จริยธรรมและจรรยาบรรณตำรวจ

วิชา ศท. (GE) ๒๑๑๐๑ จริยธรรมและจรรยาบรรณตาํ รวจ

ตําÃÒàÃÂÕ ¹ ËÅÑ¡ÊμÙ Ã ¹Ñ¡àÃÂÕ ¹¹ÒÂÊÔºตาํ ÃǨ ÇªÔ Ò È·. (GE) òññðñ ¨ÃÔ¸ÃÃÁáÅШÃÃÂÒºÃóตําÃǨ เอกสารน้ี “໹š ¤ÇÒÁÅѺ¢Í§·Ò§ÃÒª¡ÒÔ หามมใิ หผหู นึ่งผูใดเผยแพร คัดลอก ถอดความ หรอื แปลสว นหนง่ึ สว นใด หรอื ทง้ั หมดของเอกสารนเ้ี พอ่ื การอยา งอน่ื นอกจาก “à¾Í×è ¡ÒÃÈ¡Ö ÉÒͺÃÁ” ของขาราชการตํารวจเทาน้ัน การเปดเผยขอความแกบุคคลอ่ืนที่ไมมีอํานาจหนาท่ีจะมีความผิดตาม ประมวลกฎหมายอาญา ¡Í§ºÞÑ ªÒ¡ÒÃÈ¡Ö ÉÒ สํา¹Ñ¡§Ò¹ตาํ ÃǨá˧‹ ªÒμÔ ¾.È.òõöó

1

คาํ นาํ หลักสูตรนักเรียนนายสิบตํารวจ (นสต.) เปนหลักสูตรการศึกษาอบรมท่ีมีเปาหมาย เพื่อเสริมสรางใหบุคคลภายนอกผูมีวุฒิประกาศนียบัตรมัธยมศึกษาตอนปลาย (ม.๖) หรือ ประกาศนียบัตรวิชาชีพ (ปวช.) หรือเทียบเทา ท่ีเขารับการฝกอบรมมีความรู ความสามารถ และ ทักษะวิชาชีพตํารวจ รวมถึงพัฒนาบุคลิกภาพรางกายใหเหมาะสมสําหรับการปฏิบัติงานตํารวจ ในกลุมสายงานปองกันปราบปราม ตลอดจนเตรียมความพรอมทางดานจิตใจและวุฒิภาวะใหมี จติ สํานึกในการใหบ ริการเพื่อบําบัดทกุ ขบ าํ รุงสขุ ของประชาชนเปน สาํ คัญ กองบัญชาการศึกษา ไดรวมกับ ครู อาจารย และครูฝก ในสังกัดกองบังคับการ ฝก อบรมตาํ รวจกลาง และกลมุ งานอาจารย กองบญั ชาการศกึ ษา ศนู ยฝ ก อบรมตาํ รวจภธู รภาค ๑ - ๙ และกองบัญชาการตํารวจตระเวนชายแดน ตลอดจนผูทรงคุณวุฒิจากภายนอก จัดทําตําราเรียน หลกั สตู รนกั เรยี นนายสบิ ตาํ รวจชดุ นี้ ซงึ่ ประกอบดว ยองคค วามรตู า งๆ ทจี่ าํ เปน ตอ การพฒั นาศกั ยภาพ ของนกั เรยี นนายสบิ ตาํ รวจใหเ ปน ขา ราชการตาํ รวจทพ่ี งึ ประสงคข องประชาชน เพอ่ื ใชส าํ หรบั ประกอบ การเรียนการสอนนักเรียนนายสิบตํารวจใหมีความพรอมทั้งดานความรู ความสามารถ กําลังกาย และจติ ใจ จนสามารถเปน ขา ราชการตาํ รวจทป่ี ฏบิ ตั งิ านใหบ รกิ ารสงั คมและประชาชนไดอ ยา งตรงตาม ความตอ งการอยา งแทจรงิ และมคี วามพรอมในการเขา สปู ระชาคมอาเซยี น ขอขอบคุณครู อาจารย ครูฝก และผูทรงคุณวุฒิทุกทาน ที่ไดรวมกันระดมความคิด ใหคําปรึกษา คําแนะนํา ประสบการณท่ีเปนประโยชน รวมถึงการถายทอดองคความรู ท่ีเปนประโยชน จนทําใหการจัดทําตําราเรียนหลักสูตรนักเรียนนายสิบตํารวจสําเร็จลุลวงไดดวยดี ซึ่งกองบัญชาการศึกษาหวังเปนอยางย่ิงวาตําราเรียนชุดนี้คงเปนประโยชนตอการจัดการเรียน การสอนและการจดั การฝกอบรมของครู อาจารย และครฝู ก รวมตลอดถึงใชเปนคูมือการปฏบิ ัตงิ าน ของขาราชการตํารวจ อันจะสงผลทําใหสํานักงานตํารวจแหงชาติสามารถสรางความเชื่อม่ัน ศรัทธา และความผาสุกใหแกประชาชนไดอ ยา งแทจ รงิ พลตํารวจโท ( อภิรตั นยิ มการ ) ผูบ ัญชาการศกึ ษา

1

ÊÒúÞÑ ÇÔªÒ ¨ÃÂÔ ¸ÃÃÁáÅШÃÃÂÒºÃó ˹ŒÒ º··Õè ๑ ¤ÇÒÁËÁÒÂáÅФÇÒÁสํา¤Ñޢͧ¨ÃÔ¸ÃÃÁ ñ - วัตถุประสงคข องจริยธรรม ๑ - ความจําเปนของการเรยี นรูจริยธรรม ๑ - ความหมายของจริยธรรม ๒ - องคป ระกอบของจรยิ ธรรม ๒ - ขอบขายของจริยธรรม ๓ - ลกั ษณะของจริยธรรม ๔ - คณุ คาของการประพฤติตนเปน ตาํ รวจท่ีมจี ริยธรรม ๕ - แนวทางปฏบิ ัตเิ พ่อื ใหมจี รยิ ธรรมของขา ราชการตาํ รวจ ๕ - กิจกรรมทายบทเรยี นท่ี ๑ ๖ ÷ º··Õè ò ¤ÇÒÁ«Í×è μç ¨ÃÂÔ ¸ÃÃÁ áÅС®ËÁÒ ๗ - วตั ถปุ ระสงคข องการเรยี น ๗ - แนวคดิ เบือ้ งตน ๑๐ - กจิ กรรมทา ยบทเรยี นท่ี ๒ ๑๑ - อา งอิง ñó ๑๓ º··Õè ó ¨ÃÂÔ ¸ÃÃÁ¡Ñº¤ÇÒÁ«èÍ× μçÀÒ¤Ã°Ñ ๑๔ - วัตถุประสงคก ารเรียนรู ๑๔ - แนวคิดเบือ้ งตน ๑๖ - เปา หมาย คุณคา และพนั ธกรณขี องการใหบรกิ ารสาธารณะ ๑๘ - การจัดการความซือ่ ตรงภาครัฐ ๒๒ - ประมวลจรยิ ธรรมและเครือ่ งมอื ทเ่ี ก่ียวของกับคณุ ธรรมความซ่อื ตรง ๒๓ - กิจกรรมทายบทเรยี นที่ ๓ - อา งองิ

˹ŒÒ º··èÕ ô ¨ÃÂÔ ¸ÃÃÁÇªÔ Òª¾Õ òõ - วตั ถปุ ระสงค ๒๕ - แนวคิดเบอื้ งตน ๒๕ - จริยธรรมสวนบคุ คล จรยิ ธรรมเชิงทฤษฎีและจรยิ ธรรมวิชาชีพ ๒๖ - ความขัดแยง ระหวางศลี ธรรมเชงิ บทบาทกบั ศลี ธรรมสว นตัว ๒๗ - ประมวลจริยธรรมและจรรยาบรรณวิชาชีพ ๓๐ - กิจกรรมทายบทเรยี นที่ ๔ ๓๒ - อางอิง ๓๓ º··Õè õ ÊÒÃФÇÒÁÊÒí ¤Ñޢͧ ¡® ¡.μÃ.Ç‹Ò´ÇŒ »ÃÐÁÇŨÃÂÔ ¸ÃÃÁ óõ áÅШÃÃÂÒºÃóμíÒÃǨ ¾.È. òõõó - วตั ถปุ ระสงคของการเรียน ๓๕ - กฎ ก.ตร. วาดวยประมวลจรยิ ธรรมและจรรยาบรรณของตาํ รวจ (ฉบบั ท่ี ๒) พ.ศ. ๒๕๕๓ ๓๖ - ประมวลจรยิ ธรรมและจรรยาบรรณของตํารวจ พ.ศ. ๒๕๕๓ (แนบทายกฎ ก.ตร.วาดว ยประมวลจรยิ ธรรมและจรรยาบรรณของตาํ รวจ (ฉบบั ท่ี ๒) พ.ศ. ๒๕๕๓) ๓๘ - กจิ กรรมทายบทเรียนท่ี ๕ ๔๕ ÀÒ¤¼¹Ç¡ ๔๙ - คาํ สั่ง ตร. ท่ี ๑๒๑๒/๒๕๓๗ เรื่อง มาตรการควบคมุ และเสริมสราง ๕๔ ความประพฤติและวนิ ยั ขา ราชการตาํ รวจ - กฎ ก.ตร. วาดวยประมวลจริยธรรมและจรรยาบรรณของตํารวจ พ.ศ.๒๕๕๑ ๖๖ - ระเบียบสาํ นักงานตาํ รวจแหงชาตวิ าดวยประมวลระเบยี บการตํารวจ ๗๒ ไมเกย่ี วกับคดี ลักษณะท่ี ๑๖ “การสงเสริมจริยธรรมและจรรยาบรรณ ของตาํ รวจ พ.ศ.๒๕๕๕” - พระราชบัญญตั ิมาตรฐานทางจรยิ ธรรม พ.ศ.๒๕๖๒ ลงวันที่ ๑๕ เมษายน พ.ศ.๒๕๖๒ ºÃóҹ¡Ø ÃÁ øò

¾ÃкÃÁÃÒâªÇÒ·¢Í§ÃѪ¡ÒÅ·Õè ù ...ในบานเมอื งนนั้ มีทัง้ คนดแี ละคนไมด ี ไมมใี ครจะทาํ ให คนทกุ คนเปนคนดไี ดทัง้ หมด การทําใหบานเมือง มีความปรกติสุขเรียบรอย จึงมิใชการทําใหทุกคนเปนคนดี หากแตอยูท่ี การสงเสริมคนดี ใหคนดีไดปกครองบานเมือง และควบคุมคนไมดีไมใหมีอํานาจ ไมใหกอ ความเดือดรอนวุนวายได. .. ¾ÃкÃÁÃÒâªÇÒ·¢Í§ÃѪ¡ÒÅ·èÕ ù ã¹¾¸Ô Õແ´§Ò¹ªÁØ ¹ØÁÅ¡Ù àÊ×ÍáË‹§ªÒμÔ ¤Ãéѧ·èÕ ö ³ ¤‹ÒÂÅ¡Ù àÊ×ÍǪÔÃÒÇظ ÍÓàÀÍÈÃÕÃÒªÒ ¨§Ñ ËÇÑ´ªÅºÃØ Õ Ç¹Ñ ·Õè ññ ¸Ñ¹ÇÒ¤Á òõñò

1

๑ º··Õè ñ ¤ÇÒÁËÁÒÂáÅФÇÒÁÊÓ¤ÞÑ ¢Í§¨ÃÔ¸ÃÃÁ จริยธรรม วัฒนธรรม ขนบธรรมเนียมประเพณี มีความเก่ียวของกับจริยศาสตร ในทางปฏิบัติจริยศาสตรเปนศาสตรท่ีศึกษาเก่ียวกับคุณคาความประพฤติ การกระทําของมนุษย จุดมุงหมายของชีวิตมนุษย สังคมไทยเปนสังคมที่มีพุทธศาสนาเปนแนวทางดําเนินชีวิต ปรัชญาชีวิต คนไทย วัฒนธรรม ประเพณี จริยธรรม ลวนสืบเนื่องมาจากปรัชญาของพุทธศาสนา การมีความรู ความเขา ใจ เรอ่ื งจรยิ ธรรม ยอ มกอ ใหเ กดิ แนวทางการปฏบิ ตั ติ นทเี่ หมาะสม เขา ใจทรรศนะและรปู แบบ การปฏบิ ตั ิตน เพือ่ ประยกุ ตใชใ นการแกป ญหาเกยี่ วกับการปฏบิ ัตหิ นาท่ี ÇμÑ ¶»Ø ÃÐʧ¤ ๑. เพื่อใหผ ูเรียนทราบความหมาย จรยิ ธรรม คุณธรรมและจรรยาบรรณ ๒. เพื่อใหผเู รยี นสามารถจําแนกลักษณะจรยิ ธรรมได ๓. เพอ่ื ใหผ เู รียนอธบิ ายขอบขายของจรยิ ธรรมได ๔. เพื่อใหผ ูเรียนสามารถบอกจริยธรรมสําหรบั เจาหนาท่ขี องรฐั ทคี่ วรเสริมสรางได ๕. เพอื่ ใหผ ูเ รยี นสามารถวเิ คราะหและแยกแยะ คณุ คา ของการมีจรยิ ธรรม ¤ÇÒÁ¨Ó໚¹¢Í§¡ÒÃàÃÂÕ ¹ÃŒÙ¨ÃÔ¸ÃÃÁ ¤ÇÒÁࢌÒ㨠㹤ÇÒÁËÁÒ Á¤Õ ÇÒÁÃ¡Ñ ÁÕ¤ÇÒÁÃºÑ ¼´Ô ªÍº ¤ÇÒÁÊÒÁ¤Ñ ¤Õ ¤Çº¤ØÁ¡Ò ÇÒ¨Ò ã¨ Á¤Õ ÇÒÁ«Íè× ÊμÑ Â Ì٨ѡ¤´Ô ÇàÔ ¤ÃÒÐˏ ÁÕÇÔ¹ÂÑ

๒ ¤ÇÒÁËÁÒ¢ͧ¨ÃÔ¸ÃÃÁ พระราชวรมุนี อธิบายวา จริยธรรมหมายถึงส่ิงท่ีทําไดในทางวินัย จนเกิดความเคยชิน มีพลังใจ มีความตั้งใจแนวแน จึงตองอาศัยปญญา ปญญาอาจเกิดจากความศรัทธาเช่ือถือผูอื่น ในทางพทุ ธศาสนาสอนวา จรยิ ธรรม คอื การนาํ ความรคู วามจรงิ หรอื กฎธรรมชาติ มาใชใ หเ ปน ประโยชน ตอการดาํ เนนิ ชีวติ ท่ีดงี าม พจนานกุ รมฉบบั ราชบณั ฑติ ยสถาน พ.ศ.๒๕๒๕ ไดอธิบายความหมายของจริยธรรมวา ธรรมทีเ่ ปนขอ ประพฤติ ปฏิบัติ ศลี ธรรม กฎศลี ธรรม ดร.กระมล ทองธรรมชาติ อธิบายวา จรยิ ธรรม หมายถงึ ธรรม หรือหลักความประพฤติ ทคี่ วรแกก ารยึดถอื และปฏิบตั ิตาม รองศาสตราจารย แสง จนั ทรงาม อธบิ ายวา คาํ วา “จรยิ ธรรม” แยกออกไดเ ปน ๒ คํา คือ “จรยิ ” แปลวา “ความประพฤติ” และ “ธรรม” หมายถึงคณุ ภาพของจติ ใจของแตละคน เมอื่ เอาคาํ ท้งั ๒ มารวมกันเขาเปนคํา “จริยธรรม” จงึ หมายถึงคณุ ภาพจติ ท่ีมีอทิ ธิพลตอ ความประพฤติของคน ดร.สาโรช บัวศรี อธิบายวา จริยธรรม คือ แนวทางในการประพฤติตนเพื่ออยูกันได อยา งรมเย็นในสงั คม ดร.กอ สวัสดิ์พาณิชย อธิบายวา จริยธรรม คอื ประมวลความประพฤตแิ ละความนึกคิด ในส่งิ ทดี่ ีงามเหมาะสม เนตรพัณณา ยาวิราช (๒๕๕๖) ไดกลาวถึง จริยธรรม หมายถึง การกระทําท่ีดี การกระทาํ ทถี่ กู ตอ ง สง่ิ ทคี่ วรทาํ และสงิ่ ทไี่ มค วรทาํ เพอ่ื เปน หลกั ในการปฏบิ ตั ติ า งๆ ในการดาํ เนนิ ชวี ติ อยางถกู ตอ ง ผศ.ธนกร นอยทองเล็ก (๒๕๕๙) ไดกลาวถึง จริยธรรม หมายถึง ขอประพฤติปฏิบัติ หรือหลักการกระทําท่ีถูกตอง ส่ิงท่ีควรทําและแสดงออกมาอยางเหมาะสมตามคานิยมของสังคม เปนจิตสํานึกของผูกระทําเพ่ือควบคุมพฤติกรรมภายในระดับสูงของมนุษย โดยพฤติกรรมดังกลาว จะถูกแสดงออกมาบนพื้นฐานของแนวคิดท่ีเกี่ยวของกับความดี ความเลว เปนสวนประกอบสําคัญ ในการตัดสนิ ใจ มีสวนในการเปล่ยี นแปลงและพฒั นา โดยใชป ระสบการณข องบคุ คล เปนสิ่งสนับสนนุ สง เสรมิ ใหบ คุ คลเกดิ ความคดิ ทด่ี ี ไดแ ก ความรู ความประพฤติ และความรสู กึ สง ผลใหเ กดิ ความภาคภมู ใิ จ และไดรับการยอมรบั จากบุคคลทีเ่ ก่ียวของหรอื ผูที่ไดร บั รใู นการกระทํานนั้ ͧ¤» ÃСͺ¢Í§¨ÃÔ¸ÃÃÁ นักวชิ าการหลายทา นไดจ ําแนกองคป ระกอบของจรยิ ธรรมดังตอ ไปนี้ เนตรพ ณั ณา ยาวริ าช (๒๕๕๑) ไดแ บง องคป ระกอบของจรยิ ธรรมออกเปน ๓ ประการ คอื ๑. องคประกอบดานความรู คือ ความเขาใจในเหตุและผลซึ่งอาศัยบนฐาน ของความถกู ตอ งหรอื ความดงี ามประกอบกบั ความสามารถในการแยกแยะสงิ่ ทถี่ กู และผดิ ออกจากกนั ไดอยางชดั เจน

๓ ๒. องคประกอบดานอารมณและความรูสึกผิด คือ การแบงแยกความรูสึก ดานอารมณตางๆ ท้ังรูสึกผิด รูสึกชอบ รูสึกถึงผลของการกระทําดี มีความเชื่อ เกิดความพึงพอใจ เกดิ ความศรทั ธา ความเลอื่ มใส เพอ่ื ใหค วามรสู กึ และอารมณเ หลา นน้ั เปน แนวทางเพอ่ื การปฏบิ ตั ติ าม จรยิ ธรรมอนั ดี ๓. องคประกอบดานพฤติกรรมการแสดงออก คือ การสงผานพฤติกรรมหรือการรับรู ตอการกระทํา การตัดสนิ ใจกระทาํ ตามสถานการณท ี่เกิดแตกตางกนั ไป ¢Íº¢‹Ò¢ͧ¨ÃÂÔ ¸ÃÃÁ คําท่ีมีความหมายใกลเคียงกับคําวาจริยธรรม ไดแก จรรยาบรรณ คุณธรรม ศีลธรรม มโนธรรมและมารยาท ดังน้ี (สาโรช บัวศร.ี ๒๕๒๖) ๑. จริยธรรม (Ethics) ความหมายกวางๆ คือ กฎเกณฑของความประพฤติใหสมกับ ท่ไี ดชอ่ื วาเปนมนุษย ซึ่งเปนผูมเี หตผุ ล มคี วามคดิ และสตปิ ญ ญา ไดแ ก สตั วป ระเสรฐิ ผูม ปี รชี าญาณ คอื บอเกดิ ของสํานกึ ทางจรยิ ธรรม ๒. “จรรยาบรรณ” (Code of Conduct) หมายถึง ความประพฤติ กริ ิยาทีค่ วรประพฤติ ในหมูคณะ หรือประมวลความประพฤติที่ผูประกอบอาชีพการงานแตละอยางกําหนดข้ึน เพื่อรักษา และสงเสริมเกียรติคุณ ชื่อเสียง และฐานะของสมาชิก เชน จรรยาบรรณครู จรรยาบรรณแพทย และจรรยาบรรณพนกั งานสอบสวน เปนตน ๓. “คณุ ธรรม” (Virtue) คอื คณุ + ธรรมะ เปน คณุ งามความดที เี่ ปน ธรรมชาติ กอ ใหเ กดิ ประโยชนตอตนเองและสังคม คุณธรรมจึงเปนจริยธรรมที่แยกเปนรายละเอียดแตละประเภท หากประพฤตปิ ฏบิ ตั อิ ยา งสมา่ํ เสมอกจ็ ะเปน สภาพคณุ งามความดที างความประพฤตแิ ละจติ ใจของผนู นั้ คุณธรรมจึงเปน จริยธรรมที่ฝก ฝนจนเปนนสิ ัย เชน ซ่อื สตั ย ขยัน อดทน เสยี สละ รบั ผดิ ชอบ เปน ตน ๔. “มโนธรรม” (Conscience) หมายถึง ความรูสึกผิดชอบช่ัวดี ความรูสึกวาอะไร ควรทาํ อะไรไมค วรทาํ เชอ่ื กนั วา มนษุ ยท กุ คนมมี โนธรรม เนอ่ื งจากบางขณะเราจะเกดิ ความรสู กึ ขดั แยง ในใจระหวา งความรสู กึ วาตองการทําส่งิ หนึง่ และรวู า ควรทําอกี ส่ิงหนึ่ง ๕. “มารยาท” (Etiquette) หมายถึง กริ ยิ า วาจา ทส่ี งั คมกําหนดไวเ ปนที่ยอมรับในกลุม แตละทอ งถิน่ ซ่ึงมีแตกตางกนั ไป ๖. ศลี ธรรม (Morality) หมายถงึ ความประพฤติ ความประพฤตชิ อบ ซงึ่ สว นใหญใ ชใ น ความหมายของศาสนา คอื ปฏบิ ตั ิตามหลักศีล และ ธรรม ๗. จรรยา (Couduct) หมายถึง ความประพฤติ กิริยาท่ีควรประพฤติในหมูคณะ เชน จรรยาตํารวจ ฯลฯ

๔ «×èÍÊÑμ Å¡Ñ É³Ð¢Í§¨ÃÔ¸ÃÃÁ ¡μÞÑ Ù¡μàÇ·Õ ËÔÃÔ âÍμμ»Ñ »Ð ñ. ¨ÃÂÔ ¸ÃÃÁÀÒÂã¹ ÇÔÃÔÂÐÍμØ ÊÒËÐ àÁμμÒ ¡ÃØ³Ò ÂμØ ¸Ô ÃÃÁ Êѧ¤Á à·¤â¹âÅÂÕ ò. ¨ÃÂÔ ¸ÃÃÁÀÒ¹͡ º¤Ø ¤Å ÇѲ¹¸ÃÃÁ ¤Ãͺ¤ÃÑÇ

๕ ¤³Ø ¤‹Ò¢Í§¡ÒûÃоÄμμÔ ¹à»¹š μÓÃǨ·èÕÁÕ¨ÃÂÔ ¸ÃÃÁ ตํารวจเปนขาราชการที่อยูใกลชิดกับประชาชนที่สุด เปนปราการดานแรกของรัฐบาล ในการรบั ใชป ระชาชน ทางดา นประชาชนเมอื่ มเี หตเุ ดอื ดรอ นยอ มนกึ ถงึ ทพ่ี ง่ึ คอื ตาํ รวจกอ นผอู นื่ ตาํ รวจ จงึ ตอ งพรอ มและทาํ ตวั ใหเ ปน ตาํ รวจทด่ี ี เปน ทพี่ ง่ึ ของประชาชนสมกบั คาํ กลา วทวี่ า “เราอยไู หนประชาชน อนุ ใจทว่ั กนั ” ตรงกนั ขา มตาํ รวจทไี่ มด ยี อ มไมเ ปน ทไ่ี วว างใจของประชาชน ดงั นนั้ หากตาํ รวจประพฤตติ น เปน คนดี มจี รยิ ธรรมแลว นอกจากจะเปน ประโยชนใ หต นเองพน ทกุ ข มคี วามสขุ แลว ยงั เปน ประโยชน ตอ ผอู น่ื และประชาชนอกี ดวย อาจกลาวไดวาการที่ตํารวจประพฤติตนเปนคนดีมีจริยธรรม มีคุณคาและประโยชน ดังตอ ไปนี้คือ ๑. เปน ประโยชนตอตวั ตํารวจเองและครอบครัว เชน ถาหากตาํ รวจเลิกละอบายมขุ ได ไมดื่มสุรา ไมสูบบุหรี่ ไมเลนการพนัน ไมเที่ยวกลางคืน ไมคบมิตรช่ัวอันจะพาใหตัวพลอยประพฤติ ช่ัวไปดวยแลว เงินรายไดก็จะพอใชไมเดือดรอน ครอบครัวมีความสุข เปนตัวอยางท่ีดีแกครอบครัว และผูอื่นอกี ดว ย ๒. เปนประโยชนตอสํานักงานตํารวจแหงชาติในการท่ีทําใหภาพพจน หรือภาพลักษณ ของตํารวจดีขน้ึ เปน ที่พอใจของประชาชน และเปนแบบอยางทีด่ แี กต าํ รวจผอู ื่น ๓. เปนประโยชนตอการปฏิบัติหนาท่ีการงานของตํารวจ เพราะนอกจากเปนการ ทําใหตนเองไมมีปญหาอันอาจเปนอุปสรรคในการปฏิบัติหนาท่ีการงานแลว ผูมีจริยธรรมยอมเปน ผมู คี วามขยนั ขันแขง็ เสียสละและสามคั คี อันเกดิ มาจากความไมเ ห็นแกต วั อนั จะทาํ ใหการปฏบิ ตั งิ าน มีประสทิ ธภิ าพมากขึ้นอกี ดว ย ๔. ไดร บั ความรว มมอื รว มใจจากประชาชน เพราะเมอ่ื ตาํ รวจทาํ ตนเปน คนดี มจี รยิ ธรรม เชน มีความซ่ือสัตย ชวยเหลือประชาชน เปนตน ยอมเปนที่รักใคร ยกยองมีเกียรติยศ ศักดิ์ศรี ประชาชนยอมมีความศรัทธาเลื่อมใส และมีความเชื่อม่ันในการทํางานของตํารวจ ประชาชนก็จะ ใหค วามรว มมอื ในการทาํ งานของตาํ รวจ เชน ใหข า วคนรา ยไมฝ า ฝน กฎหมาย ยนิ ดเี ปน พยานใหต าํ รวจ เปนตน การกระทําผิดกฎหมายจะลดนอ ยลง ประชาชนก็มคี วามสขุ ประเมินไดวา โอกาสท่ีตํารวจจะสรางภาพพจนที่ดีไดนั้น ทําไดโดยงายดวยความตั้งใจ เพราะประชาชนมศี รัทธาและความนิยมเปนพ้ืนฐาน á¹Ç·Ò§»¯ÔºμÑ àÔ ¾Í×è ãËŒÁ¨Õ ÃÔ¸ÃÃÁ¢Í§¢ŒÒÃÒª¡ÒÃμÓÃǨ คณะอนุกรรมการพิจารณาปรับปรุงแกไขการบริหารงานตํารวจ ดานการประชาสัมพันธ และการเสริมสรา งภาพพจนไ ดเ สนอแนวทางในการปฏิบตั ติ น สรุปไดดังตอ ไปนี้ ๑. ตํารวจจะตองไมทุจริตตอหนาท่ีดวยประการท้ังปวง เชน รับเงินจากผูกระทําผิด หรอื เรียกรอ ง หรือรับเงนิ ในการใหบ ริการแกป ระชาชน ไมว า ดวยประการใดๆ

๖ ๒. ตาํ รวจจะตอ งไมเ ปน ผทู กี่ ระทาํ ผดิ กฎหมายเสยี เอง หรอื ใหค วามรว มมอื หรอื สนบั สนนุ ผูกระทําผิด เชน การคายาเสพติด ปลนทรัพย กรรโชกทรัพย มั่วสุมเลนการพนัน คุมบอน คุมซอง กระทาํ ผิดกฎหมายจราจร เสพสุราจนไมสามารถครองสติได เปนตน ๓. ไมใชอํานาจหนาที่เกินขอบเขตของกฎหมาย หรือใชอํานาจหนาท่ีท่ีมีอยูในเชิง กดขข่ี ม เหงประชาชน เชน วสิ ามญั ฆาตกรรมเกนิ กวา เหตุ การซอ มผตู อ งหา การแกลง จบั ดว ยเรอื่ งสว นตวั หรือเพราะบันดาลโทสะ หรือใชอํานาจหนาที่เกินขอบเขตเพราะหวังผลงาน หรือความดีความชอบ เปน ตน ๔. ใชก ริ ยิ าวาจาทส่ี ภุ าพตอ ประชาชน ไมใ ชก ริ ิยาวาจาท่ไี มสมควร เชน แสดงกริ ิยาเบง กับประชาชน พดู จาหยาบคาย ดูถกู ประชาชน หรือใชวาจาท่ีไมส มควร ๕. ใหการตอนรับแกประชาชนดวยความเต็มอกเต็มใจ กระตือรือรน และออนนอม ถอ มตน และใหบ ริการแกประชาชนดว ยความกระตือรือรน ไมเ ก่ยี งงอน ๖. ปรับปรุงความรูความสามารถและสมรรถภาพในการทํางานอยเู สมอ ๗. หมน่ั ตรวจสอบและพฒั นาจติ ใจตนเองอยเู สมอ เชน หาโอกาสไปวดั ฟง ธรรมเทศนา พบปะสมณะที่ดีและนอมนําธรรมะมาฝกฝนปฏบิ ตั ิ ๘. ฝกตนใหเปนผูม ักนอย สนั โดษ พอใจในสง่ิ ทตี่ นมอี ยู ใชจา ยแตส ิง่ ที่จาํ เปน ไมฟุงเฟอ ฟมุ เฟอ ยไปตามสงั คม ๙. พัฒนาความคิดใหเห็นวาขาราชการเปนผูรับใชประชาชน ขจัดความคิดที่เห็นวา ขาราชการเปนเจา ขนุ มูลนาย หรือผปู กครองประชาชน ๑๐. พัฒนาความคิดประชาธิปไตย ประชาชนมีความเปนไทในการปกครองตนเอง ขจัดความคิดเผด็จการในจติ ใจ ๑๑. พัฒนาตนเองใหเปนผูมีระเบียบวินัยจากจิตสํานึกของตํารวจเอง มิใชจากถูกบังคับ เทา นน้ั ¡Ô¨¡ÃÃÁ·ŒÒº·àÃÂÕ ¹·èÕ ñ ใหแ บง กลุม และทํา Mine mapping Imaging พรอมเขียนคําบรรยายเกย่ี วกับขอบขาย จรยิ ธรรม จรยิ ธรรม คือ ธรรมทเ่ี ปนขอ ประพฤติปฏิบัติ คือ • “กฎศลี ธรรม” ซง่ึ เปน สง่ิ เปรยี บเสมอื นกระดอง อนั แขง็ หนาและมขี ากบั หางเปน เบญจศลี • ลาํ คอทอดยาวเปน อาจณิ เปนหนง่ึ เหมอื น จรรยา พากา วเดนิ • จรรยาบรรณ เปรยี บเหมอื นดวงตากลม เศยี รดง่ั หงสอ อ นชอ ยทเี่ หาะเหนิ ดงั่ มโนธรรม ทคี่ อยเติม สวา งดว ยสตแิ ละปญญา • คุณธรรม เปรียบปก ของปก ษา โบยบินอยหู ว งเวหานา สรรเสรญิ • มารยาท เปน ปากแหลมท่เี ผชญิ มากดวยกริ ิยา วาจา นน้ั ไมมี

º··Õè ò ¤ÇÒÁ«×èÍμç ¨ÃÂÔ ¸ÃÃÁ áÅС®ËÁÒ บทเรียนน้ีจะชี้ใหเห็นความแตกตางของแนวคิดคุณธรรมความซ่ือตรง, จริยธรรมและ กฎหมาย ซง่ึ เกย่ี วขอ งกบั ชวี ติ ประจาํ วนั ของผคู น นกั เรยี นนายสบิ ตาํ รวจจะไดร บั ประโยชนจ ากการศกึ ษา วเิ คราะหแ ละเขา ใจถงึ ความแตกตา งเชงิ แนวคดิ เหลา น้ี รวมถงึ ความทา ทายทเี่ กดิ ขน้ึ เชน ทาํ ไมการกระทาํ บางอยา งถกู กฎหมายแตไ มถ กู จริยธรรมหรอื การกระทําบางอยา งถูกจริยธรรมแตไ มถกู กฎหมาย ÇÑμ¶»Ø ÃÐʧ¤ ๑. เขาใจแนวคิดเกี่ยวกับความซื่อตรง จริยธรรมและกฎหมาย รวมถึงความสัมพันธ และความแตกตา งของแนวคิดทงั้ สาม ๒. เขา ใจและวเิ คราะหป ญ หาทเ่ี กยี่ วขอ งกบั คณุ ธรรมความซอ่ื ตรง จรยิ ธรรมและกฎหมาย ในพื้นทีส่ าธารณะ และประเมนิ หาทางออกตอ ปญ หาดงั กลาว ๓. ระบแุ ละสะทอ นปญ หาท่เี ก่ียวของกบั คณุ ธรรมความซือ่ ตรง จริยธรรมและกฎหมาย ในชวี ติ ประจาํ วนั ได ๔. ทราบถงึ ความสาํ คญั ของคณุ ธรรมความซอื่ ตรง จรยิ ธรรมและกฎหมายในการจดั การ ความทา ทายตา งๆ ทเี่ กิดขึน้ ในอนาคต á¹Ç¤Ô´àº×éÍ§μ¹Œ กฎหมาย และจริยธรรมเก่ียวของสัมพันธและสนับสนุนซึ่งกันและกันในฐานะท่ีเปน ตัวสะทอนถึงคุณคาและกําหนดพฤติกรรม อยางไรก็ตาม กฎหมายและจริยธรรมมิใชส่ิงเดียวกัน กฎหมายบางฉบับอาจมีชองวางใหเกิดพฤติกรรมท่ีขาดจริยธรรมหรือเปนอันตรายได เชน กฎหมาย ของบางประเทศมิไดมีบทบัญญัติวาดวยการคนหรือจับกุมสุภาพสตรีที่มิใชสตรีดวยกันซ่ึงอาจนําไปสู การละเมดิ สทิ ธมิ นุษยชนได เปนตน ในขณะท่ีกฎหมายที่ไมเ ปน ธรรมหรอื เลือกปฏบิ ัตกิ ็สามารถนําไป สคู ําถามวาประชาชนควรปฏิบตั ิตามหรือไม สวนเรื่องความซือ่ ตรงก็อาจมคี ําถามวา เปาหมายท่ีตง้ั ไว ดูจะมีคุณคาแตสามารถทําใหบรรลุผลในทางปฏิบัติไดหรือไม จริยธรรมเปนความเขาใจเก่ียวกับธรรม ของคณุ คา ความเปน มนษุ ย ในขณะทคี่ วามซอื่ ตรงเปน การนาํ หลกั จรยิ ธรรมดา นความซอื่ สตั ยไ ปปฏบิ ตั ิ ใชในชีวิตประจําวันอยางสมํ่าเสมอ สวนกฎหมายเปนชุดของหลักการที่รับรูโดยสังคมและถูกบังคับใช ผา นมาตรการบางอยา ง หรอื หากจะพดู ใหเ ขา ใจอยา งงา ย จรยิ ธรรมเปน หลกั การทชี่ น้ี าํ พฤตกิ รรมของคน คณุ ธรรม ความซื่อตรงจะบอกเราวา ควรจะนําเอาหลกั การน้ันไปใชใ นชีวติ ประจําวันอยา งไรซึง่ จะแฝง ไวด ว ยความซอ่ื สตั ยตอตนเอง สวนกฎหมายเปน สิ่งท่จี ะคมุ ครองและยนื ยันถงึ คุณคาความเปน มนุษย

๘ เชน สทิ ธใิ นการมชี วี ติ สทิ ธใิ นทรพั ยส นิ เปน ตน แตห ากเปรยี บเทยี บกบั จรยิ ธรรมและความซอื่ ตรงแลว กฎเกณฑทางกฎหมายจะคาดหวังตอพฤตกิ รรมของตนนอ ยกวา เชน จรยิ ธรรมอาจตองการใหบางคน ชวยเหลือคนที่ไมรูจักท่ีกําลังตองการความชวยเหลือในเรื่องใดเรื่องหน่ึงแตกฎหมายอาจไมไดกําหนด บทบังคับไวเชนน้ัน หรือหากพิจารณาในแงบทลงโทษท้ังจริยธรรมและกฎหมายตางตองการใหคนเรา ละเวน จากการฆา ผอู นื่ โดยผดิ กฎหมาย การละเมดิ ตอ หลกั ทางจรยิ ธรรมอาจกอ ใหเ กดิ การวพิ ากษว จิ ารณ และการปฏเิ สธ แตก ารละเมิดตอกฎเกณฑทางกฎหมายจะนาํ มาซึง่ บทลงโทษท่ีรา ยแรง เชน การปรบั การถกู จาํ คกุ หรอื การประหารชวี ติ ในบางประเทศ เปน ตน ดว ยเหตนุ ้ี การละเมดิ ตอ กฎหมายจงึ จาํ เปน ตอ งไดรับการยอมรับจากสังคมวาการกระทําใดควรเปน สิง่ ท่ีผดิ กฎหมาย ความขดั แยง ระหวา งจรยิ ธรรมและกฎหมายมใี หเ หน็ อยบู อ ยครง้ั ในสงั คมของแตล ะประเทศ ผูคนสามารถเลือกท่ีจะไมปฏิบัติตามกฎหมายหากพวกเขาไมเห็นควรกับกฎหมายนั้นบนพ้ืนฐานทาง จริยธรรม เชน การเหยียดสีผิวในแอฟริกาใต เปนตน หรือการไมเห็นดวยกับบทบังคับทางกฎหมาย บางอยาง เชน การุณยฆาต (การทําใหต ายเพ่ือใหพ นความทรมานของอาการเจ็บปวย) ซึง่ บคุ คลผนู ้ัน ตอ งการใหต นเองตอ งตายเนอ่ื งจากมคี วามทกุ ขท รมานกบั อาการเจบ็ ปว ย หรอื การดอ้ื แพง ของคนงาน ที่ประทว งสิทธิของตนในสหรฐั อเมรกิ าในชวงทศวรรษ ๑๙๖๐ การไมเ ชื่อฟงตอ กฎเกณฑทางกฎหมาย เหลา นจี้ งึ นาํ มาสคู าํ ถามวา เราควรปฏบิ ตั กิ ฎหมายทไ่ี มย ตุ ธิ รรมหรอื ไมม จี รยิ ธรรมเพอื่ หลกี เลย่ี งการเปน สงั คมทไี่ รก ฎหมายหรอื ไม หรอื เราไมเ พยี งแตว พิ ากษว จิ ารณแ ตค วรปฏเิ สธทจ่ี ะเชอ่ื ฟง กฎหมายเชน วา นนั้ เพือ่ ใหสอดคลองกบั หลกั ทางจรยิ ธรรม การขัดกันระหวางจริยธรรมและกฎหมายอาจมีใหเห็นในประเด็นท่ีอาจเก่ียวของกับสิทธิ และหนาท่ี เชน การปฏิเสธใหความชวยเหลือเด็กที่กําลังจมนํ้าอาจเปนความผิดในบางประเทศ แตในอีกหลายประเทศก็ไมเปนความผิดซึ่งโดยหลักจริยธรรมแลว ผูใหญควรใหความชวยเหลือเด็ก หากสามารถชว ยไดใ นขณะทก่ี ฎหมายบางประเทศไมไ ดก าํ หนดหนา ทท่ี ต่ี อ งชว ยเหลอื บคุ คลในภาวะเชน นนั้ การกําหนดใหบุคคลตองมีหนาที่ท่ีจะตองชวยเหลือผูอ่ืนถูกมองวาเปนการบังคับกดขี่มากเกินไป เพราะกฎหมายเพียงแตตองการใหบุคคลแสดงออกในเชิงบวกที่ไมแยงกับหนาที่ในอันที่จะทําให ผูอื่นเดือดรอนเทานั้น ซ่ึงแนวคิดดังกลาวมาจากความคิดเชิงปรัชญาของนักปรัชญาตะวันตก เชน จอหน ลอ็ ค (John Locke) และเอมมานูเอล คาน (Emmanuel Kant) ซง่ึ เปนรากฐานสําคญั ของ ระบบกฎหมายกลา วคอื กฎหมายควรคมุ ครองสทิ ธขิ องบคุ คลจากการถกู ละเมดิ โดยผอู นื่ ดงั นน้ั ตราบ เทา ทบ่ี คุ คลนนั้ ไมไ ดล ะเมดิ ตอ สทิ ธขิ องผอู น่ื พวกเขาควรมอี สิ ระทจี่ ะแสดงออกในสงิ่ ทพ่ี วกเขาตอ งการ โดยนัยเชนนี้ กฎหมายในบางประเทศจะลงโทษเฉพาะคนท่ีมีหนาที่ที่จะตองดูแลเด็ก เชน พอแม ผูปกครอง เปนตน เพราะความสัมพันธระหวางผูใหญและเด็กจะเปนตัวกําหนดโทษทางกฎหมาย ซึ่งแตกตางกันออกไปในแตละประเทศ สวนในประเทศไทย ประมวลกฎหมายอาญา มาตรา ๓๗๔ ไดก ําหนดหนา ท่ีของบคุ คล ท่ัวไปในการใหความชวยเหลือบุคคลที่ตกอยูในภยันตรายแหงชีวิตซ่ึงตนอาจชวยไดโดยไมควรกลัว

๙ อันตรายแกตนเองหรือผูอ่ืน ซ่ึงหากชวยไดแตไมชวยมีอัตราโทษจําคุกไมเกินหนึ่งเดือน หรือปรับ ไมเกินหนึ่งหม่ืนบาท หรือท้ังจําทั้งปรับ ซึ่งอยูในสวนของหมวดลหุโทษ ซึ่งแมวาจะไมใชบทบัญญัติ รายแรงแตก็กําหนดเปนการนําเอาหลักจริยธรรมและศีลธรรมที่มนุษยควรกระทํามาบัญญัติไวเปน กฎเกณฑท างกฎหมาย นอกจากน้ี ในสว นทเี่ กย่ี วขอ งกฎหมายไทยไดก าํ หนดหนา ทเ่ี ฉพาะทบ่ี ดิ ามารดา และผปู กครองทต่ี อ งดแู ลเดก็ ตามสมควรแกห นา ทข่ี องผปู กครองไวใ น พ.ร.บ.คมุ ครองเดก็ พ.ศ.๒๕๔๖ มาตรา ๒๕, ๒๖, ๒๘ และหนาท่ีของบุคคลท่ัวไปรวมถึงบุคคลท่ีมีวิชาชีพพิเศษท่ีเก่ียวของกับเด็ก เชน แพทย พยาบาล นักจติ วิทยา นกั สงั คมสงเคราะห หรือเจาหนาท่สี าธารณสขุ ท่รี ับตวั เดก็ ไวรกั ษา พยาบาล ครู อาจารย หรอื นายจา งมหี นา ทตี่ อ งดแู ลเดก็ ตามมาตรา ๒๙ ซงึ่ เปน การนาํ เอาหลกั คณุ ธรรม จรยิ ธรรมตอเพอื่ นมนษุ ยไ ปกาํ หนดเปนกฎหมายของสงั คมเชน กัน การถกแถลงเกย่ี วกบั ประเดน็ คณุ ธรรมความซอ่ื ตรง จรยิ ธรรมและกฎหมายไมเ พยี งแตจ ะ ตอบคาํ ถามวา เหตใุ ดคนทว่ั ไปจงึ ควรเปน ผทู ม่ี จี รยิ ธรรม มคี วามซอ่ื ตรงหรอื ปฏบิ ตั ติ ามกฎหมายเทา นนั้ แตจะนําไปสูคําถามดวยวาเหตุใดแนวคิดเหลาน้ีจึงยากที่นําไปปฏิบัติในชีวิตจริง Leon Festinger ไดเสนอแนวคิดทางจิตวิทยาเร่ือง ¡ÒÃäÁ‹ÊÍ´»ÃÐÊÒ¹ã¹àªÔ§¡ÒÃÃѺÃÙŒ (Cognitive Dissonance) วา คนเราจะรสู กึ อดึ อดั ขนึ้ เมอื่ เกดิ ความรสู กึ นกึ คดิ ทขี่ ดั แยง กนั สองดา นในเวลาเดยี วกนั เชน การรบั รใู นเชงิ จริยธรรมเปนแบบหนึ่งแตอยากจะแสดงออกทางพฤติกรรมอีกแบบหนึ่ง (Festinger, ๑๙๕๗) และ การไมส อดประสานดงั กลา วจะเพม่ิ ขน้ึ เมอื่ ประเดน็ นน้ั มคี วามสาํ คญั มากขนึ้ หรอื เราไมส ามารถอธบิ าย ความขัดแยงดังกลาวใหกับตัวเองได แนวคิดน้ีไมไดเสนอแนะทางออกในการแกปญหา ความรูสึก อดึ อดั ทเี่ กิดขึ้น แตไดอธบิ ายวา ในการแกปญ หาความไมส อดคลองในเชิงการรบั รู คนเรามีทางเลอื ก ไดหลายรปู แบบ เชน การทําใหพ ฤติกรรมของพวกเขาสอดคลองมาตรฐานทางคณุ ธรรมความซือ่ ตรง และจริยธรรมและการใชกลยุทธ หรือความเปลี่ยนแปลงหรือมาตรฐานทางจริยธรรมท่ีตํ่ากวาหรือ เปลี่ยนแปลงมุมมองที่พวกเขามีตอบางสิ่งบางอยางแบบผิดๆ ใหเปนมุมมองท่ีพวกเขาจะไมทําใน ส่งิ ทผี่ ิด สภาพแวดลอมทางสังคมเปนอีกปจจัยหนึ่งท่ีสามารถยับย้ังหรือสงเสริมความซื่อตรง และจริยธรรมไดเชนกัน David Luban ไดทบทวนงานเขียนและงานวิจัยทางสังคมศาสตรพบวา ความซอ่ื ตรงยากทจ่ี ะดาํ รงอยไู ดอ ยา งแนบแนน ภายในกลมุ อนั เนอื่ งมาจากสภาวะ “¡ÒáÃШÒ¤ÇÒÁÃºÑ ¼´Ô ªÍº (Diffusion of Responsibility)”๑ Luban ไดต งั้ ขอ สงั เกตวา สถานการณห นงึ่ ๆ สามารถสรา งแรงกดดนั หรือส่ิงลอใจได คนบางคนอาจสามารถเอาชนะตอแรงกดดันหรือเพ่ิมแรงกดดันจนถึงจุดแตกหักได เชน กนั เขาไดช ใี้ หเ หน็ วา หนทางทจ่ี ะนาํ ไปสคู วามซอื่ ตรงทแี่ ทจ รงิ และความสอดคลอ งระหวา งจรยิ ธรรม ๑ การกระจายความรับผิดชอบเปนปรากฏการณทางจิตวิทยาสังคมที่บุคคลมีแนวโนมท่ีจะไมแสดงความรับผิดชอบในการ กระทําหรือไมกระทําสิ่งใดสิ่งหนึ่งเมื่อบุคคลน้ันอยูในสถานการณในชวงเวลาน้ัน โดยคิดวาคนอื่นที่อยูในสถานที่เดียวกันใน ชวงเวลาเดียวกันจะแสดงความรับผิดชอบดวยหรือไดทําในส่ิงนั้นแลว ดูรายละเอียดใน https://en.wikipedia.org/wiki/ Diffusion_of_responsibility

๑๐ กบั พฤตกิ รรมไมไ ดเ กดิ จากความยดื หยนุ ทางจติ ใจเทา นน้ั หากแตเ ปน ผลมาจากการเรยี นรชู วี ติ ซง่ึ จดุ ยนื ทางศีลธรรมของแตละคนสามารถถูกตอกยํ้าหรือละเลยไดข้ึนอยูกันสถานการณและโอกาส Luban ไดใหขอเสนอแนะวาเมื่อคนเราตองอยูในสถานการณที่มีความเสี่ยงท่ีจะนําไปสูการขาดความซ่ือตรง เราตอ งตง้ั ใจมน่ั ใหไ ดว า จะไมก า วขา มเสน แบง ทจ่ี ะนาํ ไปสกู ารขาดความซอ่ื ตรงและออกไปจากกจิ กรรม ท่ีกําลังดําเนินอยูหากเสนแบงน้ันกําลังจะถูกกาวขาม ซี่ึงในประเด็นนี้นักเรียนนายสิบตํารวจสามารถ ที่จะหยบิ ยกกรณีศกึ ษาหรอื ตัวอยางทน่ี าสนใจมาถกแถลงกนั ในชั้นเรียน ¡Ô¨¡ÃÃÁ·ŒÒº·àÃÂÕ ¹·èÕ ò ๑. ผูสอนแบงกลุมผูเรียน เพื่อเลือกตัวอยางกรณีศึกษาท่ีนาสนใจเพ่ือหารือถกแถลงใน ประเด็นคณุ ธรรมจรยิ ธรรม จากนั้นนาํ เสนอหนา ช้นั เรียน ๒. ผูสอนแบงกลุมผูเรียน เพ่ือเลือกตัวอยางกรณีศึกษาท่ีนาสนใจเพ่ือหารือถกแถลงใน ประเด็นความหมายของคําวา ความซ่ือตรง จรยิ ธรรม และกฎหมาย จากนัน้ นาํ เสนอหนาชนั้ เรียน

๑๑ ͌ҧÍÔ§ BBC (2014). Anti-euthanasia arguments. Festinger, Leon (1957).A Theory of Cognitive Dissonance.Evanston, Illinois: Row and Peterson. Luban, David (2003). Integrity: its causes and cures. Fordham Law Review, vol. 72, pp.279-310 Norman, Richard (1998). The Moral Philosophers. Oxford: Oxford University Press. Shavell, Steven (2001). Law versus morality as regulators of conduct. Harvard Law School John M. Olin Center for Law, Economics and Business Discussion Paper Series. Paper 340. Singer, Peter (1993). Taking Life: Humans. Excerpted from Practical Ethics, 2nd edition, Cambridge, 1993, pp.175-217. Malan, Daniel (2007). Integrity. In The A to Z of Corporate Social Responsibility. Wayne Visser and others, eds. Chichester: John Wiley & Sons Ltd.

๑๒

๑๓ º··Õè ó ¨ÃÔ¸ÃÃÁ¡ºÑ ¤ÇÒÁ«Íè× μçÀÒ¤Ã°Ñ บทเรียนนี้จะสํารวจแนวคิดในการเสริมสรางคุณธรรมความซื่อตรงในภาครัฐ โดยจะช้ีให เห็นถึงความสําคัญของความซื่อตรงในการจัดการภาครัฐ และแนวทางที่องคกรภาครัฐควรนํามาใช เพื่อสงเสริมสภาพแวดลอมการทํางานท่ีมีจริยธรรมใหเกิดข้ึน แนวคิดของการจัดการความซื่อตรง ในภาครัฐสามารถปรับใชในองคกรหรือหนวยงานภาครัฐ เชน ประมวลจริยธรรม และจรรยาบรรณ การปฏบิ ตั งิ าน โดยมหี ลกั การสาํ คญั พน้ื ฐาน ๒ ประการ คอื ๑) พฤตกิ รรมทมี่ จี รยิ ธรรมจะถกู ขบั เคลอื่ น โดยแรงกระตุนทง้ั ภายในและภายนอก ๒) การเสริมสรา งความซือ่ ตรงภาครัฐทสี่ อดคลอ งกบั จรยิ ธรรม สวนบคุ คล วัฒนธรรมองคก ร และระบบบรหิ ารจดั การ บทเรียนนี้จะใหความสําคัญกับแนวทางท่ีสามารถนํามาใชในการเสริมสรางความซ่ือตรง และจรยิ ธรรมภาครฐั ในระดบั องคก รในรปู ของมาตรการตา งๆ ซง่ึ ควรดาํ เนนิ การไปพรอ มการเสรมิ สรา ง จริยธรรมในระดับบุคคล เชน การตรวจสอบบัญชี กลไกรับคํารองเรียน สายดวน หนวยงานและ กระบวนการทางวนิ ยั กฎเกณฑแ ละวธิ กี ารดาํ เนนิ งานทมี่ งุ จะลดชอ งโอกาสของพฤตกิ รรมทไ่ี มม จี รยิ ธรรม และแรงกระตนุ ในการสง เสรมิ ใหพ ดู ตอ ตา นการแสดงออกทไ่ี มม จี รยิ ธรรม นอกจากน้ี บทเรยี นจะพดู ถงึ แนวคดิ การจดั การความซอ่ื ตรง และการใชจ รรยาบรรณวชิ าชพี และมาตรการอนื่ ในการสง เสรมิ จรยิ ธรรม ในองคก รภาครัฐ และเพอ่ื ใหบ รรลุจดุ ประสงคดังกลา วหนวยงานภาครัฐจําเปนตองมีแนวคดิ เชงิ ระบบ ทีจ่ ะเชอ่ื มโยงสวนประกอบในเชงิ กฎเกณฑและสวนประกอบในเชงิ คณุ คาเขาดว ยกัน ÇÑμ¶Ø»ÃÐʧ¤¡ ÒÃàÃÕ¹ÃÙŒ ๑. เขาใจเคร่ืองมือสําคัญท่ีใชในการเสริมสรางความซื่อตรงและจริยธรรมภาครัฐและ กระบวนการการจดั การความซ่ือตรงในองคกรภาครฐั ๒. รับรูถึงความทาทายท่ีเกี่ยวของกับการเสริมสรางความซ่ือตรงและจริยธรรมในการ บรกิ ารสาธารณะ ๓. วเิ คราะหไ ดถ งึ ประมวลจรยิ ธรรมในฐานะทเ่ี ปน กลมุ ของคณุ คา และหลกั การแสดงออก ภาครฐั และเขา ใจถงึ การพ่ึงพาอาศยั กันของคณุ คาเหลาน้ัน ๔. ประเมนิ และวเิ คราะหถ งึ ตวั อยา งการบรกิ ารสาธารณะ การระบแุ ละจดั การความเสย่ี ง ของการกระทาํ ทฝี่ า ฝนตอคณุ ธรรมความซ่อื ตรงและจรยิ ธรรมภาครฐั

๑๔ á¹Ç¤´Ô àºÍé× §μ¹Œ ความซ่ือตรงภาครัฐ (Public Integrity) หมายถึง การใชอํานาจและทรัพยากรของ หนว ยงานภาครฐั อยา งมปี ระสทิ ธภิ าพ มคี วามซอ่ื สตั ย และเพอื่ ประโยชนส าธารณะ ซง่ึ มลี กั ษณะสาํ คญั หลายประการ ไดแ ก ความโปรง ใส ความรบั ผดิ ชอบ ความมปี ระสทิ ธภิ าพและความสามารถ ตวั อยา งเชน กฎการทํางานของเจาหนาท่ีของสหประชาชาติ รวมถึง ความซื่อตรง (Probity) การไมลําเอียง (Impartiality) ความเปนธรรม (Fairness) ความซื่อสัตย (Honest) และความพูดความจริง (Truthfulness) ในความหมายอยา งกวา ง แนวคดิ ความซอ่ื ตรงภาครฐั หมายถงึ ความยดึ มน่ั ตอ คณุ คา หลกั การและบรรทดั ฐานทางจรยิ ธรรมเพอ่ื สง เสรมิ และใหค วามสาํ คญั ตอ ผลประโยชนส าธารณะมากกวา ผลประโยชนส วนตัวในหนวยงานภาครฐั ความซอ่ื ตรงภาครฐั มคี วามสาํ คญั ตอ บรกิ ารสาธารณะและทาํ ใหม น่ั ใจตอ ความชอบธรรม ขององคก รภาครฐั ซง่ึ ถกู พจิ ารณาวา เปน สงิ่ ตรงกนั ขา มกบั การทจุ รติ ตามทรี่ ะบไุ วใ นขอ บทท่ี ๗ และ ๘ ของอนุสัญญาตอตานการทุจริตของสหประชาชาติ อยางไรก็ตามการเสริมสรางความซ่ือตรงในการ บริการภาครัฐเปนความทาทายที่ซับซอนท่ีเก่ียวของไมเพียงบรรดาสมาชิกขององคกรหรือหนวยงาน ภาครัฐที่จะตองทําตัวใหสอดคลองกับมาตรฐานทางจริยธรรมสวนบุคคลและวิชาชีพ แตเกี่ยวของกับ วฒั นธรรมทางจรยิ ธรรมและระบบการจดั การความซอื่ ตรงทเี่ หมาะสมในระดบั องคก รอกี ดว ย เจา หนา ทร่ี ฐั อาจตองเผชิญกับอุปสรรคในหนวยงานที่จะยับยั้งหรือกีดกันเขามิใหกระทําการหรือแสดงออกใน การกระทําทีม่ จี ริยธรรมท้งั ท่ีเขาเปนคนท่มี ีความซ่ือสตั ยส จุ ริต à»Ò‡ ËÁÒ ¤Ø³¤‹ÒáÅо¹Ñ ¸¡Ã³¢Õ ͧ¡ÒÃãËŒºÃÔ¡ÒÃÊÒ¸ÒóРการใหบ รกิ ารสาธารณะในแตล ะประเทศจะประกอบไปดว ยหนว ยงานภาครฐั และบคุ ลากร ทที่ าํ งานภายในหนว ยงานน้นั หนว ยงานภาครฐั ถูกจดั ต้ังข้ึนเพื่อบรรลเุ ปาประสงคสาธารณะและดาํ รง ภาระรบั ผดิ ชอบตอ รฐั บาล เชน กระทรวง ทบวง กรม โรงพยาบาลของรฐั โรงเรยี นของรฐั ทหาร ตาํ รวจ และอื่นๆ วัตถุประสงคสําคัญขององคกรภาครัฐเหลานี้เพื่อตอบสนองตอผลประโยชนสาธารณะ หรือผลประโยชนของท้ังชุมชน ซ่ึงตรงขามกับองคกรภาคธุรกิจเอกชนที่เนนผลประโยชนสวนตัวหรือ ผทู มี่ สี ว นไดเ สยี ทเ่ี กย่ี วขอ ง เชน บรษิ ทั หา งรา น เปน ตน ความแตกตา งสาํ คญั ระหวา งภาครฐั กบั ภาคเอกชน คือ เงนิ ทนุ หรือเงนิ งบประมาณของหนว ยงานภาครัฐมาจากภาษีหรือคาธรรมเนยี มที่ไดจากประชาชน ในขณะทเ่ี งนิ ทนุ ของภาคเอกชนมาจากบคุ คลหรอื กลมุ ทล่ี งทนุ ความชอบธรรมของการบรกิ ารสาธารณะ จงึ ขน้ึ อยกู บั ความไวว างใจของประชาชน และเพอ่ื จะใหไ ดค วามไวว างใจดงั กลา ว การบรกิ ารสาธารณะ จาํ เปน ตอ งยตุ ธิ รรม เปน ธรรม โปรง ใส ตอบสนองตอ ความตอ งการของประชาชนและเปน ไปตามกฎหมาย เกณฑแ ละมาตรฐานเชงิ คณุ ภาพทเี่ กย่ี วขอ งเพอื่ ใหเ กดิ ผลลพั ธท ผ่ี า นกระบวนการทถี่ กู ตอ งตามกฎหมาย ไมล าํ เอียงหรือรับผิดชอบตอ สังคมซ่ึงมกั จะถกู เรียกรวมกันวา ¸ÃÃÁÒÀºÔ ÒÅ (Good Governance) ดังน้ัน หากประชาชนมองการใหบริการสาธารณะวาเปนกระบวนการที่ชอบธรรมแลว ประชาชนก็มี

๑๕ แนวโนม จะปฏบิ ตั ติ ามกฎเกณฑแ ละบรรทดั ฐานทต่ี งั้ ไวอ นั จะนาํ ไปสรู ะบบธรรมาภบิ าลทม่ี ปี ระสทิ ธภิ าพ มากยง่ิ ข้นึ อยา งไรก็ตาม หากไมสนใจถงึ ความแตกตา งระหวา งภาครัฐและภาคเอกชนแลว ทุกองคก ร ตองปฏิบัติตามกฎหมายและกฎเกณฑของงานในแตละดาน เชน มาตรฐานความปลอดภัยและ สุขภาพของพนักงาน กฎเกณฑการคุมครองขอมูลสวนบุคคล กฎเกณฑดานสภาพแวดลอม นอกจากนี้ พนกั งานทงั้ ภาครฐั และภาคเอกชนตอ งยดึ ถอื มาตรฐานทางจรยิ ธรรมของแตล ะอาชพี อกี ดว ย ดว ยเหตนุ ี้ เจา หนา ทร่ี ฐั จงึ ถกู คาดหวงั ใหต อ งมรี ะดบั ของความเปน มอื อาชพี มคี วามโปรง ใส ถกู ตรวจสอบไดแ ละรบั ผดิ ชอบเนอื่ งจากเกยี่ วขอ งกบั การใหบ รกิ ารสาธารณะ ซงึ่ ในกระบวนการตดั สนิ ใจ สาธารณะ เจาหนาท่ีรัฐตองยึดมั่นบนพื้นฐานของหลัก ๓ ประการ ไดแก การปฏิบัติตามกฎหมาย การใชท รพั ยากรของรฐั อยา งมปี ระสทิ ธภิ าพ และการประพฤตปิ ฏบิ ตั ติ นอยา งมจี รยิ ธรรม ตามทป่ี รากฏ ในขอ บทที่ ๘ ของอนุสญั ญาสหประชาชาติวา ดว ยการตอตานการทจุ ริต ซง่ึ กาํ หนดใหรฐั ตองสงเสรมิ ความซอ่ื ตรง ความซอ่ื สตั ย และความรบั ผดิ ชอบของเจา หนา ทขี่ องรฐั เพอ่ื ปอ งกนั การทจุ รติ นอกจากนี้ เจา หนา ทรี่ ฐั ยงั ถกู คาดหวงั ท่จี ะตอ งปฏบิ ตั ติ นใหสอดคลองกบั คุณคาและหลักการทางจรยิ ธรรมรวมถึง ประมวลจริยธรรมและจรรยาบรรณวิชาชีพท่ีเปนตัวกําหนดแนวทางการทํางานอีกดวย (Lewis & Gilman, 2012, หนา ๒๘-๓๐) การท่ีไมสามารถปฏิบัติตามแนวทางและหลกั การดังกลา วจะทาํ ใหเกดิ ความเสีย่ งตอการสูญเสียความไวว างใจสาธารณะ และเปน อันตรายตอ คุณภาพและประสทิ ธภิ าพของ ระบบการบรกิ ารสาธารณะ Lewis & Gilman ไดใ หอ ธบิ ายเชงิ เปรยี บเทยี บไวอ ยา งนา สนใจวา เจา หนา ทร่ี ฐั เปรียบเสมือนเปนบริกรบนเครื่องบินช่ัวคราวซ่ึงมีอํานาจและสิทธิอันชอบธรรมที่จะตัดสินใจเกี่ยวกับ ความประพฤติของผูโดยสารบนเคร่ืองในสถานการณตางๆ ดวยเหตุนี้ เจาหนาที่ที่มีหนาท่ีในการ บรกิ ารสาธารณะจึงควรตอ งมคี ณุ คาทางจริยธรรมหลกั สําคญั ๕ ประการ ไดแ ก ภาระความรบั ผิดชอบ การไมล าํ เอยี ง ความยตุ ธิ รรมและความเปน ธรรม การหลกี เลย่ี งกระทาํ ความเสยี หาย และการทาํ ความดี ซง่ึ สามารถอธิบายไดด ังตารางขางลา งนี้ ¤Ø³¤‹Ò·Õè ñ ÀÒÃФÇÒÁÃºÑ ¼´Ô ªÍº ¤Ø³¤Ò‹ ·èÕ ó ¤ÇÒÁÂμØ Ô¸ÃÃÁáÅФÇÒÁ໹š ¸ÃÃÁ หลกั ปฏิบตั ิ : หลกั ปฏบิ ตั ิ : ❑ ปฏเิ สธการไมมีความสามารถ ❑ ปฏิบตั ิตามกฎหมาย ❑ แสวงหาประสิทธผิ ล ❑ แสวงหาความยุติธรรมทั้งในทางวิธีการ ❑ แสวงหาประสิทธภิ าพ ❑ มคี วามรับผดิ ชอบในสงิ่ ทก่ี ระทาํ และเนอื้ หา ❑ ทําใหเ กิดความโปรง ใส ❑ แสวงหาการกระจายประโยชนส าธารณะ ❑ ฟงและตอบสนอง อยางเปนธรรม

๑๖ ¤Ø³¤‹Ò·Õè ò ¤ÇÒÁäÁล‹ ําàÍÕ§ ¤³Ø ¤‹Ò·èÕ ô ¡ÒÃËÅÕ¡àÅÕÂè §¡ÃÐทาํ ¤ÇÒÁàÊÂÕ ËÒ หลกั ปฏิบัติ : หลักปฏบิ ตั ิ : ❑ หลีกเลี่ยงผลประโยชนข ัดกนั ❑ ใหความชว ยเหลอื หรอื บรรเทาผลรา ย ❑ มองหาการรวมเขาดว ยกัน ❑ ใชมโนคติแบบมีศีลธรรม ❑ มวี ัตถุประสงคแ นช ดั ¤³Ø ¤Ò‹ ·Õè õ ¡ÒÃทํา¤ÇÒÁ´Õ ❑ สอดคลองกบั ประโยชนส าธารณะ หลักปฏบิ ตั ิ : ❑ การใชความเห็นอกเหน็ ใจ ❑ การใหค วามชว ยเหลอื แบบยนิ ยอมพรอ มใจ ¡Òè´Ñ ¡ÒäÇÒÁ«Í×è μçÀÒ¤Ã°Ñ ตามที่ไดกลาวไป องคกรภาครัฐมีหนาท่ีใหบริการตอชุมชนโดยอยูภายใตพันธกรณีที่จะ ตองใชทรัพยากรที่ไดรับจัดสรรอยางมีประสิทธิภาพและเกิดประสิทธิผลตามบรรทัดฐานทางกฎหมาย และคณุ คา ทางจรยิ ธรรมรว ม แนวทางการสง เสรมิ ความซอื่ ตรงในการใหบ รกิ ารภาครฐั แตเ ดมิ จงึ มงุ เนน ไปทีก่ ารปฏิบัติตามกฎเกณฑและวินัย แตใ นชวงทศวรรษทผ่ี า นมา โลกมีความเปลี่ยนแปลงทซ่ี ับซอน มากขน้ึ ในแตล ะสงั คมจงึ มกี ารเรยี กรอ งถงึ กระบวนการการใหบ รกิ ารสาธารณะทม่ี กี ารปรบั เปลยี่ นและ ออ นตวั มากข้นึ กระบวนการตดั สินใจของรัฐถูกกระจายไปยงั ผูใตบงั คับบญั ชาหรอื ผมู ีอาํ นาจในระดบั รองลงไป ซง่ึ แมว า ผไู ดร บั มอบอาํ นาจจะมสี ทิ ธใิ ชด ลุ ยพนิ จิ มากขนึ้ แตพ วกเขาตอ งรบั ความเสย่ี งอนั เกดิ จากการใชอ าํ นาจทไี่ มเ ปน ธรรมของเจา หนา ทร่ี ฐั ทขี่ าดจรยิ ธรรมเพอ่ื ประโยชนส ว นตวั มากกวา ประโยชน สว นรวมดว ย ดงั นนั้ เพอื่ จดั การกบั ความเสยี่ งเชงิ จรยิ ธรรมในการใชด ลุ ยพนิ จิ ในการตดั สนิ ใจ และสง เสรมิ ความซอ่ื ตรงภาครฐั องคก รภาครฐั จงึ ตอ งจดั ทาํ ระบบการควบคมุ ภายในและกรอบการดาํ เนนิ งานและภาระ ความผดิ ชอบใหช ดั เจน ในทาํ นองเดยี วกนั องคก รภาครฐั ตอ งมกี ารจดั หาแนวทางในอนั ทจี่ ะเสรมิ สรา ง แรงจูงใจใหกับพนักงานและสงเสริมการตัดสินใจท่ีมีหลักการบนพ้ืนฐานของกฎเกณฑที่กําหนดข้ึน ประการตอ มารฐั ตอ งจดั ทาํ บรรทดั ฐานทางกฎหมายและกฎระเบยี บใหส อดคลอ งกบั มาตรฐานทคี่ วรจะเปน และประการสุดทาย องคกรท้ังภายนอกและภายใน ตองใหการสงเสริมความซื่อตรงภาครัฐ และการปฏบิ ตั ติ ามกฎเกณฑด ว ยวธิ กี ารทห่ี ลากหลาย เชน การสบื สวน การตรวจสอบบญั ชี การฝก อบรม และหนาท่ีอื่น ระบบการจัดการความซ่ือตรงภาครัฐจึงเปนการนําสวนตางๆ เขามารวมกัน เพื่อทําใหคุณธรรมความซื่อตรงภาครัฐเกิดขึ้นและดํารงอยูไดอยางย่ังยืน ไดแก ระบบกฎหมาย กฎระเบยี บ นโยบาย แนวทางปฏบิ ตั ิ เจา หนา ท่ี องคก รและหนว ยงานยอ ยทจ่ี ะชว ยสง เสรมิ การตดั สนิ ใจ ท่ีมีจริยธรรม การปองกันการทุจรติ และการจดั หาสินคา/บริการสาธารณะ การออกแบบระบบการจัดการความซื่อตรงภาครัฐจึงตองระบุเปาหมายและคุณคาที่ เปนผลมาจากภารกิจท่ีไดรับมอบหมายใหชัดเจนและแปลงใหอยูในรูปของกฎเกณฑที่สามารถนําไปสู การปฏิบัติไดเพื่อใหเกิดผลลัพธท่ีตองการ อีกท้ังองคกรตองจัดใหมีระบบการควบคุมภายใน เชน

๑๗ การจดั การทางการเงนิ และการจดั หาทรพั ยากร เปน ตน ระบบเหลา นตี้ อ งมเี หตผุ ลและเกดิ ประสทิ ธภิ าพ เปน ไปตามมาตรฐานทางวชิ าชพี อยา งแทจ รงิ ตวั อยา งเชน การจดั ทาํ กฎเกณฑด า นงบประมาณของทอ งถน่ิ ควรมคี ณุ คา ในการตอบสนองตอ ความคาดหวงั ของประชาชน มภี าระความรบั ผดิ ชอบ เคารพตอ ความ ผูกพันในสังคมและมีความย่งั ยืน และมเี ปาหมายที่จะสนับสนุนผูออนดอยใหค วามมน่ั ใจตอการจดั หา โครงสรางพื้นฐาน การสงเสริมการใชทรัพยากรอยางมีประสิทธิภาพและประสิทธิผลและดํารงรักษา ซงึ่ การจัดการทางการเงินอยา งย่งั ยืน สําหรับกระบวนการจัดสรรงบประมาณ ผเู ชี่ยวชาญทางการเงนิ จะคาดหวงั ถกู การใชง บประมาณอยา งมเี หตผุ ลและเพยี งพอและคาํ นวณถงึ ผลไดผ ลเสยี อยา งรอบคอบ ซง่ึ อาจตอ งใหฝ า ยวศิ วกรทจ่ี ะดาํ เนนิ โครงการเปน ผคู าํ นวณคา ใชจ า ยในการกอ สรา งและปรบั ใหส อดคลอ ง กับกรอบวงเงินคาใชจายที่ไดรับ เปนตน สวนผูเช่ียวชาญดานสังคมตองใชดุลยพินิจเปนรายกรณีไป เพอื่ ใหค วามชว ยเหลอื ผทู ค่ี วรไดร บั การสงเคราะห ดงั นนั้ โครงการความชว ยเหลอื ทางสงั คมจงึ ควรตอ งมี กระบวนการตัดสินใจท่ีเปนระบบและมอบหมายงานใหกับหนวยงานดานสังคมท่ีเกี่ยวของรวมถึง การจัดทําระบบการควบคุมภายในเพ่ือใหม่ันใจไดวาการตัดสินใจในการใชงบประมาณจะไมลําเอียง หรือเกดิ การทจุ ริตข้นึ ได ในทางปฏบิ ตั ิ กฎระเบยี บขององคก รอาจไมเ พยี งพอทจ่ี ะประกนั ไดว า ความซอ่ื ตรงภาครฐั จะเกิดขึน้ หรอื ไม เนือ่ งจากการสงเสรมิ ความซอื่ ตรงในองคก รไมไ ดเปน เพยี งหลักการบนแผน กระดาษ เทา นน้ั แตจ าํ เปน ตอ งทาํ ใหเ กดิ ผลในรปู ของการปฏบิ ตั ใิ นแตล ะวนั อกี ดว ย ดงั นนั้ ตวั เจา หนา ทผี่ ปู ฏบิ ตั ิ จงึ มสี ว นสาํ คญั โดยควรตอ งเปน ผทู ม่ี คี วามสามารถ มที กั ษะและรกั ษาวนิ ยั นอกจากน้ี ตอ งผกู พนั ตวั เอง กับกฎเกณฑท่ีองคกรสรางข้ึนโดยการปรับเปลี่ยนมุมมองเชิงคุณคาสวนบุคคลและคุณคาทางวิชาชีพ ใหสอดคลองกับเปาหมายและแนวปฏิบัติขององคกรที่ตนทํางานอยู ดังนั้น ระบบการจัดการ ความซื่อตรงจึงมีเปาหมายท่ีจะตองทําใหเกิดการปรับเปลี่ยนทัศนคติผานรูปแบบการอบรม จรรยาบรรณวชิ าชพี และประมวลจรยิ ธรรมขององคก รซงึ่ นบั วา เปน เรอื่ งสาํ คญั เพราะแนวทางเชงิ ระบบนี้ จะมองเปาหมายขององคกรในภาพรวมและทําใหมั่นใจไดวากฎเกณฑและคุณคาขององคกรจะไดรับ การสนับสนนุ และแบง ปน โดยผมู สี วนไดเสียทุกคน องคกรภาครัฐจึงตองมีกระบวนการในการจัดทํารายงานเกี่ยวกับการละเมิดความซื่อตรง และมาตรการในการปองกันมิใหเกิดการละเมิดขึ้น องคกรควรกําหนดมาตรการทางวินัยและกลไก การควบคุม เชน การตรวจสอบบญั ชภี ายในและการสืบสวนภายในหนว ยงาน ดวยเหตุนี้ การสง เสริม วฒั นธรรมของความซอ่ื ตรงจงึ ตอ งใหก าํ ลงั ใจแกพ นกั งานเจา หนา ทแี่ ละองคก รทจี่ ะเรยี นรจู ากความผดิ พลาด มากกวาท่ีจะยึดติดกับการตําหนิและการลงโทษ อยางไรก็ตาม ในบางครั้งการทําใหเกิดการปฏิบัติ ตามจําเปนตองมีการใชมาตรการดําเนินการตอผูที่ละเมิดกฎเกณฑ ซ่ึงอาจตองใชวิจารณญาณ ในการชั่งน้ําหนักระหวางความรับผิดชอบของเจาหนาท่ีที่ละเมิดตอจริยธรรมและกระบวนการเรียนรู อยา งเหมาะสม อยา งไรกต็ าม แมว า จะมกี ลไกการบงั คบั ใชจ รยิ ธรรมทดี่ ี แตก ฎเกณฑก ส็ ามารถถกู ละเมดิ ได การใชแ รงกระตนุ ทางวตั ถุ เชน คา ตอบแทนในรปู ตวั เงนิ หรอื ตาํ แหนง หนา ทกี่ ารงานอาจไมเ พยี งพอ

๑๘ หากแตควรนําการใหรางวัลที่เปนนามธรรม (Abstract Rewards) มาใชในองคกรดวยเพ่ือใหเกิด บรรยากาศท่ีมีจริยธรรมคุณธรรม ซ่ึงเปนไปตามแนวคิดที่วา การกระทําของคนเราไมไดอาศัยเหตุผล เพียงอยา งเดยี ว แตตกอยภู ายในบรบิ ทแวดลอมภายนอกและอารมณค วามรสู ึกอกี ดวย ดังนน้ั ขณะท่ี แรงกระตุนและมาตรการลงโทษเปนส่ิงสําคัญในการดํารงรักษาจริยธรรมและความซ่ือตรงในองคกร แตพ ฤตกิ รรมมนุษยก ไ็ ดรับอิทธพิ ลจากรางวลั เชงิ นามธรรมดว ย เชน ความรูสกึ ความเปน เจาของ หรอื การถกู มองวา เปน ทรพั ยากรทม่ี คี ณุ คา ขององคก ร งานวจิ ยั ไดช ใ้ี หเ หน็ วา บอ ยครง้ั ทม่ี นษุ ยใ หค วามสาํ คญั กบั รางวลั ทเ่ี ปน นามธรรมมากกวาความตองการทางกายภาพ (Eagle, 2016: หนา ๑๑๔) ขอ คนพบ ดงั กลา วอาจชว ยใหผ บู รหิ ารสามารถนาํ ไปกาํ หนดยทุ ธศาสตรใ นการเสรมิ สรา งการกระทาํ ทม่ี จี รยิ ธรรม ในองคกรภาครัฐได สาระสําคัญของรางวัลที่เปนนามธรรมท่ีเห็นไดคือ การรับรูถึงงานของเจาหนาที่รัฐที่มี จรยิ ธรรม มปี ระสทิ ธภิ าพและประสทิ ธผิ ลตอ สาธารณะภายหลงั จากทไี่ ดม กี ารดาํ เนนิ งานแลว มงี านวจิ ยั จํานวนนอยมากท่ีพบวาเจาหนาที่รัฐจะรูสึกถึงความสําเร็จ การเปนที่รับรูและความเปนเจาของ มากกวา การไดรบั คาจางหรือเงนิ ประจําเดอื น ซง่ึ องคก ารระหวา งประเทศหลายแหง ไดใ หความสําคญั กบั เรอื่ งดงั กลา ว เชน องคก ารเพอ่ื ความรว มมอื และการพฒั นาทางเศรษฐกจิ (OECD) เปน องคก รหนงึ่ ทีใ่ หค วามสาํ คญั กบั เร่ืองดังกลา ว นอกเหนอื ไปจากการรับรู เจาหนาที่รฐั ยังสามารถไดรบั รางวลั ในแง การพัฒนาตนเอง เชน การฝกอบรม การไดรับมอบหมายงานท่ีนาสนใจหรือทาทาย และการไดรับ มอบอํานาจและความรับผิดชอบในงานท่ีสําคัญ สิ่งเหลาน้ีสามารถกระตุนใหเจาหนาท่ีรัฐปฏิบัติงาน ไดด ขี นึ้ และมคี ณุ ธรรมจรยิ ธรรมมากขน้ึ อกี ดว ย องคก รภาครฐั สามารถเสรมิ สรา งความตระหนกั รโู ดยการ สง เสริมใหเ กิดการพดู คยุ ในเรื่องความซื่อตรง จรยิ ธรรมและคณุ ภาพของงานเพราะการพูดคยุ ไมเ พียง จะชวยสรางแรงจูงใจในการใหบริการและปองกันการกระทําท่ีผิดศีลธรรม แตจะชวยสรางการแบงปน เชงิ คุณคา สภาพแวดลอ มการทาํ งานทีป่ ลอดภยั และความไววางใจในองคก รอีกดวย และในทส่ี ดุ แลว องคกรสามารถทจ่ี ะจดั ตั้งแผนก/ฝายจริยธรรมเพ่ือใหค าํ แนะนาํ เกีย่ วกบั ประเด็นทางจรยิ ธรรมไดด วย จึงสรุปไดวา การจัดการความซ่ือตรงภาครัฐเปนกระบวนการท่ีใชท้ังเหตุผล ทรัพยากร และแรงกระตุนทางอารมณความรูสึกเพื่อใหเกิดความมั่นใจในการกระทําท่ีมีจริยธรรมของแตละคน และองคกร โดยจะเก่ียวของทั้งแรงกระตุนภายนอกท่ีวางอยูบนพ้ืนฐานของกฎเกณฑและแรงกระตุน ภายในทอี่ ยบู นพนื้ ฐานของคณุ คา ทางจติ ใจ ทง้ั นเ้ี พอื่ ใหส ามารถบรรลเุ ปา หมายขององคก รตามทตี่ ง้ั ไว »ÃÐÁÇŨÃÂÔ ¸ÃÃÁáÅÐà¤ÃÍè× §Á×Í·Õàè ¡èÂÕ Ç¢ÍŒ §¡Ñº¤³Ø ¸ÃÃÁ¤ÇÒÁ«×Íè μç เครอ่ื งมอื สาํ คญั ตวั หนง่ึ ในการสง เสรมิ คณุ ธรรมความซอ่ื ตรงในองคก รภาครฐั คอื ประมวล จรยิ ธรรมหรอื จรรยาบรรณวชิ าชพี ประมวลเหลา นไ้ี ดถ กู จดั ทาํ ขน้ึ เพอื่ รวบรวมลกั ษณะโดยรวมของวชิ าชพี ทเ่ี กย่ี วขอ งกบั การใหบ รกิ ารสาธารณะและใหแ นวทางสาํ หรบั การประพฤตปิ ฏบิ ตั ทิ ถี่ กู ตอ ง ดงั จะเหน็ ได จากอนุสัญญาสหประชาชาติวาดวยการตอตานการทุจริตไดรณรงคใหรัฐภาคีไดปรับใชประมวลหรือ

๑๙ มาตรฐานทางจรยิ ธรรมซ่ึงไดจ ัดทําขน้ึ เม่อื ป ค.ศ.๑๙๙๖ (General Assembly Resolution 51/59 of 12 December 1996) เพ่ือใหเกิดผลการปฏบิ ัติงานทถี่ ูกตอง มเี กยี รติและเหมาะสม แมว าความหมาย ของคาํ วา ผลงานทมี่ เี กยี รตแิ ละเหมาะสมอาจมคี วามแตกตา งกนั ออกไปในแตล ะประเทศกต็ าม ซงึ่ พบวา รฐั ภาคสี ว นใหญไ ดน าํ เอาหลกั การพน้ื ฐานทางจรยิ ธรรม เชน ภาระความรบั ผดิ ชอบ (Accountability), ความโปรง ใส (Transparency) และการตอบสนองตอ สาธารณะ (Responsiveness) ไปใชเ ปน หลกั การ ในประมวลจริยธรรมในแตละสาขาของการใหบรกิ ารภาครฐั โดยท่ัวไป หากพิจารณาจากความหมายแลว ประมวลจรยิ ธรรมและจรรยาบรรณวิชาชีพ ดูจะมีความคลายคลึงกัน แตหากพิจารณาในรายละเอียดแลวจะเห็นถึงความแตกตางกันพอสมควร โดยทีป่ ระมวลจรยิ ธรรมหรอื บางครง้ั เรียกวา ประมวลความมุง หวัง (Aspirational Code) จะเนน ไป ท่ีเปาหมายสงู สดุ ทแ่ี ตละอาชพี ตองการจะใหเกิดข้นึ สวนจรรยาบรรณวิชาชีพหรือท่เี รยี กวา ประมวล แนวทางปฏิบัติหรือประมวลแนวทางวินัย (Compliance-Based Code or Disciplinary Code) เปนเครื่องมือในการกํากับพฤติกรรมของเจาหนาที่และกําหนดมาตรการลงโทษหากไมปฏิบัติตาม ขอ กาํ หนดท่ีวางไว ประมวลจริยธรรมของแตล ะองคก รมคี วามแตกตางกันออกไปและสามารถกาํ หนด การใชว จิ ารณญาณไดห ลายระดบั ซง่ึ บางครงั้ อาจไมจ าํ เปน ทตี่ อ งมพี ฤตกิ รรมจรงิ เกดิ ขน้ึ เพยี งแตป ระมวล จริยธรรมจะเปนแนวทางกาํ หนดทศั นคติ คณุ ลกั ษณะ และจดุ ยนื ท่ถี กู ตองใหแ กเ จาหนา ทีใ่ นระหวา งที่ ใชวิจารณญาณตอเร่ืองใดเร่ืองหนึง่ ประมวลจริยธรรมของการใหบรกิ ารภาครัฐจึงควรถกู จดั ทําขึน้ เพือ่ เสริมสรา งคา นยิ มและ แรงจงู ใจภายในของเจา หนา ทร่ี ฐั ซง่ึ ไมค วรสนใจเพยี งแคบ ญั ญตั ขิ นึ้ ในเอกสารเทา นน้ั แตค วรมกี ระบวน การสรา งและทาํ ใหเ กดิ ภายในจติ ใจของตวั เจา หนา ทรี่ ฐั อกี ดว ย ดงั นน้ั ในการออกแบบประมวลจรยิ ธรรม ของภาครฐั ผมู สี ว นเกยี่ วขอ งจงึ ควรตระหนกั ถงึ และผกู พนั ถงึ การปฏบิ ตั ติ ามกฎเกณฑท ส่ี รา งขน้ึ โดยอาจ ใชว ธิ กี ารสรา งจติ สาํ นกึ และทศั นคตใิ นรปู แบบตา งๆ เชน การสอื่ สาร การสรา งจติ สาํ นกึ ของการมสี ว นรว ม การถกแถลงในการปฏิบตั ิ การปฏิญาณตนสําหรับเจาหนาท่ีใหม ซึ่งจะชว ยใหส ง เสรมิ เปา หมายสงู สดุ ของการบริการสาธารณะไดท้ังสิ้น ลักษณะการบังคับใชประมวลจริยธรรมจึงเนนไปที่จิตสํานึกและ ทศั นคตขิ องตัวเจาหนา ทเ่ี ปน หลกั สวนจรรยาบรรณทางวิชาชีพเปนกฎเกณฑอีกลักษณะหน่ึงที่มีความเปนรูปธรรมและ เกี่ยวของกับความเปนวิชาชีพมากกวาประมวลจริยธรรม โดยหากไมปฏิบัติตามหรือมีการฝาฝน จะไดร บั การลงโทษซงึ่ ถกู มองวา เปน แรงกระตนุ ภายนอกทมี่ รี ปู แบบการบงั คบั ใชไ ดช ดั เจนกวา ประมวล จรยิ ธรรม อนสุ ญั ญาสหประชาชาตวิ า ดว ยการตอ ตา นการทจุ รติ ขอ บทท่ี ๘ เรยี กรอ งใหร ฐั ภาคตี อ งจดั ทาํ มาตรการทางวินัยหรือมาตรการอื่นเพ่ือดําเนินการตอเจาหนาท่ีที่ฝาฝนจรรยาบรรณหรือมาตรฐาน วิชาชีพ อยางไรก็ตาม ในหลายกรณีความแตกตางระหวางประมวลจริยธรรมและจรรยาบรรณทาง วิชาชีพดูจะแยกไมออกจากกัน ในบางประเทศประมวลจริยธรรมบางสวนกําหนดบทลงโทษสําหรับ การกระทําผดิ วินัยอยางรายแรง

๒๐ นอกจากนี้ องคก รภาครฐั หลายแหง ไดร บั เอาหลกั เกณฑท เ่ี กย่ี วขอ งกบั ผลประโยชนข ดั กนั (Conflict of Interest) และขอจํากัดหลงั การเลิกจา งมากําหนดไวในประมวลจริยธรรมดวย ประเด็น ผลประโยชนข ดั กนั ถอื วา เปน ปญ หาพนื้ ฐานทพ่ี บไดบ อ ยครง้ั ในองคก รภาครฐั ซง่ึ จะเกดิ ขนึ้ เมอื่ เจา หนา ทร่ี ฐั อยูในตําแหนงที่สามารถเอ้ือประโยชนและ/หรือไดรับผลประโยชนจากการกระทําหรือไมกระทํา หรือตัดสินใจในหนาที่ของตนเอง ตัวอยางเชน เจาหนาที่รัฐตัดสินใจใหความชวยเหลือญาติของตน เพอื่ คดั เลอื กเขา ทาํ งานในองคก ร หรอื ผพู พิ ากษาอาจมผี ลประโยชนเ กยี่ วกบั การเงนิ กบั คคู วามฝา ยหนง่ึ ฝา ยใดในคดี ซงึ่ ในความเปน จรงิ เจา หนา ทร่ี ฐั ควรตอ งเปด เผยขอ มลู ผลประโยชนข ดั กนั ของเขาและถอนตวั จากการเขาไปมีบทบาทในการตัดสินใจในเร่ืองเหลานั้น สวนประเด็นเรื่องขอจํากัดหลังการเลิกจาง เปน อกี มาตรการหนงึ่ ทจี่ ะชว ยปอ งกนั ผลประโยชนข ดั กนั ตวั อยา งเชน อดตี เจา หนา ทร่ี ฐั ผเู คยทาํ งานใน สว นของการจดั ซอื้ จดั จา งใหอ งคก รภาครฐั ควรถกู หา มมใิ หท าํ งานใหก บั บรษิ ทั ทเี่ ปน คสู ญั ญากบั องคก ร ภาครัฐในชว งเวลาหนึง่ หลังจากทีเ่ จา หนา ที่คนนัน้ ไดพ นหนา ที่ มิเชน นัน้ อาจมีความเสยี่ งทเ่ี จาหนา ที่ ผนู น้ั จะใชอ ทิ ธพิ ลในการตดั สนิ ใจในการจดั ซอื้ จดั จา งในลกั ษณะเออื้ ประโยชนต อ บรษิ ทั ซง่ึ เขาอาจตง้ั ใจ จะทํางานดวยในอนาคต และบริษัทอาจจะพยายามติดสินบนเจาหนาที่รัฐผูน้ันโดยการเสนองานที่มี คา ตอบแทนสูงใหเ พ่ือใหไดสัมปทานหรือสญั ญากบั ภาครฐั ซึง่ ในทางปฏบิ ัติแลว เจา หนาที่รฐั ไมไดถ ูก ตกี รอบใหปฏิบัตติ ามจรรยาบรรณวิชาชีพเทาน้ัน แตมกี ฎหมายและระเบยี บปฏิบตั ิอน่ื เขา มาเกยี่ วขอ ง มากมายท้ังในดานการเงนิ สุขภาพและความปลอดภัย เปน ตน สําหรับในประเทศไทย ประเด็นเร่ืองผลประโยชนขัดกันถือเปนหลักจริยธรรมท่ีสําคัญ ซ่ึงเปนเหตุผลหนึ่งที่ถูกกลาวถึงในสังคมไทยมาโดยตลอดจนนําไปสูการจัดทําราง พ.ร.บ.วาดวย ความผดิ เกย่ี วกบั การขดั กนั ระหวา งผลประโยชนส ว นบคุ คลกบั ประโยชนส ว นรวม พ.ศ. ... ซง่ึ อยรู ะหวา ง การพจิ ารณาของรฐั สภา และไดบญั ญตั ิไวใ นรฐั ธรรมนูญแหง ราชอาณาจกั รไทย พ.ศ.๒๕๖๐ หมวด ๙ วาดวยการขัดกันแหงผลประโยชน มาตรา ๑๘๔ ถึง ๑๘๗ ซึ่งบังคับใชกับสมาชิกสภาผูแทนราษฎร และรัฐมนตรที ่ีทาํ หนาทีบ่ ริหารประเทศ และ พ.ร.บ.มาตรฐานทางจริยธรรม พ.ศ.๒๕๖๒ มาตรา ๕ ผบู งั คบั บญั ชาหรอื ผนู าํ องคก รเปน บคุ คลหนง่ึ ทม่ี คี วามสาํ คญั ในการเสรมิ สรา งความซอื่ ตรง และจริยธรรมภาครัฐในองคกร หากผูนําเปนบุคคลท่ีไมมีคุณธรรมจริยธรรมเสียแลวก็เปนไปไดวา ตัวเจาหนาท่ีท่ีอยูในองคกรเหลาน้ันอาจไมประพฤติปฏิบัติตัวใหมีคุณธรรมตามไปดวย มีนักวิชาการ หลายฝายไดต้ังขอสังเกตวา ประมวลจริยธรรมน้ีไมควรจํากัดเพียงแคเจาหนาที่รัฐ หากแตควรจะ นําไปใชกับนักการเมืองดว ยหรอื ไม เชน นักการเมอื งควรตองเปดเผยบัญชที รัพยสนิ และผลประโยชน ตา งๆ กอ นเขา รบั ตาํ แหนง เปน ตน ซงึ่ ไมค อ ยพบเหน็ มากนกั ในหลายประเทศ สว นในประเทศไทยตาม พ.ร.บ.ประกอบรัฐธรรมนูญวาดวยการปองกันและปราบปรามการทุจริต พ.ศ.๒๕๖๑ ไดกําหนดให เจา หนาท่รี ัฐระดบั สงู ตองย่ืนบัญชีทรัพยส ินกอ นเขารับตําแหนง ประเด็นสําคัญอีกเร่ืองหน่ึงคือ การบังคับใชและความรับผิดชอบในกรณีที่มีการฝาฝน จริยธรรม ปญหาอาจเกิดข้ึนไดเม่ือคุณคาทางจริยธรรมน้ันเปนแคตัวหนังสือหรือเปนแคหลักคําสอน

๒๑ ไมไ ดม มี าตรการในเชงิ บงั คบั ในขณะทแ่ี รงจงู ใจภายในสาํ หรบั ความประพฤตทิ มี่ จี รยิ ธรรมเปน สงิ่ สาํ คญั ดังน้ัน การรายงานการฝาฝนหรือละเมิดจริยธรรมของแตละองคกรจึงมีความสําคัญท่ีจะชวยยับยั้ง และแกไขการฝาฝนจริยธรรมท่ีเกิดขึ้นได ดวยเหตุนี้โครงสรางและการปกปองการรายงานเหตุละเมิด จงึ สาํ คญั ในฐานะเปน สว นหนงึ่ ของกระบวนการทางวนิ ยั และกลไกการควบคมุ ทางวนิ ยั เชน การตรวจสอบ ภายในและการสืบสวนภายใน แมว า การสง เสรมิ วฒั นธรรมที่มีจริยธรรมจะชว ยสรางเสริมใหพนักงาน และองคกรเรียนรูจากความผิดที่เกิดข้ึนมากกวาการตําหนิและการลงโทษ แตการสรางความมั่นใจ ในการปฏบิ ตั ติ ามกฎโดยการดําเนินมาตรการตอ ผูท่ฝี าฝนกม็ คี วามสาํ คญั ไมย งิ่ หยอนไปกวากนั ความสําคัญของสภาพแวดลอมท่ีปลอดภัยขององคกรมีสวนในการเสริมสรางจริยธรรม ในองคกร การจดั การความซ่ือตรงภาครฐั คือ การสรางกระบวนการตัดสนิ ใจท่ีสะทอนใหเหน็ ถงึ คณุ คา ท่ีแตกตางกันและกลไกการควบคุมเพ่ือตรวจสอบการเลือกปฏิบัติ ในบางคร้ัง เจาหนาที่รัฐก็ตกอยูใน สถานการณที่กลืนไมเขาคายไมออกซึ่งหากองคกรมีระบบหรือกระบวนการจัดการท่ีดีแลวก็จะชวย สนับสนุนการตัดสินใจของเจาหนาที่ใหงายข้ึน ดังน้ัน สภาพแวดลอมของสถานที่ทํางานท่ีปลอดภัย และความเปน ผมู จี รยิ ธรรมของผนู าํ และผจู ดั การองคก รจงึ เปน สงิ่ สาํ คญั ทจ่ี ะทาํ ใหเ กดิ ความมน่ั ใจไดว า ปญหาขัดแยงตางๆ จะไดรับการแกไขอยางถูกวิธีและเปนธรรม บางองคกรไดใชวิธีการจางที่ปรึกษา ดา นจรยิ ธรรมหรอื จดั หาชอ งทางเขา ถงึ ทป่ี รกึ ษาภายนอกใหเ จา หนา ทซ่ี งึ่ จะชว ยสนบั สนนุ การตดั สนิ ของ แตละบุคคลหรือกระบวนการแกไขปญหาความขัดแยงในเชิงโครงสรางใหกับตัวเจาหนาท่ี ซึ่งบทบาท ของที่ปรึกษาคือการใหคําแนะนําทางลับเพ่ือชวยใหเจาหนาท่ีมีความมั่นใจกับการดําเนินการที่จะ เกิดข้ึน ในขณะเดียวกัน องคกรควรจะอํานวยความสะดวกการหารือถึงรูปแบบความขัดแยงที่เกิดข้ึน เพ่อื เตรยี มเจา หนาทีใ่ หส ามารถรับมอื กบั เหตกุ ารณท ีจ่ ะเกิดข้ึนได นอกจากน้ี องคกรภาครัฐอาจใชรูปแบบการเสริมสรางวัฒนธรรมของการมีจริยธรรมใน องคก รมาปรบั ใชต ามความเหมาะสม เชน การปฏญิ าณ การฝก อบรม การพดู คยุ หารอื เกยี่ วกบั ปญ หาท่ี ขดั แยง การสนทนาเกย่ี วกบั กฎเกณฑท ก่ี าํ หนดขน้ึ ใหม การสมั มนาเชงิ ปฏบิ ตั กิ าร และการใหก ารศกึ ษา อยา งตอ เนื่อง เปนตน ซง่ึ อนุสญั ญาสหประชาชาตวิ า ดว ยการตอตา นการทจุ รติ ขอ บทท่ี ๗ (๑)(d) ได รณรงคใหรัฐภาคีสงเสริมแผนงานดานการศึกษาและการฝกอบรมสําหรับเจาหนาที่รัฐเพื่อใหพวกเขา เขาใจถึงการดําเนินงานที่ถูกตอง มีเกียรติและเหมาะสม สวนการสรางและดํารงไวซึ่งสภาพแวดลอม ทางจริยธรรม องคกรอาจเปดโอกาสใหเจาหนาท่ีรัฐมีพ้ืนท่ีปลอดภัยและกระบวนการในการหารือถึง ประเดน็ ทางจรยิ ธรรมทเ่ี กดิ ขนึ้ เชน การตคี วามประเดน็ ทนี่ า สงสยั ทหี่ ลากหลาย การรบั ฟอ งและเขา ใจถงึ ขอ โตแ ยง ทเ่ี กย่ี วขอ งกบั คณุ คา และกฎเกณฑ การถกเถยี งหารอื เพอ่ื หาผลลพั ธท ด่ี ที ส่ี ดุ จากการตดั สนิ ใจ ในบางเร่ือง ความรูสึกเปนสวนหนึ่งขององคกร ประสบการณจากการเห็นชอบรวมกันรวมถึงการมี ความรูสึกถึงความพรอมรับผิดชอบในตอนส้ินสุดกระบวนการ ในสวนของแผนงานการฝกอบรม อาจกาํ หนดใหเ ปน ความรบั ผดิ ชอบของโครงสรา งภายในองคก รหรอื อาจเปน องคก รภายนอกทร่ี บั ผดิ ชอบ ในเร่ืองการฝกอบรมเจา หนา ทีร่ ัฐเปน การเฉพาะ เชน การใชศ ูนยฝกอบรมของกระทรวงและหนวยงาน

๒๒ ภาครัฐ (ประเทศลิทัวเนีย) หรือการใชสถาบันฝกอบรมที่แยกตางหากออกไป (เดนมารก, ฝรั่งเศส, เยอรมน,ี ไอรแ ลนด, อติ าล)ี สว นกรณขี องประเทศไทยใชร ะบบผสมผสานทงั้ สองรปู แบบ หลายกระทรวง ทบวง กรม มศี ูนยฝกอบรมเปนของตนเอง เชน สํานกั งานคณะกรรมการขาราชการพลเรือน (ก.พ.), กระทรวงมหาดไทย, กองทพั และตาํ รวจ บางหนวยงานก็อาศยั การจางบรษิ ทั มาฝกอบรมให เปนตน อยางไรก็ตาม การเสริมสรางความซื่อตรงและจริยธรรมภาครัฐคงไมไดเกิดข้ึนจากเพียงแคการไดรับ ความรเู ทา นน้ั หากแตต อ งมกี ารถกเถยี งหารอื ถงึ ความทา ทายและอปุ สรรคทเ่ี ปน ปญ หาในเชงิ จรยิ ธรรม ที่เกิดข้นึ ในแตล ะวันดว ย ¡¨Ô ¡ÃÃÁ·ŒÒº·àÃÕ¹·Õè ó ๑. ผูสอนแบงกลุมผูเรียน จากนั้นยกตัวอยางคานิยมหลักและหลักการทํางานของ หนว ยงานราชการของไทยหรอื ของประเทศอน่ื ทนี่ า สนใจโดยใหว เิ คราะหบ นหลกั การตามตารางที่ ๑ วา หนวยงานที่กลุมไดรับมอบหมายมีหลักการสอดคลองตามตารางแคไหนเพียงไร จากน้ันจึงใหอธิบาย และเสนอทางเลือกเพมิ่ เติมหนาชน้ั เรยี น ๒. ผูสอนแบงกลุมผูเรียน จากน้ันยกตัวอยางการกระทําผิดจริยธรรมที่อาจเกิดข้ึนใน หนว ยงานราชการไทยมาอภปิ รายกลมุ เชน การใชร ถของทางราชการไปใชใ นงานสว นตวั การใชอ ปุ กรณ สาํ นกั งานเพ่ืองานสว นตวั หรอื การนําเอาที่พกั อาศยั ของทางราชการไปใหค นอน่ื เชา อยูอาศยั เปนตน แลวใหแตละกลุมวิเคราะหถึงผลประโยชนขัดกันที่เกิดขึ้นในกิจกรรมภาครัฐแตละประเภท รวมถึง การหามาตรการในการปองกันมใิ หเกิดการขดั กันระหวางประโยชนสวนตัวกบั ประโยชนสว นรวม

๒๓ ͌ҧÍÔ§ Chlivickas, Eugenijus (2010). Civil Service Training System: Human Resource Development Strategy. de Graaf, Gjalt, Leo Huberts and Remco Smulders (2014). Coping with public value conflicts. Administration and Society, vol. 48, No.9 (April). Eagleman, David (2016). The Brain: The Story of You. Edinburgh: Canongate Books. Huberts, Leo and Alain Hoekstra, eds. (2016). Integrity Management in the Public Sector: The Dutch Approach. The Hague: The Dutch National Integrity Office. Huberts, Leo (2014). The Integrity of Governance. What It Is, What We Know, What Is Done, and Where to Go. Baskingstoke: Plagrave Macmillan. JØrgensen, Torben Beck and Ditte-Lene SØrensen (2013). Codes of good governance: national or global public values? Public Integrity, vol. 15, No. 1 (Winter), pp.71-95. Lewis, Carol W. and Stuart C. Gilman (2012). The Ethics Challenge in Public Service: A Problem Solving Guide. San Francisco: Jossey-Bass OECD (1996). Ethics in Public Service: Current Issues and Practices. OECD (2005). Performance Related Pay for Government Employees. OECD (2017). OECD Recommendation on Public Integrity. Sampford, Charles, Rodnes Smith and A.J.Brown (2005). From Greek temple to bird’s nest: towards a theory of coherence and mutual accountability for national integrity systems. Australian Journal of Public Administration, vol. 64, No. 2 (June), pp.96-108.

๒๔ Sandel, Michael, J. (2009). Justice: What’s the Right Thing to Do? New York: Farrar, Straus and Giroux. United Nations Convention against Corruption

๒๕ º··èÕ ô ¨ÃÔ¸ÃÃÁÇªÔ Òª¾Õ คาํ ถามเก่ียวกับจริยธรรมวิชาชีพมกั มีใหเ ห็นอยบู อ ยคร้งั เชน นักหนงั สอื พมิ พควรตพี ิมพ ขอมูลสวนบุคคลเปดเผยตอสาธารณชนหรือไม แพทยควรเปดเผยขอมูลของคนไขมากนอยเพียงใด ทนายความควรเกบ็ รกั ษาขอ มลู ของลกู ความแตก ลบั เปน โทษตอ คนอนื่ หรอื ไม เปน ตน บทเรยี นนไี้ ดถ กู ออกแบบเพอื่ แนะนาํ ใหน กั เรยี นนายสบิ ตาํ รวจไดท ราบถงึ ธรรมชาติ แนวทางปฏบิ ตั แิ ละความสาํ คญั ของ จรยิ ธรรมวชิ าชพี โดยในชว งแรกจะชว ยใหน กั เรยี นนายสบิ ตาํ รวจไดแ ยกแยะจรยิ ธรรมวชิ าชพี ออกจาก จริยธรรมสวนบุคคลหรือจริยธรรมเชิงทฤษฎี จากน้ันจะชี้ชวนใหนักเรียนนายสิบตํารวจไดพิจารณา ถึงประเด็นสําคัญที่เกี่ยวของกับจริยธรรมวิชาชีพซึ่งเปนความขัดแยงระหวางศีลธรรมเชิงบทบาทและ ศลี ธรรมสว นบคุ คล บทเรยี นจะชว ยใหน กั เรยี นนายสบิ ตาํ รวจไดค นุ เคยกบั ลกั ษณะของประมวลจรยิ ธรรม วิชาชีพ บทเรียนนี้จะชวยใหผูเรียนไดตระหนักถึงความสําคัญของจริยธรรมวิชาชีพท่ีมีตอหนวยสังคม ในระดบั ตางๆ รวมถึงสถาบนั ปจเจกบคุ คลและสงั คมโดยรวม ÇμÑ ¶»Ø ÃÐʧ¤ ๑. แยกแยะความแตกตา งระหวา งจรยิ ธรรมสว นบคุ คล จรยิ ธรรมเชงิ ทฤษฎี และจรยิ ธรรม วิชาชีพ ๒. วเิ คราะหป ระเดน็ จรยิ ธรรมในทางวชิ าชพี และปรบั ใชจ รยิ ธรรมสว นบคุ คล ทฤษฎี และ วชิ าชีพใหกบั การตัดสินใจในเชงิ ศลี ธรรม ๓. จับประเด็นความทาทายที่เปนผลจากความขัดแยงระหวางศีลธรรมในเชิงบทบาท ศลี ธรรมสว นบคุ คลและพิจารณาหนทางใหมในการแกป ญ หาความขัดแยงดังกลาว ๔. เขา ใจบทบาทของประมวลจรยิ ธรรมวชิ าชพี ความแตกตา งระหวา งประมวลจรยิ ธรรม ดา นความมุง หวังและดานวนิ ยั และการปรบั ใชประมวลจริยธรรมเหลา น้นั ในอาชพี á¹Ç¤Ô´àºé×Í§μŒ¹ จรยิ ธรรมวชิ าชพี เปน วชิ าทวี่ า ดว ยการสอนเกยี่ วกบั ประมวลลายลกั ษณอ กั ษรและมาตรการ ตา งๆ ทสี่ ามารถนาํ ไปปรบั ใชใ นทกุ สาขาวชิ าชพี หรอื กลา วไดอ กี อยา งวา เปน การสอนจรยิ ธรรมเพอ่ื นาํ ไปใชก ับการประกอบวชิ าชีพเฉพาะดา น เชน จรยิ ธรรมทางการแพทย, จรยิ ธรรมทางธรุ กจิ , จริยธรรม ทางกฎหมาย, จรยิ ธรรมทางชีวภาพ และจริยธรรมทางสื่อ เปนตน สําหรบั ปรับใชใ นหลกั สตู รการเรยี น การสอนของแตล ะสถาบนั การศกึ ษา โดยอาจรวมทง้ั สองแนวทางเขา ดว ยโดยแนะนาํ ถงึ จรยิ ธรรมวชิ าชพี ท่วั ไปในตอนแรก จากน้ันจึงคอ ยปรับใชห ลกั จรยิ ธรรมกบั วิชาชีพที่ใหค วามสนใจ เชน แพทย วศิ วกร

๒๖ ตํารวจ เปนตน บทเรียนน้ีมุงที่จะตอบคําถามท่ีนาสนใจ เชน ศีลธรรมเชิงบทบาท ความขัดแยงกับ จริยธรรมสวนบุคคล การนําประมวลวิชาชีพไปใชในทางปฏิบัติ วิชาชีพทั้งหลายมักจะมีประเด็นทาง จริยธรรมเกดิ ข้ึนตลอดเวลา ¨ÃÂÔ ¸ÃÃÁÊÇ‹ ¹ºØ¤¤Å ¨ÃÂÔ ¸ÃÃÁàªÔ§·ÄÉ®áÕ ÅШÃÂÔ ¸ÃÃÁÇÔªÒª¾Õ ตามทไี่ ดอ ธบิ ายไปในบทเรยี นที่ ๑ จรยิ ธรรมหมายถงึ ความพยายามทจี่ ะเขา ใจถงึ ธรรมชาติ ของคุณคาความเปนมนุษย และมนุษยเราควรจะมีชีวิตอยูอยางไรและอะไรเปนสวนประกอบของ การกระทําทถ่ี ูกตอ ง (Norman, 1998: หนา ๑) ซึง่ ความหมายดังกลาวจะชว ยใหเขาใจแนวคดิ เก่ียวกับ จริยธรรมสวนบุคคลซ่ึงเปนคุณคาและมาตรฐานท่ีคนท่ัวไปที่กําหนดวาคนเราจะแสดงออกอยางไร ในชีวติ ประจําวนั จริยธรรมสวนบคุ คลมักถูกเขา ใจวา เปน หลักการเบอื้ งตน วาสิง่ ใดผดิ ส่ิงใดถกู ในฐานะ ทเ่ี ปน มนษุ ยป ถุ ชุ นธรรมดา ซงึ่ จรยิ ธรรมสว นบคุ คลนจ้ี ะปรบั ใชก บั ประเดน็ ทวั่ ไปทห่ี ลากหลายรวมถงึ ใน ชวี ติ ประจาํ วนั เชน เราจะมปี ฏสิ มั พนั ธก บั ครอบครวั และเพอื่ นอยา งไร เราควรปฏบิ ตั ติ อ คนทว่ั ไปอยา งไร หรือกลาวอีกนัยหนึ่ง จริยธรรมสวนบุคคลประกอบไปดวยคุณคาและมาตรฐานท่ีเปนตัวกําหนดวา ควรแสดงออกอยางไรซ่ึงไมเพียงแตเปนความชอบหรือความเห็นสวนบุคคลที่เราคิดวาถูกตองเทานั้น แตต องมอี งคป ระกอบทางจริยธรรมที่วางอยูบนความเชอ่ื ทมี่ หี ลักการอีกดว ย (Principled Belief) จริยธรรมสวนบุคคลมีท่ีมาจากหลายแหลงซ่ึงบางคร้ังสัมพันธกับประสบการณที่แตละ บคุ คลไดร บั หรือพบเห็นมา เชน การอบรมเลีย้ งดูของครอบครวั ศาสนา วฒั นธรรม บรรทดั ฐานทาง สงั คมและกลมุ เพอื่ น อยา งไรกต็ าม จรยิ ธรรมสว นบคุ คลมกั จะรวมเอาจรยิ ธรรมเชงิ ทฤษฎหี ลายแนวคดิ เขา ไวด ว ยกนั จรยิ ธรรมเชงิ ทฤษฎเี ปน ชดุ คาํ สอนทถ่ี กู พฒั นาโดยนกั ปรชั ญาเพอ่ื อธบิ ายวา การตดั สนิ ใจ ทางจรยิ ธรรมทถ่ี กู ตอ งควรเปน อยา งไร ตวั อยา งเชน แนวคดิ ประโยชนน ยิ ม (Utilitarianism) มฐี านคดิ อยูท ่กี ารประเมินผลลัพธข องการกระทาํ ท่จี ะเกดิ ข้ึน แนวคดิ ธรรมจรรยา (Deontology) ทีม่ ฐี านคดิ อยู ที่หลักการและหนาที่แมวาจะกอใหเกิดผลทางลบก็ตาม และแนวคิดจริยศาสตรเชิงคุณธรรม (Virtue Ethics) ที่มีฐานคิดอยูที่คุณลักษณะท่ีดีที่สมบูรณแบบของตัวผูกระทํามากกวาผลลัพธของการกระทํา หรือหลกั การท่เี ปนตวั กาํ หนดการกระทาํ นน้ั จริยธรรมวิชาชีพจึงเก่ียวของกับการจัดต้ังคุณคา หลักการและมาตรฐานที่ต้ังอยูบน ความรบั ผดิ ชอบและการกระทําของวชิ าชีพ (Davis, 2003) และเพอ่ื จะเขา ใจวา วิชาชีพ (Profession) มคี วามเหมอื นหรอื แตกตา งจากอาชพี (Occupation) อยา งไร โดยทว่ั ไปอาชพี กบั วชิ าชพี สามารถถกู ใช แทนทกี่ นั ไดแ ตม คี วามหมายทตี่ า งกนั อาชพี เปน งานทบ่ี างคนทาํ เพอื่ เลยี้ งชพี ในขณะทค่ี วามเปน วชิ าชพี จะหมายถงึ บคุ คลทไ่ี ดร บั การฝก ฝนมากกวา สมาชกิ ขององคก รวชิ าชพี ตอ งผา นการทดสอบทรี่ บั รองวา บคุ คลนนั้ สามารถปฏบิ ตั งิ านแบบมอื อาชพี ความเปน มอื อาชพี อยภู ายใตร ะเบยี บกฎเกณฑท างวชิ าชพี ทเ่ี มอ่ื นาํ ไปใชแ ลว จะเปน มาตรฐานเดยี วกนั เชน บรรณารกั ษจ ดั ระบบหอ งสมดุ เพอ่ื ใหบ รกิ ารแกผ มู าใช บริการตามมาตรฐานสากล แพทยจัดระบบการรักษาผูเจ็บปวยเหมือนกันในทุกโรงพยาบาล (Weil, 2008) และตํารวจใหบ ริการรับแจงความจากผเู สียหายในรูปแบบเดียวกนั ทว่ั ประเทศ เปน ตน

๒๗ จริยธรรมวิชาชีพประกอบไปดวยคุณคาและเปาหมายของความเปนมืออาชีพ เชน ความโปรงใสและภาระความรับผิดชอบ, การจัดหาบริการที่มีคุณภาพสูงและมีประสิทธิภาพแกลูกคา การปฏบิ ตั ติ ามจรยิ ธรรมวชิ าชพี จงึ ชว ยปกปอ งมอื อาชพี แตล ะคนและเปน เกยี รตขิ องความเปน มอื อาชพี ดวยเหตุนี้ จริยธรรมวิชาชีพจึงแตกตางกันออกไปข้ึนอยูกับคุณคาและเปาหมายในแตละสาขาอาชีพ ในขณะเดียวกันก็สะทอนใหเห็นถึงแงมุมของจริยธรรมเชิงทฤษฎี เชน แนวคิดประโยชนนิยม หรือ คุณธรรมที่ผูท่ีเปนมืออาชีพควรจะยึดถือดวย จริยธรรมวิชาชีพอาจรวมถึงมาตรฐานการปฏิบัติงาน ทเ่ี ปน มอื อาชพี ซง่ึ ถกู กาํ หนดโดยแหลง ทมี่ าทางกฎเกณฑบ างประการ เชน กฎหมายและระเบยี บปฏบิ ตั ิ ในการบริหารงาน คนท่เี ปน มืออาชพี จึงมที กั ษะความเชีย่ วชาญมากกวาคนท่ีไมใ ชม อื อาชพี นอกเหนอื ไปจากความแตกตา งระหวา งจรยิ ธรรมสว นบคุ คล จรยิ ธรรมเชงิ ทฤษฎแี ละจรยิ ธรรม วิชาชีพแลว ความแตกตา งระหวางจริยธรรมวิชาชพี ซึง่ เก่ยี วขอ งกับคณุ คา หลักการและมาตรฐานทาง วชิ าชพี และจรยิ ธรรมในทที่ าํ งานซง่ึ เกย่ี วขอ งกบั กฎเกณฑท ใ่ี ชค วบคมุ พฤตกิ รรมในสถานทที่ าํ งานกเ็ ปน อกี ประเดน็ หนง่ึ ทนี่ า สนใจ ตวั อยา งเชน พนกั งานของบรษิ ทั ทเี่ ปน คนผวิ สี หรอื คนละศาสนากบั พนกั งาน สวนใหญอาจถูกตั้งรังเกียจหรือเลือกปฏิบัติซึ่งถือวาไมเปนธรรมและละเมิดสิทธิมนุษยอยางรายแรง หวั หนา งานจงึ ควรหาแนวทางแกไ ขโดยอาจนาํ เอาประเดน็ ดงั กลา วไปบรรจไุ วใ นแผนการฝก อบรมประจาํ ป เพอ่ื สรา งความตระหนกั รใู นการไมเ ลอื กปฏบิ ตั ิ รวมถงึ การวา กลา วตกั เตอื นกลมุ พนกั งานทปี่ ระพฤตติ วั ไมเปนไปตามจริยธรรมของที่ทํางานเพ่ือใหม่ันใจวามาตรการที่กําลังใชอยูมีประสิทธิภาพเพียงพอ ในแนวทางเชนน้ี หัวหนางานถือวาไดใชจริยธรรมสวนบุคคลในการจัดการปญหาไดเปนอยางดี อนั จะชว ยปรบั สภาพแวดลอ มในทท่ี าํ งานใหด ขี นึ้ และชว ยใหพ นกั งานของบรษิ ทั ทง้ั หมดไดร บั การปฏบิ ตั ิ บนพื้นฐานของคุณธรรมจริยธรรมเดียวกัน แตในทํานองกลับกัน หัวหนางานอาจใชอํานาจหนาที่ ของตนในทางท่ีไมถูกตองก็ได เชน การแจกจายคูปองสวนลดของหุนสวนรานทําผมใหแกพนักงาน ในกํากับดูแลกลุมหน่ึงซ่ึงเทากับเปนการสรางแรงกดดันใหพนักงานท่ีไดรับคูปองตองไปอุดหนุนธุรกิจ รานทาํ ผมทีเ่ ปน หนุ สว นของหัวหนา งาน การกระทาํ ดังกลา วอาจฝาฝน ตอ จริยธรรมในทีท่ าํ งานเพราะ หัวหนางานกําลังใชอํานาจของตนเองเหนือพนักงาน เพื่อไปกอใหเกิดผลประโยชนแกหุนสวนทาง ธุรกจิ ของตนเอง ¤ÇÒÁ¢´Ñ áÂŒ§ÃÐËÇ‹Ò§ÈÕŸÃÃÁàªÔ§º·ºÒ·¡ºÑ ÈÕŸÃÃÁÊÇ‹ ¹μÇÑ ประเด็นหนึ่งท่ีแฝงอยูในเรื่องจริยธรรมวิชาชีพท่ีกลาวไปขางตนที่คอนขางจะขัดแยงอยู ในตวั มันเองคอื ความขดั แยง ระหวางศลี ธรรมเชิงบทบาทกบั จรยิ ธรรมสว นบุคคลหรืออาจเรียกวา เปน ศีลธรรมทั่วไป คาํ วา “บทบาท” ในศีลธรรมเชิงบทบาทหมายถึงบทบาททถ่ี ูกแสดงออกโดยวิชาชีพใน สงั คม วชิ าชพี กาํ หนดใหค นทปี่ ระกอบอาชพี นนั้ ๆ ตอ งปฏบิ ตั หิ รอื ทาํ งานเพอื่ บรรลเุ ปา หมายทางวชิ าชพี ซงึ่ อาจไมจ าํ เปน ตอ งเกย่ี วขอ งกบั ประเดน็ ทางจรยิ ธรรมโดยคนทเ่ี ปน มอื อาชพี สว นใหญจ ะถกู เรยี กรอ ง ใหท ําหนาท่ขี องตนใหเ ปนไปตามมาตรฐานท่ีกําหนดไว และไมข ดั แยง ตอหนา ท่ีที่มีตอ ผรู ับบรกิ ารหรือ

๒๘ ลกู คา เชน พนกั งานสอบสวนมหี นา ทรี่ บั คาํ รอ งทกุ ขจ ากผเู สยี หายและดาํ เนนิ คดใี หเ ปน ไปตามขน้ั ตอน และวธิ กี ารทีก่ ฎหมายกําหนด เปนตน อยา งไรกต็ าม ในบางครง้ั ความเปน วชิ าชพี กอ็ นญุ าตหรอื เรยี กรอ งใหพ ฤตกิ รรมของผทู เี่ ปน มอื อาชพี ขดั หรอื แยง ตอ จรยิ ธรรมสว นบคุ คลซง่ึ อาจไดร บั การยอมรบั จากสงั คมวา ถกู ตอ งกไ็ ด ตวั อยา ง เชน สงครามกอใหเ กดิ การทาํ ลายลา งและความนาสะพรงึ กลวั ท่ีขัดแยง กบั จรยิ ธรรมสว นบคุ คล แตค น สวนใหญอาจโตแยงไดวาทหารจําเปนตองฆาศัตรูที่มารุกรานซ่ึงเปนความขัดแยงระหวางจริยธรรม สวนบุคคลกับจริยธรรมวิชาชีพ แตในทางกลับกัน การฆาคนตายถูกมองวาเปนส่ิงที่สมควรกระทํา หากตอ งกระทําไปเพอ่ื ปกปองคนท่รี กั จากการทาํ รายถงึ ตายไดจ ากอกี ฝายหน่งึ ความขดั แยง ระหวา งจรยิ ธรรมสว นบคุ คลและจรยิ ธรรมวชิ าชพี ดเู ปน เรอ่ื งยากทบ่ี อกไดว า อนั ไหนทถี่ กู ตอ ง โดยไมม ขี อโตแยง ตวั อยางเชน ทนายความรกั ษาความลบั ของลกู ความเพอื่ กระตุน ใหลูกความปกปองตัวเองซ่ึงจะเปนประโยชนท่ีจะทําใหทนายความชวยแกไขขอพิพาทในแนวทางท่ี ถกู ตอ งได แตใ นทางกลบั กนั หากความลบั ดงั กลา วเกยี่ วขอ งกบั การรบั สารภาพในการกอ อาชญากรรม ของลูกความซ่ึงไดกอใหเกิดการกระทําท่ีผิดกฎหมายตอผูเสียหายที่เปนฝายตรงขาม การเก็บรักษา ความลับดังกลาวถือเปนส่ิงที่มีจริยธรรมหรือไม หรือนักกายภาพบําบัดท่ีเก็บรักษาความลับของคนไข ไมเ ปด เผยใหร เู พอ่ื กระตนุ ใหเ ขามกี าํ ลงั ใจในการพฒั นาหรอื ผอ นคลายตนเองจากอาการเจบ็ ปว ยเปน การ กระทาํ ทมี่ จี รยิ ธรรมหรอื ไม Luban(2007) ไดส าํ รวจตวั อยา งลกั ษณะทกี่ ลา วไปและตงั้ ขอ สงั เกตวา วชิ าชพี หลายสาขาจาํ เปน ตอ งรกั ษาความลบั บางอยา งซง่ึ จะมผี ลกระทบตอ ความเปน วชิ าชพี อนั นาํ มาซงึ่ คาํ ถาม ในเร่อื งการขัดกันระหวางศลี ธรรมเชงิ บทบาทและศลี ธรรมสวนบคุ คล การขดั กนั ระหวา งศลี ธรรมเชงิ บทบาทกบั จรยิ ธรรมสว นบคุ คลนี้ Luban(1988) ไดเ สนอแนะ หลกั เกณฑใ นการพจิ ารณาไวต ามกลยุทธ ๔ ขั้น ดงั น้ี ¡ÅÂØ·¸ ô ¢Ñ¹é 㹡ÒÃᡌ䢻˜ÞËÒ´ÒŒ ¹ÈÅÕ ¸ÃÃÁàªÔ§º·ºÒ·¢Í§ÅÙº¹Ñ (Luban, 1988, ˹Ҍ ñó) เพ่ือใหเปนไปตามกฎของความเปนวิชาชีพอันอาจขัดแยงตอจริยธรรมสวนบุคคล แตละคนตอง สามารถพิสูจนความมีอยูใ นประเด็นตอไปน้ี ๑. พิสูจนความถูกตองของสถาบนั ทางสงั คมทเ่ี กย่ี วขอ งบนพืน้ ฐานของคุณงามความดี ๒. พิสจู นความถกู ตองของบทบาทของวิชาชพี บนพน้ื ฐานของโครงสรางของสถาบัน ๓. พิสูจนความถูกตองของพันธกรณีเชิงบทบาทเฉพาะท่ีถูกต้ังคําถามโดยแสดงใหเห็นวา พฤติกรรมท่แี สดงออกเปนส่งิ จาํ เปนตองการแสดงบทบาทของวชิ าชีพน้นั ๆ ๔. พสิ จู นค วามถกู ตอ งของการกระทาํ ตามบทบาทโดยแสดงใหเ หน็ วา พนั ธกรณขี องบทบาทนนั้ เรยี กรอ งใหมกี ารกระทาํ ดงั กลาว

๒๙ จากหลกั เกณฑข า งตน หากสถาบนั ทางสงั คมไดผ ลติ ผลลพั ธท ดี่ พี อเพยี งและความเชอื่ มโยง ในระดับตอมาไดถูกดําเนินการอยางถูกตอง ก็พิจารณาไดวาการกระทําในทางวิชาชีพเปนสิ่งท่ีควร กระทําแมว า มนั จะขดั แยง ตอจริยธรรมสว นบคุ คลก็ตาม หลกั การทัง้ ๔ ขอ ดังกลาวไมใชส ตู รตายตวั ท่ีจะนําไปสูการแกไขปญหาอยางถูกตองในทุกเรื่อง แตเปนกรอบเชิงพฤติกรรมที่จะชวยใหผูท่ีเปน มืออาชพี หรือคนอืน่ ๆ สามารถโตแ ยงหรือวิพากษว ิจารณตอกฎเกณฑท างวิชาชพี Luban (1988: หนา ๑๒๙-๑๓๓) ไดย กตวั อยา งการขดั กนั เชงิ จรยิ ธรรมทนี่ า สนใจเรอื่ งหนง่ึ สมมติวาองคกรการกุศลแหงหนึ่งมีเปาหมายท่ีจะสงอาหาร น้ําและเครื่องอุปโภคบริโภคไปยัง ประเทศทก่ี าํ ลงั ไดร บั ความเดอื ดรอ น องคก รนไ้ี ดจ า งคนทดี่ าํ เนนิ การในบทบาททแี่ ตกตา งกนั เพอื่ ขอรบั อาหารและสง อาหาร รวมถงึ พนกั งานทมี่ หี นา ทใ่ี นการขบั รถบรรทกุ ทจ่ี ะสง อาหารจากคลงั เกบ็ ไปใหก บั พลเมอื งของประเทศท่ีตอ งการ ปรากฏวา รถบรรทุกท่ีหามาไดมีคนทไี่ มส ุจรติ เกีย่ วขอ งกับกิจกรรมผดิ กฎหมายหลายประเภทเปน เจา ของ และพนกั งานมน่ั ใจวา เงนิ ขององคก รทจี่ ะนาํ ไปใชใ นการเชา รถบรรทกุ คันดังกลาวเพื่อสงอาหารจะถูกนําไปใชในกิจกรรมผิดกฎหมายบางอยางซึ่งอาจกอใหเกิดผลรายหรือ ทาํ ใหผ คู นบาดเจบ็ ได แตท างองคก รกต็ อ งการรถบรรทกุ ทจ่ี ะใชใ นการขนสง อาหารเพราะไมม รี ถบรรทกุ ของบรษิ ทั อนื่ ทสี่ ามารถจะเชา ใชไ ด ในกรณเี ชน น้ี พนกั งานขององคก รอยใู นภาวะทางเลอื กทกี่ ลนื ไมเ ขา คายไมอ อก (Dilemma) เพราะหากพจิ ารณาในแงจ รยิ ธรรมสว นบคุ คลเขาไมค วรจะใหเ งนิ กบั เจา ของท่ี เปนอาชญากรท่ีกระทาํ ผดิ กฎหมาย แตหากพจิ ารณาตามกลยทุ ธ ๔ ขัน้ ขางตน จะเห็นวา พนักงาน สามารถจะประเมนิ สง่ิ ดที ส่ี ถาบนั มหี นา ทท่ี ต่ี อ งกระทาํ จากนนั้ ใหเ ชอ่ื มโยงระหวา งสถาบนั และบทบาท การกระทําของพนักงาน และการใหธุรกิจกับเจาของรถบรรทุกก็เปนส่ิงที่เปนพันธกรณีของพนักงาน ที่พึงกระทํา (คือ การหารถบรรทุกเพ่ือขนสงอาหารไปใหคนยากจน) ซ่ึงหมายถึง การทําหนาท่ีของ สถาบันซึ่งหมายถึงการทําความดีเพ่ือชวยเหลือชีวิตของเพ่ือนมนุษย ดังน้ัน พนักงานผูนี้สามารถใช วิจารณญาณในการชั่งนํ้าหนักระหวางบทบาทที่เขาตองกระทําในการเชารถกับจริยธรรมสวนบุคคล ทจี่ ะไมใหธ รุ กิจกบั อาชญากรได จากกลยุทธ ๔ ขั้น ท่ีกลาวไปขางตน การกําหนดหนาท่ีในเชิงวิชาชีพไมควรจะกระทํา หากความเชอ่ื มโยงระหวา งแตล ะขน้ั ตอนไมเ กดิ ขน้ึ ตวั อยา งเชน หากมบี รษิ ทั รถเชา อนื่ ทยี่ งั วา งอยเู พยี งแต พนกั งานอาจตอ งทาํ งานเพม่ิ ขนึ้ อกี เลก็ นอ ยเพอ่ื ใหไ ดร ถเชา เหลา นน้ั ขน้ั ตอนท่ี ๑ - ๓ คงไมม ขี อ โตแ ยง อะไร แตหากพนักงานไมสามารถพิสูจนความถูกตองในข้ันตอนท่ี ๔ คือ การพิสูจนวาการกระทํา ของเขามีพันธกรณีของวิชาชีพอยางไร ดังนั้น จริยธรรมวิชาชีพอาจไมไดสูงกวาจริยธรรมสวนบุคคล การประเมินดานจริยธรรม ๔ ข้ันตอน ท่ีกลาวไปถูกกําหนดขึ้นมาเพื่อชวยแกไขปญหาความขัดกัน ในเชิงจรยิ ธรรมระหวา งตัวบุคคลกบั สถาบันวิชาชีพ แตใ นความเปนจรงิ จรยิ ธรรมสว นบคุ คล จริยธรรม เชงิ ทฤษฎี และจรยิ ธรรมวชิ าชพี มกั จะถกู นาํ มาผสมผสานในการแกไ ขปญ หาทเี่ กย่ี วขอ งกบั ประเดน็ ทาง จรยิ ธรรมบอยคร้งั เชน จรยิ ธรรมเชงิ ทฤษฎเี กี่ยวกับแนวคดิ ประโยชนน ยิ ม (Utilitarianism) สามารถ นาํ มาใชใ นการประเมนิ จรยิ ธรรมของบคุ คลหรอื องคก รวชิ าชพี โดยมองประโยชนส งู สดุ ของคนสว นใหญ เปน ตน

๓๐ »ÃÐÁÇŨÃÔ¸ÃÃÁáÅШÃÃÂÒºÃÃ³ÇªÔ ÒªÕ¾ จรรยาบรรณวิชาชีพเปนส่ิงท่ีคนท่ีเริ่มตนทํางานสวนใหญจะตองพบเจอ จรรยาบรรณ วชิ าชพี คลา ยกบั จรยิ ธรรมวชิ าชพี โดยเปน การรวมเอาคณุ คา หลกั ของวชิ าชพี มารวบรวมไวเ ปน หมวดหมู แตจรรยาบรรณแตกตางจากจริยธรรมในแงท่ีวา มีความเปนกฎเกณฑท่ีเปนทางการมากกวา ซึ่งสวนใหญจะถูกเขียนเปนลายลักษณอักษร เพ่ือใชสงเสริมความเปนวิชาชีพขององคกร ประมวล เปนรูปแบบหนึ่งของการรวบรวมและแบงปนลักษณะความมีจริยธรรมในแตละสาขาอาชีพไวดวยกัน เพ่ือใชบรรลุเปาหมายขององคกร เนื้อหาสาระของประมวลจะใหความสําคัญตอเร่ืองความซื่อสัตย ความเทยี่ งธรรม การรกั ษาความลบั ความสามารถในหนา ทไี่ มว า จะเปน องคก รภาครฐั หรอื ภาคเอกชน ซ่ึงถูกมองวาเปนเครื่องมือท่ีมีมาตรฐานสากลในการปองกันปราบปรามการทุจริต เชน อนุสัญญา สหประชาชาติวาดวยการตอตานการทุจริตเสนอแนะใหรัฐควรมีประมวลจรรยาบรรณวิชาชีพสําหรับ พันธกิจของภาครัฐใหมีความถูกตอง สงางามและเหมาะสม และใหรวมถึงธุรกิจและวิชาชีพสาขาอ่ืน ทีเ่ กีย่ วของเพ่อื การปอ งกันการขดั กันในทางผลประโยชน ประมวลจรรยาบรรณวิชาชีพจะเปนตัวกําหนดวาส่ิงใดควรทําส่ิงใดไมควรทําในกิจกรรม ประจาํ วนั ของสาขาวิชาชพี นั้น รวมถงึ วา ใครมอี าํ นาจหนา ทที่ ี่จะกําหนดความเปน วชิ าชีพซึง่ สว นใหญ จะเปนบุคลากรที่ไดรับการฝกอบรมมาเปนอยางดี และอะไรควรตองกระทําในการปฏิสัมพันธกับ ลูกคาหรอื ผรู บั บริการ บางคนโตแยง วา จริยธรรมไมสามารถถูกตราเปนกฎหมายไดเ พราะการตดั สนิ ใจ ในเชงิ จรยิ ธรรมไมส ามารถถกู บงั คบั จากภายนอกแตต อ งออกมาจากจรยิ ธรรมทอี่ ยภู ายในใจแตล ะบคุ คล (Lichtenberg, 1996: หนา ๑๔ - ๑๗) ดว ยเหตนุ ้ี จงึ ทําใหป ระมวลจรยิ ธรรมวิชาชพี มคี วามแตกตาง จากจริยธรรมในความเปนจริง Lichtenberg ไดใหขอสังเกตวา แนวคิดจริยธรรมวิชาชีพมีลักษณะ คลายคลึงกับแนวคิดจริยธรรมสวนบุคคลโดยเห็นวาจริยธรรมกับการกระทําควรมีความสัมพันธซ่ึงกัน และกัน แตในขณะเดียวกันเธอกลับแยงวา คุณคาในความเปนวิชาชีพจะสูงข้ึนถาคนที่เปนมืออาชีพ ไดกระทําในสิ่งท่ีถูกตองซึ่งน่ันเปนส่ิงท่ีถูกกําหนดไวในประมวล คนท่ีเปนมืออาชีพสามารถตกอยู ภายใตภาวะกดดันจากผูอื่นใหตองกระทําในสิ่งที่ไมเหมาะสมและประมวลจริยธรรมจะเปนสิ่งท่ี จะชว ยใหเ หตผุ ลวา พวกเขาควรปฏบิ ตั อิ ยา งไร ซง่ึ ในบางครงั้ เราใหค วามสาํ คญั กบั การตดั สนิ ใจทถี่ กู ตอ ง บนพน้ื ฐานของจรยิ ธรรมสว นบคุ คลหรอื บางครงั้ กส็ นใจกบั สง่ิ นน้ี อ ยเกนิ ไป แตส าํ หรบั ความรบั ผดิ ชอบ ของความเปน วชิ าชพี แลว พฤตกิ รรมทางวชิ าชพี ทแ่ี สดงออกมามคี วามสาํ คญั มากกวา ซงึ่ ไมไ ดข นึ้ อยกู บั จริยธรรมสวนบคุ คลเพยี งอยา งเดียวแตข ึ้นอยกู บั กฎเกณฑทางวชิ าชพี ดว ย ความแตกตางที่เดนชัดระหวางประมวลจริยธรรมกับประมวลจรรยาบรรณ กลาวคือ ประมวลจริยธรรม (Codes of Ethics) หรือบางคร้ังถูกเรียกวา ประมวลแหงความคาดหวัง (Aspiration Code) จะเนน กาํ หนดเปา หมายในทางวชิ าชพี หรอื ความคาดหวงั สงู สดุ ทต่ี อ งการใหว ชิ าชพี ทําหนา ทใ่ี นสงั คม สว นประมวลจรรยาบรรณ (Codes of Conduct) หรอื บางครัง้ ถูกเรียกวา มาตรฐาน ทางวินัย (Disciplinary Code) จะเนนท่ีการกาํ หนดมาตรการบงั คับในกรณที ่มี ีการฝา ฝน หรือละเมิด

๓๑ ตอ แนวทางปฏบิ ตั ทิ ก่ี าํ หนดไว โดยทว่ั ไป ประมวลจรยิ ธรรมมกั จะวางแนวทางแบบกวา งๆ ไวใ หค นหรอื หนวยงานไดยึดถือปฏิบัติโดยจะเนนหนักไปที่ทัศนคติ คุณลักษณะและจุดยืนท่ีแนนอนในทางวิชาชีพ ในกระบวนการพิจารณาตัดสินใจในเรื่องใดเรื่องหนึ่งในวิชาชีพ อยางไรก็ตาม ความแตกตางระหวาง ประมวลจริยธรรมและประมวลจรรยาบรรณไมสามารถแยกออกจากกันไดอยางชัดเจน จึงพบวา ประมวลจริยธรรมวิชาชีพจํานวนมากจะกําหนดบทลงโทษสําหรับการกระทําผิดรายแรงไวดวย และ ในบางประเทศถอื วา ประมวลจริยธรรมและประมวลจรรยาบรรณเปน เรอื่ งเดยี วกนั สวนประมวลจรรยาบรรณวิชาชีพหรือมาตรฐานทางวินัยจะกําหนดบทลงโทษสําหรับ การฝาฝนไมปฏิบัติตามประมวลวิชาชีพ โดยทั่วไป บทลงโทษจะอยูในรูปของการปรับ การกักขัง การไลออกจากกลุมวิชาชีพหรือการถอนใบประกอบวิชาชีพ การกําหนดบทลงโทษดังกลาวเพื่อจูงใจ ใหน กั วชิ าชพี ในแตล ะสาขาปฏบิ ตั ติ ามกฎระเบยี บทวี่ างไว จงึ มคี าํ ถามตามมาวา หากประมวลจรรยาบรรณ วิชาชีพเหลาน้ีไมมีบทลงโทษแลวจะสงกระทบตอวิชาชีพหรือไม เราพบวาประมวลวิชาชีพที่ไมมี บทลงโทษเปน เพยี งขอ แนะนาํ ใหบ คุ คลทมี่ อี าชพี นน้ั ไดถ อื เปน แนวทางการประพฤตปิ ฏบิ ตั ติ วั ทมี่ มี าตรฐาน มากกวาคนที่ไมไดมีวิชาชีพ แตประมวลจรรยาบรรณวิชาชีพท่ีไมมีบทลงโทษอาจไมมีประสิทธิภาพ เพยี งพอทจี่ ะดาํ เนินการกบั คนทีไ่ ดกระทาํ ฝาฝนตอ แนวทางทีว่ างไว Lichtenbergh ใหแสดงใหเ ห็นวา ประมวลจริยธรรมท่ีไมมีมาตรการลงโทษสามารถกอใหเกิดผลรายสําหรับความประพฤติในวิชาชีพ แบบผิดๆ เชน จรรยาบรรณวิชาชีพที่หามมิใหอาจารยและนักเรียนมีความสัมพันธกันฉันชูสาว ระหวางกนั สามารถชวยเพมิ่ ความตระหนกั รขู องอาจารยเ กีย่ วกับพฤติกรรมของตนเองไดม ากข้ึน จรรยาบรรณวิชาชีพในสังคมไทยกําหนดคุณสมบัติของผูประกอบวิชาชีพไวคอนขางสูง และหรอื ตอ งไดร บั ใบอนญุ าตประกอบวชิ าชพี คลา ยคลงึ กบั ตา งประเทศ เชน ผพู พิ ากษา อยั การ พนกั งาน สอบสวน แพทย วศิ วกร พยาบาล เปน ตน ซง่ึ พบจากขา วตามหนา หนงั สือพิมพว า บางสาขาอาชพี มีการกระทําผิดจรรยาบรรณหรือไมไดมาตรฐานทางวิชาชีพท่ีกําหนดไว จนเปนเหตุใหตองมีการต้ัง คณะกรรมการพิจารณาความเหมาะสมและอาจตองถูกเพิกถอนใบประกอบวิชาชีพหรือใหออกจาก การเปน สมาชกิ ของสมาคมวชิ าชพี นน้ั (เชน เหตตุ กึ ถลม คนไขเ สยี ชวี ติ หรอื ผขู บั ขรี่ ถโดยสารสาธารณะ ไมม มี ารยาทขาดสามญั สาํ นกึ เปน ตน ) สาํ หรบั จรยิ ธรรมและจรรยาบรรณสาํ หรบั วชิ าชพี ตาํ รวจของไทย เปนไปตามประมวลจริยธรรมและจรรยาบรรณของตํารวจ พ.ศ.๒๕๕๑ แนบทายกฎ ก.ตร.วาดวย ประมวลจริยธรรมและจรรยาบรรณของตํารวจ พ.ศ.๒๕๕๑ และกฎ ก.ตร.วาดวยประมวลจริยธรรม และจรรยาบรรณของตํารวจ (ฉบับที่ ๒) พ.ศ.๒๕๕๓ โดยไดรวมเอาเรื่องจริยธรรมและจรรยาบรรณ เขา ไวใ นประมวลฉบบั เดยี วกนั ครอบคลมุ ทงั้ สว นทเ่ี ปน เรอื่ งคณุ ธรรมจรยิ ธรรมและแนวทางการประพฤติ ทขี่ า ราชการตาํ รวจพงึ ยดึ ถอื ปฏบิ ตั ซิ งึ่ แมว า ไมไ ดม บี ทลงโทษไวเ ปน การเฉพาะแตไ ดก าํ หนดใหผ บู งั คบั บญั ชา ไดใ ชเ ปน แนวทางในการพจิ ารณาควบคไู ปกบั มาตรฐานทางวนิ ยั ตามทปี่ รากฏใน พ.ร.บ.ตาํ รวจแหง ชาติ พ.ศ.๒๕๔๗ และทแี่ กไ ขเพมิ่ เตมิ

๓๒ เหตุผลอีกประการหน่ึงของการมีประมวลจรรยาบรรณวิชาชีพไมวาจะมีมาตรการ ลงโทษหรือไมก็ตามคือ คุณคาเชิงสัญลักษณเม่ือมีการเปดเผยถึงความคิดหรือคุณคาตอสาธารณะ (Lintenberg 1996: หนา ๒๓) คณุ คา เชงิ สญั ลกั ษณส ะทอ นถงึ ความจรงิ ทวี่ า คนทกุ คนจะไดร บั ประโยชน อยา งเทาเทยี มจากมาตรฐานทางวิชาชพี ท่ีกําหนดไวในประมวลจรรยาบรรณวิชาชพี เชน ถา ประมวล จรรยาบรรณวิชาชีพกําหนดมาตรฐานข้ันตํ่าท่ีคนท่ีประกอบวิชาชีพน้ันจะตองใหบริการกับลูกคา คนในสังคมทุกคนก็จะพึงไดรับการบริการที่เปนมาตรฐานเดียวกันไมวาจะอยูในสถานะใดก็ตาม จึงเห็นไดวา การมีประมวลจริยธรรมวิชาชีพหรือประมวลจรรยาบรรณวิชาชีพไมไดเปนส่ิงท่ีจะ รับรองไดวาสมาชิกในแตละสาขาวิชาชีพจะรูและเขาใจถึงการนําเอาประมวลดังกลาวไปใชไดอยาง ถูกตองเสมอไป ดงั นน้ั เพอ่ื สงเสรมิ การปฏิบัติตามประมวลจริยธรรม จึงมีความจําเปน ตองทําใหเกดิ ความสามารถเชิงจริยธรรม (Ethical Competence) ใหกับบุคลากรองคกรวิชาชีพควบคไู ปกับการให ความรูทางคุณธรรมจริยธรรมวิชาชีพเพื่อทําใหผูที่ทํางานเปนมืออาชีพในแตละสาขาสามารถปรับใช ประมวลจริยธรรมหารือปรึกษาหรือขอคาํ แนะนําจากคนนอกองคก รไดอ ยา งเหมาะสม ¡Ô¨¡ÃÃÁ·ÒŒ º·àÃÂÕ ¹·èÕ ô ผูสอนแบงกลุมผูเรียน จากน้ันใหยกตัวอยางกรณีศึกษาที่เกิดข้ึนในสังคมไทยท่ีสะทอน ใหเ หน็ ถงึ การกระทาํ ผดิ จรยิ ธรรมหรอื ผดิ วนิ ยั หรอื ความประพฤตขิ องขา ราชการตาํ รวจทไ่ี มพ งึ ประสงค เชน การมคี วามสมั พนั ธฉ นั ชสู าวกบั ผใู ตบ งั คบั บญั ชา การสงั่ ใหผ ใู ตบ งั คบั บญั ชาไปทาํ กจิ การงานสว นตวั เพื่อผลประโยชนสวนตัว หรือการสั่งการใหผูใตบังคับบัญชากระทําการที่ฝาฝนตอวินัยตํารวจหรือผิด กฎหมาย เปน ตน แลว ใหว นิ ิจฉยั วา การกระทาํ ดงั กลาวฝา ฝน หรือละเมิดตอ ประมวลจริยธรรมวชิ าชพี ของตาํ รวจในขอใดบาง

๓๓ ÍÒŒ §ÍÔ§ Davis, Michael (2003). Language of professional ethics. Lichtenberg, Judith (1996). What are codes of ethics for? Codes of Ethics and the Professions. Margaret Coady and Sidney Bloch, eds. Victoria: Melbourne University Press. Luban, David (1988). Lawyers and Justice: An Ethical Study. Princeton, NJ: Princeton University Press. Luban, David (2007). Professional ethics. A Companion to Applied Ethics. R.G.Frey and Christopher Heath Wellman, eds. Malden, MA: Wiley-Blackwell. Norman, Richard (1998). The Moral Philosophers. Oxford: Oxford University Press. United Nations Convention against Corruption Weil, Vivian (2008). Professional ethics.

๓๔

๓๕ º··èÕ õ ÊÒÃФÇÒÁÊÓ¤Ñޢͧ ¡® ¡.μÃ.ÇÒ‹ ´ÇŒ »ÃÐÁÇŨÃÔ¸ÃÃÁ áÅШÃÃÂÒºÃóμÓÃǨ ¾.È. òõõó ______________ ÇμÑ ¶Ø»ÃÐʧ¤¢ ͧ¡ÒÃàÃÕ¹ ๑. เพอื่ ใหผ เู รยี นทราบและสามารถบอกความสาํ คญั ของการใช กฎ ก.ตร.วา ดว ยประมวล จรยิ ธรรมและจรรยาบรรณตํารวจ ได ๒. เพอื่ ใหผ เู รยี น มคี วามรู ความเขา ใจและสามารถอธบิ ายความหมายคาํ วา การไมเ ลอื ก ปฏิบตั ิ ประโยชน และ ทารณุ กรรมได . ๓. เพ่ือใหผูเรียนสามารถบอกอํานาจหนาท่ีของหนวยงานที่เก่ียวของในกฎ ก.ตร. วา ดวยประมวลจรยิ ธรรมและจรรยาบรรณตาํ รวจ ไดถกู ตอง ๔. เพื่อใหผูเรียนเขาใจและทราบถึงแนวทางปฏิบัติ เมื่อพบวามีการจงใจหลีกเล่ียง ไมป ฏบิ ตั ิตาม กฎ ก.ตร. วา ดวยประมวลจรยิ ธรรมฯ หลักสําคัญ “ใหความรูคูคุณธรรม” สังคมไทยจึงจะมีสมาชิกของสังคมท่ีเปนท้ังคนเกง และคนดี ดังคาํ กลอนของ อาํ ไพ สจุ รติ กลุ (๒๕๓๔ : ๑๘๖) กลาวไวด งั นี้ “เมือ่ ความรูยอดเย่ียมสงู เทียมเมฆ แตค ณุ ธรรมตํ่าเฉกยอดหญาน่ัน อาจเสกสรางมิจฉาสารพัน ดวยจิตอนั ไรอ ายในโลกา แมค ณุ ธรรมเยยี่ มถึงเทยี มเมฆ แตค วามรตู ่ําเฉกเพยี งยอดหญา ยอ มเปนเหยื่อทรชนจนระอา ดวยปญญาออนดอ ยนานอยใจ หากความรสู ูงล้าํ คุณธรรมเลิศ แสนประเสริฐกอปรกจิ วินจิ ฉัย จะพฒั นาประชาราษฎรท ง้ั ชาติไทย ตองฝกใหความรูคคู ณุ ธรรม”

๓๖ ¡® ¡.μÃ. Ç‹Ò´ÇŒ »ÃÐÁÇŨÃÂÔ ¸ÃÃÁáÅШÃÃÂÒºÃó¢Í§μÓÃǨ (©ºÑº·èÕ ò) ¾.È. òõõó ----------------------------- โดยที่เปนการสมควรปรับปรุงกฎ ก.ตร. วาดวยประมวลจริยธรรมและจรรยาบรรณ ของตํารวจ พ.ศ. ๒๕๕๑ อาศัยอํานาจตามรัฐธรรมนูญแหงราชอาณาจักรไทย พ.ศ. ๒๕๕๐ มาตรา ๒๗๙ และ มาตรา ๒๘๐ พระราชบัญญัติตาํ รวจแหงชาติ พ.ศ. ๒๕๔๗ มาตรา ๓๑ (๒) มาตรา ๗๗ และมติ ก.ตร. ในการประชุมคร้ังที่ ๑๐/๒๕๕๓ เมื่อวันท่ี ๒๒ ตุลาคม ๒๕๕๓ จึงแกไขปรับปรุงกฎ ก.ตร. วา ดวย ประมวลจรยิ ธรรมและจรรยาบรรณของตํารวจ พ.ศ. ๒๕๕๑ ดงั ตอ ไปนี้ ¢ÍŒ ñ กฎ ก.ตร. น้ีใหใ ชบังคบั ต้งั แตว นั ถดั จากวนั ประกาศในราชกจิ จานเุ บกษาเปนตน ไป ¢ÍŒ ò ใหย กเลกิ ความในขอ ๒ แหง กฎ ก.ตร. วา ดว ยประมวลจรยิ ธรรมและจรรยาบรรณ ของตํารวจ พ.ศ. ๒๕๕๑ และใหใชความตอ ไปนแี้ ทน “ขอ ๒ ใหใชประมวลจริยธรรมและจรรยาบรรณของตํารวจทาย กฎ ก.ตร. น้ี เปน กรอบแหงการประพฤตปิ ฏิบตั ขิ องขา ราชการตาํ รวจ ซ่งึ ประกอบดว ย สว นที่ ๑ มาตรฐานคุณธรรม และอุดมคติของตํารวจ สวนที่ ๒ มาตรฐานทางจริยธรรมและจรรยาบรรณของตาํ รวจ” ¢ÍŒ ó ใหย กเลกิ ความในวรรคสองและวรรคสามของขอ ๘ แหง กฎ ก.ตร. วา ดว ยประมวล จรยิ ธรรมและจรรยาบรรณของตํารวจ พ.ศ. ๒๕๕๑ และใหใ ชค วามตอไปนีแ้ ทน “หากจเรตํารวจแหงชาติ หรือหนวยงานที่จเรตํารวจแหงชาติมอบหมายพบวา หนวยงานตํารวจหรือขาราชการตํารวจใดละเมิด ฝาฝน หรือไมปฏิบัติตามประมวลจริยธรรมและ จรรยาบรรณของตํารวจ โดยพฤติการณดังกลาวอาจเกิดผลกระทบในทางเส่ือมเสียตอช่ือเสียง และเกียรติภูมิของสํานักงานตํารวจแหงชาติ หรือวิชาชีพตํารวจ ใหจเรตํารวจแหงชาติรายงาน ผูบัญชาการตํารวจแหงชาติ และแจงผูบังคับบัญชาในระดับกองบัญชาการหรือหนวยงานเทียบเทา กองบัญชาการ สอบขอ เท็จจรงิ เพอ่ื ดําเนนิ การตามอาํ นาจหนาท่ี หากเหน็ สมควรจเรตาํ รวจแหง ชาติ อาจมอบหมายให รองจเรตาํ รวจแหงชาติ จเรตํารวจ หรอื รองจเรตํารวจ ไปกํากับและตดิ ตามการสอบ ขอ เทจ็ จรงิ หรอื ตง้ั คณะกรรมการสอบขอ เทจ็ จรงิ ทเี่ ปน อสิ ระจากกองบญั ชาการ หรอื หนว ยงานเทยี บเทา กองบญั ชาการ น้นั กไ็ ด

๓๗ ใหจเรตํารวจแหงชาติ จัดใหมีศูนยใหคําปรึกษาแนะนําเกี่ยวกับการปฏิบัติตาม วรรคหน่ึง ในระดับสํานักงานตํารวจแหงชาติ รวมท้ังประสานกับกองบัญชาการตาง ๆ จัดต้ังศูนย ใหค ําปรกึ ษา แนะนาํ เก่ยี วกับการปฏบิ ัตติ ามวรรคหน่ึง และสงเสรมิ จริยธรรมและพัฒนาคณุ ธรรมของ ขาราชการตํารวจ ตามขอ ๕ หรือแตงตั้งที่ปรึกษาดานจริยธรรมและจรรยาบรรณของตํารวจระดับ กองบัญชาการหรือกองบังคับการตามความเหมาะสม แลว แตกรณ”ี ¢ŒÍ ô ใหเพิ่มความตอไปนี้ เปนวรรคสอง วรรคสาม วรรคส่ี และวรรคหา ของขอ ๙ แหง กฎ ก.ตร. วา ดว ยประมวลจรยิ ธรรมและจรรยาบรรณของตํารวจ พ.ศ. ๒๕๕๑ “ในการสอดสองดูแลใหกองบัญชาการ กองบังคับการ สถานีตํารวจ ท่ีมีคณะกรรมการ ตรวจสอบและตดิ ตามการบรหิ ารงานตาํ รวจภาคประชาชน จดั ใหค ณะกรรมการตรวจสอบและตดิ ตาม การบรหิ ารงานตาํ รวจภาคประชาชนเขามามีสว นรว มในการสอดสองดูแลดวย ในกรณีที่มีการละเมิด ฝาฝน หรือไมปฏิบัติตามมาตรฐานคุณธรรมและอุดมคติ ของตํารวจ ในสวนทไ่ี มเกี่ยวเนื่องกบั มาตรฐานทางจรยิ ธรรมและจรรยาบรรณของตํารวจ รวมท้ังวินยั ของตํารวจ หากเปนการละเมิด ฝาฝน หรือไมปฏิบัติตามโดยไมเจตนา และไมกอใหเกิดผลเสียหาย ตอหนวยงาน หรือชื่อเสียงของสํานักงานตํารวจแหงชาติ ใหผูบังคับบัญชาพิจารณาดําเนินการ ทางการปกครองโดยอบรมชี้แนะแนวทางปฏิบัติดวยหลักการและเหตุผลที่ถูกตองตามทํานอง คลองธรรมเพื่อใหโอกาสผูใตบังคับบัญชาไดสํานึกและแกไขปรับปรุงตน เม่ือไดอบรมช้ีแนะแลว ผใู ตบ งั คับบัญชาผูน้ันยังหลีกเล่ยี งหรอื ขัดขนื ไมปฏิบตั ิตาม ใหว า กลาวตกั เตือน การละเมิด ฝาฝน หรือไมปฏิบัติตามมาตรฐานทางจริยธรรมและจรรยาบรรณของ ตํารวจ ในขอประพฤติปฏิบัติที่เปนขอหามในการรักษาวินัย ใหผูบังคับบัญชาพิจารณาดําเนินการ ทางวินยั ไปภายในอาํ นาจหนา ที่ ในการพิจารณาวาการละเมิด ฝาฝน หรือไมปฏิบัติตามมาตรฐานทางจริยธรรม ตามประมวลจริยธรรมนั้น เปนการฝาฝนจริยธรรมรายแรงหรือไม ใหพิจารณาจากพฤติกรรมของ การฝาฝน อายุ ประวัติและความประพฤติในอดีต สภาพแวดลอมแหงกรณี ผลรายอันเกิดจาก การฝา ฝน และเหตอุ นั ควรนาํ มาประกอบการพจิ ารณา โดยพจิ ารณาจากแนวทางขา งตน เปน รายๆ ไป” ¢ÍŒ õ ใหย กเลกิ ประมวลจรยิ ธรรมและจรรยาบรรณของตํารวจ พ.ศ. ๒๕๕๑ (แนบทาย กฎ ก.ตร. วาดวยประมวลจริยธรรมและจรรยาบรรณของตํารวจ พ.ศ. ๒๕๕๑) และใหใชประมวล จรยิ ธรรมและจรรยาบรรณของตาํ รวจ พ.ศ. ๒๕๕๓ (แนบทาย กฎ ก.ตร. วา ดวยประมวลจริยธรรม และจรรยาบรรณของตาํ รวจ (ฉบบั ที่ ๒) พ.ศ. ๒๕๕๓) สาํ หรบั ขอ ความอนื่ นอกจากนี้ คงเปนไปตามทก่ี าํ หนดไวเ ดิม ใหไว ณ วนั ที่ ๑๔ ธันวาคม พ.ศ. ๒๕๕๓ สุเทพ เทอื กสบุ รรณ รองนายกรัฐมนตรี ปฏบิ ัติราชการแทนนายกรัฐมนตรี ประธานกรรมการขา ราชการตาํ รวจ

๓๘ »ÃÐÁÇŨÃÂÔ ¸ÃÃÁáÅШÃÃÂÒºÃó¢Í§μÓÃǨ ¾.È. òõõó (Ṻ·ŒÒ¡® ¡.μÃ.ÇÒ‹ ´ÇŒ »ÃÐÁÇŨÃÂÔ ¸ÃÃÁáÅШÃÃÂÒºÃó¢Í§μÓÃǨ (©ººÑ ·èÕ ò) ¾.È. òõõó) ---------------------------- ดว ยสาํ นกั งานตาํ รวจแหง ชาตมิ อี าํ นาจและหนา ทท่ี สี่ าํ คญั ไดแ ก การรกั ษาความปลอดภยั สําหรับองคพระมหากษัตริย พระราชินี พระรัชทายาท ผูสําเร็จราชการแทนพระองค พระบรม วงศานุวงศ ผูแ ทนพระองค และพระราชอาคันตุกะ และการรกั ษากฎหมายคุมครองชวี ติ และทรัพยสนิ ของประชาชน รักษาความสงบเรียบรอยของสังคม บริการชุมชน ใหเกิดความรมเย็น ปองกัน และปราบปรามผูกระทําผิดกฎหมาย และดําเนินการเพ่ือนําผูกระทําผิดกฎหมายเขาสูกระบวนการ ยุติธรรม ดังนน้ั เพอื่ ใหการปฏิบัติตามอาํ นาจหนาทีข่ องสาํ นกั งานตาํ รวจแหงชาติ มีประสทิ ธภิ าพ ประสิทธิผล และประชาชนมีความศรัทธาเชื่อมั่น จึงจําเปนตองกําหนดประมวลจริยธรรม และจรรยาบรรณของตํารวจ เปนกรอบการประพฤติปฏิบัติของขาราชการตํารวจใหมีคุณธรรม จริยธรรม และจรรยาบรรณทดี่ ีและเปน มาตรฐาน ¢ÍŒ ñ ประมวลจริยธรรมและจรรยาบรรณของตาํ รวจ ประกอบดว ย สว นท่ี ๑ มาตรฐานคุณธรรม และอุดมคติของตํารวจ เปน เคร่อื งเหน่ยี วรัง้ ใหขาราชการ ตํารวจอยูในกรอบของศีลธรรมและคุณธรรม ขณะเดียวกันก็เปนแนวทางช้ีนําใหขาราชการตํารวจ บรรลถุ ึงปณธิ านของการเปน ผพู ิทักษสันติราษฎร สว นที่ ๒ มาตรฐานทางจรยิ ธรรมและจรรยาบรรณของตาํ รวจ ประกอบดวย (๑) มาตรฐานทางจริยธรรมตํารวจ คือ คุณความดีที่เปนขอประพฤติตนและปฏิบัติ หนาท่ขี องขา ราชการตํารวจเพอ่ื ใหป ระชาชนศรัทธา เชือ่ มัน่ และยอมรบั (๒) จรรยาบรรณของตาํ รวจ คือ ประมวลความประพฤตใิ นการปฏบิ ัติหนา ทีข่ องวิชาชพี ตาํ รวจที่ขา ราชการตํารวจตอ งยึดถือปฏิบัติ เพ่อื ธํารงไวซึง่ ศักด์ิศรแี ละเกยี รติภูมขิ องขา ราชการตาํ รวจ และวชิ าชพี ตํารวจ ¢ŒÍ ò ในประมวลจริยธรรมและจรรยาบรรณของตาํ รวจน้ี “การไมเลือกปฏิบัติ” หมายความวา การไมใชความรูสึกพึงพอใจหรือไมพึงพอใจสวนตัว ตอบุคคลหรือกลุมบุคคลอันเน่ืองมาจากชาติกําเนิด เพศ ศาสนา หรือความเช่ือ เชื้อชาติ สัญชาติ อายุ การศกึ ษา ความเห็นทางการเมืองหรือความเห็นอนื่ ความนิยมทางเพศสวนบคุ คล ความพกิ าร สภาพรางกาย จิตใจหรือสขุ ภาพ หรือสถานะทางเศรษฐกจิ หรอื สงั คม “ประโยชน” หมายความวา เงนิ ทรัพยสิน บริการ ตําแหนงหนา ทีก่ ารงาน สิทธิประโยชน หรือประโยชนอ ืน่ ใดหรือคําม่ันสญั ญาท่จี ะใหหรือจะไดรบั สงิ่ ดงั กลา วในอนาคตดวย “การทารุณหรือทารุณกรรม” หมายความวา การปฏิบัติหรือกระทําใด ๆ ตอรางกาย หรือจติ ใจของบคุ คล ในลักษณะทโ่ี หดรา ย ไรม นษุ ยธรรม หรือกอใหเ กิดความเจบ็ ปวดอยา งแสนสาหัส หรือดถู ูกศกั ด์ิศรคี วามเปน มนษุ ย

๓๙ ¢ŒÍ ó ขาราชการตํารวจตองเคารพและปฏิบัติตามประมวลจริยธรรมและจรรยาบรรณ ของตํารวจอยางเครงครัด เมื่อตนไดละเมิด ฝาฝน หรือไมปฏิบัติตามประมวลจริยธรรม และจรรยาบรรณของตาํ รวจ จะตองรายงานผูบังคบั บัญชาเปน หนงั สือทันที หากไมแนใจวา การท่ีตนไดกระทําหรือตดั สนิ ใจ หรอื จะกระทํา หรอื จะตัดสนิ ใจ เปนหรือ จะเปนการละเมิด ฝาฝน หรือไมปฏิบัติตามประมวลจริยธรรมและจรรยาบรรณของตํารวจ หรือไม ใหขาราชการตํารวจนั้นปรึกษาหารือผูบังคับบัญชา หรือปรึกษากับศูนยใหคําปรึกษาแนะนําตาม กฎ ก.ตร. ขอ ๘ วรรคสาม ÊÇ‹ ¹·èÕ ñ ÁÒμðҹ¤³Ø ¸ÃÃÁ áÅÐÍ´Ø Á¤μԢͧμÓÃǨ ¢ŒÍ ô ขาราชการตํารวจพึงยึดถือคุณธรรมสี่ประการตามพระบรมราโชวาท เปน เครื่องเหน่ยี วร้งั ในการประพฤติตนและปฏิบัตหิ นา ที่ ดังนี้ (๑) การรักษาความสัจ ความจริงใจตอตัวเองที่จะประพฤติปฏิบัติแตสิ่งที่เปนประโยชน และเปน ธรรม (๒) การรจู กั ขมใจตนเอง ฝกตนเองใหป ระพฤติปฏิบัติอยูในความสัจ ความดี เทานัน้ (๓) การอดทนอดกล้ัน และอดออมท่ีจะไมประพฤติลวงความสัจสุจริต ไมวาดวยเหตุ ประการใด (๔) การรูจักละวางความชั่ว ความทุจริต และรูจักสละประโยชนสวนนอยของตน เพ่ือประโยชนส ว นใหญข องบา นเมอื ง ¢ÍŒ õ ขาราชการตํารวจพึงยึดถืออุดมคติของตํารวจ ๙ ประการ เปนแนวทางช้ีนํา การประพฤติตนและปฏิบตั ิหนาท่เี พื่อบรรลุถงึ ปณธิ านของการเปนผพู ทิ กั ษสนั ติราษฎร ดงั น้ี (๑) เคารพเอ้อื เฟอ ตอหนา ท่ี (๒) กรณุ าปราณีตอประชาชน (๓) อดทนตอ ความเจ็บใจ (๔) ไมหวัน่ ไหวตอความยากลาํ บาก (๕) ไมม กั มากในลาภผล (๖) มงุ บําเพ็ญตนใหเปน ประโยชนแกประชาชน (๗) ดํารงตนในยตุ ธิ รรม (๘) กระทําการดว ยปญ ญา (๙) รักษาความไมป ระมาทเสมอชวี ติ ¢ÍŒ ö ขาราชการตํารวจพึงหมั่นศึกษาหาความรูอยูตลอดเวลา เพื่อพัฒนาตนเอง ใหทันโลกทันเหตุการณ และมีความชํานาญการในงานท่ีอยูในความรับผิดชอบ รวมท้ังตองศึกษา หาความรเู กยี่ วกบั กฎหมาย ระเบยี บ ธรรมเนยี มการปฏบิ ตั ขิ องสว นราชการในกระบวนการยตุ ธิ รรมอนื่ ที่เกี่ยวของกับหนาที่และความรับผิดชอบของตน เพ่ือสามารถประสานงานไดอยางกลมกลืน แนบเนยี น และเปน ประโยชนต อ ราชการของสาํ นักงานตาํ รวจแหง ชาติ

๔๐ ʋǹ·Õè ò ÁÒμðҹ·Ò§¨ÃÔ¸ÃÃÁáÅШÃÃÂÒºÃó¢Í§μÓÃǨ (ñ) ÁÒμðҹ·Ò§¨ÃÂÔ ¸ÃÃÁ¢Í§μÓÃǨ ¢ŒÍ ÷ ขา ราชการตาํ รวจตอ งเคารพ ศรทั ธา และยดึ มนั่ การปกครองระบอบประชาธปิ ไตย อนั มพี ระมหากษตั รยิ ทรงเปน ประมุข ซ่ึงตอ งประพฤติปฏิบตั ิดังน้ี (๑) จงรักภักดีและเทดิ ทนู พระมหากษตั ริย พระราชินี และพระรัชทายาท และไมยอมให ผูใดลว งละเมดิ (๒) สนับสนุนการเมืองประชาธิปไตยดวยศรัทธา มีความเปนกลางทางการเมือง ไมเปนผูบริหารหรือกรรมการพรรคการเมือง และไมกระทําการใดๆ อันเปนคุณหรือเปนโทษ แกพรรคการเมอื ง หรือผสู มัครรับเลอื กต้ังทัง้ ในระดับชาติและทอ งถิ่น ¢ŒÍ ø ขาราชการตํารวจตองเคารพสิทธิและเสรีภาพของประชาชนตามบทบัญญัติ แหง รัฐธรรมนูญ และตามกฎหมายอ่ืนโดยเครงครดั โดยไมเ ลอื กปฏิบัติ ¢ŒÍ ù ขาราชการตํารวจตองปฏิบัติหนาท่ีอยางมีประสิทธิภาพ ประสิทธิผลและ เกิดประโยชนสูงสุด โดยคํานึงถึงประโยชนของทางราชการ ประชาชน ชุมชน และประเทศชาติ เปน สาํ คญั ซึ่งตองประพฤติปฏิบัติ ดังนี้ (๑) ปฏิบัติหนาท่ีดวยความรวดเร็ว กระตือรือรน รอบคอบ โปรงใส ตรวจสอบได และเปนธรรม (๒) ปฏิบัติหนาทด่ี วยความวริ ยิ ะอุตสาหะ ขยันหมัน่ เพยี ร เสียสละ ใชป ฏภิ าณไหวพริบ กลา หาญและอดทน (๓) ปฏิบัติหนาท่ีดวยความรับผิดชอบ ความเต็มใจ ไมละท้ิงหนาท่ี ไมหลีกเล่ียง หรือปดความรับผิดชอบ (๔) ดูแลรักษาและใชทรัพยสินของทางราชการอยางประหยัดคุมคา โดยระมัดระวังมิให เสยี หายหรอื สิน้ เปลืองเยี่ยงวญิ ู ชนจะพงึ ปฏบิ ตั ติ อทรัพยส นิ ของตนเอง (๕) รักษาความลับของทางราชการและความลับที่ไดมาจากการปฏิบัติหนาท่ี หรือจาก ประชาชนผูมาติดตอราชการ เวนแตเปนการเปดเผยเพื่อประโยชนในกระบวนการยุติธรรม หรือการ ตรวจสอบตามทกี่ ฎหมาย กฎ ขอบังคบั กําหนด ¢ŒÍ ñð ขาราชการตํารวจตองมีจิตสํานึกของความเปนผูพิทักษสันติราษฎรเพ่ือให ประชาชนศรทั ธาและเชื่อม่นั ซึ่งตอ งประพฤติปฏิบัติดังน้ี (๑) มีทาทีเปนมิตร มีมนุษยสัมพันธอันดีและมีความสุภาพออนโยนตอประชาชน ผรู ับบริการ รวมทัง้ ใหบ ริการประชาชนดวยความเตม็ ใจ รวดเรว็ และไมเ ลือกปฏิบตั ิ (๒) ปฏิบัติตนใหเปนที่เชื่อถือไววางใจของประชาชน ไมเบียดเบียน ไมแสดงกิริยา หรือทา ทางไมส ุภาพหรือไมใหเ กียรติ รวมทง้ั ไมใ ชถอ ยคาํ กริ ิยา หรอื ทาทาง ทม่ี ลี ักษณะ หยาบคาย ดูหมิน่ หรือเหยียดหยามประชาชน

๔๑ (๓) เอื้อเฟอ สงเคราะห และชวยเหลือประชาชนเม่ืออยูในฐานะที่จําเปนตองไดรับ ความชวยเหลือหรือประสบเคราะหจากอุบัติเหตุ การละเมิดกฎหมาย หรือภัยอื่นๆ ไมวาบุคคลนั้น จะเปนผตู อ งสงสัยหรือผูกระทําผิดกฎหมายหรอื ไม (๔) ปฏิบัติตามกฎหมายและระเบียบวาดวยขอมูลขาวสารของทางราชการ อยางเครงครัด การใหขอมูลขาวสารแกประชาชนที่รองขอ ตองดําเนินการดวยความรวดเร็ว ไมถวง เวลาใหเนน่ิ ชา และไมใหข อมลู ขาวสารอันเปน เทจ็ แกป ระชาชน ¢ŒÍ ññ ขาราชการตํารวจตองมีความซ่ือสัตยสุจริตและยึดมั่นในศีลธรรม โดยยึด ประโยชนส วนรวมเหนือประโยชนส วนตน ซ่ึงตองประพฤติปฏิบตั ิ ดงั น้ี (๑) ไมใ ชต ําแหนง อาํ นาจหรอื หนาที่ หรือไมยอมใหผ ูอนื่ ใชตาํ แหนง อํานาจหรอื หนาที่ ของตนแสวงหาประโยชนสําหรบั ตนเองหรือผอู นื่ (๒) ไมใชตําแหนง อํานาจหรือหนาท่ี หรือไมยอมใหผูอื่นใชตําแหนง อํานาจหรือ หนา ทข่ี องตนไปในทางจงู ใจหรอื มอี ทิ ธพิ ลตอ การตดั สนิ ใจ การใชด ลุ พนิ จิ หรอื การกระทาํ ของขา ราชการ ตํารวจหรือเจาหนาที่ของรัฐอ่ืน อันเปนผลใหการตัดสินใจ การใชดุลพินิจ หรือการกระทําของผูน้ัน สูญเสยี ความเท่ยี งธรรมและยตุ ิธรรม (๓) ไมรับของขวัญนอกเหนือจากโอกาสและกาลตามประเพณีนิยม และของขวัญน้ัน ตอ งมมี ลู คา ตามทค่ี ณะกรรมการปอ งกนั และปราบปรามการทจุ รติ แหง ชาตปิ ระกาศกาํ หนด เวน แตญ าติ ซง่ึ ใหโดยเสนหาตามจาํ นวนท่เี หมาะสมตามฐานานุรูปหรือการใหโดยธรรมจรรยา (๔) ไมใ ชเ วลาราชการหรอื ทรพั ยข องราชการเพ่อื ธรุ กิจหรือประโยชนสวนตน (๕) ไมประกอบอาชีพเสริมซ่ึงมีลักษณะเปนผลประโยชนทับซอน หรือเปนการขัดกัน ระหวา งประโยชนส ว นตนกับประโยชนสวนรวม (๖) ดํารงชีวิตสวนตัวไมใหเกิดมลทินมัวหมองตอตําแหนงหนาที่ ไมทําผิดกฎหมาย แมเห็นวาเปนเร่ืองเล็กนอย ไมหมกมุนในอบายมุขทั้งหลาย ไมฟุงเฟอหรูหรา และใชจายประหยัด ตามฐานะแหง ตน ¢ŒÍ ñò ขาราชการตํารวจตองภาคภูมิใจในวิชาชีพ กลายืนหยัดกระทําในสิ่งที่ถูกตอง ดีงามเพอ่ื เกียรติศักดิ์และศักด์ศิ รขี องความเปน ตาํ รวจ ซงึ่ ตองประพฤติปฏิบตั ิ ดงั นี้ (๑) ปฏิบัติหนาที่อยางตรงไปตรงมาตามครรลองของการปกครองระบอบประชาธิปไตย อันมีพระมหากษัตรยิ ท รงเปนประมุขตามรฐั ธรรมนูญและกฎหมายอยางเครง ครดั (๒) ไมส่ังใหผูใตบังคับบัญชาปฏิบัติการในส่ิงท่ีไมชอบดวยกฎหมายหรือขัดตอคุณธรรม และศีลธรรม (๓) ไมปฏิบัติตามคําสั่งท่ีตนรูหรือควรจะรูวาไมชอบดวยกฎหมาย ในการนี้ใหทักทวง เปนลายลกั ษณอักษรตอ ผบู งั คบั บญั ชาผสู งั่ (๔) ไมเล่ียงกฎหมาย ใชหรือแนะนําใหใชชองโหวของกฎหมายเพ่ือประโยชนสําหรับ ตนเองหรือผอู นื่ หรอื ทาํ ใหส ูญเสียความเปนธรรมในกระบวนการยตุ ธิ รรม