ รยี นรู้ โดยมี ทมี วิทยากรปราชญ์ชุมชนคอยสนับสนุน 3. ผลลัพธ์ ๑. ทีมวิทยากรสมั มาชีพหมบู่ ้าน มคี วามรูค้ วามเข้าใจดา้ นอาชีพ ๒. สามารถพัฒนาศักยภาพของชุมชน โดยหลกั การ “ชาวบา้ นสอนชาวบ้าน” ๓. ส่งเสรมิ ใหช้ าวบ้าน สามารถชว่ ยเหลือพ่งึ พาตนเองได้ โดยใชส้ ัมมาชีพชุมชน สร้างอาชีพ สรา้ งรายได้ และลดรายจ่ายในการประกอบอาชพี เลยี้ งโคเนอ้ื ได้ 4. ชาวบ้านมีเอกสารค่มู ือเมนอู าชีพท่เี กดิ จากเวทปี ระชุมของปราชญ์ในระดับอาเภอ เพอื่ เปน็ ทางเลือกใน การประกอบอาชีพ 5. ครัวเรอื นเปา้ หมาย สามารถรวมกลมุ่ เป็นกลุ่มอาชีพ ได้ตามแนวทางบริหารจัดการกลุม่ 5 ก ได้ 6. สามารถขยายผลความร้สู ัมมาชีพชุมชน ไปยงั ครวั เรอื นอนื่ และชุมชนใกลเ้ คยี งได้ 4. ปจั จยั ความสาเรจ็ 4.1 พฒั นากรผ้ปู ระสานงานตอ้ งวางแผนการประชุม เตรียมเอกสาร และวทิ ยากรปราชญ์ ต้องพร้อมที่จะ ให้ความรูแ้ ละสนับสนนุ ขบั เคลอื่ นงานสัมมาชีพชุมชนภายใต้หลักของปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง 4.2 การคัดเลอื กปราชญ์ชุมชน ต้องเป็นปราชญท์ ี่มอี งคค์ วามรูท้ เี่ หมาะสมกับอาชพี ที่ครวั เรอื นเป้าหมาย ต้องการ 4.3 อาชีพทคี่ รัวเรือนเป้าหมายเลือกตอ้ งเป็นอาชีพทีเ่ ขาสมคั รใจเลอื กสอดคล้องกบั ความตอ้ งการและ เหมาะสมกบั บรบิ ทดา้ นอาชีพของชุมชน และมีความเปน็ ไปได้ทจี่ ะมคี วามยัง่ ยืน 4.4 พัฒนากรต้องใหค้ วามรเู้ รื่องหลัก ๕ ก ในการจัดต้งั กลุ่มอาชีพ เสรมิ สร้างและสนบั สนนุ กระบวนการ บริหาร จัดการดาเนนิ งานสัมมาชพี ในรูปแบบกลุ่มอาชพี ให้เกดิ ความยั่งยืนและต่อเน่อื ง 4.5 พฒั นากรตอ้ งติดตามสนับสนุน และทีมวทิ ยากรสัมมาชีพชุมชนและครวั เรอื น เปา้ หมายอย่าง ตอ่ เน่อื ง

5. ขอ้ เสนอแนะ 5.1 การอนมุ ัตงิ บประมาณในการดาเนนิ งานโครงการเสริมสรา้ งสมั มาชีพชุมชนในระดับหมูบ่ ้าน ควรเนน้ การรายจ่ายเพื่อซือ้ วัสดสุ ่งเสรมิ อาชพี มากขึ้น เนื่องจากงบประมาณในการจดั ซื้อนอ้ ยเกินไป ทาให้ได้วัสดุน้อย 5.2 เจ้าหน้าที่ควรสนบั สนุนอาชีพ ทีเ่ ปน็ การต่อยอดอาชีพของชาวบ้านในพนื้ ที่ไดจ้ รงิ ๆ เพอื่ ความยง่ั ยนื นของสัมมาชีพ 5.3 การดาเนินงานต้องเปน็ ไปตามกรอบ และกระบวนงานของกรมการพฒั นาชุมชน ถูกต้องและ ตรวจสอบได้