รายงานการสำรวจคุณภาพชีวิต ความสุข ความผูกพันองค์กรของคนทำงาน (ในองค์กร) ระดับประเทศ พ.ศ.2563

ข้อ้ มููลทางบรรณานุกุ รม รายงานการสำำรวจคุณุ ภาพชีวี ิติ ความสุขุ ความผูกู พันั องค์ก์ รของคนทำำงาน (ในองค์ก์ ร) ระดับั ประเทศ พ.ศ. 2563 / ศิริ ิินัันท์์ กิิตติิสุุขสถิติ ... [และคนอื่�น่ ๆ] -- พิมิ พ์ค์ รั้้�งที่� 1. นครปฐม : สถาบันั วิจิ ัยั ประชากรและสังั คม มหาวิทิ ยาลััยมหิดิ ล, 2565. (เอกสารทางวิิชาการ/สถาบัันวิิจัยั ประชากรและสังั คม มหาวิิทยาลััยมหิิดล ; หมายเลข 574) 103 หน้า้ . ISBN (e-book) : 978-616-443-725-8 1. คุณุ ภาพชีวี ิติ การทำำงาน. 2. ความสุขุ ในการทำำงาน. 3. ความพอใจในการทำำงาน. 4. การสำำรวจทัศั นคติ.ิ 5. การสำำรวจสถิติ ิ.ิ I. ศิริ ินิ ันั ท์์ กิติ ติสิ ุขุ สถิติ . II. เฉลิมิ พล แจ่ม่ จันั ทร์.์ III. วรรณีี หุตุ ะแพทย์.์ IV. สุภุ รต์์ จรัสั สิทิ ธิ์.�์ V. พััจนัันท์์ ศิิริิรััตน์์มงคล. VI. ปรีียา พลอยระย้้า. VII. มรุุพััชร นามขาน. VIII. บุุรเทพ โชคธนานุุกููล. IX. มหาวิทิ ยาลัยั มหิดิ ล. สถาบันั วิจิ ัยั ประชากรและสังั คม. X. สำำนัักงานกองทุุนสนัับสนุนุ การสร้้างเสริมิ สุุขภาพ. XI. ชื่อ�่ ชุดุ . HF5549.5.J63 ร451 2565 สนัับสนุุนโดย สำำนัักงานกองทุุนสนับั สนุุนการสร้า้ งเสริิมสุขุ ภาพ (สสส.) จัดั ทำำโดย สถาบันั วิิจััยประชากรและสังั คม มหาวิิทยาลััยมหิิดล โครงการศึกึ ษาวิจิ ัยั นวัตั กรรมสร้า้ งเสริมิ สุขุ ภาวะองค์ก์ รเพื่อ่� นำำไปสู่� องค์ก์ รสุุขภาวะและความยั่ง� ยืืน ปก/รููปเล่ม่ อธิิคม หนุุนภัักดีี สำำนัักงานกองทุนุ สนัับสนุนุ การสร้า้ งเสริมิ สุขุ ภาพ 99/8 ซอยงานดูพู ลีี แขวงทุ่�งมหาเมฆ เขตสาทร กรุุงเทพฯ 10120 โทรศัพั ท์์ 02-343-1500 เว็็บไซต์์ www.thaihealth.or.th สถาบัันวิจิ ัยั ประชากรและสัังคม มหาวิิทยาลัยั มหิิดล 999 ถนนพุทุ ธมณฑล สาย 4 ตำำบลศาลายา อำำเภอพุทุ ธมณฑล จังั หวัดั นครปฐม 73170 โทรศััพท์์ 02-441-0201-4 โทรสาร 02-441-5221 เว็บ็ ไซต์์ www.ipsr.mahidol.ac.th

คำ�ำ นำ�ำ โครงการศึึกษาวิิจััยนวััตกรรมสร้้างเสริิมสุุขภาวะองค์์กรเพื่่�อนำำไป สู่�องค์์กรสุุขภาวะและความยั่�งยืืน ได้้รัับการสนัับสนุุนจากสำำนัักสนัับสนุุน สุุขภาวะองค์์กร สำำนัักงานกองทุุนสนัับสนุุนการสร้้างเสริิมสุุขภาพ (สสส.) สถาบันั วิจิ ัยั ประชากรและสังั คม มหาวิทิ ยาลัยั มหิดิ ล ได้ร้ ับั ความอนุเุ คราะห์จ์ าก หน่ว่ ยงานต่า่ ง ๆ ทั้�งภาครััฐ ภาคเอกชน วิิสาหกิิจขนาดกลางและขนาดย่่อม และวิิสาหกิจิ ชุมุ ชน ในการเข้า้ ร่ว่ มให้ข้ ้อ้ มูลู ผ่า่ นการสำำรวจ จนเป็็นที่ม� าของ ข้อ้ มูลู ที่ส� ามารถเป็น็ ข้อ้ มูลู ในระดับั ประเทศ โดยมีีองค์์กรให้้ข้อ้ มูลู ทั้้ง� สิ้น� 436 องค์ก์ ร คนทำำงานจำำนวนรวม 27,543 คน โดยพบว่า่ ความสุขุ คนทำำงาน ปีี 2563 มีคี ่า่ คะแนนร้อ้ ยละ 59.5 อยู่�ในระดับั Happy เมื่อ�่ พิจิ ารณารายมิติ ิพิ บว่า่ มิติ ิทิี่ม� ีคี ่า่ คะแนนสููงสุุด คืือ จิิตวิญิ ญาณดีี (ร้อ้ ยละ 67.4) จััดอยู่�ในระดับั “Happy” หรืือ “ระดัับความสุขุ ตามเป้า้ หมาย” และมิิติิที่ม� ีคี ่่าคะแนนต่ำำ��ที่่�สุดุ คืือ สุุขภาพเงิินดีี (ร้้อยละ 51.1) จัดั อยู่�ในระดับั “Happy” หรืือ “ระดับั ความสุุขตามเป้้าหมาย” คณะวิิจัยั หวัังว่า่ ผลสำำรวจความสุขุ คนทำำงาน (ในองค์์กร) ปีี 2563 จะสามารถเป็็นตััวชี้ �วััดในการนำำไปประยุุกต์์ใช้้ในการจััดทำำแผนยุุทธศาสตร์์ ระดัับชาติดิ ้้านทรัพั ยากรมนุุษย์์ และนำำไปใช้้เป็น็ ข้้อมูลู เบื้อ� งต้้นของหน่่วยงาน ต่า่ ง ๆ ในการวางแผนการพัฒั นาองค์ก์ ร เพื่อ่� สร้า้ งเสริมิ ความสุขุ และคุณุ ภาพ ชีีวิิตของคนทำำงาน อีีกทั้�งยัังเป็็นข้้อมููลสำำคััญในการเทีียบเคีียงความสุุข คนทำำงานระดัับประเทศให้้กัับหน่่วยงานต่่าง ๆ อัันจะนำำไปสู่�การพััฒนา สุขุ ภาวะองค์ก์ รอย่า่ งยั่ง� ยืืนต่่อไป

คณะวิิจััยขอขอบคุุณการสนัับสนุุนจากสำำนัักสนัับสนุุนสุุขภาวะองค์์กร สำำนักั งานกองทุุนสนับั สนุนุ การสร้้างเสริมิ สุขุ ภาพ (สสส.) ที่ใ� ห้้การสนับั สนุนุ การดำำเนิินงานของโครงการด้้วยดีีมาโดยตลอด และขอขอบคุุณหน่่วยงาน องค์ก์ รต่า่ ง ๆ ทั้ง� ภาครัฐั เอกชน วิสิ าหกิจิ ขนาดกลางและขนาดย่อ่ ม วิสิ าหกิจิ ชุมุ ชน และองค์์กรภาคีเี ครืือข่่ายสร้้างสุุข ที่�ได้ร้ ่ว่ มให้ข้ ้อ้ มููลและความร่ว่ มมืือ จนเป็็นที่ม� าของผลสำำเร็จ็ ในครั้้ง� นี้้� คณะวิจิ ััย โครงการศึึกษาวิจิ ััยนวััตกรรมสร้า้ งเสริมิ สุขุ ภาวะองค์์กร เพื่�อ่ นำำไปสู่�องค์ก์ รสุุขภาวะและความยั่�งยืืน สถาบัันวิจิ ััยประชากรและสังั คม มหาวิทิ ยาลัยั มหิดิ ล

สารบััญ 2 3 สารบััญ 4 สารบััญตาราง 7 สารบัญั แผนภาพ 8 1. ที่่�มาและความสำำคัญั 9 2. วัตั ถุปุ ระสงค์์การสำำรวจ 9 3. ระเบียี บวิธิ ีกี ารสำำรวจ 10 3.1 กลุ่�มเป้า้ หมายของการสำำรวจ 11 3.2 การสุ่�มเลืือกตััวอย่่าง 15 3.3 เครื่�องมืือ “HAPPINOMETER” 16 3.4 กระบวนการสำำรวจ 18 3.5 ผลการดำำเนิินงานสำำรวจ และการถ่ว่ งน้ำำ�� หนัักข้อ้ มููล 18 4. ผลการสำำรวจ 23 4.1 ลัักษณะทั่่ว� ไปของคนทำำงาน 23 4.2 ความสุขุ คนทำำงาน 29 4.2.1 ความสุขุ คนทำำงาน ภาพรวม 34 4.2.2 สุุขภาพกายดีี (Happy Body) 38 4.2.3 ผ่อ่ นคลายดีี (Happy Relax) 42 4.2.4 น้ำ�ำ� ใจดีี (Happy Heart) 46 4.2.5 จิิตวิญิ ญาณดีี (Happy Soul) 51 4.2.6 ครอบครัวั ดีี (Happy Family) 56 4.2.7 สัังคมดีี (Happy Society) 60 4.2.8 ใฝ่่รู้้�ดีี (Happy Brain) 64 4.2.9 สุุขภาพเงิินดีี (Happy Money) 68 4.2.10 การงานดีี (Happy Work Life) 76 4.3 ความพึึงพอใจในการทำำงานของคนทำำงาน (ในองค์ก์ ร) 83 4.4 ความผูกู พัันองค์์กรของคนทำำงาน (ในองค์์กร) 86 4.5 สมดุุลชีีวิิตกัับการทำำงาน 4.6 ผลกระทบจากสถานการณ์ก์ ารแพร่่ระบาดของโควิดิ 19

สารบัญั ตาราง ตาราง 1 คนทำำงาน (ในองค์ก์ ร) จำำแนกตามกลุ่�มอายุุ ภาคการจ้า้ งงานและเพศ 17 ตาราง 2 คนทำำงาน (ในองค์์กร) จำำแนกตามลัักษณะทั่่�วไป 20 ตาราง 3 ค่่าคะแนนความสุุขภาพรวมคนทำำงาน (ในองค์ก์ ร) 27 จำำแนกตามลัักษณะทั่่ว� ไปของคนทำำงาน ตาราง 4 ค่่าคะแนนความสุุขคนทำำงานในมิิติสิ ุุขภาพกายดี ี 31 จำำแนกตามลักั ษณะทั่่ว� ไปของคนทำำงาน ตาราง 5 ค่า่ คะแนนความสุขุ คนทำำงานในมิิติิผ่อ่ นคลายดีี 36 จำำแนกตามลักั ษณะทั่่�วไปของคนทำำงาน ตาราง 6 ค่่าคะแนนความสุขุ คนทำำงานในมิิติิน้ำ�ำ�ใจดีี 40 จำำแนกตามลักั ษณะทั่่�วไปของคนทำำงาน ตาราง 7 ค่า่ คะแนนความสุุขคนทำำงานในมิติ ิจิ ิิตวิิญญาณดีี 44 จำำแนกตามลักั ษณะทั่่ว� ไปของคนทำำงาน ตาราง 8 ค่า่ คะแนนความสุขุ คนทำำงานในมิติ ิคิ รอบครััวดีี 49 จำำแนกตามลักั ษณะทั่่�วไปของคนทำำงาน ตาราง 9 คะแนนความสุขุ คนทำำงานในมิติ ิิสัังคมดีี 53 จำำแนกตามลัักษณะทั่่�วไปของคนทำำงาน ตาราง 10 ค่่าคะแนนความสุุขคนทำำงานในมิิติิใฝ่ร่ ู้้�ดี ี 58 จำำแนกตามลักั ษณะทั่่ว� ไปของคนทำำงาน ตาราง 11 ค่า่ คะแนนความสุขุ คนทำำงานในมิติ ิิสุุขภาพเงิินดีี 62 จำำแนกตามลักั ษณะทั่่ว� ไปของคนทำำงาน ตาราง 12 ค่า่ คะแนนความสุุขคนทำำงานในมิติ ิกิ ารงานดีี 66 จำำแนกตามลักั ษณะทั่่ว� ไปของคนทำำงาน ตาราง 13 คะแนนความพึึงพอใจในการทำำงานของคนทำำงาน (ในองค์์กร) ภาพรวม 73 และปัจั จัยั แต่ล่ ะด้้าน จำำแนกตามลักั ษณะทั่่�วไปของคนทำำงาน ตาราง 14 คะแนนความผููกพัันองค์ก์ รภาพรวม และองค์ป์ ระกอบ Say Stay 80 และ Strive จำำแนกตามลักั ษณะทั่่ว� ไปของคนทำำงาน ตาราง 15 สมดุุลชีีวิิตกับั การทำำงาน (ร้้อยละของคนทำำงาน) จำำแนกตามเพศ 85 และรุ่�นประชากร ตาราง 16 ร้้อยละของคนทำำงาน (ในองค์์กร) จำำแนกตามทิศิ ทางและระดัับ 88 ของผลกระทบโควิิด 19 ต่อ่ ความสุุขในแต่่ละมิิติ ิ

สารบัญั แผนภาพ แผนภาพ 1 คนทำำงาน (ในองค์ก์ ร) ในประเทศไทย จำำแนกตามกลุ่�มอายุ ุ 19 23 แผนภาพ 2 ค่า่ คะแนนความสุขุ ภาพรวม และในแต่ล่ ะมิติ ิคิ วามสุขุ 9 มิติ ิ ิ 24 แผนภาพ 3 ค่า่ คะแนนความสุขุ ภาพรวมคนทำำงาน (ในองค์ก์ ร) จำำแนกตาม 69 ภาคและประเภทอุตุ สาหกรรม 70 แผนภาพ 4 คะแนนความพึงึ พอใจในการทำำงานของคนทำำงาน (ในองค์ก์ ร) 77 77 ภาพรวมและในแต่ล่ ะปัจั จัยั 88 แผนภาพ 5 คะแนนความพึงึ พอใจในการทำำงานของคนทำำงาน (ในองค์ก์ ร) 89 ภาพรวม จำำแนกตามภาคและประเภทอุตุ สาหกรรม 90 แผนภาพ 6 คะแนนความผูกู พันั องค์ก์ รภาพรวม และใน 3 องค์ป์ ระกอบ 91 แผนภาพ 7 คะแนนความผูกู พันั องค์ก์ รรวม จำำแนกตามภาคและประเภทอุตุ สาหกรร ม 92 แผนภาพ 8 ผลกระทบสถานการณ์โ์ ควิดิ 19 ต่อ่ คนทำำงาน (ในองค์ก์ ร) 93 ใน 9 มิติ ิคิ วามสุขุ 94 แผนภาพ 9 ผลกระทบสถานการณ์โ์ ควิดิ 19 ต่อ่ คนทำำงาน (ในองค์ก์ ร) 95 จำำแนกตามประเภทอุตุ สาหกรรม ในมิติ ิสิ ุขุ ภาพกายดี ี 96 แผนภาพ 10 ผลกระทบสถานการณ์โ์ ควิดิ 19 ต่อ่ คนทำำงาน (ในองค์ก์ ร) 98 จำำแนกตามประเภทอุตุ สาหกรรม ในมิติ ิผิ ่อ่ นคลายดี ี แผนภาพ 11 ผลกระทบสถานการณ์โ์ ควิดิ 19 ต่อ่ คนทำำงาน (ในองค์ก์ ร) จำำแนกตามประเภทอุตุ สาหกรรม ในมิติ ินิ ้ำ��ำ ใจดี ี แผนภาพ 12 ผลกระทบสถานการณ์โ์ ควิดิ 19 ต่อ่ คนทำำงาน (ในองค์ก์ ร) จำำแนกตามประเภทอุตุ สาหกรรม ในมิติ ิจิ ิติ วิญิ ญาณดี ี แผนภาพ 13 ผลกระทบสถานการณ์โ์ ควิดิ 19 ต่อ่ คนทำำงาน (ในองค์ก์ ร) จำำแนกตามประเภทอุตุ สาหกรรม ในมิติ ิคิ รอบครัวั ดี ี แผนภาพ 14 ผลกระทบสถานการณ์โ์ ควิดิ 19 ต่อ่ คนทำำงาน (ในองค์ก์ ร) จำำแนกตามประเภทอุตุ สาหกรรม ในมิติ ิสิ ังั คมดี ี แผนภาพ 15 ผลกระทบสถานการณ์โ์ ควิดิ 19 ต่อ่ คนทำำงาน (ในองค์ก์ ร) จำำแนกตามประเภทอุตุ สาหกรรม ในมิติ ิใิ ฝ่รู่้้�ดี ี แผนภาพ 16 ผลกระทบสถานการณ์โ์ ควิดิ 19 ต่อ่ คนทำำงาน (ในองค์ก์ ร) จำำแนกตามประเภทอุตุ สาหกรรม ในมิติ ิสิ ุขุ ภาพเงินิ ดี ี แผนภาพ 17 ผลกระทบสถานการณ์โ์ ควิดิ 19 ต่อ่ คนทำำงาน (ในองค์ก์ ร) จำำแนกตามประเภทอุตุ สาหกรรม ในมิติ ิกิ ารงานดี ี

1. ที่�่มาและความสำำ�คััญ สถาบัันวิิจััยประชากรและสัังคม มหาวิิทยาลััยมหิิดล โดยศููนย์์วิิจััยความสุุขคนทำำงาน แห่่งประเทศไทย (Thailand Center for Happy worker Studies: TCHS) ภายใต้้ การสนัับสนุุนจากสำำนัักสนัับสนุุนสุุขภาวะองค์์กร สำำนัักงานกองทุุนสนัับสนุุนการสร้้างเสริิมสุุขภาพ (สสส.) ได้้ดำำเนิินการวิิจััยพััฒนา วิิจััยปฏิิบััติิการ งานวิิจััยติิดตามประเมิินผล เพื่�่อการพััฒนา สร้้างเสริิมและสร้้างสรรค์์ คุุณภาพชีีวิิตและความสุุขของคนทำำงาน (ในองค์์กร) ในประเทศไทย มาอย่่างต่่อเนื่่�องตั้้�งแต่่ปีี 2550 จนถึึงปััจจุุบััน โดยได้้มีีการพััฒนาเครื่่�องมืือประเมิินความสุุข ของคนทำำงานที่ �ชื่�่อว่่า HAPPINOMETER ขึ้�น ซึ่�งสามารถใช้้เป็็นเครื่่�องมืือหลัักในการประเมิิน และติิดตามสถานการณ์์คุุณภาพชีีวิิตและความสุุขของคนทำำงานในประเทศ ทั้�งในองค์์กรภาครััฐ และภาคเอกชน โดยรายงานผลในรููปแบบของคะแนนความสุุขในภาพรวม และคะแนนความสุุข ในแต่่ละมิิติิความสุุขของคนทำำงาน ตามแนวคิิดความสุุข 8 ประการ หรืือ HAPPY8+ ซึ่�งประกอบ ด้้วย สุุขภาพกายดีี ผ่่อนคลายดีี น้ำำ��ใจดีี จิิตวิิญญาณดีี ครอบครััวดีี สัังคมดีี ใฝ่่รู้้�ดีี สุุขภาพ เงิินดีี และการงานดีี นอกจากนี้้�ชุุดคำำถามในเครื่�่องมืือ HAPPINOMETER ยัังครอบคลุุมถึึง การประเมิินความพึึงพอใจในการทำำงาน ความผููกพัันต่่อองค์์กร และสมดุุลชีีวิิตในการทำำงาน ของคนทำำงานด้้วยเช่่นกััน ภายใต้้สถานการณ์์ปััจจุุบัันที่ �การสร้้างเสริิมและสร้้างสรรค์์สุุขภาวะให้้คนทำำงาน ซึ่�งเป็็น ทรััพยากรสำำคััญในการขัับเคลื่�่อนประเทศ ให้้สามารถดำำรงชีีวิิตอยู่�ในสัังคมและสิ่�งแวดล้้อม ได้้อย่่างมีีคุุณภาพชีีวิิตที่�ดีี มีีความสุุข มีีความพึึงพอใจในการทำำงานและมีีความผููกพัันต่่อองค์์กร ที่�ทำำงาน ซึ่�งจะช่่วยเพิ่่�มขีีดความสามารถในการเพิ่่�มผลิิตภาพการทำำงานให้้ดีียิ่�งขึ้�น เป็็นเรื่่�อง ที่�มีีความสำำคััญ เครื่�่องมืือ HAPPINOMETER ได้้ถููกกระจายนำำไปใช้้ในหน่่วยงาน หรืือองค์์กร ทั้�งภาครััฐและภาคเอกชนทั่�วประเทศ เพื่�่อประเมิินสถานการณ์์คุุณภาพชีีวิิตและความสุุข ความพึึงพอใจ และความผููกพัันต่่อองค์์กรของคนทำำงาน โดยได้้รัับการยอมรัับจากผู้�บริิหาร และบุุคลากรหน่่วยงานทรััพยากรบุุคคลของสถานประกอบการทั้ �งขนาดใหญ่่ กลางและเล็็ก ในหลากหลายประเภทอุุตสาหกรรมที่ �ผ่่านมา ตั้้�งแต่่ปีี 2560 ได้้มีีการสำำรวจคุุณภาพชีีวิิตและ ความสุุขของคนทำำงาน (ในองค์์กร) ระดัับประเทศมาอย่่างต่่อเนื่�่อง โดยผลการสำำรวจระดัับชาติิ ที่ � ส า ม า ร ถ ใ ช้้ เ ป็็ น ร ะ ดัั บ อ้้ า ง อิิ ง เ ทีี ย บ เ คีี ย ง ใ น ก า ร ป ร ะ เ มิิ น สถ า น ก า ร ณ์์ ค ว า ม สุุ ข ค น ทำำ ง า น ในประเทศไทยให้้กัับองค์์กรและหน่่วยงานต่่าง ๆ ซึ่�งเป็็นข้้อมููลที่�จะเป็็นประโยชน์์ในการวางแผนพััฒนา คุุณภาพชีีวิิตและความสุุขของคนทำำงาน รวมถึึงความพึึงพอใจในการทำำงานและความผููกพััน ต่่อองค์์กรได้้อย่่างเหมาะสม รายงานการสำำรวจคุุณภาพชีีวิิตฯ พ.ศ. 2563 7

การพัฒั นาสร้า้ งเสริมิ คุณุ ภาพชีวี ิติ และความสุขุ ของคนทำำงาน เป็น็ เรื่อ่� งที่ท� ้า้ ทายและไม่ห่ ยุดุ นิ่่ง� จากสถานการณ์์และบริิบทภายในประเทศ รวมถึึงสถานการณ์์และบริิบทโลกที่�เปลี่�ยนแปลง ตลอดเวลา เงื่อ�่ นไขและปัจั จัยั ที่เ� กี่ย� วข้อ้ งในการทำำงานของคนทำำงานมีกี ารปรับั เปลี่ย� นไปตามสถานการณ์์ ที่�เปลี่�ยนแปลง ทั้�งในด้้านวิิถีีชีีวิิตส่่วนตััว ปััจจััยทางเศรษฐกิิจ สัังคมและการเมืือง สิ่�งแวดล้้อม ตลอดจนสถานการณ์์การแพร่่ระบาดของโควิิด 19 ที่�เกิิดขึ้้�นและมีีความผกผัันขึ้�นลงของระดัับ ความรุนุ แรงอย่า่ งต่อ่ เนื่อ่� งในประเทศไทยตั้้ง� แต่ช่ ่ว่ งต้น้ ปีี 2563 เป็น็ ต้น้ มา ล้ว้ นเป็น็ ปัจั จัยั ที่ส� ่ง่ ผลกระทบ ต่อ่ คุณุ ภาพชีวี ิติ และความสุขุ ของคนทำำงานในประเทศไทย ทั้ง� ในทางตรงและทางอ้อ้ ม ดังั นั้้น� ในปีี 2563 ภายใต้้การดำำเนิินงาน “โครงการศึึกษาวิิจััยนวััตกรรมสร้้างเสริิมสุุขภาวะองค์์กรเพื่่�อนำำไปสู่�องค์์กร สุขุ ภาวะและความยั่ง� ยืืน” ซึ่ง� ได้ร้ ับั การสนับั สนุนุ จากสำำนักั สนับั สนุนุ สุขุ ภาวะองค์ก์ ร (สสส.) จึงึ ได้ด้ ำำเนินิ การสำำรวจคุณุ ภาพชีีวิติ ความสุขุ ความผููกพัันต่่อองค์ก์ รของคนทำำงาน (ในองค์์กร) ในประเทศไทย ระดัับประเทศ พ.ศ. 2563 ด้ว้ ยเครื่่�องมืือ HAPPINOMETER ขึ้�น 2. วััตถุุประสงค์ก์ ารสำำ�รวจ การสำำรวจครั้้ง� นี้้ม� ีวี ัตั ถุปุ ระสงค์เ์ พื่อ�่ ประเมินิ สถานการณ์ค์ ุณุ ภาพชีวี ิติ ความสุขุ ความพึงึ พอใจ ในการทำำงาน และความผููกพัันต่่อองค์์กรของคนทำำงาน (ในองค์์กร) ระดัับประเทศ ปีี 2563 โดยครอบคลุุมคนทำำงานทั้�งในภาครััฐ รััฐวิิสาหกิิจ และภาคเอกชน ในทุุกประเภทอุุตสาหกรรม และขนาดขององค์์กร (ขนาดเล็ก็ กลาง และใหญ่่) 8 รายงานการสำำรวจคุุณภาพชีีวิิตฯ พ.ศ. 2563

3. ระเบีียบวิธิ ีีการสำำ�รวจ 3.1 กลุ่�มเป้้าหมายของการสำำรวจ กลุ่�มเป้า้ หมายของการสำำรวจ ได้แ้ ก่่ คนทำำงาน (ลููกจ้้าง หรืือ พนักั งาน) อายุุ 18 ปีขีึ้น� ไป ในองค์ก์ รหรืือสถานประกอบการในประเทศไทย (ไม่ร่ วม คนทำำงานภาคเกษตรกรรมและป่า่ ไม้,้ การทำำเหมืือง, กิิจกรรมการจ้้างงานในครััวเรืือนที่ �ไม่่เป็็นลัักษณะองค์์กรหรืือสถานประกอบการ, ผู้�ประกอบ อาชีพี ส่ว่ นตัวั , เจ้า้ ของกิจิ การ) เพื่อ�่ ให้ข้ ้อ้ มูลู ที่ใ� ช้ใ้ นการศึกึ ษาสามารถใช้เ้ ป็น็ ตัวั แทน (Representative) ข้้อมููลความสุุขของคนทำำงานในระดัับประเทศ และระดัับประเภทอุุตสาหกรรม การสำำรวจความสุุข คนทำำงานโดยเครื่่�องมืือ HAPPINOMETR ออกแบบให้้ครอบคลุุมคนทำำงาน (ในองค์์กร) ในทุุก ประเภทอุตุ สาหกรรมตามกิิจกรรมทางเศรษฐกิจิ ตามมาตรฐานอุุตสาหกรรมประเทศไทย (Thailand Standard Industrial Classification:TSIC) ซึ่ง� กำำหนดไว้ท้ั้ง� สิ้น� 21 ประเภทอุตุ สาหกรรม อย่า่ งไรก็ต็ าม เนื่�่องจากบริิบทการทำำงานในอุุตสาหกรรมจำำนวน 4 ประเภทมีีลัักษณะที่�ไม่่เข้้าข่่าย “องค์์กร หรืือ สถานประกอบการ” ได้แ้ ก่่ ประเภทเกษตรกรรม การป่า่ ไม้้ และการประมง, ประเภทการทำำเหมืืองแร่่ และเหมืืองหิิน, ประเภทกิิจกรรมการจ้้างงานในครััวเรืือนส่่วนบุุคคล, ประเภทกิิจกรรมขององค์์การ ระหว่่างประเทศและภาคีสี มาชิกิ การสำำรวจฯ นี้้�จึึงครอบคลุุม 17 ประเภทอุตุ สาหกรรม ประกอบด้้วย ประเภท C : การผลิิต ประเภท D : ไฟฟ้้า ก๊๊าซ ไอน้ำ��ำ และระบบปรับั อากาศ ประเภท E : การจัดั หาน้ำ�ำ� การจัดั การ และการบำำบัดั น้ำ��ำ เสียี ของเสีีย และสิ่ง� ปฏิิกููล ประเภท F : การก่อ่ สร้า้ ง ประเภท G : การขายส่่ง และการขายปลีกี การซ่อ่ มยานยนต์์ และรถจักั รยานยนต์์ ประเภท H : การขนส่ง่ และสถานที่เ� ก็็บสิินค้้า ประเภท I : ที่�พัักแรมและบริกิ ารด้้านอาหาร ประเภท J : ข้้อมูลู ข่่าวสารและการสื่่�อสาร ประเภท K : กิจิ กรรมทางการเงินิ และการประกัันภััย ประเภท L : กิจิ กรรมอสัังหาริิมทรััพย์์ ประเภท M : กิิจกรรมทางวิชิ าชีีพ วิิทยาศาสตร์์ และเทคนิคิ ประเภท N : กิจิ กรรมการบริิหาร และการบริิการสนับั สนุุน ประเภท O : การบริิหารราชการ การป้อ้ งกัันประเทศ และการประกัันสัังคมภาคบังั คัับ ประเภท P : การศึกึ ษา ประเภท Q : กิจิ กรรมด้า้ นสุขุ ภาพ และงานสังั คมสงเคราะห์์ ประเภท R : ศิิลปะ ความบันั เทิงิ และนันั ทนาการ ประเภท S : กิิจกรรมบริิการด้้านอื่น่� ๆ รายงานการสำำรวจคุุณภาพชีีวิิตฯ พ.ศ. 2563 9

3.2 การสุ่�มเลืือกตััวอย่่าง การสุ่�มตัวั อย่า่ งและกำำหนดขนาดตัวั อย่า่ งที่เ� หมาะสมในการสำำรวจครั้้ง� นี้้� ได้ร้ ับั ความอนุเุ คราะห์์ ในการดำำเนินิ การและให้ค้ ำำปรึกึ ษาโดยสำำนักั งานสถิติ ิแิ ห่ง่ ชาติิ หน่ว่ ยการสุ่�ม (Sampling Unit) ในขั้น� ที่� 1 เป็น็ ใน “ระดับั องค์ก์ ร” โดยใช้ก้ รอบการสุ่�มหรืือ Sampling Frame จากฐานข้อ้ มูลู สำำมะโนอุตุ สาหกรรรม พ.ศ. 2560 ของสำำนัักงานสถิิติิแห่่งชาติิ โดยในแต่่ละประเภทอุุตสาหกรรม กรอบการสุ่�มองค์์กร มิิได้ค้ รอบคลุมุ องค์์กรในทุุกประเภทอุุตสาหกรรมย่อ่ ย แต่่ครอบคลุุมเฉพาะองค์ก์ ร สถานประกอบการ หรืือหน่ว่ ยงาน ที่ม� ีสี ถานะหรืือรูปู แบบการจัดั ตั้้ง� เป็น็ บริษิ ัทั จําากัดั บริษิ ัทั จําากัดั (มหาชน) หรืือหน่ว่ ยงาน ส่่วนราชการ รััฐวิิสาหกิิจ สหกรณ์์ โดยไม่่รวมองค์์กรที่�ระบุุลัักษณะการจััดตั้้�งเป็็นสถานประกอบ การส่่วนบุุคคล ห้้างหุ้�นส่่วนจำำกััดหรืือห้้างหุ้�นส่่วนนิิติิบุุคคล และสถานประกอบการที่�ไม่่ระบุุรููปแบบ การจัดั ตั้้ง� ที่ช� ัดั เจน ในขั้น� นี้้จ� ำำนวนองค์ก์ รตัวั อย่า่ งรวมที่ต� ้อ้ งการ ถูกู กำำหนดไว้ท้ี่ป� ระมาณ 400 องค์ก์ ร โดยกระจายในแต่ล่ ะประเภทอุทุ สาหกรรมในสัดั ส่ว่ นที่ใ� กล้เ้ คียี งกันั ประมาณ 20-25 องค์ก์ ร ต่อ่ ประเภท อุุตสาหกรรม ซึ่�งการสุ่�มองค์์กรตััวอย่่างในแต่่ละประเภทอุุตสาหกรรมจััดสรรให้้กระจายตามขนาด ขององค์ก์ ร (ซึ่ง� แบ่ง่ เป็น็ 4 ขนาด ได้แ้ ก่่ ขนาดเล็็ก คนทำำงาน 1-50 คน, ขนาดกลาง คนทำำงาน 51-200 คน, ขนาดใหญ่่ คนทำำงาน 201-1,000 คน และขนาดใหญ่ม่ าก คนทำำงาน 1,001 คนขึ้น� ไป) และตามสัดั ส่ว่ นคนทำำงานที่อ� ยู่�ในกลุ่�มองค์์กรแต่่ละขนาด สำำหรับั การสุ่�มในขั้�นที่� 2 เป็็นใน “ระดัับบุคุ คลหรืือคนทำำงาน” ขนาดหรืือจำำนวนตัวั อย่่างของ คนทำำงานที่ต� ้อ้ งการทั้ง� หมด กำำหนดไว้ท้ี่ป� ระมาณ 20,000 คน กระจายใน 17 ประเภทอุตุ สาหกรรม ในสัดั ส่ว่ นที่ใ� กล้เ้ คียี งกันั ประมาณ 1,000–1,500 คนต่อ่ ประเภทอุตุ สาหกรรม โดยขนาดของตัวั อย่า่ ง คนทำำงานที่�ต้้องการในแต่่ละองค์์กรถููกกำำหนดโดยสำำนัักงานสถิิติิแห่่งชาติิ ซึ่�งพิิจารณาตามขนาด ขององค์ก์ ร โดยองค์์กรขนาดเล็็ก ต้้องการจำำนวนตััวอย่า่ งคนทำำงาน 15-30 คนต่อ่ องค์ก์ ร องค์์กร ขนาดกลาง จำำนวนตััวอย่่างคนทำำงาน 60 คนต่่อองค์์กร องค์์กรขนาดใหญ่่ จำำนวนตััวอย่่าง คนทำำงาน 100 คนต่่อองค์์กร และ องค์์กรขนาดใหญ่ม่ าก จำำนวนตััวอย่่างคนทำำงาน 120 คน ต่่อองค์์กร การสุ่�มเลืือกตััวอย่่างคนทำำงานในแต่่ละองค์์กรจะดำำเนิินการโดยฝ่่ายทรััพยากรบุุคคล ขององค์์กรภายใต้้คำำแนะนำำและแนวทางที่ �กำำหนดโดยคณะผู้้�วิิจััยฯ ที่�ให้้มีีการกระจายอย่่างเหมาะสม ในคนทำำงานกลุ่�มต่่าง ๆ ขององค์์กร แผนการสุ่�มภาพรวมของการสำำรวจ สรุุปได้้ดัังแผนภาพ แผนการสุ่�มตัวั อย่่างภาพรวมของการสำำรวจด้้านล่่าง

การสำำรวจนี้้ค� รอบคลุุมคนทำำงาน (ในองค์ก์ ร) ในทั้ง� หมด 17 ประเภทอุตุ สาหกรรม อย่า่ งไร ก็ต็ าม ด้ว้ ยข้อ้ จำำกัดั ของฐานข้อ้ มูลู สําามะโนอุตุ สาหกรรม พ.ศ. 2560 ที่ใ� ช้เ้ ป็น็ กรอบการสุ่�ม ซึ่ง� มีขี ้อ้ มูลู สถานประกอบการ หน่ว่ ยงานหรืือองค์ก์ รที่ไ� ม่ค่ รอบคลุมุ 5 ประเภทอุตุ สาหกรรม ทำำให้ใ้ นกระบวนการ สุ่�มตััวอย่่างสำำหรัับประเภทอุุตสาหกรรมเหล่่านี้้� โครงการฯ ต้้องใช้้ฐานข้้อมููลของสถานประกอบการ หน่่วยงานหรืือองค์์กรจากฐานข้้อมููลอื่�่นมาประกอบทั้ �งนี้้�นัับเป็็นข้้อจำำกััดหนึ่่�งของการสุ่ �มตััวอย่่าง ในการสำำรวจ เนื่อ่� งจากสำำหรับั ประเภทอุตุ สาหกรรมทั้ง� 5 ประเภทนั้้น� การสุ่�มตัวั อย่า่ งจะไม่ส่ ามารถจำำแนก องค์ก์ รได้ต้ ามขนาดขององค์ก์ ร หรืือสถานประกอบการ เช่น่ เดียี วกับั ประเภทอุตุ สาหกรรมอื่น�่ ที่ม� ีขี ้อ้ มูลู ของ องค์ก์ ร หรืือสถานประกอบการในฐานข้อ้ มูลู สำำมะโนอุตุ สาหกรรมได้้ โดยได้ก้ ำำหนดจำำนวนองค์ก์ รตัวั อย่า่ ง ในประเภทอุุตสาหกรรมเป็็น 35 องค์์กร และในแต่ล่ ะองค์์กรที่ส�ุ่�มเลืือกได้้ จะทำำการสำำรวจคนทำำงานใน องค์ก์ รจำำนวนอย่า่ งน้อ้ ย 30 คน เพื่อ�่ ให้ไ้ ด้จ้ ำำนวนคนทำำงานที่เ� ข้า้ ร่ว่ มการสำำรวจประเภทอุตุ สาหกรรม ละอย่า่ งน้้อย 1,050 คน 5 ประเภทอุตุ สาหกรรมนี้้� ประกอบด้ว้ ย D ไฟฟ้า้ ก๊า๊ ซ ไอน้ำ��ำ และระบบ ปรัับอากาศ, K กิิจกรรมทางการเงิิน และการประกัันภััย, O การบริิหาร การป้้องกัันประเทศ และการประกันั สังั คมภาคบังั คัับ, P การศึกึ ษา และ Q กิิจกรรมด้า้ นสุุขภาพ และงานสังั คมสงเคราะห์์ 3.3 เครื่�องมืือ “HAPPINOMETER” เครื่อ�่ งมืือ HAPPINOMETER ประกอบด้้วยข้อ้ คำำถาม 13 ส่่วน ส่ว่ นที่� 1 และ 2 เป็น็ ข้อ้ มูลู ทั่�วไปของหน่่วยงาน และข้้อมููลทั่�วไปของคนทำำงาน รวม 4 ข้้อ และ 16 ข้้อ ตามลำำดัับ ตอนที่ � 3-11 เป็น็ ข้อ้ คำำถามประเมินิ คุณุ ภาพชีวี ิติ และความสุขุ คนทำำงานใน 9 มิติ ิิ รวมทั้ง� หมด 54 ข้อ้ ตอนที่� 12 และ 13 เป็็นข้้อคำำถามประเมิินความผููกพัันองค์์กร และสมดุุลชีีวิิตกัับการทำำงานของ คนทำำงาน ซึ่�งมีี 9 ข้้อและ 5 ข้อ้ ตามลำำดับั โดยในแต่ล่ ะส่ว่ นของเครื่�่องมืือ HAPPINOMETER มีีรายละเอียี ด ดัังนี้้� รายงานการสำำรวจคุุณภาพชีีวิิตฯ พ.ศ. 2563 11

ส่ว่ นที่่� 1 เป็น็ ข้้อคำำถามข้้อมููลทั่่�วไปขององค์์กร มีี 4 ข้้อคำำถาม ได้้แก่่ ชื่่�อและ สถานที่�ตั้้�งของหน่่วยงาน องค์ก์ ร หรืือสถานประกอบการ ประเภทของหน่ว่ ยงาน หรืือองค์ก์ ร ขนาดของหน่ว่ ยงานหรืือองค์ก์ ร และลักั ษณะของหน่ว่ ยงานหรืือองค์ก์ ร (สำำนัักงานใหญ่่ สำำนัักงานสาขา กรม/กอง ไซต์ง์ านหรืือลักั ษณะอื่�น่ ๆ) ส่่วนที่่� 2 เป็น็ ข้้อคำำถามลัักษณะทั่่�วไปของคนทำำงาน มีี 16 ข้้อคำำถาม ได้้แก่่ เพศ อายุุ จังั หวัดั ที่่�อาศััยในปัจั จุุบันั และภููมิิลำำเนา ลักั ษณะของที่�พักั อาศััยในปััจจุบุ ััน และบุุคคลที่�พัักอาศััยอยู่่�ร่่วมด้้วย ระดัับการศึึกษาที่�สำำเร็็จสููงสุุด สถานภาพสมรส จำำนวนบุตุ ร สถานภาพการตั้้ง� ครรภ์์ ลักั ษณะงานและสถานภาพการจ้า้ งงาน การทำำงาน เป็็นกะหรืือตามรอบเวร ระดัับตำำแหน่่งในการปฏิิบััติิงาน อายุุงานในองค์์กรหรืือ หน่ว่ ยงานในปััจจุบุ ััน ประวัตั ิิการเปลี่�ยนงาน และรายได้ร้ วมต่่อเดืือนโดยประมาณ ส่ว่ นที่่� 3 มิติ ิทิี่่� 1 สุขุ ภาพกายดีี (Happy Body) หมายถึงึ การที่บ� ุคุ คลมีสี ุขุ ภาพ ร่า่ งกายแข็ง็ แรง สมส่ว่ น มีพี ฤติกิ รรมการบริโิ ภคที่่ป� ลอดภัยั มีคี วามพึงึ พอใจสภาวะ สุุขภาพกายของตนอง ประกอบด้้วย 6 ข้อ้ คำำถามตัวั ชี้ว� ััด เกี่ย� วกับั ค่า่ BMI และ เส้น้ รอบเอว การรับั ประทานอาหารเช้า้ การออกกำำลัังกาย การสููบบุหุ รี่� การดื่่�ม เครื่่อ� งดื่�ม่ ที่ม� ีีแอลกอฮอล์์ ความพึงึ พอใจกับั สุุขภาพกาย ส่่วนที่่� 4 มิิติทิ ี่่� 2 ผ่อ่ นคลายดีี (Happy Relax) หมายถึึง การที่�บุุคคลสามารถ บริหิ ารเวลาในแต่ล่ ะวันั เพื่อ่� การพักั ผ่อ่ นได้อ้ ย่า่ งมีคี ุณุ ภาพ พอใจกับั การบริหิ ารจัดั การ ปัญั หาของตนเอง และทำำชีีวิติ ให้ง้ ่่าย สบาย ๆ ประกอบด้้วย 5 ข้้อคำำถามตัวั ชี้�วัดั เกี่�ยวกัับ ความเพีียงพอที่�ได้้รัับในการพัักผ่่อน การทำำกิิจกรรมที่�เป็็นการพัักผ่่อน หย่อ่ นใจในรอบสัปั ดาห์์ การมีคี วามเครียี ดโดยรวม การมีชี ีวี ิติ ที่เ� ป็น็ ไปตามที่ค� าดหวังั โดยรวม ความสามารถในการจััดการปัญั หาในชีีวิติ โดยรวม ส่ว่ นที่่� 5 มิติ ิทิี่่� 3 น้ำ�� ใจดีี (Happy Heart) หมายถึงึ การที่บ� ุคุ คลมีจี ิติ สาธารณะ มีีส่่วนร่่วมในการสร้้างประโยชน์์ให้้กัับส่่วนรวม และมีีเมตตากัับคนรอบข้้าง ประกอบด้้วย 5 ข้อ้ คำำถามตัวั ชี้�วััด เกี่�ยวกัับ ความรู้้�สึกึ เอื้�ออาทรห่่วงใยคนรอบข้้าง การให้้ความช่ว่ ยเหลืือแก่่คนรอบข้้าง การทำำประโยชน์เ์ พื่่อ� ส่่วนรวมด้้วยความเต็็มใจ และยิินดีี การเข้้าร่่วมกิิจกรรมที่�เป็็นประโยชน์์ต่่อสัังคม และการทำำกิิจกรรมที่�มีี ประโยชน์ด์ ้ว้ ยตนเอง ส่ว่ นที่่� 6 มิิติิที่่� 4 จิิตวิญิ ญาณดีี (Happy Soul) หมายถึงึ การที่�บุุคคลมีีความ ตระหนัักถึึงคุุณธรรม และศีีลธรรม รู้�แพ้้รู้้�ชนะ รู้้�จัักให้้ และมีีความกตััญญููรู้�คุุณ ประกอบด้้วย 5 ข้้อคำำถามตััวชี้�วััด เกี่�ยวกัับ การทำำนุุบำำรุุงศิิลปวััฒนธรรม/ ศาสนา/การให้้ทาน และการปฏิิบััติิกิิจตามศาสนาเพื่�่อให้้จิิตใจสงบ การยกโทษ และให้้อภััยอย่่างจริิงใจต่่อผู้�สำำนึึกผิิด การยอมรัับและขอโทษในความผิิดที่่�ทำำหรืือ มีีส่่วนรับั ผิดิ ชอบ การตอบแทนหรืือช่ว่ ยเหลืือผู้้�มีีพระคุณุ 12 รายงานการสำำรวจคุุณภาพชีีวิิตฯ พ.ศ. 2563

ส่ว่ นที่่� 7 มิติ ิิที่่� 5 ครอบครััวดีี (Happy Family) หมายถึึง การที่�บุคุ คล มีีความรู้้�สึึกผููกพััน เชื่�่อใจ มั่�นใจ และอุ่�นใจกัับบุุคคลในครอบครััวของตนเอง ประกอบด้ว้ ย 3 ข้อ้ คำำถามตัวั ชี้ว� ัดั เกี่ย� วกับั การมีเี วลาอยู่่�กับั ครอบครัวั อย่า่ งเพียี งพอ การทำำกิจิ กรรมร่่วมกัันในครอบครัวั การมีีความสุุขกัับครอบครัวั ส่ว่ นที่่� 8 มิติ ิทิี่่� 6 สังั คมดีี (Happy Society) หมายถึงึ การที่บ� ุคุ คลมีคี วามสัมั พันั ธ์์ ที่�ดีตี ่่อเพื่อ�่ นบ้้าน ไม่่ทำำให้้ผู้้�อื่่น� เดืือดร้อ้ น ไม่่เอาเปรีียบผู้้�คนรอบข้า้ ง ไม่่ทำำให้ส้ ัังคม เสื่อ�่ มถอย ประกอบด้ว้ ย 6 ข้้อคำำถามตััวชี้�วัดั เกี่�ยวกับั เพื่�่อนบ้้านมีคี วามสััมพัันธ์์ ที่ด� ีีกับั เรา การปฏิบิ ััติิตามกฎระเบียี บข้อ้ บัังคับั ของสังั คม ความรู้้�สึกึ ปลอดภัยั ในชีีวิิต และทรัพั ย์์สินิ เมื่�่อมีปี ัญั หาสามารถขอความช่่วยเหลืือจากคนในชุุมชน ความรู้้�สึึกว่า่ สัังคมไทยทุกุ วัันนี้้�มีคี วามสงบสุขุ และการใช้ช้ ีวี ิติ ในสัังคมอย่่างมีคี วามสุขุ ส่่วนที่่� 9 มิิติิที่่� 7 ใฝ่่รู้้�ดีี (Happy Brain) หมายถึงึ การที่บ� ุุคคลมีคี วามตื่�น่ ตัวั กระตืือรืือร้้นในการเรียี นรู้�สิ่�งใหม่่ ๆ เพื่�อ่ ปรัับตััวให้เ้ ท่า่ ทันั และตั้้�งรัับการเปลี่�ยนแปลง ได้้ตลอดเวลา และพอใจที่�จะแสดงความทัันสมััยอยู่�เสมอ ประกอบด้้วย 3 ข้้อ คำำถามตัวั ชี้�วัดั เกี่�ยวกัับ การแสวงหาความรู้�ใหม่่ ความสนใจที่จ� ะพัฒั นาตนเองเพื่�่อ ความก้า้ วหน้า้ ในชีีวิติ โอกาสที่่จ� ะได้้รัับในการอบรม/ศึึกษาต่อ่ /ดููงาน ส่่วนที่่� 10 มิติ ิิที่่� 8 สุขุ ภาพเงินิ ดีี (Happy Money) หมายถึึง การที่�บุคุ คล มีีวิินััยในการใช้้จ่่ายเงิิน มีีความสามารถและพึึงพอใจในการบริิหารจััดการระบบ การรัับ จ่่าย และออมเงิินในแต่ล่ ะเดืือน ประกอบด้ว้ ย 4 ข้้อคำำถามตััวชี้ว� ััด เกี่ย� วกัับ ภาระในการผ่่อนชำำระหนี้้ส� ินิ ต่่าง ๆ การผ่่อนชำำระหนี้้ส� ินิ ตามกำำหนดเวลา การมีเี งิิน เก็็บออมในแต่ล่ ะเดืือน ค่่าตอบแทนที่�ได้้รับั เพีียงพอกับั รายจ่่ายในแต่ล่ ะเดืือน ส่่วนที่่� 11 มิติ ิทิ ี่่� 9 การงานดีี (Happy Work Life) หมายถึงึ การที่�บุุคคล มีคี วามสบายใจในที่�ทำำงาน มีีความรักั ความผูกู พันั และความภาคภููมิิใจในองค์ก์ ร มีีความมั่ �นใจในอาชีีพรายได้้ และมีีความพึึงพอใจกัับความก้้าวหน้้าของตนเองใน องค์์กร ประกอบด้้วย 17 ข้อ้ คำำถามตััวชี้ว� ััด เกี่�ยวกัับ การทำำงานที่ม� ีีความท้า้ ทาย และส่ง่ เสริมิ ให้ไ้ ด้เ้ รีียนรู้�สิ่ง� ใหม่่ ความชัดั เจนของโอกาสการเติิบโตในตำำแหน่่ง การมีี อาชีีพที่ม�ั่�นคง ความสามารถในการแสดงความคิิดเห็็นและมีีส่ว่ นร่่วมในข้อ้ เสนอแนะ กับั หัวั หน้า้ งาน การได้ร้ ับั การปฏิบิ ัตั ิอิ ย่า่ งถูกู ต้อ้ งตามกฎหมายแรงงาน/พระราชบัญั ญัตั ิิ หรืือระเบีียบต่่าง ๆ การได้้รัับการพิิจารณาเลื่่�อนขั้�น/เลื่่�อนตำำแหน่่ง/ปรัับขึ้�น ค่า่ จ้า้ งด้ว้ ยความเหมาะสม การได้ร้ ับั ค่า่ ตอบแทนถูกู ต้อ้ งและตรงตามเวลา การได้ร้ ับั ค่่าตอบแทนที่�คุ้�มค่่ากัับความเสี่�ยงอัันอาจเกิิดจากการทำำงาน การได้้รัับการดููแล เกี่ย� วกับั สุขุ ภาพที่ด� ีจี ากองค์ก์ ร ความพึงึ พอใจกับั สภาพแวดล้อ้ มโดยรวมขององค์ก์ ร ความพึงึ พอใจกับั สวัสั ดิกิ ารที่อ� งค์ก์ รจัดั ให้้ การให้ค้ วามสำำคัญั กับั การทำำงานเป็น็ ทีมี ความสััมพัันธ์์ในที่�ทำำงานเหมืือนพี่่�น้้อง การสื่�่อสารพููดคุุยกัับเพื่่�อนร่่วมงาน การถ่า่ ยทอด/แลกเปลี่ย� นแบบอย่า่ งการทำำงานระหว่า่ งกันั และการทำำงานอย่า่ งมีคี วามสุขุ

ส่่วนที่่� 12 ความผูกู พัันองค์์กร ประเมินิ จาก 3 องค์์ประกอบ ได้้แก่่ Say หรืือ การกล่่าวถึึงองค์์กรในทางที่�ดีีหรืือทางบวก ความรัักและภาคภููมิิใจต่่อองค์์กร Stay หรืือ ความต้้องการที่ �จะอยู่่�กัับองค์์กรต่่อไปแม้้จะมีีโอกาสใหม่่ที่�เทีียบเท่่าหรืือ อาจจะดีีกว่่า ความรู้้�สึึกในการเป็็นส่่วนหนึ่่�งและเป็็นเจ้้าของร่่วมในองค์์กร และ Strive หรืือ ความต้้องการหรืือความภาคภููมิิใจและความเต็็มใจที่�จะทำำงานเพื่่�อ ความสำำเร็็จขององค์์กร อย่า่ งมุ่�งมั่น� ทุ่�มเท สร้า้ งสรรค์์ โดยมีทีั้ง� หมด 9 ข้้อคำำถาม ตัวั ชี้ว� ัดั เกี่ย� วกับั การแนะนำำญาติิ เพื่อ�่ น หรืือคนรู้้�จักั มาทำำงานในองค์ก์ ร การกล่า่ ว ปกป้อ้ งองค์ก์ ร และความภาคภูมู ิใิ จที่ไ� ด้ท้ ำำงานในองค์ก์ ร การไม่ล่ าออกแม้ว้ ่า่ มีโี อกาส ในการศึึกษาต่่อ การไม่่ลาออกแม้้ว่่ามีีโอกาสเปลี่�ยนสถานที่�ทำำงาน และการรู้้�สึึก เป็น็ เจ้า้ ของร่ว่ มในองค์ก์ ร การทำำงานอย่า่ งทุ่�มเทเพื่อ่� ประโยชน์ข์ ององค์ก์ ร การคิดิ ใหม่่ ทำำใหม่่เพื่�่อสร้้างความก้า้ วหน้า้ ให้้กัับองค์์กร และการทำำงานอย่่างมีเี ป้้าหมาย ส่ว่ นที่่� 13 สมดุลุ ชีวี ิติ กับั การทำำงาน ประกอบด้ว้ ย 5 ข้อ้ คำำถามตัวั ชี้ว� ัดั เกี่ย� วกับั ความรู้้�สึึกต่่อจำำนวนวัันทำำงานในแต่่ละสััปดาห์์ จำำนวนชั่�วโมงทำำงานและจำำนวน ชั่�วโมงพัักผ่่อนในแต่่ละวััน ความยืืดหยุ่�นในการทำำงานขององค์์กร และการทำำงาน ตรงตามวุุฒิิการศึกึ ษา ในการประเมิินระดัับความสุุขของคนทำำงานทั้ �ง 9 มิิติิ รวมถึึงความสุุขภาพรวมจาก ข้้อคำำถามตอนที่ � 3-11 โดยเครื่่�องมืือ HAPPINOMETER นั้้�น คะแนนความสุุขมีีค่่าอยู่�ในช่่วง 0-100 คะแนน โดยตีีความและให้้ความหมายได้้ ดัังนี้้� Very Unhappy = 0.00-24.99 คะแนน Unhappy = 25.00-49.99 คะแนน หมายถึึง ระดัับความสุุขที่�สะท้้อนให้้เห็็นผลที่�ได้้ว่่า หมายถึึง ระดัับความสุุขที่�สะท้้อนให้้เห็็นผลที่�ได้้ว่่า อยู่�ในขั้�น ต่ำ�ำ�กว่่าเป้้าหมายมากที่่�สุุด เป็็น อยู่�ในขั้น� ต่ำ�ำ�กว่่าเป้้าหมาย เป็น็ สัญั ญาณระบุใุ ห้้ สัั ญ ญ า ณ ร ะ บุุ ใ ห้้ ผู้ � บ ริิ ห า ร ต้้ อ ง ใ ห้้ ก า ร พัั ฒ น า ผู้ �บริิหารต้้องให้้การพััฒนาสนัับสนุุนอย่่างจริิงจััง สนัับสนุุนทันั ทีี Happy = 50.00-74.99 คะแนน Very Happy = 75.0-100 คะแนน หมายถึงึ ระดับั ความสุขุ ที่ส� ะท้อ้ นให้เ้ ห็น็ ผลที่ไ� ด้ว้ ่า่ อยู่� หมายถึึง ระดัับความสุุขที่�สะท้้อนให้้เห็็นผลที่�ได้้ว่่า ในขั้น� ตามเป้้าหมาย เป็น็ สัญั ญาณว่า่ ผู้�บริหิ าร อยู่�ในขั้น� เกินิ เป้า้ หมาย เป็น็ สัญั ญาณว่า่ ผู้�บริหิ าร ควรให้้การพัฒั นาสนับั สนุนุ ต่่อไป ควรให้้การพััฒนาสนัับสนุุนต่่อไปและยกย่่องเป็็น แบบอย่่าง 14 รายงานการสำำรวจคุุณภาพชีีวิิตฯ พ.ศ. 2563

ในการดำำเนิินงานภาคสนามการสำำรวจครั้้�งนี้้� องค์์กรที่�ถููกสุ่�มเป็็นตััวอย่่างและยิินดีีเข้้าร่่วม การสำำรวจสามารถพิจิ ารณาเลืือกให้ค้ นทำำงานในองค์ก์ รตอบแบบสำำรวจ HAPPINOMETER ด้ว้ ย แบบสำำรวจแบบกระดาษ (โดยโครงการจะจัดั ส่ง่ แบบสอบถามทางไปรษณียี ์์ไปยังั องค์ก์ ร และรัับกลับั คืืน ทางไปรษณียี ์)์ หรืือ แบบสอบถามออนไลน์์ (โดยโครงการได้จ้ ัดั ทำำเว็บ็ ไซต์ส์ ำำหรับั การตอบแบบสอบถาม ออนไลน์์ และจััดส่่งรหััส ID เฉพาะในการเข้้าตอบแบบสอบถามให้้กัับแต่่ละองค์์กรที่�มีีความประสงค์์ เข้้าร่่วมสำำรวจในรูปู แบบออนไลน์์) ได้้ช่่องทางใดช่อ่ งทางหนึ่่ง� ตามความสะดวก 3.4 กระบวนการสำำรวจ สำำนัักงานสถิิติิแห่่งชาติิ ได้้ทำำการสุ่�มตััวอย่่างรายชื่�่อองค์์กรให้้ทั้�งสิ้�นจำำนวน 400 องค์์กร (พร้้อมรายชื่�่อองค์์กรที่�เป็็นองค์์กรสำำรองเต็็มจำำนวน) กระจายไปในแต่่ละประเภทอุุตสาหกรรม และ ตามขนาดของสถานประกอบการ (โดยประเมินิ จากจำำนวนคนทำำงาน) ทั้ง� นี้้� จำำนวนตัวั อย่า่ งคนทำำงาน ที่ต� ้อ้ งการในแต่ล่ ะองค์ก์ รถูกู กำำหนดโดยเงื่อ่� นไขที่ข�ึ้น� อยู่่�กับั ขนาดขององค์ก์ รโดยสำำนักั งานสถิติ ิแิ ห่ง่ ชาติิ ได้้เป็็นผู้้�กำำหนดให้้และส่่งมาให้้โครงการพร้้อมกัับรายชื่่�อ จากรายชื่�่อองค์์กรที่�เป็็นตััวอย่่าง ในขั้�นต้้น พนักั งานเก็บ็ ข้อ้ มูลู ของโครงการ ดำำเนินิ การติดิ ต่อ่ องค์ก์ รและสถานประกอบการเพื่อ่� ขอความอนุเุ คราะห์์ ให้ค้ นทำำงานให้้ความร่่วมมืือในการตอบแบบสำำรวจความสุขุ คนทำำงาน ก่อ่ นเริ่ม� ดำำเนินิ การสำำรวจ ได้ม้ ีกี ารจัดั อบรมให้พ้ นักั งานเก็บ็ ข้อ้ มูลู ทั้ง� หมดที่่เ� ข้า้ ร่ว่ มงานภาคสนาม เพื่อ�่ สร้า้ งความเข้า้ ใจโครงการฯ วัตั ถุปุ ระสงค์ใ์ นการสำำรวจคุณุ ภาพชีวี ิติ และความสุขุ คนทำำงาน ทำำความ เข้า้ ใจกระบวนการเก็บ็ ข้อ้ มูลู และแบบสำำรวจความสุขุ ซักั ซ้อ้ มขั้น� ตอนและวิธิ ีกี ารในการติดิ ต่อ่ ประสานงาน องค์ก์ ร รวมถึงึ ขั้น� ตอนการประสานงานภายในทีมี พนักั งานเก็บ็ ข้อ้ มูลู และคณะทำำงานฯ เป็น็ ต้น้ หลัังจากได้้รัับรายชื่�่อองค์์กรที่�สุ่�มได้้เป็็นองค์์กรตััวอย่่างเพื่่�อติิดต่่อทาบทามในการสำำรวจ ทั้�งหมดจากความอนุุเคราะห์์ของสำำนัักงานสถิิติิแห่่งชาติิ ผู้้�จััดการงานสนามทำำหน้้าที่�เป็็นผู้�กระจาย รายชื่่�อองค์์กรให้้แก่่พนัักงานเก็็บข้้อมููลแต่่ละคนเพื่่�อรัับผิิดชอบในการประสานงาน ตั้้�งแต่่การติิดต่่อ ทาบทามองค์ก์ รเพื่อ่� ขอความร่ว่ มมืือในการเข้า้ ร่ว่ มการสำำรวจ การจัดั ส่่งแบบสอบถามกระดาษ หรืือ ประสานงานฝ่า่ ยเทคนิคิ ของโครงการในการจัดั เตรียี มรหัสั การตอบแบบสอบถามสำำหรับั องค์ก์ รที่แ� สดง ความประสงค์ใ์ นการเข้า้ ร่ว่ มสำำรวจด้ว้ ยการตอบแบบสอบถามทางออนไลน์์ การรายงานความก้า้ วหน้า้ หรืือจำำนวนคนทำำงานในองค์์กรที่�เข้้าร่่วมสำำรวจในการตอบแบบสอบถามแล้้ว ไปจนถึึงการปิิดการ สำำรวจ และส่่งผลการสำำรวจ พร้อ้ มของที่ร� ะลึกึ และประกาศนีียบััตรการเข้า้ ร่ว่ มสำำรวจฯ ให้้กัับองค์์กร

เมื่อ่� เริ่ม� ดำำเนินิ การสำำรวจ พนักั งานเก็บ็ ข้อ้ มูลู จะโทรศัพั ท์ต์ ิดิ ต่อ่ ประสานงานผ่า่ นฝ่า่ ยทรัพั ยากร บุุคคลของแต่่ละองค์์กรที่�สุ่�มได้้เป็็นองค์์กรตััวอย่่างในการสำำรวจ เพื่�่อชี้�แจงรายละเอีียดการตอบแบบ สำำรวจ และส่่งหนังั สืือขอความอนุเุ คราะห์์ พร้้อมเอกสารแนบ ได้้แก่่ แบบสำำรวจความสุขุ คนทำำงาน รายละเอีียดการเก็็บแบบสำำรวจ ตััวอย่่างผลการวิิเคราะห์์ข้้อมููลที่�องค์์กรจะได้้รัับ โดยองค์์กรที่� เห็็นชอบให้้ความอนุุเคราะห์์ จะแจ้้งความประสงค์์กลัับมายัังพนัักงานเก็็บข้้อมููล หรืือพนัักงานเก็็บ ข้้อมููลติิดต่่อเพื่่�อติิดตามผลการให้้ความอนุุเคราะห์์การสำำรวจความสุุขคนทำำงาน หลัังจากนั้้�น พนักั งานเก็็บข้อ้ มูลู ดำำเนินิ การจัดั ส่ง่ แบบสำำรวจความสุขุ คนทำำงานแบบกระดาษผ่า่ นทางไปรษณียี ์์ หรืือส่ง่ รหัสั และลิงิ ค์ก์ ารเข้า้ ร่ว่ มสำำรวจผ่า่ นระบบแบบสอบถามออนไลน์์ (ให้ก้ ับั องค์ก์ รที่แ� สดงความประสงค์เ์ ลืือกเข้า้ ร่ว่ มสำำรวจผ่า่ นระบบออนไลน์)์ กำำหนดระยะเวลาการตอบแบบสำำรวจประมาณ 2–4 สัปั ดาห์์ หลังั จากนั้้น� พนัักงานเก็็บข้้อมููลโทรศััพท์์ติิดตามผลการกรอกแบบสำำรวจความสุุขคนทำำงานในองค์์กรที่ �ได้้รัับ แบบสำำรวจความสุุขคนทำำงานแล้้ว (หรืือ ในกรณีีที่�เป็็นการสำำรวจออนไลน์์ พนัักงานเก็็บข้้อมููล จะตรวจสอบจำำนวนคนทำำงานที่เ� ข้า้ มาตอบแบบสอบถามออนไลน์ก์ ับั ฝ่า่ ยเทคนิคิ ของโครงการที่ด� ูแู ลระบบ แบบสอบถามออนไลน์เ์ ป็็นระยะ ๆ และแจ้้งให้้กัับผู้�ประสานงานขององค์ก์ รทราบ) เมื่อ่� ได้้จำำนวนผู้�ตอบ แบบสำำรวจครบตามจำำนวนกลุ่�มตัวั อย่า่ งที่ต� ้อ้ งการ พนักั งานเก็บ็ ข้อ้ มูลู จึงึ ดำำเนินิ การแจ้ง้ ผู้�ประสานงาน ขององค์์กรเพื่่�อปิิดรัับการสำำรวจหรืือปิิดระบบการตอบแบบสอบถามออนไลน์์สำำหรัับองค์์กรนั้้�น ๆ (ในบางกรณีี องค์์กรอาจแจ้้งความประสงค์์ให้้พนัักงานเก็็บข้้อมููลสามารถเข้้ามาเก็็บรวบรวมข้้อมููล ได้้ภายในองค์์กร ซึ่�งโครงการฯ จะทำำการนััดหมายวัันที่�ต้้องการให้้ไปแจกแบบสำำรวจและให้้พนัักงาน เก็็บข้อ้ มูลู เข้า้ ไปแจกแบบสำำรวจและรอรัับกลับั ตามวัันเวลาที่น� ััดหมายกับั องค์์กร) เมื่�่อเสร็็จสิ้�นการสำำรวจ คณะนัักวิิจััยทำำการบรรณาธิิกร จััดการข้้อมููลและวิิเคราะห์์ ผลการสำำรวจฯ ในภาพรวม หลัังจากนั้้�นจัดั ส่ง่ ผลการสำำรวจ พร้้อมข้อ้ มูลู ดิบิ การสำำรวจ คืืนให้้กับั แต่่ละองค์์กร พร้้อมของที่�ระลึึกในการสำำรวจแก่่คนทำำงานที่�เข้้าร่่วมการสำำรวจ และประกาศนีียบััตร การเข้า้ ร่่วมการสำำรวจระดัับประเทศในครั้้�งนี้้�ให้ไ้ ว้้แก่อ่ งค์ก์ ร 3.5 ผลการดำำเนิินงานสำำรวจ และการถ่่วงน้ำำ��หนัักข้้อมููล การดำำเนินิ งานภาคสนามในการเก็บ็ ข้อ้ มูลู สำำรวจความสุขุ คนทำำงาน (ในองค์ก์ ร) ระดับั ประเทศ พ.ศ. 2563 ตามแผนการกำำหนดในระหว่่างเดืือนตุุลาคม-ธัันวาคม 2563 โดยโครงการได้้รัับ รายชื่่�อองค์์กรที่�ถููกสุ่�มเลืือกเป็็นตััวอย่่างในการสำำรวจจากสำำนัักงานสถิิติิแห่่งชาติิ เพื่่�อติิดต่่อและ ประสานงานล่่วงหน้้าตั้้�งแต่่ช่่วงเดืือนกัันยายน อย่่างไรก็็ตาม ด้้วยข้้อจำำกััดของฐานข้้อมููลสำำมะโน อุตุ สาหกรรม พ.ศ. 2560 ซึ่�งจััดเก็็บมาแล้ว้ เป็็นระยะเวลาประมาณ 4 ปีี ทำำให้้รายชื่�่อองค์ก์ ร หรืือ สถานประกอบการที่ส�ุ่�มเลืือกได้จ้ ำำนวนหนึ่่ง� รวมถึึงข้้อมูลู การติดิ ต่่อที่�ได้ร้ ัับจากการสุ่�มตััวอย่า่ ง ไม่่เป็็น ปััจจุุบัันหรืือเปลี่�ยนแปลงไปแล้้ว โดยพบว่่าบางองค์์กรหรืือสถานประกอบการได้้มีีการเลิิกกิิจการ ปรับั เปลี่ย� นรูปู แบบกิจิ การ หรืือไม่ส่ ามารถติดิ ต่อ่ ได้้ ประกอบด้ว้ ยสถานการณ์ก์ ารแพร่ร่ ะบาดของโควิดิ 19 16 รายงานการสำำรวจคุุณภาพชีีวิิตฯ พ.ศ. 2563

ในประเทศไทยที่ด� ำำเนินิ มาต่อ่ เนื่อ�่ งตั้้ง� แต่ช่ ่ว่ งต้น้ ปีี 2563 และส่ง่ ผลกระทบต่อ่ องค์ก์ ร หรืือสถานประกอบการ หลายแห่ง่ รวมถึงึ คนทำำงานที่ต� ้อ้ งปรับั รูปู แบบการทำำงานเป็น็ การทำำงานจากที่บ� ้า้ น เลิกิ หรืือหยุดุ ดำำเนินิ การไปช่ว่ งเวลาหนึ่่�ง ทำำให้ก้ ารประสานงานและขอความร่่วมมืือในการเข้า้ ร่ว่ มการสำำรวจจากองค์์กรที่� สุ่�มเลืือกได้้ เป็น็ ไปได้ค้ ่อ่ นข้า้ งล่า่ ช้า้ กว่่าแผนที่ก� ำำหนด และจำำเป็น็ ต้้องทำำการสุ่�มตัวั อย่า่ งองค์์กรสำำรอง ในทุกุ ประเภทอุุตสาหกรรมเพิ่่ม� เติิมเป็น็ จำำนวนค่่อนข้า้ งมาก ส่่งผลทำำให้จ้ ำำเป็น็ ต้อ้ งขยายระยะเวลาการ สำำรวจเพิ่่ม� เติมิ ในช่ว่ งเดืือนมกราคม-มีนี าคม 2564 ในภาพรวมของผลการดำำเนิินงานเก็บ็ ข้้อมููลการสำำรวจฯ พบว่่า องค์์กรที่เ� ข้้าร่ว่ มการสำำรวจ ทั้ง� หมดมีจี ำำนวน 436 องค์ก์ ร และมีจี ำำนวนคนทำำงานที่�ร่่วมตอบแบบสำำรวจ HAPPINOMETER รวมทั้�งสิ้น� 27,543 คน (โดยมีีจำำนวนแบบสอบถามที่�คนทำำงานให้ข้ ้้อมูลู ครบสมบููรณ์ใ์ นทุกุ ส่่วนเป็น็ จำำนวน 25,955 แบบ) กระจายอยู่�ในทั้�ง 17 ประเภทอุุตสาหกรรมตามแผนการสุ่�มตััวอย่า่ ง อย่า่ งไร ก็็ตาม ในบางประเภทอุุตสาหกรรม พบว่่ามีีจำำนวนองค์์กรและคนทำำงานที่�เข้้าร่่วมการสำำรวจจริิง น้อ้ ยกว่า่ จำำนวนตัวั อย่า่ งที่ก� ำำหนดไว้ต้ ามแผนการสุ่�มตัวั อย่า่ ง (ได้แ้ ก่่ ประเภทอุตุ สาหกรรม N กิจิ กรรม การบริิหารและการบริิการสนัับสนุุน, L กิิจกรรมอสัังหาริิมทรััพย์์, S กิิจกรรมบริิการด้้านอื่่�น, F การก่อ่ สร้้าง, J ข้้อมููลข่่าวสารและการสื่อ่� สาร และ R ศิลิ ปะความบัันเทิงิ และนันั ทนาการ) ซึ่ง� เป็น็ ข้อ้ จำำกัดั หนึ่่ง� ของการสำำรวจในครั้้�งนี้้� ในการวิเิ คราะห์์และประมวลผลการสำำรวจ จำำนวนกลุ่�มตัวั อย่า่ ง ที่�เก็็บข้้อมููลการสำำรวจได้้ ถููกนำำไปพิิจารณาในการกำำหนดค่่าถ่่วงน้ำำ��หนัักที่�เหมาะสมเพื่�่อเป็็นข้้อมููล ตััวแทนของแต่่ละประเภทอุุตสาหกรรม และข้้อมููลตััวแทนคนทำำงาน (ในองค์์กร) ระดัับประเทศต่่อไป สำำหรับั การคิดิ ค่า่ ถ่ว่ งน้ำ��ำ หนััก (Weighting) เพื่�อ่ วิเิ คราะห์แ์ ละนำำเสนอผลการสำำรวจฯ เพื่�อ่ ให้้ สอดคล้อ้ งตามแผนการสุ่�มตััวอย่า่ ง มีีการดำำเนินิ การใน 2 ขั้�นตอน คืือ หนึ่่�ง การถ่่วงน้ำ�ำ�หนัักด้ว้ ย Base Weight สำำหรับั คนทำำงานแต่ล่ ะคนโดยจำำแนกตามประเภท อุุตสาหกรรม (i) และ ขนาดขององค์ก์ ร (j) ที่�คนทำำงานนั้้น� สัังกััด โดยค่า่ Base Weight ของคน ทำำงานแต่ล่ ะคนเท่า่ กับั Nij/nij โดย Nij คืือ จำำนวนคนทำำงาน ในภาคอุตุ สาหกรรม i ขนาดองค์ก์ ร j และ nij คืือ จำำนวนกลุ่�มตัวั อย่า่ งคนทำำงานในภาคอุุตสาหกรรม i ขนาดองค์์กร j ที่ ส�ุ่�มได้้ สอง การถ่่วงน้ำ��ำ หนัักด้้วย Adjusted Weight สำำหรัับคนทำำงานแต่่ละคนโดยจำำแนก ตามประเภทอุตุ สาหกรรม (i) ที่ค� นทำำงานนั้้น� สังั กัดั โดยค่า่ Adjusted Weight ของคนทำำงาน แต่ล่ ะคน เท่่ากับั ni/n’i โดย ni คืือ จำำนวนกลุ่�มตัวั อย่่างคนทำำงานในภาคอุตุ สาหกรรม i ที่ �สุ่�มได้้ และ n’i คืือ จำำนวนกลุ่�มตััวอย่า่ งคนทำำงานในภาคอุตุ สาหกรรม i ที่เ� ก็บ็ ข้อ้ มูลู ได้จ้ ริงิ จากงานสนาม

4. ผลการสำ�ำ รวจ 4.1 ลัักษณะทั่่�วไปของคนทำำงาน เกี่�ยวกัับลัักษณะทั่�วไปของคนทำำงาน พบว่่ามีีสััดส่่วนของคนทำำงานในหน่่วยงานภาคเอกชน มากที่ส� ุดุ ถึึงประมาณ 3 ใน 4 (ร้อ้ ยละ 73.4) ในหน่่วยงานภาครััฐร้้อยละ 16.3 สถาบันั การศึกึ ษา ร้้อยละ 5.3 และหน่่วยงานรััฐวิสิ าหกิจิ อีกี ร้้อยละ 2.3 (ตาราง 1 และ 2) ในแต่่ละภาคการจ้า้ งงาน คนทำำงานส่่วนใหญ่่ ประมาณร้อ้ ยละ 46.5-52.6 เป็็นคนทำำงาน กลุ่�มอายุุ 30-44 ปีี สำำหรัับหน่ว่ ยงานเอกชน ประมาณ 1 ใน 3 หรืือร้อ้ ยละ 33.3 เป็็นคนทำำงาน อายุุ 15-29 ปีี ถัดั มา ร้้อยละ 14.3 เป็น็ คนทำำงานอายุุ 45-59 ปีี ซึ่ง� ค่อ่ นข้้างแตกต่า่ งจากกลุ่�ม คนทำำงานในหน่่วยงานภาครััฐ หน่่วยงานรััฐวิิสาหกิิจ และสถาบัันการศึึกษา ที่�มีีสััดส่่วนคนทำำงาน ในกลุ่�มอายุุ 45-59 ปีี ค่่อนข้้างสููงกว่่า (ประมาณร้อ้ ยละ 28.0-32.1) ขณะที่ม� ีสี ัดั ส่่วนคนทำำงาน ในกลุ่�มอายุุ 15-29 ปีี ค่อ่ นข้า้ งต่ำ��ำ กว่่า (ร้้อยละ 14.6-24.2) ตาราง 1 คนทำำงาน (ในองค์ก์ ร) จำำแนกตามกลุ่�มอายุุ ภาคการจ้้างงานและเพศ

ในภาพรวมของคนทำำงานทั้�งหมด ประมาณครึ่่�งหนึ่่�งที่�ร้้อยละ 51.1 เป็็นคนทำำงานที่�มีีอายุุ อยู่�ในช่ว่ ง 30-44 ปีี คนทำำงานอายุุ 15-29 ปีี และ 45-59 ปีี มีสี ัดั ส่่วนคิิดเป็็นร้อ้ ยละ 30.4 และ 17.7 ของคนทำำงานทั้ง� หมด ตามลำำดับั กลุ่�มตัวั อย่า่ งคนทำำงานอายุุ 60 ปีขีึ้น� ไป มีเี พียี งร้อ้ ยละ 0.8 เท่่านั้้�นในการสำำรวจครั้้�งนี้้� (แผนภาพ 1) โดยสััดส่่วนของคนทำำงานอายุุ 60 ปีีขึ้�นไปนี้้�สููงที่�สุุด ในกลุ่�มคนทำำงานสถาบัันการศึกึ ษา เมื่�่อเทียี บกัับคนทำำงานในภาคการจ้า้ งงานอื่่�น แผนภาพ 1 คนทำำงาน (ในองค์ก์ ร) ในประเทศไทย จำำแนกตามกลุ่�มอายุุ ในภาพรวมของคนทำำงานทั้ง� หมด ประมาณ 2 ใน 3 (ร้อ้ ยละ 64.9) เป็็นคนทำำงานเพศหญิิง อีกี ประมาณ 1 ใน 3 (ร้อ้ ยละ 34.2) เป็น็ คนทำำงานเพศชาย ร้อ้ ยละ 0.9 เป็น็ คนทำำงานเพศทางเลืือก หากจำำแนกตามรุ่�นประชากร คนทำำงานส่ว่ นใหญ่ร่ ้อ้ ยละ 66.7 เป็น็ ประชากรในรุ่�น Gen Y (อายุไุ ม่เ่ กินิ 36 ปี)ี อีีกร้้อยละ 29.9 ในรุ่�น Gen X (อายุุ 37-55 ปีี) และร้อ้ ยละ 3.4 ในรุ่�น Baby Boomer (อายุุ 56 ปีขีึ้�นไป) จำำแนกตามภาค กลุ่�มตัวั อย่่างคนทำำงานในการสำำรวจครั้้ง� นี้้�ค่่อนข้า้ งกระจุกุ ตััว อยู่�ในภาคกลาง (ร้้อยละ 53.5) และกรุุงเทพฯ (ร้อ้ ยละ 28.3) เมื่อ่� เปรีียบเทีียบกับั ภููมิิภาคอื่�่น ได้แ้ ก่่ ภาคเหนืือ ภาคตะวัันออกเฉีียงเหนืือ และภาคใต้้ คนทำำงานส่่วนใหญ่่ถึงึ ร้้อยละ 41.3 มีีสถานภาพโสด อีกี ร้้อยละ 39.8 มีสี ถานภาพแต่่งงาน และอยู่่�ร่่วมกัันกัับคู่� ร้้อยละ 10.1 มีีสถานภาพอยู่่�ด้้วยกัันโดยไม่่ได้้แต่่งงาน ในด้้านระดัับการศึึกษา ส่ว่ นใหญ่ร่ ้้อยละ 37.8 จบการศึึกษาระดับั ปริญิ ญาตรีี อีกี ร้อ้ ยละ 21.8 และ 13.0 จบการศึกึ ษา ในระดัับมััธยมศึึกษาตอนปลาย หรืือปวช. และ อนุุปริิญญาหรืือปวส. ตามลำำดัับ คนทำำงานที่�จบ การศึึกษาในระดับั สูงู กว่า่ ปริญิ ญาตรีมี ีีสััดส่่วนที่ร� ้้อยละ 11.8 รายงานการสำำรวจคุุณภาพชีีวิิตฯ พ.ศ. 2563 19

เกี่ย� วกัับการทำำงาน ประมาณ 1 ใน 3 หรืือร้้อยละ 34.8 ทำำงานด้้านการผลิิต และอีกี ร้้อยละ 25.9 และ 25.7 ทำำงานสำำนัักงาน และงานด้า้ นการบริกิ าร ตามลำำดัับ จำำแนกตามประเภท อุตุ สาหกรรม คิดิ เป็น็ สัดั ส่ว่ นมากที่ส� ุดุ ถึงึ ร้อ้ ยละ 42.5 เป็น็ กลุ่�มคนทำำงานในอุตุ สาหกรรม C การผลิติ ในลำำดับั ถัดั มา เป็น็ กลุ่�มคนทำำงานในอุตุ สาหกรรม G การขายส่ง่ และการขายปลีกี การซ่อ่ มแซมยานยนต์์ (ร้อ้ ยละ 16.3) O การบริหิ ารการป้อ้ งกันั ประเทศ และการประกันั สังั คม (ร้อ้ ยละ 10.2) และ P การศึกึ ษา (ร้อ้ ยละ 7.1) ตามลำำดับั คนทำำงานส่ว่ นใหญ่ร่ ้อ้ ยละ 71.9 ได้้รับั การจ้้างงานเป็น็ ประเภทประจำำ อีีกร้อ้ ยละ 23.7 และ 11.5 เป็น็ การจ้า้ งงานรายวันั และการจ้า้ งงานตามสัญั ญาจ้า้ ง ตามลำำดับั ในด้า้ นอายุงุ าน ร้อ้ ยละ 29.0 มีอี ายุุงานตั้้�งแต่่ 10 ปีีขึ้น� ไป อีีกร้อ้ ยละ 22.3 และ 18.0 มีีอายุุงาน 3-5 ปีีและอายุงุ าน 1-2 ปีี ตามลำำดัับ ในด้า้ นขนาดองค์์กร ร้้อยละ 27.8 ทำำงานอยู่�ในองค์ก์ รขนาดกลางที่�มีีคนทำำงาน ทั้�งหมดอยู่�ในช่่วง 51-200 คน อีีกร้้อยละ 20.8 และ 19.5 ทำำงานอยู่�ในองค์์กรขนาดเล็็กที่�มีี คนทำำงานทั้ง� หมด 1-50 คน และ ในองค์ก์ รขนาดค่อ่ นข้า้ งใหญ่ม่ ากที่ม� ีคี นทำำงานตั้้ง� แต่่ 1,001 คนขึ้น� ไป ตามลำำดัับ ในด้้านรายได้้ต่่อเดืือน ในที่�นี้้ร� วมโบนัสั และค่า่ ตอบแทนอื่่�น ๆ คนทำำงานส่่วนใหญ่เ่ กืือบครึ่่�ง หรืือร้้อยละ 47.6 มีรี ายได้้ต่่อเดืือนอยู่�ในช่ว่ ง 10,001-20,000 บาท อีกี ร้อ้ ยละ 20.4 และ 19.3 มีรี ายได้ต้ ั้้ง� แต่่ 30,001 บาท ขึ้�นไป และในช่ว่ ง 20,001-30,000 บาท ต่อ่ เดืือนตามลำำดับั ตารางที่่� 2 คนทำำงาน (ในองค์ก์ ร) จำำแนกตามลักั ษณะทั่ว� ไป 20 รายงานการสำำรวจคุุณภาพชีีวิิตฯ พ.ศ. 2563

ตารางที่่� 2 คนทำำงาน (ในองค์ก์ ร) จำำแนกตามลักั ษณะทั่ว� ไป (ต่อ่ )

ตารางที่่� 2 คนทำำงาน (ในองค์ก์ ร) จำำแนกตามลักั ษณะทั่�วไป (ต่่อ) เกี่�ยวกัับลัักษณะทั่�วไปของคนทำำงาน หากพิิจารณาเฉพาะคนทำำงานที่�ระบุุสถานะเป็็น เพศทางเลืือก พบว่่าแตกต่่างจากคนทำำงานเพศหญิิงและเพศชายในบางลัักษณะ โดยคนทำำงาน เพศทางเลืือก มีสี ัดั ส่ว่ นอยู่�ในกลุ่�มอายุนุ ้อ้ ย หรืือกลุ่�มอายุุ 25-29 ปีี มากกว่่าคนทำำงานเพศชายและ เพศหญิิง มีีสััดส่ว่ นที่�อยู่�ในรุ่�นประชากร Gen Y มากถึงึ กว่า่ 4 ใน 5 (ร้้อยละ 82.1) มีสี ัดั ส่่วนที่�มีี สถานภาพสมรสเป็น็ โสด หรืืออยู่่�ด้ว้ ยกันั โดยไม่ไ่ ด้แ้ ต่ง่ งานสูงู กว่า่ ในกลุ่�มคนทำำงานเพศหญิงิ และเพศชาย 22 รายงานการสำำรวจคุุณภาพชีีวิิตฯ พ.ศ. 2563

4.2 ความสุุขคนทำำงาน 4.2.1 ความสุุขคนทำำงาน ภาพรวม การสำำรวจความสุขุ คนทำำงาน (ในองค์ก์ ร) ระดับั ประเทศ พ.ศ. 2563 ด้ว้ ยเครื่อ่� งมืือความสุขุ HAPPINOMETER พบค่า่ คะแนนความสุขุ ภาพรวมของคนทำำงานเท่่ากัับ 59.5 คะแนน คะแนนความสุุขภาพรวม 59.5 คะแนน แผนภาพ 2 ค่า่ คะแนนความสุขุ ภาพรวม และในแต่ล่ ะมิิติิความสุขุ 9 มิิติิ จำำแนกคะแนนความสุุขตามแต่ล่ ะมิิติทิั้ง� 9 มิติ ิิ (แผนภาพ 2) พบว่า่ คนทำำงาน (ในองค์ก์ ร) มีคี ่า่ คะแนนความสุขุ สูงู ที่ส� ุดุ ในมิติ ิจิ ิติ วิญิ ญาณดีี (Happy Soul) ที่� 67.4 คะแนน ตามมาด้ว้ ยมิติ ินิ ้ำำ��ใจดีี (Happy Heart) ที่� 64.5 คะแนน และมิติ ิิการงานดีี (Happy Work Life) ที่� 63.1 คะแนน ในลำำดัับถััดมา มิิติิใฝ่่รู้้�ดีี (Happy Brain) ครอบครััวดีี (Happy Family) สุุขภาพกายดีี (Happy Body) มีีค่่าคะแนนความสุุขเท่่ากัับ 61.6, 59.9 และ 59.3 คะแนน ตามลำำดัับ สำำหรัับมิติ ิิความสุุขที่�มีคี ่่าคะแนนต่ำ�ำ�ที่่�สุดุ 3 อัันดับั แรก ได้แ้ ก่่ มิติ ิสิ ุุขภาพเงิินดีี (Happy Money) ที่� 51.1 คะแนน มิติ ิผิ ่อ่ นคลายดีี (Happy Relax) ที่� 52.6 คะแนน และ มิติ ิสิ ังั คมดีี (Happy Society) ที่� 56.6 คะแนน จากผลการสำำรวจจะสัังเกตได้้ว่่าไม่่มีีมิิติิความสุุขในมิิติิใดที่่�มีีค่่าคะแนนความสุุข ของคนทำำงานที่ต� ่ำ��ำ กว่่า 50 คะแนน หรืืออยู่�ในระดัับที่�เรีียกว่่า “ต่ำำ�� กว่่าเป้า้ หมาย” หรืือ Unhappy รายงานการสำำรวจคุุณภาพชีีวิิตฯ พ.ศ. 2563 23

เมื่�่อพิิจารณาค่่าคะแนนความสุุขภาพรวม (แผนภาพ 3 และตาราง 3) จำำแนกตามภาค คนทำำงาน ภาคเหนืือมีคี ่า่ คะแนนความสุขุ ภาพรวมสูงู ที่�สุุด ที่� 62.7 คะแนน ตามมาด้ว้ ยคนทำำงาน ภาคตะวัันออกเฉียี งเหนืือและภาคใต้้ ที่� 61.8 และ 61.5 คะแนน ตามลำำดัับ ขณะที่ค� นทำำงานใน ภาคกลางและกรุงุ เทพฯ มีคี ่า่ คะแนนความสุขุ ภาพรวมที่ต� ่ำ��ำ กว่า่ อยู่�ที่� 58.3 และ 60.2 คะแนน ตามลำำดับั จำำแนกตามประเภทอุุตสาหกรรม 3 ประเภทอุตุ สาหกรรมแรกที่ค� นทำำงานมีคี ่่าคะแนนความสุขุ ภาพรวมสูงู ที่ส� ุดุ ได้้แก่่ K กิจิ กรรมทางการเงิินและการประกันั ภัยั (69.2 คะแนน) P การศึกึ ษา (66.5 คะแนน) J ข้้อมููลข่่าวสารและการสื่่�อสาร (62.3 คะแนน) ขณะที่�ประเภทอุุตสาหกรรม ที่�คนทำำงานมีีค่่าคะแนนความสุุขภาพรวมน้้อยที่ �สุุด ได้้แก่่ F การก่่อสร้้าง และ C และการผลิิต ซึ่ง� คนทำำงานมีคี ะแนนความสุุขเท่่ากันั ที่� 57.4 คะแนน ในลำำดับั ถัดั มา H การขนส่่งและสถานที่�เก็บ็ สิินค้า้ S กิจิ กรรมบริกิ ารด้้านอื่่น� และ N กิจิ กรรมการบริหิ ารและการสนัับสนุนุ โดยมีีค่า่ คะแนนความ สุุขในช่ว่ ง 57.6-57.9 คะแนน (ก. จำำแนกตามภาค) แผนภาพ 3 ค่า่ คะแนนความสุขุ ภาพรวมคนทำำงาน (ในองค์ก์ ร) จำำแนกตามภาค และประเภทอุตุ สาหกรรม 24 รายงานการสำำรวจคุุณภาพชีีวิิตฯ พ.ศ. 2563

(ข. จำำแนกตามประเภทอุุตสาหกรรม) K กิิจกรรมทางการเงิิน และการประกัันภััย P การศึึกษา J ข้้อมูลู ข่่าวสาร และการสื่อ� สาร O การบริิหาร การป้้องกันั ประเทศ และการประกันั สัังคม D ไฟฟ้า้ ก๊า๊ ช ไอน้ำ��ำ และระบบปรับั อากาศ Q กิิจกรรมด้้านสุุขภาพ และงานสังั คมสงเคราะห์์ M กิจิ กรรมทางวิิชาชีพี วิทิ ยาศาสตร์์ และเทคนิคิ G การขายส่ง่ และการขายปลีกี การซ่่อมแซมยานยนต์์ I ที่่�พักั แรมและบริิการด้้านอาหาร E การจัดั หาน้ำำ�� การจััดการ และการบำำบััดน้ำ��ำ เสียี L กิิจกรรมอสังั หาริิมทรััพย์์ R ศิลิ ปะ ความบัันเทิิง และนันั ทนาการ N กิจิ กรรมการบริหิ าร และการสนัับสนุุน S กิจิ กรรมบริกิ ารด้้านอื่น� ๆ H การขนส่่ง และสถานที่่เ� ก็บ็ สิินค้้า C การผลิิต F การก่่อสร้้าง แผนภาพ 3 ค่า่ คะแนนความสุขุ ภาพรวมคนทำำงาน (ในองค์ก์ ร) จำำแนกตามภาค และประเภทอุตุ สาหกรรม (ต่อ่ ) เมื่อ�่ พิจิ ารณาตามลัักษณะทั่ว� ไปของคนทำำงาน (ตาราง 3) พบคนทำำงานเพศหญิงิ มีีค่า่ คะแนน ความสุุขภาพรวม (60.2 คะแนน) สูงู กว่า่ คนทำำงานเพศชาย และคนทำำงานเพศทางเลืือกตามลำำดับั (58.6 และ 56.7 คะแนน ตามลำำดับั ) ค่่าคะแนนความสุขุ มีแี นวโน้ม้ แปรผันั เพิ่่�มขึ้�นตามกลุ่�มอายุุ หรืือ รุ่�นประชากรของคนทำำงานที่ส� ูงู ขึ้น� โดยพบว่า่ คนทำำงานรุ่�นประชากร Baby Boomer มีรี ะดับั ความสุขุ สููงที่ส� ุดุ ที่่� 65.0 คะแนน เมื่อ่� เปรีียบเทีียบกับั คนทำำงาน Gen X และคนทำำงาน Gen Y ตามลำำดัับ (61.1 และ 58.8 คะแนน ตามลำำดับั ) รายงานการสำำรวจคุุณภาพชีีวิิตฯ พ.ศ. 2563 25

ด้้านสถานภาพสมรส คนทำำงานที่�มีีสถานภาพแต่่งงานและอยู่่�ร่่วมกััน มีีคะแนนความสุุข สูงู ที่ส� ุดุ 60.9 คะแนน ตามมาด้ว้ ยคนทำำงานที่ม� ีสี ถานภาพหม้า้ ย และโสด 59.7 และ 59.4 คะแนน ตามลำำดัับ ขณะที่�คนทำำงานที่ �มีีสถานภาพอยู่่�ด้้วยกัันโดยไม่่ได้้แต่่งงาน มีีคะแนนความสุุขต่ำ�ำ�ที่่�สุุด 56.6 คะแนน คะแนนความสุุขมีแี นวโน้ม้ แปรผันั ตามระดัับการศึกึ ษาที่�สูงู ขึ้�นของคนทำำงาน โดยเฉพาะ ในระดัับมััธยมศึึกษาตอนต้้นขึ้�นไป โดยพบว่่า คนทำำงานที่ �จบการศึึกษาระดัับสููงกว่่าปริิญญาตรีี มีีคะแนนความสุุขสููงที่�สุุด 64.8 คะแนน ตามมาด้้วยคนทำำงานที่�จบการศึึกษาระดัับปริิญญาตรีีที่� 61.0 คะแนน โดยค่า่ คะแนนมีรี ะดับั ต่ำ��ำ ที่่ส� ุดุ ในกลุ่�มคนทำำงานที่จ� บการศึกึ ษาระดับั มัธั ยมศึกึ ษาตอนต้น้ ที่� 56.9 คะแนน ซึ่ง� ต่ำำ�� กว่่าคะแนนความสุขุ ของผู้�ที่จ� บการศึกึ ษาระดับั ประถมศึึกษาหรืือต่ำำ��กว่่า ด้้านลักั ษณะงาน คนทำำงานด้า้ นบริหิ ารมีีคะแนนความสุุขสูงู ที่ส� ุดุ 63.0 คะแนน ตามมาด้้วย คนทำำงานสำำนักั งานและงานด้า้ นการบริิการ 60.9 และ 60.1 คะแนน ตามลำำดับั โดยคนทำำงาน ด้า้ นการผลิติ มีคี ะแนนความสุขุ ต่ำ��ำ ที่่ส� ุดุ ที่่� 57.0 คะแนน เกี่ย� วกับั ประเภทของการจ้า้ งงาน ผลการสำำรวจ ที่�น่า่ สนใจ พบว่า่ คนทำำงานที่ม� ีกี ารจ้้างงานเป็น็ ประเภทบางช่่วงเวลา ตามผลงาน หรืือแบบจ้้างเหมา ซึ่ง� เป็น็ กลุ่�มที่อ� าจจะมีคี วามมั่น� คงในงานไม่ส่ ูงู แต่ม่ ีคี วามยืืดหยุ่�นในการทำำงาน มีคี ่า่ คะแนนความสุขุ 62.1 คะแนน สูงู กว่า่ เมื่อ�่ เทียี บกับั คนทำำงานที่ม� ีปี ระเภทการจ้า้ งงานเป็น็ แบบประจำำ ตามสัญั ญาจ้า้ ง และรายวันั ตามลำำดับั 60.1, 59.9 และ 56.4 คะแนน ตามลำำดัับ) ด้า้ นอายุงุ าน คนทำำงานที่ม� ีอี ายุงุ านไม่เ่ กินิ 5 ปีี มีคี ะแนนความสุขุ อยู่�ในช่ว่ ง 58.4 ถึงึ 58.9 คะแนน ขณะที่ค� นทำำงานที่ม� ีอี ายุงุ าน 6-9 ปีี และ 10 ปีขีึ้น� ไป มีคี ะแนนความสุขุ ที่ส� ูงู กว่า่ ที่ � 59.2 และ 61.8 คะแนน ตามลำำดับั จำำแนกตามขนาดองค์ก์ ร ความสุขุ ของคนทำำงานมีคี วามแตกต่า่ งตามขนาด องค์์กรในลัักษณะที่�น่่าสนใจ โดยคนทำำงานในองค์์กรที่�มีีขนาดเล็็ก กัับคนทำำงานในองค์์กรที่�มีีขนาด ค่่อนข้้างใหญ่่มาก 1,001 คนขึ้�นไป เป็็นกลุ่�มที่�มีีคะแนนความสุุขสููงที่�สุุดใกล้้เคีียงกัันที่� 60.1 และ 60.0 คะแนน ตามลำำดับั ขณะที่ค� นทำำงานในองค์ก์ รที่ม� ีขี นาดใหญ่่ 201-500 คน มีคี ะแนนความสุขุ 58.8 คะแนน ต่ำ��ำ กว่่าคนทำำงานในองค์์กรที่�มีีขนาดกลาง 51-200 คน และขนาดใหญ่่มาก 501-1,000 คน (59.3 และ 59.5 คะแนนตาม ลำำดัับ) สะท้้อนให้้เห็็นว่่าคะแนนความสุุขของ คนทำำงานมีคี วามสัมั พันั ธ์ใ์ นลักั ษณะตัวั U กับั ขนาดขององค์ก์ ร โดยองค์ก์ รที่ม� ีขี นาดเล็ก็ มากและใหญ่ม่ าก มีปี ัจั จัยั บางอย่า่ งที่ท� ำำให้ค้ นทำำงานมีคี วามสุขุ ในการทำำงานที่ส� ูงู กว่า่ องค์ก์ รในขนาดเล็ก็ กลาง หรืือใหญ่่ สำำหรัับภาคการจ้้างงาน คะแนนความสุุข พบว่่า มีีค่่าสููงที่�สุุดในกลุ่�มคนทำำงานหน่่วยงาน รััฐวิิสาหกิิจและสถาบัันการศึึกษา ที่� 67.9 และ 67.3 คะแนน ตามลำำดัับ คนทำำงานในหน่ว่ ยงาน ภาครััฐมีีคะแนนความสุุขที่�สููงกว่่าคนทำำงานในหน่่วยงานเอกชนค่่อนข้้างชััดเจน ที่� 62.2 คะแนน เปรีียบเทีียบกัับ 58.3 คะแนน ตามลำำดัับ ค่่าคะแนนความสุุขของคนทำำงานมีีแนวโน้้มแปรผััน ตามระดับั รายได้ต้ ่อ่ เดืือนที่ส� ูงู ขึ้น� โดยคนทำำงานที่ม� ีรี ายได้ต้ ่อ่ เดืือน 30,001 บาทขึ้้น� ไป มีคี ะแนนความสุขุ สูงู ที่ส� ุุด 63.8 คะแนน ขณะที่�คนทำำงานที่ม� ีรี ายได้ไ้ ม่เ่ กินิ 20,000 บาท ต่่อเดืือน มีีคะแนนความสุุข ต่ำ��ำ กว่า่ อยู่�ในช่่วง 57.8-58.0 คะแนน 26 รายงานการสำำรวจคุุณภาพชีีวิิตฯ พ.ศ. 2563

ตาราง 3 ค่่าคะแนนความสุขุ ภาพรวมคนทำำงาน (ในองค์์กร) จำำแนกตามลัักษณะทั่�วไปของของคนทำำงาน รายงานการสำำรวจคุุณภาพชีีวิิตฯ พ.ศ. 2563 27

ตาราง 3 ค่า่ คะแนนความสุขุ ภาพรวมคนทำำงาน (ในองค์ก์ ร) จำำแนกตามลักั ษณะทั่ว� ไปของของคนทำำงาน (ต่อ่ ) 28 รายงานการสำำรวจคุุณภาพชีีวิิตฯ พ.ศ. 2563

ตาราง 3 ค่า่ คะแนนความสุขุ ภาพรวมคนทำำงาน (ในองค์ก์ ร) จำำแนกตามลักั ษณะทั่ว� ไปของของคนทำำงาน (ต่อ่ ) 4.2.2 สุุขภาพกายดีี (Happy Body) ความสุุขมิิติิสุุขภาพกายดีี หรืือ Happy Body หมายถึึง ความสุุขในมิิติิที่�คนทำำงานมีี ค่า่ ดััชนีมี วลกาย หรืือ Body Mass Index (BMI) ที่เ� หมาะสม ไม่่อ้้วนหรืือผอมเกิินไป มีพี ฤติกิ รรม ทางสุุขภาพที่�เหมาะสม ทั้�งในเรื่�่องการรัับประทานอาหารและการออกกำำลัังกาย รวมถึึงการงดเว้้น การสููบบุุหรี่�หรืือการบริิโภคเหล้้า สุุรา ซึ่�งเป็็นอัันตรายต่่อสุุขภาพ ค่่าคะแนนความสุุขสุุขภาพกายดีี วััดจากคำำถามที่ �เกี่�ยวข้้องกัับสุุขภาพกายรวม 6 คำำถาม ดัังนี้้� (1) ท่่านมีีน้ำ�ำ�หนััก ส่่วนสููง และ เส้น้ รอบเอวเท่า่ ใด (2) โดยปกติทิ ่า่ นกินิ อาหารเช้า้ โดยเฉลี่ย� สัปั ดาห์ล์ ะกี่ว� ันั (3) ปัจั จุบุ ันั ท่า่ นออกกำำลังั กาย โดยเฉลี่�ยสััปดาห์์ละกี่�วััน (4) ปััจจุุบัันท่่านสููบบุุหรี่�ใบจากหรืือยาเส้้นหรืือไม่่ (5) ปััจจุุบัันท่่านดื่่�ม เครื่่�องดื่ม�่ ที่ม� ีแี อลกอฮอล์์ เช่่น เหล้า้ เบียี ร์์ ไวน์์ สาโท หรืือสุุราพื้้�นบ้า้ นหรืือไม่่ และ (6) โดยรวมแล้ว้ ท่า่ นพึึงพอใจกับั สุขุ ภาพกายของท่่านหรืือไม่่

ในมิิติิสุุขภาพกายดีี หรืือ Happy Body คนทำำงานในภาพรวมมีีคะแนนความสุุขเท่่ากัับ 59.3 คะแนน สููงเป็็นอัันดัับ 6 จาก 9 มิิติิความสุุขของคนทำำงานที่ �วััดด้้วย HAPPINOMETER เมื่่�อจำำแนกตามลัักษณะทั่�วไปของคนทำำงาน (ตาราง 4) พบคนทำำงานเพศหญิิงมีีคะแนน ความสุุขในมิิติิสุุขภาพกายดีีที่�สููงกว่่าคนทำำงานเพศชายและเพศทางเลืือกอย่่างชััดเจน โดยคน ทำำงานหญิิงมีีคะแนนความสุุขในมิิติินี้้� 62.8 คะแนน ขณะที่�คนทำำงานเพศชายและคนทำำงาน เพศทางเลืือกมีีคะแนนความสุุข 52.9 และ 52.1 คะแนน ตามลำำดัับ พิิจารณาตามภููมิิภาค คนทำำงานภาคใต้้มีีความสุุขในมิิติินี้้�สููงที่�สุุด 64.3 คะแนน ตามมาด้้วยคนทำำงานภาคเหนืือ 61.4 คะแนน และต่ำ�ำ�ที่่�สุุดสำำหรัับคนทำำงานภาคกลางที่ � 58.4 คะแนน คะแนนความสุุขในมิิติิสุุขภาพกายดีี แปรผัันตามกลุ่�มอายุุหรืือรุ่�นประชากรของคนทำำงาน โดยคนทำำงานรุ่�น Baby Boomer มีีคะแนนความสุุขถึึง 70.0 คะแนน สููงกว่่าคนทำำงาน รุ่�น Gen X ที่�มีีความสุุขอยู่�ที่� 62.2 คะแนน และคนทำำงานรุ่�น Gen Y ที่� 57.6 คะแนน มากพอสมควร ในด้้านสถานภาพสมรส คนทำำงานที่�มีีสถานภาพหม้้าย มีีคะแนนความสุุขมิิติิ สุุขภาพกายดีีสููงที่�สุุด 64.4 คะแนน ตามมาด้้วยคนทำำงานที่ �มีีสถานภาพแต่่งงานและอยู่่�ร่่วมกััน กัับคู่� 61.1 คะแนน และต่ำำ��ที่่�สุุดในกลุ่�มคนทำำงานที่�มีีสถานภาพอยู่่�ด้้วยกัันโดยไม่่ได้้แต่่งงาน 56.0 คะแนน คนทำำงานที่�จบการศึึกษาระดัับสููงกว่่าปริิญญาตรีี มีีคะแนนความสุุข 64.2 คะแนน สูงู กว่า่ คนทำำงานในระดับั การศึกึ ษาอื่น่� อย่า่ งชัดั เจน รวมถึงึ คนทำำงานที่จ� บการศึกึ ษาระดับั ปริญิ ญาตรีี ที่� 60.2 คะแนน โดยคนทำำงานที่ �จบการศึึกษาระดัับอนุุปริิญญาหรืือปวส. มีีคะแแนนความสุุขต่ำำ�� ที่�สุุดที่่� 56.5 คะแนน ด้้านลัักษณะงาน (หากไม่่พิิจารณากลุ่�มที่�มีีลัักษณะงานเป็็นด้้านอื่่�น ๆ) คนทำำงานสำำนัักงาน (60.9 คะแนน) และงานบริิหาร (60.0 คะแนน) มีีคะแนนความสุุขในมิิติินี้้�ค่่อนข้้างสููงกว่่า คนทำำงานด้้านการบริิการและงานด้้านการผลิิต ตามลำำดัับ (58.7 และ 58.1 คะแนน ตามลำำดัับ) จำำแนกตามประเภทอุุตสาหกรรม 3 ประเภทอุุตสาหกรรมที่�คนทำำงานมีีคะแนนความสุุขในมิิติิ สุุขภาพกายดีีสููงที่�สุุด ได้้แก่่ P การศึึกษา (65.4 คะแนน) K กิิจกรรมทางการเงิินและการ ประกัันภััย (65.1 คะแนน) และ Q กิิจกรรมด้้านสุุขภาพและงานสัังคมสงเคราะห์์ (63.3 คะแนน) ตามลำำดัับ ขณะที่ � 3 ประเภทอุุตสาหกรรมที่ �คนทำำงานมีีคะแนนความสุุขในมิิติินี้้�ต่ำำ��ที่่�สุุด ได้้แก่่ L กิิจกรรมอสัังหาริิมทรััพย์์ (53.8 คะแนน) H การขนส่่งและสถานที่ �เก็็บสิินค้้า (55.6 คะแนน) และ F การก่่อสร้้าง (57.1 คะแนน) ตามลำำดัับ จำำแนกตามประเภทการจ้้างงาน คนทำำงานที่ �มีีประเภทการจ้้างงานเป็็นบางช่่วงเวลา ตามผลงาน หรืือจ้า้ งเหมา มีคี ะแนนความสุขุ 61.3 คะแนน ซึ่ง� สูงู กว่า่ เมื่อ่� เทียี บกับั คนทำำงานที่ม� ีปี ระเภท การจ้้างงานเป็็นตามสัญั ญาจ้า้ ง ประจำำ และรายวััน ตามลำำดัับ (60.2, 59.4 และ 57.8 คะแนน ตามลำำดัับ) คะแนนความสุุขในมิิติิสุุขภาพกายดีีมีีแนวโน้้มแปรผัันตามอายุุงานของคนทำำงาน 30 รายงานการสำำรวจคุุณภาพชีีวิิตฯ พ.ศ. 2563

โดยคนทำำงานที่�มีอี ายุงุ าน 10 ปีีขึ้น� ไป มีคี ะแนนความสุุขถึึง 63.6 คะแนน สููงกว่า่ คนทำำงานที่ม� ีีอายุุ งานต่ำ�ำ�กว่า่ 10 ปีชี ัดั เจน โดยเฉพาะคนทำำงานที่ม� ีอี ายุงุ านน้อ้ ยกว่า่ หนึ่่ง� ปีี ซึ่ง� มีคี ะแนนความสุขุ ในมิติ ินิี้้ท�ี่� 56.3 คะแนน ในลักั ษณะเดีียวกััน คะแนนความสุขุ แปรผันั ตามขนาดขององค์ก์ รเช่่นกันั โดยคนทำำงาน ในองค์ก์ รที่ม� ีขี นาดค่่อนข้า้ งใหญ่ม่ าก 1,001 คนขึ้น� ไป มีีคะแนนความสุขุ 61.7 คะแนน ขณะที่ค� น ทำำงานในองค์์กรขนาดเล็ก็ ลงมาที่� 1-50 คน 51-200 คน 201-500 คน และ 501-1,000 คน มีคี ะแนนความสุขุ ในมิิติินี้้�ต่ำำ��กว่่าในช่่วงประมาณ 58-59 คะแนน ด้า้ นภาคการจ้้างงาน คนทำำงานในสถาบันั การศึึกษามีีคะแนนความสุขุ สูงู ที่�สุดุ 65.5 คะแนน ตามมาด้ว้ ยคนทำำงานในหน่ว่ ยงานรััฐวิสิ าหกิจิ และหน่ว่ ยงานภาครััฐ ที่�มีคี ่่าคะแนนในช่่วง 63.3-63.7 คะแนน ขณะที่ค� นทำำงานในหน่ว่ ยงานเอกชน มีคี ะแนนความสุขุ ในมิติ ิสิ ุขุ ภาพกายดีตี ่ำ��ำ กว่า่ ภาคการจ้า้ งงาน อื่น่� ที่� 57.8 คะแนน พิจิ ารณาตามระดัับรายได้ต้ ่่อเดืือนของคนทำำงาน คะแนนความสุขุ สูงู ที่ส� ุดุ ในกลุ่�ม คนทำำงานที่�มีรี ายได้้ 30,001 บาทขึ้้น� ไป ที่� 62.4 คะแนน และต่ำ��ำ ที่่ส� ุุดในคนทำำงานที่�มีรี ายได้ต้ ่อ่ เดืือน 10,001-20,000 บาท ที่� 57.8 คะแนน ตาราง 4 ค่า่ คะแนนความสุขุ คนทำำงานในมิิติิสุุขภาพกายดีี จำำแนกตามลักั ษณะทั่ว� ไปของคนทำำงาน รายงานการสำำรวจคุุณภาพชีีวิิตฯ พ.ศ. 2563 31

ตาราง 4 ค่า่ คะแนนความสุขุ คนทำำงานในมิติ ิสิ ุขุ ภาพกายดีี จำำแนกตามลักั ษณะทั่ว� ไปของคนทำำงาน (ต่อ่ ) 32 รายงานการสำำรวจคุุณภาพชีีวิิตฯ พ.ศ. 2563

ตาราง 4 ค่า่ คะแนนความสุขุ คนทำำงานในมิติ ิสิ ุขุ ภาพกายดีี จำำแนกตามลักั ษณะทั่ว� ไปของคนทำำงาน (ต่อ่ )

4.2.3 ผ่่อนคลายดีี (Happy Relax) ความสุขุ ในมิติ ิผิ ่อ่ นคลายดีี (Happy Relax) หมายถึึง การที่ค� นทำำงานสามารถผ่อ่ นคลาย ตนเองจากสิ่ง� ต่า่ ง ๆ ที่�เกิิดขึ้้น� ในการดำำเนินิ ชีวี ิิต ทั้�งในชีีวิิตการทำำงาน หรืือการใช้ช้ ีีวิติ ส่ว่ นตัวั ปััจจัยั ที่�ทำำให้้เกิิดการผ่่อนคลายมีีหลายรููปแบบ ทั้�งจากการพัักผ่่อนที่�เพีียงพอ การผ่่อนคลายจากการ ทำำกิิจกรรมต่่าง ๆ เช่่น ดููหนังั ฟัังเพลง เล่่นกีีฬา ปลูกู ต้น้ ไม้้ เป็น็ ต้้น นอกจากนี้้�การรู้้�จัักจััดการ กัับปััญหาที่�เกิิดขึ้้�นก็็เป็็นหนทางหนึ่่�งที่�ทำำให้้ชีีวิิตผ่่อนคลาย การจมอยู่่�กัับปััญหาและแบกปััญหาไว้้โดย ไม่ส่ ามารถจัดั การหรืือวางลงได้อ้ าจทำำให้เ้ กิดิ ความเครียี ด และส่ง่ ผลต่อ่ สภาวะของการผ่อ่ นคลายตามมา ความเครีียดที่่�เกิิดขึ้้�นจึึงสะท้้อนให้้ถึึงสภาวะการผ่่อนคลายได้้เช่่นกััน ตััวชี้�วััดสำำหรัับการผ่่อนคลายดีี จึึงเป็็นเรื่่�องของการพัักผ่่อนอย่่างเพีียงพอ การทำำกิิจกรรมผ่่อนคลายต่่าง ๆ สภาวะความเครีียด ที่เ� กิดิ ขึ้้น� ความรู้้�สึกึ ว่า่ ชีวี ิติ เป็น็ ไปตามที่ค� าดหวังั ตลอดจนความสามารถในการจัดั การกับั ปัญั หาในชีวี ิติ ในมิติ ิผิ ่อ่ นคลายดีี หรืือ Happy Relax คนทำำงานในภาพรวมมีคี ะแนนความสุขุ 52.6 คะแนน สููงเป็น็ อัันดับั 8 จาก 9 มิิติคิ วามสุุขของคนทำำงานที่�วััดด้้วย HAPPINOMETER หรืือกล่่าวได้ว้ ่า่ เป็น็ มิติ ิิที่ค� นทำำงานมีคี ะแนนความสุขุ ต่ำ�ำ� มากที่ส� ุดุ เป็น็ อันั ดัับที่� 2 รองจากมิิติิสุุขภาพเงิินดีี (Happy Money) สำำหรัับมิิติิความสุุขนี้้� (ตาราง 5) คนทำำงานเพศหญิิงและเพศชายมีีคะแนนความสุุขต่่างกััน ไม่่มากโดยคนทำำงานเพศหญิงิ มีคี ะแนนความสุุข 52.8 คะแนน สูงู กว่่าคนทำำงานเพศชายเล็ก็ น้อ้ ยที่� 52.3 คะแนน ขณะที่�คนทำำงานเพศทางเลืือกมีคี ะแนนความสุุขต่ำำ�� ที่่�สุุดที่่� 48.8 คะแนน จำำแนกตาม ภูมู ิภิ าค คนทำำงานภาคเหนืือมีคี ะแนนความสุขุ ในมิติ ิผิ ่อ่ นคลายดีสี ูงู ที่ส� ุดุ 55.2 คะแนน ขณะที่ค� นทำำงาน ภาคตะวัันออกเฉียี งเหนืือ ภาคใต้้ และกรุงุ เทพฯ มีคี ะแนนความสุุขอยู่�ในช่่วง 53.0-53.4 คะแนน โดย คนทำำงานภาคกลางมีคี ะแนนความสุุขในมิติ ิินี้้�ต่ำ��ำ ที่่ส� ุดุ ที่่� 51.8 คะแนน 34 รายงานการสำำรวจคุุณภาพชีีวิิตฯ พ.ศ. 2563

ความสุุขในมิิติิผ่่อนคลายดีี มีีแนวโน้้มแปรผัันตามกลุ่�มอายุุ หรืือรุ่�นประชากรของคนทำำงาน เช่น่ กันั โดยคนทำำงานรุ่�น Baby Boomer มีคี ะแนนความสุขุ สูงู ที่ส� ุดุ (58.0 คะแนน) ขณะที่ค� นทำำงาน Gen Y มีีคะแนนความสุุขต่ำำ��ที่่�สุดุ (51.9 คะแนน) ด้า้ นสถานภาพสมรส คนทำำงานที่ม� ีีสถานภาพ แต่ง่ งานและอยู่่�ร่ว่ มกันั และสถานภาพหม้า้ ย มีคี ะแนนความสุขุ ในมิติ ิผิ ่อ่ นคลายดีสี ูงู ใกล้เ้ คียี งกันั ที่� 53.6 และ 53.5 คะแนน ตามลำำดับั ขณะที่ค� นทำำงานที่ม� ีสี ถานภาพแต่ง่ งานแต่ไ่ ม่ไ่ ด้อ้ ยู่่�ด้วยกันั มีคี ะแนนความสุขุ ต่ำำ�� ที่่�สุุด 50.1 คะแนน โดยคนทำำงานที่ม� ีสี ถานภาพหย่า่ แยกทาง เลิกิ กััน และอยู่่�ด้้วยกัันโดยไม่่ได้้ แต่ง่ งาน มีีคะแนนความสุขุ สููงกว่่าเล็็กน้้อยที่� 50.5 และ 50.6 คะแนน ตามลำำดับั คะแนนความสุุขในมิิติิผ่่อนคลายดีีสููงที่�สุุดในคนทำำงานที่ �จบการศึึกษาระดัับสููงกว่่าปริิญญาตรีี ที่� 56.3 คะแนน ตามมาด้้วยคนทำำงานที่�จบการศึึกษาระดับั ปริิญญาตรีทีี่� 53.7 คะแนน และต่ำำ��ที่่�สุุด ในคนทำำงานที่จ� บการศึกึ ษาระดับั มัธั ยมศึกึ ษาตอนปลาย หรืือปวช. ที่� 50.7 คะแนน ในด้า้ นลักั ษณะงาน คนทำำงานด้้านบริิหารมีีคะแนนความสุุขสููงที่�สุุด (54.8 คะแนน) เมื่�่อเทีียบกัับคนทำำงานในลัักษณะ งานอื่่น� โดยเฉพาะงานด้า้ นการผลิติ ซึ่ง� มีคี ะแนนความสุุขต่ำ�ำ� ที่่ส� ุุดที่่� 50.7 คะแนน จำำแนกตามประเภทอุุตสาหกรรม คนทำำงานที่ �มีีคะแนนความสุุขในมิิติิผ่่อนคลายดีีสููงที่ �สุุดเป็็น กลุ่�มคนทำำงานในประเภทอุุตสาหกรรม K กิิจกรรมทางการเงิินและการประกัันภััย (61.0 คะแนน) ซึ่ง� มีคี ะแนนที่ส� ูงู กว่า่ คนทำำงานในประเภทอุตุ สาหกรรมอื่น่� อย่า่ งชัดั เจน โดยในลำำดับั ถัดั มาเป็น็ คนทำำงาน ในประเภทอุตุ สาหกรรม P การศึกึ ษา (56.3 คะแนน) และ J ข้อ้ มูลู ข่า่ วสารและการสื่อ�่ สาร และ D ไฟฟ้า้ ก๊า๊ ซ ไอน้ำ�ำ� และระบบปรัับอากาศซึ่�งมีคี ะแนนความสุขุ เท่า่ กันั ที่� 55.3 คะแนน ส่่วนประเภทอุตุ สาหกรรม ที่�คนทำำงานมีีคะแนนความสุุขในมิิติินี้้�ต่ำ�ำ�ที่่�สุุด 3 อัันดัับแรก ได้้แก่่ N กิิจกรรมการบริิหารและการ สนัับสนุนุ (50.0 คะแนน) C การผลิติ และ H การขนส่่งและสถานที่�เก็็บสินิ ค้า้ (คะแนนความสุขุ เท่่ากัันที่� 51.0 คะแนน) ในด้า้ นประเภทการจ้า้ งงาน คนทำำงานที่ม� ีกี ารจ้า้ งงานเป็น็ บางช่ว่ งเวลา ตามผลงาน หรืือจ้า้ งเหมา มีคี ะแนนความสุขุ สูงู ที่ส� ุดุ ที่่� 54.5 คะแนน ขณะที่ค� นทำำงานที่ม� ีปี ระเภทการจ้า้ งงานเป็น็ รายวันั มีคี ะแนน ความสุขุ ต่ำ�ำ�ที่่ส� ุุดที่่� 50.7 คะแนน คะแนนความสุุขในกลุ่�มคนทำำงานที่�มีีอายุงุ าน 10 ปีีขึ้�นไป เท่่ากัับ 54.6 คะแนน สูงู กว่่าคนทำำงานที่ม� ีอี ายุงุ านต่ำำ��กว่า่ ค่อ่ นข้้างชััดเจน โดยเฉพาะกลุ่�มที่�มีีอายุงุ านต่ำำ��กว่า่ 5 ปีี ที่�มีีคะแนนความสุุขอยู่�ในช่ว่ ง 51.4-51.8 คะแนน เกี่ย� วกัับขนาดองค์์กร คนทำำงานในองค์ก์ ร ขนาดค่่อนข้้างใหญ่ม่ าก 1,001 คนขึ้�นไป มีีคะแนนความสุขุ ในมิติ ิินี้้ส� ููงที่ส� ุุด 53.1 คะแนน ขณะที่� คนทำำงานในองค์ก์ รขนาดเล็ก็ กว่า่ ไม่เ่ กินิ 1,000 คน มีคี ะแนนความสุขุ อยู่�ในช่ว่ ง 52.0-52.7 คะแนน ด้้านภาคการจ้้างงาน คนทำำงานในหน่่วยงานรััฐวิิสาหกิิจมีีคะแนนความสุุขในมิิติิผ่่อนคลายดีีสููงที่�สุุด 61.7 คะแนน ตามมาด้้วยคนทำำงานในสถาบัันการศึึกษาที่� 57.2 คะแนน และหน่่วยงานภาครััฐที่� 54.6 คะแนน โดยคนทำำงานหน่ว่ ยงานเอกชนมีคี ะแนนความสุขุ ที่ค� ่อ่ นข้า้ งต่ำ�ำ� กว่า่ ในภาคการจ้า้ งงานอื่น�่ ที่� 51.6 คะแนน ขณะที่ค� นทำำงานนี้้ท�ี่ร� ะบุภุ าคการจ้า้ งงานเป็น็ อื่น่� ๆ มีคี ะแนนความสุขุ ในมิติ ินิี้้ต� ่ำ��ำ ที่่ส� ุดุ เพียี ง 49.9 คะแนน ซึ่ง� เรียี กได้้ว่า่ เป็็นระดับั “ต่ำ�ำ�กว่า่ เป้้าหมาย” หรืือ Unhappy รายงานการสำำรวจคุุณภาพชีีวิิตฯ พ.ศ. 2563 35

ความสุุขในมิิติินี้้�มีีแนวโน้้มแปรผัันตามระดัับรายได้้ต่่อเดืือนของคนทำำงานโดยคนทำำงานที่ �มีี รายได้้ต่่อเดืือน 30,001 บาทขึ้้�นไป มีคี ะแนนความสุุข 55.7 คะแนน ขณะที่ค� นทำำงานที่ม� ีรี ายได้้ ต่อ่ เดืือนไม่่เกิิน 10,000 บาท มีีคะแนนความสุขุ ต่ำ�ำ� ที่่�สุุดที่่� 51.1 คะแนน ตาราง 5 ค่า่ คะแนนความสุขุ คนทำำงานในมิิติิผ่่อนคลายดีี จำำแนกตามลักั ษณะทั่�วไปของคนทำำงาน 36 รายงานการสำำรวจคุุณภาพชีีวิิตฯ พ.ศ. 2563

ตาราง 5 ค่า่ คะแนนความสุขุ คนทำำงานในมิติ ิผิ ่อ่ นคลายดีี จำำแนกตามลักั ษณะทั่ว� ไปของคนทำำงาน (ต่อ่ ) รายงานการสำำรวจคุุณภาพชีีวิิตฯ พ.ศ. 2563 37

ตาราง 5 ค่า่ คะแนนความสุขุ คนทำำงานในมิติ ิผิ ่อ่ นคลายดีี จำำแนกตามลักั ษณะทั่ว� ไปของคนทำำงาน (ต่อ่ ) 4.2.4 น้ำ�ำ�ใจดีี (Happy Heart) มิติ ินิ ้ำ��ำ ใจดีี (Happy Heart) ตั้้ง� อยู่�บนพื้้น� ฐานแนวคิดิ ที่่ว� ่า่ ความสุขุ ที่เ� กิดิ ขึ้้น� นั้้น� จะเป็น็ ความสุขุ ที่�สมบููรณ์์หากมีีการเผื่�่อแผ่่ไปยัังคนอื่่�น ความสุุขที่�แบ่่งปัันให้้กัับคนรอบข้้างไม่่ว่่าเป็็นคนในครอบครััว เดียี วกันั เพื่�อ่ นฝููง เพื่อ่� นร่่วมงาน คนที่�รู้้�จักั กััน หรืือแม้้แต่ค่ นที่�ไม่่รู้้�จักั กัันนั้้น� นำำมาซึ่�งความสุขุ ที่�ผู้�ให้้ และผู้้�รัับมีีโอกาสได้้รัับร่่วมกััน การมีีน้ำ��ำ ใจดีีจึึงเป็็นตััวชี้�วััดความสุุขที่�สำำคััญและมีีความหมายตััวหนึ่่�ง การมีีน้ำ��ำ ใจดีีสามารถแสดงออกทั้�งทางตรงและทางอ้อ้ ม จากความรู้้�สึึกเอื้�ออาทร ห่ว่ งใยกััน การช่่วย เหลืือกันั ความเต็ม็ ใจและยินิ ดีที ำำเพื่อ�่ ส่ว่ นรวม การมีสี ่ว่ นร่ว่ มในการทำำประโยชน์ต์ ่อ่ สังั คม ซึ่ง� เป็น็ คำำถาม ที่ใ� ช้ใ้ นการประเมินิ ความสุุขในมิติ ินิ ี้้� ในมิติ ินิ ้ำ��ำ ใจดีี หรืือ Happy Heart คนทำำงานในภาพรวมมีคี ะแนนความสุขุ เท่า่ กับั 64.5 คะแนน สูงู เป็็นอันั ดัับ 2 จาก 9 มิิติคิ วามสุขุ ของคนทำำงาน รองจากมิิติจิ ิิตวิิญญาณดีี พิิจารณาตามลักั ษณะทั่ว� ไปของคนทำำงาน (ตาราง 6) พบคนทำำงานเพศหญิงิ มีีคะแนนความ สุุขในมิิติิน้ำ��ำ ใจดีี 65.2 คะแนน สูงู กว่่าคนทำำงานเพศทางเลืือกและคนทำำงานเพศชายเล็ก็ น้้อย (64.7 และ 63.4 คะแนน ตามลำำดับั ) ภาคเหนืือเป็น็ ภูมู ิภิ าคที่่ค� นทำำงานมีคี ะแนนความสุขุ สูงู ที่ส� ุดุ 68.5 คะแนน ตามด้ว้ ยภาคตะวันั ออกเฉีียงเหนืือ และภาคใต้้ที่� 67.7 และ 67.1 คะแนน ตามลำำดัับ ขณะที่�คนทำำงาน ภาคกลางมีีคะแนนความสุุขต่ำำ��ที่่�สุุดที่่� 63.0 คะแนน คะแนนความสุุขในมิิติิน้ำำ��ใจดีีมีีแนวโน้้มแปรผััน ตามกลุ่�มอายุุ หรืือรุ่�นประชากรที่�เพิ่่�มขึ้�นของคนทำำงาน โดย Baby Boomer มีีคะแนนความสุุข สูงู ที่ส� ุดุ 68.1 คะแนน ขณะที่� Gen X และ Gen Y มีคี ะแนนความสุขุ ต่ำ��ำ กว่า่ ที่ � 65.6 และ 64.1 คะแนน ตามลำำดัับ 38 รายงานการสำำรวจคุุณภาพชีีวิิตฯ พ.ศ. 2563

ด้้านสถานภาพสมรส คนทำำงานที่�มีีสถานภาพแต่ง่ งานแต่่ไม่ไ่ ด้อ้ ยู่่�ด้้วยกันั และสถานภาพหย่า่ แยกทาง หรืือเลิิกกััน เป็็นกลุ่�มที่�มีีคะแนนความสุุขในมิิติิน้ำ�ำ� ใจดีีสููงที่�สุุด ในช่่วงคะแนน 65.9-66.0 คะแนน สูงู กว่า่ คนทำำงานที่ม� ีีสถานภาพแต่ง่ งานและอยู่่�ร่่วมกัันที่� 65.0 คะแนน ขณะที่ค� นทำำงานที่�มีี สถานภาพอยู่่�ด้้วยกัันโดยไม่่ได้้แต่่งงาน และสถานภาพหม้้าย มีีคะแนนความสุุขในมิิติินี้้�ต่ำ��ำ ที่่�สุุด ที่� 61.7-61.9 คะแนน ในมิิติิน้ำำ��ใจดีี ค่า่ คะแนนความสุุขมีแี นวโน้ม้ แปรผันั ตามระดับั การศึึกษาที่ส� ูงู ขึ้�น ของคนทำำงาน โดยคนทำำงานที่�จบการศึกึ ษาระดับั สููงกว่า่ ปริิญญาตรีี มีีคะแนนสูงู ที่ส� ุุด 69.7 คะแนน ขณะที่ค� นทำำงานที่จ� บการศึกึ ษาระดับั ประถมศึกึ ษาหรืือต่ำ�ำ� กว่า่ มีคี ะแนนความสุขุ ต่ำ��ำ ที่่ส� ุดุ ที่่� 60.5 คะแนน เกี่ย� วกัับลักั ษณะงาน คนทำำงานที่ร� ะบุุลัักษณะงานเป็็นงานด้า้ นอื่�่น ๆ มีีคะแนนความสุขุ สูงู ที่ส� ุดุ 68.9 คะแนน ตามมาด้้วยคนทำำงานด้า้ นบริหิ ารที่� 68.5 คะแนน ขณะที่ค� นทำำงานด้า้ นการผลิติ มีคี ะแนน ต่ำำ�� สุุดที่่� 61.5 คะแนน ประเภทอุุตสาหกรรมที่�คนทำำงานมีีคะแนนความสุขุ สููงที่�สุดุ เป็น็ 3 อันั ดัับแรก ได้แ้ ก่่ K กิิจกรรมทางการเงิินและการประกัันภััย (73.7 คะแนน) P การศึกึ ษา (72.5 คะแนน) และ O การบริหิ ารการป้อ้ งกันั ประเทศและการประกัันสังั คม (68.4 คะแนน) ขณะที่ป� ระเภทอุุตสาหกรรม ที่�มีีคะแนนความสุุขต่ำำ��ที่่ส� ุุด 3 อันั ดับั แรก ได้แ้ ก่่ F การก่อ่ สร้า้ ง และ S กิจิ กรรมบริิการด้า้ นอื่น่� ๆ (มีคี ะแนนเท่่ากัันที่� 61.3 คะแนน) และ C การผลิติ (62.3 คะแนน) พิิจารณาตามประเภทการจ้้างงาน คนทำำงานที่�มีีการจ้้างงานเป็็นบางช่่วงเวลา ตามผลงาน หรืือจ้้างเหมามีีคะแนนความสุุขมิิติิน้ำำ�� ใจดีีสููงที่�สุุด 68.4 คะแนน ตามด้้วยคนทำำงานที่�มีีประเภทการ จ้้างงานเป็น็ ตามสััญญาจ้า้ ง (66.4 คะแนน) ประจำำ (64.9 คะแนน) และรายวันั (60.4 คะแนน) ตามลำำดัับ คนทำำงานที่ม� ีอี ายุุงาน 10 ปีีขึ้�นไป มีคี ะแนนความสุุข 66.1 คะแนน สููงกว่า่ คนทำำงาน ที่�มีอี ายุงุ านต่ำ��ำ กว่า่ 10 ปีี ซึ่�งมีีคะแนนความสุขุ อยู่�ในช่ว่ ง 63.7-64.4 คะแนน เกี่�ยวกับั ขนาดองค์์กร พบว่่าไม่่มีีความสััมพัันธ์์ที่�ชััดเจนกัับคะแนนความสุุขมิิติิน้ำ��ำ ใจดีี โดยคนทำำงานในเกืือบทุุกขนาดองค์์กร มีีคะแนนความสุขุ อยู่�ในช่ว่ ง 64.6 ถึึง 64.9 คะแนน ยกเว้้นคนทำำงานในองค์ก์ รขนาด 51-200 คน ที่�มีีคะแนนความสุขุ ต่ำ��ำ กว่า่ อยู่�ที่� 63.9 คะแนน รายงานการสำำรวจคุุณภาพชีีวิิตฯ พ.ศ. 2563 39

ด้า้ นภาคการจ้า้ งงาน คนทำำงานในสถาบันั การศึกึ ษามีคี ะแนนความสุขุ สูงู ที่ส� ุดุ (73.0 คะแนน ) ตามมาด้ว้ ยคนทำำงานหน่ว่ ยงานรัฐั วิสิ าหกิจิ (72.4 คะแนน) คนทำำงานหน่ว่ ยงานภาครัฐั (68.5 คะแนน) ขณะที่ค� นทำำงานหน่ว่ ยงานเอกชน และภาคการจ้า้ งงานอื่น�่ ๆ มีคี ะแนนความสุขุ ต่ำำ��กว่า่ กลุ่�มอื่น่� ที่� 62.8 และ 62.2 คะแนน ตามลำำดับั คะแนนความสุขุ ในมิติ ินิ ้ำ�ำ� ใจดีี พบว่า่ แปรผันั ตามระดับั รายได้ต้ ่อ่ เดืือนของ คนทำำงาน โดยคนทำำงานที่ม� ีรี ายได้ต้ ่่อเดืือน 30,001 บาทขึ้้น� ไป มีีคะแนนความสุขุ สููงที่�สุุดที่่� 67.9 คะแนน ขณะที่ค� นทำำงานที่�มีีรายได้ต้ ่อ่ เดืือนไม่่เกินิ 10,000 บาท มีีคะแนนความสุขุ ต่ำำ�� ที่่�สุุดที่่� 62.5 คะแนน ตาราง 6 ค่า่ คะแนนความสุุขคนทำำงานในมิติ ิิน้ำำ�� ใจดีี จำำแนกตามลัักษณะทั่ว� ไปของคนทำำงาน 40 รายงานการสำำรวจคุุณภาพชีีวิิตฯ พ.ศ. 2563

ตาราง 6 ค่่าคะแนนความสุุขคนทำำงานในมิิติิน้ำำ��ใจดีี จำำแนกตามลัักษณะทั่�วไปของคนทำำงาน (ต่่อ) รายงานการสำำรวจคุุณภาพชีีวิิตฯ พ.ศ. 2563 41

ตาราง 6 ค่่าคะแนนความสุุขคนทำำงานในมิิติิน้ำำ��ใจดีี จำำแนกตามลัักษณะทั่�วไปของคนทำำงาน (ต่่อ) 4.2.5 จิิตวิิญญาณดีี (Happy Soul) ความสุุขในมิติ ิจิ ิติ วิิญญาณดีี หรืือ Happy Soul พิจิ ารณาจากสุขุ ภาวะทางจิติ วิญิ ญาณ ของคนทำำงาน ในด้า้ นการทำำนุบุ ำำรุงุ ศิลิ ปวัฒั นธรรม ศาสนา การให้ท้ าน การทำำจิติ ใจให้ส้ งบ การรู้้�จักั ยกโทษและให้้อภััยผู้้�อื่�่น การรู้้�จัักยอมรัับและขอโทษเมื่�่อกระทำำผิิด รวมถึึง การรู้้�จัักตอบแทนคุุณ ผู้�ที่�มีีพระคุุณ หรืือผู้�ที่�เคยให้้การช่่วยเหลืือ คะแนนความสุุขในมิิติิความสุุขนี้้� ชี้�วััดจากข้้อคำำถาม เกี่�ยวกัับการได้้มีีโอกาสทำำนุุบำำรุุงศิิลปวััฒนธรรม ศาสนา หรืือให้้ทาน การปฏิิบััติิกิิจตามศาสนา เพื่่�อให้้จิิตใจสงบ การยกโทษและให้้อภััยอย่่างจริิงใจต่่อผู้�ที่�สำำนึึกผิิด การยอมรัับและขอโทษ ในความผิิดที่่�ทำำหรืือมีีส่่วนรัับผิิดชอบ และการตอบแทนผู้้�มีีพระคุุณ หรืือผู้�ที่�เคยให้้การช่่วยเหลืือ สำำหรับั มิติ ิจิ ิติ วิญิ ญาณดีี หรืือ Happy Soul คนทำำงานในภาพรวม มีคี ะแนนความสุขุ ในมิติ ินิี้้� 67.4 คะแนน ซึ่ง� สูงู ที่ส� ุดุ เมื่อ�่ เทียี บกับั อีกี 8 มิติ ิคิ วามสุขุ ของคนทำำงานที่ว� ัดั ด้ว้ ย HAPPINOMETER จำำแนกตามลัักษณะทั่�วไปของคนทำำงาน (ตาราง 7) คนทำำงานเพศหญิิงและเพศทางเลืือกมีีคะแนน ความสุขุ 68.3 และ 67.3 คะแนน ตามลำำดับั ค่อ่ นข้า้ งสูงู กว่า่ คนทำำงานเพศชายที่ม� ีคี ะแนนความสุขุ อยู่�ที่� 65.7 คะแนน คนทำำงานในภาคใต้้ ภาคตะวันั ออกเฉียี งเหนืือ และภาคเหนืือมีคี ะแนนความสุขุ ในมิติ ินิี้้� ในช่ว่ งคะแนน 69.9-70.2 คะแนน ซึ่ง� ค่อ่ นข้า้ งสูงู กว่า่ คนทำำงานที่อ� ยู่�ในกรุงุ เทพฯและภาคกลาง (67.9 และ 66.2 คะแนน ตามลำำดับั ) คนทำำงานที่เ� ป็น็ กลุ่�ม Baby Boomer มีคี ่า่ คะแนนความสุขุ สูงู ที่ส� ุดุ 71.3 คะแนน ตามมาด้้วยคนทำำงานกลุ่�ม Gen X และกลุ่�ม Gen Y ที่� 68.8 และ 66.8 คะแนน ตามลำำดับั

ในด้า้ นสถานภาพสมรส คนทำำงานที่ม� ีสี ถานภาพหย่า่ แยกทาง หรืือเลิกิ กันั มีคี ะแนนความสุขุ ใน มิิตินิ ี้้ส� ููงที่ส� ุุดที่่� 69.9 คะแนน ตามด้้วยคนทำำงานที่�มีสี ถานภาพหม้้าย และแต่่งงานแต่่ไม่่ได้้อยู่่�ด้ว้ ยกััน และแต่ง่ งานและอยู่่�ร่ว่ มกัันตามลำำดับั ซึ่�งมีคี ะแนนความสุุขอยู่�ในช่่วง 68.1 ถึึง 68.4 คะแนน ขณะที่� กลุ่�มคนทำำงานที่�สถานภาพอยู่่�ด้้วยกัันโดยไม่่ได้้แต่่งงาน มีีคะแนนความสุุขต่ำำ�� ที่่�สุุดที่่� 65.3 คะแนน เกี่�ยวกัับระดัับการศึึกษา คนทำำงานที่ �จบการศึึกษาระดัับสููงกว่่าปริิญญาตรีี และระดัับปริิญญาตรีี มีีคะแนนความสุุขที่�ค่่อนข้้างสููงกว่่ากลุ่�มอื่่�น โดยมีีคะแนนความสุุขเท่่ากัับ 70.8 และ 68.3 คะแนน ตามลำำดับั ขณะที่ค� นทำำงานที่จ� บการศึกึ ษาในระดับั ต่ำ��ำ กว่า่ มีคี ะแนนความสุขุ อยู่�ในช่ว่ ง 65.1-66.6 คะแนน ด้า้ นลักั ษณะงาน คนทำำงานที่ร� ะบุลุ ักั ษณะงานเป็น็ งานด้า้ นอื่น่� ๆ มีคี ะแนนความสุขุ สูงู ที่ส� ุดุ 70.9 คะแนน ตามมาด้ว้ ยคนทำำงานด้า้ นบริหิ าร และงานด้า้ นการบริิการ ที่�มีคี ะแนนความสุขุ 69.2 คะแนน และ 68.1 คะแนน ตามลำำดัับ โดยคนทำำงานด้้านการผลิิต มีีคะแนนความสุขุ ในมิติ ินิ ี้้�ต่ำ��ำ สุดุ ที่่� 65.7 คะแนน ประเภทอุุตสาหกรรมที่ค� นทำำงานมีคี ะแนนความสุขุ ในมิิติิจิติ วิญิ ญาณดีี สููงที่ส� ุดุ 3 อัันดัับแรก ได้้แก่่ K กิจิ กรรมทางการเงินิ และการประกัันภัยั (74.9 คะแนน) P การศึกึ ษา (74.1 คะแนน) และ O การบริิหาร การป้้องกัันประเทศ และการประกัันสัังคม (69.8 คะแนน) ขณะที่�ประเภท อุตุ สาหกรรมที่ค� นทำำงานมีคี ะแนนความสุขุ ต่ำ�ำ� ที่่ส� ุดุ 3 อันั ดับั แรก ได้แ้ ก่่ F การก่อ่ สร้า้ ง (64.7 คะแนน) E การจัดั หาน้ำ�ำ� การจััดการและการบำำบััดน้ำ��ำ เสีีย (65.1 คะแนน) และ S กิิจกรรมบริิการด้้านอื่น�่ ๆ (65.6 คะแนน) ตามลำำดับั รายงานการสำำรวจคุุณภาพชีีวิิตฯ พ.ศ. 2563 43

คนทำำงานที่ม� ีปี ระเภทการจ้า้ งงานเป็น็ บางช่ว่ งเวลา ตามผลงาน หรืือจ้า้ งเหมา มีคี ะแนนความสุขุ 71.5 คะแนน สููงกว่่าคนทำำงานที่ �มีีประเภทการจ้้างงานเป็็นตามสััญญาจ้้าง ประจำำ และรายวััน (69.1, 67.5 และ 64.6 คะแนน ตามลำำดัับ) ในด้้านอายุุงาน พบว่่าคนทำำงานที่�มีี อายุงุ าน 10 ปีขีึ้น� ไป มีคี ะแนนความสุขุ ในมิติ ิจิ ิติ วิญิ ญาณดีสี ูงู ที่ส� ุดุ 68.9 คะแนน ตามมาด้ว้ ยคนทำำงาน ที่ม� ีอี ายุงุ านน้้อยกว่่า 1 ปีี (67.3 คะแนน) อายุงุ าน 6-9 ปีี (67.1 คะแนน) และคนทำำงานที่ม� ีีอายุุ งาน 1-5 ปีี ตามลำำดับั (66.5 คะแนน) สำำหรับั ขนาดองค์ก์ ร พบว่า่ คนทำำงานในองค์ก์ รที่ม� ีขี นาดใหญ่่ 501 คนขึ้�นไป มีีคะแนนความสุุขในมิิติินี้้�ที่�สูงู กว่า่ คนทำำงานในขนาดองค์์กรอื่น�่ โดยมีีคะแนนความสุุข อยู่�ที่ป� ระมาณ 68.0-68.1 คะแนน โดยคนทำำงานในองค์์กรขนาด 201-500 คน มีคี ะแนนความสุขุ ต่ำ�ำ� ที่่ส� ุดุ อยู่�ที่� 66.3 คะแนน จำำแนกตามภาคการจ้า้ งงาน คนทำำงานในสถาบันั การศึกึ ษามีคี ะแนนความสุขุ สูงู ที่�สุุด (74.9 คะแนน) ตามมาด้ว้ ยคนทำำงานในหน่่วยงานรััฐวิสิ าหกิจิ (72.9 คะแนน) คนทำำงาน ในหน่่วยงานภาครัฐั (69.8 คะแนน) และคนทำำงานในหน่ว่ ยงานเอกชน (66.2 คะแนน) ตามลำำดัับ คะแนนความสุุขในมิิติิจิิตวิิญญาณดีีมีีแนวโน้้มแปรผัันตามระดัับรายได้้ต่่อเดืือนของคนทำำงาน โดยมีี ค่่าสูงู ที่�สุดุ ในกลุ่�มคนทำำงานที่�มีีรายได้ต้ ่่อเดืือน 30,001 บาทขึ้้น� ไป ที่� 69.8 คะแนน และต่ำ��ำ ที่่�สุุด ในกลุ่�มคนทำำงานที่ม� ีรี ายได้ต้ ่อ่ เดืือนประมาณไม่เ่ กิิน 20,000 บาทในช่่วงคะแนน 66.4-66.9 คะแนน ตาราง 7 ค่า่ คะแนนความสุุขคนทำำงานในมิติ ิจิ ิติ วิิญญาณดีี จำำแนกตามลัักษณะทั่�วไปของคนทำำงาน 44 รายงานการสำำรวจคุุณภาพชีีวิิตฯ พ.ศ. 2563

ตาราง 7 ค่า่ คะแนนความสุขุ คนทำำงานในมิติ ิจิ ิติ วิญิ ญาณดีี จำำแนกตามลักั ษณะทั่ว� ไปของคนทำำงาน (ต่อ่ ) รายงานการสำำรวจคุุณภาพชีีวิิตฯ พ.ศ. 2563 45

ตาราง 7 ค่า่ คะแนนความสุขุ คนทำำงานในมิติ ิจิ ิติ วิญิ ญาณดีี จำำแนกตามลักั ษณะทั่ว� ไปของคนทำำงาน (ต่อ่ ) 4.2.6 ครอบครััวดีี (Happy Family) ความสุขุ ในมิติ ิคิ รอบครัวั ดีี หรืือ Happy Family เป็น็ ความสุขุ ที่เ� กิดิ จากการได้ท้ ำำกิจิ กรรมร่ว่ ม กันั และได้ใ้ ช้เ้ วลาร่ว่ มกันั กับั สมาชิกิ ในครอบครัวั โดยเห็น็ ว่า่ การได้ใ้ ช้เ้ วลาอยู่่�กับั ครอบครัวั ได้ท้ ำำกิจิ กรรม ร่่วมกัับสมาชิกิ ในครอบครัวั และการได้้ทำำสิ่ง� ต่่าง ๆ ให้้กัับคนในครอบครัวั เป็น็ สิ่�งที่ช� ่ว่ ยสร้้างความสุุข ไปพร้้อมกัับการป้้องกัันไม่่ให้้ความทุุกข์์ ความเศร้้าหมอง และความหดหู่่�เข้้ามารบกวนจิิตใจ ในการวััดความสุุขของคนทำำงานในมิิติินี้้� พิิจารณาจากประเด็็นคำำถามเกี่�ยวกัับการได้้มีีเวลาอยู่่�กัับ ครอบครัวั เพียี งพอ การมีโี อกาสทำำกิิจกรรม (ออกกำำลัังกาย ทำำบุุญ ซื้อ� ของ ฯลฯ) ร่ว่ มกัันกัับคนใน ครอบครััว และความสุุขที่�มีกี ัับครอบครััวโดยรวม 46 รายงานการสำำรวจคุุณภาพชีีวิิตฯ พ.ศ. 2563

ในมิิติิครอบครัวั ดีี หรืือ Happy Family คนทำำงานในภาพรวม มีคี ะแนนความสุุขเท่า่ กับั 59.9 คะแนน สููงเป็็นอัันดับั 5 จาก 9 มิิติิความสุุขของคนทำำงานที่�วััดด้ว้ ย HAPPINOMETER จำำแนกตามลัักษณะทั่�วไปของคนทำำงาน (ตาราง 8) พบว่่า คนทำำงานเพศหญิิงมีีคะแนน ความสุขุ ในมิติ ิินี้้ส� ููงกว่่าคนทำำงานเพศชายที่� 60.6 คะแนน และ 58.9 คะแนน ตามลำำดับั ขณะที่�คน ทำำงานเพศทางเลืือกมีคี ะแนนความสุขุ ที่ต� ่ำ�ำ� กว่า่ อย่า่ งชัดั เจนที่เ� พียี ง 53.3 คะแนน ภาคเหนืือเป็น็ ภูมู ิภิ าค ที่�คนทำำงานมีคี ะแนนความสุขุ สููงที่�สุุด 64.8 คะแนน ตามมาด้ว้ ยภาคใต้้ และภาคตะวัันออกเฉียี งเหนืือ (63.4 และ 62.8 คะแนน ตามลำำดัับ) ขณะที่ค� นทำำงานในกรุุงเทพฯ และภาคกลางมีีคะแนนความสุุข ที่�ค่่อนข้้างต่ำำ�� กว่่าคนทำำงานในภููมิภิ าคอื่น่� อยู่�ที่� 59.9 และ 58.5 คะแนน ตามลำำดับั คนทำำงานที่ม� ีีอายุุ ค่อ่ นข้า้ งสูงู ในรุ่�นประชากร Baby Boomer มีคี ะแนนความสุขุ ในมิติ ิคิ รอบครัวั ดีสี ูงู ที่ส� ุดุ 67.0 คะแนน ขณะที่�คนทำำงานในรุ่�น Gen X มีีคะแนนความสุุขต่ำ�ำ� กว่่าอยู่�ที่� 63.7 คะแนน และต่ำ�ำ� ที่่ส� ุุด ในคนทำำงาน รุ่�น Gen Y ซึ่ง� มีีคะแนนเท่่ากัับ 58.0 คะแนน ด้้านสถานภาพสมรส คนทำำงานที่�มีีสถานภาพแต่่งงานและอยู่่�ร่่วมกััน มีีคะแนนความสุุข ในมิิตินิ ี้้�สููงกว่า่ คนทำำงานที่�มีสี ถานภาพสมรสอื่่น� อย่่างชััดเจน โดยมีคี ะแนนความสุุขอยู่�ที่� 65.8 คะแนน ขณะที่ค� นทำำงานที่ม� ีสี ถานภาพแต่ง่ งานแต่ไ่ ม่ไ่ ด้อ้ ยู่่�ด้ว้ ยกันั มีคี ะแนนความสุขุ ต่ำ��ำ ที่่ส� ุดุ เพียี ง 50.2 คะแนน ซึ่�งต่ำ��ำ กว่่าคนทำำงานที่ �มีีสถานภาพโสดที่่�มีีคะแนนความสุุข 56.0 คะแนน คนทำำงานที่ �จบการศึึกษา ระดัับสููงกว่่าปริิญญาตรีีมีีความสุุขในมิิติิครอบครััวดีีสููงที่�สุุด 64.3 คะแนน ตามมาด้้วยคนทำำงาน ที่�จบการศึึกษาระดัับประถมศึึกษาหรืือต่ำ�ำ�กว่่า (61.2 คะแนน) และระดัับปริญิ ญาตรีี (61.1 คะแนน) ขณะที่�คนทำำงานที่�จบการศึึกษาระดัับมััธยมศึึกษาตอนปลาย หรืือปวช. มีีคะแนนความสุุขต่ำ�ำ� ที่่�สุุด ที่� 57.0 คะแนน รายงานการสำำรวจคุุณภาพชีีวิิตฯ พ.ศ. 2563 47

เกี่�ยวกัับลัักษณะงาน คนทำำงานด้้านบริิหารมีีคะแนนความสุุขสููงที่ �สุุด (63.4 คะแนน) ตามมาด้้วยคนทำำงานสำำนัักงาน (62.4 คะแนน) และงานด้้านการบริิการ (60.4 คะแนน) โดยคน ทำำงานด้้านการผลิิตมีีคะแนนความสุุขต่ำ�ำ�ที่่�สุุด (56.6 คะแนน) ประเภทอุุตสาหกรรมที่�คนทำำงานมีี คะแนนความสุุขในมิิติิครอบครััวดีีสููงที่�สุุด 3 อัันดัับแรก ได้้แก่่ K กิิจกรรมทางการเงิินและการประกััน ภััย (70.6 คะแนน) P การศึึกษา (67.2 คะแนน) J ข้้อมููลข่่าวสารและการสื่�่อสาร (63.2 คะแนน) ตามลำำดัับ และประเภทอุุตสาหกรรมที่ �คนทำำงานมีีคะแนนความสุุขต่ำำ��ที่่�สุุด 3 อัันดัับแรก ได้้แก่่ C การผลิิต (56.8 คะแนน) H การขนส่่งและสถานที่ �เก็็บสิินค้้า (57.4 คะแนน) และ S กิิจกรรม บริิการด้้านอื่่�น ๆ (57.6 คะแนน) ตามลำำดัับ ในด้้านประเภทการจ้้างงาน คนทำำงานในลัักษณะบางช่่วงเวลา ตามผลงาน หรืือจ้้างเหมา มีีคะแนนความสุุขในมิิติิครอบครััวดีีสููงที่�สุุด 64.0 คะแนน ตามมาด้้วยคนทำำงานที่ �มีีประเภท การจ้า้ งงานเป็น็ แบบประจำำ (60.4 คะแนน) ตามสัญั ญาจ้า้ ง (58.8 คะแนน) และรายวันั (57.7 คะแนน) ตามลำำดัับ สำำหรัับอายุุงาน พบว่่าคะแนนความสุุขมีีแนวโน้้มเพิ่่�มขึ้�นตามอายุุงานของคนทำำงาน โดย คนทำำงานที่�มีีอายุุงาน 10 ปีีขึ้�นไป มีีคะแนนความสุุขสููงที่�สุุด 64.2 คะแนน ขณะที่�คนทำำงาน อายุุงานน้้อยกว่่า 1 ปีี มีีคะแนนความสุุขค่่อนข้้างต่ำำ��ที่่� 57.2 คะแนน ขนาดขององค์์กรไม่่มีี ความสััมพัันธ์์ชััดเจนกัับคะแนนความสุุขในมิิติิครอบครััวดีี โดยคนทำำงานในองค์์กรขนาดค่่อนข้้าง เล็็ก 1-50 คน มีีคะแนนความสุุข 61.8 คะแนน คนทำำงานในองค์์กรขนาดใหญ่่ 201-500 คน มีีคะแนนความสุุขค่่อนข้้างต่ำ�ำ�กว่่าที่ � 58.2 คะแนน ใกล้้เคีียงกัับคนทำำงานในองค์์กรขนาดค่่อนข้้าง ใหญ่่มาก 1,001 คนขึ้�นไป (58.5 คะแนน) แต่่ขณะเดีียวกัันคนทำำงานในองค์์กรขนาด 51-200 คน และ 501-1,000 คน ก็็มีีค่่าคะแนนความสุุขใกล้้เคีียงกัันอยู่�ในช่่วง 60.1-60.3 คะแนน จำำแนก ตามภาคการจ้้างงาน คนทำำงานในสถาบัันการศึึกษามีีคะแนนความสุุขสููงที่�สุุด 69.2 คะแนน ตามมาด้้วยคนทำำงานในหน่่วยงานรััฐวิิสาหกิิจ (68.5 คะแนน) หน่่วยงานภาครััฐ (62.4 คะแนน) และหน่่วยงานภาคเอกชนที่ � (58.5 คะแนน) ตามลำำดัับ คะแนนความสุุขในมิิติิครอบครััวดีีมีีแนวโน้้มเพิ่่�มขึ้ �นตามระดัับรายได้้ต่่อเดืือนที่ �สููงขึ้ �นของ คนทำำงาน โดยคนทำำงานที่ �มีีรายได้้ต่่อเดืือน 30,001 บาทขึ้้�นไป มีีคะแนนความสุุข 64.0 คะแนน ขณะที่�คนทำำงานที่�มีีรายได้้ต่่อเดืือนในช่่วง 10,001-20,000 บาท มีีคะแนนความสุุข 57.4 คะแนน อย่่างไรก็็ตาม คนทำำงานที่�มีีรายได้้ต่่อเดืือนไม่่เกิิน 10,000 บาท กลัับพบว่่ามีีคะแนนความสุุข ที่�ค่่อนข้้างสููงที่� 61.3 คะแนน 48 รายงานการสำำรวจคุุณภาพชีีวิิตฯ พ.ศ. 2563