mahachad (036)

มหาชาติ หรือ มหาเวสสันดรชาดก

มหาชาติ มห า ช า ติ เ ป็ นช า ติที่ย่ิง ให ญ่ขอ งพ ระ โพ ธิ สัตว์ที่ไ ด้ เสวยพระชาติเป็ นพระเวสสันดรและเป็ นพระชาติสุดทา้ ยก่อนจะ ตรัสรู้เป็นพระสมั มาสัมพุทธเจา้ คนไทยรู้จกั และคุย้ เคยกบั มหาชาติ มาต้งั แต่สมยั สุโขทยั ดงั ที่ปรากฏในหลกั ฐานในจารึกนครชุม และ ในสมัยอยธุ ยาก็ไดม้ ีการแต่งและสวดมหาชาติคาหลวงในวนั ธรรม สวนะ ส่วนการเทศน์มหาชาติเป็ นประเพณีที่สาคญั ในทุกทอ้ งถ่ิน และมีความเช่ือกนั ว่า การฟังเทศน์มหาชาติจบภายในวนั เดียวจะ ไดร้ ับอานิสงส์มาก

ผู้แต่ง  สมเด็จพระมหาสมณเจา้ กรมพระปรมานุชิตชิโนรส  พระบาทสมเดจ็ พระจอมเกลา้ เจา้ อยหู่ วั  กวีสานกั วดั ถนน  กวีวดั สงั ขจาย  (พระเทพโมลี (กล่ิน)  (เจา้ พระยาพระคลงั (หน)

ลกั ษณะคาประพนั ธ์  ความเรียงร้อยแกว้  ร่ายยาว  กลบท  กลอนพ้ืนบา้ น จดุ มุ่งหมายในการแต่ง เพือ่ ใชใ้ นการสวด เทศนาสง่ั สอน

มหาเวสสันดรชาดก ๑๐ บารมี เป็นชาดกท่ีมีความสาคญั มากกวา่ ชาดกอ่ืน ๆ เพราะ พระบารมีของพระโพธิสตั วไ์ ดบ้ าเพญ็ บริบูรณ์ในพระชาติน้ี

ทานบารมี ศีลบารมี ทรงบริจาคทรัพยส์ ิน ชา้ ง มา้ ราชรถ ทรงรักษาศีลอยา่ งเคร่งครัดระหวา่ งทรง พระกมุ ารท้งั สองและพระมเหสี ผนวชอยู่ ณ เขาวงกต

เนกขมั มบารมี ปัญญาบารมี ทรงครองเพศบรรพชิตตลอดเวลาที่ประทบั ทรงบาเพญ็ ภาวนามยั ปัญญาตลอดเวลา ณ เขาวงกต ที่ทรงผนวช

วริ ิยาบารมี สัจจบารมี ทรงปฏิบตั ิมิไดย้ อ่ หยอ่ น ทรงลนั่ พระวาจายกกมุ ารให้ชูชก เม่ือพระกมุ ารหลบหนีกท็ รงติดตามให้

ขนั ตบิ ารมี เมตตาบารมี ทรงอดทนต่อความยากลาบากต่าง ๆ เม่ือพราหมณ์เมืองกลิงคราษฎร์ มาทูล ขณะที่เดินทางมายังเขาวงกต และ ขอช้างปั จจัยนาค เนื่ องจากเมือง กลิง ตลอดเวลาท่ีประทบั ณ ที่นน่ั แมแ้ ต่ตอน คราษฎร์ฝนแลง้ ก็ทรงพระเมตตตาประทาน ที่ ท อ ด พ ร ะ เ น ต ร เ ห็ น ชู ช ก เ ฆี่ ย น ตี พ ร ะ ให้ และเมื่อชูชกมาทูลขอสองกุมาร อา้ งวา่ กุมารอย่างทารุ ณพระองค์ก็ทรงข่ม ตนได้รับความลาบากต่าง ๆ พระองค์ก็มี พระทยั ไวไ้ ด้ เมตตาประทานให้ดว้ ย

อเุ บกขาบารมี อธิษฐานบารมี เม่ือทรงเห็นสองกุมารถูกชูชกเฆ่ียนตี คื อ ท ร ง ต้ ัง ม ่ัน ที่ จ ะ บ า เ พ็ ญ บ า ร มี เ พ่ื อ ใ ห้ วงิ วอนให้พระองคช์ ่วยเหลือ ทรงบาเพญ็ สาเร็จโพธิญาณาเบ้ืองหนา้ ก็มิไดท้ รงยอ่ ทอ้ จนพระอินทร์ตอ้ งประทานความช่วยเหลือ อุเบกขา คือทรงวางเฉย เพราะทรงเห็น ต่าง ๆ เพราะพระทัยอันแน่ วแน่ ของ ว่าได้ประทานเป็ นสิทธ์ิขาดแก่ชูชกไป พระองค์ แลว้

คุณค่าท่ีได้จากเรื่อง ๑.คณุ ค่าด้านวรรณศิลป์ ๒.๓ ให้แง่คิดเกี่ยวกบั บทบาทหน้าท่ีของ ๑.๑ ใชถ้ อ้ ยคาไพเราะ มีการเล่นคา เล่น ผูห้ ญิงในฐานะที่เป็ นแม่และเป็ นภรรยาที่ดี ซ่ึง สัมผสั อกั ษร มีการใช้โวหารภาพพจน์ และ เป็นสิ่ง สาคญั เหนือสิ่งอ่ืนใด การพรรณนาให้ เกิดความรู้สึกที่ละเอียดอ่อน ๒.๔ ขอ้ คิด คติธรรม ที่สามารถนาไปใช้ รวมท้งั เกิดจินตนาภาพชดั เจน ในชีวิตประจาวนั ของทุกคนได้ เกี่ยวกบั การเป็ น ๒. คุณค่าด้านสังคม คูส่ ามี ภรรยาท่ีดี การเสียสละ เป็ นคุณธรรมท่ีน่า ๒.๑ สะท้อนให้เห็นค่านิยมแนว ยกย่อง และการบริจาคทาน เป็ นการกระทาท่ี โ ล กุ ต ร ธ ร ร ม ข อ ง ป ร ะ ช า ช น ว่ า มี ค ว า ม สมควรได้ รับการอนุโมทนา ปรารถนาจะบรรลุสมั มาสมั โพธิญาณ ๒.๒ เป็ นภาพสะท้อนชี วิตความ เป็นอยู่ ขนบธรรมเนียม และค่านิยมของคน ในยคุ น้นั ๆ

“การใชธ้ รรมะในการปกครองย่อมทาใหเ้ กดิ ความสงบรม่ เย็น”

แหลง่ อา้ งอิง : มหาชาติ หรอื มหาเวสสนั ดรชาดก. (2556). [ออนไลน]์ . ได้จาก:http://mooaiw41.blogspot.com/. [สืบค้นเมอื่ วนั ที่ 1 สิงหาคม 2562]. นางสาวซนู รี า เจะสะมาแอ