สื่อประกอบการสอน_เรื่อง_พื้นฐานศิลปะลายไทย

พ้นื ฐานศิลปะลายไทย

พ้นื ฐานศิลปะ ลายไทย

จุดประสงค์การเรียนรู้ 1. นกั เรียนสามารถระบุที่มาของลายไทย พน้ื ฐานไดอ้ ยา่ งดี 2. นกั เรยี นสามารถวาดภาพลายไทย ได้ถกู ต้องตามข้ันตอนของลายไทย

4 ใหน้ กั เรยี นช่วยกันจัดวางลายไทยลงบนฐานให้ถูกต้อง ลายกนกหางโต ลายประจายาม ลายกระจังใบเทศ

ศลิ ปะลายไทย

พน้ื ฐานศิลปะลายไทย 1. ลายกระจงั แมล่ ายพืน้ ฐาน 2. ลายประจายาม 3. ลายพุม่ หรือลายหน้าขบ 4. ลายกนก

ลายกระจงั ลกั ษณะของลายกระจงั แมล่ ายกระจังเป็นแม่ลายทไี่ ด้รับ แรงบนั ดาลมาจากฟนั ปลา ตาอ้อย หรือดอกบวั เป็นแม่ลายที่ประดษิ ฐ์ หรอื เขียนขนึ้ ภายในรูปสามเหลย่ี ม ดา้ นเทา่

ประเภทของแมล่ ายกระจัง กระจังฟนั ปลา กระจังตาอ้อย กระจงั ใบเทศ กระจงั คอเสือ้ กระจังปฏญิ าณ กระจังรวน ภาพจากเวบ็ ไซต์ : http://introductiontothai606.myreadyweb.com/article/topic-25177.html

ประโยชน์ของแมล่ ายกระจัง • แม่ลายกระจังเปน็ ลวดลายทถี่ กู นามาใช้ประโยชนใ์ นการเขยี น เปน็ ลวดลายประกอบตามขอบลาย • ถา้ เขียนให้สว่ นยอดต้ังขน้ึ เรียกวา่ “บัวหงาย” • ถ้าเขียนใหส้ ว่ นยอดลงดา้ นลา่ ง เรียกว่า “บวั ควา่ ” • หากเขียนใหย้ อดเอนเรยี กว่า “บวั รวน”

ลายประจายาม ลกั ษณะของแมล่ ายประจายาม สนั นษิ ฐานวา่ มที ่มี าจากดอกจันหรือลูกจัน เปน็ แมล่ ายที่เขยี นอยูใ่ นรูปร่างสเ่ี หล่ยี มจัตรุ สั ตะแคง มีลกั ษณะคลา้ ยดอกไม้ มเี กสรเปน็ รปู วงกลมอยูต่ รงกลาง มกี ลบี มนแหลม คลา้ ยกลีบบัวลอ้ มอย่โู ดยรอบ 4 กลบี ด้วยกนั

ลายประจายาม

ประโยชนข์ องแม่ลายประจายาม • ใช้เปน็ ท่ีออกลาย หรอื ใช้เปน็ ทห่ี ้ามลายหรือหยุดลาย • ลายนม้ี ีประดบั อยูต่ ามเสา ขอบประตู หน้าต่างของโบสถ์ วหิ าร • ติดประดับอยทู่ ี่เคร่ืองสวมหัวประจาอยทู่ ั้ง 4 ด้าน • ลายประจายามนีเ้ มอ่ื นาไปใชก้ บั ลวดลายอนื่ ๆ มชี ือ่ เรยี กตา่ งกนั เช่น ประจายามก้ามปู ประจายามลูกฟักกา้ มปู

แม่ลายพ่มุ หรอื ลายหนา้ ขบ ลกั ษณะของแมล่ ายพ่มุ หรือลายหนา้ ขบ • เขยี นข้ึนภายในรูปทรงพุ่มขา้ วบิณฑ์ ทีม่ ีรปู สี่เหลย่ี มขนมเปยี กปนู บงั คับ • รปู แบบของแม่ลายพุ่มนี้ส่วนทเี่ ป็นไส้ มีรปู เป็นพุ่มทรง ข้าวบณิ ฑ์อยูต่ รงกลาง และมีกลีบล้อมอยู่โดยรอบ 4 กลบี

แมล่ ายพ่มุ หรือลายหนา้ ขบ แมล่ ายพ่มุ ยงั สามารถเขียนเปน็ ลายได้อกี หลายชนิด ซง่ึ เขยี นเปน็ ลายอย่างไรก็เรียกอยา่ งนนั้ เชน่ ลายหน้าขบ ซ่งึ มีท่มี าจากหน้าศตั รทู ี่ดรุ ้าย หรือประดษิ ฐ์มาจากหน้าสตั วห์ มิ พานตต์ ่าง ๆ ทใ่ี ชป้ าก ฟัน เข้ียว ขบกดั จงึ เรยี กว่า “หนา้ ขบ”

ลายพุ่มหรือลายหนา้ ขบ

ประโยชน์ของแมล่ ายพุ่ม • ใชเ้ ป็นทอ่ี อกเถาลาย หรือใชเ้ ปน็ ภาพขบกัดลายในบางตอน เพอ่ื เพิ่มความรุนแรงเปรยี บเทยี บกบั ความออ่ นหวานของลวดลาย • นอกจากน้ียงั ใช้เปน็ ลายกั้นกลางเพ่ือหา้ มลายสองเถาไม่ให้มาชนกนั และใช้เขยี นตกแตง่ ตามบานประตู หน้าตา่ ง เสา ฝาผนงั ฯลฯ

แมล่ ายกนก ลายกนก เปน็ ลายพื้นฐานหนึ่งทีส่ าคัญ ของลายไทยในงานจิตรกรรมไทย มีพื้นฐาน จากสามเหลยี่ มชายธง (สามเหลย่ี มมุมฉาก) อาจมตี ัวเดียว หรือหลายตวั ก็ได้ มกั มฐี านมมุ แหลมหันไปทางเดียวกนั โดยมขี นาด และสดั สว่ นท่ีแตกตา่ งกนั ไป

ประเภทของลายกนก

ใ

สื่อวีดิทศั นใ์ ช้เพ่ือการศึกษาเทา่ นั้น ขอขอบคณุ สอ่ื วดี ทิ ศั น์ การเขยี นลายกระหนกเปลว เผยแพร่โดย : M Shock man112 เผยแพร่วนั ที่ 25 มกราคม 2559 ท่มี า : https://youtu.be/m66Vxorxv6s ภาพโดย users/15299-15299/ จากเว็บไซต์ : https://pixabay.com/th/photos/ ภาพยนตรเ์ ร่อื ง-การถ่ายภาพ-เชิงลบ-102681/ สืบคน้ เมือ่ วันที่ 15/01/2563

แบบฝกึ ชวนสรา้ งสรรค์ ใบงานที่ 3.7 ให้นักเรยี นวาดลายไทยทก่ี าหนดให้ ลงไปในชอ่ งให้ถกู ตอ้ งและลงสใี หส้ วยงาม

ตวั อยา่ งใบงาน ใบงานท่ี 3.7 คาช้แี จง ใหน้ ักเรียนวาดลายไทยทกี่ าหนดให้ ลงไปในชอ่ งให้ถกู ตอ้ งและลงสีใหส้ วยงาม ลายกระจงั ลายประจายาม

สาธติ การวาดลายไทย

จากคาคมส่คู าสอน “ไมก่ ลา้ กไ็ มม่ ีวนั เดนิ หน้า” - วลิ เลียม เชกสเปยี ร์ - นกั กวแี ละนกั เขยี นบทละครชาวองั กฤษ