หน่วยที่ 4

การบญั ชีเบ้อื งตน้ 1 Basic Accounting 1 หน่วยท่ี 4 สมดุ รายวนั ทวั่ ไป ครูศรดุ า คงมเี งนิ แผนกวชิ าการบญั ชี วทิ ยาลยั เทคนิคลพบรุ ี

ความหมายของสมดุ รายการขน้ั ตน้ สมดุ รายการขนั้ ตน้ (Book of Original Entry) หรอื สมดุ รายวนั ทวั่ ไป (General Journal) หมายถงึ สมดุ บญั ชเี ลม่ แรก (มหี ลายเลม่ ) ทม่ี ไี วส้ าหรบั บนั ทกึ รายการคา้ ทเ่ี กดิ ข้นึ โดยบนั ทกึ ช่อื บญั ชี พรอ้ มจานวนเงนิ ดา้ นเดบติ และเครดติ หลงั จากทไ่ี ดผ้ ่านการวเิ คราะหข์ นั้ สุดทา้ ยไวแ้ ลว้ จงึ นารายการผ่านไปสมดุ บญั ชแี ยกประเภทขนั้ ต่อไปดว้ ย

สมดุ รายการขน้ั ตน้ มี 2 ประเภท 1. สมดุ รายวนั เฉพาะ (Special 2. สมดุ รายวนั ทวั่ ไป (General Journal) เหมาะสาหรบั กจิ การซ้อื ขาย Journal) เป็นสมดุ ทใ่ี ชบ้ นั ทกึ รายการ สนิ คา้ และเป็นกจิ การขนาดใหญ่ ไดแ้ ก่ ขนั้ ตน้ ไดท้ กุ เรอ่ื ง 1.1 สมดุ รายวนั รบั เงนิ 1.2 สมดุ รายวนั จ่ายเงนิ 1.3 สมดุ รายวนั ซ้อื 1.4 สมดุ รายวนั ขาย 1.5 สมดุ รายวนั รบั คนื สนิ คา้ 1..6 สมดุ รายวนั ส่งคนื สนิ คา้

ในเน้ือหาวชิ าการบญั ชีเบ้อื งตน้ 1 ครูจะกลา่ วถงึ เฉพาะสมดุ รายวนั ทวั่ ไปเพยี งเลม่ เดยี วนะคะ่ เดก็ ๆ

รูปแบบของสมดุ รายวนั ทวั่ ไป      สว่ นต่าง ๆ ของสมดุ รายวนั ทวั่ ไป มดี งั น้ี - หมายเลข (1) คาวา่ สมดุ รายวนั ทวั่ ไป - หมายเลข (2) หนา้ ของสมดุ รายวนั ทวั่ ไปใชเ้รยี งลาดบั หนา้ ทบ่ี ญั ชี - หมายเลข (3) ช่องวนั เดอื น ปี ใชบ้ นั ทกึ รายการคา้ ตามลาดบั ก่อนหลงั ทเ่ี กดิ ข้นึ - หมายเลข (4) ช่องรายการทใ่ี ชบ้ นั ทกึ ช่อื บญั ชที เ่ี ดบติ บญั ชที เ่ี ครดติ และคาอธบิ ายรายการ

รูปแบบของสมดุ รายวนั ทวั่ ไป       สว่ นต่าง ๆ ของสมดุ รายวนั ทวั่ ไป มดี งั น้ี - หมายเลข (5) ช่องเลขทบ่ี ญั ชใี ชบ้ นั ทกึ เลขทบ่ี ญั ชที เ่ี ดบติ และเครดติ ตามหมวดทใ่ี หไ้ วใ้ น สมดุ รายวนั ทวั่ ไป - หมายเลข (6) ช่องจานวนเงนิ ทเ่ี ดบติ ใชบ้ นั ทกึ จานวนเงนิ ดา้ นเดบติ - หมายเลข (7) ช่องจานวนเงนิ เครดติ ใชบ้ นั ทกึ จานวนเงนิ เครดติ - หมายเลข (8) คาอธบิ ายรายการและขดี เสน้ ใต้

การจดั ผงั บญั ชี ผงั บญั ชี (Chart of Account) คอื การจดั บญั ชแี ยกประเภทออกเป็นหมวดหมู่ และกาหนดเลขทบ่ี ญั ชอี ย่างมรี ะบบตามมาตรฐาน เพอ่ื ประโยชนใ์ นการอา้ งองิ และคน้ หา ภายหลงั การกาหนดเลขทบ่ี ญั ชแี บง่ ออกเป็น 5 หมวด หมวดท่ี 1 คอื หมวดสนิ ทรพั ย์ กาหนดเลขทบ่ี ญั ชนี าหนา้ ดว้ ยเลข 1 หมวดท่ี 2 คอื หมวดหน้ีสนิ กาหนดเลขทบ่ี ญั ชนี าหนา้ ดว้ ยเลข 2 หมวดท่ี 3 คอื หมวดส่วนของเจา้ ของ กาหนดเลขทบ่ี ญั ชนี าหนา้ ดว้ ยเลข 3 หมวดท่ี 4 คอื หมวดรายได้ กาหนดเลขทบ่ี ญั ชนี าหนา้ ดว้ ยเลข 4 หมวดท่ี 5 คอื ค่าใชจ้ ่าย กาหนดเลขทบ่ี ญั ชนี าหนา้ ดว้ ยเลข 5

วธิ กี ารกาหนดเลขท่บี ญั ชี การกาหนดเลขทบ่ี ญั ชใี หก้ าหนดตามรายการคา้ ทเ่ี กดิ ข้นึ ก่อนหลงั โดยยดึ หมวดบญั ชเี ป็นหลกั กจิ การขนาดใหญ่จะกาหนดเลขทบ่ี ญั ชี 3 หลกั กจิ การขนาดเลก็ จะกาหนดเลขทบ่ี ญั ชี 2 หลกั 000 หลกั แรกหมวดบญั ชี หลกั ทส่ี องเป็นศูนย์ หลกั ทส่ี ามแสดงลาดบั ท่ี ไมม่ คี วามหมาย

ตวั อย่างการกาหนดเลขท่บี ญั ชี 1. หมวดสนิ ทรพั ย์ นาหนา้ ดว้ ยเลข 1 การกาหนดเลขทบ่ี ญั ชใี หก้ าหนดตามสภาพคลอ่ ง กลา่ วคอื บญั ชใี ดทส่ี ามารถเปลย่ี นเป็นเงนิ สดไดเ้รว็ ทส่ี ดุ จะจดั เป็นลาดบั แรก ตวั อย่าง ช่ือบญั ชี เลขทบ่ี ญั ชี เงนิ สด 101 เงนิ ฝากธนาคาร 102 ลูกหน้ี 103 วสั ดสุ านกั งาน 104 ทด่ี นิ 105 อาคาร 106 อปุ กรณ์ 107

ตวั อย่างการกาหนดเลขท่บี ญั ชี 2. หมวดหน้ีสนิ นาหนา้ ดว้ ยเลข 2 การกาหนดเลขทบ่ี ญั ชใี หก้ าหนดตามสภาพคลอ่ ง ของ การจ่ายชาระหน้ี บญั ชไี หนจ่ายไดเ้รว็ ทส่ี ดุ จดั ไวเ้ป็นลาดบั ท่ี 1 ตวั อย่าง ช่ือบญั ชี เลขท่บี ญั ชี เจา้ หน้ี – นายเก่ง 201 เจา้ หน้ี – นายดี 202 เจา้ หน้ี – นายมสี ุข 203 204 เงนิ เบกิ เกนิ บญั ชี 205 เงนิ กู้

ตวั อย่างการกาหนดเลขท่บี ญั ชี 3. หมวดสว่ นของเจา้ ของ นาหนา้ ดว้ ยเลข 3 กาหนดตามลาดบั บญั ชี บญั ชไี หนบนั ทกึ ก่อนจดั ไวเ้ป็นลาดบั ท่ี 1 แลว้ กาหนดเลขทบ่ี ญั ชตี ่อ ๆ มาตามลาดบั ทบ่ี นั ทกึ ไว้ ตวั อย่าง ช่ือบญั ชี เลขท่บี ญั ชี ทนุ -นายมสี ุข 301 ถอนใชส้ ว่ นตวั 302 กาไรขาดทนุ 303

ตวั อย่างการกาหนดเลขท่บี ญั ชี 4. หมวดรายได้ นาหนา้ ดว้ ยเลข 4 กาหนดตามลาดบั บญั ชี บญั ชไี หนบนั ทกึ ก่อนจดั ไว้ เป็นลาดบั ท่ี 1 แลว้ กาหนดเลขทบ่ี ญั ชตี ่อ ๆ มาตามลาดบั ทบ่ี นั ทกึ ไว้ ตวั อย่าง ช่ือบญั ชี เลขทบ่ี ญั ชี รายไดค้ ่าบรกิ าร 401 รายไดค้ ่าเช่า 402 รายไดค้ ่านายหนา้ 403 รายไดเ้บด็ เตลด็ 404 รายไดค้ ่าโฆษณา 405

ตวั อย่างการกาหนดเลขท่บี ญั ชี 5. หมวดคา่ ใชจ้ า่ ย นาหนา้ ดว้ ยเลข 5 กาหนดตามลาดบั บญั ชี บญั ชไี หนบนั ทกึ ก่อนจดั ไว้ เป็นลาดบั ท่ี 1 แลว้ กาหนดเลขทบ่ี ญั ชตี ่อ ๆ มาตามลาดบั ทบ่ี นั ทกึ ไว้ ตวั อย่าง ช่ือบญั ชี เลขทบ่ี ญั ชี ค่าเช่ารา้ น 501 ค่าโฆษณา 502 ค่าเบ้ยี ประกนั ภยั 503 ค่านา้ ค่าไฟ 504 เงนิ เดอื น 505

วธิ กี ารบนั ทกึ รายการคา้ ในสมดุ รายวนั ทวั่ ไป       คาอธิบายรายการ (5) วธิ กี ารบนั ทกึ รายการคา้ ในสมดุ รายวนั ทวั่ ไป 1. เขยี นคาวา่ สมดุ รายวนั ทวั่ ไปไวต้ รงกลางทกุ ครงั้ ทข่ี ้นึ หนา้ ใหม่ 2. เขยี นหนา้ สมดุ รายวนั ทวั่ ไปเพอ่ื ใชเ้ รยี งตามลาดบั รายการคา้ ในการอา้ งองิ 3. เขยี น พ.ศ. .... ตามดว้ ยเดอื นและวนั ท่ี ตามลาดบั ก่อนหลงั 4. เขยี นชอ่ื บญั ชเี ดบติ ใหช้ ดิ เสน้ วนั ทใ่ี นช่องรายการ แลว้ ใสจ่ านวนเงนิ ในช่องเดบติ เขยี นช่อื บญั ชดี า้ นเครดติ ในช่องรายการใหเ้ย้อื งประมาณ 2 ซม. แลว้ ใส่จานวนเงนิ ในช่องเครดติ 5. เขยี นคาอธบิ ายรายการจากรายการคา้ สน้ั ๆ ใหไ้ ดใ้ นความ 6. ใส่เลขทบ่ี ญั ชตี ามหมวดบญั ชที เ่ี รยี นมา

รายการเปิดบญั ชี รายการเปิดบญั ชี หมายถงึ รายการแรกหรอื รายการวนั ท่ี 1 ของเดอื นในการ บนั ทกึ สมดุ รายวนั ทวั่ ไปแต่ตอ้ งเป็นรายการลงทนุ เทา่ นน้ั แบง่ การบนั ทกึ บญั ชอี อกเป็น 2 กรณี คอื กรณีท่ี 1 การลงทนุ ครง้ั แรก กรณีท่ี 2 เรม่ิ รอบระยะเวลาใหม่ (งวดบญั ชใี หม)่

รายการเปิดบญั ชี กรณีท่ี 1 การลงทนุ ครง้ั แรก วธิ กี ารบนั ทกึ บญั ชดี งั น้ี 1.1 นาเงนิ สดมาลงทนุ อย่างเดยี ว ตวั อย่าง 1 เมษายน 2563 นายดี นาเงนิ สดมาลงทนุ 50,000 บาท

รายการเปิดบญั ชี กรณีท่ี 1 การลงทนุ ครง้ั แรก วธิ กี ารบนั ทกึ บญั ชดี งั น้ี 1.2 นาเงนิ สดและสนิ ทรพั ยอ์ น่ื มาลงทนุ ตวั อย่าง 1 เมษายน 2563 นายดี นาเงนิ สด 50,000 บาท วสั ดุสานกั งาน 5,000 บาท อาคาร 500,000 บาท มาลงทนุ

รายการเปิดบญั ชี กรณีท่ี 1 การลงทนุ ครง้ั แรก วธิ กี ารบนั ทกึ บญั ชดี งั น้ี 1.3 นาเงนิ สด สนิ ทรพั ยอ์ น่ื และหน้สี นิ มาลงทนุ ตวั อย่าง 1 เมษายน 2563 นายดี นาเงนิ สด 50,000 บาท วสั ดุสานกั งาน 5,000 บาท อาคาร 500,000 บาท เงนิ กู้ 200,000 มาลงทนุ

รายการเปิดบญั ชี กรณีท่ี 2 เรม่ิ รอบระยะเวลาใหม่ (งวดใหม่) หมายถงึ ช่วงระยะเวลาหน่งึ เวลาใดทต่ี อ้ งแสดงผล การดาเนนิ งาน และฐานะทางการเงนิ ของกจิ การโดยนายอดคงเหลอื ของบญั ชตี ่าง ๆ จากการ ดาเนินงานงวดทผ่ี ่านมาแลว้ นามาบนั ทกึ รายการสมดุ รายวนั ทวั่ ไปเหมอื นการลงทนุ ครง้ั แรกโดย บนั ทกึ แบบรวม ตวั อย่าง 1 มกราคม 2563 รา้ นมสี ุขบรกิ ารมยี อดคงเหลอื ยกมา ดงั น้ี เงนิ สด 30,000 บาท เงนิ ฝากธนาคาร 50,000 บาท ลูกหน้ี 25,000 บาท อาคาร 200,000 บาท เจา้ หน้ี 8,500 บาท ทนุ -มสี ุข 296,500 บาท

วธิ กี ารบนั ทกึ บญั ชี

วธิ กี ารบนั ทกึ บญั ชีรายการคา้ ปกตอิ น่ื ๆ ตวั อย่าง วนั ท่ี 5 พฤษภาคม 2563 กจิ การซ้อื วสั ดุสานกั งาน 3,000 บาทเป็นเงนิ สด ผลการวเิ คราะห์ สนิ ทรพั ยเ์ พม่ิ วสั ดุสานกั งาน 3,000 เดบติ สนิ ทรพั ยล์ ด เงนิ สด 3,000 เครดติ

วธิ กี ารบนั ทกึ บญั ชีรายการคา้ ปกตอิ น่ื ๆ ตวั อยา่ ง วนั ท่ี 8 พฤษภาคม 2563 กจิ การรบั รายไดค้ ่าบรกิ าร 2,000 บาท ผลการวเิ คราะห์ สนิ ทรพั ยเ์ พม่ิ เงนิ สด 2,000 เดบติ สว่ นของเจา้ ของเพม่ิ รายไดค้ ่าบรกิ าร 2,000 เครดติ

เรยี นจบแลว้ อย่าลมื ทาใบงานนะคะ่