ใบความรู้ อีบุคหน่วย2

สภาวะการเลีย้ งสตั ว์ในประเทศไทย และตา่ งประเทศ และตลาดสตั ว์ เศรษฐกิจ วชิ า หลักการเลี้ยงสตั ว์ ครูวริ ตั น์ ปุ่นอุดม วทิ ยาลยั เกษตรและเทคโนโลยฉี ะเชงิ เทรา

แผนการสอน หนว่ ยเรียนที่ 2 รหัสวชิ า 2501-1005 ชือ่ วิชา หลกั การเล้ยี งสตั ว์ จานวน 2 หนว่ ยกติ ช่อื หน่วย สภาวะการเลีย้ งสัตวใ์ นประเทศไทยและตา่ งประเทศ สอนคร้งั ที่ 2-3 และตลาดสัตวเ์ ศรษฐกิจ ช่อื เรื่อง สภาวะการเล้ยี งสตั วใ์ นประเทศไทยและต่างประเทศ และตลาดสัตว์เศรษฐกจิ จานวน 6 ช่วั โมง หัวข้อเร่ืองและงาน 1. ความเหมาะสมของภมู ิอากาศในการเล้ยี งสัตวข์ องประเทศไทย 2. ความเหมาะสมของภูมิประเทศในการเล้ียงสัตว์ของประเทศไทย 3. สภาพการเล้ียงสัตว์ในประเทศไทย 4. แนวโนม้ การเลี้ยงสัตวใ์ นประเทศไทย 5. ประเทศผู้ผลติ ปศุสตั ว์รายใหญ่ของโลก 6. จานวนสัตวเ์ ล้ียงในประเทศไทย 7. สภาวะเศรษฐกิจของสนิ ค้าปศสุ ตั ว์ สาระสาคญั ประเทศไทยเป็นประเทศกสิกรรม โดยท่ัวไปเกษตรกรยงั ยึดอาชีพการปลูกพืชมากกว่าการเลย้ี งสตั ว์ เนื่องจากอาชพี เลย้ี งสตั ว์เปน็ อาชพี ที่ยุ่งยาก ในปัจจุบัน เกษตรกรได้รับการศึกษาสูงขนึ้ ประกอบกับ ภาคเอกชนได้ดาเนนิ การเลี้ยงสัตว์แบบการค้าอตุ สาหกรรมมากขึน้ รวมทงั้ การสนับสนนุ จากภาครัฐบาล ทาให้ เกษตรกรเห็นความสาคัญและประกอบอาชีพการเลี้ยงสตั วม์ ากขึน้ โดยภมู ิประเทศเมืองไทยเหมาะสมในการ ทาปศุสตั วแ์ ละสามารถเลี้ยงสัตว์ได้ ประเทศข้างเคียงมีความต้องการเนื้อสัตวแ์ ตไ่ ม่สามารถเลี้ยงสตั วไ์ ด้ เช่น ไตห้ วนั สิงคโปร์ จดุ ประสงค์การสอน จดุ ประสงคท์ ั่วไป 1. เพอ่ื ให้นกั ศึกษารู้และเข้าใจภูมอิ ากาศและภมู ปิ ระเทศแบบใดทเี่ หมาะสมกบั การเลย้ี งสัตว์ได้ 2. เพอื่ ใหน้ กั ศึกษารู้และเข้าใจสภาพการล้ียงสัตวใ์ นประเทศไทยได้ 3. เพอ่ื ใหน้ กั ศึกษารู้และเข้าใจแนวโนน้ ของการเลี้ยงสัตว์ 4. เพ่ือใหน้ ักศึกษารู้และเข้าใจจานวนสตั ว์เลย้ี งในประเทศไทยได้ จดุ ประสงคเ์ ชิงพฤติกรรม 1. เขยี นอธิบายความเหมาะสมของภูมิอากาศในการเลยี้ งสตั ว์ได้ 2. เขยี นสรปุ สภาพการเลี้ยงสัตว์ได้ 3. เขียนอธิบายแนวโน้มการเล้ยี งสัตว์ได้ 4. เขยี นเรยี งลาดับจานวนสัตวท์ ี่มใี นประเทศไทยได้ 5. พูดบรรยายสรุปในเน้ือหาที่ได้เรยี นไปได้

บทที่ 2 เรอ่ื ง สภาวะการเลี้ยงสตั ว์ในประเทศไทยและต่างประเทศ และตลาดสัตว์เศรษฐกิจ 1. ความเหมาะสมของภูมิอากาศและภูมิประเทศในการเล้ียงสัตวข์ องประเทศไทย ประเทศไทยตั้งอยู่ในภมู ิภาคเอเชยี ตะวันออกเชียงใตเ้ หนือเสน้ ศนู ยส์ ูตรเล็กนอ้ ย อยใู่ นเขตร้อนช้ืน ของโลก อณุ ภมู เิ ฉลย่ี อย่ทู ่ี 25-28 องศาเซลเซยี ส ประเทศไทยมีฤดฝู นต้ังแต่เดือนพฤษภาคมถงึ ตุลาคม ฤดู หนาวจะเร่ิมต้งั แต่เดอื นพฤจิกายนถงึ กุมภาพันธ์ และฤดรู อ้ นจะเริม่ ตั้งแต่เดือนมีนาคมถงึ เมษายน ซง่ึ จะมี อากาศรอ้ นและมีอณุ หภมู สิ งู ความชน้ื ในอากาศน้อย ทาให้พชื อาหารสัตวท์ ีม่ ีอยูใ่ นธรรมชาตขิ าดแคลนในช่วง 3-4 เดอื น ซ่งึ ไมเ่ ปน็ อุปสรรคในการเลย้ี งสัตว์เทา่ ใดนัก เกษตรกรส่วนใหญม่ ักจะมีการกักตนุ พชื อาหารสัตวไ์ ว้ ให้กบั สัตว์บางชนิด เชน่ โค กระบือ เป็นต้น 2. ความเหมาะสมของภูมปิ ระเทศในการเลยี้ งสตั ว์ของประเทศไทย 2.1 ภาคเหนือ สภาพเปน็ ป่าและภูเขา มที รี่ าบในการเพาะปลูกน้อยแต่พชื ผกั ตา่ ง ๆ เจริญงอกงาม ไดด้ ี เพราะมีฝนตกค่อนข้างสมา่ เสมอ มีความชน้ื ในอากาศพอเหมาะ จงึ เหมาะกบั การเลี้ยงสัตวแ์ ทบทุกชนดิ ร่วมถงึ สัตวช์ นดิ ทต่ี ้องอาศัยอย่ใู นอุณหภมู ติ า่ จาพวกสัตวท์ ่ีมาจากตา่ งประเทศเมืองหนาว เช่น ปลาสเตอร์ เจยี น ปลาเรนโบวเ์ ทราต์ เปน็ ต้น 2.2 ภาคตะวนั ออกเฉียงเหนอื มลี ักษณะภมู ปิ ระเทศคล้ายแอ่งกระทะโดยมเี ทือกเขาภพู านแบ่งแอ่ง เป็น 2 แอ่ง คอื แอ่งทร่ี าบสกลนครหรอื แอ่งหนองหานและแอ่งโคราช ลกั ษณะจะเห็นได้ชัดเจนจากทงุ่ กลุ า รอ้ งไห้ ซึ่งอยูท่ างตอนล่างของภาคบรเิ วณทม่ี ีนา้ ทว่ มในฤดฝู น เมอ่ื ถึงฤดูร้อนนา้ แหง้ พน้ื ท่ีราบนคี้ ลา้ ยกบั ภาค กลาง ภาคตะวนั ออกเฉยี งเหนอื นนั้ เปน็ ภาคท่ีเหมาะแก่การเล้ยี งสตั วโ์ ดยสตั ว์ทีเ่ ลี้ยงเป็นจานวนมากคือ โค มี ปรมิ าณเกือบครึ่งหนง่ึ ของจานวนโคทว่ั ประเทศ โดยท่ัวใหญ่ จะเลย้ี งแบบปล่อยหากนิ ในทงุ่ หญ้า และบางส่วน มกี ารเลีย้ งแบบฟารม์ โคขนุ และยงั มีการเลีย้ ง กระบือ สุกร สัตวป์ กี เป็นต้น 2.3 ภาคกลาง เปน็ บรเิ วณพื้นทก่ี ว้างอุดมสมบรู ณ์กวา่ ท่ีอ่ืน ๆ ของประเทศ มีทั้งทรัพยากรสัตว์บก และสตั วน์ า้ หลากหลายชนิด ภาคกลางยงั มีปริมาณการเล้ยี งสตั วค์ ่อนข้างมาก เช่น โค กระบอื สุกร ร่วมถึง เปน็ แหล่งแปรรปู ผลผลิตจากสตั ว์ทส่ี าคญั ของประเทศ 2.4 ภาคใต้้เกดิ การแยกตวั ของเปลอื กโลกทาใหเ้ กิดชายฝงั่ ทร่ี าบ และมีเกาะแก่งมากมายโดยมีเกาะ ประมาณ 200 เกาะ ซึง่ การเลี้ยงสัตวส์ ่วนใหญจ่ ะเป็นสัตว์น้าหรือการทาประมงในทะเล โดยทั่วไปแล้วภาคใต้ ไมเ่ หมาะแกก่ ารเลย้ี งสตั ว์บกชนดิ ต่าง ๆเน่ืองจากพืน้ ท่รี าบมีน้อยฝนตกมากเกินไปทาใหค้ วามช้ืนสูง ซ่งึ สัตว์จะ ไมช่ อบอากาศชนื้ โดยจะทาให้เป็นโรคหรือเจ็บปว่ ยไดง้ ่ายแต่ในบางพนื้ ทก่ี ม็ ีการเลี้ยงสัตวเ์ ปน็ รายได้เสริมบา้ ง เช่น การเล้ยี งแพะ เนอื่ งจากมกี ลุ่มชาวมสุ ลิมทีต่ ้องการใชแ้ พะเพื่อประกอบพธิ ีการทางศาสนา นอกจากน้ียงั มี รายไดจ้ ากสัตวท์ างอ่นื ๆ เชน่ นกนางแอ่น ทมี่ ีการเก็บผลผลติ คอื รังนกในถา้ หรอื การทาท่อี ยู่อาศัยเทียมให้นก นางแอน่ แล้วทาการเกบ็ รงั นกขาย แตถ่ ือว่าไม่ใช่การเลีย้ งสัตว์

3. สภาพการเลี้ยงสัตว์ในประเทศไทย ประเทศไทยเป็นประเทศกสิกรรมประชากรปลูกพืชและเลย้ี งสัตวเ์ ปน็ อาชีพหลกั โดยท่ัวไปเกษตรกรยัง ยดึ อาชพี การปลูกพืชมากกว่าการเลี้ยงสัตว์ เนือ่ งจากอาชีพเลย้ี งสตั วเ์ ป็นอาชีพทีย่ ุ่งยากต้องเอาใจใสด่ ูแล ตลอดเวลา ดังน้ันการเลีย้ งสัตวใ์ นอดตี จงึ เปน็ การเลีย้ งสาหรบั การใชง้ านด้านการเกษตร และนาเน้อื มาบรโิ ภค ภายในครวั เรอื นเท่านัน้ ยงั หาผเู้ ลยี้ งสตั ว์เป็นอาชพี หลักไม่ได้ ในปัจจุบนั เกษตรกรได้รบั การศึกษาสงู ข้ึน ความก้าวหน้าทางดา้ นเทคโนโลยีเปน็ ไปอย่างรวดเร็ว ประกอบกับภาคเอกชนได้ดาเนินการเลี้ยงสัตวแ์ บบการคา้ อุตสาหกรรมมากข้นึ รวมทัง้ การสนบั สนนุ จาก ภาครัฐบาล ทาให้เกษตรกรเหน็ ความสาคัญและประกอบอาชีพการเลยี้ งสตั วม์ ากข้นึ ในบทนจ้ี ะกล่าวถึง เฉพาะสตั ว์ที่มีความสาคญั ทางเศรษฐกจิ บางชนดิ เทา่ น้ัน 3.1 สภาพการเลี้ยงสัตว์ใหญ่ สตั ว์ใหญ่เปน็ สตั ว์ทก่ี นิ หญ้าเป็นอาหารหลกั สามารถเล้ียงแบบปลอ่ ยให้หากนิ ตามธรรมชาติไดด้ ี ในอดตี เล้ียงเพือ่ ใช้งาน แต่ปัจจุบันนิยมเล้ยี งเพ่ือผลิตมาเป็นอาหาร และให้ความเพลดิ เพลิน สตั ว์ใหญ่ทีจ่ ะ กลา่ วถึงต่อไปน้ีเป็นสัตวท์ ีม่ ีความสาคัญทางเศรษฐกจิ ไดแ้ ก่ โค กระบือ มา้ 3.1.1 สภาพการเลย้ี งโค โดยทั่วไป จะเลย้ี งโคเนื้อ โคนม โคใช้งาน และโคขนุ การเล้ยี งโคนิยม เลีย้ งแพร่หลายทวั่ ทุกภาคของประเทศ ข้ึนอยู่กบั ค่านิยมในแต่ละท้องถ่ิน 3.1.2 สภาพการเลี้ยงกระบือ การเลีย้ งกระบือมีข้อจากดั มากกว่าโค เน่ืองจากกระบือทนรอ้ นได้ น้อยกวา่ โค พ้นื ท่ีท่ีเหมาะสมในการเลยี้ งกระบือจะเปน็ พนื้ ท่ีท่มี ีนา้ สมบรู ณม์ ีการทานาด้วย 3.1.3 สภาพการเลี้ยงมา้ แตก่ ่อนการเล้ยี งม้าเพ่ือใชง้ านลากจงู ใชเ้ ปน็ พาหนะเดนิ ทางและการทา สงคราม ปัจจุบนั จะเล้ียงเพ่ือการทดลองทางวทิ ยาศาสตรแ์ ละเลยี้ งเพื่อใช้ในการแข่งขนั กีฬาเพ่ือความ เพลดิ เพลนิ 3.2 สภาพการเลยี้ งสตั วเ์ ล็ก สัตวเ์ ล็กที่จะกล่าวถึง ไดแ้ ก่ สุกร แพะ แกะ กระตา่ ย จุดประสงค์ในการเล้ยี งเพื่อนาผลผลิตมา เปน็ อาหาร เครือ่ งนงุ่ หม่ ความเพลดิ เพลิน และเป็นสัตวท์ ดลองทางวิทยาศาสตร์ 3.2.1 สภาพการเลย้ี งสุกร สุกรเปน็ สตั วท์ ีน่ ิยมเลย้ี งเพื่อใช้เป็นอาหาร เน่ืองจากสุกรมีประ- สิทธิภาพในการผลิตเน้อื สูง เลีย้ งง่าย ใหล้ ูกดก ขยายพนั ธ์ุได้ทนั กับความตอ้ งการของมนุษย์ นิยมเลีย้ ง แพรห่ ลายทุกส่วนของประเทศในอดีตนิยมเลี้ยงประเภทพันธม์ุ นั ตอ่ มาค่านยิ มบริโภคน้ามันจากสตั ว์ลดลง พันธ์ุสุกรจงึ ถูกปรับปรุงเปน็ พันธุท์ ใ่ี ห้เนื้อมากขนึ้ จากข้อมลู ของกรมปศุสตั ว์พบวา่ ภาคที่มีการเล้ยี งสกุ รมากทสี่ ุด คือ ภาคกลาง ภาคตะวนั ออกเฉยี งเหนือ ภาคเหนอื และภาคใต้ ตามลาดับ 3.2.2 สภาพการเลยี้ งแพะ แพะเปน็ สัตวท์ ่ีใชอ้ าหารหยาบเป็นอาหารหลกั เลย้ี งได้ทกุ สภาพ อากาศ นิยมเล้ียงเพื่อนาเน้อื และนมเป็นอาหาร ในประเทศไทยยงั เลี้ยงกันน้อย แพะนิยมเลย้ี งกนั มากทาง ภาคใตโ้ ดยเฉพาะกลุ่มมสุ ลมิ 3.2.3 สภาพการเล้ียงแกะ แกะเปน็ สตั ว์ให้ประโยชน์ใกลเ้ คียงกบั แพะในภาคใต้ของประเทศ ไทย ซึ่งเปน็ กลุ่มมสุ ลิมนยิ มเลยี้ งแกะเพ่ือนาเนื้อมาเป็นอาหาร และนามาชนกันเพ่ือความเพลิดเพลิน

3.2.4 สภาพการเล้ียงกระตา่ ย กระต่ายเป็นสตั วท์ ใ่ี หป้ ระโยชนห์ ลายดา้ น คอื ใช้เน้ือเป็นอาหาร ใช้ขนทาเคร่ืองประดับและใชท้ ดลองทางวิทยาศาสตร์ สามารถเล้ียงได้ทุกพืน้ ท่ีของประเทศไทย ในอดีตคนไทย เลี้ยงกระตา่ ยเพ่ือความเพลิดเพลินเพราะมใี จโอบอ้อมอารีรักสตั ว์ แต่ปจั จบุ นั เร่ิมเหน็ ความสาคัญของเน้ือ กระตา่ ยจงึ มกี ารเลย้ี งเปน็ ฟาร์มเชิงธรุ กจิ มากขึ้น 3.3 สภาพการเลยี้ งสตั ว์ปกี สัตว์ปีกท่นี ิยมเล้ียง ไดแ้ ก่ ไก่ เป็ด ห่าน นก ตามลาดบั มีจดุ ประสงค์เพอื่ นาเนอ้ื และไข่มา เปน็ อาหาร แตจ่ ะมีบางชนิดทีเ่ ลย้ี งเพ่ือความสวยงาม และเพลดิ เพลนิ 3.3.1 สภาพการเล้ยี งไก่ไกเ่ ป็นสัตวท์ ม่ี ีประสิทธภิ าพในการเปล่ียนอาหารเป็นเน้อื สงู สามารถเพ่ิม จานวนไดร้ วดเร็วกวา่ สตั ว์ชนดิ อนื่ ในอนาคตคาดหมายวา่ การเล้ียงไก่จะเป็นการผลิตอาหารประเภทเนอื้ ที่ สาคัญในอนาคต ส่วนไก่ไขจ่ ะมคี วามสาคญั รองลงมา แหลง่ การเลี้ยงกระจายอยู่ทัว่ ประเทศ ที่เลี้ยงมากทส่ี ดุ ไดแ้ ก่ จังหวดั ฉะเชงิ เทรา นครราชสีมา ชลบุรี สระบรุ ี ลพบรุ ี ตามลาดบั 3.3.2 สภาพการเลย้ี งเป็ด เป็ดท่ีนิยมเลี้ยงในประเทศไทยมีอยู่ 2 ประเภท คอื เปด็ เนื้อและเป็ดไข่ นิยมเลย้ี งกันมากในพ้นื ทแ่ี ถบชายทะเล และพนื้ ที่ท่มี ีน้าขงั เชน่ จงั หวัดสมทุ รปราการ สมุทรสาคร สมุทรสงคราม และนครปฐม เปน็ ตน้ เมือ่ เทียบกบั ปรมิ าตรของการเลย้ี งไก่ ถอื วา่ การเลี้ยงเปด็ ยงั นอ้ ยกว่า 3.3.2 สภาพการเลีย้ งห่าน หา่ นเป็นสัตวท์ ่ีเลีย้ งง่าย ทนต่อสภาพแห้งแล้งไม่ตอ้ งดแู ลมาก การ ลงทนุ ตา่ หา่ นชอบกนิ หญา้ หรือวชั พชื เป็นอาหาร ในปจั จุบนั การเลย้ี งหา่ นในรปู ของฟารม์ เพือ่ ผลติ หา่ นเน้อื ขายพอมีอยู่บา้ งในภาคกลาง แต่โดยท่ัวไปแล้ว ยังนยิ มเลยี้ งโดยมจี ดุ ประสงคเ์ พื่อใช้เฝา้ บ้านแทนสุนขั ไล่นกใน สวนผลไม้ และเพ่ือไวด้ ูเลน่ มากกว่าใชเ้ นอื้ และไข่เปน็ อาหาร 3.3.3 สภาพการเล้ยี งนก สตั วต์ ระกลู นกทีน่ ิยมเล้ยี งเป็นสัตวเ์ ศรษฐกิจในปัจจุบนั คือ นกกระทา และนกพิราบเน้ือ นอกจากน้ียังมีการเล้ยี ง นกกระจอกเทศโดยมหี น่วยงานภาคเอกชนนาเข้ามาเลี้ยงเพ่ือความ เพลดิ เพลนิ และกรมปศุสัตว์นาเข้ามาทดลองเล้ยี งเพ่ือศึกษาความเป็นไปได้และความคมุ้ ทุนในการเล้ียง 1. นกกระทา นยิ มเลย้ี งเพื่อนาเน้อื และไข่มาบรโิ ภค เน้อื มีรสชาดดี ไข่มขี นาดเล็กใช้ ประกอบอาหารได้ท้ังหวานและคาวแหลง่ เลยี้ งนกกระทาในปจั จุบนั ยังมไี ม่มากนัก สว่ นใหญ่เปน็ ฟาร์มขนาด เล็ก 2. นกกระจอกเทศ คนไทยมักพบเห็นนกกระจอกเทศเฉพาะในสวนสตั ว์เทา่ นน้ั ในความ เป็นจรงิ แลว้ นกกระจอกเทศเป็นสัตวท์ ่ีให้ผลตอบแทนหลายอยา่ งที่เป็นประโยชน์ เชน่ หนังคณุ ภาพเยย่ี ม ขน ทาเครอ่ื งประดบั เนื้อรสชาตเิ หมอื นเน้ือวัวแตไ่ ขมันและโคลเลสเตอรอลต่ากวา่ ซ่งึ ประโยชน์ดังกลา่ วเป็น คุณลกั ษณะของสัตวเ์ ศรษฐกจิ อยา่ งแท้จรงิ ปจั จบุ นั มีการเล้ียงเชิงธุรกิจในฟารม์ ขนาดใหญ่บา้ ง 3. นกพริ าบเนื้อ เป็นสัตว์ปีกอีกชนิดหน่ึงท่ีมีการเร่ิมเล้ยี งเป็นอาชีพแต่อยใู่ นวงแคบเพราะ ยังมีปญั หาด้านการตลาด ผ้บู รโิ ภคอยู่ในกลุม่ คนทมี่ รี ายได้ปานกลางและรายไดส้ งู

3.4 สภาพการเลีย้ งสัตว์ในกลุม่ สัตวเ์ ศรษฐกิจชนดิ อ่ืน 3.4.1 จระเข้ ทท่ี าการเลยี้ งเป็นสัตวเ์ ศรษฐกิจได้แกจ่ ระเข้นา้ จืดของไทยเทา่ นั้น มกี ารเพาะเลยี้ ง กนั เป็นฟาร์มขนาดใหญ่โดยส่วนใหญใ่ ชป้ ระโยชน์จากหนงั มาทาเป็นเครือ่ งประดับตา่ ง ๆ โดยเป็นสว่ นทมี่ ีราคา แพงและเน้ือสามารถจาหนา่ ยเพอ่ื การบรโิ ภค ราคาแพงไดอ้ ีกด้วย 3.4.2 กบ เปน็ สตั วส์ ะเทนิ น้าสะเทินบกทม่ี ีประโยชนห์ ลายอยา่ ง เพราะนอกจากจะเป็นอาหาร โปรตีนท่มี ีรสชาตอิ ร่อยเปน็ ท่ีต้องการของตลาดแลว้ กบยังเปน็ ประโยชนต์ ่อวงการศกึ ษาทางชีววิทยาและ ทางการแพทย์ จากหนังสอื Fauna of Thailand ไดร้ ายงานวา่ ในประเทศไทยมกี บท้ังหมด 38 ชนดิ แต่ท่นี ยิ ม เลย้ี งกนั มีไม่ก่ีชนิด ไดแ้ ก่ กบจานหรือกบนา กบบลฟู ร็อก กบทูตหรือกบยกั ษ์ เปน็ ตน้ 3.4.3 ตะพาบน้า เป็นประเทศแรกท่ีเร่ิมเล้ยี งตะพาบนา้ ต้งั แตถ่ ูกญ่ปี ่นุ ยดึ ครอง เม่อื ราคาเนื้อ ตะพาบนา้ แพงขึน้ ชาวไต้หวันก็ยิง่ หนั มาเลี้ยงตะพาบน้ามากขน้ึ สาหรับในประเทศไทยมฟี าร์มเลี้ยงตะพาบนา้ หลายแหง่ เช่น ทีจ่ งั หวดั ปทุมธานี จงั หวัดสมุทรสาคร เป็นต้น ตะพาบน้าที่นิยมเลีย้ งในประเทศไทยมี 2 สายพนั ธุ์ ไดแ้ ก่ สายพนั ธุไ์ ทย กับสายพันธ์ไุ ต้หวัน ชาวไทยจะนยิ มบริโภคตะพาบพนั ธ์ไทยเพราะเน้ือแขง็ กวา่ แตถ่ า้ เลีย้ ง เพ่อื การสง่ ออกตอ้ งเปน็ พันธไุ์ ตห้ วันเพราะเน้ือเหลอื งและนุ่มกวา่ 4. แนวโนม้ การเลีย้ งสัตวใ์ นประเทศไทย อาชีพการเลีย้ งสัตวใ์ นประเทศไทย ยังไมม่ ีกฎหมายกาหนดคุณสมบตั ิของผเู้ ล้ยี งและควบคุมจานวน หรอื ปริมาณสตั ว์ทีเ่ ลีย้ ง ดังน้ันแนวโน้มการเลีย้ งสัตวใ์ นประเทศไทยจะไปในทศิ ทางใด จะเล้ียงสัตว์ชนดิ ไหน เพมิ่ ข้นึ หรือลดลงจานวนเทา่ ใด ขนึ้ อย่กู บั ปจั จัยหลายประการ ดังต่อไปนี้ ความเหมาะสมของประเทศไทยในการเล้ยี งสตั ว์ 1. ภูมิประเทศเมืองไทยเหมาะสมในการทาปศสุ ัตว์และสามารถเล้ียงสตั วไ์ ด้ หลายชนดิ 2. ประเทศข้างเคียงมคี วามต้องการเน้ือสตั ว์แต่ไมส่ ามารถเลี้ยงสัตว์ เช่น ไต้หวัน สิงคโปร์ 3. ประเทศไทยยังมีพื้นทร่ี กร้างวา่ งเปล่าอีกมาก 4. ประเทศไทยมีการนาววิ ัฒนาการแผนใหม่ ทีส่ ามารถใช้ไดผ้ ลมาใชใ้ นการเลย้ี งสตั ว์ ปจั จัยทเ่ี ปน็ ข้อจากัดในการผลติ สัตว์ในประเทศไทย 1. ขาดแรงงานที่มีความร้คู วามชานาญในการเลีย้ งสตั วแ์ ละแรงงานทีม่ ี มีระดับการศกึ ษาตา่ 2. ขาดทรัพยากรท่ีจาเป็นต้องใชใ้ นการควบคุมโรคและส่งเสริมสขุ ภาพสัตว์ 3. แหลง่ เงนิ ทนุ และสินเชือ่ ทางการเลย้ี งสตั ว์มีน้อย 4. ตลาดต่างประเทศมีข้อจากดั และกีดกนั ทางการคา้ 5. ประเทศผู้ผลติ ปศุสัตวร์ ายใหญข่ องโลก มีหลายประเทศในโลกทส่ี นับสนนุ ให้เกษตรกรประกอบอาชีพการเลีย้ งสตั ว์เปน็ อาชพี หลักจนสามารถ ผลิตสัตว์เป็นสนิ ค้าสง่ ไปจาหนา่ ยยงั ตา่ งประเทศ ทารายได้เข้าสปู่ ระเทศนน้ั ๆ ประมาณปีละหลายพันลา้ นบาท ประเทศที่มีการผลติ สตั วเ์ ศรษฐกิจทสี่ าคญั ของโลก ปี พ.ศ.2550-2552 จากข้อมลู สถานการณ์ การตลาดและ การค้าสนิ ค้าปศสุ ตั ว์และสตั ว์ปกี โลกของกลุ่มวจิ ัยเศรษฐกจิ การปศสุ ตั ว์ กรมปศสุ ัตว์ ดังนี้

โคเนอ้ื และลกู โค ประเทศทม่ี กี ารผลิตโคเนื้อและลูกโคมาก เรียงตามลาดบั ไดแ้ ก่ สหรัฐอเมริกา บราซิล สหภาพยุโรป จีน อาร์เจนตินา และอินเดีย ส่วนประเทศท่สี ่งออกเนือ้ โคมาก เรียงตามลาดับ ได้แก่ บราซิล ออสเตรเลีย อนิ เดีย อารเ์ จนตินา นวิ ซีแลนด์ และสหรฐั อเมรกิ า สกุ ร ประเทศทม่ี ีการผลติ สุกรมากท่สี ุดเรยี งตามลาดับ ได้แก่ จีน สหภาพยโุ รป สหรฐั อเมริกา บราซิล รัสเซยี และเกาหลีใต้ สว่ นประเทศทส่ี ่งออกเน้ือสกุ รมากทส่ี ุด เรยี งตามลาดบั ไดแ้ ก่ สหภาพยุโรป สหรัฐอเมริกา แคนาดา บราซิล จีน และชิลี ไก่เน้อื ประเทศที่มกี ารผลิตเนอ้ื ไก่มากทสี่ ดุ เรยี งตามลาดับไดแ้ ก่ สหรฐั อเมริกา จนี บราซิล สหภาพ ยโุ รป เมก็ ซโิ ก อนิ เดยี ญปี่ ุน่ และแคนาดา สว่ นประเทศที่ส่งออกเนื้อไก่มากท่ีสดุ เรียงตามลาดบั ได้แก่ บราซลิ สหรัฐอเมรกิ า สหภาพยุโรป จีน ไทย และแคนาดา 6. จานวนสตั วเ์ ลย้ี งในประเทศไทย การเล้ียงสัตว์เป็นอาชพี ของประเทศไทยมกี ารพฒั นาอย่างต่อเนอ่ื งมาเปน็ ลาดับจนกลายเปน็ การผลิต เชิงอตุ สาหกรรม มีจานวนสตั ว์เลี้ยงทเี่ ป็นสัตว์เศรษฐกจิ เพิ่มปริมาณการเลย้ี งตามความต้องการของผู้บรโิ ภค เพ่ิมเปน็ ลาดบั ตามตารางที่ 2.1-2.3 ตารางที่ 2.1 ไก่เนอื้ การผลติ การส่งออกเนื้อไกแ่ ละผลติ ภณั ฑ์ ไกส่ ด ส่งออก (ตนั ) รวม ปี ผลผลติ 3/ ผลผลิต (ตนั ) บริโภค (ตนั ) ไกแ่ ปรรปู (ล้านตวั ) 2551 920.75 1,157,935 774,607 23,351 359,990 383,341 2552 917.26 1,257,365 878,004 25,237 354,124 379,361 2553 970.94 1,330,949 898,737 33,292 398,924 432,216 2554 994.32 1,362,998 935,798 51,260 415,585 466,845 2555 1/ 1,055.93 1,447,458 947,458 75,000 420,000 500,000 อัตราเพ่ิม (รอ้ ยละ) 2.74 4.53 2.77 39.13 5.9 8.85 2556 2/ 1,067.35 1,463,107 953,107 80,000 430,000 510,000 หมายเหตุ: 1/ ข้อมลู เบ้ืองต้น 2/ ขอ้ มูลคาดคะเน 3/ ตง้ั แต่ 2552 ปรบั นา้ หนักไกเ่ ฉลย่ี ที่ใชใ้ นการคานวณ เพ่มิ ขนึ้ จาก 2.00 เป็น 2.18 กก./ตวั ทีมา:สานกั งานเศรษฐกจิการเกษตร,กรมศลุกากร

ตารางที่ 2.2 ปรมิ าณการผลิตการสง่ ออกและการบรโิ ภคสกรุ ปี2551-2556 รายการ 2551 2552 2553 2554 2555* อตั ราเพ่ิม 2556** ปรมิ าณการผลติ 1/ 12.088 11.771 12.099 11.890 12.824 1.29 13.060 (ล้านตัว) (ลา้ นตัน) 0.967 0.942 0.968 0.951 1.026 1.29 1.045 ปริมาณสง่ ออก2/ 9,917 9,264 9,724 12,027 13,500 9.18 16,500 (ตนั ) ปริมาณการบรโิ ภค3/ 0.952 0.886 0.922 0.903 0.953 0.21 0.96 (ลา้ นตนั ) หมายเหตุ: * ขอ้ มูลเบ้ืองต้น** คาดคะเน ทมี่ า: 1/ สานกั งานเศรษฐกิจการเกษตร 2/ กรมศุลกากร ตารางท่ี 2.3 ปริมาณการผลิตการส่งออกการนาเข้าและการบริโภคเนอ้ื โคและผลติ ภัณฑ์ของไทย

รายการ 2551 2552 2553 2554 2555* อตั ราเพิ่ม (รอ้ ย ละ) การผลิต 1/(ลา้ น 1.187 1.173 1.160 1.087 1.063 -2.924 -2.628 ตวั ) (พันตันน้าหนัก 170.930 168.960 167.080 161.410 153.080 ซาก) ส่งออก2/ (พนั ตัน) 0.09 0.61 0.49 4.56 4.46 166.921 นาเข้า2/ (พนั ตนั ) 1.86 2.02 2.98 7.87 7.63 51.937 การบริโภค1/ 1.250 1.252 1.255 1.254 1.254 0.080 (ล้านตวั ) (พันตัน 180.000 180.290 180.720 180.580 180.580 0.080 น้าหนกั ซาก) หมายเหตุ: * ประมาณการ ท่มี า: 1/ สานักงานเศรษฐกจิ การเกษตร 2/ กรมศลุ กากร เอกสารอ้างอิง กรมอาชีวศึกษา การศกึ ษาธกิ าร. 2525. หลกั การเล้ียงสตั ว์ทัว่ ไป. กรุงเทพฯ : สานักพมิ พ์อักษรเจริญ ทศั น์. 101 น. คานึง หนูดาษ. 2543. หลกั การเลยี้ งสัตว์ทว่ั ไป. กรงุ เทพฯ : ศูนยว์ ิจัยและพฒั นาอาชีวศึกษา 5 กรม อาชวี ศกึ ษา. 150 น. บญุ เสรมิ ชวี ะอสิ ระกุลและบุญล้อม ชีวะอสิ ระกุล. 2542. พื้นฐานสตั วศ์ าสตร์. พิมพ์ครง้ั ที่ 2. เชยี งใหม่ :ภาควชิ าสัตวศาสตร์ คณะเกษตรศาสตร์ มหาวทิ ยาลัยเชยี งใหม่. 186 น. พานิช ทนิ นิมิตร. 2535. หลักการเลยี้ งสตั ว์. สงขลา : ภาควิชาสัตวศาสตร์ คณะทรัพยากรธรรมชาติ มหาวทิ ยาลยั สงขลานครนิ ทร์. 224 น. มหาวทิ ยาลยั เกษตรศาสตร์. 2521. หลกั การเล้ยี งสัตว์ทัว่ ไป. กรุงเทพฯ : ม.ป.พ. 352 น.

แบบทดสอบหนว่ ยที่ 2 คาส่งั จงตอบคาถามลงในชอ่ งวา่ งให้ถูกต้อง 1. ภาคใดทไ่ี มเ่ หมาะแก่การเลย้ี งสตั วบ์ กท่วั ไป และเพราะเหตุใด ............................................................................................................................. ................................................. .................................................................................. ............................................................................................ ............................................................................................................................. ................................................. ............................................................................................................................. ................................................. 2. ใหน้ ักศึกษาเลือกเลี้ยงสัตวเ์ ศรษฐกิจมาหนงึ่ ชนดิ แล้วบอกภูมปิ ระเทศทีค่ วรเลยี้ งพรอ้ มให้เหตุผล ............................................................................................................................. ................................................. .............................................................................................................................................................................. ............................................................................................................................. ................................................. ............................................................................................................................. ................................................. 3. ใหน้ กั ศึกษาอธิบายสภาพการเล้ยี งสตั วใ์ นประเทศไทยโดยใหเ้ ลอื กจาก สภาพการเลีย้ งสตั ว์ใหญ่ สภาพการ เลีย้ งสัตวเ์ ลก็ สภาพการเลยี้ งสตั ว์ปกี สภาพการเล้ยี งสตั วน์ า้ สภาพการเล้ียงสตั ว์เศรษฐกิจชนดิ อน่ื เพยี ง 1 อย่าง ............................................................................................................................. ................................................. .................................................................................. ............................................................................................ 4. จงบอกชื่อประเทศทีต่ ิดอนั ดับการผลิต และการสง่ ออก ดา้ นโคเน้อื และลูกโค สุกร ไก่เน้ือ มาอย่างนอ้ ย หัวข้อละ 1 ประเทศ ผลิตโคเนอื้ และลูกโค .......................................................................................................................................................................... สง่ ออกโคเน้ือและลูกโค ......................................................................................................................................................................... ผลติ สกุ ร ......................................................................................................................................................................... สง่ ออกสกุ ร ......................................................................................................................................................................... ผลิตไกเ่ นื้อ ........................................................................................................................................................................ ส่งออกไก่เนอื้ .................................................................................................. ...................................................................... 5. สัตว์เศรษฐกิจ้ดา้ นปศสุ ัตว์ใดของไทย ทน่ี กั ศึกษาเหน็ ว่าควรมกี ารสง่ เสริมให้มีการเลีย้ งมากข้นึ พรอ้ มบอก เหตุผล ............................................................................................................................. ................................................. .................................................................................. ............................................................................................ ............................................................................................................................. .................................................