รายงานความฉลาดทางดิจิทัลDQ

สารบญั ความเปนพลเมอื งดิจิทัล ทักษะในการรกั ษาอัตลักษณท์ ีดีของตนเอง ทักษะในการรกั ษาขอ้ มลู สว่ นตัว ทักษะในการคิดวิเคราะหม์ วี ิจารณญาณทีดี ทักษะในการจัดสรรเวลาหนา้ จอ ทักษะในการรบั มอื กับการคกุ คามทางโลกออนไลน์ ทักษะในการบรหิ ารจัดการขอ้ มลู ทีผใู้ ชง้ านทิงไว้บนโลก ออนไลน์ ทักษะในการรกั ษาความปลอดภัยของตนเองในโลกออนไลน์ ทักษะในการใชเ้ ทคโนโลยอี ยา่ งมจี รยิ ธรรม



คือพลเมอื งผใู้ ชง้ านสอื ดิจิทัล และสอื สงั คมออนไลน์ ทีเขา้ ใจบรรทัดฐานของการปฏิบตั ิตัวใหเ้ หมาะสม มคี วามรบั ผดิ ชอบ มจี รยิ ธรรม มคี วามเหน็ อกเหน็ ใจและ เคารพผอู้ ืน ในการใชเ้ ทคโนโลยี โดยเฉพาะอยา่ งยงิ การสอื สารในยุคดิจิทัล การเปนพลเมอื งในยุคดิจิทัลนนั มที ักษะทีสาํ คัญ 8 ประการ

การสรา้ งและบรหิ ารจัดการอัตลักษณ์ทดี ขี องตนเองไว้ได้อยา่ งดที ังในโลกออนไลน์ และโลกชวี ิตจรงิ อัตลักษณ์ทดี คี ือ ผใู้ ชส้ อื ดิจิทัลสรา้ งภาพลักษณ์ในโลกออนไลน์ของตนเอง ในแง่บวก ทังความคิด ความรูส้ กึ และการกระทํา โดยมวี ิจารณญานในการรบั สง่ ขา่ วสาร และแสดงความคิดเหน็ มคี วามเหน็ อกเหน็ ใจผรู้ ว่ มใชง้ านในสงั คมออนไลน์ และรูจ้ ักรบั ผดิ ชอบ ต่อการกระทํา และจรยิ ธรรมในโลกออนไลน์ เชน่ การละเมดิ ลิขสทิ ธิ การกลันแกล้ง หรอื การใชว้ าจาทสี รา้ งความ เกลยี ดชงั ผอู้ ืนทางสอื ออนไลน์

ดลุ พนิ ิจในการบรหิ ารจัดการขอ้ มลู สว่ นตัว โดยเฉพาะการแชรข์ อ้ มลู ออนไลน์เพอื ปองกัน ความเปนสว่ นตัวทังตนเองและผอู้ ืน เปนสงิ สาํ คัญทตี ้องประกอบอยูใ่ นพลเมอื งดิจิทัลทกุ คน และ เคารพในสทิ ธิของคนทกุ คน ต้องมวี ิจารณญาณในการรกั ษาความปลอดภัยของขอ้ มลู ตนเองใน สงั คมดิจิทัล รูว้ ่าขอ้ มลู ใดควรเผยแพร่ ไมค่ วรเผยแพร่ และต้องจัดการความเสยี งของขอ้ มลู ของตน ในสอื สงั คมดิจิทัลได้ด้วย

การวิเคราะหแ์ ยกแยะ ขอ้ มลู ทถี กู ต้องมเี นือหาดแี ละขอ้ มลู ทผี ดิ เขา้ ขา่ ยอันตราย ควรตังขอ้ สงสยั หาคําตอบใหช้ ดั เจนก่อนเชอื และนําไปแชร์ พลเมอื งดิจิทัล ต้องมคี วามรูค้ วามสามารถ การ สรา้ งสรรค์ ประเมนิ สงั เคราะห์ และสอื สารขอ้ มลู ขา่ วสารผา่ นเครอื งมอื ดิจิทัล มที ักษะการคิดอยา่ ง มวี ิจารณญาณ จัดประเภท วิเคราะห์ ตคี วาม และเขา้ ใจขอ้ มลู ขา่ วสาร และมคี วามรูท้ ักษะ ในสภาพแวดล้อมดิจิทัล

การบรหิ ารเวลากับการใชอ้ ุปกรณ์ยุคดิจิทัล การควบคมุ เพอื ใหเ้ กิดสมดลุ ระหว่างโลก ออนไลน์และโลกภายนอก เปนทรี ูก้ ันว่าการใชเ้ ทคโนโลยสี ารสนเทศทขี าดความเหมาะสมจะสง่ ผลเสยี ต่อสขุ ภาพ ทังความเครยี ดต่อสขุ ภาพจิตและเกิดความเจ็บปวยทางกาย ทําใหส้ ญู เสยี ทรพั ยส์ นิ เพอื ใชใ้ นการรกั ษา และเสยี สขุ ภาพในระยะยาวโดยรูเ้ ท่าไมถ่ ึงการณ์

ขอ้ มลู ทางสถิติล่าสดุ สถานการณ์ในเรอื ง Cyber bullying ในไทย มคี ่าเฉลยี การกลันแกล้ง บนโลกออนไลน์ในรูปแบบต่างๆ ทสี งู กว่าค่าเฉลยี โลกอยูท่ ี 47% และเกิดในรูปแบบทหี ลากหลาย เชน่ การด่ากันด้วยขอ้ ความหยาบคาย การตัดต่อภาพ สรา้ งขอ้ มลู เท็จ รวมไปถึงการตังกล่มุ ออนไลน์กดี กันเพอื นออกจากกล่มุ ฯลฯ ดังนัน พลเมอื งดิจิทัลทกุ คน ควรรบั รูแ้ ละรบั มอื การคกุ คาม บนโลกออนไลน์ได้อยา่ งชาญฉลาด เพอื ปองกันตนเองและคนรอบขา้ งจากการคกุ คาม ทางโลกออนไลน์ใหไ้ ด้

คนรุน่ Baby Boomer คือ กล่มุ Aging ทเี กิด พ.ศ. 2487 – 2505 มกั จะใชอ้ ุปกรณ์ คอมพวิ เตอรห์ รอื โทรศพั ท์เคลือนทขี องผอู้ ืน และเปดใชง้ าน WiFi สาธารณะ เสรจ็ แล้วไมล่ บรหสั ผา่ น ถึง 47% ซงึ เสยี งมากทจี ะถกู ผอู้ ืนเขา้ ถึงขอ้ มลู สว่ นบุคคล ดังนัน ต้องมคี วามสามารถเขา้ ใจ การใชช้ วี ิตในโลกดิจิทัล ว่าจะหลงเหลือรอ่ งรอยขอ้ มลู ทิงไว้เสมอ และต้องเขา้ ใจผลลัพธ์ทจี ะเกิดขนึ เพอื การดแู ลสงิ เหล่านอี ยา่ งมคี วามรบั ผดิ ชอบ

การปองกันขอ้ มลู ด้วยการสรา้ งระบบความปลอดภัยทเี ขม้ แขง็ และปองกันการโจรกรรม ขอ้ มลู ถ้าต้องทําธุรกรรมกับธนาคารหรอื ซอื สนิ ค้าออนไลน์ เชน่ ซอื เสอื ผา้ ชุดเดรส เปนต้น ควร เปลยี นรหสั บอ่ ยๆ และควรหลกี เลยี งการใชค้ อมพวิ เตอรส์ าธารณะ หากสงสยั ว่าขอ้ มลู ถกู นําไปใช้ หรอื สญู หาย ควรรบี แจ้งความและแจ้งหน่วยงานทเี กยี วขอ้ งทันที

การเหน็ อกเหน็ ใจและสรา้ งความสมั พนั ธ์ทดี กี ับผอู้ ืนบนโลกออนไลน์ รูถ้ ึงคณุ ค่า และจรยิ ธรรมจากการใชเ้ ทคโนโลยี ตระหนักถึงผลทางสงั คม การเมอื ง เศรษฐกิจ และวัฒนธรรม ทเี กิดจากการใชอ้ ินเทอรเ์ น็ต การกดไลก์ กดแชร์ ขอ้ มลู ขา่ วสาร ออนไลน์ รวมถึงรูจ้ ักสทิ ธิ และความรบั ผดิ ชอบออนไลน์ และการปกปองตนเองและชุมชนจากความเสยี งออนไลน์ เชน่ การกลันแกล้งออนไลน์ ภาพลามกอนาจารเด็ก สแปม เปนต้น

บรรณานุกรม พจิ ิตรา เพชรปารี. (2564). ทักษะดิจิทัล ก้าวสู่ พลงเมอื งในศตวรรษที21. เข้าถึงได้จาก https://www.ops.go.th/main/index.php/knowledge-base/article-pr/1355-goto-citizens21st