วิชาภาษาไทย ป.3 เรื่องคำนาม

คำนำม ช้ันประถมศึกษาปี ท่ี ๓ จดั ทาโดย... คุณครูสุวไิ ล ศรีเกตุ โรงเรียนอนุบาลป่ าบอน เขตพืน้ ทกี่ ารศึกษาพทั ลุง เขต ๒ 1

คานา ชนิดของคาในภาษาไทย ท่ีใช้ประกอบประโยคต่าง ๆ มี ท้งั หมด ๗ ชนิด ซึ่งคานามเป็ นหนึ่งในชนิดของคาท่ีมคี วามสาคญั ในการเขยี นประโยคต่าง ๆ สื่อชุดนีไ้ ด้รวบรวมความรู้และแบบฝึ กกจิ กรรมทเ่ี หมาะ สาหรับนักเรียนช้ันประถมศึกษาปี ที ๓ ได้เรียนรู้ หวงั ว่าสื่อชุดนีจ้ ะเป็ นประโยชน์ต่อการเรียนรู้ของนักเรียน ให้เป็ นไปอย่างมปี ระสิทธิภาพ บรรลุตามจุดหมายของหลกั สูตร ขอขอบคุณผ้มู สี ่วนเกย่ี วข้องในการจดั ทาสื่อชุดนีใ้ ห้สาเร็จลลุ ่วง ด้วยดี ไว้ ณ โอกาสนี้ สุวไิ ล ศรีเกตุ ครู โรงเรียนอนุบาลป่ าบอน 2

สำรบญั ๑ ๒ ➢ชนิดของคาในภาษาไทย ๔ ➢ความหมายของคานาม ๕ ➢ชนิดของคานาม ๘ ➢คานามทวั่ ไป ๑๑ ➢คานามเฉพาะ ๑๔ ➢คานามบอกลกั ษณะ ๑๘ ➢คานามบอกหมวดหมู่ ๒๒ ➢คานามบอกอาการ ➢หน้าทข่ี องคานาม 3

สำรบญั (ต่อ) ๒๓ ๒๔ ➢กจิ กรรมท่ี ๑ ๒๖ ➢กจิ กรรมท่ี ๒ ๒๗ ➢กจิ กรรมที่ ๓ ๓๗ ➢แบบทดสอบ ๓๘ ➢เฉลยกจิ กรรมท่ี ๑ ๓๙ ➢เฉลยกจิ กรรมท่ี ๒ ๔๐ ➢เฉลยกจิ กรรมที่ ๓ ๔๑ ➢เฉลยแบบทดสอบ ➢ทมี่ าข้อมูล 4

ชนิดของคาในภาษาไทย • ชนิดของคำในภำษำไทย ที่ประกอบในประโยค แบ่งออกเป็น ๗ ชนิด ไดแ้ ก่ •๑. คำนำม •๒. คำสรรพนำม •๓. คำกริยำ •๔. คำวเิ ศษณ์ •๕. คำบุพบท •๖. คำสนั ธำน •๗. คำอทุ ำน ๑5

ความหมายของคานาม คานาม คือ คำท่ีใชเ้ รียกช่ือ คน สตั ว์ ส่ิงของ สภำพธรรมชำติ สถำนท่ี ควำมคิด ควำมเช่ือค่ำนิยม คือรวมท้งั สิ่งมีชีวติ และ ไม่มีชีวติ ท้งั ท่ีเป็นรูปธรรมและนำมธรรม ๒6

๓7

ชนิดของคานาม • คำนำมแบ่งออกเป็น ๕ ชนิด ไดแ้ ก่ ๑. คำนำมทว่ั ไป (สำมำนยนำม) ๒. คำนำมเฉพำะ (วสิ ำมำนยนำม) ๓. คำนำมบอกลกั ษณะ (ลกั ษณนำม) ๔. คำนำมบอกหมวดหมู่ (สมุหนำม) ๕. คำนำมบอกอำกำร (อำกำรนำม) ๔8

๑. คานามทั่วไป (สามานยนาม) • หมำยถึง คำนำมท่ีใชเ้ รียกช่ือส่ิงต่ำง ๆ โดยทวั่ ไป ไม่ไดร้ ะบุแน่นอนวำ่ ส่ิงน้ีมีชื่อ เรียกวำ่ อยำ่ งน้ี หรือ ส่ิงน้นั มีช่ือเรียกวำ่ ส่ิงน้นั เช่น คน บำ้ น วดั โรงเรียน ขำ้ ว แมว ดิน น้ำ ฯลฯ ๕9

ตวั อยำ่ ง คน สตั ว์ สิ่งของ สถำนที่ สภาพ/อาการ เดก็ ชำ้ ง สมุด โรงเรียน ควำมดี ครู มำ้ ดินสอ โรงพยำบำล ควำมรู้ ทหำร ปลำ หนงั สือ น้ำตก ควำมสุข นกั เรียน หนอน โทรศพั ท์ ไปรษณีย์ กำรยนื พระ เต่ำ กระเป๋ ำ ตลำด กำรเดิน ตำรวจ นก คอมพิวเตอร์ หำ้ งสรรพสินคำ้ กำรเรียน ๖ 10

ตวั อย่างคาสามานยนาม และการใช้ • ก้านหาหนังสือในกระเป๋ า • เขาทางานอยู่ในบ้าน • แมวนอนอยู่ในตะกร้า • นักเรียนอ่านหนงั สือ • วชิ าทาให้เกดิ ปัญญา • บ้านเป็ นทอ่ี ยู่อาศัยของคน ๗ 11

๒. คานามเฉพาะ (วสิ ามานยนาม) • หมำยถึง คำท่ีใชเ้ ป็นชื่อเฉพำะเจำะจง ของ คน สตั ว์ ส่ิงของ หรือ สถำนที่ โดยเจำะจงลงไปวำ่ เป็นใคร หรือ เป็นอะไร ๘ 12

ตวั อย่าง คน พลเอกเปรม ติณสูลานนท์ /ครูบาศรีวชิ ัย สัตว์ ช้างก้านกล้วย / ม้าสีหมอก สิ่งของ วดั พระแก้ว / สวนสัตว์สงขลา ๙ 13

ตัวอย่างคาวสิ ามานยนาม และการใช้ • กอ้ ยชอบเรียนวชิ ำภำษำไทย • พอ่ ไม่ไปทำงำนวนั อำทิตย์ • เดือนเมษำยนน้ีฉนั จะกลบั บำ้ นท่ีอุตรดิตถ์ • เม่ือวนั เสำร์ฉนั ไปเท่ียวสวนสัตวส์ งขลำ • ครูสุวิไลสอนซ่อมเสริมเดก็ ชำยทศั นยั • เขื่อนภูมิพลเป็นเขื่อนคอนกรีตขนำดใหญ่ ๑๐ 14

๓. คานามบอกลกั ษณะ (ลกั ษณนาม) หมำยถึง คำนำมที่ใชบ้ อกลกั ษณะ รูปร่ำง ขนำด หรือปริมำณของนำมน้นั ใหช้ ดั เจนยงิ่ ข้ึน เช่น เลำ ผนื สำย ฯลฯ คำนำมบอกลกั ษณะมกั จะ ปรำกฏอยหู่ ลงั คำบอกจำนวนหรือเลขบอกจำนวน ๑๑ 15

ตัวอย่าง ลกั ษณนาม ใช้สาหรับ รูป พระภิกษุ สำมเณร ชี เล่ม หนงั สือ เทียน เขม็ กรรไกร ดวง ตะวนั ดำว ไฟ หวั ใจ วิญญำณ คนั ร่ม ธนู เบด็ ชอ้ นสอ้ ม ซอ วง แหวน กำไล ยำงวง ป่ี พำทย์ บำน ประตู หนำ้ ต่ำง กระจกเงำ กรอบรูป ๑๒ 16

ตวั อย่างคานามบอกลกั ษณะและการใช้ เอกมีขลุ่ย ๒ เลำ คุณยำยมีผำ้ สวย ๆ หลำยผนื ภำคเหนือมีแม่น้ำหลกั ๆ ๔ สำย รถ ๑ คนั บรรทุกไม้ ๕ แผน่ แห ๑ ปำก ตำกอยบู่ นไมไ้ ผ่ ๒ ลำ ใน ๑ สปั ดำห์ เห็นรุ้งกินน้ำ ๒ ตวั จกั ร ๑ คนั เยบ็ เส้ือ ๒ ตวั ๑๓ 17

๔. คานามบอกหมวดหมู่ (สมุหนาม) • หมำยถึง คำนำมที่ใชเ้ รียกชื่อคน สตั ว์ ส่ิงของ ที่อยรู่ วมกนั เป็นหมวดหมู่ ๑๔ 18

ตัวอย่าง ฝูงนก โขลงช้าง คณะครู กองทหาร หมู่ลูกเสือ กองทพั เรือ ศูนยอ์ ำหำร ทีมฟุตบอล รัฐบำลไทย พวกกรรมกร เหล่ำกำชำด เหล่ำตำรวจ ๑๕ 19

ตัวอย่างคาสมุหนาม และการใช้ • ฝงู นกบินบนทอ้ งฟ้ำ • โขลงชำ้ งเดินเขำ้ สวนผลไม้ • กองทหำรต้งั ค่ำยอยทู่ ี่ชำยเขำ • คณะกรรมกำรนกั เรียนร่วมกนั จดั กิจกรรมวนั ข้ึนปี ใหม่ • ฝงู ผ้งึ กำลงั ทำรัง ๑๖ 20

ข้อสังเกตของสมุหนาม คือ สมุหนำม + คำนำม โขลงชำ้ ง ฝงู ปลำ ขอ้ สังเกตของลกั ษณนำม คือ ตวั เลข + ลกั ษณนำม ปลำ ๓ ตวั ๑๗ 21

๕. คานามบอกอาการ (อาการนาม) หมำยถึง คำนำมที่เป็นช่ือกริยำอำกำรต่ำง ๆ ของ คน สตั ว์ ส่ิงของ ซ่ึงเกิดคำกริยำหรือคำวเิ ศษณ์ที่ มีคำวำ่ กำร หรือ ควำม นำหนำ้ อยเู่ สมอ ๑๘ 22

ตวั อย่าง ความคดิ การจดจา ควำมรัก กำรพิมพ์ ควำมฝัน กำรทำงำน ควำมกำ้ วหนำ้ กำรเจรจำ ควำมเขำ้ ใจ กำรประทว้ ง ๑๙ 23

ตวั อย่างคานามบอกอาการและการใช้ • ไม่มีใครหนีควำมตำยไดพ้ น้ • กำรนงั่ ท่ีถูกวธิ ีจะทำใหไ้ ม่ปวดหลงั • ควำมคิดที่รอบคอบจะช่วยใหผ้ ำ่ นอุปสรรคไปได้ • ขอเชิญทุกคนร่วมทำควำมดี • กำรประทว้ งเร่ิมข้ึนเมื่อวำนน้ี ๒๐ 24

ข้อสังเกต • กำร ใชน้ ำหนำ้ คำกริยำทวั่ ไป เพื่อบอกลกั ษณะ กำรกระทำต่ำง ๆ เช่น กำรเดิน กำรพดู กำรอำ่ น • ควำม ใชน้ ำหนำ้ คำวิเศษณ์ เพอื่ แสดงสภำพหรือ ควำมรู้สึกทำงจิตใจ เช่น ควำมสุข ควำมทุกข์ ควำมรัก ๒๑ 25

หน้าท่ขี องคานาม • ๑. ทำหนำ้ ท่ีประธำนของประโยค เช่น ตำรวจจบั ผรู้ ้ำย ทำริกำชอบอ่ำนหนงั สือ ๒. ทำหนำ้ ท่ีกรรมของประโยค เช่น พอ่ ตีสุนขั ดำรงอำ่ นจดหมำย ๓.ทำหนำ้ ที่เป็นส่วนขยำยคำนำมอ่ืน เพ่ือใหค้ ำนำม ที่ถูกขยำยชดั เจนยงิ่ ข้ึน เช่น สมศรีเป็นขำ้ รำชกำรครู ๒๒ 26

เขียนเครื่องหมำย ✓ หนำ้ คำท่ีเป็ นคำนำม และ เขียนเคร่ืองหมำย  หนำ้ คำท่ีไม่ใช่คำนำม ๒๓ 27

หมปู ่ ำ รถไฟฟ้ ำ ถนนเพชรเกษม นำงพยำบำล ป้ ำแดง หนูตะเภำ หำ้ งสรรพสินคำ้ กล่องกระดำษ ผำ้ เชด็ หนำ้ มดตะนอย พทั ลุง นอ้ งออ้ ย ๒๔ 28

คำนำมท่ีใชเ้ รียกช่ือคน คำนำมท่ีใชเ้ รียกชื่อสตั ว์ คำนำมที่ใชเ้ รียกช่ือสิ่งของ คำนำมที่ใชเ้ รียกช่ือสถำนที่ ๒๕ 29

ประโยค คำนำมท่ีทำหนำ้ ที่ประธำน คำนำมท่ีทำหนำ้ ที่กรรม ๑.ป้ำนอ้ ยกินสม้ ตำ ๒.ป่ ำนเตะฟตุ บอล ๓.สิงโตกำลงั หิว ๔.นอ้ งเยบ็ กระดุม ๕.หนงั สือขำด ๖.มะปรำงเรียนรำไทย ๗.ลงุ เชี่ยวเปิ ดโทรทศั น์ ๘.แม่ถือโทรศพั ท์ ๙.ผเี ส้ือตอมดอกไม้ ๑๐.หนูนอ้ ยหมวกแดงเรียกคุณยำย ๒๖ 30

เลอื กคาตอบท่ถี ูกต้องที่สุด ๑ ขอ้ ใดเป็นคำนำมที่ใชเ้ รียกชื่อคน ก. แมวสำมสี ข. รถประจำทำง ค. เบิร์ด ธงไชย ง. นำฬิกำสำยหนงั ๒๗ 31

๒ ขอ้ ใดไม่ใช่คำนำม ก. อยำ่ งไรกด็ ี ข. เสือดำว ค. ซำลำเปำ ง. ดอยตุง ๒๘ 32

๓๑. ขอ้ ใดเป็นคำนำมท่ีใชเ้รียกช่ือสถำนท่ี ก. น้ำตกลำดเตย ข. กระดำนดำ ค. ส้มสำยน้ำผ้งึ ง. ผวู้ ำ่ รำชกำร ๒๙ 33

๔๑. ขอ้ ใดไม่ใช่คำนำมเรียกช่ือสัตว์ ก. หนูตะเภำ ข. นกเคำ้ แมว ค. อีกวั น่ำ ง. สวนสนุก ๓๐ 34

๑๕. “ณเดชนก์ ินมะม่วงกบั น้ำปลำหวำน” คำนำมที่ทำหนำ้ ที่ประธำนของ ประโยค คือขอ้ ใด ก. ณเดชน์ ข. กิน ค. มะม่วง ง. น้ำปลำหวำน ๓๑ 35

๖๑. “พแี่ กว้ กบั นอ้ งกลำ้ ปั่นจกั รยำน” คำนำมที่ทำหนำ้ ท่ีกรรมของประโยค คือขอ้ ใด ก. พ่แี กว้ ข. นอ้ งกลำ้ ค. ปั่น ง. จกั รยำน ๓๒ 36

๗๑. กรรมของประโยคใดเป็นคำนำมท่ีใชเ้รียกช่ือสตั ว์ ก. ลิงกินกลว้ ย ข. ววั กินหญำ้ ค. นกกินหนอน ง. ชำ้ งกินออ้ ย ๓๓ 37

๘๑. “ธนำคำรออมสินห่วงใยดูแลคุณ” คำนำมที่ปรำกฏในประโยคเป็น คำนำมชนิดใด ก. คำนำมที่ใชเ้ รียกช่ือคน ข. คำนำมท่ีใชเ้ รียกชื่อสัตว์ ค. คำนำมที่ใชเ้ รียกชื่อส่ิงของ ง. คำนำมท่ีใชเ้ รียกช่ือสถำนท่ี ๓๔ 38

๙๑. ขอ้ ใดเป็นคำนำมท่ีใชเ้รียกชื่อสัตวแ์ ละส่ิงของตำมลำดบั ก. เลียงผำ ตะกร้ำ ข. ชะมด นำยแพทย์ ค. แกว้ น้ำ หมปู ่ำ ง. เกำะหนู ลิ้นชกั ๓๕ 39

๑๐๑๐.ขอ้ ใดเป็นประโยคท่ีมีท้งั คำนำมท่ีใชเ้ รียกชื่อคนและสถำนท่ี ก. ชะนีหอ้ ยโหนตน้ ไม้ ข. แป้ งร่ำไปเท่ียวหวั หิน ค. เจำ้ มอมเห่ำคนแปลกหนำ้ ง. นำ้ สำวหยบิ กระเป๋ ำเงิน ๓๖ 40

เฉลยกจิ กรรมที่ ๑ ๑ ✓ ดอกสม้ ๒  ว่งิ เตน้ ๓  อะไรกนั ๔ ✓ วดั ภูเขำทอง ๕ ✓ แม่บำ้ น ๖  อ่ำนเขียน ๗ ✓ สุนทรภู่ ๘  นอนหลบั ๙ ✓ หมอ้ หุงขำ้ ว ๑๐ ✓ กระทรวงศึกษำธิกำร ๓๗ 41

เฉลยกจิ กรรมที่ ๒ คานามเรียกคน คานามเรียกสัตว์ คานามเรียก คานามเรียก สิ่งของ สถานที่ ป้ำแดง หมูป่ ำ ผำ้ เชด็ หนำ้ พทั ลุง นำงพยำบำล มดตะนอย รถไฟฟ้ำ ถนนเพชรเกษม นอ้ งออ้ ย หนูตะเภำ กล่องกระดำษ หำ้ งสรรพสินคำ้ ๓๘ 42

เฉลยกจิ กรรมท่ี ๓ ข้อ คานามทาหน้าท่ีประธาน คานามทาหน้าทก่ี รรม ๑ ป้ำออ้ ย ส้มตำ ๒ ป่ ำน ฟตุ บอล ๓ สิงโต - ๔ นอ้ ง กระดุม ๕ หนงั สือ - ๖ มะปรำง รำไทย ๗ ลุงเชี่ยว โทรทศั น์ ๘ แม่ โทรศพั ท์ ๙ ผเี ส้ือ ดอกไม้ ๑๐ หนูนอ้ ยหมวกแดง คุณยำย ๓๙ 43

เฉลยแบบทดสอบ 44 ๑ค ๒ก ๓ก ๔ง ๕ก ๖ง ๗ค ๘ง ๙ก ๑๐ ข ๔๐

ทม่ี าข้อมูล ➢หนงั สือเรียนรำยวิชำพ้ืนฐำนภำษำไทย ชุดภำษำเพ่ือชีวติ ภำษำพำที ช้นั ประถมศึกษำปี ท่ี ๓ องคก์ ำรคำ้ ของ สกสค. ➢หนงั สือติวภำษำไทยใหล้ ูกรัก ระดบั ช้นั ป.๓ สำนกั พมิ พเ์ อม็ ไอเอส ➢รักษภ์ ำษำไทย - โพสต์ ➢Slied Share.net ๔๑ 45