BOBBYtutor Biology Note การถายทอดลักษณะทางพันธุกรรม (ตอนที่ 1) ลกั ษณะทางพนั ธกุ รรม ลกั ษณะทางพนั ธกุ รรม หมายถงึ ลกั ษณะของสง่ิ มชี วี ติ ทถ่ี กู ควบคมุ โดยกรดนวิ คลอี กิ ชนดิ DNA หรอื RNA ทส่ี ามารถถา ยทอดจากรนุ หนง่ึ ไปยงั รนุ ตอ ๆ ไป โดยอาศยั เซลลส บื พนั ธหุ รอื เซลลช นดิ อน่ื ๆ เปน สอ่ื กลางในการถา ยทอด ประเภทของลกั ษณะทางพนั ธกุ รรม ลกั ษณะทางพนั ธกุ รรมจําแนกเปน 2 ประเภท คือ 1. ลกั ษณะทม่ี คี วามแปรผนั ไมต อ เนอ่ื ง (Discontinuous variation) เปน ลกั ษณะพนั ธกุ รรมท่ี - แยกความแตกตา งกนั ไดอ ยา งเดน ชดั - มกั ถกู ควบคมุ ดว ยยนี นอ ยคู - มกั เกย่ี วขอ งกบั ทางดา นคณุ ภาพ (Qualitative trait) - ตวั อยา งลกั ษณะทม่ี คี วามแปรผนั ไมต อ เนอ่ื ง เชน การหอ ลน้ิ การถนดั ใชม อื ขวาหรอื มอื ซา ย จาํ นวนชั้นของ หนงั ตา คนผวิ เผอื กกบั คนผวิ ปกติ การมหี รอื ไมม ลี กั ยม้ิ การเวยี นของขวญั พนั ธกุ รรมหมเู ลอื ด การมตี ง่ิ หหู รอื ไมม ตี ง่ิ หู 2. ลกั ษณะทม่ี คี วามแปรผนั ตอ เนอ่ื ง (Continuous variation) เปน ลกั ษณะพนั ธกุ รรมท่ี - ไมส ามารถแยกความแตกตา งไดอ ยา งเดน ชดั - มกั ถกู ควบคมุ ดว ยยนี หลายคู (Polygenes หรอื Multiple genes) - มกั เกย่ี วขอ งกบั ทางดา นปรมิ าณ (Quantitative trait) - ตวั อยา งลกั ษณะทม่ี คี วามแปรผนั ตอ เนอ่ื ง เชน สผี วิ ปกตขิ องคน นํ้าหนกั สว นสงู ผลผลิต ระดับ- สตปิ ญ ญา เปน ตน คําศพั ทท ค่ี วรทราบในการศกึ ษาพนั ธศุ าสตร 1. เซลลส บื พนั ธุ (Gamete หรือ Sex cell) หมายถงึ ไข (Egg) หรอื สเปร ม (Sperm) ซง่ึ เปน โครงสรา งทบ่ี รรจุ สารพนั ธกุ รรมทจ่ี ะถา ยทอดไปยงั รนุ ลกู เมอ่ื มกี ารปฏสิ นธเิ กดิ ขน้ึ ในเซลลส บื พนั ธจุ ะไมม ยี นี ทเ่ี ปน อลั ลลี (Allele) กนั 2. ลกั ษณะเดน (Dominance) หมายถงึ ลกั ษณะทป่ี รากฏออกมาในรนุ ลกู หรอื รนุ ตอ ๆ ไปเสมอ เชน การถนดั มือขวา หนงั ตา 2 ชั้น 3. ลกั ษณะดอ ย (Recessive) หมายถงึ ลกั ษณะทไี่ มม โี อกาสปรากฏในรนุ ตอ ไป เปน ยนี ทแ่ี ฝงอยจู ะถกู ขม โดยยนี เดน 4. ยนี (Gene) หมายถงึ หนว ยควบคมุ ลกั ษณะพนั ธกุ รรมของสง่ิ มชี วี ติ ซง่ึ เปน สารเคมจี ําพวกกรดนวิ คลอี กิ (Nucleic acid) โดยเฉพาะชนิด DNA จะพบมากทส่ี ดุ หรือชนิด RNA ในไวรสั บางชนดิ และไวรอยด 5. โฮโมไซกัสยีน (Homozygous gene) หมายถงึ ยนี ทเ่ี หมอื นกนั อยดู ว ยกนั เชน TT, tt, AA, bb, IAIA, ii 6. เฮเทอโรไซกสั ยนี (Heterozygous gene) หมายถงึ ยนี ทต่ี า งกนั อยดู ว ยกนั เชน Tt, Aa, Bb, IAIB, IAi 7. จโี นไทป (Genotype) หมายถงึ ลกั ษณะหรอื แบบของยนี ทค่ี วบคมุ ลกั ษณะ จาํ แนกเปน 3 ประเภท คือ 7.1 Homozygous genotype หมายถงึ จโี นไทปท ม่ี ยี นี เหมอื นกนั มกั เรยี กวา พนั ธแุ ท ซง่ึ มี 2 ประเภท คือ - Homozygous dominance เปน จโี นไทปท ปี่ ระกอบดว ยยนี เดน เชน TT, SS, IAIA, IBIB มกั เรยี กวา พนั ธแุ ทข องลกั ษณะเดน - Homozygous recessive เปน จโี นไทปท ป่ี ระกอบดว ยยนี ดอ ย เชน tt, ss, ii มกั เรยี กวา พนั ธแุ ท ของลกั ษณะดอ ย
BOBBYtutor Biology Note 7.2 Heterozygous genotype เปน จโี นไทปท ป่ี ระกอบดว ยยนี ตา งกนั มกั เรยี กวา พนั ธทุ าง เชน Tt, IAi, IAIB 7.3 Hemizygous genotype เปน จโี นไทปท ป่ี ระกอบดว ยยนี เพยี งยนี เดยี วในการควบคมุ พนั ธกุ รรมหนง่ึ เชน XCY 8. ฟโ นไทป (Phenotype) หมายถงึ ลกั ษณะของสง่ิ มชี วี ติ ทป่ี รากฏออกมาเนอ่ื งจากการแสดงออกของยนี และ อทิ ธพิ ลของสง่ิ แวดลอ ม ฟโ นไทป = จโี นไทป + สง่ิ แวดลอ ม 9. โฮโมโลกัสโครโมโซม (Homologous chromosome) หมายถงึ โครโมโซมทเ่ี ปน คกู นั มขี นาดและรปู รา งภายนอก เหมอื นกนั (แตย นี ภายในอาจแตกตา งกนั ) โดยทอ นหนง่ึ มาจากพอ ทอ นหนง่ึ มาจากแม 10. โฮโมไซกัสโครโมโซม (Homozygous chromosome) หมายถงึ โครโมโซมที่เปนโฮโมโลกัสกัน และมยี นี ทเ่ี ปน โฮโมไซกสั กนั อยา งนอ ย 1 คู กฎพนั ธกุ รรมของเมนเดล เมนเดลไดท ดลองผสมถว่ั ลนั เตาทม่ี ลี กั ษณะตา งๆ กนั 7 ลกั ษณะซง่ึ กระจายอยบู นโครโมโซมตา งทอ นกนั ดงั ภาพ โดยไดทาํ การทดลองนานถงึ 7 ป จงึ พบกฎเกณฑก ารถา ยทอดลกั ษณะตา งๆ และไดร บั การยกยอ งเปน บดิ าแหง วชิ า พนั ธศุ าสตร (Father of Genetics) ลกั ษณะทน่ี ํามาศึกษา รูปราง สีของ สขี องเปลอื ก รูปรางของ สีของ ตําแหนง ความสงู ของเมล็ด เมลด็ หมุ เมลด็ ฝก ถว่ั ทแ่ี ก ฝก ถว่ั ของดอก ของ เตม็ ท่ี ออน ลําตน ลกั ษณะเดน สงู กลม เหลือง มสี เี ทา อวบเตง เขยี ว ทก่ี ง่ิ ลกั ษณะดอ ย ขรุขระ เขยี ว ขาว คอดแฟบ เหลอื ง ทย่ี อด เตย้ี แสดงลกั ษณะทง้ั 7 ของถว่ั ทเ่ี มนเดลไดศ กึ ษา
BOBBYtutor Biology Note ความสาํ เรจ็ ของเมนเดลเนอ่ื งจาก 1. ลกั ษณะทเ่ี มนเดลศกึ ษาถกู ควบคมุ ดว ยยนี เพยี งคเู ดยี วเทา นน้ั และสามารถแยกลกั ษณะตา งๆ ไดอ ยา งชดั เจน เชน ตน สงู ตน เตย้ี เมลด็ เรยี บ เมล็ดขรุขระ เปน ตน 2. ตน ถว่ั ลนั เตาเปน ถว่ั ทห่ี างา ย ปลกู งา ย อายสุ น้ั และใหเ มลด็ ไดจ ํานวนมาก นอกจากนส้ี ามารถควบคมุ การ ผสมพันธุได 3. เมนเดลใชรุนพอแม (Parent breeding) ทเ่ี ปน พนั ธแุ ทม าผสมกนั ทาํ ใหไ ดล กั ษณะตา งๆ ทอ่ี อกมาเปน แบบแผนเดยี วกนั กฎการถา ยทอดลกั ษณะพนั ธกุ รรมของเมนเดล ทส่ี ําคญั คือ กฎขอ ท่ี 1 กฎแหง การแยก (Law of segregation) มสี าระสคาํ ญั ดงั นค้ี อื : ยนี ทอ่ี ยคู กู นั จะแยกตวั ออกจากกนั ไปอยใู นแตล ะเซลลส บื พนั ธุ กอ นทจ่ี ะมารวมตวั กนั ใหมเ มอ่ื มกี ารปฏสิ นธิ กฎขอ นเ้ี มนเดลไดจ ากการผสมโดยพจิ ารณายนี คเู ดยี วทม่ี ลี กั ษณะตรงขา มกนั เดน ชดั (ลกั ษณะ เดน กบั ลกั ษณะดอ ย) ดงั แผนภาพ Aa A a เซลลสืบพันธุ : สดั สว นของจโี นไทปแ ละฟโ นไทปจ ากการผสมโดยพจิ ารณายนี คเู ดยี ว (Monohybrid cross) ตัวอยาง ถา นําถว่ั ลนั เตารนุ พอ แม (P) ลกั ษณะเมลด็ กลมกบั เมลด็ ขรขุ ระทต่ี า งเปน พนั ธแุ ทม าผสมกนั จะไดร นุ ลกู (F1) มจี โี นไทปแ ละฟโ นไทปช นดิ เดยี วกนั ทง้ั หมด และปลอ ยใหร นุ F1 ผสมกนั เองไดร นุ หลาน (F2) จะไดจ โี นไทป แตกตา งกนั เปน 3 ชนิดในสดั สว น 1 : 2 : 1 และไดฟ โ นไทปแ ตกตา งกนั เปน 2 ชนิดในสดั สว น 3 : 1 ซง่ึ พจิ ารณาไดต ามแผนภาพดงั น้ี
BOBBYtutor Biology Note รนุ พอ แม (P) ฟโ นไทป เมล็ดกลม ฟโ นไทป เมล็ดขรุขระ เซลลส บื พนั ธุ จีโนไทป RR จีโนไทป rr RR rr F1 : จีโนไทป Rr จโี นไทป Rr จโี นไทป Rr จีโนไทป Rr ฟโนไทป เมลด็ กลม ฟโ นไทป เมลด็ กลม ฟโ นไทป เมล็ดกลม ฟโนไทป เมลด็ กลม เซลลส บื พนั ธุ R r Rr F2 : จโี นไทป RR จีโนไทป RR จโี นไทป Rr จีโนไทป rr ฟโ นไทป เมลด็ กลม ฟโ นไทป เมลด็ กลม ฟโ นไทป เมลด็ กลม ฟโนไทป เมล็ดขรุขระ สรุป 1. ในรนุ F1 มจี โี นไทปเ ปน Rr ทง้ั หมด และมฟี โ นไทปเ ปน เมลด็ กลมทง้ั หมด แสดงวา อลั ลลี R แสดงลกั ษณะ เดน หรอื ลกั ษณะขม อลั ลลี r อยา งสมบรู ณ 2. ในรนุ F2 มจี โี นไทป 3 ชนิด คือ RR : Rr : rr ในสดั สว น 1 : 2 : 1 แตม ฟี โ นไทป 2 ชนิด คือ เมลด็ กลม : เมล็ดขรุขระ ในสดั สว น 3 : 1 กฎขอ 2 กฎแหง การรวมกลมุ อยา งอสิ ระ (Law of independent assortment) กฎขอ นมี้ สี าระสําคญั ดงั น้ี : ยนี ทเ่ี ปน คกู นั เมอ่ื แยกออกจากกนั แลว แตล ะยนี จะไปกบั ยนี อน่ื ใดกไ็ ดอ ยา งอสิ ระนน่ั คอื เซลลส บื พนั ธจุ ะมกี ารรวมกลมุ ของหนว ยพนั ธกุ รรมของลกั ษณะตา งๆ โดยการรวมกลมุ ทเ่ี ปน ไปอยา งอสิ ระ จงึ ทําให สามารถทํานายผลทเ่ี กดิ ขน้ึ ในรนุ ลกู รนุ หลานได กฎขอ นเ้ี มนเดลไดจ ากการศกึ ษาการถา ยทอดลกั ษณะโดยพจิ ารณาจาก ยนี 2 คู (Dihybrid cross)
BOBBYtutor Biology Note Aa Bb (AaBb) เซลลส บื พนั ธุ A BA ba Ba b ทเ่ี กดิ ขน้ึ มยี นี ตา งกนั 4 แบบ (AB) (Ab) (aB) (ab) 1:1:1:1 ดงั นน้ั เราสามารถใชส ตู รหาชนดิ เซลลส บื พนั ธุ คือ 2n (n = จาํ นวนคูของ Heterozygous gene) ตัวอยาง สง่ิ มชี วี ติ ชนดิ หนง่ึ มจี โี นไทป AaBbCc จะสรา งเซลลส บื พนั ธทุ ม่ี ยี นี ตา งกนั ไดก แ่ี บบ วธิ ที ่ี 1 ใชส ตู ร ชนดิ เซลลส บื พนั ธุ = 2n วธิ ที ่ี 2 = 23 = 8 ชนิด ใชก ฎแหง การรวมกลมุ โดยอสิ ระ C = ABC B c = ABc A C = AbC b c = Abc C = aBC B c = aBc a C = abC b c = !abc เซลลส บื พนั ธตุ า งกนั 8 ชนดิ
BOBBYtutor Biology Note ขอควรทราบ 1. ยนี ทอ่ี ยใู นเซลลส บื พนั ธเุ ดยี วกนั จะตอ งไมม ยี นี ทเ่ี ปน คอู ลั ลลี กนั 2. โครโมโซมทอ่ี ยใู นเซลลส บื พนั ธเุ ดยี วกนั จะตอ งไมม โี ครโมโซมทเ่ี ปน คกู นั หรอื เปน โฮโมโลกสั กนั เนอ่ื งจาก เซลลส บื พนั ธม กั เกดิ จากแบง เซลลแ บบไมโอซสิ สดั สว นของจโี นไทป และฟโ นไทปข องการผสมโดยพจิ ารณายนี 2 คู (Dihybrid cross) โดยปกตถิ า ผสมระหวา งพอ แมท ม่ี ลี กั ษณะตรงขา มกนั อยสู องลกั ษณะ และแสดงลกั ษณะเดน อยา งสมบรู ณ รนุ F2 จะไดส ดั สว นของฟโ นไทปเ ปน 9 : 3 : 3 : 1 ทง้ั นเ้ี นอ่ื งจากการแยกกนั ของยนี แตล ะคไู ปสเู ซลลส บื พนั ธเุ ปน อสิ ระจากคู อื่นๆ ตามกฎแหง การรวมกลมุ อยา งอสิ ระของเมนเดล ตวั อยา งเชน ถา สง่ิ มชี วี ติ ชนดิ หนง่ึ มจี โี นไทปเ ปน BbSs เมื่อสราง เซลลส บื พนั ธุ ยนี B กบั b ซง่ึ เปน อลั ลลี กนั จะแยกออกจากกนั ไปอยตู า งเซลลส บื พนั ธกุ นั และในทํานองเดยี วกนั ยนี S กบั s ซง่ึ เปน อลั ลลี กนั กจ็ ะแยกออกจากกนั ไปอยตู า งเซลลส บื พนั ธกุ นั และในเซลลส บื พนั ธหุ นง่ึ ๆ ยนี B จะไปอยกู บั ยนี S หรอื s กไ็ ด และในทํานองเดยี วกบั ยนี b จะไปอยกู บั ยนี S หรอื s กไ็ ด ดงั นน้ั จงึ ทาํ ใหโ อกาสทจ่ี ะเกดิ เซลลส บื พนั ธไุ ด เปน 4 ชนิดคือ BS : Bs : bS : bs = 1 : 1 : 1 : 1 ดงั ภาพ จโี นไทป BbSs กฎแหง การแยก (สอดคลอ งกบั แอนาเฟส-1) B bS s กฎแหง การรวมกลมุ อยา งอสิ ระ BS Bs bS bs 1 : 1: 1 : 1 ตัวอยาง ถา ผสมถว่ั เมลด็ เรยี บสเี หลอื งทเ่ี ปน Homozygous dominance กบั ถว่ั เมลด็ ขรขุ ระสเี ขยี วทเ่ี ปน Homozygous recessive จะไดล กู F1 ถา นํา F1 ผสมกันเอง จงหา F2 genotype และ F2 phenotype วธิ ที ํา 1. สรา งตาราง Punnet squarc 2. สรา งเสน แบบแตกแขนง (Branching หรอื Forked-Line method) 3. ใชห ลกั ความนา จะเปน (Probability) โดยผสมทลี ะลกั ษณะ
BOBBYtutor Biology Note 1. ตารางพนั เนต (Punnet Square) ของ F2 ssyy รุนพอแม (P) : SSYY × (เมลด็ ขรขุ ระสเี ขยี ว) (เมลด็ เรยี บสเี หลอื ง) SsYy (เมลด็ เรยี บสเี หลอื ง) เซลสืบพันธุ F 1 SY Sy sY sy F2 Genotype : - เซลลสืบพันธุเพศผู SY Sy sY sy เซลลสืบพันธุเพศเมีย SY SSYY SSYy SsYY SsYy Sy SSYy SSyy SsYy Ssyy sY SsYY SsYy ssYY ssYy sy SsYy Ssyy ssYy ssyy จากตาราง จโี นไทปม ี 9 ชนิด (16 Combinations) คือ 1/16 SSYY 2/6 Ssyy 2/16 SSYy 1/6 ssYY 1/16 SSyy 2/16 ssYy 2/16 SsYY 1/16 ssyy 4/16 SsYy สตู ร หาชนดิ จโี นไทป = 3n (n = จาํ นวนคูของ Heterozygous gene) เชน จากกรณตี วั อยา งผสม YySs เขา ดว ยกนั จะเหน็ วา n = 2 คอื จาํ นวนคขู อง Heterozygous gene มี 2 คู ดงั นนั้ ชนดิ จโี นไทปจ งึ มี 9 ชนดิ (32 = 9) จากตารางพนั เนต ฟโ นไทป 4 ชนิด คือ 9/16 เมลด็ เรยี บสเี หลอื ง (S_Y_) 3/16 เมล็ดขรุขระสีเหลือง (ssY_) 3/16 เมลด็ เรยี บสเี ขยี ว (S_yy) 1/16 เมล็ดขรุขระสีเขียว (ssyy)
BOBBYtutor Biology Note สตู ร หาชนดิ ของฟโ นไทปค อื 2n (n = จาํ นวนคูของ Heterozygous gene) จากกรณตี วั อยา งมี Heterozygous gene 2 คู คือ Ss และ Yy ดงั นน้ั จํานวนชนดิ ฟโ นไทปเ ทา กบั 22 = 4 ชนิด 2. สรา งเสน แบบแตกแขนง (Branching หรือ Forked-line method) 2.1 หาชนดิ จโี นไทป : ใหแ ยกคยู นี แลว ผสมทลี ะลกั ษณะเปน Monohybrid พรอ มกบั นําความนา จะเปน ของแต ลกั ษณะมาคณู กนั ดงั น้ี Ss × Ss Yy × Yy 1/4 SS, 2/4 Ss, 1/4 ss 1/4 YY, 2/4 Yy, 1/4 yy 1/4 YY 1/16 SSYY 1/4 SS 2/4 Yy 2/16 SSYy 1/4 yy 1/16 SSyy 1/4 YY 2/16 SsYY 2/4 Ss 2/4 Yy 4/16 SsYy 1/4 yy 2/16 Ssyy 1/4 YY 1/16 ssYY 1/4 ss 2/4 Yy 2/16 ssYy 1/4 yy 1/16 ssyy 2.2 หาชนดิ และสดั สว นฟโ นไทป : ใหร วมจโี นไทป ฟโ นไทป เปน แบบเดยี วกนั แลว นาํ ไปผสมกบั แตล ะลกั ษณะ โดยนําคา ความนา จะเปน มาคณู กนั ดงั น้ี 3/4 S_ 3/4 Y_ 9/16 S_Y_(เมลด็ เรยี บสเี หลอื ง) 1/4 yy 3/16 S_yy (เมลด็ เรยี บสเี ขยี ว) 1/4 ss 3/4 Y_ 3/16 ssY_ (เมลด็ ขรขุ ระสเี หลอื ง) 1/4 yy 1/16 ssyy (เมลด็ ขรขุ ระสเี ขยี ว) 3. ใชห ลกั ความนา จะเปน (Probability) ใหผ สมทลี ะลกั ษณะ (Monohybrid cross) และนําคา ความนา จะเปน ของแตล ะลกั ษณะมาคณู กนั เชน Ss × Ss Yy × Yy 1/4 SS, 2/4 Ss, 1/4 ss 1/4 YY, 2/4 Yy, 1/4 yy
BOBBYtutor Biology Note 3.1 จงหาโอกาสทจ่ี ะไดจ โี นไทปเ ปน Heterozygous ของทง้ั 2 ลกั ษณะ จะไดค ําตอบเปน 2/4 Ss × 2/4 Yy = 4/16 SsYy 3.2 จงหาโอกาสทจ่ี ะไดจ โี นไทปเ ปน Homozygous recessive ของทง้ั 2 ลกั ษณะ จะไดค ําตอบเปน 1/4 ss × 1/4 yy = 1/16 ssyy 3.3 จงหาโอกาสทจ่ี ะไดฟ โ นไทปเ ปน เมลด็ เรยี บสเี ขยี ว จะไดค ําตอบเปน 3/4 S_ × 1/4 yy = 3/16 S_ yy (เมลด็ เรยี บสเี ขยี ว) 3.4 จงหาโอกาสทจ่ี ะไดฟ โ นไทปเ ปน เมลด็ เรยี บสเี หลอื ง จะไดค ําตอบเปน 3/4 S_ × 3/4 Y_ = 9/16 S_Y_ (เมลด็ เรยี บสเี หลอื ง) แบคครอส (Back cross) แบคครอส (Back cross) เปน การผสมระหวา งลกู ผสม (Hybrid) กบั รนุ พอ หรอื แม (Parental genotype) อนั ใด อนั หนง่ึ ทเ่ี ปน ลกั ษณะดอ ย (Homozygous recessive) รุนพอแม : เมลด็ กลม × เมลด็ ขรขุ ระ RR rr เซลลสืบพันธุ Rr F1 : Rr เมลด็ กลม Back cross : F1 Rr × rr Rr r r Rr Rr rr rr 2Rr : 2rr เมลด็ กลม : เมลด็ ขรขุ ระ โดยสว นมากการผสม Back cross นม้ี กั เปน การผสมระหวา งลกู F1 (Heterozygote) กบั พอ หรอื แมท เ่ี ปน ลกั ษณะดอ ยพนั ธแุ ท (Homozygous recessive) เปน สว นใหญ
BOBBYtutor Biology Note เทสตค รอส (Test cross) เทสตค รอส (Test cross) เปน การผสมระหวา ง 1. ลกู ชว งใดๆ กไ็ ด กบั รนุ พอ แมท เ่ี ปน ลกั ษณะดอ ย (Recessive parental type) ซง่ึ กรณนี บ้ี างครง้ั อาจถอื เปน Back cross แบบหนง่ึ กไ็ ด 2. สง่ิ มชี วี ติ ทไ่ี มท ราบจโี นไทป (Unknown genotype) กบั ตวั ทดสอบทเ่ี ปน ลกั ษณะดอ ย (Recessive tester) โดยทว่ั ไปการผสมแบบนเ้ี ปน การตรวจสอบของจโี นไทปว า มจี โี นไทปเ ปน พนั ธแุ ท (Homozygous genotype) หรอื พนั ธทุ าง (Heterozygous genotype) เชน รุนพอแม : เมลด็ กลม × เมลด็ ขรขุ ระ RR rr Test cross progenies : Rr (เมลด็ กลมทง้ั หมด) รุนพอแม : เมลด็ กลม × เมลด็ ขรขุ ระ Rr rr Test cross progenies : Rr , rr = 1 : 1 (กลม) (ขรขุ ระ) ระดบั การแสดงลกั ษณะเดน 1. การถา ยทอดลกั ษณะเดน อยา งสมบรู ณ การถา ยทอดลกั ษณะเดน อยา งสมบรู ณ (Complete dominance) หมายถงึ การแสดงลกั ษณะเดน หรอื การขม ของอลั ลลี เดน ตอ อลั ลลี ดอ ยเปน ไปไดอ ยา งสมบรู ณ ทําใหจ โี นไทปท เ่ี ปน โฮโมไซกสั ของลกั ษณะเดน (Homozygous dominant genotype) และเฮเทอโรไซกสั มฟี โ นไทปเ หมอื นกนั เชน RR = Rr เมลด็ เรยี บ ดงั ตวั อยา งการทดลองของ เมนเดล 2. การถา ยทอดลกั ษณะเดน แบบไมส มบรู ณ การถา ยทอดลกั ษณะเดน แบบไมส มบรู ณ (Incomplete dominance หรอื Partial dominance) หมายถงึ การทอ่ี ลั ลลี หนง่ึ แสดงการขม อลั ลลี ของมนั ไดแ ตเ ปน ไปอยา งไมส มบรู ณ ทาํ ใหจ โี นไทปท เ่ี ปน เฮเทอโรไซกสั มลี กั ษณะของ ฟโ นไทปค อ นไปทางโฮโมไซกสั ของลกั ษณะเดน กรณนี จ้ี ะไดส ดั สว นของจโี นไทปแ ละฟโ นไทปเ ทา กนั ตวั อยา งเชน พนั ธกุ รรมของสดี อกลน้ิ มงั กร และดอกบานเยน็ หรอื ในสตั ว เชน สีขนของวัวชนิดหนึ่ง
BOBBYtutor Biology Note P แดงพันธุแท× ขาวพันธุแท รุนพอแม ดอกสีแดง ดอกสีขาว RR WW RW F1 สีชมพู RW ผสมตัวเอง ดอกสีชมพู RW × RW F2 1 ชมพู WR 1 แดง 2 RW 4 R สีชมพู W RR WW F2 สีแดง RW สีขาว สีชมพู 1 ขาว 4 ขอสรุปจากตาราง 1. จโี นไทปร นุ F1 เปนเฮเทอโรไซกัส (RW) และมฟี โ นไทปม สี ชี มพทู ง้ั หมด 2. จโี นไทปใ นรนุ F2 มี 3 ชนิด คือ RR, RW, WW เปน สดั สว น 1 : 2 : 1 3. ฟโ นไทปใ นรนุ F2 มี 3 ชนิด คือ ดอกสแี ดง, ดอกสชี มพู, ดอกสขี าว เปน สดั สว น 1 : 2 : 1 3. การแสดงลกั ษณะเดน พเิ ศษ (Overdominance) การถายทอดลักษณะเดนพิเศษเปนการถายทอดลักษณะท่ีเกิดข้ึนเน่ืองจากเฮเทอโรไซกัสมีฟโนไทปเหนือกวา ฟโ นไทปท เ่ี ปน โฮโมไซกสั ของลกั ษณะเดน เชน ลกู ผสม Tt ทเ่ี กดิ ขน้ึ ในลกั ษณะนเ้ี รยี ก เฮเทอโรซิส (Heterosis) หรอื ไฮบรดิ วเิ กอร (Hybrid vigor) พอแม : ถว่ั ตน สงู 3 ฟตุ × ถว่ั ตน สงู 1 ฟตุ (TT) (tt) ถว่ั ตน สงู 5 ฟตุ ลูก : (Tt) 4. การถา ยทอดลกั ษณะเดน รว มกนั (Co-dominance) การถา ยทอดลกั ษณะเดน รว มกนั หมายถงึ การทย่ี นี แตล ะอลั ลลี จะแสดงออกรว มกนั ในลกู ผสมเนอ่ื งจากตา ง เปน ลกั ษณะเดน ทง้ั คขู ม กนั ไมล ง เชน พนั ธกุ รรมหมเู ลอื ดระบบ ABO พบวา อลั ลลี IA เปน Co-dominance กบั อลั ลลี IB ดงั นน้ั ผทู ม่ี จี โี นไทป IAIB จะมเี ลอื ดหมู AB
BOBBYtutor Biology Note มัลติเปลอัลลีลส (Multiple alleles) อัลลีล หรืออัลลีโลมอรฟ อัลลีล หรืออัลลีโลมอรฟ (Allele หรือ Allelomorph) หมายถงึ ยนี ตา งชนดิ กนั ทเ่ี ขา คกู นั ได หรอื หนว ยกรรม- พนั ธทุ ต่ี า งชนดิ กนั แตอ ยใู นตาํ แหนง เดยี วกนั (Locus) ของโครโมโซมที่เปนคูกัน (Homologous chromosome) และ ควบคมุ ลกั ษณะพนั ธกุ รรมเดยี วกนั ตวั อยา งเชน ลกั ษณะความสงู ของตน ถว่ั ถกู ควบคมุ ดว ยยนี 2 อลั ลลี คอื ยนี ทค่ี วบคมุ ลกั ษณะเดน (T) กบั ยนี ทค่ี วบคมุ ลกั ษณะดอ ย (t) ดงั นน้ั ยนี T จงึ เปน อลั ลลี กบั ยนี t T โฮโมโลกสั โครโมโซม t ตาํ แหนง ของยนี ทค่ี วบคมุ ความสงู ของตน ถว่ั ตําแหนง ของยนี ทค่ี วบคมุ ความสงู ของตน ถว่ั อัลลีล T นาํ ลกั ษณะสงู อัลลีล t นําลกั ษณะเตย้ี ดงั นน้ั ยนี T เปน อลั ลลี กบั ยนี t มลั ตเิ ปล อลั ลลี ส หมายถงึ พนั ธกุ รรมลกั ษณะใดลกั ษณะหนง่ึ ทถ่ี กู ควบคมุ ดว ยยนี มากกวา 2 อลั ลลี ส (Alleles) ทต่ี ําแหนง (Locus) หนง่ึ ของโครโมโซมทเ่ี ปน คกู นั (Homologous chromosome) เชน พนั ธกุ รรมเลอื ดระบบ ABO มยี นี ควบคมุ 3 อลั ลลี ส คือ IA เปนยีนนาํ แอนตเิ จน A IB เปน ยนี นาํ แอนตเิ จน B i เปน ยนี ดอ ยตอ ทง้ั IA และ IB ไมน ําแอนตเิ จน โดย IA กบั IB เปน Co-dominance IA IB i A B และ i Locus ของ I , I จากอลั ลลี ทง้ั 3 ชนิดทําใหเ กดิ จโี นไทปไ ด 6 ชนิด และฟโ นไทป 4 ชนิด ดงั ตาราง
BOBBYtutor Biology Note ตําแหนง ของมลั ตเิ ปล อลั ลลี สบ นโฮโมโลกสั โครโมโซมในเซลลข องแตล ะบคุ คล จโี นไทป ฟโ นไทป IAIA , IAi เลอื ดหมู A AA IBIB , IBi เลอื ดหมู B II IAIB เลอื ดหมู AB , ii เลอื ดหมู O A Ii BB II , B Ii IA IB i i สตู รการหาจํานวนจโี นไทปข องพนั ธกุ รรมทเ่ี ปน มลั ตเิ ปล อลั ลลี ส Possible genotype = n (n + 1) 2 n = จาํ นวนมลั ตเิ ปล อลั ลลี ส ตัวอยาง พนั ธกุ รรมหมเู ลอื ด ABO มี 3 อลั ลลี ส คือ IA, IB, i ดงั นน้ั จํานวนจโี นไทปท แ่ี ตกตา งกนั เทา กบั 3 (3 + 1) = 6 แบบ 2 จากตารางนกั เรยี นจะเหน็ ไดว า แมว า จะมยี นี ควบคมุ ทต่ี ําแหนง หนง่ึ มากกวา 2 อลั ลลี ส แตใ นบคุ คลหนง่ึ ๆ (2n) จะมยี นี ควบคมุ ลกั ษณะนน้ั ไดไ มเ กนิ 2 อลั ลลี ส มัลติเปลยีนส หรอื พอลยี นี ส (Mulitple genes หรอื Polygenes) มลั ตเิ ปล ยนี ส หรอื พอลยี นี ส หมายถงึ กลมุ ของยนี หรอื ยนี หลายๆ คทู ก่ี ระจายอยบู นโครโมโซมคเู ดยี วกนั หรอื ตา ง คกู นั ตา งทําหนา ทร่ี ว มกนั ในการควบคมุ ลกั ษณะพนั ธกุ รรมหนง่ึ ๆ ของสิ่งมีชีวิต เชน พนั ธกุ รรมสผี วิ ปกตขิ องคน โดย สผี วิ ของคนควบคมุ ดว ยยนี อยา งนอ ย 3 คู โดยยนี แตล ะคตู า งเปน อสิ ระตอ กนั เพราะอยใู นโครโมโซมตา งคกู นั เชน ถา คนผวิ ขาวแตง งานกบั คนผวิ ดาํ ทต่ี า งเปน พนั ธแุ ทจ ะไดล กู F1 ทม่ี ผี วิ อยรู ะหวา งกลาง ถา ใหล กู F1 ผสมกนั ตอ ไปจะได F2 มสี ผี วิ ตา งกนั หลายแบบโดยบางคนผวิ ดาํ บางคนผิวคอ นขา งดาํ บางคนผิวขาว เปน ตน โดยในรุน F2 นั้น ความเขม ของสผี วิ จะขน้ึ อยกู บั ปรมิ าณการมอี ลั ลลี เดน ของแตล ะยนี และขน้ึ กนั จํานวนกลมุ ของยนี ดว ย
BOBBYtutor Biology Note รุนพอแม : ผวิ ขาว × ผวิ ดาํ สนทิ AABBCC A'A'B'B'C'C' F1 : AA'BB'CC' ผวิ ปานกลาง การคํานวณหาชนดิ และสดั สว นของเซลลส บื พนั ธุ จโี นไทป และฟโ นไทปช นดิ ตา งๆ การคํานวณหาชนดิ และสดั สว นของเซลลส บื พนั ธุ จโี นไทป และฟโ นไทปช นดิ ตา งๆ ทเ่ี กดิ ขน้ึ จากการผสมระหวา ง จโี นไทปท เ่ี ปน เฮเทอโรไซกสั 1. จํานวนชนดิ ของเซลลส บื พนั ธทุ จ่ี ะสรา งขน้ึ จนาํ วนชนดิ ของเซลลส บื พนั ธทุ จ่ี ะสรา งขน้ึ = 2 n (n = จาํ นวนคขู องยนี ทเ่ี ปน เฮเทอโรไซกสั ) ตัวอยาง สง่ิ มชี วี ติ ทม่ี จี โี นไทป RrYy จะสรา งเซลลส บื พนั ธไุ ดก ช่ี นดิ วธิ ที ํา จโี นไทปเ ปน RrYy มจี ํานวนคขู องเฮเทอโรไซกสั ยนี 2 คู คือ Rr และ Yy ดงั นน้ั n = 2 จาํ นวนเซลลส บื พนั ธุ = 2n = 22 = 4 ชนิด หรอื หาดงั น้ี RrYy 1 R 1 r 1 Y 1 y 2 2 2 2 1/2Y 1/4RY 1/2R 1/4Ry 1/4rY 1/2y 1/4ry 1/2Y 1/2r 1/2y สดั สว นของเซลลส บื พนั ธุ RY : Ry : rY : ry = 1 : 1 : 1 : 1
BOBBYtutor Biology Note 2. จํานวนชนดิ ของจโี นไทปท จ่ี ะเกดิ ขน้ึ จากการผสม = 3n ตัวอยาง ถา สง่ิ มชี วี ติ ชนดิ หนง่ึ มจี โี นไทปเ ปน RrYy ปลอ ยใหผ สมตวั เองจะไดล กู มจี โี นไทปเ กดิ ขน้ึ กช่ี นดิ วธิ คี ดิ จโี นไทป RrYy มจี ํานวนเฮเทอโรไซกสั ยนี 2 คู คือ Rr และ Yy ดงั นน้ั n = 2 จาํ นวนชนดิ ของจโี นไทปท จ่ี ะ เกิดขนึ้ จากการผสมตวั เอง = 3n = 32 = 9 ชนิด หรอื หาไดด งั น้ี RrYy × RrYy 1 R 1 r 1 Y 1 y 1 R 1 r 1 Y 1 y 2 2 2 2 2 2 2 2 1 RR, 1 Rr, 1 rR, 1 rr, 1 YY, 1 Yy, 1 yY, 1 yy 4 4444444 2 Rr 2 Yy 4 4 1/16 RRYY 1/4 YY 2/16 RRYy 1/4RR 2/4 Yy 1/16 RRyy 2/16 RrYY 1/4 yy 4/1 6RrYy 1/4 YY 2/16 Rryy 2/4Rr 2/4 Yy 1/16 rrYY 1/4 yy 2/16 rrYy 1/4 YY 1/16 rryy 1/4rr 2/4 Yy 1/4 yy
BOBBYtutor Biology Note 3. จาํ นวนชนดิ ของฟโ นไทปท ไ่ี ดจ ากเฮเทอโรไซกสั จโี นไทปผ สมกนั และมกี ารถา ยทอดลกั ษณะเดน อยา งสมบรู ณ = 2n ตัวอยาง ถา ฟโ นไทปท ค่ี วบคมุ ลกั ษณะเมลด็ ถว่ั เมลด็ เรยี บสเี หลอื งเปน RrYy จะไดฟ โ นไทปใ นรนุ ลกู กช่ี นดิ ถา ปลอ ยให ผสมกันเอง วธิ ที ํา จาํ นวนเฮเทอโรไซกัสยีนมี 2 คู คือ Rr และ Yy ดงั นน้ั n = 2 จาํ นวนชนดิ ฟโ นไทป = 2n = 22 = 4 ชนิด หรอื หาไดจ าก 3 3 Y_ = 9 R _ Y _ (เมลด็ กลมสเี หลอื ง) 4 4 16 R_ 1 yy = 3 R_ yy (เมลด็ กลมสเี ขยี ว) 4 16 1 3 Y_ = 3 rrY _ (เมลด็ ขรขุ ระสเี หลอื ง) 4 4 16 (เมลด็ ขรขุ ระสเี ขยี ว) rr 1 yy = 1 rryy 4 16 สรปุ สตู รในการคาํ นวณชนดิ เซลลส บื พนั ธุ จโี นไทปแ ละฟโ นไทป สง่ิ ทต่ี อ งการหา สตู ร ชนดิ ของเซลลส บื พนั ธุ ชนิดของจีโนไทป 2n ชนิดของฟโนไทป ชนดิ ของจโี นไทปข องมลั ตเิ ปล อลั ลลี ส 3n 2n n (n + 1) 2 n = จาํ นวนคขู องเฮเทอโรไซกสั แตใ นกรณขี องมลั ตเิ ปล อลั ลลี ส n = จาํ นวนอลั ลลี
BOBBYtutor Biology Note แบบทดสอบ จงเลือกคําตอบที่ถูกตอง 1. การผสมลกั ษณะโดยพจิ ารณายนี คเู ดยี ว (Monohybrid cross) ในกรณที แ่ี สดงลกั ษณะเดน สมบรู ณ (Complete dominance) กบั ลกั ษณะเดน ไมส มบรู ณ (Incomplete dominance) จะมชี นดิ ฟโ นไทปต า งกนั กแ่ี บบ 1) 1 แบบ 2) 2 แบบ 3) 3 แบบ 4) 4 แบบ 2. ขอ ใดเปน ลกั ษณะพนั ธกุ รรมแบบแปรผนั ตอ เนอ่ื ง (Continuous variation) ในมนษุ ย 1. = ลกั ษณะผิวเผอื ก กบั ผวิ ปกติ 2. = ลกั ษณะความสงู 3. = ระดบั สตปิ ญ ญา 4. = จาํ นวนชน้ั ของหนงั ตา 5. = รอยบมุ หรอื ความเดน ชดั ของรอยลกั ยม้ิ 1) ขอ 1., 2. และ 3. 2) ขอ 2., 3. และ 5. 3) ขอ 1., 2., 3. และ 5. 4) ทง้ั ขอ 1., 2., 3., 4. และ 5. 3. ถา ตอ งการตรวจสอบฟโ นไทปข องสง่ิ มชี วี ติ วา เปน Homozygous dominance หรอื Heterozygous จะตอ งใช ตวั ทดสอบ (Tester) ทเ่ี ปน 1) Homozygous recessive 2) Homozygous dominance 3) Heterozygous 4) ไดท ง้ั 1), 2) และ 3) 4. ถา นําเมลด็ ถว่ั ลนั เตาเนอ้ื เมลด็ สเี หลอื งทเ่ี ปน Heterozygous มาผสมกนั แลว นาํ เมลด็ ในรนุ ตอ มาไปเพาะพนั ธตุ อ โดยการหยอดหลมุ หลมุ ละ 5 เมล็ด โอกาสทเ่ี มลด็ จะงอกเปน ตน ใหเ นอ้ื เมลด็ สเี ขยี วทง้ั 5 เมลด็ เทา กบั เทา ใด 1) 1 2) 1 3) 1 4) 1 4 16 64 1024 5. สง่ิ มชี วี ติ ทม่ี จี โี นไทป AaBbCcDdee ถา สรา งเซลลส บื พนั ธจุ ะไดเ ซลลส บื พนั ธทุ ม่ี ยี นี ตา งกนั กแ่ี บบ 1) 4 แบบ 2) 8 แบบ 3) 16 แบบ 4) 24 แบบ 6. สาม-ี ภรรยาคหู นง่ึ มเี ลอื ดหมู A และ B ลกู คนแรกมเี ลอื ดหมู O โอกาสทจ่ี ะไดล กู คนตอ ไปเปน หญงิ และมเี ลอื ด หมู AB เทา กบั เทา ใด 1) 2.5% 2) 25% 3) 50% 4) 75% 7. สง่ิ มชี วี ติ ทม่ี จี โี นไทปเ ปน B S จะสรา งเซลลส บื พนั ธไุ ดห ลายแบบ เซลลส บื พนั ธแุ บบใดทไ่ี มค วร bs จะเกิดขึ้น 1) BS 2) Bs 3) bs 4) Ss
BOBBYtutor Biology Note 8. อลั ลลี (Allele) ในทางพนั ธศุ าสตรห มายถงึ 1) ยนี เหมอื นกนั ทค่ี วบคมุ พนั ธกุ รรมเดยี วกนั 2) หนว ยพนั ธกุ รรมทอ่ี ยเู ปน คกู นั บนโฮโมโลกสั โครโมโซม 3) ยนี ตา งชนดิ กนั อยบู นตําแหนง เดียวกนั ของโฮโมโลกัสโครโมโซม 4) ยนี ทเ่ี ปน โฮโมโลกสั กนั บนตําแหนง เดียวกันของโฮโมโลกัสโครโมโซม 9. การผสมระหวา งคใู ดทจ่ี ะทาํ ใหล กู ทเ่ี กดิ ขน้ึ มจี โี นไทปเ ปน Homozygous recessive ทง้ั 2 ลกั ษณะ 1) Aabb × AAbb 2) AaBb × aaBB 3) AaBb × aaBb 4) aaBB × AAbb 10. สง่ิ มชี วี ติ ชนดิ หนง่ึ มยี นี ควบคมุ สขี นเปน มลั ตเิ ปล อลั ลลี ส (Multiple alleles) โดยมยี นี ควบคมุ ทง้ั หมด 5 อลั ลลี ส ชนดิ ของจโี นไทปท ค่ี วบคมุ สขี นมที ง้ั หมดกแ่ี บบ 1) 8 แบบ 2) 15 แบบ 3) 18 แบบ 4) 24 แบบ 11. ผสมถว่ั พนั ธสุ งู ทเ่ี ปน Homozygous dominance กบั ตน เตย้ี ทเ่ี ปน Homozygous recessive ไดล กู F1 นําลกู ทไ่ี ดไ ปผสมกบั ถว่ั ตน เตย้ี ทเ่ี ปน Homozygous recessive จะไดล กู F2 นาํ ลกู Homozygous ของ F2 ไปผสมกบั ลกู F1 จะไดล กู สงู : เตย้ี เปน อตั ราสว นเทา ใด 1) 1 : 1 2) 1 : 2 3) 3 : 1 4) 2 : 1 12. พชื ดอกชนดิ หนง่ึ มจี โี นไทป SsTTXxYy จะสรา งละอองเรณทู ม่ี ยี นี ทกุ ยนี เปน ยนี เดน กอ่ี นั ถา ในอบั ละอองเรณู หนง่ึ มลี ะอองเรณอู ยู 100,000 อนั 1) 400 อนั 2) 12,500 อนั 3) 25,000 อนั 4) 50,000 อนั 13. ตารางบนั ทกึ ผลการศกึ ษาลกั ษณะตา งๆ ของบคุ คลในครอบครวั ลกั ษณะ พอ แม ปู ยา ตา ยาย อา นา ตาสนี ้าํ ตาล ! - ! - - - !! ถนดั ซา ย -!-!-!- - ผิวดํา ! - - !! - - - ผมหยิก -!- -!- - - ถา ลกั ษณะทง้ั หมดเปน ลกั ษณะดอ ย ลกั ษณะใดจะไมมโี อกาสปรากฏในลกู 1) ผิวดํา 2) ผมหยิก 3) ถนดั ซา ย 4) ตาสนี ้าํ ตาล 14. ลกั ษณะพนั ธกุ รรมสขี นของหนู ถา หนขู นสดี าํ แสดงลกั ษณะเดน ตอ ขนสขี าวและผสมหนู 100 คู แตล ะตวั ลว นมขี น สดี าํ ทเ่ี ปน เฮเทอโรไซกสั ลกู ทเ่ี กดิ ขน้ึ 700 ตวั ประมาณไดว า 1) มีขนสีดําทง้ั หมด 2) มีขนสีดําและสขี าวอยา งละครง่ึ 3) มีขนสีดํา : ขนสีขาว = 2 : 1 4) มีขนสีดํา : ขนสีขาว = 3 : 1 15. ถา ผสมหนตู ะเภาทม่ี จี โี นไทปเ ปน Bbss กบั bbSs และไดล กู ทเ่ี กดิ ขน้ึ มจี ํานวนมากพอ ขอใดผิด (กําหนดให B = ลกั ษณะขนสดี าํ , b = ขนสนี ํ้าตาล, S = ขนหยิก, s = ขนเรียบ) 1) 50% ของลูกที่เกิดขึ้นมีขนเรียบ 2) 50% ของลูกที่เกิดขึ้นนาจะมีขนสีดํา 3) 50% ของลกู ทเ่ี กดิ ขน้ึ จะมขี นหยกั สดี าํ 4) 50% ของลกู ทเ่ี กดิ ขน้ึ นา จะมขี นสขี าวและในจํานวนนจ้ี ะมขี นหยกั และขนเรยี บอยา งละครง่ึ
BOBBYtutor Biology Note 16. สดี อกของตน ถว่ั ควบคมุ ดว ยยนี 2 คูคือ P, p และ Q, q ดอกจะมสี มี ว งถา มยี นี เดน อยา งนอ ย 1 ตวั ของแตล ะคู (P_Q_) จโี นไทปอ น่ื ๆ เปนสีขาว จงหาจโี นไทปข องพอ แมใ นการผสมตอ ไปน้ี P : ดอกสมี ว ง × ดอกสขี าว F1: 3/8 ดอกสมี ว ง 5/8 ดอกสขี าว 1) PPQq × ppqq 2) PqQQ × Ppqq 3) PpQq × ppqq 4) PpQq × Ppqq 17. ถา นํา F1 จากการผสมระหวา ง AA × aa มาผสมในตน เดยี วกนั (Self fertilization) ทกุ รนุ จนถงึ รนุ F9 จะเกดิ อะไรขน้ึ ในแตล ะรนุ 1) อตั ราสว น Heterozygote ลดลง 2) อตั ราสว น Heterozygote เพิ่มขึ้น 3) อตั ราสว น Heterozygote ไมม เี ปลย่ี นแปลง 4) อตั ราสว น Heterozygote 3 : 1 คงเดมิ ทกุ รนุ 18. ขอใดไมใ ชล กั ษณะทค่ี วบคมุ ดว ยพนั ธกุ รรมแบบมลั ตเิ ปล อลั ลลี ส 1) IAIA × IBi ใหล กู ทม่ี กี ลมุ เลอื ด A และกลมุ เลอื ด AB 2) BB′ × B′B′′ ใหล กู ทม่ี ดี อกสมี ว ง, สแี ดง, สชี มพู 3) CRCW × CRCW ใหล กู ทม่ี ขี นสแี ดง, สนี ้าํ ตาล, สขี าว 4) Aa, aa1 ใหล กู ทม่ี เี มลด็ กลมและเมลด็ รี ใชข อ กําหนดตอไปนี้ตอบคาํ ถามขอ 19-20 หนตู ะเภาลกั ษณะความยาวของขนมี 2 อยา ง คือ ขนสั้นเปน ลกั ษณะเดน (S) กบั ขนยาวเปน ลกั ษณะดอ ย (s) ลกั ษณะสขี นสดี าํ เปน ลกั ษณะเดน (B) สนี ้าํ ตาลเปน ลกั ษณะดอ ย (b) เมอ่ื ผสมหนตู ะเภาซง่ึ เปน Homozygous ของขนสั้นสีนํ้าตาล (พอ ) กบั หนตู ะเภาขนยาวสดี ํา (แม) 19. คําตอบขอ ใดไมถ กู ตอ ง 1) F1 มจี โี นไทป SsBb 2) พอ แมม จี โี นไทปเ ปน SSBB และ ssbb 3) เซลลส บื พนั ธขุ องพอ และแมเ ปน Sb และ sB 4) F2 มฟี โ นไทปข นสน้ั -สดี าํ : ขนสั้น-สขี าว : ขนยาว-สดี าํ : ขนยาว-สนี ้าํ ตาล ดว ยอตั ราสว น 9 : 3 : 3 : 1 20. คําตอบในขอ ใดสามารถพสิ จู นก ฎพนั ธกุ รรมของเมนเดลได 1) ฟโ นไทปข องลกู F1 เปนขนสั้นสีดํา 2) เซลลส บื พนั ธขุ องพอ และแมม ยี นี Sb และ sB 3) พอ และแมม ฟี โ นไทปข นสน้ั สนี า้ํ ตาลและขนยาวสดี าํ 4) ฟโ นไทปข องลกู F2 เปนขนสั้น-สดี าํ : ขนสั้น-สนี ้าํ ตาล : ขนยาว-สดี าํ : ขนยาว-สนี ้าํ ตาล ดว ยอตั ราสว น 9:3:3:1 21. ลกั ษณะเตย้ี แคระชนดิ หนง่ึ (Achondoplasia) ควบคมุ โดยยนี เดน ในออโตโซม ถา ทง้ั พอ และแมม ลี กั ษณะเตย้ี แคระ จะ มโี อกาสไดล กู ทเ่ี ตย้ี แคระเทา ใด 1) 100% 2) 25% เปน อยา งนอ ย 3) 50% เปน อยา งนอ ย 4) 75% เปน อยา งนอ ย
BOBBYtutor Biology Note 22. จากพนั ธปุ ระวตั ขิ องพนั ธกุ รรมอยา งหนง่ึ (แรเงา) ของ 4 ครอบครวั แผนภาพใดทแ่ี สดงวา ลกั ษณะทม่ี อี ยนู อ ย ในประชากรถกู ควบคมุ ดว ยยนี ดอ ยในโครโมโซมรา งกาย (Autosome) 1. 2. 3. 4. 23. ถา นาํ เมลด็ ทไี่ ดจ ากพชื ตน หนงึ่ ซงึ่ มดี อกสเี หลอื งไปปลกู พบวา มตี น ทใ่ี หด อกสเี หลอื ง 124 ตน และดอกสขี าว 36 ตน ในตน ทม่ี ดี อกสเี หลอื ง 124 ตน จะมแี บบของยนี เปน ชนดิ ใด 1) โฮโมไซกัสทั้งหมด 2) เฮเทอโรไซกสั ทง้ั หมด 3) โฮโมไซกสั และเฮเทอโรไซกสั ในอตั ราสว น 1 : 1 4) โฮโมไซกสั และเฮเทอโรไซกสั ในอตั ราสว น 1 : 2 24. ถา กําหนดใหอ ลั ลลี C ควบคุมขนสีขาว Ch ควบคมุ ขนสฮี มิ าลายนั Cch ควบคุมขนสีเงินเทา C+ ควบคุมขนสีนํ้าตาล P : กระตา ยขนสเี งนิ เทา × กระตา ยขนสฮี มิ าลายนั F1 : 2 ขนสีเงินเทา : 1 สฮี มิ าลายนั : 1 ขนสีขาว F1 ขนสีเงินเทา × ขนสนี ํ้าตาล F2 : ขนสนี ํ้าตาลทกุ ตวั จงเรยี งลาํ ดบั ของอลั ลลี จากลกั ษณะเดน ไปหาลกั ษณะดอ ย 1) Cch → C+ → C → Ch 2) Ch → C+ → Cch → C 3) C+ → Cch → Ch → C 4) C → Cch →C+ →Ch 25. A, B, C เปน ยนี เดน สมบรู ณ 3 ชนิดที่ควบคุม 3 ลกั ษณะตามกฎแหง การรวมกลมุ โดยอสิ ระของเมนเดล ถา นํา AaBbCc × AaBbCc มาผสมกัน ในรุนลูกจะมีชนิด Genotype และ Phenotype กแ่ี บบ (ตอบเรยี งตามลําดับ) 1) 8 และ 27 2) 27 และ 8 3) 64 และ 8 4) 64 และ 27 26. ในประชากร 1,000 คน พบวา มคี นเปน ผวิ เผอื ก 250 คน คนปกตทิ มี่ จี โี นไทปเ ปน Homozygous dominance มกี ค่ี น 1) 50 คน 2) 250 คน 3) 500 คน 4) 750 คน
BOBBYtutor Biology Note 27. เชื้อรา Neurospora มยี นี A และ B ทําใหส ามารถสรา งทรปิ โตเฟนไดจ ากสารตง้ั ตน ดงั สมการ สารตง้ั ตน ยนี A กรดแอนตรานลิ คิ ยนี B ทรปิ โตเฟน เชอ้ื ราอกี ชนดิ หนง่ึ ไมส ามารถสรา งทรปิ โตเฟนจากสารตง้ั ตน ไดเ อง นอกจากจะใสก รดแอนตรานลิ คิ ลงในจาน เพาะเลย้ี งดว ย เชอ้ื รานจ้ี ะมจี โี นไทปแ บบใด 4) aaBb 1) Ab 2) aB 3) ab 28. ถา ลกั ษณะสขี องดอกไมช นดิ หนง่ึ ควบคมุ ดว ยยนี แบบ Multiple allele โดยมสี แี ดงเปน ลกั ษณะเดน (A), สเี หลอื ง (a1), สชี มพู (a2) และสขี าว (a) เปน ลกั ษณะดอ ย การขม กนั ของยนี ทง้ั 4 อลั ลลี นเ้ี ปน ไปอยา งมลี ําดบั คอื A, a1, a2 และ a ถา ตอ งการดอกไมส เี หลอื งและสชี มพใู นรนุ ลกู จะตอ งผสมพชื ทม่ี จี โี นไทปเ ปน อยา งไร 1) a1a1 × a2a2 2) AA × a1a2 3) Aa1 × a1a2 4) Aa2 × a1a2 29. ถา ผสมสงิ่ มชี วี ติ ทม่ี ี Genotype AaBbCC กบั AabbCc โอกาสของลกู ทมี่ ฟี โ นไทปเ ดน ในยนี ทงั้ 3 คจู ะเปน เทา ใด 1) 1/64 2) 9/64 3) 24/64 4) 27/64 30. ถา ลกั ษณะสตี วั ของแมลงชนดิ หนง่ึ ควบคมุ ดว ยยนี 1 คู เมอ่ื เอาแมลงตวั สเี ทากลมุ หนง่ึ ผสมพนั ธกุ นั เอง พบวา คแู รกไดล กู สเี ทาทง้ั หมด คทู ส่ี องไดล กู สเี ทา 95 ตวั และสดี ํา 25 ตวั จโี นไทปข องพอ และแมข อง 2 คูนั้น คือ 1) คแู รก aa × aa คทู ส่ี อง Aa × Aa 2) คแู รก Aa × Aa คทู ส่ี อง Aa × Aa 3) คแู รก AA × Aa คทู ส่ี อง Aa × Aa 4) คแู รก AA × AA คทู ส่ี อง Aa × AA เฉลย 1. 1) 2. 2) 3. 1) 4. 4) 5. 2) 6. 1) 7. 4) 8. 3) 9. 3) 10. 2) 11. 1) 12. 2) 13. 2) 14. 4) 15. 3) 16. 3) 17. 1) 18. 3) 19. 2) 20. 4) 21. 4) 22. 1) 23. 4) 24. 3) 25. 2) 26. 2) 27. 2) 28. 4) 29. 3) 30. 3)
สําหรับเนอื้ หาที่เรยี งลําดบั กอนเรอ่ื งน้ี และเนอื้ หาตอจากน้ี ยังมีอกี มากกวา 180 หนา ไมส ามารถ นํามาลงใหดาวนโ หลดได เน่ืองจากไฟลมีขนาดใหญมาก หากสนใจสรปุ โนตยอท้ังหมดทกุ รายวิชา วชิ าละไมต่าํ กวา 180 หนา รวม แลวไมต าํ่ กวา 1500 หนา เนอ้ื หาครบทกุ เร่ือง ที่เรยี นในระดับม.ปลาย ตั้งแต ม.4-5-6 ทุกรายวชิ า ทั้ง คณิตศาสตร ฟสิกส เคมี ชวี วทิ ยา สังคมศกึ ษา ภาษาไทย ภาษาอังกฤษ และ คาํ ศัพท ภาษาอังกฤษ รวบรวมไวเ ปน E-book ในรูปแบบ CD ทสี่ ามารถเปด อานหรือ Print เก็บไวอา นได สามารถสงั่ ซือ้ ไดท่ี ติวเตอรบอบบ้ี โทร. 01-934-1712 โดยโทรแจง ชอ่ื ท่อี ยู แลวโอนเงินเขา บัญชี (ซง่ึ จะสง SMS ใหภายหลงั ) เราจะจดั สง CD สรปุ โนต ยอทกุ รายวชิ า ทางพสั ดไุ ปรษณยี EMS ใหไ ดรบั ภายใน 3 วัน
Search
Read the Text Version
- 1 - 22
Pages: