mix

รวมสุภาษติ -คาพงั เพย-สานวนไทยก|ข|ค|ฆ|ง|จ|ฉ|ช|ซ|ฌ|ญ|ฎ|ฏ|ฐ|ฑ|ฒ|ณ|ด|ต|ถ |ท||ธ |น| บ|ป| ผ| ฝ|พ|ฟ|ภ| ม|ย| ร|ฤ |ล|ฦ| ว| ศ|ษ |ส|ห |ฬ| อ| ฮ|ความหมายสานวน หมายถงึ ถอ้ ยคาที่เรยี บเรียงดว้ ยความคมคายสละสลวย ใชพ้ ดู สอ่ื สารกนั มีความหมายเป็ นนัย กนิ ความลกึ ซงึ้ แตเ่ ป็ นท่ีเขา้ ใจกนั แพรห่ ลาย ถอ้ ยคาท่ีเรียบเรียงไวจ้ ะสลบั ท่หี รือตัดทอนไมไ่ ด ้ เช่น หัวหกกน้ ขวดิ หมูไปไก่มาตนี เท่าฝาหอย ออ้ ยเขา้ ปากชา้ ง ขวานผา่ ซาก ควา้ นา้ เหลว ปั้นนา้ เป็ นตวั ฯลฯคาพงั เพย จะเป็ นคาท่ีกลา่ วกลางไวใ้ หต้ ีความหมายเขา้ กับเรอ่ื ง มีความหมายทานองตชิ ม การเปรยี บเทียบและใหข้ อ้ คดิ ในการปฏบิ ตั ิ เชน่ คางคกขน้ึ วอ กระต่ายต่นื ตมู เห็นชา้ งขี้ อยา่ ขต้ี ามชา้ ง ไก่งามเพราะขน คนงามเพราะแตง่ นา้ พงึ่ เรือเสอื พงึ่ ป่ าสภุ าษติ หมายถงึ ถอ้ ยคาทก่ี ลา่ วเป็ นทานองใหข้ อ้ คดิ คติ สง่ั สอน เพอื่ ใหก้ ระทาความดแี ละละเวน้ ความช่วั เช่นความพยายามอยทู่ ่ไี หน ความสาเรจ็ อยทู่ ่นี ั่น ฝนทงั่ ใหเ้ ป็ นเขม็ ทาดไี ดด้ ี ทาชั่วไดช้ ่วั อยา่ ชงิ สกุ ก่อนห่าม อยา่ เหน็กงจกั รเป็ นดอกบวั กงเกวยี นกงกรรม รักวัวใหผ้ กู รกั ลูกใหต้ ีขอ้ สงั เกต โดยทัว่ ไปสานวนจะมคี วามหมายครอบคลุมถงึ สุภาษิต สุภาษติ คาพงั เพย จงึ ยากท่จี ะแยกกนั ได ้เดด็ ขาดรวมสุภาษติ -คาพงั เพย-สานวนไทยก|ข|ค|ฆ|ง|จ|ฉ|ช|ซ|ฌ|ญ|ฎ|ฏ|ฐ|ฑ|ฒ|ณ|ด|ต|ถ| ท||ธ |น|บ|ป|ผ|ฝ|พ| ฟ|ภ|ม|ย|ร| ฤ|ล|ฦ|ว| ศ|ษ|ส|ห|ฬ|อ| ฮ|หมวด กกบในกะลาครอบ ผมู ้ ีความรูแ้ ละประสบการณ์นอ้ ย เหมอื นกบท่ีถูกกะลาครอบไว ้ แต่สาคัญตนวา่ มีความรู ้กระต่ายตืน่ ตูม มาก เพราะมองเห็นเพยี งกะลาแคบๆกระตา่ ยหมายจันทร์ อาการทต่ี ื่นตกใจงา่ ยโดยไม่ทนักลง้ิ ครกขน้ึ เขาก่อเเลว้ ตอ้ งสาน ผชู ้ ายทีห่ มายปองกบั ผหู ้ ญงิ มีฐานะสงู กว่า ทางานที่ยากเกนิ ความสามารถของตน เรม่ิ อะไรเเลว้ ตอ้ งทาต่อใหเ้ สรจ็

กาขดี้ ีกว่ากาตด ไดบ้ า้ งดีกวา่ ไมไ่ ดอ้ ะไรเลยกงิ่ ทองใบหยก เหมาะสมกันในทุกดา้ นกนิ ท่ีลบั ไขที่แจง้ เปิดเผยเรื่องทท่ี ากนั ในที่ลบัเกีย่ วแฝกมุงป่ า ทาอะไรเกนิ กาลงั ความสามารถของตัวเองใกลเ้ กลอื กนิ ด่าง มองขา้ มหรือไม่รคู ้ ่าของดีท่ีอยใู่ กลต้ วั ซงึ่ จะเป็ นประโยชนแ์ กต่ นเองไกเ่ หน็ ตนี งู งูเห็นนมไก่ คนที่รคู ้ วามลับของกนั และกนัหมวด ข ทาอะไรแลว้ ผลรา้ ยกลับมาสตู่ นเอง อาหารขัดสนขวา้ งงูไม่พน้ คอ ตา่ งก็จัดจา้ นพอ ๆ กัน, ตา่ งก็มีอารมณร์ อ้ นพอ ๆ กนั ต่างไม่ยอมลดละกนัขา้ วยากหมากแพง ลงทนุ มากแตไ่ ดผ้ ลนดิ หนอ่ ยขงิ ก็รา ขา่ ก็แรง คนที่มฐี านะดแี ตไ่ ม่เคยแบง่ ของใหใ้ ครเลยขชี่ า้ งจับต๊กั แตน ขน้ึ ถงึ ตาแหน่งสูงสดุ , หมดทางเจรญิ ตอ่ ไปข้ไี ม่ใหห้ มากนิ ทางานเกนิ ความสามารถของตนนเองขน้ึ ตน้ ไมส้ ดุ ยอด ทาคุณต่อเขาแลว้ คดิ รา้ ยภายหลงัเข็นครกขน้ึ เขาเขยี นดว้ ยมอื ลบดว้ ยตนีหมวด คคนดผี คี มุ ้ คนทาดีย่อมไมม่ ีภยัคนรกั เทา่ ผนื หนัง คนชังเทา่ ผนื เสอื่ คนรกั มีนอ้ ย คนชงั มีมากคลมุ ถุงชน การสมรสทจ่ี ัดขนึ้ ดว้ ยความเหน็ ชอบของผใู ้ หญ่โดยคบู่ า่ วสาวไม่สมคั รใจความรทู ้ ่วมหวั เอาตัวไมร่ อด มีความรูม้ ากแตไ่ มร่ ูจ้ กั ใชค้ วามรูใ้ หเ้ ป็ นประโยชน์คางคกขน้ึ วอ คนที่มีฐานะตา่ ตอ้ ย พอไดด้ ีก็มักแสดงกรยิ าอวดดีลืมตวั

คบื ก็ทะเล ศอกกท็ ะเล อย่าไวใ้ จสงิ่ ท่จี ะเป็ นอนั ตรายได ้โคแก่ชอบกนิ หญา้ ออ่ น ชายสงู อายทุ ี่ชอบผหู ้ ญงิ รุ่นสาวหมวด ฆ ทาการใหญ่ไม่ควรตระน่ีฆ่าควายอย่าเสียดายพรกิหมวด งงมเข็มในมหาสมุทร คน้ หาสงิ่ ที่ยากจะคน้ หาได ้งานหลวงไมใ่ หข้ าด งานราษฎรไม่ให ้ ทางานไมบ่ กพร่องทงั้ งานสว่ นรวมและส่วนตวัเสยี พวั พนั กันงกู นิ หางโงแ่ ลว้ อยากนอนเตียง โง่แลว้ ไม่เจียมตัววา่ โง่ ไปทาสงิ่ ทต่ี นไมร่ ูไ้ ม่เขา้ ใจหมวด จ คนทช่ี อบทาอะไรเป็ นการสอดแทรกเขา้ ไปยุ่งกบั เร่อื งของผอู ้ ื่นเขา้ จนกระทงั้ กลาย เป็ น เรื่องกบั ตวั เองจนไดเ้ สมอ เรียกวา่ ชอบสอดเขา้ ไปเก่ียวสานวนในปัจจุบันเปลยี่ นไปใช ้แกว่งเทา้ หาเซีย้ น เป็ นว่า ” แกวง่ ปากหาเทา้ ” เสียแลว้ เพอ่ื ใหค้ วามชดั เจนขน้ึ . การทาอะไรควรคดิ กอ่ นทาจับงูขา้ งหาง ทาสง่ิ ท่เี สยี่ งต่ออันตรายจบั งูขา้ งหาง ทากจิ ทีย่ ากมากกว่าหนง่ึ อย่างในเวลาเดยี วกนั จงึ ผดิ พลาดหรือไม่ไดผ้ ลดีเทา่ ท่ีควรจับปลาสองมือ การทาอะไรก็ทาแบบขอไปที จบั เรอื่ งนนั้ เรื่องน้ีมาปนกันเพอ่ื ใหส้ าเรจ็ ไปคราวหนง่ึจับแพะชนเเกะ แสวงประโยชนโ์ ดยตัวเองไมต่ อ้ งลงทนุจับเสือมอื เปล่า ถา้ เราเจอคนมารงั แกควรทาดกี ับเขาเขา้ ไว ้ใจดสี เู ้ สือ ทใี ครทมี นัน้ามาปลากนิ มดน้าลดมดกนิ ปลาหมวด ช

ชกั แมน่ ้าทัง้ หา้ พดู จาหว่านลอ้ มใหเ้ ชื่อชักหนา้ ไม่ถงึ หลัง ยากจนมากชว่ั ช่างชี ดีช่างสงฆ์ ปล่อยไปตามเร่ืองตามราว ไม่เอาเป็ นธรุ ะชา้ เป็ นการ นานเป็ นคุณ ค่อยๆ คดิ ค่อยๆ ทา ดกี ว่าดว่ นทาชายสามโบสถ์ ผทู ้ ่บี วชแลว้ ศกึ ถงึ 3 หน ใหพ้ ดู เชงิ ตาหนวิ า่ เป็ นคนทไ่ี มน่ ่าคบหมวด ซ ความซอ่ื สัตย์นัน้ กนิ ใช.้ .ไม่มีวนั หมด เพราะเราซอ่ื สัตย์ ถงึ ไม่มี ก็จะมีคนใหค้ วาม ช่วยเหลือเราตลอด แตถ่ า้ เราคดโกง กไ็ ดร้ ับความช่วยเหลอื ครงั้ แรกครงั้ เดยี ว หลงั จากซอื่ กนิ ไมห่ มด คดกนิ ไม่นาน นนั้ ก็ตอ้ งลาบากตลอดไป ทาสงิ่ ใดผดิ เวลาซื้อควายหนา้ นา ซอื้ ผา้ หนา้ ตรษุ คา้ ขายเจรญิซอ้ื งา่ ยขายคล่อง ชายสงู อายทุ ม่ี พี ฤตกิ รรมไม่เหมาะสมกับสุภาพสตรีหมวด ฒ มีทงั้ ดา้ นดแี ละดา้ นเสยี มที งั้ คุณและโทษเฒา่ หัวงู พจิ ารณาเลอื กผหู ้ ญงิ ท่ีจะเป็ นคคู่ รอง พจิ ารณาใหร้ อบคอบหมวด ด ตดั ขาดกนั เดด็ ขาด ไดใ้ หม่ลืมเกา่ดาบสองคม ซ้าเตมิ เมอื่ ผอู ้ ่ืนเพลีย่ งพลา้ ลงดชู า้ งใหด้ หู าง ดนู างใหด้ แู ม่ ไดเ้ กียรต,ิ ไดช้ อ่ื เสียงดตู ามา้ ตาเรอื ไดใ้ หม่ลมื เกา่เด็ดบวั ไม่ไวใ้ ยไดแ้ กงเทนา้ พรกิไดท้ ีข่แี พะไล่ไดห้ นา้ ไดต้ าไดห้ นา้ ลมื หลงั

หมวด ต จาเป็ นตอ้ งยอมเขา้ ไปเกย่ี วขอ้ งดว้ ย ตกอยู่ในที่คับขนั อยา่ งไรกไ็ มเ่ ป็ นอันตรายตกกระไดพลอยโจน แนะนาพรา่ สอนเท่าไรก็ไมไ่ ดผ้ ลตกน้าไมไ่ หล ตกไฟไมไ่ หม ้ จะใหอ้ ะไรแก่ผรู ้ ับ เต็มใจรับอยแู่ ลว้ ไม่ควรถามตักนา้ รดหัวตอ ทาลายใหถ้ งึ ตน้ ตอตักบาตรอยา่ ถามพระ เห็นแกก่ นิ ยอมสนิ้ เปลอื งมากตดั หนามอย่าไวห้ นอ่ ตาหนสิ งิ่ ท่ยี งั ไม่เสรจ็ตามใจปากมากหนี้ตเิ รอื ทงั้ โกลน หมายถงึ ถอยกลบั ไปสู่ความลา้ หลงั ดูเหมอื นรอบคอบ แตไ่ ม่รอบคอบจรงิหมวด ถ หาผลประโยชนส์ ว่ นตนโดยขดุ รดี ผอู ้ ่นืถอยหลงั เขา้ คลอง ท่ดี นิ หรอื เน้ือท่ีเล็กนอ้ ยถีล่ อดตาชา้ ง หา่ งลอดตาเล็น การทาตัวฝกั ใฝ่ อยูท่ งั้ สองฝ่ ายทไี่ ม่คอ่ ยถูกกนั เป็ นความเปรยี บเชงิ ประเทียด การกระทาหมวด ท ของคนท่ไี มจ่ รงิ ใจกบั ใคร มีโอกาสดคี วรรีบทาทานาบนหลงั คน รคู ้ วามลบั ของผอู ้ ่นื แต่ไม่กลา้ บอกเพราะจะเป็ นอันตรายของตัวเองทเี่ ทา่ เเมวดน้ิ ตาย ฝ่ ายขา้ งนอ้ ยย่อมแพฝ้ ่ ายขา้ งมาก ทีใครทมี ันหมวด นนกสองหัวน้าขน้ึ ใหร้ ีบตักนา้ ถว่ มปากนา้ นอ้ ยแพไ้ ฟนา้ มาปลากนิ มด นา้ ลดมดกนิ ปลา

น้าลดตอผดุ เม่ือหมดอานาจความช่วั ทที่ าไวก้ ป็ รากฏเนื้อเตา่ ยาเต่า นาเงนิ กาไรหรือดอกเบย้ี ไปลงทนุ โดยไม่ตอ้ งใชท้ นุ เดมิหมวด บ สง่ั สอนผมู ้ ีความรดู ้ ีกว่าตน จะทาอะไรกค็ อ่ ย ๆ พดู จากนั อย่าใหม้ เี รอ่ื งมีราวเดอื ดรอ้ นเกดิ ขนึ้ กบี อกี ฝ่ ายหนง่ึบอกหนงั สอื สงั ฆราช บา้ นเมืองยอ่ มมกี ฎหมายคมุ ้ ครองบวั ไมใ่ หช้ ้า น้าไม่ใหข้ นุ่บา้ นเมืองมีข่ือมีแป คนพวกเดียวกนั คนท่ชี อบพดู อะไรพล่อยๆโดยรเู ้ ทา่ ไมถ่ งึ การณห์ รอื พดู แสดงความอวดดี จนตวั เองตอ้ งหมวด ป รับเคราะห์ เพราะปากของตัวเอง คนท่ีมอี านาจใหญ่กว่าข่มเหงคนอ่อนแอกวา่ปลาขอ้ งเดียวกนั การกระทากา้ วก่ายสทิ ธขิ องผอู ้ ืน่ปลาหมอตายเพราะปาก สรา้ งเร่ืองโกหกโดยไมม่ ีมูลปลาใหญ่กนิ ปลาเล็ก ชอบนนิ ทาเล็กนนิ ทานอ้ ยปลกู เรอื นครอ่ มตอ ทาประชดแตก่ ลับเสยี ประโยชน์ปั้นน้าเป็ นตวั ทาความดแี ต่ไมไ่ ดร้ ับการยกย่องเพราะไมม่ ใี ครเห็นคุณค่าปากหอยปากปูปิ้ งปลาประชดแมว ผวั เมียชว่ ยกันทามาหากนิปิ ดทองหลังพระ พลอยเหลวไหวไปดว้ ยกนัหมวด ผผวั หาบเมยี คอนหมวด ฝฝนตกขหี้ มูไหล

ฝนตกอยา่ เช่อื ดาว อยา่ ไวใ้ จใครหรืออะไรจนเกนิ ไปฝนทง่ั ใหเ้ ป็ นเข็ม จะตอ้ งพยายามใหเ้ ตม็ กาลังความสามารถของตนเอง เพอื่ ใหส้ าเร็จลงได ้ใฝ่ สงู จนเกนิ ศกั ด์ิ หวงั สง่ิ ท่เี กนิ ฐานะของตนหมวด พพระมาลัยมาโปรด มผี มู ้ าช่วยเหลือยามตกทุกข์พรา้ งดั ปากไม่ออก ไม่คอ่ ยพดูพายเรอื คนละที ทางานไม่ประสานกนัพงุ่ หอกเขา้ รถ ทาใหส้ าเรจ็ โดยไม่มจี ุดมุ่งหมายพดู ไปสองไพเบ้ีย นงิ่ เสยี ตาลงึ ทอง พดู ไปก็ไม่ทาใหอ้ ะไรดขี น้ึ สนู ้ งิ่ เงยี บเสียดกี วา่เพชรตัดเพชร คนเก่งเจอกบั คนเก่งหมวด ฟ ไดย้ นิ หรือไดฟ้ งั มาไมถ่ นัดชดั เจน ก็นาเอามาพดู บอกผดิ ๆ ถูก ๆ หรอื มาใชผ้ ดิ ๆฟงั ไม่ไดศ้ ัพท์ จับเอามากระเดียด การรบั ฟงั คาพดู หรอื เรอ่ื งราวตา่ ง ๆ ไวแ้ ต่เพยี งรบั ฟงั เท่านนั้ อยา่ เพงิ่ เช่ือไปเสียหมดฟงั หูไวห้ ูฟ้าสงู แผน่ ดนิ ต่า ใหค้ นเรารจู ้ ักกาละเทศะ รทู ้ ีส่ ูงท่ีต่า หรอื รูว้ า่ สง่ิ ใดเหมาะสงิ่ ใดควรแกฐ่ านะของฟ้ืนฝอยหาตะเข็บ ตนเอง ไมต่ ตี นเสมอไปหมด การรอื้ เอาเรอื่ งเกา่ ๆ ที่แลว้ ไปแลว้ มาพดู ขนึ้ ใหเ้ ป็ นทสี่ ะเทอื นใจหมวด ภ ผทู ้ ไี ม่มีทอ่ี ย๋เู ป็ นหลกั เป็ นแหลง่ภตู ไมม่ ีศาลสมภารไม่มีวดัหมวด ม คนท่ีพดู เกง่ หรือตลบแตลงเก่ง เป็ นท่ไี ม่น่าเช่อื ถอื และไวใ้ จมะกอกสามตะกรา้ ปาไม่ถกู

มะพรา้ วหา้ วมาขายสวน เอาอะไรมาแสดงอวดกบั คนที่เขารดู ้ ีอยแู่ ลว้ เปรียบเปรยคนทีร่ เู ้ ทา่ ไม่ถงึ การณ์ หรอื โง่มอื ไมพ่ ายเอาเทา้ รานา้ เขลา คนทีไ่ ม่ช่วยเขาทางานแลว้ ยงั ไปทาตวั ใหเ้ ป็ นท่ีกีดขวางเกะกะแกง่ านของเขาอีกดว้ ยไมซ้ กี งดั ไมซ้ งุ คนผนู ้ อ้ ยไปคดั คา้ นกบั ผมู ้ ีอานาจสูงกวา่ กย็ อ่ มจะเป็ นผแู ้ พ ้ และจะไดร้ ับอันตรายอกี ดว้ ยไม่ไดด้ ว้ ยเลหเ์ อาดว้ ยกล ไม่ไดด้ ว้ ยมนต์ การใชอ้ ุบายตา่ งๆเพอื่ เอาชนะอกี ฝ่ ายหนง่ึ ใหไ้ ด ้เอาดว้ ยคาถาไม่พน้ ชวด ฉลู ขาล เถาะ ไปไมร่ อด หรือไปไมไ่ ดต้ ลอด มักใชป้ ระชดคนท่ที าใจแขง็ โดยไมส่ มเหตผุ ลไม่มีมลู ฝอยหมาไมข่ ้ี อะไรก็ตามท่เี กดิ ขนึ้ มกั จะตอ้ งมีเหตหุ รอื มีเคา้ มลู มากอ่ น ไมไ่ ดเ้ กดิ ขน้ึ ลอย ๆไม่รจู ้ ักเสือ เอาเรือเขา้ มาจอด ไม่รจู ้ กั ไปตอ่ สหู ้ รือแขง่ ขันกับคนทีเ่ ขาชานาญกว่าหรอื เกง่ กวา่ โดยไมร่ ูว้ ่าเป็ นใครมอดเอาไมเ้ ขา้ มาแหย่ไมเ่ หน็ น้าตัดกระบอก ไมเ่ หน็ กระรอก เป็ นการคาดคะเนล่วงหนา้ ไวก้ ่อน แลว้ ก็รีบจัดเตรียมไว ้ โดยถา้ หากผดิ คาดไปกเ็ สียโก่งหนา้ ไม ้ เปลา่ไมเ่ หน็ โลงศพ ไม่หล่งั น้าตา ตอ้ งพบทกุ ขห์ นกั ๆซะกอ่ น ถงึ จะสานกึ ไดว้ ่าท่ผี า่ นมา ทาเวรกรรมเอาไว ้หมวด ย เอาของไมม่ ีราคามาตบแต่งเสยี ใหม่ แลว้ เอามาหลอกลวงวา่ เป็ นของดีของมีราคา เอาของมคี า่ หรอื ของดไี ปใหก้ ับคนที่ไม่รจู ้ กั คุณคา่ ของของนนั้ ทาใหเ้ ปล่าประโยชน์ยอ้ มแมวขาย อาศยั ความคดิ หรือแรงของคนอนื่ มาทางานใหต้ นย่ืนแกว้ ใหว้ านรยมื จมูกคนอ่นื เขามาหายใจหมวด ร การทาตวั ดี ประพฤตดิ ี ม่นั หาความรกู ้ ็ไดง้ านดีรายไดส้ งู ถา้ ทาตัวไม่ดี ขาดความรวู ้ ชิ าก็ ตอ้ งทางานหนกั รายไดต้ า่รกั ดหี ามจัว่ รกั ชว่ั หามเสา การลงั เลใจ ตดั สนิ ใจไมถ่ กู ว่าจะเลอื กอย่างไหนดีรักพเ่ี สยี ดายนอ้ งรักยาวใหบ้ ่ัน รักสนั้ ใหต้ อ่ คดิ จะคบหากันใหย้ งั่ ยืนใหบ้ ่ันเอาส่วนที่เสียๆของกันและกนั ออกไป แต่จะใหม้ ติ รภาพรักยาวใหบ้ ่นั รกั สัน้ ใหต้ ่อ สนั้ ลงกใ็ หต้ ่อความยาวสาวความเพง่ โทษตอ่ กนั นนั่ เองรกั วัวใหผ้ กู รกั ลกู ใหต้ ี คดิ จะคบหากนั ใหย้ ัง่ ยืนใหบ้ น่ั เอาส่วนท่เี สียๆของกันและกันออกไป แตจ่ ะใหม้ ติ รภาพราไม่ดีโทษปี่ โทษกลอง สัน้ ลงก็ใหต้ ่อความยาวสาวความเพง่ โทษต่อกนั นัน่ เองรดี เลอื ดกบั ปู ถา้ รักจรงิ ก็ตอ้ งอบรมสัง่ สอนลูกและทาโทษลกู เมอ่ื ผดิ ตนเองทาไมถ่ กู ไม่ดี แต่กลบั ไปซัดโทษผอู ้ ่ืน เคยี่ วเข็ญหรือบังคบั เอากับผทู ้ ่ไี ม่มที างจะให ้

เรือล่มเมอ่ื จอด ผา่ นอุปสรรคต่าง ๆ มาดว้ ยดี มที างท่ีจะตอ้ งสาเร็จ แตพ่ อถงึ ขนั้ สุดทา้ ย กลบั มอี ัน ลม้ เหลวหมวด ลลว้ งคองูเห่า กลา้ เขา้ ไปทาอะไรแก่ผทู ้ ี่มีอานาจเหนอื กวา่ลงิ หลอกเจา้ คนทต่ี ่อหนา้ ผใู ้ หญก่ ็ทาตวั เรียบรอ้ ย แต่ลับหลังซนเป็ นลงิ เป็ นค่างลูกไก่ในกามือ จะบีบกต็ าย จะคายกร็ อด อยใู่ นอานาจเหนอื กว่าจะทาอย่างไรกไ็ ด ้ จะใหต้ ายหรอื ใหร้ อดกไ็ ด ้ลกู ไมห้ ลน่ ไม่ไกลตน้ ลูกย่อมไมแ่ ตกต่างไปจากพอ่ แม่ลูบหนา้ ปะจมูก การกระทาอะไรสกั อย่างลงไปแลว้ กระทบกระเทอื นถงึ พวกเดียวกนั เองเขา้เลน่ กับหมาหมาเลียปาก เลน่ กบั สาก การลดตวั เองลงไปเล่นหวั คลกุ คลกี บั คนทีต่ ่ากว่าหรอื เด็กกวา่ มาก คนผนู ้ นั้ หรอื เด็กนนั้ ก็สากตอ่ ยหวั อาจจะตีเสมอลามปามเขา้ ให ้เลือดขน้ กวา่ น้า ญาตพิ นี่ อ้ งของตนเองยอ่ มสาคญั กว่าผอู ้ นื่ เพราะอยใู่ นวงสกุลเดยี วกนัโลภมาก ลาภหาย อยากไดห้ ลายอยา่ งแต่ในท่ีสุดไมไ่ ดซ้ ักอยา่ งหมวด ว คาตอบโตแ้ กอ่ กี ฝ่ ายว่า คงจะไดพ้ บกันอกี ในโอกาสหนา้ หรือวันขา้ งหนา้ ยังมอี ีก ผทู ้ ส่ี งู อายุแลว้ ชอบมคี ูท่ อ่ี ายุรนุ่ ลกู รุ่นหลานวนั พระไม่มีหนเดยี ว ชายหญงิ ทีเ่ คยมสี มั พนั ธก์ นั มา ย่อมรจู ้ ติ ใจกนั ดอี ยู่แลว้วัวแกก่ นิ หญา้ อ่อน อยา่ บังคบั หรืออย่าฝืนใหเ้ ขาทาอะไรในสง่ิ ท่ีเขาไมส่ มคั รใจววั เคยขา มา้ เคยข่ี คนที่ไมเ่ จียมตวั หรอื มีศกั ดติ์ ่าแตค่ ดิ เหอ่ เหมิ จะทาตัวใหเ้ ทยี มหนา้ เขาววั ไมก่ นิ หญา้ อย่าขมเขา คนทที่ าอะไรไมด่ ไี ปแลว้ มกั มอี าการคอยหวาดระแวงอย่เู สมอ กลวั ว่าจะมีคนรเู ้ หน็ หรอืวัวลมื ตนี มาร้ือฟ้ืนกล่าวโทษขนึ้ววั สันหลังขาด หรอื ววั สนั หลังหวะ ไม่คดิ หาทางป้องกนั ไวแ้ ต่แรก จะคดิ ป้องกนั ก็ตอ่ เมื่อเกดิ การเสยี หายขนึ้ แลว้วัวหายลอ้ มคอก ของท่มี ีคา่ ไปอยู่กับคนทีไ่ มร่ คู ้ ุณค่าวานรไดแ้ กว้หมวด ส

สมภารกนิ ไก่วดั ผมู ้ ีอานาจในการปกครอง ซง่ึ ชอบหาเศษหาเลยจากหญงิ สาวใตบ้ งั คบั บัญชาสอนจระเขว้ า่ ยนา้ สอนใหค้ นที่เป็ นอย่แู ลว้ ใหเ้ ก่งหรือชานาญขนึ้ ไปอกี มกั หมายเฉพาะถงึ การสอนสอนหนงั สือสงั ฆราช แตกต่างกับการสอนจระเขใ้ หว้ า่ ยนา้ เพราะหมายถงึ การสอนผทู ้ ีม่ คี วามรดู ้ ีเป็ นเยยี่ มอยู่สาวไสใ้ หก้ ากนิ แลว้ โดยทีไ่ ม่รูว้ า่ คนผนู ้ ัน้ รูห้ รือชานาญดกี วา่ ตนเสยี อีก ความหมายใกลเ้ คยี งกับสานวน ทว่ี ่า \"เอามะพรา้ วหา้ วไปขายสวน\" เอาความลับหรือเร่อื งไม่ดีของตนเองหรือของพนี่ อ้ งของตนไปเปิดเผยใหค้ นอน่ื ฟงัสบิ คนเขา้ ไมเ่ ทา่ คนหนง่ึ ออก คนทท่ี างานกบั เรามานานๆ ยอ่ มจะมคี วามชานาญในหนา้ ทต่ี า่ งๆเป็ นอย่างดี จะหาคน ใหมส่ บิ คนมาแทน ก็คงสคู ้ นเกา่ ทอ่ี อกไปไม่ได ้สบิ เบยี้ ใกลม้ อื อะไรทค่ี วา้ ไดง้ า่ ย ก็ควรจะควา้ ไวก้ ่อนดกี ว่าที่จะมองขา้ มไป เพราะเห็นวา่ เป็ นของสบิ ปากวา่ ไมเ่ ทา่ ตาเหน็ สบิ ตาเห็นไม่ เล็กนอ้ ยเทา่ มือคลา เรอื่ งทเี่ ล่าจากปากคนมาก ๆ ก็อยา่ เพงิ่ ไปเชือ่ ถือทเี ดยี วนกั ตอ้ งเหน็ ดว้ ยตาเองเสยี ก่อนสซี อใหค้ วายฟงั และถา้ จะใหแ้ น่จรงิ ๆ แลว้ ก็ตอ้ งไดอ้ ยูก่ ับเหตุการณน์ นั้ ดว้ ย หรือเรยี กว่าไดส้ ัมผสั ดว้ ย มอื ของตนเองจรงิ ๆ จงึ จะเป็ นของแน่นอน เสียเวลาในการไปคอยชี้แนะนา คนโง่หรือคนทีไ่ มย่ อมเช่อื ฟงัสี่ตีนยงั รพู ้ ลาด นกั ปราชญย์ งั รพู ้ ลัง้ เป็ นสานวนสุภาษิตที่เตอื นใจใหค้ นเราอย่าทระนงหรอื ประมาท ไมว่ า่ จะมีความรหู ้ รือเสน้ ผมบงั ภเู ขา ฉลาดปราดเปรื่องสักแคไ่ หน กม็ วี ันพลาดท่าเสียทเี ขาได ้ เป็ นเรอื่ งเล็กๆทบ่ี งั ตาเรา ทาใหเ้ รามองไมเ่ หน็ ปัญหาที่ใหญก่ วา่เสย้ี มเขาควายใหช้ นกนั ยุยงใหเ้ ขาทะเลาะบาดหมางกัน \"เสีย้ ม\"แปลว่า ลับใหเ้ ขาควายแหลมคมขนึ้ เพอื่ จะให ้ใส่ตะกรา้ ลา้ งน้า เขา้ ไปขวดิ กนั การทาใหค้ นท่ีมีมลทนิ หรอื มเี รื่องเสียมาก่อนใหก้ ลับเป็ นคนดีหรือเป็ นคนใหม่ทบ่ี รสิ ทุ ธ ์ิ ขนึ้ มาหมวด หหนามแหลมไมม่ คี นเสี้ยม มะนาวกลม คนที่มีสตปิ ัญญาหรือมีความสามารถเก่งกาจนนั้ อาจเป็ นผทู ้ ี่ไมต่ อ้ งมใี ครสอนเลยก็เกลี้ยงไมม่ ีคนกลงึ ได ้ โดยเกดิ ขนึ้ เองในตัวหนา้ ไหวห้ ลังหลอก ตอ่ หนา้ ทาดีแตล่ ับหลังตรงกันขา้ มหมาเหา่ ใบตองแหง้ คนที่ชอบเอะอะโวยวายเป็ นทีอ่ วดตวั วา่ ตนเกง่ กลา้ แต่แทจ้ รงิ แลว้ กลับเป็ นคนข้ขี ลาดหมจู ะหาม เอาคานเขา้ มาสอด ไมก่ ลา้ เผชญิ กบั ศัตรู การทีเ่ ขา้ ไปขัดขวางผลประโยชน์ หรือกจิ การของคนอ่นื ที่เขากาลังจะสาเร็จอยูแ่ ลว้หวานนอกขมใน การใชค้ าพดู หรอื แสดงกริ ยิ าใหอ้ กี ฝ่ ายเห็นวา่ ดีตอ่ แต่แทจ้ รงิ ภายในจติ ใจกลับตรงกันหวานเป็ นลมขมเป็ นยา ขา้ มกับกริ ยิ าและวาจาหว่านพชื หวงั ผล บางคนเขา้ ใจผดิ คดิ ว่า กนิ อาหารหวานแลว้ จะเป็ นลมหนา้ มืด กนิ อาหารขมอยา่ งมะระ มี สรรพคณุ เป็ นยา แต่แทจ้ รงิ แลว้ คาพงั เพยนห้ี มายถงึ คาพดู หวานฟงั แลว้ ตวั ลอยลมื ตวั ขาดสติ แตค่ าพดู ตติ งิ ฟงั ไมร่ ื่นหู แตก่ ลบั เป็ นประโยชนท์ าใหไ้ ดค้ ดิ . ทาอะไรสักอยา่ งหนง่ึ กย็ ่อมจะตอ้ งหวังผลประโยชน์ตอบแทนหักดา้ มพรา้ ดว้ ยเข่า ใชว้ ธิ บี ังคับหรอื เตี่ยวเขน็ เอาอย่างหักโหม ตามความตอ้ งการของตนเอง โดยไม่คานงึ ว่า จะเกดิ ผลเสียอยา่ งไรบา้ ง

หัวมงกุฎทา้ ยมังกร การทาอะไรทไี่ มเ่ ขา้ กนั หรือขดั กนั เชน่ ประกอบอะไรขน้ึ สักอยา่ งมหี ัวกบั ทา้ ยหรอื หางหวั ลา้ นไดห้ วี ไม่เหมือนกนั หรอื ไม่กลมกลืนกันหาเหาใสห่ วั ผทู ้ ไ่ี ดส้ ง่ิ ซงึ่ ไมเ่ ป็ นประโยชน์แกต่ น มกั พดู เขา้ คูก่ ับตาบอดไดแ้ วน่ เป็ น หวั ลา้ นไดห้ วี ตาเหน็ กงจักรเป็ นดอกบวั บอดไดแ้ ว่นเหน็ ขีด้ กี ว่าไส ้ หาความลาบากมาใสต่ วั เองหรอื เอาเรื่องของคนอน่ื มาเป็ นเรอ่ื งทที่ าใหเ้ กดิ ความเหน็ ชา้ งข้ีข้ีตามชา้ ง เดือดรอ้ นแกต่ วั เองเหยยี บเรอื สองแคม เห็นสงิ่ ที่ไมด่ เี ป็ นดี หรือเหน็ ผดิ เป็ นชอบหมวด อ เห็นคนอน่ื ดีกวา่ ญาตพิ น่ี อ้ งของตน การแสดงความทะเยอทะยาน ใฝ่ สูงเกนิ ศกั ด์ิ อยากจะทาตัวตามอยา่ งผสู ้ งู ศักดก์ิ ับเขา บา้ ง ทาทีเขา้ ดว้ ยทงั้ สองฝ่ าย คนท่ไี มซ่ ่อื ตรง ไมม่ ีใจมั่นคง ท่จี ะรว่ มทุกข์รว่ มสขุ กบั ใครจรงิ มงุ่ แต่จะเอาตวั รอดหรอื มุ่งประโยชน์ตนฝ่ ายเดยี วอดเปร้ียวกนิ หวาน ถงึ แมว้ ่าจะตอ้ งใชเ้ วลาอดใจรออยูน่ าน กย็ ังดกี วา่ เพราะผลทจ่ี ะไดร้ ับขา้ งหนา้ นนั้ ยอ่ ม ดีกว่าอยู่บา้ นท่านอยา่ นงิ่ ดดู าย ปัน้ ววั ปัน้ ควาย เมื่ออาศัยอยู่บา้ นใคร ก็อย่าอยู่เปล่า ควรช่วยทาอะไรใหเ้ ป็ นประโยชน์ตอ่ เขาบา้ งใหล้ ูกท่านเลน่ออ้ ยเขา้ ปากชา้ ง สง่ิ ท่หี ลดุ ลอยไปเป็ นของคนอน่ื แลว้ กย็ อ่ มจะไมม่ ที างจะไดก้ ลบั คนื มางา่ ย ๆอัฐยายซ้อื ขนมยาย การไดร้ บั ทรพั ย์จากผใู ้ ดผหู ้ นงึ่ แลว้ เอาทรพั ย์นนั้ มาใชก้ ับผนู ้ นั้ ต่อ โดยท่ีเราไมต่ อ้ งอาบนา้ รอ้ นมาก่อน ลงทุนอะไรเลย แต่คนนนั้ กลับเป็ นฝ่ ายตอ้ งเขา้ เนอื้ เกดิ ก่อนจงึ ไดร้ ูเ้ ห็นสงิ่ ต่างๆ มามากกวา่