Buddha

มโหสถชาดก

เรื่องยอ่มโหสถชาดก เป็ นชาดกเรื่องที่ 5 จากทศชาตชิ าดก โดยกลา่ วถงึพระโคตมโพธิสตั ว์ซงึ่ เสวยพระชาติเพื่อบาเพ็ญปัญญาบารมีอนั เป็ นพืน้ ฐานที่นาไปสกู่ ารตรัสรู้เป็ นพระโคตมพทุ ธเจ้าในที่สดุ

เน้ือเร่ืองในอดีตกาลมีพระราชานามวา่ พระเจ้าวเิ ทหราช ซงึ่ ปกครองกรุงมิถิลาทรงมีบณั ฑติ คพู่ ระทยั อยู่ 4 คนคือ เสณกะ, ปกุ กสุ ะ, กามินทะ และเทวินทะ ในคืนหนง่ึ พระเจ้าวิเทหราชทรงพระสบุ นิ ประหลาดจงึ โปรดให้ เสณกะหวั หน้าบณั ฑิตทานายพระสบุ ิน ก็ทรงทราบวา่ จะมีบณั ฑิตคนที่ 5 ท่ีมีสติปัญญาลว่ งเลยบณั ฑิตทงั้ 4 ถือกาเนิดในมิถิลา

เน้ือเร่ืองขณะเดยี วกนั ใน หมบู่ ้านปาจีนยวมชั ฌคาม พระโพธิสตั ว์ได้ทรงถือปฏสิ นธิในครรภ์ของนางสมุ นา ภรรยาของสริ ิวฒั กเศรษฐี เมื่อผา่ นไป 10 เดอื นนางสมุ นาก็ให้กาเนิดบตุ รชายทไี่ ด้ถือแทง่ ยาออกมา ทนั ทีที่คลอดเสร็จสิริวฒั กเศรษฐีก็ได้นาแทง่ ยาไปฝนกบั หนิ บดยาแล้วนามาทาท่ีหน้าผาก ปรากฏวา่ อาการปวดหวั ของทา่ นเศรษฐีก็หายเป็นปลดิ ทงิ ้ ทา่ นเศรษฐีจงึ ตงั้ ชื่อบตุ รชายวา่ มโหสถกมุ าร แปลวา่ กมุ ารผ้มู ยี าอนั มอี านภุ าพมาก

เน้ือเร่ือง7 ปีผ่านไปพระเจ้าวิเทหราชทรงราลกึ ได้ว่าเมือ่ 7 ปีก่อนทรงพระสบุ ินว่าจะมีบณั ฑิตคนที่ 5 มาเกิดในยคุ ของพระองค์จงึ โปรดให้มหาอามาตย์ออกไปสงั เกตการณ์ในทศิ ทงั้ 4 ของมิถิลาซงึ่ ในทส่ี ดุ ก็มีมหาอามาตย์ทา่ นหนงึ่ มาถึงหมบู่ ้านทม่ี โหสถกมุ ารอาศยั อย่กู ็ได้ยินกิตติศพั ท์และชือ่ เสยี งของมโหสถจงึกลบั ไปทลู รายงานวา่ พบบณั ฑิตคนท่ี 5 แล้วพระเจ้าวิเทหราชดีพระทยั หมายจะเรียกมโหสถเข้ามาเป็นบณั ฑิตในราชสานกั แตท่ รงถกู เสณกะบณั ฑิตยบั ยงั้ ไว้โดยอ้างวา่ ต้องการพิสจู น์ปัญญาของมโหสถกมุ าร

เน้ือเร่ืองในการพิสจู น์ปัญญาของมโหสถกมุ ารวา่ เหมาะสมจะเป็นบณั ฑิตคนที่ 5 หรือไม่นนั้ มีปัญหาทดสอบเชาวน์ปัญญาของมโหสถกมุ ารถึง 19 ข้อแต่มโหสถกมุ ารก็สามารถวสิ ชั นาปัญหาได้หมด พระเจ้าวิเทหราชจงึ รับมโหสถเป็นพระราชโอรสบญุ ธรรม พร้อมทงั้ สถาปนาให้เป็นมหาบณั ฑิต ซง่ึ ช่ือเสียงของมโหสถบณั ฑิตก็ไปเข้าพระกรรณของ พระเจ้าจลุ นีพรหมทตั ราชาแห่งกรุงพาราณสที ี่หมายจะตกี รุงมิถิลา แตก่ ็ถกู มโหสถบณั ฑิตยบั ยงั้ ไว้ได้สาเร็จ จนพระเจ้าจลุ นีพรหมทตั ต้องขอร้องให้มโหสถมารับราชการที่ราชสานกั ของพระองค์แต่มโหสถบณั ฑิตได้ปฏิเสธไป แตไ่ ด้ให้สญั ญากบั พระเจ้าจลุ นีพรหมทตั วา่ ถ้าพระเจ้าวิเทหราชสวรรคตเม่ือไหร่จะไปรับใช้ทนั ทีหลงั จากพระเจ้าวิเทหราชสวรรคตมโหสถได้ไปรับใช้พระเจ้าจลุ นีพรหมทตั ตามสญั ญาตราบจนสนิ ้ อายขุ ยั

คติสอนใจ\"ปัญญาอนั ลา้ เลศิ นนั้ ยอ่ มทาคณุ ให้แก่บคุ คล ย่ิงกวา่ มีทรัพย์นบั แสน แม้มิมปี ัญญาดง่ั ปราชญ์ แตถ่ ้าเป็นผ้รู ู้จกัคิดให้รอบคอบก่อน ก็ยอ่ มเป็นผ้มู ีปัญญาและประพฤติ ชอบแล้ว\"

Thank you for watching