บทความน่ารู้ด้านการศึกษา เรื่อง สิ่งที่นักเรียนต้องรู้ในการเรียนรู้ศตวรรษที่ 21

บทความนา่ รูด้ ้านการศกึ ษา เรอื ง สงิ ทีนกั เรยี นต้องรูใ้ นการเรยี นรูศ้ ตวรรษที 21  เรยี บเรยี งโดย ณรงค์วิทย์ สงิ คิบุตร    ------------------------------------------------------------------------------------------------------------- หนา้ | 1  สงิ ทผี เู้ รยี นต้องรูใ้ นการเรยี นรูใ้ นศตวรรษที 21   สังคมโลกในศตวรรษที  21  มีความแตกต่างจากในอดีตมาก  มีการเคลือนย้ายผู้คน  สือ เทคโนโลย ี และทรัพยากรต่างๆ  จากทัวทุกมุมโลกอยา่ งรวดเร็วและสะดวก  มีความเชือมโยงทาง เศรษฐกิจ สังคม การเมืองการปกครองระหว่างภูมิภาค ประเทศ สังคมและชุมชน มีความซับซ้อน และเปลียนแปลงของความรู้และข้อมูลขา่ วสารตลอดเวลาอยา่ งเปนพลวัต  Whitehead  (1931)  อธิบายว่า  ในอดีตชว่ งอายุของคนคนหนึงอาจมีเรืองราวการเปลียนแปลงให้พบเห็นน้อย  ต่างจาก ในปจจุบัน  ทีในชว่ งอายุคนคนหนึงมีเหตุการณ์ต่างๆ  ในสังคมเกิดขึนมากมาย  วิถีชีวิตและการ ทํางานในศตวรรษที 21มีความแตกต่างจากอดีต มีความเปดกว้าง ยอมรับ และให้ความสําคัญกับ ข้อมูลความรู้และขา่ วสารทีหลากหลาย  การแลกเปลียนเรียนรู้รว่ มกันมีความจําเปนอยา่ งยงิ  ผู้คน ในศตวรรษนีจึงไมส่ ามารถใช้ความรู้และทักษะบางอยา่ งในอดีตมาแก้ปญหาในปจจุบนั ได้ดี  การ จัดการศึกษาและการเรียนรู้ในศตวรรษที  21  จึงไมใ่ ชก่ ระบวนการถ่ายทอดความรู ้ แต่คือการสง่ เสริมทักษะการเรียนรู้ตลอดชีวิตให้กับผู้คน นันเอง  ทักษะการเรยี นรูใ้ นศตวรรษที 21 ประกอบด้วย  1.ทักษะพืนฐานในการรูห้ นังสอื      ทักษะพืนฐานในการรู้หนังสือ  ได้แก่ สามารถค้นคว้า ใฝหาความรู้จากทรัพยากรการเรียน รู้และแหล่งเรียนรู้ทีหลากหลายผา่ นการอ่านออกเขยี นได้  การคิดคํานวณ  การใช้เหตุผลทาง วิทยาศาสตร์ การเงิน สังคมและวัฒนธรรม เปนต้น  2.ทักษะการคิด       ทักษะการคิด  ได้แก่  สามารถใช้เหตุผลและความคิดในการวิเคราะห์และสังเคราะห ์ ประเมินค่า คิดสร้างสรรค์ ตัดสินใจและแก้ปญหาได้อยา่ งดี เปนต้น 

บทความนา่ รูด้ ้านการศกึ ษา เรอื ง สงิ ทีนกั เรยี นต้องรูใ้ นการเรยี นรูศ้ ตวรรษที 21  เรยี บเรยี งโดย ณรงค์วิทย์ สงิ คิบุตร    ------------------------------------------------------------------------------------------------------------- หนา้ | 2    3.ทักษะการทํางาน     ทักษะการทํางาน  ได้แก่  สามารถประยุกต์ใช้ความรู้และทักษะในการทํางาน  การติดต่อ สือสาร  การทํางานเปนทีม  แสดงภาวะผู้นําและความรับผิดชอบ  มีความยืดหยุน่ และปรับตัวได้ดี  ริเริมงานและดูแลตนเองได้อดทนและขยันทํางานหนัก สร้างหุ้นสว่ นธุรกิจ เปนต้น  4.ทักษะการใช้เทคโนโลยสี ารสนเทศ     ทักษะการใช้เทคโนโลยีสารสนเทศ  ได้แก่  สามารถรับรู ้ เข้าใจการใช้และการจัดการ สือสารสนเทศ  เปดใจรับสารและเทคโนโลยีสมัยใหมอ่ ยา่ งเท่าทัน  สามารถบริหารจัดการ เทคโนโลย ี เรียนรู้เทคนิควิทยาการต่างๆ  อยา่ งมีวิจารณญาณ  และสามรถนําข้อมูลเหล่านันมาใช้ อยา่ งถูกต้อง เหมาะสม และเปนประโยชน์ทังต่อตนเองและผู้อืน เปนต้น                   

บทความนา่ รูด้ ้านการศกึ ษา เรอื ง สงิ ทีนกั เรยี นต้องรูใ้ นการเรยี นรูศ้ ตวรรษที 21  เรยี บเรยี งโดย ณรงค์วิทย์ สงิ คิบุตร    ------------------------------------------------------------------------------------------------------------- หนา้ | 3  5.ทักษะการใช้ชวี ิต     ทักษะการใช้ชีวิต  ได้แก่  สามารถแสวงหาความรู ้ นําตนเองในการเรียนรู้ได้  มีความมันใจ ในตัวเอง  กระตือรือร้นในความรู ้ เปนผู้ผลิต  มุง่ ความเปนเลิศ  สามารถดํารงชีวิตด้วยความรับผิด ชอบต่อตนเองและผู้อืน  เปนพลเมืองทีดี  รู้และเคารพกติกา  มีระเบียบวินัย  คํานึงถึงสังคม  คิดถึง ภาพรวมโลก  มีคุณธรรม  ยึดมันในสันติธรรม  มีความเปนไทย  เข้าใจความหลายหลายทาง วัฒนธรรม และแบง่ ปนประสบการณ์ เปนต้น  การจัดศึกษาและการเรียนรู้ควรมีเปาหมายสําคัญในการพัฒนาคนในฐานะพลเมอื งให้ เปนมนุษย์ทีสมบูรณ์ทังรา่ งกายและจิตใจ  สติปญญา  ความรู้และคุณธรรม  มีจริยธรรมและ วัฒนธรรมในการดํารงชีวิตอยา่ งสมดุล  มีทักษะจําเปนและสามารถอยูร่ ว่ มกับผู้อืนอยา่ งมีความ สุข  มีภาวะผู้นําการเรียนรู้ด้วยตนเองอยา่ งต่อเนอื งตลอดชีวิต  โดยเน้นการเรียนรู้เพือสร้างเสริม แรงบันดาลใจให้มีชีวิตอยูอ่ ยา่ งมีความหมาย  การเรียนรู้เพือบม่ เพาะความคิดสร้างสรรค์  ความ สามารถในการรังสรรค์สิงใหมๆ่   การเรียนรู้เพือปลูกฝงจิตสาธารณะ  ยึดประโยชน์สว่ นรวม  และ การเรียนรู้เพือการนําไปปฏิบัติ  มุง่ สร้างการทํางานให้เกิดผลสัมฤทธ ิ เปนพลเมืองทีมีคุณภาพ  พึงพาตนเองได้  และดําเนินชีวิตอยา่ งมีความสุข  ทังน ี หลักสูตรและวิธีการจัดการศึกษาและการ เรียนรู้ในศตวรรษที  21  ควรจัดให้ผู้เรียนได้เรียนรู้และพัฒนาตนเองอยา่ งต่อเนอื ง  มิใชก่ ารจดจํา เนือหาวิชา  เน้นการเรียนรู้ทีเกิดจากความต้องการของผู้เรียนอยา่ งแท้จรงิ และลงมอื ปฏิบัติเพอื ให้ เกิดประสบการณ์ตรงและต่อยอดความรู้นนั ได้ด้วยตนเอง  ผู้สอนต้องสามารถสร้างและออกแบบ สภาพแวดล้อมในการเรียนรู้ทีมีบรรยากาศเกือหนุนและเอือต่อการเรยี นรูอ้ ยา่ งมเี ปาหมาย  การ เชือมโยงความรู้หรือแลกเปลียนความรู้กับชุมชนและสังคมโดยรวม  จัดการเรียนรู้ผา่ นบริบท ความเปนจริง และการสร้างโอกาสให้ผู้เรียนได้เข้าถึงสือเทคโนโลย ี เครืองมือ และแหล่งเรียนรู้ทีมี คุณภาพ                 

บทความนา่ รูด้ ้านการศกึ ษา เรอื ง สงิ ทีนกั เรยี นต้องรูใ้ นการเรยี นรูศ้ ตวรรษที 21  เรยี บเรยี งโดย ณรงค์วิทย์ สงิ คิบุตร    ------------------------------------------------------------------------------------------------------------- หนา้ | 4  ตัวอยา่ งการประยุกต์ใช้ทักษะการเรยี นรูใ้ นศตวรรษที 21 ในบรบิ ทหอ้ งเรยี น  -  หลักสูตรและการเรียนการสอนทักษะการเรียนรูใ้ นศตวรรษที  21  ครูผู้สอนควรให้ความ สําคัญกับการจัดการเรียนรู้ตามทักษะทีระบุข้างต้น  เปดโอกาสให้ผู้เรียนได้ประยุกต์ความรู้และ ทักษะในรายวิชาต่างๆทีหลากหลายโดยควรเนน้ ทีการจัดการเรยี นการสอนตามทักษะ/สมรรถนะ  (competency-based  approach)  นําวิธีการและนวัตกรรมการเรียนรู้โดยการบูรณาการ เทคโนโลยีมาใช้ในการจัดการเรียนการสอนทีเนน้ การคิดวิเคราะห์และทักษะการคิดขันสูง  และ การใช้ปญหาเปนฐานการเรียนรู้ทีสําคัญ  (inquiry-  and  problem-based  approaches)  กระตุ้น และสร้างการมีสว่ นรว่ มกับชุมชนโดยการระดมสรรพกําลังและทรพั ยากรการเรียนรู้ในชุมชนมาส นับสนุนการเรียนการสอน  -  การประเมินผลการจัดการเรียนรู้ทักษะการเรยี นรู้ในศตวรรษที  21  สง่ เสริมและสนับสนุน การวัดและการประเมินผลการเรียนรู้อยา่ งสมดุลและเหมาะสม  อาทิ  การใช้แบบทดสอบตาม มาตรฐานการเรียนรู้ทีสอดคล้องกับสากล  ควบคู่กับการวัดและการประเมินผลการเรียนรู้ตาม สภาพจริงในห้องเรียน  อีกทังควรให้ความสําคัญกับการให้การสะท้อนกลับ  (Feedback)  หรือผล การประเมินความสามารถของผู้เรียนทีเปนประโยชน์ทุกครงั ทีมกี ารประเมินผลการเรียนรู ้ การนํา เทคโนโลยีการชว่ ยในการวัดและการประเมนิ ผลการเรยี นรูส้ อดคล้องตามทักษะการเรยี นรูใ้ น ศตวรรษที 21 นอกจากน ี ควรให้ผู้เรียนได้วางแผนการเรียนรู้ด้วยตนเองและสร้างผลงานผา่ นการ ใช้แฟมผลงาน (Portfolio) เพือยกระดับการเรียนรูต้ ามทักษะการเรียนรู้ในศตวรรษที 21  -  บรรยากาศการเรียนรู้ในศตวรรษที  21  จําเปนอยา่ งยิงทีครูผู้สอนต้องสร้างการเรียนรู้ที เน้นการลงมือปฏิบัติจริงให้ผู้เรียนได้เรียนรูส้ ภาพการณท์ ีเกิดขึนจรงิ ในสงั คม  อาทิ  การเรียนรู้ด้วย โครงงานเปนฐาน  หรือการประยุกต์ใช้ในการทํางาน  เปนต้น  และการสร้างชุมชนการเรียนรู ้ โดย การแลกเปลียนเรียนรู้รว่ มกันระหว่างเพือนครูเพอื บูรณาการทักษะการเรยี นรู้ในศตวรรษที 21 ใน บริบทห้องเรียน  นําเทคโนโลยีหรืออุปกรณ์การเรียนรู้เข้ามาชว่ ยในการเรียนรูข้ องผู้เรยี น  การ ออกแบบการจัดเรียนการสอนให้มีความหลากหลาย  อาทิ  การเรียนรู้แบบรายบุคคล  แบบกลุ่ม และแบบทีม  สนับสนุนและสง่ เสริมให้ผู้เรียนได้เรียนรู้ผา่ นทรัพยากรและชอ่ งทางการเรียนรูท้ ี หลากหลายทังในห้องเรียนและการเรียนรูแ้ บบออนไลน ์ และจัดให้มีการเชือมต่อการเรียนรู้ทัง ภายในและภายนอกห้องเรียนรู้ในประเทศและระหว่างประเทศ เปนต้น  จะเห็นได้ว่า  การพัฒนาผู้เรียนให้มีทักษะการเรียนรู้ในศตวรรษที  21  นัน  ต้องให้ความ สําคัญกับทังระบบ  โดยการบูรณาการประเด็นดังกล่าวในมาตรฐานการจัดการเรียนการสอน  การ วัดและการประเมินผล  หลักสูตรการเรียนรู ้ การจัดการเรียนการสอน  การสร้างบรรยากาศการ เรียนรู ้ และการพัฒนาครูผู้สอน  เพือก่อเกิดผลลัพธ์การเรียนรู้ทีจําเปนและการพัฒนาผู้เรียนทีมี ประสิทธิภาพและประสิทธิผลทีพึงประสงค์  ในการพัฒนาทักษะการเรียนรู้ในศตวรรษที  21  การ ให้ความสําคัญกับกิจกรรมเสริมหลักสูตรทังในระบบ  นอกระบบ  และอัธยาศัยเปนการชว่ ยเสริม สร้างทักษะการเรียนรู้สําหรับผู้เรียนในโรงเรียนได้เปนอยา่ งดี  การพัฒนาทักษะการเรียนรู้ในศตวรรษที  21  ภาคสว่ นต่างๆ  ในสังคม  อาทิ  ครอบครัว  สถาบันการศึกษา  องค์กร  ชุมชน  จําเปนต้องปรับหลักคิดและหลักปฏิบัติในการพัฒนาคุณภาพ บุตรหลาน  ผู้เรียน  บุคคลากร  และประชาชนให้เปนผู้ทีมีทักษะการเรียนรู้ในศตวรรษที  21  เพือ การดําเนินชีวิตและการทํางานทีประสบความสาํ เรจ็ และมคี วามสุข  โดยมุง่ ทีการสง่ เสริมการเรียน

บทความนา่ รูด้ ้านการศกึ ษา เรอื ง สงิ ทีนกั เรยี นต้องรูใ้ นการเรยี นรูศ้ ตวรรษที 21  เรยี บเรยี งโดย ณรงค์วิทย์ สงิ คิบุตร    ------------------------------------------------------------------------------------------------------------- หนา้ | 5  รู้เพือรู ้ (Learning  to  Know)  เน้นองค์ความรู ้ การเรียนรู้เพือปฏิบัติจริง  (Learning  to  Do)  เน้น การพัฒนาทักษะ  พัฒนาสมรรถนะ  และศักยภาพตนเอง  การเรียนรู้เพือชีวิต  (Learning  to  Be)  เปนการพัฒนาทักษะชีวิตอยา่ งเปนองค์รวม  และการปรับตัวอยูใ่ นสังคมได้อยา่ งมีความสุข  การ เรียนรู้ทีจะอยูร่ ว่ มกัน  (Learning  to  Live  Together)  เน้นการเรียนรู้ในการอยูร่ ว่ มกันอยา่ งสันติ  พึงพากันและกัน การเรียนรู้ทีจะเปลียนแปลง (Learning to Change) พัฒนาศกั ยภาพทาง  ความคิด  การตัดสินใจ  และการเรียนรู้ด้วยตนเอง  การเรียนรู้เพือความยังยืน  (Learning  for  Sustainable)  สามารถประยุกต์ใช้ความรู ้ ทักษะ  และประสบการณ์ให้เกิดประโยชน์ต่อตนเอง และผู้อืนได้อยา่ งสอดคล้องและเหมาะสม  รายการอ้างอิง  Delors,  J.  (1998).  Learning:  The  treasure  within:  Revised  edition.  Report  to  UNESCO of the  International Commission on Education for the 21st Century. Paris: UNESCO.  Faure, E., Felipe Herrera, F., Kaddoura., A., Lopes, H., Petrovsky, A. V., Rahnema,  M.,  and  Ward,  F,  C.  (1972).  Learning  to  be:  The  world  of  education  today  and  tomorrow. Paris:  UNESCO.  Partnership  for  21  Century  Learning.  (2009).  Framework  for  21st  century  learning. Retrieved from  https://www.p21.org/storage/documents/docs/P21_Framework_Definitions_Ne w_Logo_2015.pdf  Whitehead, A. N. (1931). Introduction. Business adrift. New York: McGraw – Hill  ผู้ชว่ ยศาสตราจารย์ ดร. สุวิธิดา จรุงเกียรติกลุ   สาขาวิชาการศึกษานอกระบบโรงเรียน  ภาควิชาการศึกษาตลอดชีวิต  คณะครุศาสตร ์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย