การพยาบาล

36 หลกั สตู รวิชาพิเศษ วิชาการพยาบาล หลกั สตู ร 1. รจู้ กั วนิ จิ ฉยั และสาธติ การปฏบิ ตั ติ อ่ ผทู้ แ่ี ขนหกั และขากรรไกรเคล่อื น 2. สาธติ วธิ ปี ฏบิ ตั ติ อ่ เลอื ดกาเดาออก 3. สาธติ วธิ เี คล่อื นยา้ ยคนเจบ็ ๔4วธิ ี คอื ปฏบิ ตั ติ ามลาพงั 2 วธิ ี กบั ปฏบิ ตั ริ ว่ มกบั เพอ่ื นลกู เสอื อกี 2 วธิ ี 4. รจู้ กั วธิ ปี ฏบิ ตั ใิ นกรณที ส่ี งสยั วา่ คนเจบ็ กนิ หรอื ถกู ยาพษิ 5. สามารถนาเพอ่ื นลูกเสอื เป็นคณะไปชว่ ยผปู้ ระสบอุบตั เิ หตุ ทก่ี รรมการสอบจะเป็น ผสู้ มมตุ ขิ น้ึ กรรมการสอบจะตอ้ งดแู ลการปฏบิ ตั ใิ หใ้ กลก้ บั ความเป็นจรงิ 6. อภปิ รายกบั กรรมการสอบถงึ สงิ่ ทต่ี นอยากจะเหน็ ในการพฒั นาและปรบั ปรงุ คา่ ย ลูกเสอื ถาวรทต่ี นคนุ้ เคย เชน่ ในเรอ่ื งการแจง้ ขา่ วไปยงั แพทย,์ ตารวจ, ผบู้ งั คบั บญั ชาลกู เสอื และบดิ ามารดา เป็นตน้ ตลอดจนการปฏบิ ตั ติ อ่ คนเจบ็ ทกุ ระยะไป 7. สาธติ วธิ ผี ายปอดตามแบบฮอลเกอร์ นลิ เสน และใชห้ นุ่ สาธติ วธิ ผี ายปอดตามแบบ ปากตอ่ ปาก (หา้ มสาธติ กบั คน) มคี วามรเู้ กย่ี วกบั การนวดหวั ใจ เพอ่ื ทาใหก้ ลา้ มเน้อื หวั ใจ กลบั ทางานไดต้ ามปกติ

37 การพยาบาล การปฏิบตั ิต่อผทู้ ี่แขนหกั ข้อเคล่ือน (Dislocation) คอื การหลุดของขอ้ ออกจากตาแหน่งปกติ ทาใหเ้ ย่อื หุม้ ขอ้ นัน้ มกี ารฉกี ขาดหรอื มกี ารยดึ ของกลา้ มเน้ือ การทข่ี อ้ เคล่อื นอาจมอี นั ตรายต่อเสน้ ประสาท และ หลอดเลอื ดใกลเ้ คยี ง กระดกู หกั (Fracture) คอื ภาวะทม่ี กี ารแตกหรอื หกั ของกระดกู บรเิ วณทห่ี กั อาจจะ แตกเป็นรอย จะเคล่อื นออกจากกนั หรอื ไมก่ ไ็ ด้ บางครงั้ แตกเป็นหลายชน้ิ ขน้ึ อย่กู บั ลกั ษณะ การบาดเจ็บและความรุนแรงของอุบตั เิ หตุกระดูกหกั อาจเป็นสาเหตุทาใหเ้ กดิ ความพกิ าร หรอื ในบางรายอาจทาใหเ้ สยี ชวี ติ ได้ อาการกระดกู หกั และข้อเคล่ือน 1. มคี วามเจบ็ ปวด บวม บรเิ วณทม่ี กี ระดกู หกั หรอื ขอ้ เคล่อื น 2. สขี องผวิ หนงั รปู รา่ งของอวยั วะนนั้ ๆเปลย่ี นแปลงไปจากรปู รา่ งปกติ 3. ไมส่ ามารถเคล่อื นไหวบรเิ วณนนั้ ได้ หรอื เคล่อื นไหวแลว้ จะเจบ็ ปวดมาก 4. มกี ารหดสนั้ ของอวยั วะ เชน่ แขน 5. อาจคลาพบปลายหรอื หวั กระดกู ทเ่ี คล่อื นหรอื หกั ออกมาออกมา การปฐมพยาบาลผปู้ ่ วยกระดกู หกั และข้อเคล่ือน 1. อยา่ พยายามดงึ ขอ้ หรอื จดั กระดกู ใหเ้ ขา้ ทด่ี ว้ ยตนเอง 2. หากจาเป็นตอ้ งถอดเสอ้ื ผา้ ออก ควรใชว้ ธิ ตี ดั ตามตะเขบ็ 3. ใชว้ สั ดุทห่ี าไดห้ นุนหรอื ประคองขอ้ ใหบ้ วเิ วณทบ่ี าดเจบ็ นนั้ อยนู่ ่ิง ๆ และอยู่ในท่า ทส่ี บาย ดว้ ยการใชผ้ า้ พยุง หรอื ดามไวด้ ว้ ยเฝือกชวั่ คราวใหอ้ ยใู่ นทา่ พกั 4. ประคบบรเิ วณทบ่ี าดเจบ็ ดว้ ยความเยน็ เชน่ ผา้ หรอื ถุงใสน่ ้าแขง็ 5. การเคล่ือนย้ายผู้บาดเจ็บ เพ่ือเคล่ือนย้ายออกจากสถานท่ีมีอันตรายไปสู่ ทป่ี ลอดภยั หรอื โรงพยาบาล การเคล่อื นยา้ ยอย่างถูกวธิ ี จะช่วยลดความพกิ ารและอนั ตราย ตา่ งๆ ทจ่ี ะเกดิ ขน้ึ ได้ 6. รบี นาสง่ โรงพยาบาล

38 หลกั การเข้าเฝื อกชวั่ คราว 1. วสั ดุทใ่ี ชด้ ามตอ้ งยาวกวา่ อวยั วะส่วนทห่ี กั โดยเฉพาะจะตอ้ งยาวพอทจ่ี ะบงั คบั ขอ้ ต่อท่อี ยู่เหนือและใต้ บรเิ วณท่สี งสยั ว่ากระดูกหกั เช่น ขาท่อนล่างหกั ข้อเข่าและขอ้ เท้า จะตอ้ งถกู บงั คบั ไวด้ ว้ ยเฝือก เป็นตน้ 2. ไม่วางเฝือกลงบนบรเิ วณทก่ี ระดูกหกั โดยตรง ควรมสี งิ่ อ่นื รอง เชน่ ผา้ หรอื สาลี วางไวต้ ลอดแนวเฝือก เพ่อื ไมใ่ หเ้ ฝือกกดลงบนบรเิ วณผวิ หนังโดยตรง ซง่ึ ทาใหเ้ จบ็ ปวดและ เกดิ เป็นแผลจากเฝือกกดได้ 3. มดั เฝือกกบั อวยั วะทห่ี กั ใหแ้ น่นพอทจ่ี ะประคองส่วนทห่ี กั ได้ แตต่ อ้ งไม่แน่นเกนิ ไป ถา้ รดั แน่นจนเกนิ ไปจะกดขดั ขวางการไหลเวยี นของเลอื ดทาใหเ้ กดิ อนั ตรายได้ ตอ้ งระวงั อยา่ ใหป้ มเชอื กกดแผล และคอยตรวจบรเิ วณทห่ี กั เป็นระยะๆ เพราะอาจจะมกี ารบวม ซ่งึ จะตอ้ ง คลายเชอื กทผ่ี กู ใหแ้ น่นน้อยลง 4. บรเิ วณทเ่ี ขา้ เฝือกจะตอ้ งจดั ใหอ้ ยใู่ นทา่ ทส่ี ุขสบายทส่ี ุด อยา่ จดั กระดกู ใหเ้ ขา้ รูปเดมิ ไมว่ า่ กระดกู ทห่ี กั จะโคง้ โกง่ หรอื คด กค็ วรเขา้ เฝือกในทา่ ทเ่ี ป็นอยู่ วิธีปฏิบตั ิต่อเลือดกาเดาออก เม่อื มีเลือดกาเดาไหล อย่าตกใจจนทาอะไรไม่ถูก ให้ตงั้ สติและห้ามเลือดกาเดา ดว้ ยวธิ ดี งั ตอ่ ไปน้ี การปฐมพยาบาลเบอื้ งต้นด้วยตวั เองเมื่อมีเลือดกาเดาไหล (วธิ นี ้ใี ชไ้ ดท้ งั้ ในเดก็ และผใู้ หญ่) 1. ใหผ้ ปู้ ่วยนงั่ หลงั ตรงและกม้ หน้าเลก็ น้อย 2. ใช้น้ิวช้ีและน้ิวหวั แม่มือบีบ (กด) ปีกจมูกทงั้ 2 ข้างเข้าหากันในแนวกลาง โดยหนบี บรเิ วณผนงั กนั้ จมกู เอาไวเ้ พอ่ื กดจดุ เลอื ดออกเป็นเวลาประมาณ 5-10 นาที (การกด หรอื บบี ตอ้ งกดหรอื บบี ใหแ้ น่น) แลว้ คอ่ ยคลา้ ยออก และในระหว่างน้ีใหห้ ายใจทางปากแทน ซง่ึ การใชว้ ธิ ีน้ีสว่ นมากมกั จะได้ผล (เพราะประมาณ 90% เลอื ดมกั จะไหลออกมาจากส่วน หน้าของจมกู การบีบหรอื กดทป่ี ีกจมูกจงึ ชว่ ยทาใหเ้ ลอื ดหยุดไหลได)้ แต่ถ้ายงั ไม่ไดผ้ ลให้ ทาซา้ อกี ครงั้ เป็นเวลานาน 10 นาที นอกจากน้ี อาจใชผ้ า้ เยน็ หรอื น้าแข็งห่อผา้ หรือใส่ถุงพลาสตกิ หรอื เจลประคบเย็น (Cold pack) วางประคบบนสนั จมกู เอาไวด้ ว้ ยกไ็ ด้ เพอ่ื ใหค้ วามเยน็ ชว่ ยทาใหห้ ลอดเลอื ดหดตวั (แตห่ า้ มใสน่ ้าแขง็ เขา้ ไปในจมกู )

39  หลกั สนั้ ๆ จาง่าย ๆ เม่อื เลอื ดกาเดาไหล คอื “บบี จมกู นัง่ หลงั ตรง ก้มหน้า เลก็ น้อย อา้ ปากหายใจ”  ห้ามเงยหน้าหรือเอนตวั ลงนอน แต่ให้นัง่ หลงั ตรง (การนัง่ หลังตรงจะช่วย บงั คบั ให้ปรมิ าณและความแรงของเลือดลดลงเพราะศรี ษะอยู่สูง) และก้มหน้าลงเล็กน้อย (เพ่อื ป้องกนั ไมใ่ หเ้ ลอื ดไหลลงคอ ซง่ึ จะทาใหร้ ะคายเคอื งและสาลกั เลอื ด เลอื ดจะออกมากขน้ึ และเลอื ดอาจเขา้ ไปในปอดก่อใหเ้ กดิ ปอดอกั เสบตามมาได)้  อาจใชผ้ า้ รองใตจ้ มกู เพ่อื ซบั เลอื ดได้ และถา้ เลอื ดหยดลงดา้ นหน้าอาจหาถว้ ย ชามขนาดใหญ่มารองไว้ หรอื ไปยนื อยทู่ อ่ี า่ งลา้ งหน้ากไ็ ดค้ รบั  ทาใหต้ วั เยน็ ลง เพราะการลดอุณหภูมขิ องร่างกายเป็นอีกวธิ หี น่ึงท่ชี ่วยลด ปรมิ าณของเลือดทไ่ี หลออกทางจมูกได้ ซ่งึ นอกเหนือจากการประคบเย็นทบ่ี รเิ วณสนั จมูก ดงั กลา่ วแลว้ คณุ อาจประคบเยน็ ทบ่ี รเิ วณหน้าผากและคอรว่ มดว้ ยกไ็ ด้ และวธิ ที เ่ี ดด็ กวา่ นนั้ ก็ คอื “การอมน้าแข็งเอาไว้ในปาก” เพราะการอมน้าแข็งจะช่วยลดอุณหภูมไิ ด้เร็ว (ตาม การศกึ ษาพบว่า การอมน้าแข็งนัน้ ใหผ้ ลได้ดกี ว่าการกดจมูกด้วยน้าแขง็ ) และยงั ช่วยให้ ร่างกายคงอุณหภูมทิ ล่ี ดลงน้ีไดน้ านอกี ดว้ ย สว่ นการเลยี ไอตมิ แท่งกใ็ หผ้ ลไม่ต่างกนั (การ ประคบเยน็ หรอื อมน้าแขง็ ควรทา 10 นาที แลว้ จงึ เอาออกประมาณ 10 นาที แล้วคอ่ ยทาใหม่ เป็นเวลา 10 นาที โดยใหท้ าเชน่ น้สี ลบั กนั ไปเรอ่ื ย ๆ)  อาจใชย้ าพน่ จมูกทม่ี สี ่วนผสมของออกซเี มตาโซลนี (Oxymetazoline) ซ่งึ ตวั ยาจะชว่ ยทาใหห้ ลอดเลอื ดในโพรงจมูกหดตวั โดยใหห้ ยดยาประมาณ 1-2 หยดลงบนกอ้ น สาลี แลว้ ใสก่ อ้ นสาลเี ขา้ ไปในโพรงจมกู บบี จมกู อกี ครงั้ หลงั จากผา่ นไป 10 นาที ใหด้ ูว่ายงั มี เลือดไหลอยู่อีกหรอื ไม่ ถา้ เลอื ดหยุดไหลแล้วอย่าเพ่ิงเอาก้อนสาลีออกจนกว่าจะครบ 1 ชวั่ โมง เพราะเลือดอาจจะไหลได้อกี ครงั้ (สามารถใชย้ าพ่นจมูกรกั ษาได้ ถา้ ไม่ไดเ้ ป็นโรค ความดนั โลหติ สงู และควรใชใ้ นกรณที ล่ี องบบี จมกู 10 นาทแี ลว้ เลอื ดยงั ไมห่ ยดุ ไหลเทา่ นนั้  ในอนิ เดยี ผคู้ นจะทาน้ามนั เนย (ไขมนั อม่ิ ตวั ) ทด่ี า้ นในจมกู ซง่ึ จะชว่ ยใหเ้ ลอื ด หยุดไหลไดท้ นั ที (น้ามนั เนยทว่ี า่ น้มี ขี ายตามรา้ นขายของชาและซุปเปอรม์ ารเ์ กต็ ในอนิ เดยี )  หลกี เลย่ี งการสบู บุหรเ่ี มอ่ื มอี าการเลอื ดกาเดาไหล เพราะการสูบบุหรจ่ี ะทาให้ เกดิ การระคายเคอื งและทาใหจ้ มกู แหง้  หลกี เลย่ี งการพดู การไอหรอื จามในขณะทเ่ี ลอื ดกาเดากาลงั ไหลอยู่ (ถา้ จะจาม ใหอ้ า้ ปาก เพอ่ื ทจ่ี ะไดไ้ มท่ ารา้ ยจมกู หรอื ทาใหเ้ ลอื ดออกมากขน้ึ )

40  หา้ มสงั่ จมกู หรอื แคะจมกู โดยเฉพาะเม่อื เลอื ดไหลน้อยลงแล้ว เพราะอาจทา ใหเ้ ลอื ดทแ่ี ขง็ ตวั แลว้ หลุดออกและเลอื ดไหลอกี ครงั้ .....อยา่ ต่นื ตกใจหรอื สตแิ ตกเม่อื เหน็ เลอื ดจานวนมาก (เพราะเลอื ดทอ่ี อกมาจรงิ ๆ นนั้ มนี ้อย กวา่ ทเ่ี ราเหน็ ซ่งึ ส่วนใหญ่จะเป็นของเหลวท่อี ยูใ่ นจมูก เพราะในจมกู มหี ลอดเลอื ดอย่มู าก) แต่ใหห้ ายใจทางปากและทาใจใหส้ งบ (ไมว่ า่ อาการจะแย่แคไ่ หน) เพราะจะช่วยทาใหอ้ ตั รา การสบู ฉีดเลอื ดลดลงและเลอื ดออกน้อยลง อกี ทงั้ ความสงบใจยงั ชว่ ยผอ่ นคลายความกงั วล และป้องกนั ไมใ่ หส้ ลบไดด้ ว้ ย…. การดแู ลตนเองหลงั เลือดกาเดาหยดุ ไหล หลงั เลอื ดกาเดาหยดุ ไหลแลว้ ภายใน 24-48 ชวั่ โมงแรกจะตอ้ งป้องกนั ไม่ใหเ้ ลอื ดออก ซ้าโดยการ  หลงั เลอื ดหยุดไหลสนิทแล้ว สามารถทาความสะอาดจมูกดว้ ยน้าอุ่นได้ และ หลงั จากทาความสะอาดเสรจ็ ใหพ้ ยายามพกั ผอ่ นเพอ่ื ป้องกนั ไมใ่ หเ้ ลอื ดไหลอกี  พยายามพกั ผอ่ น หยุดทากจิ กรรมตา่ ง ๆ ทก่ี าลงั ทาอยู่ และใหน้ อนหวั ยกสูง รวมถงึ ทาใจใหส้ บาย โดยอาจฟังเพลงผอ่ นคลายเพ่อื ใหห้ วั ใจเตน้ ชา้ ลง  อาจประคบเยน็ ดว้ ยวธิ ดี งั ทก่ี ลา่ วไปแลว้  หลกี เลย่ี งการแคะจมูก ขยจ้ี มกู แรง ๆ และการสงั่ น้ามกู แรง ๆ เพราะจะทาใหเ้ ลอื ด ทแ่ี ขง็ ตวั แลว้ ซง่ึ ปิดหลอดเลอื ดทเ่ี สยี หายก่อนหน้าน้อี อก และทาใหเ้ ลอื ดกาเดาไหลอกี ครงั้  ระวงั การเบง่ การไอ การจาม  หลกี เลย่ี งการกระทบเทอื นบรเิ วณจมกู โดยการไมอ่ อกแรงมาก ไมย่ กหรอื หว้ิ ของหนกั ๆ ไมเ่ ล่นกฬี าท่ีหกั โหมหรอื เล่นนอกบา้ น ไม่สมั ผสั อากาศทร่ี อ้ น เพราะอาจทาให้ มเี ลอื ดออกได้  ไม่ด่มื สุราหรอื เคร่อื งด่มื ทอ่ี ุ่นหรอื ร้อน เพราะจะทาให้หลอดเลือดขยายตวั ซง่ึ อาจทาใหเ้ ลอื ดออกไดอ้ กี  แพทยบ์ างทา่ นแนะนาวา่ ในขณะนอนหลบั ควรหนุนหมอนสงู ๆ

41 การเคล่ือนย้ายคนเจบ็ การเคล่อื นยา้ ยท่ถี ูกวธิ ีมคี วามสาคญั มาก ถา้ ผู้ช่วยเหลอื มปี ระสบการณ์ มคี วามรู้ ความเขา้ ใจ มหี ลกั การและรู้จกั วธิ ีการเคล่ือนยา้ ยทถ่ี ูกวิธี จะช่วยให้ผู้บาดเจ็บมชี วี ติ รอด ปลอดภยั ลดความพกิ าร หรอื อนั ตรายทจ่ี ะเกดิ ขน้ึ ภายหลงั ได้ หลกั ในการเคลื่อนย้ายผปู้ ่ วย 1. ตอ้ งทราบวา่ ผปู้ ่วยไดร้ บั บาดเจบ็ บรเิ วณใด 2. ใหก้ ารปฐมพยาบาลก่อนการเคล่อื นยา้ ย เชน่ หา้ มเลอื ด ดามกระดกู ทห่ี กั เป็นตน้ 3. เลอื กวธิ กี ารเคลอ่ื นยา้ ยทเ่ี หมาะสมกบั สภาพความเจบ็ ป่วย 4. การเคล่อื นยา้ ยตอ้ งทาดว้ ยความนุ่มนวล มสี ติ รอบคอบ 5. การเคล่อื นยา้ ยผปู้ ่วยหนกั จะตอ้ งมสี งิ่ รองรบั ศรี ษะ แขน ขา และหลงั 6. อุปกรณ์เคล่อื นยา้ ยผปู้ ่ วย เช่น เปล ตอ้ งนามาใหถ้ งึ ผปู้ ่วย มใิ ชย่ กผปู้ ่ วยเดนิ ไปหาเปล 7. ถา้ มผี ชู้ ว่ ยเหลอื หลายคนควรมหี วั หน้าเพ่อื สงั่ การหน่งึ คน เพ่อื ใหก้ ารทางานเป็นไป อยา่ งมปี ระสทิ ธภิ าพ 8. ขณะเคล่อื นยา้ ยดว้ ยเปลควรมสี ายรดั กนั การตก 9. ขณะเคล่อื นยา้ ยผปู้ ่วยตอ้ งดแู ลอยา่ งใกลช้ ดิ โดยสงั เกตการหายใจและจบั ชพี จร ถา้ มอี าการผดิ ปกตติ อ้ งรบี ชว่ ยเหลอื ทนั ที 10. รบี นาผปู้ ่วยสง่ ใหถ้ งึ มอื แพทยโ์ ดยเรว็ ทส่ี ดุ และผนู้ าสง่ ควรเลา่ เหตุการณ์ใหแ้ พทย์ ทราบเพ่อื ชว่ ยการวเิ คราะหก์ ารบาดเจบ็ การเคล่ือนย้ายผ้ปู ่ วย จุดประสงคก์ ารเคล่อื นยา้ ยผปู้ ่วย คอื 1. เพอ่ื เคล่อื นยา้ ยผปู้ ่วยออกจากสถานทเ่ี กดิ เหตุ อนั อาจทาใหเ้ กดิ อนั ตรายเพม่ิ ขน้ึ 2. เพอ่ื เคล่อื นยา้ ยผปู้ ่วยไปอยใู่ นทท่ี ใ่ี หก้ ารปฐมพยาบาลไดส้ ะดวก 3. เพ่อื สง่ ผปู้ ่วยไปรบั การรกั ษาตอ่

42 การเคล่ือนย้ายโดยผชู้ ่วยเหลือคนเดียว วิธีที่ 1 พยงุ เดิน เหมาะสาหรบั ผปู้ ่วยทร่ี สู้ กึ ตวั ดี แตแ่ ขนหรอื ขาขา้ งใดขา้ งหน่งึ เจบ็ (เฉพาะสว่ นล่าง) วธิ เี คล่อื นยา้ ย ผชู้ ว่ ยเหลอื ยนื เคยี งขา้ งผปู้ ่ วย หนั หน้าไปทางเดยี วกนั แขนขา้ งหน่ึงของผปู้ ่ วย พาดคอ ผชู้ ว่ ยเหลอื จบั มอื ผปู้ ่วยไว้ สว่ นแขนอกี ขา้ งหน่งึ ของผชู้ ว่ ยเหลอื โอบเอวและพยุงเดนิ ภาพ การเคล่อื นยา้ ยผปู้ ่วยโดยวธิ พี ยงุ เดนิ วิธีที่ 2 การอ้มุ วธิ นี ้ใี ชก้ บั ผบู้ าดเจบ็ ทม่ี นี ้าหนกั ตวั น้อย หรอื ในเดก็ ซง่ึ ไมม่ บี าดแผล รนุ แรง หรอื กระดกู หกั โดยการชอ้ นใตเ้ ขา่ และประคองดา้ นหลงั หรอื อุม้ ทาบหลงั กไ็ ด้ ภาพ การเคล่อื นยา้ ยผปู้ ่วยดว้ ยวธิ อี ุม้ วิธีที่ 3 วิธีลาก เหมาะทจ่ี ะใชใ้ นกรณฉี ุกเฉิน เช่น เกดิ ไฟไหม้ ถงั แกส็ ระเบดิ หรอื ตกึ ถล่ม จาเป็นตอ้ งเคล่อื นยา้ ยออกจากทเ่ี กดิ เหตใุ หเ้ รว็ ทส่ี ดุ อาจปฏบิ ตั ไิ ดห้ ลายวธิ ี ภาพ การเคล่อื นยา้ ยผปู้ ่วยดว้ ยวธิ ลี าก

43 วธิ เี คล่อื นยา้ ย ผชู้ ว่ ยเหลอื อาจะจะลากโดยใชม้ อื สอดใตร้ กั แรล้ ากถอยหลงั หรอื จบั ขอ้ เทา้ ลากถอยหลงั กไ็ ด้ ไม่ควรลากไปดา้ นขา้ งของผบู้ าดเจบ็ ตอ้ งระวงั ไม่ใหส้ ว่ นของร่างกายโคง้ งอ โดยเฉพาะส่วนของคอและลาตวั การลากจะลดอันตรายลงถ้าใช้ผ้าห่มหรอื เส่อื หรอื แผน่ กระดานรองลาตวั ผบู้ าดเจบ็ ภาพ การเคล่อื นยา้ ยผปู้ ่วยดว้ ยวธิ กี ารลาก การเคล่ือนย้ายผปู้ ่ วยโดยผชู้ ่วยเหลือสองคน วิธีที่ 1 อ้มุ และยก เหมาะสาหรบั ผปู้ ่วยรายในรายทไ่ี มร่ สู้ กึ ตวั แตไ่ มค่ วรใชใ้ นรายทม่ี ี การบาดเจบ็ ของลาตวั หรอื กระดกู หกั ภาพ การเคล่อื นยา้ ยผปู้ ่วยดว้ ยวธิ อี ุม้ และยก วิธีที่ 2 นัง่ บนมือทงั้ สี่ที่จบั ประสานกนั เป็ นแคร่ เหมาะสาหรบั ผปู้ ่วยในรายทข่ี าเจบ็ แตร่ สู้ กึ ดแี ละสามารถใชแ้ ขนทงั้ สองขา้ งได้ วธิ เี คล่อื นยา้ ย ผชู้ ว่ ยเหลอื ทงั้ สองคนใชม้ อื ขวากาขอ้ มอื ซา้ ยของตนเอง ขณะเดยี วกนั กใ็ ช้ มอื ซา้ ยกามอื ขวาซง่ึ กนั และกนั ใหผ้ ปู้ ่วยใชแ้ ขนทงั้ สองยนั ตวั ขน้ึ นงั่ บนมอื ทงั้ สท่ี จ่ี บั ประสานกนั เป็นแคร่ แขนทงั้ สองของผปู้ ่วยโอบคอผชู้ ว่ ยเหลอื จากนนั้ วางผปู้ ่วยบนเขา่ เป็น จงั หวะทห่ี น่งึ และอุม้ ยนื เป็นจงั หวะทส่ี อง แลว้ จงึ เดนิ ไปพรอ้ มๆ กนั ภาพ การเคล่อื นยา้ ยผปู้ ่วยดว้ ยวธิ นี งั่ บนมอื ทงั้ สท่ี ป่ี ระสานกนั เป็นแคร่

44 วิธีที่ 3 การพยงุ เดิน วธิ นี ้ใี ชใ้ นรายทไ่ี มม่ บี าดแผลรนุ แรง หรอื กระดกู หกั และผบู้ าดเจบ็ ยงั รสู้ กึ ตวั ดี ภาพ การเคล่อื นยา้ ยผปู้ ่วยดว้ ยวธิ พี ยุงเดนิ การเคล่ือนย้ายผ้ปู ่ วยโดยผชู้ ่วยเหลือสามคน วิธีท่ี 1 อ้มุ สามคนเรยี ง เหมาะสาหรบั ผปู้ ่วยในรายทไ่ี มร่ สู้ กึ ตวั ตอ้ งการอุม้ ขน้ึ วาง บนเตยี งหรอื อุม้ ผา่ นทางแคบๆ วธิ เี คล่อื นยา้ ย ผชู้ ว่ ยเหลอื ทงั้ สามคนคกุ เขา่ เรยี งกนั ในทา่ คุกเข่าขา้ งเดยี ว ทกุ คนสอดมอื เขา้ ใตต้ วั ผปู้ ่วย และอุม้ พยุงไวต้ ามสว่ นตา่ ง ๆ ของรา่ งกายดงั น้ี คนท่ี 1 สอดมอื ทงั้ สองเขา้ ใตต้ วั ผปู้ ่วยตรงบรเิ วณคอและหลงั สว่ นบน คนท่ี 2 สอดมอื ทงั้ สองเขา้ ใตต้ วั ผปู้ ่วยตรงบรเิ วณหลงั สว่ นล่างและกน้ คนท่ี 3 สอดมอื ทงั้ สองเขา้ ใตข้ า ผชู้ ่วยเหลอื คนทอ่ี ่อนแอทส่ี ุดควรเป็นคนท่ี 3 เพราะรบั น้าหนักน้อยท่สี ุด เม่อื จะยก ผปู้ ่ วยผูช้ ่วยเหลอื ทงั้ สามคน จะตอ้ งทางานพรอ้ มๆ กนั โดยใหค้ นใดคนหน่ึงเป็นออกคาสงั่ ขนั้ แรก ยกผปู้ ่วยพรอ้ มกนั และวางบนเข่า จากท่าน้ีเหมาะสาหรบั จะยกผปู้ ่ วยขน้ึ วางบนเปล ฉุกเฉินหรอื บนเตยี ง แต่ถา้ จะอุม้ เคล่อื นทผ่ี ชู้ ว่ ยเหลอื ทงั้ สามคน จะตอ้ งประคองตวั ผปู้ ่ วยใน ทา่ นอนตะแคง และอุ้มยนื เม่อื จะเดนิ จะก้าวเดนิ ไปทางด้านขา้ งพร้อมๆ กนั และถา้ จะวาง ผปู้ ่วยใหท้ าเหมอื นเดมิ ทุกประการ คอื คุกเขา่ ลงก่อนและคอ่ ย ๆ วางผปู้ ่วยลง ภาพ การเคล่อื นยา้ ยผปู้ ่วยดว้ ยวธิ อี ุม้ สามคนเรยี ง

45 วิธีท่ี 2 การใช้คน 3 คน วธิ นี ้ใี ชใ้ นรายทผ่ี บู้ าดเจบ็ นอนหงาย หรอื นอนคว่ากไ็ ด้ ใหค้ าง ของผบู้ าดเจบ็ ยกสงู เพอ่ื เปิดทางเดนิ หายใจ 1. ผปู้ ฐมพยาบาล 2 คนคุกเขา่ ขา้ งลาตวั ผบู้ าดเจบ็ ขา้ งหน่ึง อกี ขา้ งหน่ึงผปู้ ฐมพยาบาล อกี 1 คน คุกเขา่ ขา้ งลาตวั ผบู้ าดเจบ็ 2. ผปู้ ฐมพยาบาลคนท่ี 1 ประคองทศ่ี รี ษะและไหล่ผบู้ าดเจบ็ มอื อกี ขา้ งหน่ึงรองส่วน หลงั ผบู้ าดเจบ็ 3. ผปู้ ฐมพยาบาลคนท่ี 2 อยูต่ รงขา้ มคนท่ี 1 ใชแ้ ขนขา้ งหน่ึงรองหลงั ผบู้ าดเจบ็ เอา มอื ไปจบั มอื คนท่ี 1 อกี มอื หน่งึ รองใตส้ ะโพกผบู้ าดเจบ็ 4. ผปู้ ฐมพยาบาลคนท่ี 3 มอื หน่งึ อยใู่ ตต้ น้ ขาเหนือมอื คนท่ี 2 ทร่ี องใตส้ ะโพก แลว้ เอา มอื ไปจบั กบั มอื คนท่ี 2 ทร่ี องใตส้ ะโพกนนั้ สว่ นมอื อกี ขา้ งหน่งึ รองทข่ี าใตเ้ ขา่ 5. มอื คนท่ี 1 และคนท่ี 2 ควรจบั กนั อยรู่ ะหวา่ งกง่ึ กลางลาตวั สว่ นบนของผบู้ าดเจบ็ ผู้ ปฐมพยาบาลจะตอ้ งใหส้ ญั ญาณลุกขน้ึ ยนื พรอ้ ม ๆ กนั ภาพ การเคล่อื นยา้ ยผปู้ ่วยดว้ ยวธิ ใี ชค้ น 3 คน การเคลื่อนย้ายผ้ปู ่ วยโดยใช้ผ้าห่ม ใชก้ รณที ไ่ี มม่ เี ปลหามแตไ่ มเ่ หมาะกบั ผปู้ ่ วยทไ่ี ดร้ บั บาดเจบ็ บรเิ วณหลงั วธิ เี คล่อื นยา้ ย พบั ผา้ หม่ ตามยาวทบกนั เป็นชนั้ ๆ 2-3 ทบ โดยวธิ ีการพบั ผา้ หม่ พบั เช่นเดยี วกบั การพบั กระดาษทาพดั วางผา้ หม่ ขนาบชดิ ตวั ผปู้ ่ วยทางดา้ นขา้ ง ผชู้ ่วยเหลือ คุกเข่าลงข้างตวั ผปู้ ่ วยอกี ขา้ งหน่ึง จบั ผู้ป่ วยตะแคงตวั เพ่อื ให้นอนบนผา้ ห่ม แล้วดงึ ชายผา้ หม่ ทงั้ สองขา้ งออก เสรจ็ แลว้ จงึ มว้ นเขา้ หากนั จากนนั้ ชว่ ยกนั ยกตวั ผปู้ ่ วยขน้ึ ผชู้ ่วยเหลอื คน หน่งึ ตอ้ งประคองศรี ษะผปู้ ่วย โดยเฉพาะผปู้ ่วยทส่ี งสยั วา่ ไดร้ บั บาดเจบ็ ทค่ี อหรอื หลงั

46 ภาพ การเคล่อื นยา้ ยผปู้ ่วยโดยใชผ้ า้ หม่ การเคล่ือนย้ายผปู้ ่ วยโดยใช้เปลหาม เปลหรอื แครม่ ปี ระโยชน์ในการเคลอื นยา้ ยผปู้ ่วย อาจทาไดง้ า่ ยโดยดดั แปลงวสั ดุ การ ใชเ้ ปลหามจะสะดวกมากแตย่ งุ่ ยากบา้ งขณะทจ่ี ะอุม้ ผปู้ ่วยวางบนเปลหรอื อุม้ ออกจากเปล วธิ กี ารเคล่อื นยา้ ย เรมิ่ ตน้ ดว้ ยการอุม้ ผปู้ ่ วยนอนราบบนเปล จากนนั้ ควรใหผ้ ชู้ ่วยเหลอื คนหน่ึงเป็นคนออกคาสงั่ ใหย้ กและหามเดนิ พ่อื ความพรอ้ มเพรยี งและนุ่มนวล ถา้ มผี ชู้ ่วย เหลอื สองคน คนหน่ึงหามทางดา้ นศรี ษะ อีกคนหามทางดา้ นปลายเทา้ และหนั หน้าไปทาง เดยี วกนั ซ่งึ หมายความวา่ ผู้ช่วยเหลอื ทห่ี ามทางดา้ นปลายเท้าจะเดนิ นาหน้า หากมผี ู้ชว่ ย เหลอื 4 คน ช่วยหาม อีก 2 คน จะช่วยหามทางดา้ นข้างของเปลและหนั หน้าเดนิ ไปทาง เดยี วกนั

47 ภาพ การเคล่อื นยา้ ยผปู้ ่วยโดยใชเ้ ปลหาม  วสั ดุทน่ี ามาดดั แปลงทาเปลหาม 1. บานประตไู ม้ 2. ผา้ หม่ และไมย้ าวสองอนั วธิ ที าเปลผา้ หม่ ปผู า้ หม่ ลงบนพน้ื ใชไ้ มย้ าวสองอนั ยาวประมาณ 2.20 เมตร - อนั ท่ี 1 สอดในผา้ หม่ ทไ่ี ดพ้ บั ไวแ้ ลว้ - อนั ท่ี 2 วางบนผา้ หม่ โดยใหห้ า่ งจากอนั ท่ี 1 ประมาณ 60 ซม. จากนนั้ พบั ชายผา้ หม่ ทบั ไมอ้ นั ท่ี 2 และอนั ท่ี 1 ตามลาดบั 3. เสอ้ื และไมย้ าว 2 อนั นาเสอ้ื ทม่ี ขี นาดใหญ่พอๆกนั มาสามตวั ตดิ กระดุมใหเ้ รยี บรอ้ ย ถา้ ไมแ่ น่ใจวา่ กระดุมจะแน่นพอใหใ้ ชเ้ ขม็ กลดั ซอ่ นปลายชว่ ยดว้ ย แลว้ สอดไมส้ องอนั เขา้ ไปในแขนเสอ้ื ภาพ การใชเ้ สอ้ื มาดดั แปลงทาเปลหามผปู้ ่วย การปฏิบตั ิในกรณีที่สงสยั ว่าคนเจบ็ กิน หรือถกู ยาพิษ 1. ร้จู กั อาการของผไู้ ด้รบั ยาพิษ สญั ญาณตา่ งๆทบ่ี ่งบอกวา่ กนิ ยาพษิ เขา้ ไปจะขน้ึ อยู่ ชนิดของยาพษิ ท่กี นิ เช่น ยาฆ่าแมลง ยารกั ษาโรค หรอื ถ่านไฟฉายขนาดเล็ก ยง่ิ กว่านัน้ อาการโดยทวั่ ไปของการกนิ ยาพษิ มกั จะคล้ายคลงึ กบั อาการทางการแพทยอ์ ่นื ๆ ซง่ึ รวมทงั้ อาการชกั ปฏกิ ริ ยิ าอนิ ซูลนิ (Insulin Reactions) โรคหลอดเลอื ดในสมอง และภาวะถูกพษิ หน่งึ ในวธิ ดี ที ส่ี ุดเพ่อื จะรวู้ า่ ไดก้ นิ ยาพษิ ลงไปหรอื ไม่ คอื มองหาเบาะแสตา่ งๆ เชน่ กล่องหรอื ขวดเปลา่ คราบหรอื กลนิ่ บนตวั บุคคล หรอื ในจุดใกลเ้ คยี ง วตั ถทุ อ่ี ยผู่ ดิ ทผ่ี ดิ ทาง หรอื ตลู้ น้ิ ชกั ท่เี ปิดอยู่ นอกจากท่กี ล่าวมาแล้ว ยงั มีอาการป่ วยทางกายอ่ืนๆ ท่คี ุณสมควรจะมองหา รวมทงั้ รอยไหม้ และ/หรือรอยแดงบริเวณรอบๆ ปากลมหายใจท่มี กี ล่ินสารเคมี (น้ามนั เบนซนิ หรอื ทนิ เนอรส์ าหรบั ใชผ้ สมส)ี อาเจยี น หรอื สารอก อาการหายใจขดั อาการเซ่อื งซมึ

48 หรอื นอนหลับ อาการสบั สนทางจิต หรอื อาการอ่ืนๆ ของระดบั ความรู้สึกตวั เปล่ียนไป (altered mental status) 2. ลงความเหน็ ว่าผปู้ ่ วยยงั หายใจอย่หู รอื ไม่ มองหา อาการขยบั สงู ขน้ึ บรเิ วณทรวง อก ฟัง เสยี งอากาศเขา้ และออกจากปอด สมั ผสั อากาศโดยสา่ ยใบหน้าดา้ นขา้ งของคุณไป มาเหนือริมฝีปากของผู้ป่ วย หากผู้ป่ วยไม่หายใจ หรือไม่แสดงสญั ญานชีพอ่ืนๆ เช่น เคล่อื นไหว หรอื ไอ จงทา CPR และแจง้ เหตุฉุกเฉิน หรอื ขอให้คนทอ่ี ยู่ใกล้ๆ ช่วยแจง้ ให้ หากผปู้ ่วยกาลงั อาเจยี น โดยเฉพาะอยา่ งยงิ่ หากหมดสติ ใหต้ ะแคงศรี ษะเพอ่ื ป้องกนั การสาลกั 3. แจ้งเหตุฉุกเฉิ น แจง้ 191 หากผปู้ ่ วยหมดสตแิ ละคุณสงสยั ว่าผปู้ ่ วยไดร้ บั สารพษิ หรอื สงสยั วา่ มกี ารใชย้ า ยาเสพตดิ หรอื แอลกอฮอล์เกนิ ขนาด (หรอื อาจใชส้ ารเหล่าน้ีรวมๆ กนั ) นอกจากน้ี จงแจง้ 191 ในทนั ที หากสงั เกตเหน็ วา่ ผปู้ ่ วยแสดงอาการอย่างรุนแรงของ การไดร้ บั สารพษิ ดงั ตอ่ ไปน้ี เป็นลม หายใจลาบาก หรอื หยุดหายใจ กระวนกระวาย หรอื อยู่ ไมส่ ุข อาการชกั 4. ขอความช่วยเหลือจากศนู ยพ์ ิษวิทยา หากคุณวติ กว่าอาจมกี รณผี ไู้ ดร้ บั สารพษิ อยู่ในความดูแล โดยผู้ป่ วยยงั มอี าการทรงตวั และไม่ไดแ้ สดงอาการของโรค หากคุณรู้ หมายเลขโทรศพั ทข์ องศูนยพ์ ษิ วทิ ยาในภูมภิ าคของคุณ ใหแ้ จง้ ขอความชว่ ยเหลอื (ในไทย คอื ศนู ยพ์ ษิ วทิ ยา รามาธบิ ดี สายดว่ น 1367 ศูนยพ์ ษิ วทิ ยา รพ.ศริ ริ าช โทร.02 - 4197007 ฯลฯ) ศูนย์พิษวิทยาเป็ นแหล่งชัน้ ยอดสาหรับข้อมูลเก่ียวกับยาพิษ และในหลายๆ สถานการณ์ อาจใหค้ าแนะนากบั คุณวา่ การเฝ้าดอู าการและการรกั ษาตวั ทบ่ี ้าน คอื ทงั้ หมด ทจ่ี าเป็นตอ้ งทา 5. เตรียมพร้อมเรื่องข้อมูลสาคๆั เตรยี มพร้อมเพ่อื แจ้งต่อเจา้ หน้าทก่ี ารแพทย์ เร่อื งอายุ น้าหนัก อาการป่ วย ยาอ่นื ๆ ทผ่ี ูป้ ่ วยใช้อยู่ และข้อมูลใดๆ ทห่ี าได้เก่ยี วกบั สงิ่ ท่ี ผปู้ ่ วยไดก้ นิ เขา้ ไป คุณยงั จาเป็นตอ้ งแจง้ บา้ นเลขทข่ี องคุณใหผ้ ทู้ ค่ี ุณพดู สายอยู่ทราบดว้ ย จงทาใหแ้ น่ใจเช่นกนั เร่อื งเก็บรวบรวมฉลาก หรอื บรรจุภณั ฑท์ ่แี ท้จรงิ (ขวด กล่อง ฯลฯ ) ของสง่ิ ทไ่ี ดก้ นิ เขา้ ไป พยายามประเมนิ อยา่ งดที ส่ี ดุ วา่ ผปู้ ่วยกนิ ในปรมิ าณมากเพยี งใดดว้ ย การช่วยผ้ปู ระสบอบุ ตั ิเหตุ เม่อื ขบั ข่ยี วดยาน พาหนะไปตามท้องถนนบ่อยครงั้ คุณตอ้ งเจอผูป้ ระสบอุบตั เิ หตุ หลายครงั้ รีบเร่งเคร่อื งขบั ผ่านไป ถอื ว่าธุระไม่ใช่ หรอื ข้เี กียจเป็นพยาน นัน่ เองคุณกาลงั

49 พลาดทจ่ี ะไดเ้ ป็นพลเมอื งดขี องสงั คม เพราะเพยี งแคค่ ุณจอดรถลงไปและชว่ ยเหลอื เท่าทจ่ี ะ ทาได้ คณุ อาจไดช้ ว่ ยชวี ติ คน ๆ หน่งึ ใหม้ ลี มหายใจตอ่ ไปไดอ้ ยา่ งน้อยก็อาจทาใหค้ วามทุกข์ ทรมานของเขาผอ่ นคลาย ไดช้ วั่ ขณะหน่งึ เป็นการสรา้ งกุศลครงั้ ยง่ิ ใหญ่เลยทเี ดยี ว  แตต่ อ้ งถามตวั เองเสยี กอ่ นวา่ คุณพรอ้ มทจ่ี ะลงไปกูส้ ถานการณ์คบั ขนั นนั้ หรอื ไม่ และคุณรวู้ ธิ กี ารชว่ ยชวี ติ เขาแลว้ หรอื ยงั  จริง ๆ แล้วการช่วยเหลือผู้ประสบอุบตั เิ หตุจาเป็นต้องพ่งึ ผู้เช่ยี วชาญหรือผู้ท่ี ได้รบั การอบรมมาเป็นอย่างดี แต่บางครงั้ ก็เป็นไปไม่ไดเ้ ลยท่จี ะมแี พทยข์ บั รถ มาแถวนนั้ มแี ตค่ ุณทข่ี บั รถผา่ นมา คณุ อาจไมม่ ที างเลย่ี งเพ่อื ประกอบวรี กรรมครงั้ น้ี  การช่วยชวี ติ ผเู้ คราะหร์ า้ ยในช่วงสองสามนาทแี รกหลงั ประสบเหตุถอื เป็น “เวลา แหง่ ชวี ติ ” คณุ รอชา้ อยไู่ มไ่ ดห้ ากคดิ จะลงไปชว่ ยเขา ขนั้ ตอนการเข้าไปช่วยเหลือผปู้ ระสบอบุ ตั ิเหตุ 1. ลงไปตรวจสอบดวู ่ามีผบู้ าดเจบ็ หรอื ไม่ เม่อื ลงจากรถเข้าไปในเหตุการณ์สง่ิ แรกท่คี ุณต้องหาผู้ท่ีบาดเจ็บนับดูว่ามี ก่ีคน บางคนอาจอยู่ในซากรถ บางรายนอนอยู่รมิ ถนน หรอื บางคนเดินโซซดั โซเซอยู่แถวนัน้ เป้าหมายของคุณอย่ทู ่ี “คนหมดสต”ิ พบแล้วคุณตอ้ งตรวจลมหายใจ เขาหายใจอยู่หรอื ไม่ หายใจสะดวกหรอื ตดิ ขดั ประการใด จากนนั้ กต็ อ้ งมองหาคนทม่ี บี าดแผลเลอื ดไหลออกมา จงจาไวว้ า่ ผเู้ คราะหร์ า้ ยสว่ นใหญ่ลว้ นจะอยู่ในอาการชอ็ ค วธิ ีการดที ส่ี ุดคอื ช่วยให้ พวกเขาผ่อนคลายลง และจะช่วยได้มากหากว่าคุณไม่ชอ็ คตามพวกเขาไปดว้ ย การช่วยเหลอื ผปู้ ระสบเหตจุ าเป็นอยา่ งยงิ่ ตอ้ งใจเยน็ และสงบ ไมต่ น่ื เตน้ ไปกบั สถานการณ์ 2. เคลียรพ์ ืน้ ที่เกิดอบุ ตั ิเหตใุ ห้มีความปลอดภยั มากท่ีสดุ เท่าท่ีจะทาได้ เคลยี รพ์ น้ื ทใ่ี หม้ คี วามปลอดภยั ถา้ มคี นอ่นื อยบู่ รเิ วณนนั้ ควรจดั ใหพ้ วกเขายนื รอบ ๆ จุดเกิดเหตุเพ่อื ใหร้ ถคนั อ่นื ท่กี าลงั วง่ิ ตรงมาสงั เกตเห็นเป็นการเตอื นในตวั ว่าข้างหน้ามี อุบตั เิ หตุ ถา้ เป็นไปไดใ้ หพ้ วกเขาโบกมอื หรอื ใชว้ ตั ถุสะทอ้ นแสง ใหส้ ญั ญานรถท่ผี ่านไปมาหากเกิดเหตุตอนกลางคนื อาจใชไ้ ฟฉายหรอื ไฟฉุกเฉิน (ถา้ มตี ดิ รถ) ไฟหน้าของคณุ เปิดสอ่ งใหบ้ รเิ วณนนั้ สวา่ งขน้ึ หลีกเล่ียงการเกิดประกายไฟทุกชนิด หากทาได้ให้เข้าไปปิดเคร่อื งรถท่เี กิดเหตุ แตถ่ า้ มสี ายไฟฉีกขาดหรอื หลุดออกมาอยา่ เขา้ ไปแตะตอ้ ง ใหร้ บี เคล่อื นยา้ ยคนเจ็บออกมา โดยเรว็ ท่สี ุด เพราะไฟทเ่ี กดิ อย่ตู ามสายอาจสปารค์ และหากมนี ้ามนั รวั่ จะเกดิ การระเบดิ ได้

50 อยา่ ใหค้ นสบู บุหร่ี ถงึ ตอนน้บี อกใหค้ ุณทร่ี ุมลอ้ มหรอื ยานพาหนะคนั อ่นื ๆ ใหเ้ คล่อื นตวั ออก หา่ งจากจุดเกดิ เหตุ 3. ส่งข้อมูลขอความช่วยเหลือ ในขณะท่คี ุณเข้าช่วยเหลือคนเจ็บอยู่นัน้ ถ้ามีคนอ่ืนอยู่ด้วยบอกให้เขาโทรศพั ท์ ขอความช่วยเหลอื จากหน่วยกู้ภยั หรอื ตารวจในทอ้ งถน่ิ ในบา้ นเรา (กด 191 แจ้งเหตุด่วน เหตุรา้ ยหรอื 1193 แจง้ ตารวจทางหลวง หรอื เบอรโ์ ทรศพั ทอ์ ่นื ๆ ทค่ี ุณทราบ) ถา้ บรเิ วณนนั้ ไมม่ โี ทรศพั ทส์ าธารณะ คุณหรอื ใคร ๆ กไ็ มม่ มี อื ถอื ตดิ มา ใหใ้ ชว้ ธิ โี บก รถแจง้ ขา่ วใหก้ บั รถคนั อ่นื ทว่ี งิ่ ผา่ นจุดเกดิ เหตุ การแจง้ ข่าวใหก้ บั ตารวจ ควรใชข้ อ้ มูลทต่ี รงความเป็นจรงิ ทส่ี ุดเท่าทค่ี ุณจะทราบได้ เชน่ บรเิ วณทเ่ี กดิ เหตุ จานวนผทู้ ไ่ี ดร้ บั บาดเจบ็ จานวนคนทค่ี าดวา่ ตดิ อยู่ซากรถ ฯลฯ หาก ประเมนิ สถานการณ์เหน็ วา่ มคี วามเสย่ี งทจ่ี ะเกดิ การระเบดิ หรอื ไฟไหมใ้ ห้ แจง้ ตารวจใหข้ อ กาลงั สนบั สนุนอ่นื ๆ เชน่ หน่วยดบั เพลงิ รถพยาบาล ชา่ งไฟฟ้า ฯลฯ 4. ช่วยเหลือผ้บู าดเจบ็ การช่วยเหลอื ผบู้ าดเจบ็ ตอ้ งทาตามขนั้ ตอนทถ่ี ูกตอ้ งเพ่อื ไมใ่ หส้ ถานการณ์แยล่ งไป มหี ลกั การสาคญั คอื - จดั ทางหายใจใหโ้ ล่ง - ชว่ ยทาใหห้ ายใจ - ชว่ ยทาใหเ้ ลอื ดหยดุ ไหล นัน่ คือ เป็ นแนวทางพ้ืนฐานในการช่วยชีวิตหรือการช่วยพ้ืนคืนชีพ ( CPR - Cardiopulmonary Resuscitation) ในการปฏบิ ตั จิ รงิ ในสถานการณ์ใดสถานการณ์หน่งึ สามารถประมวลวธิ กี ารชว่ ยเหลอื ตามลาดบั กอ่ นหลงั ไดด้ งั ตอ่ ไปน้ี 1. ตรงไปชว่ ยเหลอื ผหู้ มดสตใิ นอนั ดบั แรก 2. จดั ทางเดนิ หายใจของผบู้ าดเจบ็ ใหโ้ ล่ง 3. ตรวจสอบลมหายใจและอตั ราความถข่ี องลมหายใจ 4. เป่าลมเขา้ ปอดโดยวธิ ปี ากตอ่ ปาก (Mouth to Mouth) หรอื การทา CPR ตาม วธิ กี ารทาใหฟ้ ้ืนคนื ชพี ขนั้ พน้ื ฐาน

51 5. ทาการชว่ ยเหลอื ผบู้ าดเจบ็ ทม่ี เี ลอื ดไหลออกมา (Bleeding) 6. พลกิ ตวั ผบู้ าดเจบ็ ทห่ี มดสตนิ อนตะแคงขา้ ง 7. เคล่อื นยา้ ยผหู้ มดสตใิ หเ้ บาทส่ี ุดเทา่ ทจ่ี ะเป็นไปได้ 8. ชว่ ยผบู้ าดเจบ็ ทต่ี ดิ อยใู่ นซากรถ 5. ตรวจสอบหาผบู้ าดเจบ็ 5.1 ตรงเข้าช่วยเหลือคนหมดสติ รบี พลกิ ตวั เขาใหน้ อนตะแคงขา้ ง (ตามวธิ กี ารทเ่ี สนอแนะในขอ้ เขยี นน้ี) จบั ศรี ษะ ผูห้ มดสตใิ ห้หงายไปข้างหลงั ให้มากทส่ี ุดเท่าท่จี ะทาได้ จากนัน้ ค่อย ๆ ดนั มาข้างหน้าให้ ศรี ษะก้มลง วธิ กี ารน้ีจะทาใหล้ ้นิ ทอ่ี าจจุกตดิ ลาคอตกกระดกลงมาช่วยเปิดทางเดนิ หายใจ ใหโ้ ล่งขน้ึ รวมทงั้ เลอื ดและอาเจยี นจะไหลออกมาดว้ ย ทาความสะอาดในชอ่ งปากเพอ่ื เปิดทางหายใจโดยใชน้ ้วิ ลว้ งเขา้ ไป ผหู้ มดสติ อาจมฟี ันหกั เศษฟันปลอม เลอื ด หรอื อาเจยี นตดิ ขา้ งในชอ่ งปากนนั้ 5.2 ตรวจสอบลมหายใจ เม่อื วางตวั ผู้หมดสตติ ะแคงขา้ งและจกั การเปิดทางเดนิ ลมหายใจแล้ว ขนั้ ต่อไปให้ ตรวจสอบลมหายใจ สงั เกตทบ่ี รเิ วณดา้ นล่างของหน้าอกและบรเิ วณทอ้ งขยบั ขน้ึ ลง แลว้ ใช้ หูฟังบริเวณเหนือปากตรวจสอบการหายใจและสมั ผสั ลมหายใจท่อี อกมาจากช่อง ปาก อยา่ ใชห้ มอนรองศรี ษะคนเจบ็ ***หากคนเจบ็ ไมห่ ายใจ คณุ ตอ้ งทา CPR 5.3 ห้ามเลือด 1. ทาความสะอาดบาดแผลหรอื เคลยี รบ์ รเิ วณบาดแผลใหเ้ หน็ ชดั วา่ เลอื ดออกมาจากจดุ ใด 2. ใชน้ ้วิ กดปากแผลลงไป หรอื บบี ใหป้ ากแผลเขา้ มาชดิ กนั ใชผ้ า้ พนั แผลพนั รอบ ๆ รดั ใหแ้ น่นและมนั่ คง (ก่อนพนั ผา้ ถา้ เป็นไปไดห้ าผา้ แผน่ ใหญ่ปิดปากแผลใหม้ ดิ เสยี กอ่ น)  หากมแี ผลบรเิ วณแขนหรอื ขาใหย้ กสว่ นทแ่ี ผลนนั้ ใหส้ งู ขน้ึ และไมต่ อ้ งขนั ชะเนาะ  ถา้ ผปู้ ่ วยรสู้ กึ แน่นหรอื เจบ็ แผลใหค้ ลายผา้ พนั แผล หากเลอื ดไมห่ ยุดไหลใชผ้ า้ ซบั และพนั แผลอกี ชนั้ หน่งึ โดยไมต่ อ้ งถอดผา้ พนั แผลอนั เดมิ ออก  หากพบเศษเหลก็ ไมห้ รอื แกว้ อยทู่ บ่ี ริ เวณแผลใหใ้ ชผ้ า้ ซบั คลุมเศษวสั ดุนนั้ แลว้ ใชผ้ า้ พนั แผลใหร้ อบอย่าใหเ้ ศษวสั ดุโผล่พน้ ผา้ ออกมา วธิ กี ารน้ีใชไ้ ดก้ บั ผปู้ ่ วยทก่ี ระดกู แตก โผลพ่ น้ แผลออกมาไดด้ ว้ ย

52 5.4 การช่วยชีวิตขนั้ พืน้ ฐาน (CPR) ทงั้ น้ี ภาวะหวั ใจหยุดเตน้ เฉียบพลนั เป็นสาเหตุสาคญั ทท่ี าใหเ้ สยี ชวี ติ ซ่งึ อาจเกดิ ได้ จากการเป็นโรคหวั ใจ, ออกกาลงั กายมากเกนิ ไป, ตกใจหรอื เสยี ใจกะทนั หนั , จากการสญู เสยี เลอื ดมาก, เลอื ดมาเลย้ี งหวั ใจไมท่ นั , ทางเดนิ หายใจอุดกนั้ รวมทงั้ อาจเกดิ จากการไดร้ บั ยา เกนิ ขนาดหรอื แพย้ า 5.5 การช่วยฟื้ นคืนชีพขนั้ พืน้ ฐาน (Basic Life Support: BLS) แนวทางการปฏบิ ตั กิ ารช่วยฟ้ืนคนื ชพี ขนั้ พน้ื ฐานประกอบไปดว้ ย 3 ขนั้ ตอนสาคญั โดยแต่เดมิ มคี าแนะนาใหท้ าตามลาดบั A-B-C (Airway-Breathing-Circulation) แต่ปัจจุบนั ไดม้ กี ารเปล่ยี นแปลงลาดบั ขนั้ ตอนเป็น C-A-B (Chest compression-Airway-Breathing) เน่ืองจากการกดหน้าอกก่อนจะทาใหม้ เี ลอื ดไปเลย้ี งอวยั วะสว่ นสาคญั เช่น หวั ใจและสมอง โดยวธิ ปี ฏบิ ตั คิ อื  กดหน้าอก (C) 30 ครงั้ >> เปิดทางเดนิ หายใจ (A) >> ชว่ ยหายใจ (B) 2 ครงั้ = 30 : 2 ***ทงั้ น้ใี หท้ า CPR ไปจนกวา่ กูช้ พี จะมาถงึ หรอื จนกวา่ ผปู้ ่วยจะรสู้ กึ ตวั วธิ ปี ฏบิ ตั ใิ นแตล่ ะขนั้ ตอน C : Chest compression คอื การกดหน้าอก ปัม๊ หวั ใจชว่ ยให้ผู้บาดเจ็บมกี าร ไหลเวยี นของเลอื ดในร่างกายอกี ครงั้ หน่ึง ทงั้ น้ีหลกั ในการปัม๊ หวั ใจ คอื ต้องกดใหก้ ระดูก หน้าอก (Sternum) ลงไปชดิ กบั กระดกู สนั หลงั ซง่ึ จะทาใหห้ วั ใจทอ่ี ยู่ระหว่างกระดูกทงั้ สอง อนั ถกู กดไปดว้ ย ทาใหม้ กี ารบบี เลอื ดออกจากหวั ใจไปเล้ยี งรา่ งกาย เสมอื นการบบี ตวั ของ หวั ใจ 1. ให้ผบู้ าดเจบ็ นอนราบกบั พน้ื แขง็ ๆ หรอื ใช้ไมก้ ระดานรองทห่ี ลงั ของผบู้ าดเจบ็ ผปู้ ฐมพยาบาลคุกเข่าลงขา้ งขวาหรอื ขา้ งซา้ ยบรเิ วณหน้าอกผูบ้ าดเจ็บ คลาหาสว่ นล่างสุด ของกระดกู อกทต่ี อ่ กบั กระดกู ซโ่ี ครง โดยใชน้ ้ิวสมั ผสั ชายโครงไล่ขน้ึ มา (หากคุกเขา่ ขา้ งขวา ใชม้ อื ขวาคลาเพอ่ื หากระดกู อก แตห่ ากคุกเขา่ ขา้ งซา้ ยใหใ้ ชม้ อื ซา้ ยคลา) 2. วางน้ิวชแ้ี ละน้ิวกลางตรงตาแหน่งทก่ี ระดูกซโ่ี ครงต่อกบั กระดูกอกส่วนล่างสุด วางสนั มอื อกี ขา้ งบนตาแหน่งถดั จากน้วิ ชแ้ี ละน้ิวกลางนนั้ ซ่งึ ตาแหน่งของสนั มอื ทว่ี างอย่บู น กระดกู หน้าอกน้ีจะเป็นตาแหน่งทถ่ี กู ตอ้ งในการปัม๊ หวั ใจตอ่ ไป * หากไมแ่ น่ใจวา่ ตาแหน่งกระดกู ซโ่ี ครงอยตู่ รงไหน งา่ ยทส่ี ดุ กค็ อื ใหว้ างสน้ มอื (ขา้ ง ทไ่ี มถ่ นดั ) ตรงกลางหน้าอก ระหวา่ งหวั นมทงั้ สองขา้ ง

53 3. วางมอื อกี ขา้ ง (ควรเป็นมอื ขา้ งทถ่ี นดั ) ทบั ลงบนหลงั มอื ทว่ี างในตาแหน่งทถ่ี ูกตอ้ ง แล้วเหยยี ดน้ิวมอื ตรง จากนนั้ เก่ยี วน้ิวมอื ทงั้ 2 ขา้ งเข้าดว้ ยกนั เหยยี ดแขนตรง โน้มตวั ตงั้ ฉากกบั หน้าอกผบู้ าดเจบ็ ทง้ิ น้าหนกั ลงบนแขนขณะกดหน้าอกผบู้ าดเจบ็ กดใหล้ กึ อยา่ งน้อย 2 น้วิ (5 เซนตเิ มตร) สาหรบั ผใู้ หญ่ แตห่ ากเป็นเดก็ ใหก้ ดลงอยา่ งน้อย 1/3 ของความลกึ ทรวงอก (ประมาณ 2 น้วิ หรอื 5 เซนตเิ มตร) ส่วนในเด็กแรกเกดิ หรอื เดก็ อ่อน การปัม๊ หวั ใจใหใ้ ชเ้ พยี งน้ิวหวั แม่มอื กดกลาง กระดกู หน้าอกใหไ้ ดอ้ ตั ราเรว็ 100–120 ครงั้ ต่อนาที โดยใชน้ ้ิวมอื โอบรอบทรวงอกสองขา้ ง แลว้ ใชห้ วั แมม่ อื กด 4. เพ่อื ใหช้ ่วงเวลาการกดแต่ละครงั้ คงท่ี และจงั หวะการสูบฉีดเลอื ดออกจากหวั ใจ พอเหมาะกบั ทร่ี า่ งกายต้องการ ให้ใชว้ ธิ ีนับจานวนครงั้ ทก่ี ด ดงั น้ี...หน่ึง และสอง และสาม และส่ี และหา้ ...โดยกดทกุ ครงั้ ทน่ี บั ตวั เลข และปลอ่ ยตอนคาวา่ “และ” สลบั กนั ไป ใหไ้ ดอ้ ตั รา การกดอยา่ งน้อย 100 ครงั้ ตอ่ นาที (ถา้ น้อยกวา่ น้จี ะไมไ่ ดผ้ ล) เม่อื กดสุดใหผ้ อ่ นมอื ขน้ึ โดยทต่ี าแหน่งมอื ไม่ตอ้ งเล่อื นไปจากจุดทก่ี าหนด และก่อน การกดหน้าอกครงั้ ต่อไปตอ้ งทาการกดทนั ทที ห่ี น้าอกคนื ตวั กลบั จนสุด ขณะกดหน้าอกปัม๊ หวั ใจ หา้ มใชน้ ้วิ มอื กดลงบนกระดกู ซโ่ี ครงผบู้ าดเจบ็ 5. ควรกดหน้าอก 30 ครงั้ สลบั กบั การผายปอด 2 ครงั้ และควรมผี ู้ชว่ ยเหลอื อย่าง น้อย 2 คน เพราะพบว่า ผู้ปฏิบตั จิ ะเริม่ เหน่ือยและประสิทธิภาพในการกดหน้าอกลดลง หลังจากทาไปประมาณ 1 นาที ดงั นัน้ ในกรณีมีผู้ช่วยเหลืออย่างน้อย 2 คน ให้เปล่ียน บทบาทผูท้ าการกดหน้าอกทุก ๆ 2 นาที หรอื กดหน้าอกสลบั การช่วยหายใจครบ 5 รอบ (30:2) และทาต่อเน่ืองไปจนกระทงั่ เคร่อื งชอ็ กไฟฟ้าหวั ใจมาถงึ และพร้อมใชง้ าน หรอื มี บุคลากรทางการแพทยเ์ ขา้ มาดแู ลผปู้ ่วย  ขอ้ ควรระวงั - ตอ้ งวางมอื ใหอ้ ยตู่ รงกลางหน้าอก ไมต่ อ้ งคอ่ นไปทางซ้าย หรอื ใกล้หวั ใจ เพราะ อาจทาใหก้ ระดกู ซโ่ี ครงหกั ได้ - ตอ้ งกดหน้าอกใหเ้ รว็ และแรง แต่อยา่ กระแทก ดว้ ยอตั ราความเรว็ อยา่ งน้อย 100 ครงั้ ตอ่ นาที - กดลกึ อยา่ งน้อย 2 น้วิ หรอื 5 เซนตเิ มตร สาหรบั ผใู้ หญ่

54 - หลงั การกดแต่ละครงั้ ตอ้ งปล่อยใหอ้ กคนื ตวั จนสุด เพ่อื ใหห้ วั ใจรบั เลอื ดสาหรบั สูบ ฉดี ครงั้ ตอ่ ไป หากไมป่ ลอ่ ยใหห้ น้าอกคนื ตวั จนสุด จะทาใหเ้ ลอื ดทไ่ี ปเล้ยี งอวยั วะสว่ นตา่ ง ๆ ของรา่ งกายลดลง - กดหน้าอกใหต้ อ่ เน่ืองใหไ้ ดม้ ากทส่ี ุด โดยสามารถหยุดการกดหน้าอกไดไ้ มเ่ กนิ 10 วนิ าที ในกรณคี ลาหาชพี จร, มกี ารชอ็ กไฟฟ้าหวั ใจ, ตอ้ งการหยุดเพ่อื ใส่อุปกรณ์เปิดทางเดนิ หายใจขนั้ สงู (ในกรณที ใ่ี สใ่ นขณะกดหน้าอกไมไ่ ด)้ - ไมค่ วรใชว้ ธิ ชี ว่ ยหายใจมากเกนิ ไป - บุคคลทวั่ ไปทไ่ี มเ่ คยเขา้ รบั การอบรมการฟ้ืนคนื ชพี ขนั้ พน้ื ฐานมาก่อน ควรทาการ กดหน้าอกแตเ่ พยี งอยา่ งเดยี ว ไมต่ อ้ งชว่ ยหายใจ เน่อื งจากในช่วงแรกทผ่ี ปู้ ่ วยหวั ใจหยุดเตน้ ระดบั ออกซเิ จนในกระแสเลอื ดยงั เพยี งพออยูอ่ กี ระยะหน่ึง และในขณะทม่ี กี ารกดหน้าอกนนั้ การขยายของทรวงอกจะทาใหม้ กี ารแลกเปล่ยี นก๊าซได้ โดยเน้นใหก้ ดหน้าอกทแ่ี รงและเรว็ ผปู้ ฏบิ ตั กิ ารชว่ ยเหลอื ชวี ติ ควรจะทาการกดหน้าอกแตเ่ พยี งอยา่ งเดยี วต่อไปจนกระทงั่ เคร่อื ง ชอ็ กไฟฟ้าหวั ใจมาถงึ และพรอ้ มใชง้ าน หรอื มบี ุคลากรทางการแพทยม์ าดแู ลผปู้ ่วย

55 แบบทดสอบภาคทฤษฎี วิชาการพยาบาล จงวงกลมล้อมรอบหวั ข้อคาตอบที่ถกู ต้องเพียงข้อเดียว 1. การปฐมพยาบาลเบอ้ื งตน้ หมายถงึ อะไร ก. ชว่ ยเหลอื ผทู้ ไ่ี ดร้ บั บาดเจบ็ ณ สถานทน่ี นั้ โดยใชอ้ ุปกรณ์เทา่ ทม่ี ใี นตอนนนั้ ข. ชว่ ยเหลอื ผทู้ ป่ี ระสบอุบตั เิ หตใุ นโรงพยาบาลคนแรก ค. ชว่ ยเหลอื ผทู้ ป่ี ระสบภยั ทางอากาศ ง. ชว่ ยเหลอื ผปู้ ระสบภยั ทางน้า 2. ขอ้ ใดไมใ่ ชก่ ารปฐมพยาบาลเบอ้ื งตน้ ก. เพ่อื ชว่ ยชวี ติ ผปู้ ่วย หรอื ผทู้ ไ่ี ดร้ บั บาดเจบ็ จากเหตุการณ์หรอื อุบตั เิ หตุตา่ งๆใน ขณะนนั้ ข. เพ่อื เป็นการลดความรุนแรงของอาการบาดเจบ็ หรอื การเจบ็ ป่วย ค. เพอ่ื ทาใหบ้ รรเทาความเจบ็ ปวดทรมานของผปู้ ่วยหรอื ผทู้ ไ่ี ดร้ บั บาดเจบ็ และชว่ ยให้ กลบั สสู่ ภาพเดมิ โดยเรว็ ง. เพอ่ื เป็นการหารายไดพ้ เิ ศษ 3. หากผปู้ ่วยหยุดหายใจ ควรปฐมพยาบาลเบอ้ื งตน้ อยา่ งไร ก. กดแรงๆไปทห่ี น้าอกเพอ่ื ปัม๊ หวั ใจ ข. เอาพดั หรอื กระดาษมาพดั ระบายอากาศ ค. เอายาดมมาใหด้ ม ง. ผายปอดทนั ที 4. การสารเคมเี ขา้ ตา แลว้ ใชน้ ้าสะอาดลา้ งทนั ทเี พอ่ื อะไร ก. เพอ่ื ยบั ยงั้ เลอื ดทก่ี าลงั จะไหล ข. เพอ่ื เป็นการบรรเทาความเจบ็ ปวดและลดอาการระคายเคอื ง ค. เพ่อื เอาสารเคมอี อก ง. เพ่อื ไมใ่ หส้ ารเคมนี นั้ เขา้ ตาอกี 5. หากผปู้ ่วยประสบอุบตั เิ หตเุ พ่อื ป้องกนั ไมใ่ หผ้ ปู้ ่วยสาลกั น้าลายหรอื เลอื ด ควรใหผ้ ปู้ ่วย นอนลกั ษณะใด ก. นอนคว่า ข. นอนตะแคง ค. นอนหงาย ง. นอนใกลๆ้ กบั หน้าตา่ ง

56 6. ในการทาแผลทไ่ี มใ่ หญ่มาก แลว้ ตอ้ งทาความสะอาดแผล ควรใชถ้ งุ มอื หรอื ไม่ ก. ควร เพราะความสกปรกจากมอื เราจะเขา้ สแู่ ผลนนั้ ทาใหแ้ ผลเกดิ การอกั เสบได้ ข. ควร เพราะ มอื เราจะเป้ือนเลอื ด ค. ไมค่ วร เพราะแผลไมใ่ หญ่ ไมต่ อ้ งใสก่ ไ็ ด้ ง. ไมค่ วร เพราะเปลอื งทรพั ยากร 7. หากผปู้ ่วยไมห่ มดสติ และยงั สามารถพดู คยุ กบั เราได้ เม่อื เราเจอผปู้ ่วยจะทาอยา่ งไรเป็น ขนั้ ตอนแรก ก. ตกใจวง่ิ หนีไปเลย ข. รบี วงิ่ ไปบอกหมอหรอื โรงพยาบาลทใ่ี กลท้ ส่ี ุด ค. เดนิ ไปถามคนทอ่ี ยใู่ กลๆ้ วา่ เกดิ อะไรขน้ึ ง. สอบถามการประสบเหตุนนั้ จากตวั ผปู้ ่วย 8. หากผปู้ ่วยกระดกู หกั การปฐมพยาบาลเบอ้ื งตน้ ตอ้ งทาอยา่ งไร ก. ดงึ กระดกู นนั้ ออกมา ข. เขา้ เฝือกชวั่ คราว ค. ยดั กระดกู กลบั ไปทเ่ี ดมิ ง. เอาผา้ ปิดไวเ้ พ่อื ไมใ่ หด้ ตู กใจ 9. หากพบผปู้ ่วยมบี าดแผลเลอื ดออกมากสง่ิ แรกทค่ี วรปฏบิ ตั ิ คอื ขอ้ ใด ก. รบี หา้ มเลอื ด ข. ใชท้ งิ เจอรไ์ อโอดนี กดบาดแผล ค. ลา้ งแผลดว้ ยแอลกอฮอลแ์ ลว้ ใสย่ าแดง ง. ใสย่ าแดงแลว้ ปิดบาดแผลดว้ ยผา้ พนั แผล 10. ผปู้ ่วยมแี ผลฟกชา้ บวม ควรปฐมพยาบาลเบอ้ื งตน้ อยา่ งไร ก. ใชผ้ า้ หอ่ ถุงน้าแขง็ ประคบ ข. ใชผ้ า้ หอ้ ถงุ น้ารอ้ นประคบ ค. ใชย้ านวดทาบรเิ วณทฟ่ี กชา้ และบวม ง. ใชส้ มนุ ไพรทม่ี มี าทา 11. เมอ่ื พบผปู้ ่วยเป็นลม หมดสติ จะมวี ธิ กี ารปฐมพยาบาลอยา่ งไร ก. สงั เกตอาการโดยการรอใหฟ้ ้ืน ข. ใชใ้ หผ้ อู้ ่นื ไปตามแพทยม์ าดอู าการ ค. สงั เกตอาการตามรา่ งกายของผปู้ ่วย ง. ใชผ้ า้ ชุบน้าเยน็ เชด็ ใบหน้าและลาคอ

57 12. การเคล่อื นยา้ ยผปู้ ่วยโดยผชู้ ว่ ยเหลอื คนเดยี วเหมาะสมกบั สถานการณ์อยา่ งไร ก. เคล่อื นยา้ ยผปู้ ่วยไปพบแพทย์ ข. เคล่อื นยา้ ยไปสง่ ทร่ี ถโดยสาร ค. เคล่อื นยา้ ยผปู้ ่วยไปยงั สถานทใ่ี กลๆ้ ง. เคล่อื นยา้ ยผปู้ ่วยไปยงั สถานพยาบาล 13. วสั ดใุ นขอ้ ใดใชท้ าเปลหามผปู้ ่วยไมไ่ ด้ ก. ผา้ หม่ ข. ผา้ ขาวมา้ ค. บานประตู ง. ผา้ สามเหลย่ี ม 14. ขอ้ ปฏบิ ตั ใิ ด ไมถ่ กู ตอ้ ง ในการปฐมพยาบาลผทู้ เ่ี ลอื ดกาเดาไหล ก. นงั่ น่งิ ๆ เงยหน้าเลก็ น้อย ข. บบี จมกู นาน 10 นาที ค. ใชผ้ า้ ชุบน้าเยน็ วางบนหน้าผาก ง. ไปหาแพทยเ์ ม่อื เลอื ดกาเดาไมห่ ยดุ ไหล 15. ขอ้ ใดเป็นการปฐมพยาบาลผทู้ ถ่ี กู ไฟไหม้ หรอื น้ารอ้ นลวก ก. ใชน้ ้าอุน่ ลา้ งแผล ข. ใชด้ า่ งทบั ทมิ ลา้ งแผล ค. ใชท้ งิ เจอรไ์ อโอดนี ลา้ งแผล ง. ใชแ้ อลกอฮอลล์ า้ งแผล