ภมู ปิ ญั ญาทอ้ งถน่ิ อาเภอบางคลา้ หมวกก้ยุเล้ ้ยเล
หมวกกยุ เลย้ หรอื โก่ยโลย้ ก่ยุ เละ หรอื หมวกเจก๊ เป็นงานจกั สานทส่ี บื ทอดกนั มาจากบรรพบรุ ุษคนจนี ทม่ี าตงั้ รกรากทาสวนทาไร่ในพ้นื ทจ่ี งั หวดั ฉะเชงิ เทรา โดยเฉพาะในพ้นื ทแ่ี ถวเกาะลดั ในอาเภอบางคลา้ นยิ มใส่เพอ่ื กนั แดดกนั ฝนเวลา ทาสวนหรือพายเรือ เป็นการใชว้ สั ดทุ ม่ี อี ยู่ใกลต้ วั มาใชป้ ระโยชน์ หมวกกุยเลย้
หมวกทรงกลมปลายแหลม ปีกกวา้ ง เป็น อปุ กรณค์ ู่กายใส่บงั แดด บงั ฝน ของ เกษตรกรชาวสวน ทามาจากไมไ้ ผ่ สานกบั ใบไผ่ ใชเ้ปลอื กตน้ คลา้ ทาเป็นจกุ ดา้ นบน มกี ารทานา้ ยากนั ซมึ พรอ้ มกบั เคลอื บเงา เพอ่ื ใหก้ นั นา้ และไมข่ ้นึ รา
หมวกกยุ เลย้ จะประกอบดว้ ยไมไ้ ผ่ ใบไผ่ กระดาษกระสอบสนี า้ ตาล และตน้ คลา้ มหี ลายขนาด คอื ใหญ่ (17.5 น้ิว) กลาง (16.5 น้วิ ) เลก็ (14.5 น้ิว) มกั นยิ มใชท้ วั่ ไปคอื ขนาดกลาง นอกจากนนั้ ยงั มขี นาดเลก็ จวิ๋ ไวใ้ ชเ้ป็นของทร่ี ะลกึ ดว้ ย
เป็นภูมปิ ญั ญาดา้ นหตั ถกรรม ของชาวสวนคน จนี บนเกาะลดั ทส่ี บื ทอดกนั มาจากรุ่นสู่รุ่น จาก งานสานเพอ่ื ใชเ้อง ไดม้ กี ารตง้ั กลมุ่ ผลติ หมวกกยุ้ เลย้ ข้นึ เพอ่ื จาหน่าย จนสามารถควา้ ผลติ ภณั ฑโ์ อทอป 4 ดาว ของจงั หวดั ฉะเชงิ เทรา มาครอง และสรา้ งศูนยก์ ารเรยี นรูข้ ้นึ เผยแพร่ การทาหมวกกยุ้ เลย้ ใหค้ นภายนอกไดร้ บั รู้ เพอ่ื ใหภ้ มู ปิ ญั ญาลา้ ค่าน้ีคงอยู่ต่อไป
จากทส่ี านหมวกทาข้นึ เพอ่ื ใชส้ อยกนั ใน ครอบครวั ปจั จบุ นั ชมุ ชนตาบลปากนา้ และในพ้นื ทเ่ี กาะลดั อ. บางคลา้ จ. ฉะเชงิ เทรา เป็นกลมุ่ หลกั ทย่ี งั มกี ารสบื ทอดการสานหมวกกยุ เลย้ จดั ตง้ั เป็นกลมุ่ จกั สานหมวกกยุ เลย้ เพอ่ื สรา้ งรายได้ ใหก้ บั ครอบครวั จดั เป็นผลติ ภณั ฑห์ น่งึ ตาบลหน่งึ ผลติ ภณั ฑข์ องตาบลปากนา้ สามารถหาซ้อื ไดต้ ามแหลง่ ทอ่ งเทย่ี วทวั่ ไป ในพ้นื ทจ่ี งั หวดั ฉะเชงิ เทรา เช่น ตามวดั ต่างๆ ทส่ี าคญั , ตลาดนา้ บางคลา้ เป็นตน้
วธิ ีการทาหมวกกยุ เลย้ เป็นภูมปิ ญั ญาดา้ นหตั ถกรรมนาขไมอไง้ ผชน่ าววลสมวานจกัคเปน็นเสน้ ตอกตามขนาดท่ี จนี บนเกาะลดั ทส่ี บื ทอดกนั ตมอ้างจกาากรรนุ่นามสาู่รนุ่นานจเปา็นกโครงฝาหมวกดา้ นนอก งานสานเพอ่ื ใชเ้อง ไดม้ กีแาลระตโคงั้ รกงฝลามุ่ หผมลวกติ ดา้ นใน ดว้ ยการข้นึ โครงบน หุ่นหรอื แบบ โดยเร่มิ จากสว่ นแหลมปลายยอด หมวกกยุ้ เลย้ ข้นึ เพอ่ื จาหนข่าอยงหจมนวสกากม่อนารจถนคแวผา้ก่ ลมออกไปเป็นปีกหมวก ผลติ ภณั ฑโ์ อทอป 4 ดาว ขอซงง่ึจกงัาหรสวาดันฉโคะรเงชฝงิ าเดทา้รนานอกจะตาละเอยี ดกว่า มาครอง และสรา้ งศูนยก์ ารเโรคียรงนฝราูขด้ ้นาึ นใเนผตยาแจะพหรย่ าบกวา่ แต่กจ็ ะแขง็ แรง การทาหมวกกยุ้ เลย้ ใหค้ นกภวา่าตย่อนกอารกใชไดง้ ารน้ บัตรดั ูก้ ระสอบกระดาษสนี า้ ตาล เพอ่ื ใหภ้ ูมปิ ญั ญาลา้ ค่าเปน็น้ีคเสงนอ้ แยถู่ตบ่อกไวปา้ งๆ แช่นา้ พรอ้ มใบไผ่ตง นาฝา โครงหมวกดา้ นนอกวางหงายลงในกระถาง แลว้ นาเสน้ แถบกระดาษถงุ ทแ่ี ช่นา้ จนอ่อนตวั ปิดกรุบนโครงฝาหมวกจนรอบ
แลว้ นาใบไผ่ตงปิดทบั บนกระดาษอกี ชนั้ หน่ึง (เป็นชนั้ ทท่ี าใหห้ มวกกนั ฝนไดด้ )ี นาฝาโครงหมวกดา้ นใน วางหงายประกบซอ้ นทบั บนชน้ั ไมไ้ ผ่ แลว้ รอ้ ยตอกคลา้ ยดึ โครงฝาหมวกทงั้ สองดา้ นเขา้ ดว้ ยกนั นาหมวกทไ่ี ดม้ าเขา้ ขอบ โดยใชต้ อกถกั ใหร้ อบ เกบ็ ยอดหมวกโดยนาใบไผ่ 2 ใบ วางไขวแ้ ลว้ พบั งอเป็นรูปกรวยสวมครอบสว่ นแหลม จากนน้ั ใชต้ อกคลา้ ถกั คลมุ อกี ชน้ั หน่งึ ทใ่ี ชต้ อกคลา้ ทด่ี า้ นบนปลายหมวกเพราะคลา้ มี ความเหนียวและแขง็ แรงคงทนกวา่ ไผท่ านา้ มนั ยางทงั้ ดา้ นนอกและดา้ นในใหท้ วั่ เพอ่ื ความคงทนสวยงาม
Search
Read the Text Version
- 1 - 12
Pages: