ปูใช้ฟอร์ม ชุดการเรียนรู้(งบพัฒนาผู้เรียนล่าสุด

ชุดการเรยี นรู้ ผลไม้เพ่ือสุขภาพ เรือ่ ง ..........ผลไม้เพ่ือสุขภาพ ตามแนวทางกจิ กรรมพฒั นาคณุ ภาพผเู้ รยี น สงั กดั สานกั งาน กศน. ใสร่ ปู ภาพประกอบนะคะ ชุดการเรียนรู้ 10 ทักษะชีวติ เนรมติ รชีวติ ใหม่ 1 Life Skills For You

ชอ่ื .....................................................................................รหสั นกั ศกึ ษา ..................................... กศน.ตาบล/ศรช. ....................................................................ชอ่ื ครทู ่ี ปรกึ ษา....................................... ศนู ยก์ ารศกึ ษานอกระบบและการศกึ ษาตามอธั ยาศยั อาเภอเมอื งนครราชสมี า สานกั งานสง่ เสรมิ การศกึ ษานอกระบบและการศกึ ษา ตามอธั ยาศยั จงั หวดั นครราชสมี า ชดุ การเรียนรู้ 10 ทักษะชีวติ เนรมติ รชวี ิตใหม่ 2 Life Skills For You

ชุดการเรียนรู้ ผลไม้เพื่อสุขภพ เร่ือง ......ผลไม้เพื่อสุขภาพ ตามแนวทางการจัดกจิ กรรมพฒั นาคุณภาพผ้เู รียน สังกัดสานกั งาน กศน. ชอ่ื .....................................................................................รหสั นักศึกษา ..................................... กศน.ตาบล/ศรช. ....................................................................ชอ่ื ครูทปี่ รึกษา....................................... ศนู ยก์ ารศกึ ษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศยั อาเภอเมืองนครราชสมี า สานักงานสง่ เสรมิ การศกึ ษานอกระบบและการศึกษาตามอธั ยาศยั จังหวดั นครราชสีมา ชุดการเรียนรู้ 10 ทักษะชีวิตเนรมติ รชีวิตใหม่ 3 Life Skills For You

กาหนดการรบั และส่งงาน เรื่อง ………………………………………………………………………. เรื่อง รับงานวันที่ ลายมือชอ่ื สง่ งานวันที่ ลายมือช่อื หมายเหตุ เรอ่ื งท่ี 1 เร่อื งที่ 2 เรอื่ งท่ี 3 เรอ่ื งที่ 4 เรื่องที่ 5 ชดุ การเรียนรู้ 10 ทกั ษะชวี ิตเนรมติ รชีวติ ใหม่ 4 Life Skills For You

คานา ชุดการเรียนรู้ ผลไม้เพ่ือสุขภาพ สาหรับนักศึกษา กศน. คณะผู้จัดทาได้ศึกษาวิเคราะห์สภาพ ปัญหาปัจจุบันจากการสารวจความต้องการของนักศึกษาหลักสูตรการศึกษา นอกระบบและการศึกษาขั้นพ้ืนฐาน พุทธศักราช 2551 โดยออกแบบการเรียนรู้ให้มีความหลากหลาย เหมาะสมกับนักศึกษาและกรอบการจัดกิจกรรม พัฒนาคณุ ภาพผเู้ รยี น มกี ระบวนการจัดการเรียนรู้ ONIE MODEI การวัดและประเมินผลเป็นไปตามจุดประสงค์การ เรียนรู้ ซ่งึ ชุดการเรียนรู้นี้มีจำนวน 5 เรอื่ ง ประกอบด้วยเร่ืองท่ี 1 ควำมหมำยของคำว่ำ \"ผลไม้\" เร่ืองที่ 2 ควำมหมำย ของคำว่ำ \"สขุ ภำพ\"เร่อื งที่ 3. ผลไมไ้ ฟเบอร์สูง เรื่องท่ี ผลไมเ้ พอื่ สุขภาพเรื่องท่ี 5 เทคนิดการปลูกผลไมใ้ นภาชนะชุด กำรเรียนรู้ชุดนี้ประกอบด้วย คำชี้แจงสำหรับนักศึกษำ กศน. คำชี้แจงสำหรับครู บทบำทของครูผู้สอน บทบำทของนักศึกษำ ผังควำมคิด กำรใช้ขุดกำรเรียนรู้ ใบควำมรู้ ใบงำน และแบบทดสอบ เพ่ือให้เกิดควำมรู้ ควำมเข้ำใจ ทส่ี ำมำรถตรวจควำมถูกต้องด้วยตนเองได้ ซ่ึงครู กศน.สำมำรถนำไปใช้ในกำรจัดกำรเรียนกำรสอนทั้งใน กำรปกติ หรอื จดั กจิ กรรมกำรพฒั นำคณุ ภำพผูเ้ รียน คณะผู้จัดทาหวังเป็นอย่างยิ่งว่าชุดการเรียนรู้เล่มนี้ จะมีคุณค่าในการพัฒนาการเรียนรู้ของนักศึกษา กศน. ให้เป็นไปตามจุดมุ่งหมายของกรอบการจัดกิจกรรมการพัฒนาคุณภาพผู้เรียน ตลอดจนมีประโยชน์สาหรับครูผู้สอน และผูส้ นใจ เพอื่ นาไปพฒั นาคุณภาพการเรยี นการสอน ให้มีคุณภาพการศึกษาสงู ยง่ิ ขึ้นไป คณะผู้จัดทา กศน.อาเภอคง ชดุ การเรยี นรู้ 10 ทักษะชีวติ เนรมติ รชีวติ ใหม่ 5 Life Skills For You

สารบญั หน้า คานา สารบัญ คาชแ้ี จงสาหรบั นักศกึ ษา กศน. คาชีแ้ จงสาหรับครู บทบาทของครูผูส้ อน บทบาทของนกั ศึกษา ผงั ความคดิ การใช้ขดุ การเรยี นรู้ เรื่องท่ี 1. ความหมายของคาว่า \"ผลไม\"้ . -บันทกึ สรุปการเรียนรู้ -ใบงานที่ 1. -แบบทดสอบหลงั เรยี น เรื่องท่ี 2 ความหมายของคาวา่ \"สุขภาพ\" -บันทึกสรุปการเรยี นรู้ -ใบงานที่ 2 -แบบทดสอบหลังเรยี น เร่ืองท่ี 3 ผลไมไ้ ฟเบอร์สูง -บันทึกสรปุ การเรียนรู้ -ใบงานท่ี 3 -แบบทดสอบหลังเรยี น เรอื่ งที่ 4 ผลไมเ้ พ่อื สุขภาพ -บนั ทกึ สรุปการเรยี นรู้ -ใบงานที่ 3 -แบบทดสอบหลงั เรียน เรอ่ื งท่ี 5 เทคนิดการปลูกผลไมใ้ นภาชนะ -บนั ทกึ สรุปการเรยี นรู้ -ใบงานที่ 3 -แบบทดสอบหลังเรียน บรรณานกุ รม คำสั่ง คณะทางาน ชดุ การเรียนรู้ 10 ทักษะชีวติ เนรมติ รชวี ิตใหม่ 6 Life Skills For You

คาชีแ้ จงสาหรบั นกั ศกึ ษา กศน. ชุดการเรยี นรู้เร่ือง ผลไมเ้ พ่อื สขุ ภาพ สาหรบั นักศึกษา กศน. ประกอบด้วย ชุดการเรียนรู้ทงั้ หมด 5 เรื่อง ดงั น้ี เรอ่ื งท่ี 1 ความหมายของคาว่า \"ผลไม\"้ . เร่อื งท่ี 2 ความหมายของคาว่า \"สุขภาพ\" เรื่องท่ี 3 3 ผลไม้ไฟเบอร์สูง เรือ่ งท่ี 4 ผลไม้เพื่อสุขภาพ เร่ืองที่ 5 เทคนิดการปลูกผลไม้ในภาชนะ ชดุ การเรียนรู้ 10 ทกั ษะชีวติ เนรมติ รชีวิตใหม่ 7 Life Skills For You

คาชแ้ี จงสาหรบั ครู ข้อปฏิบัตใิ นการใช้ชดุ การเรยี นรู้ ชุดการเรียนรู้เรื่อง ผลไม้สุขภาพ สาหรบั นกั ศกึ ษา กศน. มจี ดุ ม่งุ หมายเพอ่ื ชว่ ยให้การดาเนินกจิ กรรมการจัด กจิ กรรมพฒั นาคุณภาพผู้เรียนเรอ่ื ง ผลไมส้ ุขภาพ บรรลวุ ตั ถุประสงคก์ ารเรยี นรแู้ ละมปี ระสทิ ธิภาพ ครผู ูส้ อน ควร ดาเนนิ การดงั น้ี 1. ข้นั เตรยี มการสอน 1.1 ศกึ ษาคาช้ีแจงในการใช้ชุดกิจกรรมใหเ้ ขา้ ใจก่อนอย่างละเอียดรอบคอบ 1.2 ศกึ ษาสาระสาคญั และจุดประสงค์การเรยี นรูท้ ีจ่ ะดาเนินการจัดกิจกรรม ใหเ้ ข้าใจชัดเจนเสยี ก่อน 2. ขน้ั สอน/จัดกระบวนการ 2.1 ดาเนนิ การจดั กจิ กรรมการเรยี นรู้ตามกระบวนการเรยี นการสอนแบบ ONIE MODEL 4 ขัน้ คือ ข้นั ท่ี 1 กาหนดสภาพ ปัญหา ความตอ้ งการในการเรียนรู้ (O: Orientation) เปน็ การเรยี นรู้จากสภาพ ปัญหา หรือความต้องการของผ้เู รียน และชมุ ชน สังคม โดยให้เชือ่ มโยงกบั ประสบการณเ์ ดิม และสอดคล้องกบั มาตรฐานการเรียนรู้ของ หลักสตู ร ข้นั ที่ 2 แสวงหาขอ้ มูลและจัดการเรยี นรู้ (N: New ways of learning) การแสวงหาขอ้ มูล และจดั การเรียนรู้ โดยศกึ ษา คน้ ควา้ หาความรู้ และรวบรวม ขอ้ มลู ของตนเอง ข้อมลู ของชุมชน สงั คม และขอ้ มูลทางวิชาการ จากสอ่ื และแหล่ง เรียนรูท้ ห่ี ลากหลายมีการระดมความคดิ เห็น วิเคราะห์ สงั เคราะหข์ อ้ มลู และสรปุ เป็นความรู้ ข้นั ที่ 3 ปฏบิ ัติและนาไปประยกุ ต์ใช้ (I: Implementation) นาความรทู้ ไี่ ดไ้ ปปฏิบตั ิ และประยกุ ตใ์ ช้ให้สอดคล้องกบั สถานการณ์ เหมาะสมกับ วัฒนธรรมและสังคม ขั้นท่ี 4 ประเมินผลการเรียนรู้ (E: Evaluation) ประเมนิ ทบทวน แกไ้ ขข้อบกพร่อง ผลจากการนาความรไู้ ปประยุกตใ์ ชแ้ ล้วสรปุ เปน็ ความรู้ใหม่ พรอ้ มกับเผยแพรผ่ ลงาน 2.2 ขณะทนี่ ักศึกษาทากจิ กรรม ครคู อยให้ความช่วยเหลือแนะนากระต้นุ ให้นกั ศึกษาทากิจกรรม อย่างกระตอื รอื รน้ และตอบข้อสงสัยต่าง ๆ ระหวา่ งเรยี นพร้อมทัง้ สงั เกตและประเมนิ พฤตกิ รรมการทางานของนกั ศกึ ษา 2.3 ประเมนิ ผลสัมฤทธ์ิทางการเรียน โดยใช้แบบทดสอบยอ่ ย ชดุ การเรียนรู้ 10 ทักษะชีวติ เนรมิตรชีวิตใหม่ 8 Life Skills For You

บทบาทของครูผูส้ อน 1. ศึกษาชุดการเรียนรู้เรอ่ื ง 10 ทกั ษะชีวิตเนรมิตรชีวิตใหม่ Life Skills For You ใหเ้ ข้าใจกอ่ นทีจ่ ะนาไปใช้ 2. ครูอธิบาย ชี้แจงเกยี่ วกับการศึกษาและปฏิบัตติ ามชุดการเรียนร้เู ร่อื ง 10 ทกั ษะชีวิตเนรมิตรชีวติ ใหม่ Life Skills For You และแจ้งจุดประสงคก์ ารเรยี นรู้ให้นกั ศกึ ษาเข้าใจ 3. ครูดาเนนิ การจัดกจิ กรรมการเรยี นรู้ตามกระบวนการเรยี นการสอนทกี่ าหนดไว้ 4. ครูกบั ตดิ ตามการทาใบงาน และให้คาปรึกษาแนะนานักศกึ ษา 5. ครูทดสอบนกั ศกึ ษาโดยใช้แบบทดสอบ หลงั จากเรยี นเน้อื หาจบ เพื่อวดั ความรูค้ วามเขา้ ใจของนักศึกษา ชุดการเรยี นรู้ 10 ทกั ษะชวี ติ เนรมติ รชีวิตใหม่ 9 Life Skills For You

บทบาทนักศึกษา 1. รบั ทราบจุดประสงค์การเรียนรจู้ ากครผู ู้สอน เพอ่ื ใหท้ ราบวา่ เม่อื จบกจิ กรรมการเรียนรู้แล้ว นกั ศึกษา สามารถเรยี นรอู้ ะไรได้บ้าง 2. ต้งั ใจศึกษาใบความรู้ และปฏบิ ัตกิ ิจกรรมตามขั้นตอนหรอื คาชี้แจงของแตล่ ะเน้ือหา อย่างจรงิ จัง ตรงต่อ เวลา และมีความซอ่ื สตั ย์ รับผดิ ชอบ ในการทากจิ กรรมแบบทดสอบ และส่งงานครู 3. ทาแบบทดสอบหลังเรยี น เพ่ือวัดความรคู้ วามเขา้ ใจ ให้ผ่านเกณทร์ อ้ ยละ 70 ขึน้ ไป หากทาได้ไม่ถงึ เกณท์ ให้นกั ศกึ ษากลบั ไปทบทวนเน้อื หา และใบงาน อีกครัง้ 4. ชุดการเรยี นรเู้ ร่อื ง 10 ทักษะชวี ติ เนรมิตรชวี ิตใหม่ Life Skills For You นามาใช้ในการจัดกิจกรรมการ พัฒนาคณุ ภาพผ้เู รียน หรือ หากไม่มเี วลามาพบกลุ่มทากิจกรรมสามารถนาไปเรียนรไู้ ด้ผา่ นดจิ ทิ ัลโดย QR CODE นี้ ชุดการเรยี นรู้ 10 ทกั ษะชีวิตเนรมิตรชีวิตใหม่ 10 Life Skills For You

ขั้นตอนในการเรียนด้วยชดุ การเรยี นรู้ ศึกษารายละเอยี ดของชดุ การเรยี นรู้แตล่ ะเร่อื ง ศึกษาผลการเรียนร้ทู ีค่ าดหวัง/จุดประสงค์การเรียนรู้ ดาเนินการใชช้ ดุ การเรยี นรู้ ๑. ขั้นนาเข้าสบู่ ทเรียน - แจง้ จดุ ประสงค์การเรยี นรู้ - บอกสง่ิ ทน่ี กั ศกึ ษาต้องปฏบิ ัติ - ทดสอบก่อนเรยี น ๒. ขน้ั เรียนรู้ นักศกึ ษาปฏบิ ัติกจิ กรรมตามท่ีระบไุ ว้ในใบงาน ๓. ขั้นสรุป สรุป อภิปราย แลกเปลีย่ นเรียนรู้ ทดสอบหลังเรยี น ไม่ผา่ น ผ่าน ทาแบบทดสอบวัดผลสัมฤทธิท์ างการเรยี น หมายเหตุ ผา่ น หมายถงึ ผเู้ รียนทาใบงานครบ ทาแบบทดสอบได้ร้อยละ 70 และแบบฝึกหดั ครบ ชดุ การเรียนรู้ 10 ทกั ษะชวี ิตเนรมติ รชวี ติ ใหม่ 11 Life Skills For You

เรอื่ งท่ี 1 ความหมายของทกั ษะชวี ติ จดุ ประสงค์การเรยี นรู้ 1. อธบิ ายความหมาย ความสาคญั ของทักษะชีวติ ได้ 2. อธบิ ายประโยชน์ของการนาทักษะชวี ติ มาใชใ้ นชีวิตประจาวันได้ 3. ยกตวั อย่างพร้อมนาเสนอการนาทักษะชวี ติ มาใช้ในชีวติ ประจาวนั ได้ ทกั ษะชีวติ (Life skill ) 1. ความหมายของทักษะชวี ิต คาว่า ทกั ษะ (Skill) หมายถงึ ความชัดเจน และความชานชิ านาญในเรอื่ งใดเร่ืองหนึ่ง ซงึ่ บุคคลสามารถสร้าง ข้ึนได้จากการเรยี นรู้ ไดแ้ ก่ ทักษะการอาชีพ การกีฬา การทางานร่วมกับผู้อ่ืน การอ่าน การสอน การจัดการ ทักษะ ทางคณิตศาสตร์ ทกั ษะทางภาษา ทักษะทางการใชเ้ ทคโนโลยี ฯลฯ ซึง่ เป็นทกั ษะภายนอกท่สี ามารถมองเห็นไดช้ ัดเจน จากการกระทา หรือจากการปฏบิ ัติ ซึ่งทกั ษะดงั กล่าว น้นั เปน็ ทักษะท่จี าเป็นต่อการดารงชีวิตที่จะทาใหผ้ มู้ ีทักษะ เหล่านัน้ มีชวี ิตที่ดี สามารถดารงชพี อยู่ในสงั คมได้ โดยมโี อกาสท่ีดกี ว่าผไู้ มม่ ที ักษะดงั กล่าว ซง่ึ ทักษะประเภทนี้ เรยี กว่า Livelihood skill หรอื Skill for living ซงึ่ เป็น คนละอย่างกบั ทักษะชีวิต ทีเ่ รียนว่า Life skill (ประเสริฐ ตนั สกลุ ) ดังนั้น ทกั ษะชวี ติ หรือ Life skill จงึ หมายถงึ คณุ ลักษณะ หรอื ความสามารถเชงิ สังคม จิตวิทยา (Phychosoclal competence) ทเี่ ป็นทักษะภายในทจ่ี ะช่วยให้บุคคลสามารถเผชิญสถานการณ์ต่าง ๆ ที่เกิดขน้ึ ใน ชวี ติ ประจาวนั ไดอ้ ย่างมปี ระสิทธิภาพ และเตรียมพรอ้ มสาหรบั การปรับตวั ในอนาคต ไมว่ า่ จะเป็นเรื่องการดแู ล สุขภาพ เอดส์ ยาเสพติด ความปลอดภัย สง่ิ แวดล้อม คุณธรรมจรยิ ธรรม ฯลฯ เพอื่ ให้สามารถมชี วี ติ อยู่ในสงั คมได้ อย่างมคี วามสขุ หรอื จะกลา่ วง่าย ๆ ทกั ษะชีวิต ก็คือ ความสามารถในการแกป้ ญั หาที่ตอ้ งเผชญิ ในชีวิตประจาวัน เพอ่ื ใหอ้ ย่รู อดปลอดภยั และสามารถอยรู่ ่วมกับผู้อืน่ ไดอ้ ย่างมีความสขุ ความสาคญั ของทกั ษะชีวติ ทักษะชวี ิตมีความสาคัญต่อการดารงชีวติ ในสังคมปจั จบุ ันเปน็ อย่างมาก ดว้ ยเหตทุ ี่สภาพสังคมในทศวรรษ ใหมเ่ ปน็ ยุคของสังคมข้อมูลขา่ วสาร มกี ารเผยแพร่อยา่ งรวดเร็วดว้ ยเทคโนโลยีการสือ่ สารท่ีล้าสมัย ส่งผลใหก้ ลุ่มคน ต่างเชื้อชาติต่างวัฒนธรรมเกดิ การหลอมรวมความคิดความเชื่อท่ีหลากหลาย ทาให้บุคคลในสงั คมจะต้องตั้งรับชวี ิตยุค ใหม่อยา่ งมีวจิ ารณญาณ จากการท่ีสภาพสงั คมเปล่ยี นแปลงอย่างรวดเรว็ นเ่ี อง ได้ส่งผลกระทบตอ่ การดาเนนิ ชีวิตของ นักศกึ ษาและเยาวชน ทาให้นักศึกษาและเยาวชนมปี ัญหาในด้านตา่ ง ๆ โดยเฉพาะ ปญั หาทางดา้ นการปรับตัว ปญั หา ชดุ การเรียนรู้ 10 ทกั ษะชีวติ เนรมติ รชีวติ ใหม่ 12 Life Skills For You

ดา้ นอารมณ์และจติ ใจ ปัญหาสขุ ภาพ ปัญหาความรุนแรง ปัญหาตดิ เกม ปญั หายาเสพติดปัญหาทางเพศสัมพนั ธ์ฯลฯ โดยเฉพาะอย่างยิ่งนักศึกษาและเยาวชนทีม่ ีทกั ษะชีวิตขาดภูมิคุ้มกันทางสังคมที่ดอี าจเป็นคนที่ไม่ประสบความสาเร็จ ในชวี ิต มปี ญั หาทางอารมณจ์ ิตใจและมคี วามขัดแยง้ ในชีวิตไดง้ ่าย การพัฒนาทักษะชวี ติ จงึ มคี วามสาคญั อย่างยิ่งต่อ การดาเนนิ ชีวิตในสังคมปจั จบุ ันดงั กล่าวถึง ท่กี ล่าวมาเกย่ี วกบั ความสาคัญของทักษะชวี ิตจะเหน็ ได้ว่าการมที ักษะชีวติ เปน็ ปจั จัยสาคญั อย่างยง่ิ ของความสาเร็จในการดาเนินชวี ติ ในปัจจุบันและอนาคต การมคี วามรูด้ มี ีข้อมูลข่าวสารมากอาจไมป่ ระสบความสาเร็จ ในชีวิตอย่างแท้จริงกเ็ ป็นได้เพราะทักษะชวี ติ มีความสาคัญต่อการจดั การกบั ปญั หาชีวิตของตนเองในด้านตา่ ง ๆ และ ประสานสมั พันธ์ในการอยู่ร่วมกนั กบั บคุ คลอน่ื ทกั ษะชวี ิตจงึ มคี วามสาคญั อย่างยงิ่ ต่อการดาเนนิ ชีวติ ของมนุษยใ์ น ศตวรรษท2่ี 1 ข้อมลู จากแผนบริหารการสอนประจาบทที่5 การพฒั นาทักษะชวี ิต https://tinyurl.com/ybas7ett ชดุ การเรยี นรู้ 10 ทกั ษะชวี ิตเนรมติ รชวี ติ ใหม่ 13 Life Skills For You

บนั ทึกสรุปการเรียนรู้ สรปุ เนอ้ื หำ .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. ประโยชนท์ ีไ่ ด้รบั .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. กำรนำไปใช้ในชวี ติ ประจำวัน .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. ชดุ การเรยี นรู้ 10 ทกั ษะชีวติ เนรมิตรชวี ติ ใหม่ 14 Life Skills For You

ใบงาน ใหน้ กั ศึกษาตอบคาถามดงั น้ี 1. อธบิ ายความหมาย ความสาคัญของทกั ษะชีวิต .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. 2. อธบิ ายประโยชน์ของการนาทักษะชวี ติ มาใช้ในชวี ิตประจาวัน .................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................... 3. ยกตวั อย่างพร้อมนาเสนอการนาทักษะชีวิตมาใชใ้ นชวี ติ ประจาวัน .................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................... แบบทดสอบ 1 ข้อใดกล่าวถึงทักษะชีวติ ไม่ถกู ต้อง? ก เปน็ ทกั ษะที่ช่วยใหบ้ คุ คลสามารถเผชิญสถานการณต์ ่าง ๆ ข ทักษะท่ัวไปท่ีมนษุ ย์ต้องใช้ทกุ วันเพ่ือการมีชีวติ อยู่ ค เป็นทกั ษะท่ีมนษุ ยจ์ าเปน็ ตอ้ งมีเพื่อใช้ในการหาเลย้ี งชีพ ง เปน็ ทกั ษะทที่ าใหเ้ กิดความรา่ รวยในการประกอบอาชีพ 2 พัฒนาทกั ษะชวี ติ คือขอ้ ใด ? ก ทักษะชีวิตด้านสุขภาพอนามยั ข ทกั ษะชวี ติ ด้านความปลอดภัยในชวี ติ และทรัพย์สนิ ค ทกั ษะชวี ิตดา้ นทรพั ยากรธรรมชาตแิ ละส่งิ แวดล้อม ง ทกุ ทักษะเปน็ การพฒั นาทักษะชีวิต 3 ขอ้ ใด ไมใ่ ช่ ลักษณะของการใช้อารมณ์แบบผูใ้ หญ่ ? ก หวาดระแวง ชดุ การเรยี นรู้ 10 ทักษะชวี ติ เนรมติ รชีวิตใหม่ 15 Life Skills For You

ข มีอารมณ์หนกั แนน่ ค ไมม่ คี วามหวาดกลวั ง ไมเ่ ปน็ คนแขง็ จนกระด้าง เร่อื งท่ี 2 องคป์ ระกอบของทกั ษะชวี ิต จดุ ประสงค์การเรยี นรู้ 1. บอกองค์ประกอบของทักษะชีวิตได้ 2. อธิบายประโยชนข์ องการนาองคป์ ระกอบของทกั ษะชวี ติ มาใชใ้ นชวี ิตประจาวนั ได้ 3. ยกตวั อย่างพร้อมนาเสนอการนาองค์ประกอบของทกั ษะชีวติ มาใช้ในชีวิตประจาวันได้ องคป์ ระกอบของทกั ษะชีวติ ทกั ษะชีวติ เปน็ เร่ืองที่เก่ยี วข้องทัง้ ความรู้และทักษะของแตล่ ะบุคคลและเปน็ สิ่งทจ่ี าเปน็ อยา่ งยงิ่ ตอ่ การดาเนนิ ชีวิตอย่างอิสระในวยั ผใู้ หญ่ Brolin (1989, อ้างถงึ ใน มณั ฑรา ธรรมบุศย์, 2553) ได้ แบ่งองค์ประกอบของทกั ษะชีวติ ออกเปน็ 3 กลุม่ ใหญ่ๆ คอื 1. ทักษะการดารงชีวิตประจาวัน (Daily life skills) เปน็ ทกั ษะท่ีจาเป็นต้องใช้ในการดาเนนิ ชวี ิตประจาวัน ผู้ท่ี มที ักษะด้านน้จี ะแสดงความสามารถออกมาใหป้ รากฏจนเปน็ นสิ ยั ทีเ่ ห็นไดอ้ ย่าง ชัดเจน 2. ทกั ษะเฉพาะบุคคลและทกั ษะทางสงั คม (Personal and social skills) เปน็ ทกั ษะทจ่ี าเป็นตอ่ การทางาน และการสรา้ งมติ รภาพ 3. ทักษะการประกอบอาชีพ (Occupational skills) เป็นทักษะทจี่ าเปน็ ต่อความสาเรจ็ ในการประกอบอาชีพ (ศึกษาข้อมลู เพิม่ เติมท่ี การพัฒนาทักษะชีวิตเพือ่ สุขภาพและสังคม https://tinyurl.com/y8muyyoa) องคป์ ระกอบของทักษะชีวิตจะมคี วามแตกตา่ งกนั ตามวฒั นธรรมและสถานท่ีแต่ทักษะชวี ติ ท่ีจาเป็นที่สดุ ที่ทุก คนควรมี ซงึ่ องค์การอนามัยโลกได้สรปุ ไว้ และถอื เป็นหัวใจสาคัญในการดารงชวี ติ คือ ชุดการเรียนรู้ 10 ทักษะชีวติ เนรมิตรชวี ิตใหม่ 16 Life Skills For You

1. ทักษะการตดั สินใจ (Decision making) เปน็ ความสามารถในการตัดสนิ ใจเกี่ยวกบั เรือ่ งราวต่าง ๆ ในชวี ิต ได้อย่างมรี ะบบ เช่น ถา้ บคุ คลสามารถตดั สนิ ใจเก่ียวกับการกระทาของตนเองท่เี ก่ียวกับพฤติกรรมด้านสุขภาพ หรอื ความปลอดภัยในชีวติ โดยประเมนิ ทางเลอื กและผลทีไ่ ด้จากการตัดสนิ ใจเลอื กทางที่ถกู ต้อ งเหมาะสม ก็จะมีผลต่อ การมสี ขุ ภาพที่ดีทั้งร่างกายและจติ ใจ 2. ทกั ษะการแก้ปญั หา (Problem Solving) เป็นความสามารถในการจัดการกับปัญหาท่ีเกิดขน้ึ ในชีวิตได้ อยา่ งมีระบบ ไมเ่ กดิ ความเครยี ดทางกายและจติ ใจ จนอาจลกุ ลามเป็นปญั หาใหญ่โตเกนิ แกไ้ ข 3. ทกั ษะการคิดสร้างสรรค์ (Creative thinking) เปน็ ความสามารถในการคดิ ทีจ่ ะเปน็ ส่วนชว่ ยในการ ตัดสนิ ใจและแกไ้ ข ปัญหาโดยการคิดสร้างสรรค์ เพอื่ คน้ หาทางเลอื กต่าง ๆ รวมทงั้ ผลท่ีจะเกดิ ขน้ึ ในแตล่ ะทางเลือก และสามารถนาประสบการณ์มาปรับใช้ในชวี ิตประจาวันได้อย่างเหมาะสม 4. ทักษะการคิดอยา่ งมวี ิจารณญาณ (Critical thinking) เปน็ ความสามารถในการคิดวิเคราะหข์ อ้ มูลตา่ ง ๆ และประเมนิ ปญั หา หรือสถานการณท์ ่อี ยู่รอบตัวเราทมี่ ผี ลตอ่ การดาเนินชวี ิต 5. ทักษะการส่อื สารอย่างมีประสิทธิภาพ (Effective communication) เปน็ ความสามารถในการใชค้ าพดู และทา่ ทางเพอ่ื แสดงออกถงึ ความรสู้ ึกนกึ คดิ ของตนเองได้อยา่ งเหมาะสมกบั วัฒนธรรม และสถานการณ์ตา่ ง ๆ ไม่ว่า จะเปน็ การแสดงความคิดเห็น การแสดงความตอ้ งการ การแสดงความชื่นชม การขอรอ้ ง การเจรจาต่อรอง การตักเตอื น การชว่ ยเหลือ การปฏเิ สธ ฯลฯ 6. ทกั ษะการสร้างสัมพันธภาพระหว่างบุคคล (Interpersonal relationship) เปน็ ความสามารถในการสรา้ ง ความสัมพันธ์ที่ดีระหว่างกนั และกัน และสามารถรักษาสัมพันธภาพไวไ้ ดย้ ืนยาว 7. ทักษะการตระหนักร้ใู นตน (Self awareness) เปน็ ความสามารถในการคน้ หารจู้ ักและเข้าใจตนเอง เชน่ ร้ขู ้อดี ข้อเสยี ของตนเอง รูค้ วามตอ้ งการ และสงิ่ ที่ไม่ต้องการของตนเอง ซงึ่ จะช่วยใหเ้ รารตู้ ัวเองเวลาเผชิญกบั ความเครยี ดหรอื สถานการณ์ ต่าง ๆ และทักษะนี้ยงั เป็นพืน้ ฐานของการพฒั นาทักษะอืน่ ๆ เชน่ การสื่อสาร การสร้าง สมั พนั ธภาพ การตัดสินใจ ความเหน็ อกเหน็ ใจผอู้ ่ืน 8. ทักษะการเข้าใจผู้อน่ื (Empathy) เปน็ ความสามารถในการเข้าใจความเหมอื นหรอื ความแตกต่างระหวา่ ง บุคคลในด้านความสามารถ เพศ วยั ระดับการศึกษา ศาสนา ความเชอ่ื สผี วิ อาชีพ ฯลฯ ชว่ ยให้สามารถยอมรบั บุคคลอนื่ ทตี่ า่ งจากเรา เกดิ การช่วยเหลือบุคคลอ่ืนทีด่ ้อยกวา่ หรอื ไดร้ บั ความเดือดรอ้ น เช่น ผตู้ ิดยาเสพติด ผตู้ ิดเช้อื เอดส์ 9. ทักษะการจัดการกับอารมณ์ (Coping with emotion) เป็น ความสามารถในการรบั รูอ้ ารมณข์ องตนเองและผู้อื่น รูว้ า่ อารมณ์มผี ลตอ่ การแสดงพฤติกรรมอยา่ งไร รู้วธิ กี ารจัดการกบั อารมณโ์ กรธ และความ เศรา้ โศก ท่ีส่งผลทางลบตอ่ ร่างกาย และจิตใจได้อยา่ งเหมาะสม 10. ทักษะการจดั การกบั ความเครียด (Coping with stress) เปน็ ความสามารถในการรับรูถ้ ึงสาเหตุของความเครียด รวู้ ิธีผ่อนคลาย ความเครยี ด และแนวทางในการควบคมุ ระดับความเครยี ด เพ่ือให้เกดิ การเบีย่ งเบนพฤติกรรมไปในทางทถ่ี ูกตอ้ งเหมาะสมและไมเ่ กดิ ปญั หาดา้ นสขุ ภาพ ชุดการเรยี นรู้ 10 ทักษะชีวิตเนรมิตรชีวติ ใหม่ 17 Life Skills For You

ขอ้ มลู จาก ศริ ิพรรณ สายหงษ์ http://www.nfe.go.th/0405/NFE-note/SkillLife.html บนั ทึกสรุปการเรียนรู้ สรุปเนอ้ื หำ .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. ประโยชนท์ ไ่ี ดร้ บั .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. กำรนำไปใชใ้ นชีวติ ประจำวัน .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. ชดุ การเรียนรู้ 10 ทกั ษะชวี ติ เนรมิตรชวี ิตใหม่ 18 Life Skills For You

ใบงาน ให้นกั ศกึ ษาตอบคาถามดังน้ี 1. บอกองค์ประกอบของทักษะชีวิต .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. 2. อธิบายประโยชนข์ องการนาองคป์ ระกอบของทกั ษะชวี ติ มาใชใ้ นชวี ิตประจาวัน .................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................... 3. ยกตัวอย่างพร้อมนาเสนอการนาองคป์ ระกอบของทกั ษะชวี ติ มาใช้ในชวี ิตประจาวัน .................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................... แบบทดสอบ 1 ทักษะชีวิต มีความหมายวา่ ? ก.คุณลักษณะ หรือความสามารถเชิงสังคมจิตวิทยา เป็นทักษะท่ีช่วยให้บุคคลสามารถเผชญิ สถานการณ์ ต่างๆ ท่ีเกิดข้นึ ในชีวิตประจาวนั ไดอ้ ย่างมีประสิทธิภาพ ข. ทักษะท่ีมนุษย์ทุกคนจาเปน็ ต้อง มีและตอ้ งใช้ในชีวิตประจาวัน เพ่ือชว่ ยให้ตนเองมีความสุข สามารถ ปฏิบัติหน้าทีไ่ ด้ และประสบความสาเร็จ ค.ความสามารถในการปรับตัวและมี พฤติกรรมไปในทิศทางท่ีถูกต้องในการที่จะเผชิญกับส่ิงท้าทายต่างๆ ที่เกิดข้ึนในชีวิตประจาวนั ได้ อย่างมีประสิทธิภาพ ง.ถูกทุกข้อ 2.องคป์ ระกอบของทกั ษะชีวิตแบง่ ออกเปน็ กี่กลุม่ ? ชุดการเรยี นรู้ 10 ทักษะชวี ิตเนรมิตรชวี ติ ใหม่ 19 Life Skills For You

ก.1 กลุ่ม ข.2 กลุม่ ค.3 กลมุ่ ง.4 กลุม่ 3.ความสามารถในการดแู ลตนเอง จัดอยู่ในองค์ประกอบของทกั ษะชีวิตกลุ่มใด? ก.ทักษะเฉพาะบุคคลและทักษะทางสังคม ข.ทักษะการดารงชีวิตประจาวนั ค.ทักษะการประกอบอาชพี ง.ทักษะชวี ิต เรือ่ งท่ี 3 กลวิธใี นการสรา้ งทักษะชีวติ จดุ ประสงค์การเรียนรู้ 1. บอกกลวิธใี นการสรา้ งทกั ษะชีวติ ได้ 2. อธบิ ายประโยชน์ของกลวิธใี นการสร้างทกั ษะชีวิตมาใช้ใน ชีวิตประจาวนั ได้ 3. ยกตัวอยา่ งพร้อมนาเสนอการนากลวิธใี นการสรา้ งทักษะ ชวี ิตมาใช้ในชีวิตประจาวนั ได้ กลยุทธใ์ นการสรา้ งทกั ษะชวี ติ การสร้างทกั ษะชวี ิตให้เกิดขึ้นกับผู้เรยี นอยบู่ นพื้นฐานของ แนวคดิ 3 ประการ คือ การส่งเสริม การป้องกนั และการแกไ้ ขหรือ รกั ษาและฟน้ื ฟู (ยงยุทธ วงศภ์ ิรมย์ศานต์ิ และ สวุ รรณา เรืองกาญจน เศรษฐ.์ 2553 : 7) 1.การส่งเสริม หมายถึง การสรา้ งทักษะชีวติ ให้เกดิ กับผเู้ รียนกลมุ่ ปกติ หรอื มพี ฤตกิ รรมปกติ (Normal behavior) เพอ่ื เป็นภมู คิ ้มุ กันปัญหาทเ่ี กดิ ขน้ึ ในการดาเนนิ ชีวติ ของผู้เรยี น 2.การปอ้ งกนั หมายถึง การชว่ ยเหลอื ผู้เรียนทมี่ ีพฤตกิ รรมเสย่ี ง (Risk behavior) เชน่ เด็กท่ี เร่ิมมี พฤตกิ รรมท่ีเป็นแนวโน้มเขา้ สู่ผทู้ ี่มีปญั หาทางพฤติกรรม ใหม้ ีทักษะชีวิตและปรบั เปลีย่ นใหม้ ี พฤตกิ รรมเป็นปกติ 3.การแกไ้ ขหรือรักษาและฟืน้ ฟู หมายถึง การปรบั เปลย่ี นพฤตกิ รรมของผู้เรียนท่ีเปน็ ปัญหาแลว้ หรือปว่ ย แลว้ โดยชว่ ยเหลือบาบดั และรกั ษา ชดุ การเรยี นรู้ 10 ทกั ษะชวี ิตเนรมติ รชีวติ ใหม่ 20 Life Skills For You

กลวธิ ีในการสรา้ งทักษะชีวติ 1.การสรา้ งทกั ษะชวี ิตโดยระบบเรียนรู้ (การเรยี นการสอน) จากความหมายของทักษะชวี ติ ท่วี า่ “ทกั ษะ ชวี ิตเปน็ ความสามารถอนั ประกอบด้วย ความรู้ เจตคติ และทกั ษะ ในอนั ทีจ่ ะจัดการกบั ปญั หารอบ ๆ ตัวในสภาพ สังคมปัจจุบนั และเตรียมพร้อมสาหรบั การปรับตัวในอนาคต” จาก องคป์ ระกอบทั้ง 12 ประการของทักษะชีวิต อาจจะแบง่ ออกเปน็ 2 กลุ่ม (ยงยุทธ วงศภ์ ิรมยศ์ านติ์ และ สุวรรณา เรอื งกาญจนเศรษฐ.์ 2553 : 15-20) คอื -ทักษะชวี ติ ทว่ั ไป ซ่ึงเปน็ ความสามารถพืน้ ฐานของผู้เรยี นทีจ่ ะเผชิญกับปัญหาปกติในชวี ติ ประจาวัน เชน่ ความขัดแย้งทะเลาะกัน การตัดสินใจเลือกทาสิ่งต่าง ๆ เป็นตน้ ความสามารถน้ี กระทรวงศึกษาธิการเรยี กว่า “คิดเป็น ทาเป็น แก้ปัญหาได้” และเป็นองค์ประกอบของทกั ษะชวี ิตท่ี เรียกว่า ความคิดสร้างสรรค์ (Creative thinking) และความคิดวเิ คราะห์วิจารณ์ (Critical thinking) ความสามารถท้งั 2 ประการน้ี เกิดจากการสอนทีย่ ดึ ผ้เู รียนเป็นศูนย์กลาง โดยใช้กระบวนการเรยี นรู้ แบบมสี ว่ นร่วมในการสอนตามปกติในชั้นเรียน ซงึ่ การสอนแบบนีช้ ่วย ใหผ้ เู้ รยี นไดฝ้ กึ วิเคราะห์กจ็ ะ เกดิ ทักษะชวี ติ พื้นฐานสองประการนี้ -ทักษะชวี ิตเฉพาะ คือ ความสามารถที่จาเป็นในการเผชญิ ปญั หาเฉพาะ เชน่ ปัญหายาเสพตดิ ปญั หาโรค เอดสแ์ ละเพศสมั พันธ์ทไ่ี ม่เหมาะสม ฯลฯ ก็ต้องมที กั ษะชีวติ เฉพาะอกี 10 ประการทเี่ หลอื เช่น ความตระหนกั รู้ในตน กค็ ือ ตระหนกั ในความแตกตา่ งระหว่างชาย หญิงในเรอื่ งเพศ ความภมู ใิ จ ในตนเอง เช่น ตระหนกั ในคุณค่าและ ศักดศ์ิ รขี องชายหญิง ทักษะในการปฏเิ สธในการชวนไปมีพฤติกรรมเสย่ี ง เปน็ ตน้ แตใ่ นการสอนปกติในหลักสูตรท่ยี ึด ผเู้ รยี นเป็นศูนยก์ ลางอย่างแทจ้ รงิ ก็ สามารถสรา้ งทกั ษะชวี ติ ไดค้ รบทกุ ตัวเชน่ กนั ทักษะชีวิตเฉพาะเกดิ จากการสอน ทักษะชีวติ ในวชิ าท่ีเก่ยี วขอ้ งกบั ปญั หา สังคมศึกษา สุขศึกษา พลานามัย การแนะแนว และรายวิชาทกั ษะชีวติ เป็นตน้ 2.การสรา้ งทักษะชีวติ โดยระบบกจิ กรรม โดยเฉพาะกจิ กรรมเสรมิ หลักสูตร กจิ กรรมเสริม หลักสูตรที่ จาเปน็ ในการสร้างทกั ษะชวี ิตมีหลากหลายลักษณะ เช่น การทากิจกรรมชมรมตา่ ง ๆ เพอื่ ผ้เู รยี นไดท้ างานรว่ มกนั ได้ มโี อกาสสร้างสัมพันธภาพ ได้สือ่ สารกบั ผู้อน่ื ไดร้ จู้ ักตนเองและรจู้ ักผอู้ ื่น ได้ตัดสินใจแกไ้ ขปญั หา เกดิ ความภาคภูมิใจ ในตนเอง เกิดความรบั ผิดชอบต่อสงั คม ฯลฯ กิจกรรมท่ี ได้จะต้องมีลักษณะ ดงั นี้ - ผเู้ รยี นคิดเองทาเอง โดยมอี าจารยเ์ ป็นทป่ี รึกษา - ดาเนนิ การได้ตลอดปี เพราะมาจากพลังของผูเ้ รียนเอง - สามารถสืบทอดจากรุน่ พไ่ี ปสรู่ ุ่นน้องได้ เพราะมคี วามรสู้ ึกเปน็ เจ้าของจากผู้เรยี นเอง - กิจกรรมเสริมหลกั สูตรท่ีสร้างทกั ษะชีวติ ทัว่ ไปให้กบั ผเู้ รียนเช่น กิจกรรมชมรมห้องสมุด กจิ กรรมชมรมทาง วชิ าการต่าง ๆ กจิ กรรมกีฬา เป็นตน้ ชดุ การเรยี นรู้ 10 ทกั ษะชีวิตเนรมติ รชีวติ ใหม่ 21 Life Skills For You

- กิจกรรมเสรมิ หลักสูตรท่ีสรา้ งทกั ษะชีวติ เฉพาะปญั หา เช่น ชมรมตา้ นสารเสพติด ชมรมต้านภัยเอดส์ ชมรมเพ่ือนเตอื นเพ่ือน ฯลฯ 3.การสร้างทักษะชวี ิตด้วยระบบดูแลช่วยเหลอื ผู้เรยี น การสร้างทกั ษะชวี ิต เพ่ือปรบั เปลี่ยน พฤติกรรมโดย การชว่ ยเหลือแนะนา (Advisory) โดยอาจารย์ท่ปี รึกษา ซ่งึ ทาหนา้ ท่ีการให้คาปรกึ ษา และชว่ ยเหลือโดยการร้จู กั ผเู้ รียนเป็นรายบุคคล การคัดกรองเพ่ือวเิ คราะห์แยกแยะพฤตกิ รรมของผเู้ รียนและการค้นหาผ้ทู อี่ ยใู่ นกลมุ่ เส่ยี ง ตลอดจนให้ความชว่ ยเหลือบุคคลเหล่าน้ตี ัง้ แต่ต้นก่อนท่จี ะเกดิ ปัญหาทร่ี ุนแรง 4.การสรา้ งทักษะชีวติ เพื่อชว่ ยเหลือผู้เรียนทม่ี พี ฤตกิ รรมทเี่ ปน็ ปัญหา ซงึ่ เปน็ ปัญหาเกนิ กวา่ ท่ีอาจารย์ที่ ปรกึ ษาจะแกไ้ ขได้ และต้องอาศยั การใช้จติ วทิ ยาการแนะแนวหรอื การใหค้ าปรึกษา (Counseling) หรอื อาจส่งตอ่ (Refer) กรณีต้องการบาบดั รกั ษาจากสถานบริการทางสาธารณสุขหรอื หน่วยงานตา่ งๆ เช่น การตดิ ยาบ้าแลว้ หรอื การ มพี ฤติกรรมทางจติ เปน็ ต้น การไดม้ าซงึ่ ความรูเ้ กยี่ วกับทักษะชีวิต ความรเู้ ก่ยี วกับทกั ษะชีวิตอาจไดม้ าจาก - การฝึกฝนใหเ้ กิดทกั ษะชวี ิต (Life skill acquisition including practice) - การสง่ เสรมิ หรือการปรับเปลีย่ นเจตคติ ค่านยิ มและพฤตกิ รรม (Attitudes values and behavior reinforcement or change) - การมพี ฤติกรรมสุขภาพทดี่ ี (Positive health behavior) - การป้องกันปัญหาทางสุขภาพ (Prevention of health problems) การนาทักษะชวี ิตไปประยกุ ต์ใช้ไดอ้ ย่างมีประสทิ ธิผลจะทาใหบ้ ุคคลรู้จักและเข้าใจตนเองรับรแู้ ละเขา้ ใจคนอื่น ทักษะชีวิตจะชว่ ยสนับสนนุ การรับรู้เกีย่ วกับความสามารถแหง่ ตน (Self- efficacy) ความเชอื่ มนั่ ในตนเอง (Self- confidence) และการเหน็ คณุ ค่าในตนเอง (Self-esteem) ซ่งึ ท้งั ปอ้ งกนั โรคทางจติ และปัญหาทางพฤตกิ รรมสุขภาพ ตา่ ง ๆ จึงได้มกี ารน าทกั ษะชวี ิตไปใชอ้ ย่าง กว้างขวางในโปรแกรมการศึกษาไดอ้ ย่างมีประสทิ ธิผล (WHO, 1994. อา้ งใน กองสขุ ศกึ ษา, 2553) เช่น - โปรแกรมการป้องกนั การใชย้ าที่ไม่ถกู ต้อง - การปอ้ งกนั การตงั้ ครรภใ์ นวัยร่นุ ชดุ การเรียนรู้ 10 ทกั ษะชีวิตเนรมิตรชวี ติ ใหม่ 22 Life Skills For You

- การส่งเสริมเชาวน์ปญั ญา - การปอ้ งกนั การใชค้ วามรุนแรง - การป้องกนั โรคเอดส์ - การลดความรุนแรง - การส่งเสรมิ ความมัน่ ใจในตนเอง (Self-confidence) และการเห็นคณุ ค่าในตนเอง (Self esteem) การสอนทกั ษะชวี ติ ได้นามาใช้อยา่ งกว้างขวางในโปรแกรมการส่งเสรมิ และป้องกนั ซ่งึ แสดงให้เหน็ ถงึ คณุ ค่า หรอื ประโยชนต์ ่อการสง่ เสรมิ สขุ ภาพท่ีแตกต่างไปจากโปรแกรมท่เี คยใช้อยู่ แหล่งอา้ งอิง http://reg2.crru.ac.th/reg_web/files/20150929114113_86d573542f98d2310c7d6b543452502a.pdf สรุป จากองค์ประกอบของทักษะชวี ติ 10 ประการ เมือ่ จะนาไปจดั กิจกรรมพัฒนาทักษะชวี ติ ใหก้ บั กลมุ่ เปา้ หมาย สามารถแบ่งไดเ้ ป็น 2 สว่ น ดังนี้ 1. ทกั ษะชวี ิตทว่ั ไป คือ ความสามารถพื้นฐานทใ่ี ช้เผชญิ ปญั หาปกติในชีวิตประจาวันเชน่ ความเครียด สุขภาพ การคบเพ่ือน การปรับตัว ครอบครวั แตกแยก การบรโิ ภคอาหาร ฯลฯ 2. ทกั ษะชีวิตเฉพาะ คือ ความสามารถท่ีจาเป็นในการเผชิญปญั หาเฉพาะ เช่น ยาเสพตดิ โรคเอดส์ ไฟไหม้ น้าทว่ ม การถกู ลว่ งละเมดิ ทางเพศ ฯลฯ ชุดการเรียนรู้ 10 ทกั ษะชวี ิตเนรมิตรชีวติ ใหม่ 23 Life Skills For You

บนั ทึกสรุปการเรียนรู้ สรปุ เนอื้ หำ .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. ประโยชนท์ ี่ได้รับ .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. กำรนำไปใช้ในชวี ิตประจำวัน .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. ชุดการเรียนรู้ 10 ทักษะชวี ิตเนรมิตรชีวติ ใหม่ 24 Life Skills For You

.............................................................................................................................................................................. ใบงาน ใหน้ กั ศึกษาตอบคาถามดงั นี้ 1. บอกกลวธิ ใี นการสรา้ งทักษะชวี ิต .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. 2. อธบิ ายประโยชน์ของกลวธิ ใี นการสรา้ งทกั ษะชีวติ มาใช้ในชวี ิตประจาวนั .................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................... 3. ยกตัวอยา่ งพร้อมนาเสนอการนากลวิธใี นการสร้างทกั ษะชีวิตมาใชใ้ นชวี ิตประจาวัน .................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................... แบบทดสอบ 1 การพฒั นาบุคลิกภาพตอ้ งเริม่ ตน้ ที่ขอ้ ใดกอ่ นสร้างมนุษยสมั พันธก์ บั บุคคลและชมุ ชน ก. การรูจ้ ักตนเอง ข. การสารวจตน ค. กรปรบั ปรุงบุคลิกภาพ ง. เรม่ิ ตน้ ทีข่ อ้ ใดกอ่ นก็ได้ 2. ข้อความใดกล่าวไม่ถกู ต้อง ก. เราห้ามนกไมใ่ หข้ ีร้ ดหวั เราได้ แต่เราหาวิธไี ม่ให้นกขีร้ ดหวั เราได้ ข. ตนทต่ี นมองเห็นคือภาพของตนทเ่ี ห็นวา่ ตนเปน็ คนอย่างไร ค. ธรรมชาตขิ องมนุษยช์ อบวพิ ากษ์วิจารณ์ตนเองกอ่ นเสมอ ง. การท่ีเราเปดิ เผยตนเองมากเท่าไหรย่ ง่ิ ทาให้เรารจู้ กั ตนเองมากเท่าน้นั 3. ข้อความใดไม่ถูกตอ้ ง ชุดการเรยี นรู้ 10 ทกั ษะชีวติ เนรมิตรชวี ติ ใหม่ 25 Life Skills For You

ก. มนษุ ยสัมพันธ์ทาให้การบรหิ ารงานมีประสิทธภิ าพ ง. เกดิ ความหวนั่ ไหว ข. มนุษยสัมพนั ธ์ทาใหเ้ กิดความสมั พันธ์ในหมูค่ ณะ ค. มนษุ ยสัมพันธ์เปน็ เรอ่ื งทไี่ ม่เกี่ยวขอ้ งกับการเมอื ง ง. มนุษยสัมพันธม์ ีความสาคญั ด้านเศรษฐกิจ 4. ผู้ทีไ่ มไ่ ดร้ ับการยอมรับจะตรงกับลักษณะในข้อใด ก. เกิดความลาพองใจ ข. เกดิ ความกลา้ หาญ ค. เกดิ ความม่นั ใจ เร่ืองที่ 4 จดุ เนน้ ในการพัฒนาทกั ษะชวี ติ จุดประสงค์การเรยี นรู้ 1. บอกจดุ เน้นในการพฒั นาทกั ษะชีวิตได้ 2. อธบิ ายประโยชน์ของจดุ เน้นในการพฒั นาทกั ษะชวี ติ มาใชใ้ นชีวิตประจาวันได้ 3. ยกตวั อยา่ งพรอ้ มนาเสนอจุดเนน้ ในการพฒั นาทักษะชีวิตมาใช้ในชีวติ ประจาวนั ได้ จดุ เนน้ ในการพัฒนาทกั ษะชวี ติ จากองคป์ ระกอบของทกั ษะชวี ิต 10 ประการ กรมการศึกษานอกโรงเรียนไดก้ าหนดเนือ้ หาทีเ่ ปน็ จุดเนน้ ใน การพัฒนาทักษะชวี ติ 4 ด้าน โดยมีจดุ ม่งุ หมายเพ่อื การส่งเสรมิ การปอ้ งกันและการแกไ้ ขทส่ี อดคล้องกับสภาพ ปัญหาและความต้องการขอ งกลมุ่ เป้าหมายในแต่ละพ้นื ที่ คือ 1. ดา้ นสขุ ภาพอนามยั มีจุดมุ่งหมายเพ่อื สง่ เสริมใหม้ คี วามรู้ความ เข้าใจและตระหนกั ใน การดูแลตนเอง ใหม้ ีสุขภาพอนามัยท่ีดีทง้ั ร่างกาย และจิตใจ มีบุคลิกภาพท่ีเหมาะสม รวู้ ิธีปอ้ งกนั ไมใ่ ห้เกิดโรคภัยไข้เจ็บ และ สามารถแก้ไขปญั หาพฤตกิ รรมทีไ่ มพ่ ึงประสงคท์ ี่จะนาไปสโู่ รคภัยไขเ้ จบ็ ได้ อย่างถูกตอ้ งเหมาะสม 2. ด้านความปลอดภยั ในชวี ติ และทรัพย์สิน มจี ดุ มุ่งหมายเพื่อ สง่ เสรมิ ให้มคี วามรคู้ วามเข้าใจและตระหนกั ใน ภัยอนั ตรายท่อี าจจะเกดิ ข้ึน ในชีวิตประจาวัน ร้วู ิธปี อ้ งกันภัยอนั ตรายที่จะเกิดขน้ึ และสามารถแกไ้ ข ปญั หาทเี่ กดิ ขน้ึ จากภัยอนั ตรายไดอ้ ยา่ งถูกตอ้ งเหมาะสม 3. ดา้ นทรัพยากรธรรมชาติและส่งิ แวดลอ้ ม มีจุดมุ่งหมายเพื่อ ส่งเสริมใหม้ ีความรู้ ความเขา้ ใจและตระหนักในคณุ ค่าของ ทรพั ยากรธรรมชาติ และสิ่งแวดล้อม มจี ิตสานกึ ในการรว่ มอนรุ กั ษท์ รพั ยากรธรรมชาติ และสิง่ แวดลอ้ ม รวู้ ธิ ใี ช้ ชุดการเรยี นรู้ 10 ทักษะชวี ิตเนรมิตรชีวิตใหม่ 26 Life Skills For You

ทรพั ยากรอยา่ งประหยัดและคมุ้ ค่า รู้วิธีปอ้ งกนั ไมใ่ หเ้ กดิ สภาพแวดลอ้ มเปน็ พษิ และสามารถแกไ้ ขปัญหา สภาพแวดลอ้ มเป็นพิษในชุมชนไดอ้ ยา่ งถกู ต้องเหมาะสม 4. ดา้ นคุณธรรม จรยิ ธรรม ค่านิยม และคณุ ลกั ษณะท่ีพงึ ประสงค์ มจี ดุ มุ่งหมาย เพื่อส่งเสริมใหม้ ีความรู้ ความเขา้ ใจ และตระหนักถงึ ความสาคญั ของการมคี ณุ ธรรม จรยิ ธรรม ค่านยิ มทถ่ี ูกต้อง และคณุ ลกั ษณะที่พงึ ประสงค์ ของคนในสงั คมไทย รู้วิธปี ้องกนั ไมใ่ ห้ตนเอง ครอบครวั ชมุ ชนเข้าไปเกย่ี วข้องกบั อบายมุข สามารถปฏบิ ัติตัวเปน็ แบบอย่างทีด่ ีของครอบครัว ชมุ ชน และสามารถแกไ้ ขปญั หาพฤติกรรมทไี่ ม่พงึ ประสงคไ์ ด้อยา่ งถูกตอ้ งเหมาะสม ข้อมลู จาก ศริ พิ รรณ สายหงษ์ http://www.nfe.go.th/0405/NFE-note/SkillLife.html บนั ทึกสรุปการเรียนรู้ สรุปเนือ้ หำ .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. ประโยชนท์ ี่ไดร้ บั .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. กำรนำไปใชใ้ นชีวติ ประจำวนั .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. ชุดการเรยี นรู้ 10 ทกั ษะชีวิตเนรมติ รชวี ติ ใหม่ 27 Life Skills For You

.............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. ใบงาน ให้นักศึกษาตอบคาถามดังน้ี 1. บอกจดุ เนน้ ในการพัฒนาทกั ษะชีวิต .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. 2. อธิบายประโยชน์ของจดุ เนน้ ในการพฒั นาทักษะชีวติ มาใชใ้ นชีวิตประจาวัน .................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................... 3. ยกตวั อยา่ งพร้อมนาเสนอจดุ เนน้ ในการพัฒนาทักษะชีวิตมาใช้ในชวี ติ ประจาวัน .................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................... แบบทดสอบ ๑) นดั ดาไดค้ ะแนนงานประดษิ ฐผ์ า้ เช็ดหน้า ๘ คะแนนจากคะแนนเตม็ ๑๐ แตเ่ พื่อนของนดั ดาได้ คะแนนเตม็ ๑๐ ถา้ นกั ศึกษาเปน็ นดั ดาจะพูดอย่างไรกับเพื่อน ก “เราจะขอให้ครูตรวจใหค้ ะแนนเราใหม่” ข “เธอเกง่ จงั เลย ตอ่ ไปช่วยสอนเราบ้างนะ” ค “งานเธอกค็ ล้าย ๆ กบั ของเราทาไมเธอไดค้ ะแนนมากกวา่ ” ง “เราทาไม่ได้เหมือนเธอ ถงึ อย่างไรก็ไม่ไดค้ ะแนนเตม็ หรอก” ชดุ การเรียนรู้ 10 ทักษะชีวิตเนรมติ รชวี ติ ใหม่ 28 Life Skills For You

๒) สชุ ีรารปู รา่ งอว้ น แต่มอี ารมณ์ขัน เพ่ือน ๆ ชอบฟงั เรอ่ื งตลกทีส่ ุชรี าเล่า แต่สุชีรามักแสดงความไมพ่ อใจ เมอ่ื มีเพ่ือน บางคนมาลอ้ ว่าอว้ น ถ้านักศึกษาเปน็ สุชรี า จะพูดกบั เพ่ือนอย่างไร ก “เราอ้วนแตเ่ ราพูดตลกใคร ๆ กช็ อบฟังนะ” ข “ตอ่ ไปเราจะลดความอ้วนใหผ้ อมกวา่ เธออกี ” ค. “เธอวา่ เราอ้วนแตเ่ ธอก็ไม่เหน็ ผอมเท่าไรเลย” ง. “ถา้ เธอว่าเราอกี เราจะไมพ่ ูดกบั เธอ” ๓) พลอยชอบชว่ ยเพอื่ น ทาความสะอาดหอ้ งเรยี น ถึงแม้วา่ ไมไ่ ดเ้ ปน็ เวรประจาวัน ถ้านักศกึ ษาเป็นเพ่ือนของพลอย จะปฏบิ ัตอิ ยา่ งไร ก บอกพลอยให้ทาความสะอาดเฉพาะเวรของตนเอง ข ขอบคณุ และชมวา่ พลอยเป็นคนดี ค ถามพลอยว่า“เธอช่วยเพอ่ื นเพราะอยากให้เพ่ือนรกั ใช่ไหม” ง ขอบคุณและให้เงนิ เป็นค่าตอบแทน เรือ่ งที่ 5 ทักษะชวี ิตสาคญั สาหรบั วัยรนุ่ ศตวรรษท่ี 21 จดุ ประสงค์การเรยี นรู้ 1. บอกทกั ษะชวี ติ สาคัญสาหรับวยั รุ่นศตวรรษที่ 21ได้ 2. อธิบายประโยชนข์ องทกั ษะชีวติ สาคัญสาหรบั วัยรุ่นศตวรรษท่ี 21 มาใช้ในชีวิตประจาวันได้ 3. ยกตัวอย่างพร้อมนาเสนอทกั ษะชวี ิตสาคัญสาหรับวัยร่นุ ศตวรรษท่ี 21 มาใช้ในชวี ติ ประจาวันได้ ศตวรรษที่ 21 เป็นยคุ ของโลกดจิ ิทลั ทกุ อยา่ งเกิดข้ึนอย่างรวดเร็วและ เปล่ียนแปลงไดต้ ลอดเวลา เป็นยคุ ท่ีโลกต้องการผู้ทีส่ ามารถปรบั ตวั และรับมือ กบั การเปลย่ี นแปลงได้อยา่ งสร้างสรรค์ นอกจากทักษะทางด้านนวตั กรรม ทกั ษะทางดา้ นอาชพี และทกั ษะทางด้านเทคโนโลยแี ละการสอ่ื สารแล้ว “ทักษะ ชีวติ ” เปน็ อีกหน่งึ ทักษะทม่ี คี วามจาเป็นกับวยั รุน่ ในศตววรรษท่ี 21 เพราะ ชุดการเรยี นรู้ 10 ทักษะชวี ติ เนรมติ รชีวิตใหม่ 29 Life Skills For You

นอกจากวัยรุน่ จะต้องเปน็ ผ้มู คี วามรแู้ ลว้ วยั รนุ่ ยงั ตอ้ งเป็นผ้มู ีทัศนคติและจิตใจทม่ี นั่ คง เพ่ือพร้อมท่จี ะเผชิญกบั การ เปลี่ยนแปลง ทกั ษะชีวติ ชว่ ยใหว้ ัยรนุ่ อยใู่ นสังคมไดอ้ ยา่ งมีความสขุ ทกั ษะชวี ิต (Life Skills) เปน็ ทกั ษะภายในทจ่ี ะชว่ ยใหว้ ัยรุ่นสามารถเผชิญสถานการณ์ตา่ งๆ ท่เี กดิ ข้ึนใน ชวี ิตประจาวนั ไดอ้ ยา่ งมปี ระสิทธิภาพ และเตรยี มพร้อมสาหรับการปรบั ตัวในอนาคต ไมว่ า่ จะเปน็ เร่ืองการดูแล สุขภาพ ความปลอดภัย สิ่งแวดล้อม คุณธรรมจรยิ ธรรม ฯลฯ เพ่อื ให้สามารถมีชีวติ อยู่ในสังคมได้อย่างมคี วามสขุ หรือ อาจกลา่ วไดว้ า่ ทักษะชวี ติ คือ ความสามารถในการแกป้ ัญหาท่ตี ้องเผชญิ ในชวี ติ ประจาวัน เพ่อื ใหส้ ามารถดแู ลตนเอง ได้อย่างปลอดภยั ทักษะชีวิตเผยแพร่โดยองคก์ ารอนามัยโลก (WHO) โดยมวี ตั ถปุ ระสงคเ์ พื่อใหบ้ ุคคลรจู้ กั ดูแลตนเองทั้ง ทางดา้ นร่างกาย อารมณ์ และจิตใจ ซ่งึ จะส่งผลให้สามารถดารงตนอยใู่ นสงั คมโดยไมเ่ ปน็ ภาระของสังคม เน้น ความสาคญั ของบคุ คลใหร้ ้จู กั การปรับตัว พร้อมการเผชญิ การเปลี่ยนแปลงทางสงั คม ดังนนั้ องค์การอนามยั โลก (WHO) จึงใหค้ วามหมายทักษะชีวิตเป็นความสามารถอันประกอบด้วย ความรู้ เจตคติ (ทศั นคต)ิ และทักษะซงึ่ สามารถจัดการกับปัญหารอบๆ ตัวใหบ้ ุคคลอย่รู อดในสภาพสงั คมและวัฒนธรรมยุคปจั จุบนั ไดอ้ ยา่ งมคี วามสขุ และเตรยี มพรอ้ มสาหรับการปรบั ตัวในอนาคต ทกั ษะชวี ติ ได้นาไปใชเ้ พื่อการพัฒนาทรพั ยากรมนษุ ยใ์ นสังคมโลกเพือ่ ให้คนเกดิ การพัฒนาตนเองโดยการใช้ ความคิด การปรบั ตัว การตัดสินใจ การสื่อสาร การจดั การกับอารมณแ์ ละความเครยี ดในการแก้ไขปญั หาใหก้ บั ตนเอง อย่างเหมาะสม ทักษะชีวติ จึงประกอบด้วยทกั ษะตา่ งๆ ทส่ี ง่ ผลให้คนรจู้ กั เลอื กปฏิบัตสิ ง่ิ ทถ่ี ูกตอ้ ง รวมท้งั การรูจ้ ักยบั ยัง้ ชั่งใจ วยั รนุ่ ทีม่ ที กั ษะชีวิตจะเปน็ ผู้ท่มี เี หตุผลและเลือกดารงชวี ติ ในทางท่ีเหมาะสม ทักษะชีวิตสาคัญสาหรบั วยั รุ่นอย่างไร วัยรนุ่ เปน็ ช่วงวยั ของการเจริญเติบโตและมกี ารพฒั นาในหลายๆ ดา้ น เปน็ ชว่ งระยะเวลาในการเปลีย่ นจาก วยั เดก็ ไปสูว่ ยั ผ้ใู หญ่ มีการเปลีย่ นแปลงทางดา้ นรา่ งกายและการเติบโตทางด้านจิตใจอย่างรวดเรว็ และเปน็ ที่ได้รบั อิทธิพลจากภายนอกมากกว่าพอ่ แมห่ รอื ครอบครัว มีความคดิ เป็นอสิ ระ มคี วามคิดสรา้ งสรรค์ เตม็ ไปด้วยจินตนาการ และกล้าท้าทายตนเองให้ลองทาส่งิ ใหม่ เปน็ วยั ของการลองผดิ ลองถูก วยั รนุ่ จงึ เปน็ วัยจุดเปลย่ี นของชีวติ และเปน็ ชว่ งเวลาในการพัฒนาศกั ยภาพดา้ นดขี องตนเอง เปน็ ชว่ งวัยทใ่ี หค้ วามสาคัญกบั ภาพลักษณ์ การสร้างสมั พันธภาพ ระหว่างเพ่อื น และการเสริมสร้างทกั ษะทางดา้ นสงั คม 10 ทักษะชีวิตท่วี ยั รุ่นควรฝึกฝน ทักษะชวี ิตคอื ส่ิงที่ “ตอ้ งฝึกฝน” ทกั ษะชีวติ เปน็ เครื่องมือทมี่ ีประสทิ ธภิ าพสาหรับการเพิม่ ขดี ความสามารถของวยั รุ่น เพื่อใหว้ ยั รุน่ รู้จัก รับผิดชอบในหนา้ ทีข่ องตนเอง เป็นผ้รู ิเร่ิมสร้างสรรค์ และรู้จักควบคุมพฤตกิ รรมที่ไม่เหมาะสม เปน็ ความสามารถใน ชดุ การเรียนรู้ 10 ทกั ษะชีวติ เนรมิตรชีวิตใหม่ 30 Life Skills For You

การปรบั ตัวและพฤติกรรมเชิงบวกที่ชว่ ยใหว้ ัยรนุ่ สามารถจดั การกับความตอ้ งการและอปุ สรรคทีเ่ กิดข้ึนใน ชวี ติ ประจาวนั ไดอ้ ยา่ งมีประสทิ ธภิ าพ วัยรุ่นทม่ี ที กั ษะชวี ติ ต้องมีความยดื หยนุ่ และสามารถปรบั ตวั ในสถานการณ์ที่ แตกต่างกันได้ มคี วามหวงั และหาโอกาสในการแก้ปัญหาหรืออปุ สรรคทเ่ี กิดข้นึ ในสถานณ์ท่ียากลาบาก สามารถคดิ วเิ คราะหแ์ ละสรา้ งสรรค์ และสามารถส่ือสารกับผู้อนื่ ไดอ้ ยา่ งมปี ระสิทธภิ าพ สร้างความสัมพันธท์ ่ีดี รู้จักเอาใจใส่ผอู้ ่ืน และสามารถจดั การกับชวี ิตของตนเองได้เป็นอย่างดี องค์การอนามัยโลก (WHO) ไดก้ าหนดทกั ษะชวี ติ ไว้ 10 ทักษะ ไดแ้ ก่ 1.ทักษะการตดั สนิ ใจ (Decision making) เป็นความสามารถในการตดั สินใจ เกย่ี วกบั เรอ่ื งราวต่างๆ ในชวี ติ ไดอ้ ยา่ งมีระบบ เชน่ ถ้าบุคคลสามารถตัดสินใจเก่ยี วกบั การกระทาของตนเองที่เก่ยี วกับพฤติกรรมด้านสุขภาพหรอื ความปลอดภัยในชีวิต โดย ประเมนิ ทางเลือกและผลที่ได้จากการตัดสินใจเลอื กไดอ้ ย่างถกู ต้องเหมาะสม ก็จะมีผล ตอ่ การมีสขุ ภาพท่ีดีทง้ั รา่ งกายและจติ ใจ 2.ทักษะการแก้ปญั หา (Problem solving) เป็นความสามารถในการจัดการ กบั ปัญหาทีเ่ กิดขึ้นในชีวิตได้อยา่ งมรี ะบบ ไม่เกิดความเครยี ดทัง้ ทางร่างกายและจิตใจจนอาจลกุ ลามเป็นปญั หาใหญโ่ ต เกินแก้ไขได้ 3.ทกั ษะการคิดสรา้ งสรรค์ (Creative thinking) เป็นความสามารถในทางความคดิ ซ่ึงจะเปน็ สว่ นช่วยในการ ตัดสินใจและแกไ้ ขปญั หา โดยใชว้ ธิ ีการคดิ แบบสร้างสรรค์เพอื่ คน้ หาทางเลือกตา่ งๆรวมท้งั ผลท่ีจะเกิดขนึ้ ในแต่ละ ทางเลอื ก และสามารถนาประสบการณม์ าปรับใช้ในชวี ิตประจาวนั ได้อย่างเหมาะสม 4.ทักษะการคิดอย่างมีวจิ ารณญาณ (Critical thinking) เปน็ ความสามารถในการคดิ วิเคราะห์ข้อมลู ต่างๆ และประเมนิ ปัญหาหรอื สถานการณท์ ่อี ยรู่ อบตวั ท่ีมผี ลตอ่ การดาเนินชีวิต ทกั ษะการคดิ อย่างมีวิจารณญาณสามารถ ชว่ ยให้วยั รนุ่ ตระหนกั และประเมินผลส่ิงทจี่ ะมผี ลกระทบต่อทศั นคติและพฤติกรรมของตนเอง เช่น การรู้จกั คณุ ค่าใน ตนเอง การจดั การกบั ความกดดันจากเพื่อนๆ หรือการรบั ขอ้ มูลจากสื่อตา่ งๆ 5.ทักษะการส่ือสารอย่างมปี ระสิทธิภาพ (Effective communication) เปน็ ความสามารถในการใชค้ าพดู และทา่ ทางเพือ่ แสดงออกถึงความรู้สกึ นกึ คิดของตนเองไดอ้ ยา่ งเหมาะสมกับวัฒนธรรมและสถานการณต์ ่างๆ ไม่วา่ จะเป็นการแสดงความคิดเหน็ การแสดงความตอ้ งการ การแสดงความชืน่ ชม การขอร้อง การเจรจาต่อรอง การ ตักเตือน การชว่ ยเหลือ การปฏิเสธ 6.ทักษะการสร้างสมั พันธภาพระหว่างบคุ คล (Interpersonal relationship) เปน็ ความสามารถในการสร้างความสัมพนั ธท์ ่ีดรี ะหวา่ งกันและกนั สามารถรกั ษา สัมพนั ธภาพไวไ้ ดย้ นื ยาว 7.ทกั ษะการตระหนกั รูใ้ นตน (Self-awareness) เป็นความสามารถในการค้นหา รู้จกั และเข้าใจตนเอง เชน่ รู้ขอ้ ดีข้อด้อยของตนเอง รูค้ วามต้องการและส่ิงทไ่ี มต่ ้องการ ของตนเอง ซ่งึ จะช่วยใหว้ ยั รุ่นเขา้ ใจตวั เองเวลาเผชญิ กับความเครียดหรอื สถานการณ์ ต่างๆ และทกั ษะนี้ยังเป็นพ้นื ฐานของการพฒั นาทกั ษะอื่นๆ เชน่ การสอ่ื สาร การสรา้ ง ชดุ การเรียนรู้ 10 ทักษะชวี ติ เนรมิตรชีวิตใหม่ 31 Life Skills For You

สมั พนั ธภาพ การตัดสินใจ ความเหน็ อกเหน็ ใจผู้อื่น 8.ทักษะการเขา้ ใจผูอ้ ่ืน (Empathy) เป็นความสามารถในการเขา้ ใจความเหมือนหรอื ความแตกต่างระหวา่ งบคุ คลใน ด้านความสามารถ เพศ วยั ระดบั การศึกษา ศาสนา ความเชอ่ื สีผิว อาชีพฯลฯ ซ่งึ จะชว่ ยให้สามารถยอมรับบุคคลท่ี ตา่ งจากเรา เกิดการช่วยเหลือบคุ คลท่ดี อ้ ยกว่า หรอื ไดร้ ับความเดือดร้อน 9.ทักษะการจัดการกบั อารมณ์ (Coping with emotion) เป็นความสามารถในการรับรอู้ ารมณ์ของตนเอง และผู้อื่น รวู้ ่าอารมณม์ ผี ลต่อการแสดงพฤตกิ รรมอยา่ งไร รู้วิธีการจัดการกับอารมณโ์ กรธและความโศกเศรา้ ทส่ี ่งผล ทางลบต่อร่างกายและจติ ใจไดอ้ ย่างเหมาะสม 10.ทกั ษะการจดั การกบั ความเครยี ด (Coping with stress) เป็นความสามารถในการรับรู้ถึงสาเหตขุ อง ความเครยี ด ร้วู ธิ ีผ่อนคลายความเครียด และแนวทางในการควบคมุ ระดับความเครยี ดเพือ่ ให้เกิดพฤตกิ รรมในทางที่ ถูกต้องเหมาะสมและไม่เกดิ ปญั หาดา้ นสขุ ภาพ ทกั ษะชีวิตทัง้ 10 ทักษะนไ้ี มส่ ามารถเกิดข้นึ เองได้ ตอ้ งอาศัยการฝกึ ฝน ซง่ึ การจะเป็นวัยรุ่นทพี่ ร้อมเผชิญ กบั การเปล่ียนแปลงไดอ้ ย่างมีความสขุ และเติบโตเปน็ ผู้ใหญท่ ี่มีคุณลักษณะที่ดนี ้นั ตอ้ งฝกึ ตนเองใหม้ ีจุดแข็งในดา้ น ทกั ษะการวเิ คราะห์ การตัดสนิ ใจ และการปฏิบัติตนทเ่ี หมาะสม รจู้ กั ทีจ่ ะอยู่รว่ มกับผู้อน่ื ท่แี ตกต่างจากตนเอง และ พรอ้ มท่เี ผชิญหน้าและแก้ไขปัญหาอุปสรรคต่างๆ ที่เกดิ ขน้ึ อกี ท้ังมีความพร้อมทจี่ ะจัดการกับชวี ติ ของตนเอง วยั รุ่นจะฝกึ ทกั ษะชวี ิตไดอ้ ยา่ งไร ฝึกทกั ษะการตดั สินใจ (Decision making) สรปุ ประเดน็ ปญั หา > จดั การกับความรสู้ กึ ของตนเอง (ใช้เหตุผลไม่ใช้อารมณ)์ > ไมค่ วรรับข้อมูลมาก เกนิ ไป (พจิ ารณารบั ข้อมูลทส่ี าคญั ) > พิจารณาทางเลือกหลายๆ ทาง > คานึงถงึ ผลดี ผลเสยี > ตัดสนิ ใจเลอื กว่าจะ เลอื กแบบใด ฝึกทักษะการแก้ปญั หา (Problem solving) กาหนดปญั หาท่ชี ัดเจน (ปญั หาท่ีแท้จริงคอื อะไร) > กาหนดเปา้ หมาย (ตอ้ งการทาอะไรใหส้ าเรจ็ ตอ้ งการ คน้ พบอะไร) > รวบรวมข้อมลู ข้อเท็จจรงิ เก่ียวกับปญั หาใหไ้ ด้มากท่ีสุด > วเิ คราะห์ข้อมูล > หาวธิ ีแก้ไขทเี่ ปน็ ไปได้ > ประเมนิ วธิ ีแก้ปัญหาและเลือกว่าจะใชว้ ิธใี ด > ทาตามแผนท่ีวางไว้ > ประเมินผลลพั ธ์ > ปรับวิธกี ารแกป้ ัญหา (ถา้ ปัญหายงั ไม่คลคี่ ลาย) ฝกึ ทกั ษะการคิดสรา้ งสรรค์ (Creative thinking) อ่านให้เยอะ > รว่ มมือกบั ผู้อน่ื ทเ่ี ขา้ ใจปัญหาหรอื ส่งิ ท่เี ราอยากทา > คุยกับผูค้ นทแี่ ตกตา่ งจากเรา > ยอมรับและเรยี นรูจ้ ากความลม้ เหลว > รู้จักทาแผนท่ีความคดิ (Mind map) > พาตัวเองออกไป “นอกกรอบความคดิ เดมิ ๆ” เร่ิม ลงมอื ทาสงิ่ ใหม่ๆ ชดุ การเรียนรู้ 10 ทกั ษะชีวิตเนรมติ รชีวติ ใหม่ 32 Life Skills For You

ฝึกทกั ษะการคิดอยา่ งมีวิจารณญาณ (Critical thinking) รู้จักต้ังคาถาม > ไมค่ วรเช่อื ข้อมลู จนกวา่ จะไดว้ ิเคราะหด์ ว้ ยตนเอง > รูจ้ กั คิดคาดการณ์ล่วงหนา้ > เอา ตัวเองเขา้ ไปอยูใ่ นบทบาทของผ้อู น่ื (เอาใจเขามาใสใ่ จเรา) > แบง่ เวลาอย่างนอ้ ยวันละ 30 นาที เพ่ือทากิจกรรมทชี่ ว่ ย พฒั นาสมอง ฝึกทกั ษะการส่อื สารอยา่ งมีประสิทธภิ าพ (Effective communication) เขา้ ใจวา่ การส่อื สารคืออะไร (คอื กระบวนการถา่ ยทอดสญั ญาณ/ข้อความ ระหวา่ งผสู้ ง่ สารกบั ผู้รับสาร ผ่านวิธีการต่างๆ) > กลา้ พดู ในสิ่งทต่ี วั เองคิด > สบตาผรู้ บั สาร > แสดงทัศนคติหรือมมุ มองท่เี ปน็ ประโยชน์ > รจู้ ักท่ี จะต้ังใจฟงั > พูดชดั ถอ้ ยชัดคาและใชภ้ าษาถูกต้อง ฝึกทักษะการสรา้ งสัมพนั ธภาพระหวา่ งบุคคล (Interpersonal relationship) ใส่ใจเอาใจใส่ผูอ้ ื่น > นับถือผอู้ ืน่ นบั ถอื ตนเอง > มีความไวว้ างใจซึ่งกนั และกัน > มคี วามยืดหยุน่ > รว่ ม แบ่งปันประสบการณค์ วามคิด ความรู้สกึ ฝึกทกั ษะการตระหนักรใู้ นตน (Self-awareness) รเู้ ทา่ ทนั อารมณ์ของตนเอง > ไม่บดิ เบือนความรู้สกึ ของตนเอง (โกรธ ไม่ชอบ อจิ ฉา) > ให้ เวลากบั ตัวเองในการพัฒนาอารมณ์ > รขู้ อ้ ดี ขอ้ ดอ้ ยของตนเอง ยอมรบั ข้อด้อยและพรอ้ มจะพฒั นา > เรยี นรทู้ จี่ ะรูจ้ ักตนเอง ตามความเป็นจริงที่เปน็ ฝึกทักษะการเข้าใจผอู้ ่ืน (Empathy) หยดุ คิดวา่ เราเข้าใจทกุ คนเปน็ อยา่ งดี > นิ่งเพอ่ื รู้จกั ท่จี ะฟงั ผอู้ ืน่ อยา่ งต้งั ใจ > ถามเพือ่ ตอ้ งการที่จะทา ความเข้าใจเพมิ่ เติม > จบั ใจความเพือ่ ให้เขา้ ใจตรงกัน > แบ่งเวลา พดู คยุ เปดิ ประสบการณ์กบั คนวัยตา่ งๆ หรอื คนท่ี แตกตา่ งจากเรา ฝกึ ทกั ษะการจัดการกับอารมณ์ (Coping with emotion) เม่ือกาลังมคี วามรู้สกึ ในทางลบใหห้ ยุดสงิ่ ทก่ี าลงั ทาอยแู่ ละอย่กู ับปจั จุบัน > หายใจลึกๆ > ย้ิม > หยดุ คดิ ว่า “ไมม่ อี ะไรจะแย่ไปกวา่ นอี้ กี แล้ว” เพราะจะยิง่ ทาให้ความคดิ ในทางลบยากเกินกวา่ จะควบคมุ > หยุดคิดแบบเหมา รวมวา่ “มันจะต้องเป็นแบบน้นั แน่นอน” > ฝึกท่จี ะรกั ตัวเองใหม้ ากๆ หยดุ คดิ วา่ ความสาเรจ็ คอื คาว่าชนะ > มีเมตตา ตอ่ ตัวเอง เขา้ ใจวา่ ความเจบ็ ปวดและความทรมานเป็นสิ่งทท่ี ุกคนตอ้ งเผชิญ > ฝึกมสี ติอยู่กับปจั จุบัน > จินตนาการถึง อนาคตท่ีเราจะสามารถทามนั ให้ดีทีส่ ดุ เพ่ือเพิ่มความรู้สึกทางบวกใหก้ ับตวั เอง ชุดการเรียนรู้ 10 ทักษะชีวติ เนรมิตรชวี ิตใหม่ 33 Life Skills For You

วัยรุ่นทมี่ ที กั ษะชีวติ จะเปน็ ผทู้ ่ีมเี หตผุ ล ร้จู กั เลือกใช้ชีวติ ไดอ้ ยา่ งเหมาะสม และมคี วามสุขในสงั คม ทกั ษะชวี ิต ทาให้เราเปน็ วัยรุน่ ในศตวรรษท่ี 21 ฝึกทกั ษะการจดั การกบั ความเครยี ด (Coping with stress) หาสาเหตขุ องความเครยี ด > สารวจความถี่ของความเครยี ดว่าเกิดข้นึ บ่อยแคไ่ หน สถานการณ์ใดที่ทาให้ เกดิ ความเครยี ด > จดั อันดบั ความเครียดท่ีส่งกระทบกับเรามากทส่ี ดุ > วางแผนเพือ่ ขจัดความเครยี ด > เผชญิ หนา้ กบั เหตุการณ์ท่ีทาให้กังวล > ขอความชว่ ยเหลอื จากคนรอบข้าง > หาเวลาพักผอ่ น วยั รุ่นในศตวรรษท่ี 21 นี้ คงไม่สามารถหลีกเลย่ี งการเปลีย่ นแปลงในด้านตา่ งๆ ทเี่ ป็นไปอยา่ งรวดเร็วได้ เพราะฉะน้นั การฝกึ ฝนใหต้ นเอง มีภูมิคุ้มกนั ยอ่ มส่งผลใหว้ ัยรุ่นยุคนส้ี ามารถอยู่ใน ความสุขและสามารถพฒั นาตัวเอง ใหก้ ้าวไปสู่ยคุ สมยั แหง่ เทคโนโลยแี ละนวตั กรรม ทักษะชวี ติ ไมใ่ ช่เรื่องยากท่ีวยั รุ่นจะฝึกฝน เพียงแต่เราต้องเชอ่ื วา่ ทักษะชวี ติ มีประโยชน์กบั เรา และใช้เวลาในการพฒั นาทกั ษะ ต่างๆ ใหก้ ลายเป็นจดุ แข็ง และพยายามทจ่ี ะใช้ทกั ษะ ต่างๆ อย่างสมา่ เสมอ เพื่อใหเ้ ราสามารถรบั มอื กบั ทกุ สถานการณไ์ ดอ้ ยา่ งมปี ระสิทธภิ าพ ชุดการเรียนรู้ 10 ทักษะชีวติ เนรมติ รชวี ิตใหม่ 34 Life Skills For You

ท่ีมา : https://www.whiteswanfoundation.org/ https://th.wikihow.com ภาพประกอบ : erdy บนั ทึกสรุปการเรียนรู้ สรุปเนื้อหำ ชุดการเรียนรู้ 10 ทักษะชีวิตเนรมติ รชีวติ ใหม่ 35 Life Skills For You

.............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. ประโยชน์ท่ีได้รบั .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. กำรนำไปใชใ้ นชวี ิตประจำวัน .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. ใบงาน ให้นักศึกษาตอบคาถามดงั นี้ 1. บอกทักษะชวี ติ สาคัญสาหรับวัยรุ่นศตวรรษท่ี 21 ชดุ การเรียนรู้ 10 ทักษะชีวติ เนรมติ รชีวิตใหม่ 36 Life Skills For You

.............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. 2. อธิบายประโยชน์ของทักษะชีวติ สาคญั สาหรบั วัยรุ่นศตวรรษท่ี 21 มาใช้ในชวี ิตประจาวนั .................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................... 3. ยกตวั อย่างพรอ้ มนาเสนอทกั ษะชวี ติ สาคัญสาหรบั วัยร่นุ ศตวรรษที่ 21 มาใช้ในชีวติ ประจาวัน .................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................... แบบทดสอบ 1) เมธาเปน็ คนช่างพูด ช่างคดิ มีไหวพรบิ คณุ ครูจึงเลือกใหเ้ มธาไปพดู หน้าชนั้ อยูเ่ สมอ ถา้ นกั ศึกษาเป็นเมธา จะพูด อย่างไรกับเพอื่ น ก “เราเปน็ คนช่างพูด ทาให้ต้องพูดหนา้ ชัน้ บ่อยๆ” ข. “ทาไมพวกเธอเอาเปรียบจัง ให้เราพูดอยูค่ นเดียว” ค. “เราพดู จนเบ่อื แลว้ ครูน่าจะใหพ้ วกเธอพดู บ้าง” ง. “เราจะหาเรื่องดๆี มาพูดให้พวกเธอฟงั อกี นะ” 2) น้าทพิ ย์ชอบนัง่ อ่านหนงั สืออยคู่ นเดยี วไม่ไปเล่นกับเพือ่ น ๆ ถ้านักเรียนเป็นเพอ่ื นของนา้ ทิพยจ์ ะทาอย่างไร ก ไมเ่ ขา้ ไปยุ่งกับนา้ ทิพยเ์ พราะเป็นคนแปลก ๆ ข. บอกเพือ่ นคนอน่ื ๆ ว่าน้าทิพย์เปน็ เด็กมปี ัญหา ค สอนน้าทพิ ยว์ ่า เธอควรจะเล่นกับคนอื่นบา้ ง ง เขา้ ไปชวนนา้ ทพิ ย์คยุ เกย่ี วกับหนังสือที่นา้ ทพิ ย์อา่ น 3) เพ่อื นหยิบการบ้านท่นี กั ศกึ ษาทาเสร็จแล้วไปลอกโดยไม่ขออนุญาต ทาใหน้ กั ศกึ ษาโกรธเพ่อื นมาก นกั ศึกษาจะบอกเพือ่ นวา่ อยา่ งไร ก “เธอน่ีเสียมารยาทจรงิ ๆ” ข “ตอ่ ไปห้ามมาลอกการบ้านเราโดยเด็ดขาด” ค “ถ้าเธอไมเ่ ขา้ ใจ ก็ถามไดเ้ ราจะอธิบายใหฟ้ ัง” ง. “ต่อไปถา้ เธอลอกการบ้านเรา เราจะฟ้องครนู ะ” 4) ถา้ เพ่ือนยืมสมุดจดงานของนักศึกษาไป แลว้ ทานา้ หกใส่สมุดของนกั ศกึ ษาเสยี หาย ทาใหน้ กั ศึกษาโกรธมาก นักศึกษาจะทาอยา่ งไร ชดุ การเรยี นรู้ 10 ทักษะชีวิตเนรมิตรชวี ิตใหม่ 37 Life Skills For You

ก ไปฟ้องครู และให้ครทู าโทษเพือ่ น ข. บอกเพื่อนว่า “ตอ่ ไปหา้ มเธอมายมื สมุดของฉนั อีก” ค เอาน้าเทใสส่ มุดเพื่อนให้เสยี หายเหมอื นของตน ง นาสมุดไปผงึ่ ใหแ้ หง้ และใหเ้ พ่อื นเพ่ิมความระมัดระวัง 5) ขณะท่ีสุดาถอื ถาดอาหารกลางวนั จะเดินไปน่ังท่โี ตะ๊ บังเอญิ ปติ เิ ดินมาชนทาให้อาหารหกเป้ือน เส้ือผ้าของสุดา นกั ศกึ ษาคนอ่นื ๆ หันมามองทาใหส้ ุดารสู้ กึ ไม่พอใจปิติ ถ้านักศึกษาเป็นสุดา จะคิดและทาอย่างไร ก ปติ ิไม่ได้ตงั้ ใจ แลว้ รบี ไปทาความสะอาดเสื้อผา้ ข ปติ ิแกล้ง แล้วใชป้ ิตนิ าอาหารมาให้ใหม่ ค ปิตแิ กลง้ แล้วรบี ไปบอกครูให้ทาโทษปิติ ง ปิตคิ วรได้รับบทเรยี นบา้ ง จึงเทอาหารทเ่ี หลอื ใส่ตัวปิติ 6) ส้มทาแจกนั ดอกไม้บนโต๊ะของคณุ ครูตกแตกขณะท่ีไมม่ ใี ครอย่ใู นหอ้ งเรียน ส้มตกใจมาก ถา้ นักศึกษาเปน็ ส้ม นักศกึ ษาจะทาอยา่ งไร ก รบี หนีออกจากหอ้ งก่อนทีใ่ ครจะมาเห็น ข นั่งรอ้ งไหโ้ ดยไมเ่ ล่าเรื่องท่ีเกิดขึน้ ใหใ้ ครฟัง ค เก็บแจกนั ท่แี ตกแล้วรีบไปบอกให้ครูทราบ ง รบี กลับไปบอกพ่อแม่ให้มาบอกกับครู 7) วันหน่งึ ณเดชลืมรูดซปิ กางเกง เธียนเห็นจึงตะโกนบอกณเดช ทาให้ ณเดชรู้สึกอายมาก ถ้านักศึกษาเป็นณเดช จะ ทาอยา่ งไร ก รีบรูดซิป แลว้ เดินหนไี ป ข รบี รูดซิป และขอบคุณเธยี นทบ่ี อก ค รบี รูดซิป และตอ่ ว่าเธยี นทพ่ี ดู เสยี งดงั ง รีบรดู ซิป และหาโอกาสพดู ให้เธยี นอายบา้ ง 8) ครอบครัววิไลมีอาชีพเลีย้ งวัวขาย วนั ท่ีพ่อขายววั นอ้ งสม้ ร้สู ึกสงสารววั มาก และแอบรอ้ งไห้อยคู่ นเดียว ถ้านกั ศึกษา เป็นน้องสม้ จะทาอยา่ งไร ก ห้ามพ่อไม่ให้ขายววั ไปอกี ข ขอให้พอ่ เลกิ เลี้ยงววั ค หนอี อกจากบ้านวันท่ีพ่อขายวัว ง ยอมรับ เพราะเปน็ อาชีพของพ่อ เฉลย 6 78 12345 ชุดการเรียนรู้ 10 ทักษะชวี ติ เนรมิตรชวี ิตใหม่ 38 Life Skills For You

เกง่ มากครับ ลองกลบั ไปทบทวนเนื้อหา อีกคร้ัง ตรวจสอบใบงาน แบบทดสอบ ดว้ ยนะครับ ชดุ การเรียนรู้ 10 ทักษะชวี ิตเนรมติ รชวี ิตใหม่ 39 Life Skills For You

บรรณานุกรม บทท่ี4 แนวคิดเร่ืองทกั ษะชวี ติ และการพัฒนาทักษะชวี ติ ในหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขัน้ พ้ืนฐาน พทุ ธศกั ราช 2551 https://sites.google.com/site/thanyamaivipfan/bth-thi4 กิจกรรมพฒั นาการเรยี นและทกั ษะชีวิต https://www.stou.ac.th/offices/oes/oespage/guide/page_2/download/%E0%B8%81%E0%B8%B4%E 0%B8%88%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B8%9E%E0%B8%B1%E0%B8% 92%E0%B8%99%E0%B8%B2%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%80%E0%B8%A3%E0 %B8%B5%E0%B8%A2%E0%B8%99%E0%B9%81%E0%B8%A5%E0%B8%B0%E0%B8%97%E0%B8%B 1%E0%B8%81%E0%B8%A9%E0%B8%B0%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0% B8%95%2059.pdf แนวทางการจดั กิจกรรมทักษะชีวติ https://tinyurl.com/y7bueja5 การศึกษาเพือ่ พัฒนาทักษะชีวติ http://amnat.nfe.go.th/lueamnat_nfe/UserFiles/File/civit.pdf ชุดการเรยี นรู้ 10 ทักษะชีวิตเนรมติ รชวี ิตใหม่ 40 Life Skills For You

ที่ปรึกษา คณะทางาน นำงกรแกว้ แบบกลำง นำยประสทิ ธิ์ ต้ังประเสริฐ ผู้อำนวยกำร กศน.อำเภอเมอื งนครรำชสีมำ นำงบำเพญ็ ไทยสะเทอื น ครูชำนำญกำรพิเศษ นำยปฐมพล โพธ์ิสุ ครชู ำนำญกำร นำงงำมจติ ต์ สว่ำงพลกรัง ครูอำสำสมคั ร กศน. นำงทศั นำ พรมหดี ครอู ำสำสมัคร กศน. นำยเฉลำ ชัยฉิมพลี ครอู ำสำสมัคร กศน. นำงนวลถนอม พิขนุ ทด ครูอำสำสมัคร กศน. นางสาวภมร เอนกศลิ ป์ ครอู ำสำสมคั ร กศน ครู กศน.ตาบล คณะทางานชุดการเรยี นรู้ นำงสำวภมร เอนกศิลป์ ครู กศน.ตำบล นำงสำวแววดำว ฟอพมิ ำย ครู กศน.ตำบล นำงสำวฐำปนีย์ จำรสั ประเสริฐ ครู กศน.ตำบล นำงสำวดวงธดิ ำ พรมพันธใ์ จ ครู กศน.ตำบล นำงสำวศิริกัญญำ อทิ ธพิ ิบูล ครู กศน.ตำบล นำงสำวธณัชชำ สวุ รรณโชติ ครู กศน.ตำบล รวบรวมขอ้ มูล/ตน้ ฉบับ/ออกแบบปก โดย ครู กศน.ตำบล นำงสำวภมร เอนกศลิ ป์ ชดุ การเรียนรู้ 10 ทักษะชวี ิตเนรมติ รชวี ิตใหม่ 41 Life Skills For You

ชดุ การเรยี นรู้ 10 ทกั ษะชีวิตเนรมติ รชีวิตใหม่ 42 Life Skills For You

ชดุ การเรยี นรู้ 10 ทกั ษะชีวิตเนรมติ รชีวิตใหม่ 43 Life Skills For You