นายอาทิตย์ ปามุทา

แบบบันทกึ องคค์ วามรู้ ชื่อ – สกลุ นายอาทติ ย์ ปามุทา ตาแหน่ง นกั วิชาการพัฒนาชมุ ชนชานาญการ สังกดั สานักงานพัฒนาชมุ ชนอาเภอคาเข่ือนแก้ว จังหวดั ยโสธร ชอื่ เรอ่ื ง การขับเคล่ือนโครงการสร้างสมั มาชพี ชมุ ชน ตามหลักปรชั ญาของเศรษฐกิจพอเพยี ง เหตกุ ารณน์ ้เี กิดขึ้นเมื่อ ระหวา่ งปี 2564 สถานทเี่ กดิ เหตกุ ารณ์ บ้านดง หมทู่ ี่ 3 ตาบลดงเจริญ อาเภอคาเขือ่ นแกว้ จังหวัดยโสธร กรมการพฒั นาชุมชน มภี ารกิจเกี่ยวกับการส่งเสริมกระบวนการเรียนรู้และการมีส่วนร่วมของประชาชน ส่งเสรมิ และพัฒนาเศรษฐกิจชุมชนฐานรากให้มีความมน่ั คงและมีเสถียรภาพ ซึ่งได้กาหนดวิสัยทัศน์ “เศรษฐกิจ ฐานรากมน่ั คงและชมุ ชนพึ่งตนเองได้ ภายในปี 2564” โดยกรมฯ ได้ดาเนินการโครงการสร้างความม่ันคงด้าน อาชีพและรายได้ ตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง เพ่ือสร้างความมั่นคง ความเป็นธรรมและลดความ เลื่อมลาทางเศรษฐกิจและสังคมของประเทศ และสร้างโอกาสความเสมอภาคและความเท่าเทียมทางสังคม พร้อมทงั เพิม่ ศกั ยภาพชุมชนและเศรษฐกิจฐานรากให้เข้มแข็ง ชุมชนพ่ึงตนเองได้และได้รับส่วนแบ่งผลประโยชน์ ทางเศรษฐกิจมากขึน โดยมุ่งเน้นที่การยกระดับเศรษฐกิจฐานราก ทาให้ชุมชนมีรายได้เพิ่มขึน โดยการสร้าง อาชีพ คือ การ“พัฒนาอาชีพครัวเรือน” ซึ่งเป็นหน่ึงในปัจจัยขับเคล่ือน ผ่านกระบวนการ “สร้างสัมมาชีพ ชุมชน” ภายใต้แนวคิด “ชาวบ้านสอนชาวบ้าน” สอนอาชีพท่ีเขาต้องการอยากทา เป้าหมายคือ ประชาชน ได้รบั การพฒั นาอาชพี และมรี ายได้ บ้านดง หมทู่ ่ี 3 ตาบลดงเจริญ อาเภอคาเขื่อนแกว้ จงั หวัดยโสธร ซ่งึ ได้รับงบประมาณจากกรมการ พัฒนาชุมชน ประจาปี 2564 โครงการสร้างสัมมาชีพชุมชนตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง จากการ ลงไปในพืนที่ของพัฒนากร และหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง ซ่ึงการดาเนินการเร่ิมต้นด้วยการคัดเลือกทีมวิทยากร สัมมาชีพชุมชน จากผู้ท่ีมีความเชี่ยวชาญในด้านอาชีพ และมีความตังใจท่ีจะถ่ายทอดความรู้ให้แก่ครัวเรือน เป้าหมายอาชีพ ท่ีฝึกเกิดจากความต้องการที่แท้จริงของครัวเรือนเป้าหมาย จนนาไปสู่การรวมตัวจัดตังเป็น กลุ่มสัมมาชีพชุมชน บ้านดง (กลุ่มแปรรูปรูปอาหาร) เป็นอาชีพที่สร้างรายได้ให้กับครัวเรือนได้อย่างแท้จริง และเป็นหมู่บ้านทีน่ อ้ มนาหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงมาใชใ้ นการดารงชีวิต สามารถเป็นหมู่บ้านต้นแบบ การพฒั นาตามแนวคิดเศรษฐกจิ พอเพยี ง แกห่ มบู่ า้ น/ชุมชนอน่ื ได้ สิง่ ทเี่ หน็ จาการเปลย่ี นแปลงคือการเห็นความ เปลย่ี นแปลงของชมุ ชนในทางท่ีดขี นึ ดงั นี 1. มีการทางานร่วมกันเป็นทีม สามารถเชื่อมโยงเครือข่ายการทางานของกลุ่มองค์กรต่างๆ ทังภายใน ชมุ ชนและภายนอกชมุ ชน เพอ่ื ประสานการทางานใหม้ คี วามสอดคลอ้ งกนั 2. มีเป้าหมายการขับเคลื่อนชุมชนท่ีสอดคล้องกับปัญหา และสามารถแก้ไขปัญหาชุมชนได้ตรงตาม ความตอ้ งการของประชาชน และสภาพการเปล่ียนแปลงทางสงั คมปัจจุบัน 3. มกี ารอนุรักษ์ภูมิปัญญาท้องถนิ่ เชน่ การจักสาน การปรุงสมนุ ไพรพืนบ้าน การเพาะพันธก์ุ บ เพื่อเป็น การสืบสานภมู ปิ ัญญาไว้ใหล้ กู หลาน 4. คนในชุมชนมีความสามัคคี ช่วยเหลือเกือกูลกัน กรรมการหมู่บ้านทางานร่วมกันเป็นทีม ร่วมกัน แกป้ ญั หาชุมชนโดยชมุ ชน 5. มีการวางแผนการพัฒนาหมู่บ้าน เพ่ือสร้างภมู ิคุ้มกันให้คนในชุมชนตามกระแสการเปลี่ยนแปลงของ สงั คม 6. คณะกรรมการหมู่บ้านมีความสามารถในการบริหารจัดการชุมชนโดยการมีส่วนร่วม ประสานภาคี การพัฒนาให้ทกุ องค์กร ทกุ ภาคส่วนเข้ามามสี ่วนรว่ มในการพฒั นาหมู่บา้ น สามารถทางานที่มีความสอดคล้องกัน ตรงตามสภาพปญั หาและความตอ้ งการของประชาชนโดยแท้จริง

2 บนั ทกึ ขุมความรู้ (Knowledge Assets) 1. การรู้จกั ตนเอง รจู้ ักชมุ ชน สรา้ งความตระหนักคน้ หาศักยภาพชุมชน มีการแลกเปลี่ยนเรยี นรู้ 2. การใหก้ ารเรียนรู้แกผ่ นู้ าชุมชน ครัวเรือนเป้าหมาย เพือ่ สรา้ งความเข้าใจ 3. การเรียนรจู้ ากประสบการณ์ การศึกษาดูงาน ศึกษาจากสอื่ ตา่ งๆ เชน่ โทรทัศน์ สงิ่ ตีพิมพ์ ฯลฯ 4. การพัฒนาโดยยึดหลกั การมีสว่ นร่วมของประชาชน 5. ยดึ หลกั สายกลางในการดารงชวี ิต สรา้ งภูมิคุม้ กันใหช้ ุมชน 6. ทาความรจู้ กั กับคาว่า “พอเพียง”และ “เพยี งพอ”ทาด้วยใจทีแ่ นว่ แน่ ชวี ิตจะมแี ต่ “ความสุข” ประเมนิ ความสุขของชมุ ชน เพอ่ื การพัฒนาท่ยี งั่ ยนื แกน่ ความรู้ (Core Competency) 1. สรา้ งความรู้ ความเขา้ ใจเกีย่ วกับปรชั ญาเศรษฐกจิ พอเพยี ง หลกั การและแนวทางปฏิบตั ิ โดยการ ประชุมชแี จง อบรม และการศกึ ษาดงู าน แก่ครวั เรือนเปา้ หมาย 2. การกาหนดบทบาทหน้าท่ีของแกนนาในการขบั เคลื่อนปรชั ญาเศรษฐกิจพอเพียง 3. การวางแผนการดาเนนิ งานและการปฏบิ ตั ิตามแผนใหบ้ รรลุตัวชวี ดั ตามแบบประเมิน 4. เรยี นรู้โดยการปฏิบตั ิ (Learning by doing) และการแลกเปลย่ี นเรียนรู้ 5. ชมุ ชนมสี ว่ นร่วมในการวเิ คราะห์ ตรวจสอบ ติดตาม ขยายผลการดาเนนิ งาน ร่วมวางแผนการทางาน และเกิดบรรยากาศแหง่ การเรียนรู้รว่ มกัน กลยทุ ธใ์ นการทางาน 1. ศึกษาแนวทางการทางาน รวบรวมขอ้ มลู วิเคราะห์ข้อมูล สร้างความรู้ ความเข้าใจ กาหนดขันตอน การทางาน 2. สรา้ งทีมงาน ประสานภาคี ดาเนนิ งานตามขันตอน 3. สรา้ งกระบวนการเรียนร้รู ะหว่างทีมงานกับชมุ ชน สนับสนุนเครอ่ื งมือในการดาเนนิ งาน 4. จดั กิจกรรมแลกเปล่ียนเรียนรู้ โดยเนน้ การปฏบิ ตั ิจริง เสยี งบอกเลา่ จากชุมชน 5. ตดิ ตามประเมนิ ผลร่วมกบั ชุมชนทุกขันตอน ร่วมคดิ รว่ มทา ร่วมกาหนดแนวทางแก้ไขปญั หา 7. รายงานผล เผยแพรป่ ระชาสมั พนั ธ์ ขยายผลไปยงั หมู่บา้ น/ชุมชนอืน่ กฎ ระเบยี บ แนวคดิ ทฤษฎีท่เี ก่ยี วขอ้ ง ๑. แนวทางการสร้างสมั มาชีพชุมชน ๒. แนวคดิ การพฒั นาชุมชน ๓. แนวคดิ การมีส่วนรว่ ม ๔. แนวคิดปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง