เฉลยแบบฝึกหัด

1 เคร่อื งทาํ ความเย็นและปรบั อากาศ 1 รหสั 2104-2110 3 หนว ยกติ 6 คาบ / สัปดาห เฉลยแบบฝก หัดบทท่ี 1 ตอนที่ 1 1. ง 6. ค 2. ง 7. ข 3. ก 8. ก 4. ค 9. ค 5. ค 10. ง ตอนที่ 2 1. จงคํานวณหาปริมาณความรอนที่ทําใหน้ําซึ่งหนัก 1 ปอนด อุณหภูมิ 77oF เปล่ียนไปเปนน้ําท่ี มอี ุณหภมู ิ 212oF วิธีทาํ จากสูตร Q = mst นาํ้ มีมวลหนกั = 1 ปอนด ความรอ นจาํ เพาะของนํา้ = 1 อุณหภูมิทเ่ี ปลยี่ นแปลง = (212 – 77) = 135oF

2 แทนคา Q = 1 x 1 x135 ตอบ จะตอ งใชปรมิ าณความรอน = 135 บี.ที.ยู. 2. จะตองใชปริมาณความรอนเทาใดเพ่ือละลายน้ําแข็งกอนหนึ่งซึ่งหนัก 240 ปอนด อุณหภูมิ 32oF ใหกลายเปน นา้ํ ท่อี ณุ หภมู ิ 70oF วธิ ที ํา ขนั้ ตอนที่ 1 จะตองทาํ นํา้ แข็ง 32oF ใหก ลายเปนนาํ้ ท่ี 32oF กอ น จากสูตร Q = mL = 240 x 144 = 34,560 บ.ี ที.ยู. ขัน้ ตอนที่ 2 จะตอ งทาํ น้าํ 32oF ใหมอี ณุ หภูมเิ พิ่มขน้ึ เปน 70oF จากสตู ร Q = mst = 240 x 1 x (70-32) = 9,120 บี.ท.ี ยู. ดังน้ันจะตองใชปริมาณความรอนทั้งหมดในการทํานํ้าแข็งซ่ึงหนัก 240 ปอนด อุณหภูมิ 32oF ใหก ลายเปนนาํ้ ทีอ่ ุณหภูมิ 70oF เทา กับ 34,560 + 9120 = 43,680 บี.ท.ี ยู. ตอบ 3. อุณหภูมิในรางกายมนุษยจะมีอุณหภูมิโดยประมาณที่ 37oC ถาคิดเทียบเปนองศาฟาเรนไฮท จะไดเทาไร C F - 32 วธิ ีทํา จากสูตร 5 = 9 F = 37 ´ 9 + 32 5 = 98.6oF ตอบ 4. เครอื่ งปรบั อากาศเครอ่ื งหนึ่งมขี นาดการทาํ ความเย็น 5 ตัน คดิ เปนก่ีบี.ที.ยู. / ชั่วโมง วิธีทาํ 1 ตนั ความเย็น = 12,000 บี.ที.ยู. ดังนน้ั 5 ตันความเยน็ = 12,000 x 5 = 60,000 บ.ี ท.ี ยู. ตอบ

3 5. เกจวดั แรงดันอา นคา แรงดนั ได 120 psig ในขณะนนั้ จะมแี รงดันสัมบรู ณเ ทา ไร ตอบ วิธีทาํ psia = psig + 14.7 = 120 + 14.7 = 134.7 psia เฉลยแบบฝก หัดบทที่ 2 ตอนท่ี 1 1. ก 6. ก 2. ข 7. ง 3. ค 8. ค 4. ข 9. ง 5. ง 10. ง ตอนที่ 2 1. จงอธบิ ายการทํางานของวัฏจกั รการทําความเยน็ ระบบอดั ไอ ตอบ การทํางานของวัฏจักรทําความเย็น จะเร่ิมอธิบายจากคอมเพรสเซอรกอนดังน้ี คือ เม่ือ คอมเพรสเซอรดูดสารทําความเย็นจากทอ ซักช่ันไลท ในสภาพที่เปนแกสแรงดันตา่ํ อุณหภูมิตํ่าเขา มาในคอมเพรสเซอรแลวอัดใหมีแรงดันและอุณหภูมิที่สูงข้ึนสารทําความเย็นจํานวนน้ี จะผานเขา ไปในคอนเดนเซอรโดยจะมีอากาศ หรือ น้ําเปนตัวกลางท่ีจะถายเทเอาความรอนออกจากสารทํา ความเย็น โดยกลั่นตัวเปนของเหลวที่ยังคงมีอุณหภูมิและแรงดันท่ีสูงอยู ผานออกจาก

4 คอนเดนเซอรทางทอลิควิดไลทเขาอุปกรณควบคุมการไหลของสารทําความเย็น ซึ่งจะควบคุม ปริมาณและลดแรงดันในสารทําความเย็น โดยฉีดเปนละอองสารทําความเย็นเขาไปในอีแวป ปอเรเตอร สารทําความเยน็ จะสมั ผสั กบั ความรอนทบี่ รเิ วณอีแวปปอเรเตอร ซ่ึงดูดซับจากภายนอก เขามา ก็จะทําใหสารทําความเย็นเดือดระเหย เปนไอสารทําความเย็น ท่ีมีแรงดันและอุณหภูมิตํ่า หมุนเวียนผานทอซักช่ัน และถูกดูดเขาคอมเพรสเซอรอีกโดยจะเปนเชนน้ี เปนวัฏจักรตลอดไป ตราบใดท่ีคอมเพรสเซอรท ํางาน วฏั จักรกจ็ ะหมุนเวียนเชน นี้ 2. การทําฮีทเอ็กซเชนจในระบบทาํ ความเยน็ มวี ตั ถุประสงคเ พอื่ อะไร และทาํ อยางไร ตอบ เปนการแลกเปล่ียนอณุ หภูมซิ งึ่ กันและกัน ของสารทําความเย็นทจ่ี ะฉีดเขาอแี วปปอเรเตอร กับสารทําความเย็นที่ออกจากอีแวปปอเรเตอรหรือทอซักชั่น ในระบบเคร่ืองทําความเย็นที่ใช แคปปลาร่ีท้ิว จะทําฮีทเอ็กซเชนจ โดยการเอาทอแคปท้ิวแนบหรือบัดกรีติดกับทอทางดูด หรือ เจาะทอทางดูดรอยทอแคปท้ิวผานดานในทอ แลวแตความเหมาะสม ถาใชทอแนบขางนอกเรา เรียกวา ฮีทเอ็กเชนจเจอร ถาเอาทอแคปท้ิวรอยผานในทอซักชั่นจะเรียกวา ฮีทอินเตอรเชนจเจอร การทําฮีทเอ็กเชนจเจอร เพ่ือเปนการแลกเปลี่ยนความรอนระหวางทอซักช่ัน ซ่ึงจะนําสารทํา ความเย็นกลบั ไปเขา คอมเพรสเซอร ใหมีอุณหภูมทิ ่ีสูงข้นึ 3. คอมเพรสเซอรชนิดโรตาร่ีมีขอดีกวาเม่ือเปรียบเทียบกับคอมเพรสเซอรแบบลูกสูบอยางไรบาง จงอธบิ าย ตอบ คอมเพรสเซอรชนิดโรตารี่มีขนาดเล็กกวาคอมเพรสเซอรแ บบลูกสูบ เดินเงียบกวา กนิ ไฟ นอ ยกวา มีประสทิ ธภิ าพในการทํางานท่ีสงู กวา ในขนาดของแรงมา ทเี่ ทา กนั 4. คอนเดนเซอรจําแนกตามลักษณะของตัวกลางท่ีใชในการระบายความรอน แบงออกเปนก่ี ลกั ษณะ อะไรบาง จงอธบิ าย ตอบ คอนเดนเซอรจําแนกตามลักษณะของตัวกลางท่ีใชในการระบายความรอน แบงออกเปน 3 ลักษณะคือ แบบระบายความรอนดวยอากาศ แบบระบายความรอนดวยน้ํา และแบบระบาย ความรอ นดวยน้ําและอากาศรว มกนั

5 5. อแี วปปอเรเตอรจ าํ แนกตามลกั ษณะของการผลติ แบง ออกไดเปน กช่ี นดิ อะไรบา ง จงอธบิ าย ตอบ อแี วปปอเรเตอรจาํ แนกตามลักษณะของการผลติ แบง ออกเปน 4 ชนิด คือ แบบทอเปลือย แบบเพลต แบบทอและครบี และแบบทอ บรรจใุ นถงั 1) แบบทอเปลือย เปนอีแวปปอเรเตอรที่ทําดวยทอเหล็ก ทอทองแดง หรือทอ อลูมิเนียม นิยมใชกับหองเย็น ตูแชขนาดใหญ ถังน้ําเย็น หรือออกแบบสรางทําตามขนาดที่ เหมาะสม 2) แบบเพลต เปนอีแวปปอเรเตอรท่ีทําดวยอลูมิเนียมขึ้นรูปเปนแผนมีรองเปนชองวาง คลา ยทอใหส ารทําความเย็นไหลผาน นิยมใชเ ปน ชองฟรีสในตเู ยน็ เปน ตน 3) แบบทอและครีบ อีแวปปอเรเตอรแบบน้ีจะมีทอทองแดง หรือทออลูมิเนียมขด เปนคอยลขนานไปมา โดยมีแผนอลูมิเนียมหรือเหล็กแผนบาง ๆ พาดผานยึดเปนโครงสี่เหล่ียม อีแวปปอเรเตอรช นิดน้จี ะตองใชพัดลมเปาลมผานคอยล 4) แบบทอบรรจุในถัง อีแวปปอเรเตอรแบบนี้นิยมใชกับระบบทําความเย็นขนาดใหญที่ เรียกวาชิลเลอร ใชรวมกับคอนเดนเซอรแบบระบายความรอนดวยนํ้า โครงสรางภายในประกอบ ดว ยทอจาํ นวนมากขดไปมา เพอ่ื ใหสารทําความเย็นไหลผาน บรรจอุ ยภู ายในเปลอื กถังที่มนี ้ําไหล หมนุ เวียน ตอนท่ี 1 เฉลยแบบฝก หดั บทที่ 3 1. ง 6. ก 2. ก 7. ง 3. ง 8. ง 4. ค 9. ค 5. ง 10. ก

6 ตอนที่ 2 1. คณุ สมบัติทีด่ ขี องสารทาํ ความเย็นในระบบเปน อยา งไร จงอธิบาย ตอบ คณุ สมบัตทิ ่ีดขี องสารทาํ ความเย็น มดี ังน้ี 1. สามารถถา ยเทความรอ นไดด ี 2. มคี วามปลอดภัยสูง ไมร ะเบดิ ไมเปน พิษตอ มนุษย สัตว และส่งิ แวดลอ ม 3. รวมตัวกับน้ํามันหลอล่ืนในคอมเพรสเซอรไดดี และไมทําปฏิกิริยาทางเคมีกับน้ํามัน หลอลื่น 4. ไมทําปฏิกิริยากับโลหะ หรือช้ินสวนในระบบทําความเย็น และเมื่อรั่วสามารถตรวจ พบไดง าย 5. ไมเปลี่ยนแปลงสภาพไดงา ย มีความคงตวั ทางเคมีสงู สามารถนํากลบั มาใชไ ดอีก 2. สารทําความเย็น R-134a ไดถูกพัฒนานํามาใชแทนสารทําความเย็น R-12 จงใหรายละเอียด เกี่ยวกบั R-134a พอสงั เขปเพือ่ ความเขาใจ ตอบ R-134a เปนสารทําความเย็นในกลุมฟลูออโรคารบอน (ประเภท HFC) มีคาความ ปลอดภัยสงู มาก รหัสสีของถงั บรรจุ สฟี า ออ น สตู รทางเคมี CF3CH2F ชือ่ เรยี กทางเคมี เตทตา ฟลูโอโรอีเทน จดุ เดือด ณ บรรยากาศ - 15oF การใชงาน 1. เปนสารทาํ ความเยน็ ท่ีถกู พัฒนาขนึ้ มาเพอ่ื ใชแทน R-12 2. มคี ุณสมบัตใิ นการรวมตัวกับนํา้ ไดด ี ดงั น้นั จึงอาจเกิดการตนั จากความชน้ื ในระบบไดงา ย 3. ไมสามารถใชรว มกบั นํ้ามนั หลอ ล่ืนธรรมดาชนิด mineral oils ได จึงตองใช กบั นาํ้ มนั หลอ ลืน่ สังเคราะหชนดิ พเิ ศษ Synthetic Oil

7 3. คุณสมบัตทิ ดี่ ีของน้ํามนั หลอล่ืนในระบบเคร่อื งทาํ ความเยน็ คอื อะไร ตอบ คณุ สมบัตขิ องน้าํ มันหลอล่นื เครื่องเย็นทีด่ เี ปน ดงั น้ี 1. ตองไมม ีสภาพเปนเปนไข เม่อื สัมผัสกบั ชวงอุณหภมู ิต่ํา ๆ ในระบบทาํ ความเย็น 2. สามารถรวมตัวกบั สารทําความเย็นไดด ีในทุกสภาวะ 3. เปน ฉนวนทางไฟฟา ท่ีดเี มื่อเกดิ การรั่วไหลของกระแสไฟฟา 4. ไมท ําปฏกิ ิรยิ าทางเคมกี บั สารทาํ ความเยน็ หรือชนิ้ สว นใด ๆ ในคอมเพรสเซอร และใน ระบบทาํ ความเยน็ 5. มคี วามหนดื ต่ํา 4. สารทําความเย็น R-22 เปนสารทําความเย็นที่นิยมใชกับระบบเคร่ืองปรับอากาศ มีรายละเอียด และคุณสมบตั ิอยา งไร จงอธบิ าย ตอบ R-22 เปน สารทําความเย็นในกลุมฟลอู อโรคารบ อน (ประเภท HCFC) รหสั สขี องถงั บรรจุ สีเขยี วออ น สตู รทางเคมี ชอื่ เรยี กทางเคมี CHClF2 โคลโรไดฟลูโอโรมเี ทน จดุ เดอื ด ณ บรรยากาศ - 41.4oF การใชง าน 1. เปน สารท่ีใหค วามปลอดภัยสูง ไมตดิ ไฟ ไมระเบดิ 2. สามารถรวมตวั เปน เน้อื เดยี วกนั กบั น้าํ มันหลอ ลืน่ ไดดี แตจ ะแยกตวั ออกที่ อุณหภมู ติ ํา่ บรเิ วณอแี วปปอเรเตอร 3. ใชก ับระบบทาํ ความเยน็ และปรบั อากาศทง้ั ขนาดเล็ก และขนาดใหญ 5. ในการใชงานสารทําความเยน็ ใหเ กดิ ความปลอดภัยนัน้ มีขอ ควรปฏบิ ัติอยางไรบาง ตอบ ความปลอดภัยในการปฏิบัตงิ านเกยี่ วกับสารทาํ ความเยน็ ควรปฏบิ ตั ดิ ังนี้ ในการนําเอาสารทําความเย็นไปใชงานในระบบน้ันจะตอ งคํานึงถงึ ความปลอดภยั อยูเสมอ เพราะภายในถังบรรจุสารทําความเย็นน้ันมีความดันอยูดวย และถาถังไดรับอุณหภูมิที่สูงขึ้นมาก ๆ ก็จะทําใหสารทําความเย็นเกิดการขยายตัวมีแรงดันท่ีสูงข้ึน ๆ จนอาจทําใหไดรับอันตราย ซ่ึงมีขอ แนะนาํ เพ่อื ปฏิบตั ิดงั น้ี

8 1) ไมควรวางถังบรรจุสารทาํ ความเยน็ ไวใ นบรเิ วณที่มแี ดดสองแรงมาก ๆ หรืออุณหภมู ิสงู กวา 125oF (52oC) เพราะอุณหภูมิที่เพิ่มขึ้นจะมีผลใหสารทําความเย็นขยายตัว และมี ความดันสูงมากขึน้ จนตัวถังอาจระเบิดได 2) ในบรเิ วณทป่ี ฏิบตั ิงานเกย่ี วกบั สารทําความเย็น จะตอ งมีการระบายถา ยเทอากาศไดด ี เพราะอาจเกดิ การร่วั ซึมของสารทาํ ความเยน็ จากระบบหรือถังบรรจไุ ด 3) ควรสวมแวน ตาและถุงมอื ในขณะปฏบิ ตั ิงานเกยี่ วกบั สารทาํ ความเย็น เพือ่ ปองกันการ บาดเจ็บจากปฏกิ ิริยาการระเหยตัวของสารทาํ ความเย็นอยางรวดเรว็ 4) เม่อื มีการนาํ ถงั เปลาไปบรรจุสารทําความเย็น ไมควรบรรจเุ กินกวา 80% ของความจถุ ัง เพราะจะตองเผ่ือปรมิ าตรไวส ําหรบั การขยายตวั ของสารทาํ ความเยน็ ดวย 5) ถงั บรรจสุ ารทําความเย็นทีเ่ ปน ประเภทใชงานไดเพยี งครั้งเดยี ว ไมควรนํากลับมาเตมิ สารทําความเย็นเพื่อใชงานใหม เพราะถังประเภทนี้จะใชโลหะบางกวา ถังประเภททน่ี ํา กลับมาหมนุ เวียนใชใหมได 6) หามใชเ ปลวไฟเช่อื มใหค วามรอ นกบั ถงั บรรจสุ ารทําความเยน็ นอกจากจะไมปลอดภัย แลว ถาสารทาํ ความเย็นขยายตวั จนมีแรงดันเพิม่ สงู มาก ๆ กอ็ าจเกิดการระเบดิ ได ตอนที่ 1 เฉลยแบบฝกหดั บทที่ 4 1. ค 6. ข 2. ก 7. ง 3. ข 8. ก 4. ง 9. ง 5. ข 10. ค

9 ตอนที่ 2 1. จงยกตัวอยางเคร่ืองมือที่ใชในงานทอมาสัก 3 ชนิด แตละชนิดสามารถนํามาใชงานในลักษณะ ใดไดบ าง ตอบ เครื่องมือตัดทอ ใชสําหรับตัดทอในระบบทําความเย็นและปรับอากาศ มีหลายขนาดตาม ความเหมาะสมของลักษณะงาน รีมเมอร ใชส ําหรับลา งคมปากทอ เพอ่ื ใหผวิ ทอ ทงั้ ภายในและภายนอกเรียบเสมอกัน เครื่องมือบานทอช้ันเดียว และบานทอสองชั้น ใชสําหรับบานแฟลรปลายทอเพื่อตอรวม กบั แฟลนัต และยเู นยี น สามารถบานแฟลรช ้ันเดียวและสองชนั้ ได 2. จงอธิบายวธิ กี ารใชงานของตะเกยี งตรวจรัว่ ฮาไลทพ อสังเขป ตอบ ตะเกียงตรวจร่ัว ใชสําหรับตรวจหารอยร่ัวในระบบโดยใชแกสโปเพรนเปนเช้ือเพลิงของ ชุดตะเกยี ง 3. เคร่ืองทําสุญญากาศแบบโลแวคคั่มปม ตางกับ เคร่ืองทําสุญญากาศแบบไฮแวคค่ัมปมอยางไร บาง ตอบ เครื่องทําสุญญากาศแบบโลแวคคั่มปม ใชสําหรับดูดสุญญากาศโดยทั่วไป มีความ สามารถในการทาํ สญุ ญากาศไดเพียง 27 นว้ิ ปรอท เทา น้ัน จงึ ไมเ ปนสญุ ญากาศที่สมบรู ณ เครื่องทําสุญญากาศแบบไฮแวคคั่มปม ใชสําหรบั ดูดสุญญากาศไดอยางมีประสิทธิภาพสูง มีความสามารถในการทาํ สญุ ญากาศไดมากถึง 29.92 นวิ้ ปรอท 4. ฟลเตอรดรายเออรตดิ ตัง้ ในระบบทาํ ความเย็นโดยมีวตั ถุประสงคเพอ่ื อะไร ตอบ ฟลเตอรดรายเออร เปนอุปกรณสําหรับกรองสิ่งสกปรก และดูดซับความช้ืนในระบบทํา ความเยน็ และปรบั อากาศ ภายในจะมตี ะแกรงตดิ ไวทง้ั ดานทางเขาและดานทางออก ตรงสวนกลาง ของตัวฟลเตอรด รายเออรจะบรรจุสารซึ่งมีคณุ สมบัติในการดูดซับความช้ืน เชน ซิลิกาเจล แคลเซ่ียม ซัลเฟต เปน ตน

10 5. จงอธิบายวิธีการบํารุงรักษาเครื่องมือในงานเคร่ืองทําความเย็นและปรับอากาศ รวมท้ังความ ปลอดภยั ในการใชงานพอสงั เขป ตอบ การบาํ รงุ รักษาเคร่อื งมือ โดยปกติเคร่ืองมือที่ใชในงานเครื่องทําความเย็นและปรับอากาศน้ัน จําเปนที่จะตองมีการ ดแู ลบาํ รงุ รกั ษาอยูเสมอ เพอ่ื ใหมีอายกุ ารใชง านทีย่ าวนาน ซง่ึ โดยทว่ั ไปควรปฏบิ ัตดิ งั น้ี 1. ตรวจสอบสภาพความพรอมของเคร่ืองมือแตละตัว ทั้งกอนใชงานและหลังใชงาน ทุกคร้งั ถาเครื่องมือตา ง ๆ เกดิ การชาํ รุดเสียหายกจ็ ะตองซอ มแซมทันที เพื่อใหเ กิดความพรอ มท่ีจะ ใชง านได 2. เคร่ืองมือบางอยางมีบางสวนท่ีเคล่ือนที่ อาจจะตองบํารุงรักษาดวยการหยอดน้ํามัน หลอล่ืนในสวนท่ีมีการเคล่ือนท่ีนั้น ๆ ดวย เพ่ือชวยลดการเสียดสี และใหสามารถใชงานไดนาน เพิม่ ขน้ึ 3. หลังจากเลิกการใชงานแลว เคร่ืองมือบางชนิดอาจตองทําความสะอาด และชโลมดวย นา้ํ มัน 4. เคร่ืองมือบางชนิดมีมอเตอรไฟฟาเปน สว นประกอบ เชน เครื่องแวคคั่มปม เปนตน ซ่ึง จะตอ งบํารุงรักษาในสว นของการทาํ งานของมอเตอร สายไฟ หรอื ระบบควบคุมดว ย 5. ควรมีแผนการบํารุงรักษาเคร่ืองมือเปนระยะ ตามเวลาท่ีกําหนด เปนการบํารุงรักษา เชงิ ปอ งกนั ความปลอดภัยในการใชงาน เครื่องมือในงานเครื่องทําความเย็นและปรับอากาศน้ัน ถาผูใชเขาใจการทํางานของ เครอื่ งมือ ใชงานอยา งถูกวิธีก็ยอมเกิดความปลอดภัย แตใ นบางคร้ังซงึ่ เราไมอ าจคาดการณได อาจ เกิดอุบัติเหตุ หรือความไมปลอดภัยในขณะใชงาน โดยเฉพาะเครื่องมือท่ีเกี่ยวกับความดัน หรือ ไฟฟา ดงั นนั้ จงึ มขี อควรระวงั เพอื่ ใหเ กิดความปลอดภยั ดังน้ี 1. ควรตรวจสอบสภาพของเครื่องมือแตละช้ินกอนวามีความพรอม และสมบูรณสามารถ ใชงานไดเ ปน ปกติ 2. ตองเรยี นรูศ กึ ษาการใชงานทถ่ี ูกตองของเครือ่ งมือแตละชนดิ กอ นใช 3. มขี อ หามหรือขอควรระวังอะไรบา งท่ีตองปฏบิ ตั ิตาม มฉิ ะนัน้ อาจไมป ลอดภยั 4. เครื่องมือท่ีเก่ียวของกับความดัน จะตองเพ่ิมความระมัดระวังใหมากเปนพิเศษในขณะ ใชงาน

11 เฉลยแบบฝกหัดบทที่ 5 ตอนที่ 1 1. ค 6. ง 11. ง 16. ข 2. ง 7. ก 12. ก 17. ข 3. ง 8. ข 13. ก 18. ก 4. ข 9. ง 14. ง 19. ง 5. ข 10. ข 15. ง 20. ง ตอนที่ 2 1. วัสดุทีใ่ ชทําทอทางเดินสารทาํ ความเยน็ จะตอ งคาํ นึงถงึ ปจ จยั ดา นใดบา ง ตอบ วสั ดทุ ่ใี ชท าํ ทอ ทางเดนิ ของสารทําความเยน็ จะคาํ นึงถงึ ปจจยั ประกอบดังนี้ 1. เปนวสั ดุท่สี ามารถขึ้นรปู ไดง า ยในกระบวนการผลิต และมนี า้ํ หนกั เบา 2. เปน วสั ดทุ สี่ ามารถนําความรอ นไดด ี 3. เปนวัสดุท่ีไมท าํ ปฏิกิรยิ ากบั สารทําความเยน็ ในระบบ และราคาเหมาะสม 2. ในระบบทําความเยน็ ที่ใชส ารทําความเยน็ เปน แอมโมเนยี จะใชท อ ชนดิ ใด เพราะเหตใุ ด ตอบ ใชทอ เหล็ก ทั้งนเี้ พราะเหล็กจะไมท ําปฏิกิรยิ ากบั แอมโมเนยี 3. ทอ ACR ท่ีใชกับระบบทําความเย็นและปรับอากาศ มี 2 ชนิด คือ ชนิด K และชนิด L จงบอก ลักษณะความแตกตา งของทอทงั้ สอง ตอบ ชนิด K มีความหนาของผนังทอมากกวา สวนชนิด L จะมีความหนาของผนังทอนอยกวา ทอชนิด L น้ี เปนทอท่ียืดหยุนสามารถดัดใหงอไดงาย สามารถบาน และขยายได ลักษณะใน

12 การผลิตจะเปนมวน มวนละ 25 , 50 และ 100 ฟุต วัดความโตของทอจากภายนอก O.D. มีขนาด ตัง้ แต 3/16 , 1/4 , 5/16 , 3/8 ถงึ 3/4 น้วิ 4. จงอธบิ ายลกั ษณะขอแตกตางของทอ ทองแดง ชนดิ ออ น กบั ทอทองแดงชนดิ แข็ง ตอบ ทอทองแดงชนิดออน เปนทอทองแดงที่ใชในระบบทําความเย็น ที่มีกรรมวิธีในการผลิต โดยผานการเผาไฟใหรอนแลวทําใหเย็นลงโดยวิธีธรรมชาติ สามารถดัดขึ้นรูปไดงายนิยมใชกับ ระบบทาํ ความเย็นขนาดเล็ก ทอทองแดงชนิดแข็ง เปนทอทองแดงท่ใี ชในระบบทําความเย็นขนาดใหญ ทนแรงดันได สูงกวา ไมสามารถดัดโคงงอได จึงตองใชขอตอแบบเช่ือม เม่ือตองการจะตอทอเขาดวยกัน แลว จงึ นาํ ไปเชื่อมประสานดวยลวดเชื่อมเงิน หรือลวดเชอ่ื มทองเหลอื ง 5. เราสามารถตอ ทอสารทําความเยน็ ดว ยวธิ ใี ดไดบ าง ตอบ การตอทอสารทําความเย็นในระบบสามารถทําได 2 ลักษณะคือ การตอโดยใชขอตอ เกลียว เหมาะกับทอชนิดออน แตไมเหมาะกับทอชนิดแข็ง และอีกวิธีหนึ่งคือการตอโดยใชวิธี การเชื่อมประสาน 6. การบานทอชนั้ เดียว กับการบานทอ สองช้ัน มีขอ แตกตางอยางไร ตอบ การบานทอช้ันเดียวนั้นเราทําข้ึนเพ่ือตองการจะตอทอเขาดวยกัน โดยการใชขอตอเกลียว เปนตัวเชื่อมตอ แตมีขอเสีย คือ รอยบานทอช้ันเดียวจะไมคอยแข็งแรง และอาจเกิดการรั่วซึมได สวนการบานทอสองชั้นนั้นเปนวิธีการบานทออีกวิธีหน่ึงซึ่งทําข้ึนเพื่อแกขอเสียของการ บานทอ ช้ันเดยี ว คอื ขอบทอทีถ่ กู บานแลวจะมคี วามบาง ไมแข็งแรง และอาจแตกท่รี มิ ขอบทอทําให เกดิ รอยรั่วไมส ามารถใชงานได ขอดีของการบานทอสองชั้นคือเมอื่ บานเสร็จแลวจะไดขอบทอที่มี ความหนา แข็งแรง ทนตอการขนั อัดของยูเนยี น และไมแ ตกงา ยทําใหไมเ กดิ รอยรว่ั ซมึ 7. จงบอกชอื่ ขอ ตอเกลียว ท่ีทา นรจู ักอยางนอย 3 ตวั ตอบ แฟลนัต ยเู นยี น แคปนตั

13 8. จงบอกชือ่ ขอ ตอ แบบเชอ่ื ม ทที่ านรูจกั อยางนอ ย 3 ตวั ตอบ ขอตอ เช่อื มตรง ขอตอ เชื่อมลด ขอ ตอ เช่ือมงอ 90o 9. จงอธบิ ายวิธีการขยายทอมาใหเ ขาใจ ตอบ การขยายทอ เปนการทําใหปลายทอมีความโตภายใน I.D. เทากับความโตภายนอก O.D. ของทอ ท่ีมขี นาดเทากนั เพอ่ื นํามาสวมตอ เขา กันไดพ อดี พรอมทจ่ี ะเชือ่ มประสานดว ยลวดเชอ่ื มเงิน หรือลวดเชื่อมอื่น ๆ 10. เปลวไฟที่เหมาะในการเช่ือมทอทองแดง ในงานเครื่องทําความเย็นและปรับอากาศ นิยมใช เปลวไฟชนิดใด เพราะเหตใุ ด ตอบ เปลวไฟท่ีเหมาะในการเชื่อมจะใชเปลวคารบูไรซิ่ง หรือเปลวลด ซ่ึงมีลักษณะของเปลว 3 ช้ัน ช้ันในสุด ชั้นกลาง และชั้นนอกสุด ความรอนที่ไดจากเปลวน้ีประมาณ 2,900oC หรือ ประมาณ 5,300oF ตอนที่ 1 เฉลยแบบฝกหัดบทที่ 6 1. ง 6. ก 2. ข 7. ก 3. ง 8. ก 4. ค 9. ค 5. ก 10. ก

14 ตอนท่ี 2 1. จงอธบิ ายหลกั การทาํ งานของสปทเฟสมอเตอรพอสังเขป ตอบ หลักการทาํ งาน เม่ือจายแรงดนั ไฟฟากระแสสลบั ใหก ับขดลวดทัง้ สองซ่งึ เปนขดลวดทพ่ี ัน บนสเตเตอรประกอบดวย ชุดที่หนึ่งเรียกวาขดรันเปนขดลวดที่มีขนาดความโตมากกวาแตความ ตา นทานจะนอยกวา ทาํ ใหคาอินด๊ักแตนซสูงจึงเปนเหตุใหกระแสไฟฟาท่ีไหลผานขดรันนี้ลาหลัง แรงดันท่ีปอนใหเกือบ 90 องศาไฟฟา สวนขดลวดอีกชุดหน่ึงเรียกวาขดสตารท เปนขดลวดที่มี ขนาดความโตนอยกวา มีความตานทานมากกวาจึงทําใหคาอินดั๊กแตนซต่ํา เปนเหตุใหคากระแส เกอื บจะมีเฟสเดียวกนั กับแรงดนั ไฟฟาท่ปี อนใหกบั มอเตอร 2. จงอธิบายหลกั การทาํ งานของคาปาซเิ ตอรมอเตอรพ อสังเขป ตอบ คาปาซิเตอรมอเตอร เปนมอเตอรอีกชนิดหน่ึงท่ีนิยมใชเพ่ือขับเคล่ือนคอมเพรสเซอรแบบ เฮอเมตกิ ซึ่งคาปาซิเตอรมอเตอรจะมีขอดีกวาสปทเฟสมอเตอรต รงทม่ี ีแรงบิดเริ่มตนตอนสตารทดี กวา และใชก ระแสตอนสตารทตํ่ากวา มอเตอรชนดิ น้ที าํ งานโดยอาศยั หลกั การแยกเฟสของกระแส ในขดลวดชุดรัน และชุดสตารทโดยมีคาปาซิเตอรตอรวมกับวงจรขดสตารท จึงทําใหแรงบิดเริ่ม ตนตอนสตารทสูงขึ้น 3. จงเขียนวงจรการตอมอเตอรค อมเพรสเซอรแ บบ RSIR พรอ มอธบิ ายพอสงั เขป ตอบ มอเตอรคอมเพรสเซอรชนิด RSIR เหมาะสําหรับระบบทําความเย็นท่ีมีโหลดไมมากนัก หรือเปนสภาวะของระบบที่มีแรงดันสมดุลไดงาย เชน ตูเย็น ตูนํ้าเย็น ซ่ึงใชมอเตอร คอมเพรสเซอรขนาดไมเกิน 1/3 แรงมา อุปกรณท่ีใชรวมกับมอเตอรไดแก เคอเรนรีเลย และ โอเวอรโหลด หรืออาจใช PTC รเี ลยแ ทนเคอเรนรีเลยก ไ็ ด 13 C โอเวอรโหลด มอเตอรค อมเพรสเซอร 220VAC SR M เคอรเรนทร เี ลย S1

15 4. จงเขียนวงจรการตอมอเตอรคอมเพรสเซอรแบบ CSCR พรอมอธบิ ายพอสงั เขป ตอบ มอเตอรค อมเพรสเซอรช นิด CSCR หรอื CSR เหมาะสําหรบั การสตารท ท่ีมีโหลดสงู หรือ เปนสภาวะของระบบท่ีมีแรงดันไมคอยจะสมบูรณ เชน ตูแชชนิดตาง ๆ ตูเย็นเพื่อการคา และ เคร่ืองปรับอากาศ ซึ่งมีขนาดของมอเตอรไมเกิน 3 แรงมา สวนประกอบของวงจรคลายกับแบบ CSIR แตตางกันตรงที่มีคาปาซิเตอรรันเพิ่มเขามา เพ่ือเพ่ิมประสิทธิภาพของมอเตอรใหสูงข้ึนทํา ใหก ินไฟนอยลง อปุ กรณท ่ีใชรวมกับมอเตอรคอมเพรสเซอรช นดิ น้ีคือ โอเวอรโหลด คาปาซิเตอร รัน คาปาซเิ ตอรสตารท เคอเรนรเี ลย หรือโพเทนเชยี ลรีเลย 52 C โอเวอรโหลด 220VAC S 13 1 โพเทนเชียลรเี ลย R มอเตอรคอมเพรสเซอร คาปาซิเตอรร นั คาปาซเิ ตอรส ตารท 5. จงอธิบายวิธีการตรวจเช็คข้ัวตอมอเตอรคอมเพรสเซอรแบบเชื่อมปด เพื่อหาขั้วตอ C , S , R ใหไ ดถ ูกตอง ตอบ ตอ งสมมติจดุ ตอที่ตวั มอเตอรค อมเพรสเซอรก อ น โดยกําหนดใหเปนข้ัวตอ หมายเลข 1 , 2 และ 3 ตามลําดับ นํามัลติมิเตอรมาวัดความตานทาน โดยต้ังสเกล Rx1 แลวปรับ Zero ohm เสียกอน วัด ความตา นทานทลี ะคู คอื วัด 1-2 ไดค าความตา นทาน............โอหม บันทกึ คา ไว วดั 2-3 ไดคา ความตา นทาน............โอหม บนั ทึกคา ไว วดั 3-1 ไดค าความตา นทาน............โอหม บนั ทึกคาไว สังเกตวาคาความตานทานท่ีวัดไดมากท่ีสุด จะเปนผลบวกความตานทานของขดลวดรัน และขดลวดสตารทรวมกัน ดังนั้นข้ัวตอท่ีอยตู รงกันขามกับคูสายน้ันจะเปนจุด C ทันที เพราะ C คือจุดตอรวม จากน้ันใหดูคาความตานทานทเี่ หลืออีก 2 คู กจ็ ะสรปุ ไดว าขวั้ ใดเปนขดรัน และข้ัว ใดเปน ขด สตารท เพราะความตา นทานของขดสตารท จะมากกวา ขดรัน

16 เฉลยแบบฝกหัดบทท่ี 7 ตอนที่ 1 1. ก 5. ง 2. ก 6. ค 3. ค 7. ก 4. ก ตอนที่ 2 1. จงอธบิ ายการทาํ งานของรเี ลยชนดิ ใชกระแสควบคุมการทาํ งาน ตอบ รเี ลยชนิดน้ี เมื่อตอเขากับวงจรมอเตอรแ ลวจะทําหนาที่ชวยสตารท โดยอาศัยกระแสขณะ เรม่ิ สตารทของมอเตอรไ หลผา นขดลวดแอมปคอยล จะเกิดสนามแมเ หล็กจํานวนหน่ึงซึง่ มากพอที่ จะดูดหนาสัมผัสใหตอวงจรขดสตารทไดในชวง 2 – 3 วินาที หลังจากที่มอเตอรหมุนแลวกระแส จํานวนนี้ก็จะลดลงทําใหสนามแมเหล็กลดนอยลง จึงไมมีแรงพอที่จะดูดหนาสัมผัส จึงปลดหนา สัมผัสใหจากออก และตัดวงจรขดสตารท รีเลยแบบน้ีนิยมใชกับมอเตอรคอมเพรสเซอรแบบ เฮอรเมตกิ ขนาดเลก็ ๆ ต้งั แต 1/10 แรงมา และไมเกิน 1/2 แรงมา 2. จงอธิบายการทาํ งานของรเี ลยช นิดใชลวดความรอ นควบคมุ การทาํ งาน ตอบ รีเลยชนิดนี้ประกอบดวยเสนลวดความรอน เชื่อมติดอยูกับแผนไบเมทตัลซึ่งเปนหนา สัมผัสจุด M และหนาสัมผัสจุด S ซึ่งเปนจุดตอไปยังขดลวด R และขดลวด S ในมอเตอรตาม ลําดับ หนาสัมผัสดังกลาวในสภาพปกติจะตอวงจรขดรัน และขดสตารท แตเมื่อตอไฟเขาวงจร มอเตอรแลวกระแสจะไหลผานเสนลวดความรอนซึ่งตออยู ทําใหลวดความรอนมีอุณหภูมิสูงข้ึน และดันใหแผนไบเมทตัลโคงงอหนาสัมผัสจุดสตารทจากออก แตหนาสัมผัสจุดรันยังตออยูทําให มอเตอรทาํ งานตอ ไปไดเ ปนปกติ

17 ถา มอเตอรเ กดิ กนิ กระแสผิดปกติเนอื่ งจากลัดวงจร ลวดความรอนจะขยายตัวไดมากขึ้นจน ทาํ ใหหนาสัมผัส M จากออก วงจรขดลวดรันก็จะออกจากวงจร ทําใหมอเตอรหยุดทาํ งานเปนการ ปองกนั ไมใหม อเตอรไดร บั ความเสียหาย ซง่ึ รีเลยประเภทนี้จะทําหนาทีเ่ ปนโอเวอรโหลดในตวั เอง จงึ ไมตอ งใชโ อเวอรโ หลดภายนอกมาตอ อกี 3. จงอธิบายการทํางานของรเี ลยชนดิ ใชแรงเคล่อื นไฟฟาควบคมุ การทํางาน ตอบ สว นประกอบภายในของรีเลยชนิดนี้ จะมีขดลวดโวลทเ ตจคอยล เปนขดลวดทองแดงเสน เล็ก ๆ พันรอบแกนเหล็กและจะมีอํานาจแมเหล็กเกิดข้ึน เม่ือมีกระแสไฟฟาไหลผานขดลวด รีเลย แบบนส้ี ามารถใชไดกับมอเตอรเกือบทุกชนิดโดยเฉพาะมอเตอรท ีใ่ ชค าปาซเิ ตอรเปนตัวชวยสตารท และมหี นาสมั ผัสปกติปด (NC) ตอ รว มอยกู ับปลายขา งหนง่ึ ของโวลทเ ตจคอยล การทํางาน เม่ือจายไฟเขาวงจร มอเตอรจะเริ่มทํางานกระแสไฟฟาจะไหลผานขดลวด โวลทเตจคอยล ทําใหเกิดอํานาจแมเหล็กดูดเหล็กดันกระเด่ืองเขามาติด เหล็กดันกระเด่ืองน้ีจะตอ ไปยังกลไกดันใหห นา สัมผัสของรเี ลยจากออกจากกัน ทําใหคาปาซิเตอรสตารทที่ตออยูในวงจรถูก ตัดออกดวย 4. จงอธบิ ายการทาํ งานของรเี ลยช นดิ ใชโซลิตสเตทควบคมุ การทํางาน ตอบ สวนประกอบของรีเลยชนิดนี้จะใชสารกึ่งตัวนํา โดยมีวงจรอิเล็กทรอนิกส เพื่อตัดตอขด สตารทของมอเตอรคอมเพรสเซอร เมื่อนําโซลิตสเตทรีเลยมาตอกับคอมเพรสเซอรแลวจายไฟเขา วงจร ตัวรีเลยจะเพิ่มคาความตานทานใหกับขดลวดชุดสตารท เปนเหตุใหกระแสไฟฟาในขด สตารทลดลงอยางมาก และใชเวลาในการสตารทออกตัวเพียงเล็กนอย รีเลยชนิดนี้นิยมใชกับ มอเตอรขนาด 1 / 12 แรงมา ถงึ 1 / 3 แรงมา แตถาเปนคอมเพรสเซอรที่มีขนาดแรงมาสูงกวาน้ีก็จะ ใชโ ซลิตสเตท ซ่งึ ออกแบบเพอื่ ใหใชไดก บั PSC มอรเตอร ไมเ กิน 4 แรงมา เปน ตน 5. จงอธิบายการทํางานของอปุ กรณค วบคมุ อณุ หภมู ิ ตอบ อปุ กรณค วบคุมอุณหภูมิ หรอื T.C. มีหนาทค่ี วบคุมอณุ หภูมใิ นตเู ย็นหรอื เคร่อื งทาํ ความเย็น ใหมีอุณหภูมิตามท่ีตองการ โดยการปรับต้ังอุณหภูมิไวในตําแหนงท่ีตองการ อุปกรณควบคุม อุณหภูมิจะมีสวนท่ีทํางานสัมพันธกันสองสวนดังน้ี สวนที่หนึ่งคือหนาสัมผัสซ่ึงทําหนาที่เปน สวิตชตออนกุ รมรว มกบั วงจรมอเตอรคอมเพรสเซอร ถาหนา สัมผสั ติดกนั จะทําใหไ ฟผา นเขาวงจร

18 มอเตอรคอมเพรสเซอรจะทํางาน ระบบจึงใหความเย็นตอเน่ือง จนกระทั่งอุณหภูมิภายในตูเย็นมี อณุ หภูมิสงู ต่าํ ตามทีต่ งั้ ไว สว นทส่ี องคือทอแคปทว้ิ ขนาดเล็กที่ตอติดอยูสว นปลายของ T.C. ภายใน บรรจุสารหรือแกสซ่ึงมีคุณสมบัติคือเมื่ออุณหภูมิสูงจะเกิดการขยายตัวมากกวา และถาอุณหภูมิต่ํา จะขยายตัวนอยกวาตอเขากับเบลโลเพ่ือดันกระเด่ืองใหหนาสัมผัสเปดปด สวนปลายอีกขางหน่ึง ของแคปทิ้วซ่งึ ปด สนิทไมย อมใหสารหรอื แกสรว่ั ออกจากทอ แคปทิว้ จะถกู นาํ ไปแนบติดกบั อีแวป ปอเรเตอรเพื่อรับรูอุณหภูมิของอีแวปปอเรเตอร สารหรือแกสท่ีอยูในแคปทิ้วจะขยายตัวดันให เบลโลขยายตัวทําใหหนาสัมผสั ติดกัน ถาอุณหภูมิต่ําลงตามที่ตั้งเอาไว สารหรอื แกสก็จะหดตัวลง ทําใหเบลโลยุบตัว หนาสัมผัสก็จะจากออก วงจรมอเตอรคอมเพรสเซอรจะไมมีไฟผาน คอมเพรสเซอรก็จะหยดุ ทํางาน เฉลยแบบฝกหดั บทท่ี 8 ตอนท่ี 1 1. ก 4. ง 2. ง 5. ข 3. ง 6. ก ตอนที่ 2 1. อาการเสียของมอเตอรคอมเพรสเซอรสวนมากที่พบมีอาการเสียอะไรบาง จงยกตัวอยางและ อธิบายลักษณะของอาการนัน้ ๆ ตอบ อาการเสียของมอเตอรท่ีพบบอยมากที่สุดคือ มอเตอรช็อตรอบลักษณะของอาการนี้คือ มอเตอรจะกินกระแสสงู กวา ปกติ บางครั้งกระแสมากจนเปนเหตุใหโอเวอรโ หลดรอนและตัดวงจร

19 ในท่ีสุด และมอเตอรคอมเพรสเซอรมปี ระสิทธิภาพในการดูดและอัดสารทําความเย็นหมุนเวียนใน ระบบ ไมมีประสิทธิภาพของการทําความเย็นโดยสมบูรณ เกิดเหตุขัดของจากความเส่ือมของ มอเตอรคอมเพรสเซอร ทําใหกําลังดูดหรือกาํ ลังอัดไมเปนปกติ ประสิทธภิ าพในการทําความเย็นก็ จะลดลงตาม 2. จงอธิบายวธิ ีการตรวจวัดกาํ ลงั ดดู พอสังเขป ตอบ การวัดกําลังดูด ปฏิบัติโดยการตอเกจแมนิโฟลดดานคอมปาวดเกจเขาทางทอบริการ ปด วาลวที่เกจท้ังสองดาน ปดทอทางดูดโดยอาจใชมืออุดไวก็ได และเปดทอทางอัดเอาไว ตอไฟเขา มอเตอรคอมเพรสเซอรเพื่อใหทํางาน สังเกตดูเกจดานคอมปาวด เข็มจะลดลงจาก 0 psig ลงไป เรื่อย ๆ และถา มากกวา 20 นิ้วปรอท แสดงวาลิน้ ดูดของคอมเพรสเซอรย งั ใชไ ดอ ยู 3. จงอธิบายวธิ ีการตรวจวดั กําลังอัดพอสังเขป ตอบ การวัดกําลังอัด ปฏิบัติโดยการตอเกจแมนิโฟลดดานเพรสเชอรเกจเขาทางทอดิสชารทท่ี ตัวคอมเพรสเซอร เปดทอทางดูด ทอบริการเอาไวแลวสตารทคอมเพรสเซอร สังเกตเข็มของเกจ ทางไฮทไซดจะสูงขึ้นเรื่อย ๆ หรืออยางรวดเร็วซ่ึงตองระมัดระวังเปนพิเศษดวย หากเข็มขึ้นอยาง รวดเร็วจะตองคอยระบายความดันออกทางสายกลางของเกจ โดยการเปดวาลวดานแรงดันสูง แรงดนั ที่ยอมรบั วากําลังอัดดีและใชไดนั้นจะตองสูงกวา 125 psig (สําหรับคอมเพรสเซอรตูเย็นท่ี ใช R-12) ถาแรงดนั สงู ขน้ึ เรื่อย ๆ อยา งสม่ําเสมอ และไมห ยุดแสดงวา ล้นิ อัดดมี าก 4. จงอธิบายขั้นตอนการผาคอมเพรสเซอรโดยละเอียด ตอบ ข้นั ตอนในการผา คอมเพรสเซอร ใหป ฏบิ ัตดิ งั น้ี 1. นาํ คอมเพรสเซอรที่จะผา นาํ มาตัดทอบรกิ ารและทอซักชั่นใหเ ปดออก แลวเทนํ้ามันใน คอมเพรสเซอรใสภาชนะท่ีเหมาะสมเก็บไว ซ่ึงอาจนํากลับมาใชไดอีก หรืออาจจะใชไมไดข้ึนอยู กบั สภาพของคอมเพรสเซอรต ามอาการท่ีเสีย ถานา้ํ มันที่เกิดจากมอเตอรไหมกไ็ มควรนาํ กลบั มาใช ใหม เพราะเปนนํ้ามันท่มี กี รดซ่ึงเกิดจากปฏกิ ริ ิยาการสันดาปในขณะทมี่ อเตอรไหม หากนํากลบั มา ใชซํ้าอาจเปนอันตรายกับขดลวดมอเตอรอีก แตถาเปนนํ้ามันท่ีเกิดจากคอมเพรสเซอรชํารุด เชน ลน้ิ ดูด ลิน้ อดั ปะเก็น หรอื สวนอืน่ ๆ นาํ้ มันนน้ั อาจนํามาใชใ หมได หรืออาจใชวิธกี ารวดั คาความ เปนกรดในน้าํ มันกอ นนาํ ไปใชก็ได

20 2. ทําเคร่อื งหมายบนตวั คอมเพรสเซอรใ หต รงกันท้ังฝาครอบบน กับเปลือกสวนลา ง 3. ใชหินเจียมือเจียตะเข็บรอยเชื่อมเดิม โดยรอบตัวมอเตอรคอมเพรสเซอร จนพบรอย ปะกบระหวางฝาบนและเปลอื กสวนลาง 4. ใชเล่ือยตัดเหล็กคอย ๆ เล่ือยตามรอยปะกบนั้นจนฝาครอบ และเปลือกสวนลางหลุด ออกจากกนั 5. เปด ฝาครอบมอเตอรคอมเพรสเซอรอ อก ปลดขวั้ ตอ สายออกจากหลักตอ สายภายใน 6. ใชเ ปลวแกสเปา ทอดิสชารท ของคอมเพรสเซอร ออกจากทอดิสชารท ท่ตี ดิ กบั เปลอื ก 7. ปลดขาเสียบสปริงท่ยี ดึ ตดิ กบั ตัวคอมเพรสเซอรออก สวนมากจะมีสปริงรับแรงอยู 3 ตัว แลว ยกมอเตอรค อมเพรสเซอรอ อกจากเปลือก 8. ถอดนอ็ ตทย่ี ึดตดิ ระหวา งมอเตอรก บั ตวั คอมเพรสเซอรอ อก เพ่ือนาํ สวนท่ีชาํ รดุ ไปซอม 9. เมื่อซอมสวนที่ชํารุดเสร็จแลว ใหนําช้ินสวนตาง ๆ ไปลางและทําความสะอาดดวย นํา้ มนั สําหรับลางช้ินสว นและประกอบสวนตาง ๆ เขา ดวยกันเพ่ือเตรียมพรอมที่จะประกอบใชงาน ตอไป 10. นําฝาครอบปดมาประกบใหตรงตําแหนงที่ทําเคร่ืองหมายไว นําไปเช่ือมไฟฟาโดย เชอื่ มเปนจุดกอนใหรอบประมาณ 2 – 3 จดุ 11. เตรียมไนโตรเจนเพื่อผานทอบริการ ในขณะทําการเช่ือมไฟฟาใหเดินแนวเช่ือมโดย รอบ ขณะเช่ือมจะตองผานไนโตรเจนประมาณ 2 – 3 psig ใชผาชุบนํ้าชวยลดความรอนที่เปลือก ในขณะเชื่อม การเดินแนวเชื่อมควรเดินแบบตอเน่ืองเปนแนวเดียวกันตลอด แลวเคาะสแล็คออก ใชแปรงลวดขัดบรเิ วณแนวเชื่อมพน ดวยสีสเปรยสดี ํา 12. นํามอเตอรคอมเพรสเซอรไปทดสอบการรั่วซึมของแนวเช่ือม โดยการอัดไนโตรเจน เขาไปในคอมเพรสเซอรประมาณ 120 psig นําคอมเพรสเซอรจุมลงในน้ํา ถามีการร่ัวซึมจะมีฟอง อากาศเกดิ ขึ้น ก็จะตอ งนาํ ไปเชอ่ื มอุดรอยรั่วใหม 13. เมอ่ื ตรวจสอบวาไมร่ัวแลว ใหท ดสอบการทํางานของคอมเพรสเซอรโ ดยจายไฟเพื่อให มอเตอรทํางานชว่ั ขณะพรอมวดั กระแส 14. เตมิ นํา้ มันหลอล่ืนลงในหองเพลาขอเหวี่ยง ดูดอากาศในคอมเพรสเซอรอ อกดว ยเคร่อื ง ทาํ สญุ ญากาศ แลวบรรจไุ นโตรเจน หรือสารทําความเย็นเขา ไปประมาณ 20 psig บีบทอเช่ือมปด เพ่อื เกบ็ ไว หรือรอการนาํ ไปติดตั้งเขากับระบบตอไป

21 5. ทาํ ไมจึงตอ งตรวจวัดกาํ ลงั ดูดกาํ ลังอัดของมอเตอรค อมเพรสเซอร ตอบ มอเตอรคอมเพรสเซอรท่ีใชงานในระบบทําความเย็น และปรับอากาศ จะตองสามารถดูด และอัด สารทําความเย็นไดอยางมีประสิทธิภาพ และสมํ่าเสมอแตเนื่องจากการใชงานในสภาพที่ แตกตางกันอายกุ ารใชงานอาจส้นั หรอื ยาวไมเ ทา กัน ประสิทธภิ าพการดดู อดั อาจลดลงบาง หรือลด ลงมากจนไมสามารถใชงานในระบบตอไปไดจึงตองเปล่ียนมอเตอรคอมเพรสเซอรใหม หรือนํา ไปผาเพื่อซอมเปลี่ยนอุปกรณภายในคอมเพรสเซอร เพื่อใหสามารถใชงานไดอยางมีประสิทธิภาพ ตอ ไป เฉลยแบบฝกหัดบทท่ี 9 ตอนที่ 1 1. ก 6. ค 2. ข 7. ข 3. ค 8. ค 4. ง 9. ค 5. ง 10. ค ตอนท่ี 2 1. จงอธิบายหลักการทํางานของวงจรไฟฟาในตูเย็น และสวนประกอบสําคัญของวงจรไฟฟาที่จะ ตอ งตอ รวมในวงจร ตอบ วงจรไฟฟาในตูเย็นโดยหลักพ้ืนฐานจะตองประกอบดวย วงจรการสตารท คอมเพรสเซอร วงจรปองกันคอมเพรสเซอร วงจรควบคุมอุณหภูมภิ ายในตูเย็น และวงจรแสงสวา งเปนหลัก ตูเย็น

22 ในปจจบุ นั ทผี่ ลติ ออกมาจาํ หนายในทองตลาดจะมีวงจรไฟฟาท่ีไมแตกตางกันเทาใดนัก โดยจะแบง เปน 2 ลักษณะ คือวงจรไฟฟาของตูเย็นในระบบดีฟรอส (ตองละลายน้ําแข็งเอง) และวงจรไฟฟา ของตเู ย็นในระบบโนฟรอส (ไมม ีนํ้าแข็งเกาะละลายนาํ้ แข็งโดยอัตโนมัต)ิ 2. จงอธบิ ายการทํางานของวงจรไฟฟา ในตูเ ยน็ แบบธรรมดา ตอบ เปนวงจรไฟฟาอยางงายสําหรับตูเย็นขนาดเล็ก ราคาประหยัด มีการทํางานที่ไมซับซอน เมื่อตองการจะละลายน้ําแข็งก็ตองกดปุมดีฟรอส ที่ตรงกลางของอุปกรณ T.C. (Temperature Control) หรอื เทอรโ มสตารท เพื่อใหคอมเพรสเซอรห ยุดทํางานชวงระยะเวลาหน่ึง จนกระท่ังนํ้า แข็งละลายหมดแลวจึงใหคอมเพรสเซอรเ ร่ิมทํางานใหมอีก วงจรประเภทนบ้ี ริษัทผผู ลติ นยิ มใชกับ ตเู ยน็ L เคอรเรนทรเี ลย N เทอรโมสตทั 1 R โอเวอรโหลด M C S สวติ ชประตตู เู ยน็ S มอเตอรคอมเพรสเซอร M มอเตอรพัดลมคอนเดนเซอร M มอเตอรพัดลมอีแวปปอเรเตอร หลอดไฟตูเ ยน็ 3. จงอธบิ ายการทาํ งานของวงจรไฟฟา ในตเู ยน็ แบบใชฮที เตอรละลายนํ้าแข็ง ตอบ การละลายน้ําแข็งที่เกาะติดอยูกับอีแวปปอเรเตอรโดยใชฮีทเตอรนั้น นอกจากจะตองให ความรอนที่อีแวปปอเรเตอรแลวยงั จะตองใหความรอนกับถาดรบั นา้ํ และทอ นาํ้ ท้งิ ดวยเพ่ือปองกัน การเปนนํา้ แข็งของน้ําเสยี ท่ีละลายจากอีแวปปอเรเตอร ขอดขี องการละลายนํ้าแข็งขอหน่ึงคอื ทําให เพิ่มประสิทธิภาพในการทําความเย็นดวย เพราะตูเย็นที่มีหิมะนํ้าแข็งจับหนามาก ๆ จะเปนตัว ขวางก้ันไมใ หฮตี โหลดเขา ไประเหยสารทาํ ความเยน็ ในอีแวปปอเรเตอรได

23 L เคอรเรนทร เี ลย N เทอรโ มสตทั 1 R โอเวอรโหลด M C S S มอเตอรค อมเพรสเซอร M ON มอเตอรพ ดั ลมคอนเดนเซอร OFF ฮีตเตอร NO M มอเตอรพัดลมอแี วปปอเรเตอร NC หลอดไฟตูเ ยน็ สวิตชประตูตูเ ยน็ 4. จงอธบิ ายการทาํ งานของวงจรไฟฟาในตเู ย็นแบบไมมนี ้าํ แขง็ เกาะ ตอบ วงจรไฟฟาแบบน้ีจะมีสวนการทํางานเพิ่มข้ึนอีก เชน มีวงจรของพัดลมเปาลมเย็น วงจร ฮีทเตอร วงจรต้งั เวลา พดั ลมเปา ลมเยน็ มีไวเ พื่อเปาหรือดูดลมเยน็ จากอีแวปปอเรเตอรแบบทอ และ ครีบ เพ่ือกระจายความเย็นใหทั่วภายในตู ฮีทเตอรมีไวเพื่อละลายน้ําแข็งท่ีอีแวปปอเรเตอร เม่ือ คอมเพรสเซอรหยุดทํางาน ในขณะที่ไทมเมอรจะตั้งเวลาในการทํางานของฮีทเตอรใหสัมพันธกับ การละลายนํ้าแข็งพอดี L ดฟี รอสไทเมอร N เทอรโมสตัท เทอรโ มสตัท 3 1 โอเวอรโ หลด 42 ฮีตเตอร 1 C เคอรเ รนทร เี ลย MR S S มอเตอรคอมเพรสเซอร M มอเตอรพัดลมคอนเดนเซอร M มอเตอรพ ัดลมอีแวปปอเรเตอร

24 5. จงอธบิ ายการทํางานของวงจรไฟฟาในตูเย็นแบบใชแกส รอ นละลายนาํ้ แขง็ ตอบ ตูเย็นขนาดใหญ ตูแช หรือเคร่ืองทําน้ําแข็ง มักจะใชวิธีการละลายน้ําแข็งท่ีเกาะท่ีผิวของ อีแวปปอเรเตอร ดวยวิธีการตอทอสารทําความเย็น จากตนทางของคอนเดนเซอร ซึ่งเปนแกสรอน ผานวาวลแ มเหลก็ ไฟฟา ซ่งึ จะทําหนา ทีป่ ดหรือเปดใหแกส รอ นไหลผานอแี วปปอเรเตอร กจ็ ะทําให นา้ํ แขง็ ที่เกาะอยลู ะลายได L 1 เคอรเรนทร ีเลย มอเตอรคอมเพรสเซอร N เทอรโมสตัท MR โอเวอรโ หลด SC 3 1 S 42 โซลนิ อยดว าลว ดีฟรอสไทเมอร ฮีตเตอร M มอเตอรพดั ลมอแี วปปอเรเตอร ตอนท่ี 1 เฉลยแบบฝก หดั บทท่ี 10 1. ง 6. ค 2. ง 7. ง 3. ง 8. ค 4. ก 9. ก 5. ค 10. ง

25 ตอนท่ี 2 1. จงอธบิ ายขนั้ ตอนการเตรยี มความพรอมกอ นบรรจุสารทาํ ความเยน็ เขาระบบ ตอบ กอนท่ีจะบรรจุสารทําความเย็นเขาระบบตูเย็นนั้น จะตองมีการเตรียมความพรอมในดาน ระบบทอสารทําความเย็นใหสมบูรณเสียกอน เชน ประกอบอุปกรณในวัฏจักรทําความเย็นใหครบ ทอทุกสวนตองเชื่อมตอถึงกัน อุปกรณบางตัวที่จําเปนตองเปล่ียนก็ตองเปลี่ยนใหเรียบรอย เชน ฟลเตอรดรายเออร ทุกครั้งท่ีมีการเปดระบบควรเปลี่ยนตัวใหมเพราะสารท่ีดูดความช้ืนภายในตัว ดรายเออรอ ิ่มตัวไมสามารถดูดความชน้ื ใหมไดอกี เปนตน เตรียมเครื่องมือ วสั ดุ และอุปกรณทจ่ี ะ ตองใชใหเรียบรอย ขน้ั ตอนในการบรรจสุ ารทาํ ความเยน็ มี 3 ขนั้ ตอนคือ 1. ตรวจหารอยรัว่ ในระบบ 2. การทาํ สุญญากาศ 3. การบรรจสุ ารทําความเย็น 2. จงอธบิ ายข้ันตอนการตรวจหารอยร่ัวในระบบ ตอบ เนื่องจากระบบทําความเย็น หรือระบบปรับอากาศทุก ๆ ระบบจะทํางานไดอยางมี ประสิทธิภาพน้นั ขอ หนึง่ ท่ตี องคํานึงถงึ คอื สารทาํ ความเยน็ ทีบ่ รรจอุ ยูภายในระบบจะตองไหลหมุน เวียนอยูภายในระบบไดโดยไมมีจุดร่ัว หรือรอยรั่วเกิดขึ้นเพราะถาระบบเกิดการร่ัวซึม สารทํา ความเย็นที่มีโมเลกุลเล็กมาก และมีความดนั ในระบบมากกวาบรรยากาศภายนอกก็จะไหลออกจน หมด และไมส ามารถทาํ งานไดเปนปกติ การตรวจหารอยรั่วในระบบทําไดหลายวิธี แตท่ีนิยมใชกันมากไดแกการตรวจ หารอยรั่ว โดยใชฟองสบู การตรวจหารอยรั่วโดยใชต ะเกียงตรวจร่ัว และการตรวจหารอยร่ัวโดยใชอุปกรณ อเิ ลก็ ทรอนิกส 3. จงอธิบายขนั้ ตอนการทําสญุ ญากาศในระบบ ตอบ การทําสุญญากาศในระบบ คือการขจัดอากาศ หรือความช้ืน หรือสารทําความเย็นท่ีเส่ือม สภาพ ที่ตกคางอยูในระบบใหหมดไป เพราะความช้ืนคืออุปสรรคในการทําความเย็นหลาย ๆ ประการดวยกัน เชน ถามีความชื้นอยูในระบบก็จะทําใหอัดสารทําความเย็นเขาระบบไดยาก ความช้ืนทําใหเกิดการตันในระบบ ความช้ืนเมื่อรวมตัวกับน้ํามันหลอล่ืนในคอมเพรสเซอรแลว

26 จะทาํ ใหสูญเสียการหลอ ลืน่ ความช้ืนทาํ ปฏิกริ ิยากับโลหะทาํ ใหเกิดสนมิ แดงเกาะตามแผนล้ิน และ ชิ้นสวนท่ีเปนโลหะในคอมเพรสเซอร ในการดูดอากาศและความชื้นออกจากระบบทําความเย็นนั้น จะใชเคร่ืองดูดอากาศท่ี ออกแบบสรางทําขึ้นเพ่ือดูดอากาศโดยเฉพาะ ไมควรใชคอมเพรสเซอรมาดัดแปลงเปนเคร่ืองดูด ความช้ืน หรือใชคอมเพรสเซอรของระบบทําสุญญากาศดวยตัวเอง เพราะประสิทธิภาพไมเพียงพอ และอาจเกิดผลเสีย เคร่ืองดูดสุญญากาศจะดูดเอาอากาศในระบบออก ซึ่งเปนการลดความกดดัน ใหน อยลง ๆ จนทาํ ใหค วามชืน้ สามารถเดอื ดไดท ี่อุณหภูมิตํ่า ๆ 4. จงอธบิ ายข้นั ตอนการบรรจสุ ารทําความเย็นเขาระบบ ตอบ ในการบรรจุสารทําความเย็นเขาระบบ จะตองทําทันทีหลังจากที่ทําสุญญากาศเสร็จแลว ท้ังน้ีเพราะแรงดันของบรรยากาศภายนอกระบบสูงกวาภายในระบบ ซึ่งถาท้ิงไวนานอาจเปนผล เสียตอสภาพการเปนสญุ ญากาศน้ัน การบรรจสุ ารทําความเย็นเขาระบบสามารถทาํ ได 2 วธิ ี คือ 1. บรรจุสารทําความเย็นเขาระบบในสภาพที่เปนแกส เปนวิธีที่ชางซอมบริการนิยมกัน มากท่ีสุด ถึงแมจะใชเวลาในการบรรจุนานเพิ่มขึ้นแตก็ปลอดภัย เพราะเปนวิธีจะตองควบคุม แรงดันใหไดตามพิกัดของระบบนน้ั ๆ 2. การบรรจุสารทําความเย็นเขาระบบตูเย็นในสภาพที่เปนของเหลว เปนวิธีการซ่ึงทํากัน ในขบวนการผลิตในโรงงานมากกวาชางซอมบริการ เพราะการบรรจุดวยวิธีน้ีจะบรรจุในขณะที่ เครื่องไมเดิน และควบคุมสารทําความเย็นเหลวดวยการช่ังนํ้าหนัก หรือตวงสารทําความเย็นเขา ระบบ 5. จงอธิบายขอแตกตางของการใชเคร่ืองดูดสุญญากาศแบบช้ันเดียวกับเคร่ืองดูดสุญญากาศแบบ สองชนั้ พอสังเขป ตอบ เคร่ืองดูดสุญญากาศแบบชั้นเดียว เปนเครื่องดูดสุญญากาศที่สามารถลดแรงดันของอากาศ ภายในระบบไดเพียง 27 นิ้วปรอท เทานั้น มักนําไปใชงานกับระบบทําความเย็นขนาดเล็กเพราะ ราคาถูก ประสิทธิภาพในการทํางานดอยกวาแบบสองชั้น แตถาจะใชใหไดผลดีอาจจะตองใชการ ทําสุญญากาศรวมกับการบรรจุสารทําความเย็นเขาไปเล็กนอยเพ่ือการดูดซับอากาศที่หลงเหลือให ออกจนหมด

27 เครื่องดูดสุญญากาศแบบสองชั้น หรือแบบกําลังสูง เปนเครื่องทําสุญญากาศประสิทธิภาพ สูง สามารถลดความกดดันของอากาศภายในระบบไดต่าํ ถงึ 29.92 นว้ิ ปรอท ซึ่งจะทําใหความช้ืน ในระบบคอย ๆ เดอื ดระเหยกลายเปนไอหมดอยางรวดเรว็ เฉลยแบบฝกหัดบทที่ 11 ตอนท่ี 1 1. ค 6. ก 2. ค 7. ง 3. ง 8. ก 4. ง 9. ง 5. ก 10. ง ตอนที่ 2 1. จงอธบิ ายขนั้ ตอนในการซอ มตูเย็น กรณที ี่ทอแตกและสารทาํ ความเยน็ ร่ัวออกจากระบบหมด ตอบ ลาํ ดับข้ันในการซอม 1. หักหรือตดั ปลายทอ บรกิ ารออก สังเกตวามสี ารทาํ ความเย็นอยหู รอื ไม 2. ทําทอบริการ ทําแฟลรท่ีปลายขางหน่ึงประกอบยูเนียนแฟลนัตเพื่อใชเปนทอบริการ เชือ่ มทอ ดงั กลา วเขา กบั ทอบริการ 3. ทําขั้นตอนการตรวจหารอยร่ัวในระบบโดยใชฟองสบู หรือโดยใชตะเกียงตรวจร่ัว หรือโดยใชอ ุปกรณตรวจรัว่ อเิ ลก็ ทรอนกิ ส 4. เมือ่ พบรอยร่วั ใหเ ชือ่ มประสานจนไมเกดิ รอยรัว่

28 5. เปล่ียนฟลเตอรดรายเออรตัวใหม เพราะตัวเกาอาจเส่ือมหรืออิ่มตัวดวยความช้ืนแลว ไมค วรใชตวั เดิม 6. ทําสญุ ญากาศในระบบดว ยเครอ่ื งแวคค่ัมปม เปนเวลาไมตา่ํ กวา 30 นาที 7. บรรจสุ ารทําความเยน็ ใหไดต ามพกิ ดั แรงดัน 8. ทดสอบการทํางานโดยเดินระบบไวระยะเวลาหน่ึง จนแนใจวาไมมีปญหาจึงเช่ือมทอ ปดระบบ 2. จงบอกสาเหตุของปญหาทมี่ ักเกิดขน้ึ กับตเู ย็น ซ่งึ เปนขอบกพรอ งอันเน่อื งมาจากระบบทางกล ตอบ ขอบกพรองจากระบบทางกล เปนสาเหตุหนึ่งท่ีทําใหตูเย็นทํางานไมสมบูรณ มีผลของ ความเย็นไมเ ตม็ ประสิทธิภาพ เชน ทอรั่ว ทอ แตก สารทาํ ความเย็นรั่วไหลออกจากระบบ ความดัน ในระบบเปล่ียนแปลง เกิดการอุดตันในระบบ ตันเพราะทอบ้ี ตันเพราะมีส่ิงสกปรกไปอุดท่ีทอ รูเขม็ ตันความชืน้ ตนั นาํ้ มนั เปนตน เหลานี้ลวนเปน ปญ หาจากระบบทางกลทั้งสิ้น 3. ขอบกพรองที่มักเกิดกบั ตเู ย็นอนั เนือ่ งมาจากระบบไฟฟามอี ะไรบาง อธิบายพอสงั เขป ตอบ ขอบกพรองจากระบบไฟฟา เปนสาเหตุหน่ึงที่ทําใหตูเย็นทํางานไมสมบูรณ มีผลของ ความเย็นไมเต็มประสิทธิภาพ เชน กรณีไฟไมเ ขาระบบ ไฟตก ไฟเกิน อปุ กรณไฟฟา ชํารุดเสียหาย หรือทํางานไมสมบูรณ สายไฟท่ีตอเขาระหวางอุปกรณหลุดหลวม ขาดใน หรือสายไฟเสนเล็ก เกินไป อุปกรณชวยสตารทรีเลย อุปกรณปอ งกันโอเวอรโหลดทํางานบกพรอง หรือเสีย มอเตอร คอมเพรสเซอรช็อตรอบ ช็อตกราวด หรือขดลวดขาดและไหม เปนตน เหลานี้ลวนเปนปญหา จากระบบไฟฟา ท้ังสิน้ 4. จงบอกสาเหตุ และปญหาท่มี กั จะเกิดข้ึนกบั ตเู ย็น อนั เนื่องมาจากการใชง านตเู ยน็ ไมถ ูกวิธี ตอบ สาเหตุมาจาก ปลั้กหลวม ฟวสขาด ไฟตก ต้ังตูเย็นในตําแหนงท่ีไมเหมาะสม ปรับต้ัง อปุ กรณค วบคุมตาง ๆ ไมถ กู ตอง โครงสรา งของตเู ย็นชาํ รดุ บกพรอง 5. คอมเพรสเซอรม ีเสียงดังผิดปกตใิ นขณะทํางาน มีสาเหตจุ ากอะไร และควรแกไ ขอยา งไร ตอบ คอมเพรสเซอรมีเสียงดังผิดปกติในขณะทํางาน อาจเปนเพราะลูกยางรองฐาน คอมเพรสเซอรขันแนนเกินไป หรือ เติมสารทําความเย็นมากเกินพิกัด การแกไข ควรปรับคลาย นอ็ ตยดึ ฐานคอมเพรสเซอรอ อกเล็กนอย หรือปรกึ ษาชางที่มีความชาํ นาญการชวยแกไ ข