TIZIANO VECELLI COMPILER BY PSPUI
Tiziano Vecelli
Venus of Urbino : Uffizi, Florence
Portrait of Titian
บ ท นำ� เมื่อพูดถึงศิลปะ (Arts) หลายหลายคนนิยามความหมายของคำ�คำ�ว่าศิลปะ แตกต่างกันออกไป,บางคนนิยามคำ�ว่าศิลปะคือความสวยงาม,บางคนนิยามคำ�ว่า ศิลปะคือการแสดงความรู้สึกโดยผ่านผลงานชิ้นนั้น บางคนนิยมคำ�ว่าศิลปะคือการ สร้างสรรค์ผลงานให้ออกมาเป็นเอกลักษณ์ แต่อย่างไรก็ตาม ทุกคนล้วนมีความ สามารถ ในการสร้างสรรค์งานศิลปะอยู่ในตัวเองเสมอ อยู่ที่จะรู้ตัวหรือไม่ จึงทำ�ให้ มีบุคคลที่สร้างสรรค์ผลงานตัวเองจนเป็นที่โด่งดัง เกิดขึ้นเสมอในแต่ละช่วงยุคสมัย หากกล่าวถึงในยุคศตวรรษที่ 16 ของเมืองเวนิส จิตรกรที่มีชื่อเสียงโด่งดัง มากที่สุด ผู้ได้รับยกย่องเป็นจิตรชั้นยอดตั้งแต่อายุยังน้อย หลายๆคนคงได้ยินชื่อเสียง เรียงนามกันมาบ้างนั้นคือ Tiziano Vecelli หรือรู้จักกันดีในชื่อว่า ทิเชียน (Titian) ผู้ที่เขียนภาพได้ยอดเยี่ยมทุกแนวรวมทั้งแนวศาสนา จึงขึ้นชื่อว่าเป็นสุดยอดจิตรกร ผู้ครบเครื่องที่ครองความยิ่งใหญ่ยาวนานที่สุดแห่งยุคเรอเนสซองส์ ผู้เป็นบรมครูที่ สร้างแรงบันดาลใจและมีอิทธิพลต่อศิลปินรุ่นหลังเรื่อยมา Pocketbookเล่มนี้ จะรวบรวมสิ่งที่น่ามหัศจรรย์ของทิเชียนไว้ เพราะฉะนั้นไม่ว่าก่อนหน้านี้คุณจะ ชอบผลงานศิลปะมากน้อยเพียงใดแต่หากคุณได้เปิดอ่านPocketbookเล่มนี้ต่อ ไปจนถึงหน้าสุดท้าย คุณจะพบกับความมหัศจรรย์ความสวยงามน่าตื่นตาตื่น ใจของผลงานทิเชียนบุคคลผู้ที่ได้ชื่อว่าเป็นสุดยอดจิตรกรแห่งยุคเรเนสซองส์ พรทิพย์ สุวรรณรัศมี
A Man with a Quilted Sleeve
สารบัญ Biography General information 6 Early life Of Tiziano Vecellio 7 Artwork In Early Years 11 Artwork In Growth Period 23 Artwork In Maturity Period 32 Artwork In Final Years 39 วาระสุดท้าย 47 บรรณานกุ รม 49
BIOGRAPHY General information ทเิ ซยี โน เวเชลลี หรอื ท่ีรูจ้ กั กนั ดีในชอ่ื ทเิ ชยี น หรอื ทชิ ัน (Tiziano Vecelli or Tiziano Vecellio or Titian) (ค.ศ. 1485 – 27 สงิ หาคม ค.ศ. 1576) เปน็ จิตรกรยคุ ฟื้นฟศู ลิ ปวิทยาคนส�ำ คัญของประเทศอติ าลีในคริสตศ์ ตวรรษที่ 16 มีความสำ�คญั ทางการ เขียนภาพสีนำ้�มัน ทิเชยี นเปน็ จิตรกรผ้นู �ำ ของศิลปะเรอเนซองสข์ องตระกลู การเขียนแบบ เวนสิ ทเิ ชียนเกิดทีพ่ เิ ว ดี คาดอเร (Pieve di Cadore) ใกลเ้ มอื งเบลลูโน ในรฐั อาณาจักร เวนสิ จึงรจู้ กั กนั ในนามว่า “ดา คอเดเร” ตามเมอื งเกิดดว้ ย ทิเชียน เปน็ จิตรกรท่ีมคี วามสามารถหลายด้าน ผเู้ ขียนได้ทั้งภาพเหมอื นและ ภาพภูมทิ ศั น์ อันเป็นสองลกั ษณะทท่ี �ำ ให้มีช่อื เสียง และการเขยี นต�ำ นานเทพ และศิลปะ คริสต์ศาสนา ถ้าทิเชียนเสยี ชีวิตเมื่ออายุได้เพียง 40 ปกี ็ยงั ถือเปน็ จิตรกรที่มีอทิ ธิพลทสี่ ดุ คน หนึ่งในสมยั นนั้ แต่ทิเชยี นก็อย่ตู ่อมาอีก 50 ปี ในขณะท่เี ปล่ียนแปลงวิธีเขยี นภาพจากเดิมไป อย่างมาก นักวจิ ารณบ์ างคนไม่เช่ือว่างานทีส่ รา้ งเมอ่ื สมยั ตน้ และสมัยปลายของทิเชยี นเป็น งานของจิตรกรคนเดียวกัน ลกั ษณะท่ที �ำ ให้ทราบวา่ เปน็ คนเดยี วกนั คือ ความสนใจอยา่ งลึก ซง้ึ ในการใชส้ ี งานในสมัยหลังแม้จะไม่ใชส้ สี ดและเรืองอย่างสมัยแรกแต่ฝแี ปรงทพี่ ริ้วท่ีแฝง ให้เห็นความที่จะเป็นสีต่างๆเพียงเล็กน้อยเป็นส่ิงท่ีไม่เคยเกิดขึ้นมาก่อนในประวัติศาสตร์ ศลิ ปะตะวนั ตก 8
Early life Of Tiziano Vecellio ทเิ ชยี นเป็นชาวอิตาลี เดิมชือ่ Tiziano Vecellio เกดิ เมื่อราวปี 1488 – 1490 ที่เมอื ง Pieve di Cadore หา่ งจากเมืองเวนิสไปทางทิศเหนือราว 100 กโิ ลเมตร ตอนอายุ 9 ปี เขาถกู สง่ ไปอย่กู ับลุงท่ีเมืองเวนสิ ตอ่ มาไดเ้ ปน็ ลกู ศษิ ยฝ์ กึ การเขยี นภาพ กบั Giovanni Bellini จติ รกรช่ือดังของเวนสิ ชว่ งเริ่มต้นอาชพี จิตรกรใหมๆ่ ทเิ ชียน ท�ำ งานร่วมกับ Giorgione ในฐานะเปน็ ผ้ชู ่วยของ Giorgione แต่ด้วยฝมี อื และพรสวรรค์ ท่ยี อดเย่ียมทดั เทียมกนั ทง้ั คู่จึงเปน็ ศลิ ปนิ หนา้ ใหมท่ ่ถี ูกจับตามองมากท่สี ดุ ของเวนิส ทั้งทเิ ชียน และ Giorgione มสี ่วนอย่างมากในการพฒั นาการเขยี นภาพสไตลเ์ วนิส ที่อาจารย์ของพวกเขาเป็นผู้เร่ิมต้นซึ่งมีอิทธิพลต่อวงการศิลปะตะวันตกอย่างมาก แตใ่ นปี 1510 Giorgione ต้องมาเสยี ชีวิตดว้ ยโรคระบาด ในวยั ราว 30 ปเี ศษเท่าน้นั ท�ำ ใหท้ ิเชยี นกลายเปน็ ดาวร่งุ ผโู้ ดดเด่นแตเ่ พยี งผู้เดยี ว ผลงานช่วงแรกเร่ิมของทิเชียนถือว่าน่าประทับมากโดยเฉพาะในวัย20ปี เท่านัน้ เขาไดเ้ ขยี นภาพเหมือนชื่อ A Man with a Quilted Sleeve ไดอ้ ย่าง ยอดเยย่ี ม รวมถึงภาพเหมือนอกี ภาพในชว่ งเวลาใกลๆ้ กนั คอื ภาพ Portrait of a Man in a Red Cap ผลงานอีกแนวหน่งึ ทเ่ี ขาท�ำ ได้อย่างยอดเยย่ี มมากเชน่ กันไดแ้ ก่ ภาพเขยี นแนวเรือ่ งจากตำ�นาน ทเิ ชยี นเขียนภาพเทพธดิ าได้งดงามอย่างยงิ่ ทำ�ใหผ้ ลงาน ในแนวนขี้ องเขามคี วามโดดเด่นเป็นพิเศษ เชน่ ภาพ Sacred and Profane Love และรวมถงึ ผลงานอ่นื อีกหลายภาพ 9
ARTWORK IN EARLY YEARS
12
A Man with a Quilted Sleeve : National Gallery, London Man with a Quilted Sleeve เป็นภาพวาดเมอื่ ประมาณปี 1510 โดยจิตรกรชาวเวนสิ Titian ในหอศลิ ป์แหง่ ชาติลอนดอน ขนาด 81.2 X 66.3 เซนติเมตร คุณภาพของภาพจะไดร้ บั การ ยกยอ่ งมาโดยตลอด การวางเชงิ เทินไม้เตี้ยหรือธรณปี ระตูหรอื หิ้งระหวา่ งตวั แบบและบคุ คลในภาพ เป็นแบบบคุ ลิกท่วั ไปในอิตาลยี ุคฟืน้ ฟศู ิลปวทิ ยาในยุคแรก ๆ ซ่ึงทเิ ชยี น แก้ “ปญั หาหลักในการจัดองค์ ประกอบภาพ” ด้วยการใหโ้ ครงเส้อื ขนาดใหญ่อยูเ่ หนือขอบเชงิ เทนิ เล็กนอ้ ย ท่าทางการเล้ียวโดยที่ ศรี ษะเอียงเล็กนอ้ ยและค้วิ ทีย่ กขนึ้ คร่ึงหนง่ึ ขององคป์ ระกอบ จะเพ่ิมชีวิตชีวาและความดรามา่ “การเคลอ่ื นท่ีเป็นเกลยี วกว้างในส่วนลึกของศีรษะและแขน” แสดงให้เห็นว่าทิเชยี นมคี วามตระหนกั ถึงพฒั นาการร่วมสมัยในการวาดภาพในฟลอเรนซ์ แขนเสอ้ื ถกู ทาสอี ยา่ งสวยงาม และ “การรวมส่วนทีเ่ ปน็ เงาของร่างภาพเข้ากบั พื้นหลังบรรยากาศสเี ทา ... เป็นหน่ึงในแงม่ มุ ท่ีสรา้ งสรรค์ และมีอทิ ธพิ ลท่ีสุดของภาพวาด” ภาพวาดดงั กลา่ วมาจากชว่ งเวลาสำ�คญั ในการพฒั นาภาพเหมอื นสมัยฟื้นฟูศลิ ปวทิ ยาอิตาลี ซ่ึงขณะนั้นถูกน�ำ โดยเวนิส ตามที่ John Steer ทิเชียนยังคงรกั ษา “อารมณข์ องความลึกลบั ภายใน ทั่วไป” ที่ Giorgione นำ�มาสภู่ าพของเขา (ซึ่งอาจไมไ่ ดแ้ สดงถึงบคุ คลทร่ี ับหนา้ ทว่ี าดภาพ) แต่แสดง ให้เหน็ ถึงบุคลกิ และ “ความมนั่ ใจทางกายภาพ” ของผดู้ ูแลของเขาด้วยพลงั ใหม่และความสมจรงิ ในระดบั หนง่ึ “การจ้องมองอยา่ งกระตือรือรน้ ” ทา่ นี้ยืมมาใชใ้ นการถา่ ยภาพตวั เองสองภาพโดย Rembrandt ซง่ึ เปน็ ผู้เห็นภาพวาด (หรอื ส�ำ เนา) ในอมั สเตอรด์ มั ไม่นานหลังจากนั้นเหน็ ได้ชัดวา่ ย้ายไปองั กฤษผา่ นฝรง่ั เศส เข้าส่หู อศิลป์ แหง่ ชาตใิ นปี พ.ศ. 2447 ในช่อื NG1944 และในปี 2560 ได้จดั แสดงในห้องท่ี 2 13
Sacred and Profane Love Sacred and Profane Love เป็นภาพวาดสีน้�ำ มันของ Titian ซงึ่ อาจวาดใน ปี 1514 ในช่วงตน้ อาชพี ของเขา ภาพวาดนสี้ นั นิษฐานว่าไดร้ บั มอบหมายจากNiccolò Aurelio เลขานกุ ารของ Venetian Council of Ten ซ่งึ มเี สือ้ คลุมแขนปรากฏบนโลงศพหรือ น้�ำ พเุ พอื่ เฉลมิ ฉลองการแต่งงานของเขากับหญิงม่ายสาว Laura Bagarotto บางทีอาจเป็นภาพแทนเจา้ สาวทส่ี วมชดุ สขี าวนั่งขา้ งคิวปดิ และมีเทพวี นี ัสด้วย ชือ่ ของภาพเขียนนีไ้ ดร้ ับการบันทึกครง้ั แรกในปี ค.ศ. 1693 เมอ่ื ได้รับการระบไุ ว้ใน สินค้าคงคลังในช่ือ Amor Divino e Amor Profano และอาจไม่ได้แสดงถึงแนวคดิ ดง้ั เดิมเลย แม้วา่ “นกั ประวัตศิ าสตร์ศิลปะจะสาดหมึกจำ�นวนมากทพ่ี ยายามจะถอดรหัสรูปสัญลกั ษณ์ของ ภาพวาด” และการวัดความเห็นพ้องต้องกนั บางส่วนได้บรรลแุ ลว้ แตป่ ระเดน็ พน้ื ฐานของความ หมายท่ีตัง้ ใจไวข้ องภาพวาดรวมถงึ ตวั ตนของบคุ คลสำ�คัญยงั คงเป็นท่ถี กเถียงกันอยู่ 14
The Three Ages of Man, c.1512 : National Gallery of Scotland (Edinburgh) The Three Ages of Man เปน็ ภาพวาดของ Titian 1512 ถงึ ปี 1514 และถูกจัดแสดงท่ีหอศิลปแ์ หง่ ชาตสิ ก็อต ในเอดนิ บะระ มคี วามสงู 90 ซม. กวา้ ง 151 ซม. นา่ จะได้รบั อิทธิพลมากทสี่ ุดจากธีมและลวดลายของทวิ ทัศน์และภาพเปลือยของ Giorgione Titian เป็นท่ที ราบกันดีว่างานบางชิน้ ของ Giorgione ท่ียังไม่เสรจ็ สมบรู ณ์ หลังจากท่ี Giorgione เสยี ชวี ติ ภาพวาดแสดงถงึ ความคิดของศิลปนิ เก่ียวกบั วงจรชีวติ วยั เด็กและความเปน็ ลูกผูช้ ายมีความหมายเหมอื นกนั กับความรกั ทางโลก และความตายทใี่ กล้เข้าสู่วัยชราถูกวาดขนึ้ อยา่ งสมจริง หัวขอ้ ทเ่ี ลอื กของ Titian กบั การตคี วามเชิงเปรยี บเทยี บของเขาเอง ทำ�ให้ The Three Ages of Man เป็นหนึ่งในผลงานทีม่ ชี ื่อเสียงท่ีสดุ ของ Titian 15
16
Woman with a Mirror, c. 1515 : the Musée du Louvre. Woman with a Mirror c.1511–1515 : Musée du Louvre, Paris ทิเชียนได้วาดภาพหญิงสาวชาวเวนิสที่มีสติสัมปชัญญะคนน้ีกำ�ลังฝันกลางวันอยู่ท่ี หอ้ งนำ้�ของเธอโดยถือเชอื กผมไวใ้ นมอื ข้างหน่งึ และขวดนำ้�หอมอกี ข้างหนึ่ง เธอกำ�ลังยนื เผชิญ หนา้ และสวมชดุ เดรสสีเขยี วพรอ้ มสายสะพายไหลแ่ ละเสอ้ื เบลาสส์ ขี าวจบั จบี หลวม ๆ ที่เปดิ เผยให้เหน็ ไหลซ่ า้ ยของเธอ ชายมีหนวดมเี คราสแี ดงสองขา้ งถือกระจกสองบานให้เธอขา้ งหน่ึง ข้างหลัง ภาพวาดเนน้ ไปทสี่ องร่างอยา่ งแน่นหนาซ่งึ เต็มพ้ืนทท่ี ั้งหมด การจดั วางแบบคลาส สิกมีความชดั เจนเป็นพเิ ศษเนอ่ื งจากรปู แบบที่สะท้อนซง่ึ กันและกนั อยา่ งกลมกลืน ตวั อยา่ ง เช่นใบหน้ารูปไข่ของหญิงสาวและกระจกทรงกลมสะท้อนให้เห็นเส้นโค้งของแขนท่ีไม่ได้สวม เส้ือผา้ แขนขวาไหล่ทอ่ี วบอ่ิมและเดโคเลเล่ 1717
18
Christ and Mary Magdalene 1511–1515 : National Gallery (London) ภาพวาดนีเ้ รียกอีกอย่างวา่ Noli Me Tangere แม้วา่ น่ีจะเปน็ การตคี วาม ฉากของทิเชยี น แตก่ ท็ �ำ ให้รายงานมชี ีวติ ในรปู แบบใหม่ พระคริสตฟ์ ื้นจากความตาย แล้ว Mary Magdalene พบเห็นในสวนแห่งหน่ึง ในภาพวาดนี้แสดงให้เห็นวา่ เธอสวมชดุ สีแดงเหมอื นเนอื้ หนังตามแบบแผน เธอเกี่ยวข้องกับความงามและราคะมา โดยตลอดและเส้อื คลมุ ที่ล่ืนไหลของเธอทำ�ให้นึกถึงส่งิ นั้น และทเิ ชยี นแสดงให้เห็นวา่ พระครสิ ต์บดิ ตัวไปไกลจากเธอเตือนคนทค่ี ุน้ เคยกบั ขอ้ ความในพระคมั ภีร์ไบเบลิ เกย่ี ว กบั ค�ำ พูดของพระครสิ ตว์ า่ “ไม่ควรมีใครแตะต้องเขา ณ จดุ นั้น” เปน็ เรอ่ื งทน่ี า่ ท่ึงและทเิ ชยี นเรียกการรบั รถู้ งึ พลังงานนั้นอยา่ งดี ผูช้ มแต่ละคนอาจ จนิ ตนาการถงึ ความรสู้ ึกของมารยี ์ในส่งิ ทด่ี เู หมือนจะเป็นการปฏเิ สธในตอนแรกเท่านน้ั นั่นจะเป็นฉากท่ีไมเ่ ปน็ ท่พี อใจและศลิ ปินไดแ้ สดงเสน้ ขอบฟา้ สีนำ้�เงนิ และสีทอง วิลลา่ เกษตรด้านหลงั ชว่ ยเพิ่มปรศิ นา แมก็ ดาลีนทีต่ ื่นตระหนกถกู ถ่ายทอดออกมาดว้ ย ความรสู้ ึกใกล้ชิดความร้สู ึกสญู เสียของเธอเปน็ แน่แท้ 19
Portrait :oNfaatioLnaadl Gya(llLearyS(Lcohnidaovno)na) Portrait of a Ladyหรือท่เี รียกวา่ La Schiavona เป็นภาพที่ Titian วาดของหญงิ นริ นามในปี 1510–1512 หัวเรือ่ งแสดงความยาวสามในส่ี และนนู บนส่วนท่ียก ข้ึนของเชงิ เทิน เชงิ เทินเป็นของดงั้ เดมิ แมว้ ่าส่วนท่ยี กข้ึนดูเหมอื นจะเปน็ การแก้ไขโดย Titian มีการลงนามในทีวบี นเชงิ เทิน มันถกู น�ำ เสนอไปยังหอศลิ ปแ์ ห่งชาติในลอนดอนในปี พ.ศ. 2485 โดยเซอร์ฟรานซิสคกุ Bt เพอ่ื ระลกึ ถงึ เฮอร์เบิร์ตพอ่ ของเขาผา่ นกองทุนศลิ ปะซึ่งอยใู่ น คอลเล็กชนั ของแกลเลอรใี นช่อื NG5385 ตง้ั แตต่ ลุ าคม พ.ศ. 2552 ถงึ มกราคม พ.ศ. 2553 La Schiavona ถูกยืมไปยงั สถาบนั Henry Moore ในเมืองลีดสเ์ พอ่ื จัดแสดง 20 เป็นสว่ นหนึง่ ของนิทรรศการ ทเ่ี รียกวา่ “Sculpture In Painting”
Portrait of a Man in a Red Cap, c. 1510 : Frick Collection, New York ภาพนี้เห็นถึงสไตล์การวาดภาพที่เปล่งประกายและโคลงสั้นๆของศิลปินชาว เวนิสในศตวรรษที่ 16 การจัดการสีอย่างเชี่ยวชาญทำ�ให้เกิดภาพลวงตาของขนนุ่มผ้าซาติน สีทองและผ้าสีแดงของหมวกแฟชั่นของพี่เลี้ยงเด็ก ด้วยดวงตาสีเข้มมองเข้าไปในระยะไกล มือที่สวมถุงมือข้างหนึ่งวางอยู่บนด้ามดาบของเขา คุณลักษณะของเขามีความเฉพาะเจาะจง แต่ยังเป็นอุดมคติและด้วยสีหน้าหม่นหมองของเขา เขาเป็นตัวอย่างอุดมคติของยุคฟื้นฟู ศิลปวิทยาเกี่ยวกับความงามของบุรุษกวี 21
Flora, c. 1515 79 × 63 cm : Uffizi (Florence) 22
ARTWORK IN Growth Period
The Virgin and Child with Saint George Prado Museum (Madrid) and Saint Dorothy The Virgin and Child with Saints Dorothy and George c.1516 เป็นภาพวาดชิ้นแรกของศิลปินที่ฟิลิปที่2 แห่งสเปน ได้ส่งไปให้เอสโคเรียลในปี1593 เป็นภาพประเภท Sacra Conversazione และเป็นภาพชุดของพระแม่มารีและ พระกุมารกับนักบุญโดยทิเชียนใน ยุค1510 และ 1520 โดยปกติจะอยู่ในรูปแบบแนว นอนและมีไว้สำ�หรับการอุทิศตน แบบจำ�ลองสำ�หรับร่างของนักบุญโดโรธียังปรากฏอยู่ ในผลงานเชิงเปรียบเทียบที่มีความยาวครึ่งหนึ่งของเขาซึ่งอาจเป็นคู่รักของจิตรกร 24
The Worship of Venus, 1518–1520 : Museo del Prado (Madrid) The Worship of Venus เปน็ ภาพวาดสีน้ำ�มนั บนผนื ผ้าใบของทเิ ชยี นศิลปนิ ชาวอิตาลี ทส่ี ร้างเสรจ็ ระหวา่ งปี 1518–1519 ซึง่ ตงั้ อยู่ท่ี Museo del Prado ในกรงุ มาดรดิ ประเทศสเปน อธิบายถงึ พธิ ีกรรมของชาวโรมนั ทจี่ ัดข้ึนเพือ่ เปน็ เกยี รติแก่เทพีวนี ัสทกุ วนั ท่ี 1 เมษายน ในโอกาสน้ี ผหู้ ญิงจะทำ�การเซน่ ไหว้เพอ่ื เปน็ ตวั แทนของเทพธดิ าเพือ่ ชำ�ระ “รอยต�ำ หนิบนรา่ งกาย” 25
26
Assumption of the Virgin c. 1516–1518 : Basilica di Santa Maria Gloriosa dei Frari (Venice) The Assumption of the Virgin หรือ Frari Assumption เป็นภาพวาดบน แผงแท่นบูชาขนาดใหญ่ในน้ำ�มันโดย Titian ศิลปินยุคฟื้นฟูศิลปวิทยาชาวอิตาลีวาดในปี 1515–1518 มันยังคงอยู่ในตำ�แหน่งที่ออกแบบไว้สำ�หรับบนแท่นบูชาสูงของ Basilica di Santa Maria Gloriosa dei Frari หรือโบสถ์ Frari ในเวนิส เป็นแท่นบูชาที่ใหญ่ที่สุดใน เมืองโดยมีรูปปั้นที่มีขนาดเกินขนาดจริงซึ่งจำ�เป็นสำ�หรับคริสตจักรขนาดใหญ่โดยมีระยะ ห่างระหว่างแท่นบูชาและที่ชุมนุมชนอยู่มาก โปรดทราบว่าภาพด้านบนและด้านล่างไม่ใช่ ผลงานของ Titian แต่เป็นผลงานของ Palma Vecchio เป็นแนวทางใหม่ในรูปแบบของ ทิเชียนซึ่งสะท้อนให้เห็นถึงความตระหนักของเขาเกี่ยวกับพัฒนาการของจิตรกรรมยุค ฟื้นฟูศิลปวิทยาการสูงทางใต้ในฟลอเรนซ์และโรมโดยศิลปินเช่นราฟาเอลและมิเกลันเจโล ร่างของอัครสาวกที่กระสับกระส่ายทำ�เครื่องหมายหยุดพักด้วยความสงบนิ่งตามปกติของ นักบุญในภาพวาดเมืองเวนิสตามประเพณีของจิโอวานนีเบลลินีและคนอื่น ๆ ในขั้นต้น อาจเป็นเรื่องที่น่าตกใจสำ�หรับสาธารณชนชาวเวนิส แต่ในไม่ช้าก็ได้รับการยอมรับว่าเป็น ผลงานชิ้นเอกที่ยืนยันตำ�แหน่งของทิเชียนในฐานะศิลปินชั้นนำ�ในเวนิสและเป็นหนึ่งใน บุคคลที่สำ�คัญที่สุดในอิตาลีทั้งหมดซึ่งเป็นคู่แข่งกับ Michelangelo และ Raphael 27
Venus Anadyomene, c. 1520 : National Gallery of Scotland (Edinburgh) “Venus Anadyomene” มาจากภาษากรีกความหมายวา่ วีนัสเกดิ จากทะเล ภาพนี้เปน็ ภาพต�ำ นานวนี สั ใชส้ ญั ลักษณ์หอยเล็กๆ (ทางมมุ ซ้ายของภาพตามตำ�นานที่กลา่ ววา่ วนี สั ถอื กำ�เนดิ จากหอย) และผุดขึ้นจากทะเลในขณะทบ่ี ดิ มวยผมซงึ่ อาจจะหลงั จากการกำ�เนดิ หรือหลังจากทีเ่ ดินขึ้นมาจากทะเล หอยทใ่ี ชใ้ นภาพมขี นาดยอ่ มกว่าภาพเดียวกันทเ่ี ขยี นโดย จิตรกรผู้อนื่ อาจจะใชห้ อยเพื่อเป็นสัญลักษณใ์ ห้ทราบว่าเป็นเทพวี ีนสั เทา่ น้ันกไ็ ด้ รา่ งท่ีอวบ สมบูรณแ์ ละการชายตาของวนี ัสของภาพนี้มอี ิทธิพลมาจากประติมากรรมเฮเลนนสิ ติคที่เรยี กวา่ “Crouching Venus” และ ประติมากรรมกรีก “Aphrodite of Cnidus” 28 การบดิ มวยผมเปน็ การเลยี นแบบงานเขยี นช่ือเดียวกนั ของ Apelles ที่สญู หายไป
The Bacchanal of the Andrians : c.1523–1526 Museo del Prado, Madrid ภาพวาดนีแ้ สดงให้เห็นถงึ การเฉลมิ ฉลองของผลกระทบของไวน์ ตั้งอยู่บนเกาะ Andros ท่ซี ง่ึ มีไวน์ไหลออกมาจากฤดูใบไม้ผลิขอบคุณพระเจา้ Bacchus ของกรกี นางไม้ เปลอื ยปรากฏข้ึนเบื้องหนา้ และ Silenus ซง่ึ เป็นสหายผู้อทุ ศิ ตนของพระเจา้ อยู่เบอ้ื งหลงั เพลงที่เขียนด้วยโน้ตเพลงท่ีเขียนไวต้ รงกลางดา้ นล่างขององคป์ ระกอบเป็นผลงานของ Adriaen Willaert นกั แตง่ เพลงชาวเฟลมชิ ท่ที �ำ งานอยู่ใน Court of Ferrara เนอื้ เพลง Qui boyt et ne reboyt il ne seet que boyre soit (คนทดี่ ม่ื แล้วไมด่ ม่ื อกี ไม่รูว้ า่ ดื่ม อะไร) หมายถึงความเพลิดเพลนิ ในการด่มื ไวนข์ องท้ังมนุษยแ์ ละเทพเจา้ 29
Pesaro Madonna (replica) : Santa Maria Gloriosa dei Frari, Venice เป็นภาพวาดของ Titian ปรมาจารยย์ คุ ฟ้นื ฟศู ลิ ปวิทยาอิตาลตี อนปลายซงึ่ ไดร้ บั มอบ หมายจาก Jacopo Pesaro ซ่ึงครอบครวั ไดม้ าในปี 1518 โบสถ์ใน Frari Basilica ในเวนสิ ส�ำ หรบั ซ่ึงเปน็ งานทท่ี าสแี ละยังคงอยู่ในปจั จบุ ัน จาโคโปเป็นบชิ อปแหง่ ปาฟอสในไซปรัสและได้ รับการเสนอชอ่ื ให้เป็นผู้บญั ชาการกองเรือของพระสันตปาปาโดยพระสนั ตปาปาบอรเ์ กียอเล็ก ซานเดอรท์ ่ี 6 ภาพวาดน้ีทำ�ใหน้ ึกถึงภาพวาดท่ีเก่าแก่ทส่ี ดุ ช้ินหนง่ึ ของทิเชียนจาโคโปเปซาโรที่ 30 สมเดจ็ พระสันตปาปาอเลก็ ซานเดอร์ท่ี 6 น�ำ เสนอต่อนักบุญปเี ตอรค์ . 1510-1511
Averoldi Polyptych c. 1520–1522 : Church of Santi Nazaro e Celso (Brescia) Averoldi Polyptych หรือที่เรียกว่าแท่นบูชา Averoldi เป็นภาพวาดของ Titian จิตรกรยุคฟื้นฟูศิลปวิทยาชาวอิตาลีที่มีอายุราว ค.ศ. 1520–1522 ในโบสถ์มหา วิหารซานตินาซาโรอีเซลโซในเบรสเซียทางตอนเหนือของอิตาลี มีการลงนาม “Ticianus Faciebat / MDXXII” บนคอลัมน์ของแผงที่แสดงเซนต์เซบาสเตียน 31
ARTWORK IN Maturity Period
Portrait of a Young Woman with Feather Hat : c.1536, Hermitage Museum (Saint Petersburg) ภาพหญิงสาวสวมหมวกขนนก ขนาด96 x 75 ซม. ใบหน้าของหญิงสาว หายใจดว้ ยความสดชื่นและความกระตือรือร้นทอ่ี ่อนเยาว์ ดวงตาทดี่ ูน่าสงสยั และสาย ไขม่ กุ ทค่ี อของหญงิ สาวถกู เล่ือนไปด้านขา้ งอย่างน่าเกรงขาม - ภาพผหู้ ญิงคนหน่ึงของ ปรมาจารยช์ าวอติ าลีผู้ยิง่ ใหญ่อยตู่ รงหน้าเรา ดเู หมอื นว่าจะมสี ายลมพัดมาเลก็ น้อยและ ขนของนกกระจอกเทศก็กระพอื ปกี อยา่ งเชอ่ื ฟังตามเขาพวกมนั จงึ เบาและโปร่งสบาย 33
Venus of Urbino, 1538 : Uffizi (Florence) ทิเชยี นเขยี นภาพ “วนี สั แห่งเออรบ์ ิโน” ในปี ค.ศ. 1538 ท่เี ปน็ ภาพเปลือยของหญงิ สาวที่แสดง ตัวเปน็ วีนัสนอนเอนอยู่บนโซฟาหรือเตียงในห้องทต่ี กแต่งอย่างหรูหราของวังเรอเนซองส์ ภาพน้มี ีพ้ืนฐานมา จากภาพเขียนของจอร์โจเนชือ่ “วนี ัสหลับ” (Sleeping Venus) ท่ีเขยี นเม่อื ราวปี ค.ศ. 1510 แต่ภาพของ ทิเชียนแสดงความมี sensuality มากกวา่ เมือ่ เทยี บกับงานของจอรโ์ จเนท่ีดจู ะหา่ งเหนิ ทิเชยี นไม่ไดใ้ ช้อุปมา นิทศั น์ใดๆ ในรูปแบบทท่ี �ำ กนั มา (วนี ัสไมม่ ีสญั ลกั ษณ์อะไรที่บง่ ว่าเป็นวีนัส) แตเ่ ปน็ ภาพทีด่ งึ ดดู ความรู้สกึ เรา้ ใจอย่างไม่มีการหลีกเล่ียง ความรสู กึ ที่เปดิ เผยของวีนสั เปน็ สง่ิ ทีม่ กั จะสงั เกตได้จากภาพนี้ วีนัสมองตรงมายังผชู้ มภาพ ราวกบั ไม่มีรู้สกึ อย่างใดตอ่ ความเปล่าเปลอื ยของร่างกาย ในมอื ขวาถอื ชอ่ ดอกไม้ขณะทม่ี ือซา้ ยปดิ ระหว่างขาเหมือนจะยั่วความรู้สึกของผดู้ อู ยูก่ ลางภาพ ฉากหลังดา้ นหนา้ มีสุนัขซงึ่ เป็นสัญลักษณข์ องความจงรกั ภักดนี อนหลบั อยู่ปลายเตยี ง ภาพของสนุ ัขมกั จะเปน็ สัญลกั ษณข์ องความซื่อตรงแต่เพราะสุนัขนอนหลบั กอ็ าจจะเปน็ นยั ว่า 34 สตรีในภาพอาจจะไม่ซือ่ ตรงต่อคนรกั และไปมคี วามสมั พนั ธ์กับคนอืน่
Equestrian Portrait of Charles V ,1548 : Museo del Prado (Madrid) ภาพคนขีม่ ้าของ Charles V สรา้ งขน้ึ ระหว่างเดอื นเมษายนถึงกนั ยายน 1548 ขณะท่ที ิเชียน อยทู่ ่ีราชสำ�นักของเมอื งเอาก์สบวรก์ เปน็ เครือ่ งบรรณาการแด่ชารล์ ส์ที5่ จกั รพรรดิโรมนั อนั ศกั ดิส์ ทิ ธ์ิ หลังจากชัยชนะของเขาในการรบทีม่ ลึ แบรก์ เพอ่ื ตอ่ ตา้ นกองทัพโปรเตสแตนตใ์ นเดอื นเมษายน 1547 ภาพบางสว่ นได้รับผลกระทบจากความตรงและความรูส้ กึ ของพลัง ความแขง็ แกรง่ ของม้าดเู หมือนอยู่ ในสภาพท่ถี ูกตรวจสอบและชุดเกราะทสี่ อ่ งประกายแวววาวของชารล์ สแ์ ละสแี ดงเข้มของภาพวาดเปน็ เครอ่ื งเตอื นใจถงึ การต่อสแู้ ละความกล้าหาญ ทิเชียนบนั ทึกองค์ประกอบเบื้องหนา้ ท้ังหมดไมว่ ่าจะเปน็ ม้าส่วนเกราะและเกราะของผูข้ ับขี่ - จากทีใ่ ช้ในการรบจรงิ ทัง้ ชุดเกราะและสายรัดยังคงอยู่รอดและถูก เก็บไว้ท่ี Royal Armory ในมาดรดิ Museo del Prado ได้มาในปีพ. ศ. 2370 35
Danaë (one of at least four versions) : Museo di Capodimonte (Naples) Danaë (หรอื Danaë and the Shower of Gold) เปน็ ซรี ีส์ท่มี ีองค์ประกอบเดียวกัน อยา่ งน้อยหกเวอร์ชนั โดยจิตรกรชาวอิตาลี Titian และเวิร์กชอ็ ปของเขาทีส่ ร้างขึ้นระหว่างปี 1544 ถงึ ปี 1560 ฉากน้มี พี น้ื ฐานมาจากเจ้าหญงิ ในต�ำ นานDanaëซง่ึ - เลา่ สั้น ๆ โดยกวีชาว โรมนั Ovid และ Boccaccio มีความยาวมากกว่า เธอถกู โดดเดย่ี วในหอคอยบรอนซ์ตามค�ำ ทำ�นายว่าในทส่ี ุดลกู หวั ปีของเธอจะฆ่าพ่อของเธอ แม้ว่าจะตระหนกั ถึงผลท่ีตามมา แตD่ anaë กถ็ กู ลอ่ ลวงและตั้งครรภโ์ ดย Zeus (ในเทพนิยายโรมัน Jupiter) ผู้ซ่งึ มอี ารมณห์ ืน่ กระหายลงมา จาก Mount Olympus เพอื่ หลอกลอ่ เธอในรูปแบบของการอาบน้�ำ ทองคำ� 36
Pope Paul III and his Grandsons : c,1546 Museo di Capodimonte (Naples) ภาพไดร้ ับมอบหมายจากครอบครวั Farnese และวาดภาพระหว่างการเยอื นกรุงโรมของ ทิเชียนระหว่างฤดูใบไมร้ ว่ งปี 1545 ถงึ เดอื นมถิ ุนายนปี 1546 ภาพน้แี สดงใหเ้ ห็นถงึ ความสัมพันธ์ ระหวา่ งสมเด็จพระสันตปาปาปอลที่ 3 กบั หลานชายของเขาออ็ ตตาวิโอและอเลสซานโดรฟาร์เนส แสดงใหเ้ ห็นวา่ Ottavio คกุ เขา่ ไปทางซ้ายของเขา; อเลสซานโดรสวมชดุ ของพระคาร์ดินัลยืนอยู่ ข้างหลังเขาทางขวา ภาพวาดสำ�รวจผลกระทบของความชราภาพและการหลบหลีกที่อยู่เบื้องหลัง การสบื ทอด พอลอยู่ในชว่ งอายุเจ็ดสิบปลายของเขาและปกครองในบรรยากาศทางการเมอื งทีไ่ ม่ แนน่ อนขณะที่ชารล์ สท์ ี่ 5 จักรพรรดิโรมนั อันศกั ดิ์สทิ ธ์เิ ขา้ มามอี �ำ นาจวาสนา 37
Portrait of the Vendramin Family, c 1547 : National Gallery (London) ครอบครัวเวนดรามินท่ีเคารพบูชาพระธาตุแห่งไม้กางเขนที่แท้จริงภาพเหมือนของตระกูล เวนดรามนิ ฯลฯ เปน็ ภาพวาดขนาดใหญ่ของทิเชยี นปรมาจารยช์ าวเวนิสในศตวรรษที่ 16 และ โรงฝกึ งานของเขาซง่ึ ด�ำ เนินการในช่วงต้นทศวรรษ 1540 และตอนนีอ้ ยู่ในหอศิลป์แห่งชาตใิ น ลอนดอน ผืนผ้าใบนี้ได้รับมอบหมายจากครอบครวั Vendramin ผมู้ ีพระคุณและภาพเหมือนตาม ธรรมเนยี มของชาวเวนิสโดยเฉพาะสมาชิกราชวงศเ์ ท่าน้นั ประกอบด้วยพี่นอ้ ง Andrea และ Gabriele Vendramin และลูกชายท้ังเจด็ ของ Andrea อย่างไรกต็ ามแอนเดรยี อายุมากกว่ากาเบรี ยลเพียงสามปซี ึ่งไมม่ ีใครคดิ จากสองรา่ งทนี่ ่ี มนั ยังคงไม่แนน่ อนวา่ อนั ไหน เด็กหนุ่มทง้ั สามที่คกุ เข่า 38 ทางซ้ายถูกเพ่ิมเขา้ มาโดยศลิ ปินอกี คนในภายหลงั และมีคณุ ภาพต�่ำ กว่าอยา่ งเห็นได้ชดั
ARTWORK IN Final Years
A llegory of Prudence c. 1565–1570 : National Gallery (London) 40
ทิเชียนเขยี นภาพ “อปุ มานทิ ัศนข์ องความรอบคอบ” ระหวา่ งปี ค.ศ. 1565 ถึงปี ค.ศ. 1570 เปน็ ภาพศีรษะชายสามศรี ษะหันหนา้ กันไปสามทางเหนอื สัตวส์ ามชนิด จากซ้าย เป็นหมาป่า, สิงห์โต และหมา ศีรษะชายสามคนเป็นอปุ มานิทัศนห์ รอื สญั ลกั ษณ์ของ “ชีวติ สามชว่ งของมนุษย”์ (ความเปน็ หนุม่ , ความเปน็ ผ้ใู หญ่ และ ความมอี าย)ุ ซง่ึ คล้ายกับการ วางท่าของสฟิงซ์และต่อมาบรรยายโดยอรสิ โตเติล ใบหน้าของแบบเชือ่ กนั วา่ เป็นภาพของ ทิเชยี นเอง, โอราซิโอลกู ชาย และหลานมาร์โค เวเชลลโิ อซง่ึ เช่นเดยี วกับโอซารโิ อ ทงั้ สองคน พำ�นกั และทำ�งานอยู่กับทิเชยี น ทเิ ชยี นเขียนภาพเหมอื นตนเองอีกภาพหน่งึ ในปี ค.ศ. 1567 ซ่ึงใชเ้ ปน็ ภาพท่ใี ชเ้ ปรยี บเทยี บความคล้ายคลึงของทิเชียนกบั ภาพนี้ นอกจากนั้น ใบหน้านี้ยังปรากฏในภาพเขยี นของทิเชยี นในสมยั เดียวกนั อกี หลายภาพ ภาพนเ้ี ป็นภาพเดียวท่ที ิเชียนเขียนค�ำ ขวญั : “EX PRAETERITO/PRAESENS PRUDENTER AGIT/NE FUTURA ACTIONẼ DETURPET” (จาก(ประสบการณ์ใน)อดตี , ปฏิบตั ิอยา่ งรอบคอบในปจั จุบัน, ไมท่ �ำ ลายอนาคต) 41
Diana and Callisto , c. 1559 : National Gallery (London) / National Gallery of Scotland (Edinburgh) Diana and Callisto เป็นภาพวาดทีส่ รา้ งเสร็จระหว่างปี 1556 ถงึ 1559 โดยทเิ ชียนศิลปนิ ยคุ ฟนื้ ฟศู ิลปวิทยาตอนปลายของอติ าลี ภาพนแี้ สดงใหเ้ หน็ ถึงช่วงเวลาที่เทพีไดอาน่าคน้ พบวา่ สาวใชข้ องเธอ คาลลิสโตตั้งครรภโ์ ดยจูปเิ ตอร์ ภาพวาดดังกล่าวถกู ซอื้ ร่วมกนั โดยหอศิลป์แหง่ ชาตแิ ละหอศิลปแ์ หง่ ชาติ สกอ็ ตแลนดใ์ นราคา 45 ล้านปอนดใ์ นเดือนมีนาคม 2555 นอกจากภาพวาด Diana และ Actaeon ที่ เปน็ คูก่ นั แลว้ ภาพนีย้ งั จดั แสดงโดยสลบั กนั ระหว่างลอนดอนและเอดินบะระ มีรนุ่ ตอ่ มาโดย Titian และ 42 เวริ ก์ ชอ็ ปของเขาใน Kunsthistorisches Museum ในเวยี นนา
Venus and a Lute Player , c. 1565-1570 : Metropolitan Museum of Art (New York) Venus and the Lute Player จุดสุดยอดของความกังวลอนั ยาวนานของ Titian กับธีมของเทพธดิ านดู้ ทกี่ ำ�ลังเอนกายมอี ยสู่ องรนุ่ : อนั น้ใี นเคมบรดิ จ์ซง่ึ เป็นภาพท่ีเสรจ็ สมบรู ณ์ กว่าและผ้าใบใน The Metropolitan Museum of Art ในนวิ ยอรก์ ซง่ึ ยังคงอยู่ในสตดู ิโอใน ฐานะรคิ อรโ์ ดบนั ทึกขององค์ประกอบท่ีถูกปิดก้ันอย่างเตม็ ท่ี แตย่ งั ไมส่ มบูรณ์ (หลังจากการเสยี ชีวิตของเจ้านายอาจเปน็ หนงึ่ ในภาพที่ Tintoretto ได้มาและในท่ีสดุ ก็ได้รับการตกแตง่ ด้วยมอื อีก ขา้ งหนงึ่ ซึ่งอาจเปน็ ของ Domenico ลกู ชายของ Tintoretto) ภาพวาดของ Cambridge อย่ใู นชดุ ของจกั รพรรดริ ดู อลฟ์ ที่ 2 43
Self-portrait , c. 1567 : Museo del Prado (Madrid) ในปีระหว่างปี 1567 ถึงปี 1568 เขาได้สร้างภาพวาดสองภาพซึ่งเป็นผล งานชิ้นเอกที่ดีที่สุดของเขาคือภาพเหมือนของ Jacopo Stradathe เวียนนาและ ภาพเหมือนตนเองของปราโด ภาพตัวเองของปราโดเป็นภาพตัวเองชิ้นที่สองที่ทิเชีย นผลิตขึ้นก่อนหน้านี้คือภาพเหมือนตนเองของกรุงเบอร์ลินที่เขาวาดเมื่อ 15 ปีก่อน ผลงานในเบอร์ลินแสดงให้เห็นว่าศิลปินเป็นคนที่มีพลังในท่าทางที่ตื่นตัวและมีชีวิตชีวา ในนั้นเขาสวมเครื่องประดับของความเป็นอัศวินและแสดงสถานะที่ยิ่งใหญ่ของเขา อย่างมั่นใจ ภาพวาดมีความรู้สึกเคลื่อนไหวพร้อมความรู้สึกเคลื่อนไหวและความตื่นตัว 44
Tarquin and Lucretia,1571 : Fitzwilliam Museum (Cambridge) ตามประเพณขี องชาวโรมนั ลเู ครเทีย ซง่ึ นับถอื ศาสนาครสิ ตใ์ นฐานะลเู ครซเปน็ สตรีผสู้ ูงศกั ดใิ์ นกรุงโรมโบราณท่ีถกู Sextus Tarquinius (Tarquin) ขม่ ขนื เปน็ บตุ รชาย ของกษัตริย์องค์สุดท้ายของโรมเป็นสาเหตุของการก่อกบฏท่ีโค่นล้มระบอบกษัตริย์โรมัน และนำ�ไปสกู่ ารเปลย่ี นแปลงการปกครองของโรมนั จากราชอาณาจกั รเป็นสาธารณรฐั ไมม่ ี แหล่งข้อมลู รว่ มสมัย ขอ้ มลู เก่ยี วกบั Lucretia การข่มขนื และการฆา่ ตวั ตายของเธอและผล ที่ตามมาของการเริ่มต้นของสาธารณรัฐโรมันนี้มาจากเร่ืองราวต่อมาของนักประวัติศาสตร์ ชาวโรมัน Livy และ Greco-Roman Dionysius of Halicarnassus 45
Pietà , c. 1570–1576 : Accademia (Venice) “ปีเอตะ” เป็นภาพพระแม่มารีประคองร่างพระเยซโู ดยมีนโิ คเดอมัส (Nicodemus) คุกเขา่ ชว่ ยอยูข่ า้ งๆ ฉากหลังเปน็ มขุ โค้งใหญ่แบบแมนเนอรสิ ม์ นโิ คเดอมัสอาจจะเปน็ ภาพเหมอื น ตนเองของทเิ ทยี นท่ีเป็นสญั ลกั ษณ์ในการมองเหน็ ความตายทีจ่ ะมาถงึ บนใบหน้าของพระเยซู ทาง ด้านซ้ายเปน็ นักบญุ แมรี แม็กดาเลนที่ท�ำ ให้โครงสร้างของภาพเปน็ สามเหลี่ยมอย่างอุดมคติ 46
วาระสุดท้าย อนสุ าวรยี ท์ เิ ชียน ทิเชียนกย็ ังคงรับงานตอ่ จนวาระสุดท้าย และได้เลือกท่บี รรจุศพเอาไวท้ ี่ ชาเปลแหง่ กางเขนที่วดั แห่งฟราน และใช้ภาพ “ปเี อตา้ ” แก่พระฟรานซิสคนั ในการ แลกเปลย่ี นกบั หลมุ ที่จะฝังซงึ่ เป็นภาพทีม่ ีตัวทเิ ชยี นเองและลกู ชายโอราซิโออยู่ในภาพ แต่งานน้เี ปน็ งานเขยี นท่ยี ังเขยี นไมเ่ สร็จ ตอ่ มาทิเชยี นเปลีย่ นใจใหก้ ลับไปบรรจทุ บี่ ้าน เกดิ ทพ่ี ิเอเว จนกระทง่ั ทเิ ชียนมาเสยี ชวี ิตดว้ ยกาฬโรคท่รี ะบาดในเวนิสเมอื่ วันที่ 27 สิงหาคม ค.ศ. 1576 ทิเทยี นเป็นผ้เู ดยี วที่เปน็ เหยื่อของโรครา้ ยที่ไดร้ ับการทำ�พธิ ีและ ฝังในวดั ท่บี าซิลกิ าซานตามาเรีย กลอรโิ อซา เดอิ ฟราริ ตามท่ีตั้งใจไวแ้ ตแ่ รง งาน “ปี เอตา้ ” มาเขียนเสร็จโดย ปาร์มาผลู้ กู (Palma the Younger) ทเิ ชยี นนอนอย่ไู ม่ไกล จากภาพเขียนทมี่ ีชอื่ เสียงของตนเอง “พระแมม่ ารีเปซาโร” หลุมศพของทิเชียนไม่มี เคร่ืองหมายจนกระท่ังตอ่ มาอีกนานเม่อื ผู้ปกครองออสเตรยี นจ้างอันโตนโิ อ คาโนวา (Antonio Canova) ให้สร้างอนุสาวรยี ์ใหญใ่ ห้ 47
Search
