Best Practice สบสาย (ผ้ามัดย้อม) 263

Best Practice ผ้ามดั ย้อมจากสีธรรมชาติ สร้างงานสร้างรายได้ให้ชุมชน จดั ทาโดย นางสาวกญั ญารัตน์ สายแสง ครู กศน.ตาบลสบสาย ศูนย์การศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอธั ยาศัยอาเภอสูงเม่น สานักงานส่งเสริมการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอธั ยาศัยจงั หวดั แพร่

บนั ทกึ ขอ้ ความ สว่ นราชการ ศนู ยก์ ารศกึ ษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศยั อำเภอสงู เม่น ท่ี ศธ.๐๒๑๐.๕๕๐๗(๐๓)/๕๘๒ วนั ที่ ๗ เดอื น เมษายน พ.ศ. ๒๕๖๔ เรอ่ื ง รายงานการปฏิบตั งิ านทเ่ี ปน็ เลิศ (Best Practice) เรยี น ผอู้ ำนวยการศูนย์การศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศยั อำเภอสูงเมน่ ๑.เรอื่ งเดมิ ตามแผนปฏิบัติงานประจำปี ๒๕๖๔ กศน.ตำบลสบสาย โดย ครู กศน.ตำบล ปฏิบัติงานใน ตรวจเสนอ พื้นที่ซึ่งเป็นการดำเนินงานตามนโยบายของสำนักงาน กศน. เพื่อจัดส่งเสริมกิจกรรมให้แก่ประชาชน และ กลุม่ เป้าหมายในพ้นื ที่ นัน้ ..../...../...... ๒.ขอ้ เทจ็ จรงิ ขา้ พเจ้านางสาวกัญญารัตน์ สายแสง ครู กศน.ตำบลสบสาย ได้ปฏิบตั ิงานในพ้ืนท่ีตำบลสบสาย และงานท่ีได้รับผดิ ชอบ เปน็ ที่เรยี บร้อยแล้ว จงึ ขอส่งการปฏบิ ตั ิงานทเ่ี ป็นเลิศ ( Best Practice) ของ กศน.ตำบล สบสาย ตามรายละเอียดดังแนบ ๓. ข้อเสนอเพอื่ พจิ ารณา จึงเรียนมาเพ่ือโปรด ๓.๑ ทราบ ๓.๒ พจิ ารณา (นางสาวกญั ญารตั น์ สายแสง) ครู กศน.ตำบลสบสาย

ก คำนำ รายงานการปฏิบัติงานที่เป็นเลิศ (Best Practice) จัดทำขึ้นเพื่อนำเสนอผลการปฏิบัติงานท่ี กศน.ตำบลสบสาย ไดท้ ำสำเรจ็ ในภาคเรยี นท่ี ๒ ปกี ารศกึ ษา ๒๕๖๓ โดยกลา่ วถึงการดำเนนิ การ พัฒนาหลักสูตรงานประดิษฐ์จากใบตองขึ้น เพราะเห็นช่องทางในการขยายอาชีพ ซึ่งเป็นวิชาชีพ ระยะสั้น รูปแบบกลุ่มสนใจ หลักสูตร ๓๐ ชั่วโมง วิชาการทำผ้ามัดย้อมสีธรรมชาติ โดยจัดทำข้ึน เพื่อมุ่งพัฒนาประชาชนในพื้นที่ตำบลสบสาย ให้ได้รับการศึกษาเพื่อพัฒนาอาชีพ สามารถสร้าง รายไดใ้ หก้ บั ตนเอง และครอบครัว ตลอดจนนำความรู้ไปพัฒนาตนเอง ชุมชน สงั คม กศน.ตำบลสบสาย ขอขอบคุณภาคีเครือข่าย ได้แก่ผู้นำบ้านวังวน ตำบลสบสาย ที่มีส่วน ช่วยให้กิจกรรมในครั้งนี้สำเร็จลุล่วงไปด้วยดี และหวังเป็นอย่างยิ่งการจัดทำรายงาน Best Practice ในครง้ั นจ้ี ะใชเ้ ปน็ ฐานขอ้ มลู ในการพฒั นางาน ของ กศน.ตำบลสบสาย ใหด้ ยี ่ิงขึ้นต่อไป ผูจ้ ัดทำ นางสาวกญั ญารตั น์ สายแสง

ข สารบญั เรอื่ ง หนา้ คำนำ...................................................................................................................................................... ก สารบญั ................................................................................................................................................... ข กจิ กรรม Best Practice เรอ่ื ง ผา้ มดั ยอ้ มจากสธี รรมชาติ สรา้ งงานสร้างรายไดใ้ หช้ ุมชน ท่ีมาและความสำคัญ............................................................................................................................. ๑ วัตถปุ ระสงค์......................................................................................................................................... ๑ เป้าหมาย.............................................................................................................................................. ๑ ขั้นตอนการดำเนนิ งาน......................................................................................................................... ๒ ผลการดำเนินงาน................................................................................................................................. ๒ ปัจจยั ความสำเร็จ................................................................................................................................. ๒ บทเรยี นทไ่ี ด้รบั ..................................................................................................................................... ๒ การเผยแพร่.......................................................................................................................................... ๒ ภาพประกอบการจัดกจิ กรรม............................................................................................................... ๓ ..............................................................

๑ ชอ่ื ผลงาน : ผ้ามัดย้อมจากสีธรรมชาติ สร้างงานสร้างรายได้ใหช้ ุมชน จดั ทำโดย : นางสาวกัญญารัตน์ สายแสง ครู กศน.ตำบลสบสาย สังกัดศูนยก์ ารศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัยอำเภอสงู เม่น จังหวัดแพร่ ทมี่ าและความสำคญั องค์ความรู้เกี่ยวกับศิลปะการนำผ้ามาย้อมด้วยสีที่ได้จากธรรมชาติ ไม่ใช่สิ่งแปลก หรือพึ่งจะค้นพบ นวัตกรรมใหม่แต่อย่างใด แต่ความรู้ภูมิปัญญาดังกล่าวได้ถูกค้นพบ ปฏิบัติ และถ่ายทอดมาจากรุ่นสู่รุ่น ตั้งแต่สมัย พุทธกาล ดงั จะเหน็ ได้วา่ พระพทุ ธเจา้ พร้อมสาวกท้ังหลายก็ใช้ผ้าบังสุกุลสีขาวท่ีใช้สำหรบั ห่อศพมาซักแล้วก็ย้อมด้วย สีธรรมชาติ เพื่อเป็นผ้าจีวรนุ่งห่มเหมือนกัน ดังนั้นภูมิปัญญาการเอาผ้าแล้วมาย้อมด้วยสีธรรมชาติไม่ใช่ภูมิปัญญา ชาวของบ้านธรรมดาๆ แตเ่ ปน็ ภมู ิปญั ญาที่มาจากแนวคิดของพระพุทธเจ้า ซึ่งการเรยี นรู้ และปฏิบัตกิ ิจกรรมดงั กล่าว เหมือนกับเราได้เรียนรู้ และปฏิบัติธรรมะไปด้วย เช่น เราจะได้สมาธิจากการดึงปมชายผ้า หรือการพึงพาธรรมชาติ และพงึ่ พาตัวเอง หรือการไมต่ ามกระแสของสังคมท่ีฟุ้งเฟอ้ ฟมุ่ เฟือยเกินความจำเปน็ การทำผา้ มัดยอ้ มใช้เอง เป็นความภาคภมู ใิ จของคนทำ และคนท่ีจะสวมใส่ดว้ ย เพราะผลงานชนิ้ ดังกล่าวเป็น ศิลปะหน่ึงเดยี วในโลกท่ีไม่เหมอื นใคร และไม่มีใครเหมอื น โดยมีเราเปน็ ศิลปินเอก ทส่ี ำคัญสีทีไ่ ดจ้ ากธรรมชาติ จะมี คุณสมบัตใิ นการรักษาโรคภัยไขเ้ จบ็ ไปในตัวดว้ ย เช่น ผ้าย้อมคราม ย้อมฝางแดง เป็นตน้ แต่ในปัจจุบันศิลปะดังกล่าวกำลังลดหายไปจากสังคม และถูกมองอย่างไร้คุณค่า เพราะว่ากระแสแฟชั่นสมัยใหม่มา แรง แซงตลอด หาซ้อื ไดง้ า่ ย และตอบสนองความต้องการไดอ้ ยา่ งรวดเร็ว ทนั ใจ ในทุกรูปแบบ เพราะฉะนั้น กิจกรรมดังกล่าวยังรอพวกเราเหล่าศิลปินที่จะสืบสานอุดมการณ์ และศิลปะร่วมสมัย ให้คงอยู่คู่ชุมชน ตลอดไป ช่ัวกาลนาน ดังนั้นศูนย์การศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัยอำเภอสูงเม่น จึงเห็นความสำคัญในการพัฒนา หลักสูตรการทำผ้ามัดย้อมสีธรรมชาติขึ้น เพื่อมุ่งพัฒนาคนให้ได้รับการศึกษา เพื่อพัฒนาอาชีพ และการมีงานทำ สามารถสรา้ งรายได้ มีอาชีพทมี่ ีความม่ันคง วตั ถปุ ระสงค์ ๑. เพ่อื ให้ผเู้ รียนมคี วามรู้ และทกั ษะ เทคนิคในการทำผา้ มดั ย้อมสีธรรมชาติ ๒. เพอื่ ให้ผเู้ รยี นได้เรียนรู้ และฝึกปฏิบัตจิ ริงการทำผ้ามัดยอ้ มสธี รรมชาติ ๓. เพอ่ื ให้ผูเ้ รียนสามารถนำความรทู้ ่ไี ด้รับไปใช้ในการดำเนินชวี ติ และการประกอบอาชพี เสรมิ ได้ เป้าหมาย เชงิ ปรมิ าณ ประชาชนตำบลสบสาย จำนวน ๒๐ คน

๒ เชงิ คณุ ภาพ ผเู้ ขา้ ร่วมกจิ กรรมมคี วามรู้ความเขา้ ใจ เร่อื งการทำผา้ มัดย้อมสีธรรมชาติ ข้นั ตอนการทำผา้ มดั ย้อม สีธรรมชาติ สีที่ไดม้ าจากธรรมชาติทม่ี อี ยใู่ นชมุ ชน การเกบ็ รักษาและการดูแลเส้ือผ้าหลงั ยอ้ มแล้ว และทักษะความ เข้าใจและใชเ้ ทคโนโลยดี จิ ิทลั สามารถพัฒนาฝมี ือตนเอง เป็นทางเลอื กใหม่ในการประกอบอาชีพให้กับตนเอง และ ครอบครวั สามารถนำความรู้ที่ได้ไปพัฒนาฝมี ือตนเอง สรา้ งงาน สรา้ งรายได้ ใหแ้ กต่ นเอง ครอบครวั ชุมชนได้ ขนั้ ตอนการดำเนนิ งาน กศน.ตำบลสบสาย สำรวจความต้องการของกลุม่ เป้าหมาย ชแ้ี จงกจิ กรรมตามท่ีกล่มุ เป้าหมายตอ้ งการ ใน การพฒั นาอาชีพการจดั กิจกรรมวิชาชพี ระยะส้ันรปู แบบกลุ่มสนใจ วิชาการทำผ้ามดั ย้อมสีธรรมชาติ หลักสูตร ๓๐ ช่วั โมง ซ่งึ เป็นหลักสตู รท่ีเนน้ ใหผ้ ูเ้ รียนได้เรียนรูจ้ ากประสบการณต์ รงด้วยการปฏิบัติจรงิ โดยมีวิทยากรอาชพี เป็นผู้ ช้แี นะและจัดกระบวนการเรียนรู้ พร้อมกับครผู ู้สอน และการถา่ ยทอดของวทิ ยากรให้กับกลุ่มผเู้ รยี น ให้มที กั ษะ ได้ เรยี นรู้ ฝึกปฏิบตั ิจริง ผ้เู รยี นมคี วามพึงพอใจในกิจกรรม สามารถนำความรู้ และทักษะไปใชส้ รา้ งรายไดจ้ ริงอยา่ งมี คุณภาพ นำความร้ไู ปประกอบอาชีพ และนำความรู้ไปปรับใชใ้ นชวี ิตใหเ้ หมาะสมกบั บริบท และวัฒนธรรมประเพณี ของชุมชน โดยครู กศน.ตำบลสบสาย และครอู าสาสมคั รฯ ในพืน้ ที่ ไดน้ เิ ทศติดตาม และประเมนิ ผล ผลการดำเนนิ งาน กศน.ตำบลสบสาย สามารถจัดกจิ กรรมไดต้ อบสนองความต้องการของชมุ ชน ซง่ึ มีท้ังภาคทฤษฎี และปฏิบัติ เพอ่ื ให้ประชาชนในพื้นท่ีตำบลสบสายมคี วามรู้ ความเขา้ ใจในการทำผา้ มัดย้อมสธี รรมชาติ สามารถนำความรูไ้ ปปรับ ใช้ในชวี ิตประจำวนั ได้ ปจั จยั ความสำเรจ็ ผู้เข้ารว่ มกิจกรรมมีความรู้ ความเข้าใจ ในการทำผ้ามดั ย้อมสธี รรมชาติ สามารถนำความรู้ไปปรบั ใช้ใน ชวี ติ ประจำวนั สรา้ งรายได้ใหก้ บั ตนเอง และครอบครัว ตลอดจนนำความรู้ไปพฒั นาตนเอง ชมุ ชน สังคม บทเรยี นทไี่ ดร้ บั ประชาชนตำบลสบสาย เห็นความสำคญั ของการทำผา้ มดั ยอ้ มสธี รรมชาติ สามารถนำความรไู้ ปปรบั ใชใ้ น ชีวิตประจำวนั สรา้ งรายไดใ้ ห้กับตนเอง และครอบครวั ตลอดจนนำความรู้ไปพัฒนาตนเอง ชุมชน สังคม การเผยแพร่ ๑. เผยแพร่ผ่านเว็บไซต์ กศน.อำเภอสูงเมน่ www.sungmennfe.go.th ๒. เผยแพร่ผ่านเว็บไซต์ กศน.ตำบลสบสาย www.sopsai.sungmennfe.go.th ๓. เผยแพรผ่ ลงานผ่าน Facebook และ Fanpage ตำบลสบสาย

ภาพประกอบ

๔ ภาพประกอบกจิ กรรม กจิ กรรมกลมุ่ สนใจ วชิ าการทำผา้ มดั ยอ้ มสธี รรมชาติ หลกั สตู ร ๓๐ ชัว่ โมง ระหวา่ งวนั ท่ี ๒๓ - ๒๘ กมุ ภาพนั ธ์ ๒๕๖๔ ณ ศนู ย์ฝกึ อาชพี ชมุ ชนบา้ นวงั วน หมู่ ๓ ตำบลสบสาย อำเภอสงู เมน่ จงั หวดั แพร่ ภาพวทิ ยากรใหค้ วามรู้ และสาธติ การทำผา้ มดั ยอ้ มสธี รรมชาติ

๕ ภาพประกอบกจิ กรรม กจิ กรรมกลมุ่ สนใจ วชิ าการทำผา้ มดั ยอ้ มสธี รรมชาติ หลักสตู ร ๓๐ ชวั่ โมง ระหวา่ งวนั ท่ี ๒๓ - ๒๘ กมุ ภาพนั ธ์ ๒๕๖๔ ณ ศนู ย์ฝกึ อาชพี ชมุ ชนบา้ นวงั วน หมู่ ๓ ตำบลสบสาย อำเภอสงู เมน่ จงั หวดั แพร่ ภาพวทิ ยากรสาธติ และใหผ้ เู้ รยี นฝึกปฏบิ ตั กิ ารทำผา้ มดั ยอ้ มสธี รรมชาติ

๖ ภาพประกอบกจิ กรรม กจิ กรรมกลมุ่ สนใจ วชิ าการทำผ้ามดั ยอ้ มสธี รรมชาติ หลกั สตู ร ๓๐ ชว่ั โมง ระหวา่ งวนั ท่ี ๒๓ - ๒๘ กมุ ภาพนั ธ์ ๒๕๖๔ ณ ศนู ย์ฝกึ อาชพี ชมุ ชนบา้ นวงั วน หมู่ ๓ ตำบลสบสาย อำเภอสงู เมน่ จงั หวดั แพร่ ภาพวทิ ยากรสาธติ และใหผ้ เู้ รยี นฝึกปฏบิ ตั ิการทำผา้ มดั ยอ้ มสธี รรมชาติ

๗ ภาพประกอบกจิ กรรม กจิ กรรมกลมุ่ สนใจ วชิ าการทำผ้ามดั ยอ้ มสธี รรมชาติ หลกั สตู ร ๓๐ ชว่ั โมง ระหวา่ งวนั ที่ ๒๓ - ๒๘ กมุ ภาพนั ธ์ ๒๕๖๔ ณ ศนู ย์ฝกึ อาชพี ชมุ ชนบา้ นวงั วน หมู่ ๓ ตำบลสบสาย อำเภอสงู เมน่ จงั หวดั แพร่ ภาพวทิ ยากรสาธติ และใหผ้ เู้ รยี นฝกึ ปฏบิ ตั ิการทำผา้ มดั ยอ้ มสธี รรมชาติ

๘ ภาพประกอบกจิ กรรม กจิ กรรมกลมุ่ สนใจ วชิ าการทำผ้ามดั ยอ้ มสธี รรมชาติ หลกั สตู ร ๓๐ ชว่ั โมง ระหวา่ งวนั ที่ ๒๓ - ๒๘ กมุ ภาพนั ธ์ ๒๕๖๔ ณ ศนู ย์ฝกึ อาชพี ชมุ ชนบา้ นวงั วน หมู่ ๓ ตำบลสบสาย อำเภอสงู เมน่ จงั หวดั แพร่ ภาพวทิ ยากรสาธติ และใหผ้ เู้ รยี นฝกึ ปฏบิ ตั ิการทำผา้ มดั ยอ้ มสธี รรมชาติ

๙ ภาพประกอบกจิ กรรม กจิ กรรมกลมุ่ สนใจ วชิ าการทำผา้ มดั ยอ้ มสธี รรมชาติ หลกั สตู ร ๓๐ ช่วั โมง ระหวา่ งวนั ท่ี ๒๓ - ๒๘ กมุ ภาพนั ธ์ ๒๕๖๔ ณ ศนู ย์ฝกึ อาชพี ชมุ ชนบา้ นวงั วน หมู่ ๓ ตำบลสบสาย อำเภอสงู เมน่ จงั หวดั แพร่ ผา้ มดั ยอ้ มสธี รรมชาติทท่ี ำสำเรจ็ แลว้

……………………………………………………..ผูร้ ายงาน (นางสาวกญั ญารัตน์ สายแสง) ครู กศน.ตำบลสบสาย ข้อเสนอแนะ ………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………… (นางสาวอรุณี พันธพ์ุ าณิชย์) ผู้อำนวยการศนู ย์การศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัยอำเภอสูงเมน่