๔๗ หนว ย ชอื่ หนวย มาตรฐานการ สาระสาํ คัญ เวลา นา้ํ หนัก ที่ เรียนรู/ตวั ช้วี ัด (ชม.) คะแนน ๘ ๓๐ การเลนจะตองทําอยา งถกู วธิ ี สะอาด และปลอดภยั ๑๙ ๘๐ ๑ ๒๐ จากเช้ือโรค ๒๐ ๑๐๐ ๕ สมรรถภาพ พ.๓.๑ ป.๓/๑ การอบอนุ รางกายเปนการ ทางกาย และ การออกกําลัง ป.๓/๒ เตรยี มความพรอมของรา งกาย กาย พ.๓.๒ ป.๓/๑ กอ นออกกําลงั กาย เพื่อให ป.๓/๒ รา งกายเกิดความพรอมและ พ.๔.๑ ป.๓/๕ มคี วามปลอดภยั การเคลื่อนไหวณร างกาย แบบอยกู ับที่ แบบเคล่ือนท่ี แบบใชอ ปุ กรณประกอบ เปนทักษะพ้ืนฐานของการออก กาํ ลงั กายและการเลนกีฬาอื่น ๆ ชว ยในการสรา งเสรมิ สุขภาพ รา งกายใหแขง็ แรง การเลนเกมเบ็ดเตลด็ เปน การ ออกกําลงั กาย เพ่ือใหเ กดิ ความ สนกุ สนานและความสามัคคี ในหมคู ณะ ซงึ่ การเลน เกม ตอ งปฏบิ ตั ติ ามกฎ กติกา และขอตกลงในการเลนเกม การสรา งเสรมิ สมรรถภาพทาง กายทําไดโดยการออกกาํ ลงั กาย การพักผอน และการเขารวม กิจกรรมนนั ทนาการ ระหวา งป ปลายป รวม
๔๘ พ ๑๔๑๐๑ สุขศึกษาฯ ๔ โครงสรางรายวชิ าพ้นื ฐาน ช้นั ประถมศึกษาปท ่ี ๔ กลุม สาระการเรยี นรสู ุขศึกษาและพลศึกษา เวลา ๔๐ ช่ัวโมง หนว ย ช่ือหนวย มาตรฐานการ สาระสาํ คญั เวลา น้าํ หนกั ที่ เรียนรู/ ตัวช้ีวดั (ชม.) คะแนน ๑ การเจรญิ เตบิ โต พ.๑.๑ ป.๔/๑ การเจรญิ เตบิ โตและพัฒนาการ ๔ ๑๐ และพัฒนาการ ป.๔/๒ ของรา งกายและจิตใจตามวัย ป.๔/๓ จะชว ยใหสามารถปรบั ตวั เขา กับ การเปลย่ี นแปลง ของรา งกาย และจิตใจทเี่ กดิ ขนึ้ ไดอยาง เหมาะสม กลา มเนื้อ กระดูก และขอ มีความสาํ คญั ในการชว ย พยงุ รางกายใหค งรูป และ เคลอ่ื นไหวได และสง ผลตอ สขุ ภาพ การเจรญิ เตบิ โต และพัฒนาการ เราจึงควรดูแล กลา มเนือ้ กระดูก และขอ ใหถูกวิธีเพื่อใหสามารถทาํ งานได อยางมปี ระสทิ ธภิ าพ ๒ การปฏบิ ัตติ น พ.๒.๑ ป.๔/๑ การปฏิบตั ติ นเปน เพื่อน ๓ ๑๐ ตอ ครอบครัว และเพ่ือน ป.๔/๒ และสมาชิกในครอบครวั ทีด่ ี ป.๔/๓ จะทําใหเ ปนที่รักของทกุ คนและ อยูรวมกันอยางมีความสุข วฒั นธรรมไทยนน้ั เนน ใหช าย และหญิงปฏบิ ัตติ นตอกัน อยา งเหมาะสม และรจู ักวธิ กี าร ปฏิเสธการกระทาํ ท่ีเปน อันตราย ทางเพศ
๔๙ หนว ย ชอื่ หนวย มาตรฐานการ สาระสาํ คัญ เวลา นํา้ หนัก ที่ เรียนรู/ตัวชวี้ ัด (ชม.) คะแนน ๓ เสริมสุขภาพ พ.๔.๑ ป.๔/๑ สิ่งแวดลอมมีความสมั พนั ธกบั ๖ ๑๒ ป.๔/๒ สขุ ภาพ การจัดการสิ่งแวดลอม ป.๔/๓ ทถ่ี กู สุขลักษณะจะทาํ ใหมี สขุ ภาพท่ีดี สภาวะทางอารมณแ ละ ความรูสกึ ทเี่ กิดขนึ้ จะสง ผลตอ สุขภาพ จงึ ควรเสริม สภาวะทาง อารมณดา นบวก เพ่ือใหมีสขุ ภาพ รา งกายและสุขภาพจติ ท่ดี ี ขอมลู บนฉลากอาหารและ ผลติ ภัณฑส ุขภาพ สามารถนํามา วิเคราะหขอมูลเพอื่ ตดั สนิ ใจเลือก บริโภค เพอ่ื การมีสุขภาพท่ีดี ๔ ความปลอดภัย พ.๕.๑ ป.๔/๑ การใชย าอยา งถูกวิธจี ะทาํ ให ๘ ๑๖ และยาเสพติด ป.๔/๒ สามารถปองกันโรค บรรเทา ป.๔/๓ อาการเจบ็ ปว ย และรกั ษาโรคได การปฐมพยาบาลผเู จบ็ ปว ย หรือผูบาดเจ็บเม่ือไดรบั อนั ตราย จากการใชยาผิด สารเคมี แมลง สตั วก ัดตอ ย และการบาดเจบ็ จากการเลนกีฬาอยา งถูกวธิ ี เปน การดแู ลรกั ษาผเู จบ็ ปว ยเบือ้ งตน เพือ่ ลดอนั ตรายที่อาจเกิดขึน้ กับผู เจบ็ ปวยกอนนําสงสถานพยาบาล การสบู บหุ รแี่ ละการด่ืมสรุ า มผี ลเสีย ตอ สุขภาพ เราจึงควร รจู ักวิธีการปองกนั ทถ่ี ูกตอง
๕๐ หนว ย ช่ือหนวย มาตรฐานการ สาระสําคญั เวลา น้ําหนัก ที่ เรยี นรู/ตวั ชีว้ ัด (ชม.) คะแนน การปฏิบัตกิ จิ กรรมเคลอื่ นไหว ๕ การออก พ.๓.๑ ป.๔/๑ รางกายในลกั ษณะผสมผสานทัง้ ๑๗ ๓๒ กําลงั กาย ป.๔/๒ แบบอยูกับท่ี เคลื่อนท่ี และใช อปุ กรณประกอบเปน ทักษะ และกีฬา พ.๓.๒ ป.๔/๑ พืน้ ฐานสําคัญท่ีทําใหร า งกาย ป.๔/๒ แขง็ แรง สงผลใหเ กิด ประสิทธภิ าพในการทํางาน พ.๔.๑ ป.๔/๔ การปฏิบตั ิกจิ กรรมกายบริหาร ประกอบ จังหวะเพลง จะตอง ปฏิบตั ิใหถูกตองตามหลกั การ เคลือ่ นไหว และตรงตามจังหวะ เพลง การเลน เกมเลยี นแบบ และกิจกรรมแบบผลัด จะตอง ปฏิบตั ิอยางถูกวธิ ี และสามารถ วเิ คราะหผ ลพฒั นาการของ ตนเองในการออกกาํ ลังกาย และเลนเกมตามตวั อยางและ แบบปฏิบตั ิของผอู ื่นได อยางเหมาะสม การเลน กีฬาอยา งงา ย เชน แฮนดบ อล แชรบ อล โยนหวง ผเู ลน ตอ งฝกฝนและมที ักษะ ในการเลน ปฏิบัตติ ามกฎ กติกา การเลน มนี าํ้ ใจนักกีฬา และ สามารถวเิ คราะหผ ลพัฒนาการ ของตนเองในการเลน ตาม
๕๑ หนวย ชอ่ื หนวย มาตรฐานการ สาระสําคัญ เวลา นาํ้ หนัก ที่ เรยี นร/ู ตวั ชวี้ ดั (ชม.) คะแนน ตวั อยา งและแบบปฏิบตั ขิ องผูอน่ื ไดอยางเหมาะสม การทดสอบและปรบั ปรุง สมรรถภาพทางกายตามผลการ ทดสอบ จะทาํ ใหส ุขภาพแขง็ แรง ระหวางป ๓๘ ๘๐ ปลายป ๒ ๒๐ รวม ๔๐ ๑๐๐
๕๒ พ ๑๕๑๐๑ สุขศกึ ษาฯ ๕ โครงสรา งรายวชิ าพ้นื ฐาน ชั้นประถมศึกษาปท ่ี ๕ กลุมสาระการเรยี นรูสุขศกึ ษาและพลศึกษา เวลา ๔๐ ช่วั โมง หนว ย ชอ่ื หนวย มาตรฐานการ สาระสําคญั เวลา นํ้าหนกั ที่ เรยี นร/ู ตวั ช้วี ดั (ชม.) คะแนน ๒ ๑๐ ๑ ระบบในรา งกาย พ.๑.๑ ป.๕/๑ ระบบยอ ยอาหาร และระบบ ๔ ๑๐ ป.๕/๒ ขับถา ย มีความสาํ คัญตอการ ๑๐ ๑๒ ดาํ รงชีวติ การเจรญิ เตบิ โต และ พัฒนาการของรางกาย จงึ ควร ดูแลอยางถกู ตอง เพื่อให การเจริญเตบิ โตและพัฒนาการ เปน ไปตามวยั ๒ ชีวิต พ.๒.๑ ป.๕/๑ การเจริญเตบิ โตทางรา งกาย และครอบครวั ป.๕/๒ ทําใหเ กิดการเปลี่ยนแปลง ป.๕/๓ ทางเพศ จึงตอ งดูแลตนเอง และ วางตัวท่เี หมาะสมกับเพศตาม วัฒนธรรมไทย ครอบครัวตามวัฒนธรรมไทย เปน ครอบครวั ท่ีอบอุน การมี พฤติกรรมที่พึงประสงคจ ะชวย แกปญหาความขัดแยง ในครอบครวั และกลุมเพื่อน ๓ สขุ ภาพของเรา พ.๔.๑ ป.๕/๑ การปฏบิ ตั ิตนตามหลัก ป.๕/๒ สขุ บญั ญตั แิ หง ชาติ จะสง ผลให ป.๕/๓ ผปู ฏบิ ตั ิมีสุขภาพรางกายท่ี แข็งแรง สมบูรณ ขอมูลสุขภาพมปี ระโยชนตอ การดูแลและสรางเสรมิ สขุ ภาพ
๕๓ หนว ย ชอื่ หนวย มาตรฐานการ สาระสาํ คญั เวลา นาํ้ หนัก ที่ เรยี นร/ู ตวั ช้วี ัด (ชม.) คะแนน จึงตองสบื คน จากแหลง ขอ มลู ทเ่ี ชือ่ ถือได การตัดสนิ ใจเลือกซื้ออาหาร และผลิตภณั ฑสขุ ภาพ ควรมีหลัก ในการพจิ ารณาเลือกซ้ือท่ถี ูกตอ ง และมเี หตผุ ลในการตัดสนิ ใจ จึงจะสงผลดตี อรางกาย อาการเจบ็ ปวยท่ีเกิดจากโรค สง ผลตอชวี ติ ประจาํ วนั ดงั น้นั เรา จึงควรรูวิธีปองกนั ตนเองจากโรค ท่พี บบอยในชวี ติ ประจําวัน จะชวยลดความรนุ แรงของโรค และการแพรร ะบาดของโรคได ๔ ความปลอดภัย พ.๕.๑ ป.๕/๑ สารเสพตดิ เปนสารอันตราย ๘ ๑๔ ในชวี ติ ป.๕/๒ ท่ีมีหลายประเภท และสงผล ป.๕/๓ กระทบตอ ผเู สพ ท้งั ทางดา น ป.๕/๔ รางกาย จติ ใจ อารมณ สังคม และสตปิ ญญา ดงั นน้ั จึงตอ งรู วิธีการปฏบิ ัตติ นเพอื่ ปองกัน ตนเอง และหลีกเล่ียงการใช สารเสพตดิ การใชย ารกั ษาโรคอาจทําให เกดิ อันตรายตอ ผูใชได ดงั นั้น จึงตอ งใชยาอยา งถกู วธิ ีเพื่อ ความปลอดภยั สอื่ ตา ง ๆ มีอทิ ธพิ ลตอ พฤติกรรมการดูแลสุขภาพ
๕๔ หนวย ชอ่ื หนวย มาตรฐานการ สาระสําคัญ เวลา นา้ํ หนัก ท่ี เรยี นร/ู ตวั ชว้ี ดั (ชม.) คะแนน ของเรา ดังน้นั เราจงึ ควรเลือกใช ส่ืออยา งเหมาะสม ๕ กจิ กรรมทางกาย พ.๓.๑ ป.๕/๑ การเคล่ือนไหวรา งกายและ ๑๔ ๓๔ และกีฬา ป.๕/๒ ยืดหยนุ เปนการฝกทักษะและ ป.๕/๓ ควบคมุ การเคล่ือนไหวในการรบั ป.๕/๔ แรง การใชแรง และความสมดลุ ป.๕/๕ การเคลอ่ื นไหวรา งกายใหเ ขา กับ ป.๕/๖ จงั หวะจะทาํ ใหผฝู ก เกิดความ พ.๓.๒ ป.๕/๑ แขง็ แรงและเกิดความเพลดิ เพลนิ ป.๕/๒ การเลนเกมและกิจกรรม ป.๕/๓ ทางกายชวยสง เสริมทักษะการ ป.๕/๔ เคลอ่ื นไหว ทักษะการคดิ และยงั พ.๔.๑ ป.๕/๕ ทําใหเ กดิ ความสนุกสนาน ดังน้ัน พ.๕.๑ ป.๕/๕ การปฏิบัติกิจกรรมดังกลา ว จะตองปฏิบตั ิตามกฎ กติกาของ การเลน เพอ่ื ความปลอดภัย กีฬา เปน กจิ กรรมที่ตองใช ทักษะการเคล่อื นไหวรางกาย และมกี ฎ กติกาในการเลน ผูเ ลน จึงตอ งฝกใหเกิดทักษะ และ ปฏิบัตติ ามกฎ กติกา การเลน ตามชนิดกฬี าใหถูกตอง และมีนํา้ ใจนักกีฬา กิจกรรมนันทนาการเปน กิจกรรมท่ีทําในเวลาวา ง และ ทาํ ใหเ กิดความสนกุ สนาน เพลดิ เพลิน เปนการใช
๕๕ หนวย ช่ือหนวย มาตรฐานการ สาระสาํ คัญ เวลา นาํ้ หนัก ท่ี เรยี นรู/ตวั ช้วี ดั (ชม.) คะแนน เวลาวางใหเ ปน ประโยชน สมรรถภาพทางกายท่ีดียอ มมี ผลตอการทํางานทีด่ ี การทดสอบ สมรรถภาพทางกายจะทาํ ใหเ รา สามารถปรับปรงุ สมรรถภาพ ทางกาย เพ่ือประสทิ ธิภาพใน การทํางานทีด่ ีข้นึ ดว ย ระหวางป ๓๘ ๘๐ ปลายป ๒ ๒๐ รวม ๔๐ ๑๐๐
๕๖ พ ๑๖๑๐๑ สุขศกึ ษาฯ ๖ โครงสรางรายวชิ าพนื้ ฐาน ชั้นประถมศึกษาปที่ ๖ กลมุ สาระการเรยี นรูสขุ ศกึ ษาและพลศึกษา เวลา ๔๐ ชว่ั โมง หนว ย ช่อื หนวย มาตรฐานการ สาระสําคญั เวลา นํา้ หนกั ท่ี เรียนร/ู ตัวชีว้ ดั (ชม.) คะแนน ๑ ระบบในรา งกาย พ.๑.๑ ป.๖/๑ ระบบหายใจ ระบบไหลเวียน ๓ ๑๐ ป.๖/๒ โลหติ และระบบสืบพนั ธุ มคี วามสําคญั และมีผลตอสุขภาพ การเจริญเตบิ โต และพฒั นาการ ของรางกาย ดงั นน้ั เราจึงควร ดูแลรกั ษาระบบหายใจ ระบบไหลเวยี นโลหติ และ ระบบสบื พันธุ ใหท ํางานได ตามปกติ ๒ สัมพนั ธภาพและ พ.๒.๑ ป.๖/๑ การสรา งสัมพนั ธภาพที่ดกี ับ ๕ ๑๒ เพศศึกษา ป.๖/๒ สมาชกิ ในครอบครัวและเพอ่ื น จะทําใหเ ขาใจตนเองและผอู น่ื อีกท้ังยงั สามารถอยูรว มกันกับ ผอู ่ืนไดอยางมีความสขุ การมีเพศสัมพนั ธ การติดเชื้อ เอดส และการตง้ั ครรภกอนวัย อนั ควร ลวนแตมสี าเหตเุ กิดจาก พฤติกรรมเส่ยี ง เราจึงควรศึกษา ทําความเขาใจเพื่อจะไดป องกัน ตนเองจากพฤตกิ รรมดงั กลาว ๓ สขุ ภาพ พ.๔.๑ ป.๖/๑ ความรับผดิ ชอบตอสุขภาพ ๘ ๑๔ กบั สิง่ แวดลอ ม ป.๖/๒ ของตนเองและสว นรวม สามารถ ป.๖/๓ ทาํ ไดโดยการเสนอแนะแนวทาง และแสดงพฤติกรรม
๕๗ หนว ย ชื่อหนวย มาตรฐานการ สาระสาํ คญั เวลา นาํ้ หนัก ท่ี เรียนร/ู ตวั ชี้วัด (ชม.) คะแนน ในการปอ งกันและแกไขปญหา สิ่งแวดลอมที่มีผลตอสุขภาพ การแสดงความรบั ผิดชอบตอ สุขภาพของสวนรวม สามารถ ทาํ ไดโ ดยการวิเคราะหผลกระทบ และเสนอแนวทางปอ งกนั โรคตดิ ตอสําคัญที่พบ ในประเทศไทย ๔ ภัยธรรมชาติ พ.๕.๑ ป.๖/๑ ความรุนแรงของภัยธรรมชาติ ๔ ๑๒ และสารเสพตดิ ป.๖/๒ มผี ลกระทบตอรางกาย จิตใจ ป.๖/๓ และสังคม ดังนน้ั จึงควรศึกษา ๕ กจิ กรรม พาเพลนิ วิธีการปฏิบัติตน เพือ่ ความ ปลอดภัยจากธรรมชาติ สารเสพตดิ เปนอนั ตรายทงั้ ตอ ตนเองและผูอ่นื เราจึงหลกี เลี่ยง และชักชวน ใหผ อู น่ื หา งไกล จากสารเสพตดิ พ.๓.๑ ป.๖/๑ การออกกําลงั กายท่ถี ูกตอ ง ๘ ๑๔ ป.๖/๒ ตามหลกั การ สามารถนํา ป.๖/๕ หลักการเคลื่อนไหวรางกายโดย พ.๓.๒ ป.๖/๑ การใชแ รง การรบั แรงและความ ป.๖/๒ สมดลุ ในการเคลื่อนไหวรางกาย มาปรับปรุง เพ่ือเพิม่ พูนทกั ษะ การออกกาํ ลังกายเพื่อสขุ ภาพ สมรรถภาพทางกาย และ การสรา งเสริมบุคลิกภาพ กายบริหารประกอบเพลงเปน การเคล่อื นไหวรา งกายรว มกับ
๕๘ หนว ย ชือ่ หนวย มาตรฐานการ สาระสาํ คัญ เวลา นาํ้ หนัก ที่ เรียนร/ู ตวั ชีว้ ดั (ชม.) คะแนน ผอู นื่ แบบ ผสมผสาน ทัง้ แบบอยู กบั ท่ี และเคลื่อนที่ โดยใชจงั หวะ เพลงประกอบ กิจกรรมแบบผลดั และเกม นําไปสูกีฬาเปนการใชท ักษะ การเคลือ่ นไหวรวมกบั ผอู ่ืนใน ลกั ษณะแบบผลัดและแบบ ผสมผสานทงั้ แบบอยูกับท่ี เคล่ือนที่ และใชอ ุปกรณ ประกอบ ซ่งึ ผเู ลน ตอ งใชท ักษะ การวางแผนและสามารถเพมิ่ พูน ทักษะการออกกําลังกายไดอยาง ถูกวิธีและเปนระบบ การเขา รว มหรือปฏบิ ตั ิ กิจกรรมนนั ทนาการ ผูปฏิบัติ สามารถนาํ ความรูและหลักการ ๖ กฬี า ทไ่ี ดไปเปน พ้นื ฐานในการศึกษา หาความรเู รอื่ งอนื่ ๆ ได พ.๓.๑ ป.๖/๓ การเลนกรีฑา ผเู ลนจะตอ ง ๑๐ ๑๘ ป.๖/๔ ปฏิบตั ติ ามกฎ กติกา พ.๓.๒ ป.๖/๓ ในการแขงขนั อยางเครงครัด ป.๖/๔ โดยคํานงึ ถึงความปลอดภยั ของ ป.๖/๕ ตนเองและผอู ื่น มนี ้ําใจนักกีฬา ป.๖/๖ รจู กั ประเมนิ ทักษะการเลน ของ พ.๔.๑ ป.๖/๔ ตนเองเปน ประจาํ และใชท ักษะ กลไก เพ่ือปรับปรุงเพ่ิมพูน ความสามารถของตนเองและ ผอู นื่ ในการเลน
๕๙ หนว ย ช่ือหนวย มาตรฐานการ สาระสําคัญ เวลา นํ้าหนัก ที่ เรียนร/ู ตัวช้ีวดั (ชม.) คะแนน การเลนวอลเลยบอล เปนการเลนกีฬาสากลประเภท ทมี ที่มีอปุ กรณประกอบ ซงึ่ ผเู ลน จะตองใชท กั ษะวางแผนและ เพ่มิ พนู ทกั ษะการออกกําลงั กาย และการเคล่อื นไหวอยางเปน ระบบและถูกวธิ ี นาํ กลวธิ กี ารรุก และการรับมาใช และในขณะเลน ตอ งปฏบิ ัตติ ามกฎ กติกา โดยคํานงึ ถึงความปลอดภัย ของตนเองและผอู ่นื และมีนํ้าใจ นักกีฬา ตะกรอเปน กีฬาไทยที่ผูเ ลน ตอ งมีทักษะในการเลน รจู ักนํา กลวิธกี ารรกุ และการรับมาใช และในขณะเลนควรปฏิบตั ติ าม กฎ กตกิ าการเลน มีน้าํ ใจนักกฬี า และคาํ นึงถงึ ความปลอดภัยของ ตนเองและผอู ่นื การสรางเสรมิ และปรับปรงุ สมรรถภาพทางกาย อยางตอเนอ่ื ง จะทําใหส ุขภาพ แข็งแรง ระหวา งป ๓๘ ๘๐ ปลายป ๒ ๒๐ รวม ๔๐ ๑๐๐
๖๐ สอ่ื /แหลง เรยี นรู กลุมสาระการเรียนรูสุขศึกษาและพลศึกษาไดจัดทําสื่อและจัดใหมีแหลงเรียนรูตาม หลักการ และนโยบายของการจัดการศกึ ษาขนั้ พนื้ ฐาน ดงั นี้ ส่ือการเรยี นรูเปน เคร่อื งมือสงเสริมสนับสนุนการจดั การกระบวนการเรียนรู ใหผ เู รยี นเขาถึง ความรูทักษะกระบวนการ และคุณลักษณะตามมาตรฐานของหลักสูตรไดอยางมีประสิทธิภาพ สื่อการเรียนรูมีหลากหลายประเภท ทั้งสื่อธรรมชาติ สื่อสิ่งพิมพ สื่อเทคโนโลยี และเครือขาย การเรียนรูตาง ๆ ที่มีในทองถิ่นการเลือกใชสื่อควรเลือกใหมีความเหมาะสมกับระดับพัฒนาการ และ ลีลาการเรียนรูที่หลากหลายของผูเรียนการจัดหาสื่อการเรียนรู ผูเรียนและผูสอนสามารถจัดทําและ พัฒนาขึ้นเอง หรือปรับปรุงเลือกใชอยางมีคุณภาพจากสื่อตาง ๆ ที่มีอยูรอบตัวเพื่อนํามาใชประกอบ ในการจัดการเรียนรูทีส่ ามารถสงเสริมและสื่อสารใหผเู รยี นเกดิ การเรยี นรู โดยสถานศึกษาควรจัดใหมี อยางพอเพียง เพื่อพัฒนาใหผูเรียน เกิดการเรียนรูอยางแทจริงสถานศึกษาเขตพื้นที่การศึกษา หนวยงานที่เกย่ี วของและผูม ีหนาทจี่ ัดการศกึ ษาข้นั พื้นฐาน ควรดําเนินการดงั นี้ ๑. จัดใหมีแหลงการเรียนรู ศูนยสื่อการเรียนรู ระบบสารสนเทศการเรียนรู และเครือขาย การเรียนรูที่มีประสิทธิภาพทั้งในสถานศกึ ษาและในชุมชน เพื่อการศึกษาคนควาและการแลกเปลี่ยน ประสบการณก ารเรียนรรู ะหวางสถานศึกษา ทองถิน่ ชมุ ชน สังคมโลก ๒. จัดทําและจัดหาส่ือการเรยี นรูสําหรับการศึกษาคนควาของผูเรียน เสริมความรูใหผูสอน รวมท้งั จดั หาส่งิ ทม่ี อี ยใู นทอ งถนิ่ มาประยกุ ตใชเ ปนสอื่ การเรยี นรู ๓. เลือกและใชสื่อการเรียนรูทีม่ ีคุณภาพ มีความเหมาะสม มีความหลากหลาย สอดคลอง กบั วธิ ีการเรียนรู ธรรมชาตขิ องสาระการเรยี นรู และความแตกตา งระหวา งบคุ คลของผเู รยี น ๔. ประเมนิ คณุ ภาพของส่อื การเรยี นรทู ่ีเลือกใชอ ยางเปนระบบ ๕. ศึกษาคนควา วิจัย เพื่อพัฒนาสื่อการเรียนรูใหสอดคลองกับกระบวนการเรียนรู ของผูเ รียน ๖. จัดใหมีการกํากับ ติดตาม ประเมินคุณภาพและประสิทธิภาพเกี่ยวกับสื่อและการใชสือ่ การเรียนรเู ปน ระยะ ๆ และสมา่ํ เสมอ ในการจัดทํา การเลือกใช และการประเมินคุณภาพสื่อการเรียนรูที่ใชในสถานศึกษาควร คํานึงถึงหลักการสําคัญของสื่อการเรียนรู เชน ความสอดคลองกับหลักสูตร วัตถุประสงคการเรียนรู การออกแบบกิจกรรมการเรยี นรู การจัดประสบการณใหผูเ รยี น เนือ้ หามคี วามถูกตองและทนั สมัย ไม กระทบความม่ันคงของชาติ ไมข ดั ตอ ศีลธรรม มีการใชภ าษาท่ีถกู ตอง รปู แบบการนาํ เสนอทเี่ ขาใจงาย และนาสนใจ
๖๑ การวัดและประเมนิ ผลการเรยี นรู อัตราสวนคะแนน คะแนนระหวา งปก ารศึกษา : สอบปลายปก ารศึกษา = ๘๐ : ๒๐ รายการวัด คะแนน ๘๐ ระหวา งภาค ๗๐ มกี ารวัดและประเมินผล ดังน้ี ๑. คะแนนระหวางปก ารศกึ ษา ๑๐ ๑.๑ วดั โดยใชแบบทดสอบ ๒๐ ๑.๒ วัดทักษะ/กระบวนการ/สมรรถนะ (เลอื กวัดตามแผนการจดั การเรียนรู) ๑๐๐ ๑.๒.๑ ภาระงานทม่ี อบหมาย - การใบงาน/แบบฝกหัด/แบบฝกทกั ษะ - การศกึ ษาคนควา - การรวมกจิ กรรมการเรียนรู ๑.๒.๒ แฟมสะสมงาน ๑.๒.๓ การเขารวมกจิ กรรมทางพลศึกษา และการทดสอบสมรรถภาพทางกาย ๑.๒.๔ สมรรถนะสําคัญของผเู รยี น ๑.๓ วัดคณุ ลกั ษณะอันพงึ ประสงค และเจตคติทดี่ ีตอวชิ าสขุ ศึกษาและพลศกึ ษา ๒. คะแนนสอบกลางปการศกึ ษา วดั และประเมนิ ผลโดยใชแบบทดสอบ คะแนนสอบปลายปก ารศึกษา มีวดั และประเมนิ ผลโดยใชแ บบทดสอบ รวม
๖๒ เกณฑก ารวดั ผลประเมินผล ๑. การวดั และประเมนิ ผลโดยใชแบบทดสอบ ๑.๑ เกณฑใหคะแนนแบบทดสอบแบบเลือกตอบ พิจารณาจากความถูกผิดของการ เลือกตอบ ตอบถกู ให ๑ คะแนน ตอบผิดให ๐ คะแนน ๑.๒ เกณฑใหคะแนนแบบทดสอบแบบถกู ผิด พิจารณาจากความถกู ผิดของคาํ ตอบ ตอบถูกให ๑ คะแนน ตอบผิดให ๐ คะแนน ๑.๓ เกณฑใ หคะแนนแบบทดสอบแบบเติมคาํ พจิ ารณาจากความถูกผดิ ของคําตอบ ตอบถูกให ๑ คะแนน ตอบผดิ ให ๐ คะแนน ๑.๔ เกณฑใหคะแนนแบบทดสอบแบบจบั คู พิจารณาจากความถูกผดิ ของการจบั คู จบั คถู กู ให ๑ คะแนน จบั คผู ิดให ๐ คะแนน ๑.๕ เกณฑการใหคะแนนแบบทดสอบแบบเขยี นตอบ พจิ ารณาจากคาํ ตอบในภาพรวม ทั้งหมด โดยกําหนดระดับคะแนนเปน ๔ ระดับ ดงั น้ี ระดบั คะแนน เกณฑก ารใหค ะแนน ๓ ตอบไดถกู ตอง สามารถอธบิ ายเหตุผลไดอ ยา งชดั เจน ๒ ตอบไดถกู ตอง สามารถอธบิ ายเหตุผลไดเปนบางสว น แตย งั ไมอ ยางชัดเจน ๑ ตอบไดถูกตอง แตไ มสามารถอธบิ ายเหตผุ ลได ๐ ตอบไมถ ูกตอ ง และไมส ามารถอธิบายเหตุผลได
๖๓ ๒. การวัดและประเมินผลดา นทักษะ/กระบวนการ/สมรรถนะ ๒.๑ ภาระงานท่มี อบหมาย - ใบงาน/แบบฝกหดั /แบบฝก ทกั ษะ กาํ หนดเกณฑการใบงาน/แบบฝก หัด/แบบฝกทกั ษะ ๔ ระดับ ดงั นี้ ระดับคุณภาพ เกณฑก ารใหค ะแนน ๔ - ทาํ ใบงาน/แบบฝกหัด/แบบฝก ทกั ษะครบถว นและเสรจ็ ตามกําหนดเวลา - ทําใบงาน/แบบฝก หัด/แบบฝก ทกั ษะไดถ ูกตอ ง (ดีมาก) - แสดงลําดับขัน้ ตอนของการทาํ ใบงาน/แบบฝก หัด/แบบฝกทกั ษะชดั เจน เหมาะสม ๓ - ทาํ ใบงาน/แบบฝก หัด/แบบฝกทกั ษะครบถวนและเสรจ็ ตามกําหนดเวลา (ด)ี - ทาํ ใบงาน/แบบฝก หัด/แบบฝก ทกั ษะไดถูกตอ ง - สลับข้นั ตอนของการทาํ ใบงาน/แบบฝกหัด/แบบฝกทกั ษะ หรือไมร ะบุข้นั ตอน ๒ ของการทาํ ใบงาน/แบบฝกหดั /แบบฝก ทกั ษะ (พอใช) - ทําใบงาน/แบบฝกหัด/แบบฝกทักษะครบถว น แตเ สรจ็ หลงั กาํ หนดเวลา เลก็ นอ ย ๑ - ทําใบงาน/แบบฝกหัด/แบบฝกทกั ษะขอไมถ ูกตอง (ปรบั ปรุง) - สลบั ขน้ั ตอนของการทาํ ใบงาน/แบบฝกหดั /แบบฝกทกั ษะ หรอื ไมระบุข้นั ตอน ของการทําใบงาน/แบบฝกหดั /แบบฝก ทักษะ - ทําใบงาน/แบบฝกหัด/แบบฝกทกั ษะไมครบถว น หรือไมเสรจ็ ตามกาํ หนด เวลาเลก็ - ทาํ ใบงาน/แบบฝกหัด/แบบฝก ทักษะไมถ ูกตอง - แสดงลําดับข้ันตอนของการทาํ ใบงาน/แบบฝก หดั /แบบฝกทักษะไมส ัมพันธ กับโจทยห รอื ไมแสดงลาํ ดับขั้นตอน
๖๔ - การประเมินผลการศึกษาคนควา การศกึ ษาคนควา กําหนดเกณฑก ารประเมนิ ผล เปน ๔ ระดบั ดังน้ี ระดับคณุ ภาพ เกณฑก ารพิจารณา ๔ - การวางแผนชัดเจนและทาํ งานเปน ระบบ - แสดงขอ มูลทล่ี ะเอยี ดชดั เจน (ดีมาก) - แสดงความเช่อื มโยงระหวา งเนื้อหาวชิ าไดช ดั เจน - ลงขอสรปุ ทีถ่ กู ตองชดั เจน ๓ - นาํ เสนอผลงานอยางเหมาะสม (ดี) - การวางแผนชัดเจน - แสดงขอ มูลที่ละเอยี ด ๒ - แสดงความเชอื่ มโยงระหวา งเนอื้ หาวชิ าไดชดั เจน (พอใช) - ลงขอสรปุ ที่ถูกตอ งชัดเจน - นาํ เสนอผลงานไดยังไมชัดเจน ๑ - การวางแผนไมช ดั เจน (ปรบั ปรงุ ) - แสดงขอ มลู บางสวนผดิ พลาด - แสดงความเชือ่ มโยงระหวางเนื้อหาวชิ าไมชัดเจน - ลงขอสรปุ บางสวนผดิ พลาด - นาํ เสนอผลงานไดไ มช ัดเจน - การวางแผนไมช ัดเจน - แสดงขอมูลไมถ ูกตอง - แสดงความเชื่อมโยงระหวางเนื้อหาวชิ าไมชดั เจน - ลงขอ สรุปไมถ กู ตอ ง - นําเสนอผลงานไดไ มถูกตอ ง
๖๕ - การประเมินผลการรว มกิจกรรมการเรียนรู การรวมกิจกรรมการเรียนรูสวนใหญมอบหมายภาระงานเปนกลุม กําหนด เกณฑการประเมินผลการรวมกิจกรรมการเรยี นรู ดังน้ี รายการประเมนิ ระดับ เกณฑการพจิ ารณา คณุ ภาพ ๑. การวางแผน ๓ (ด)ี - วางแผนและมอบหมายหนาทใี่ หสมาชกิ ไดชดั เจน ๒ (พอใช) - วางแผน แตมอบหมายหนาทีใ่ หสมาชกิ ไมช ัดเจน ๒. ความรวมมือ ๑ (ปรับปรงุ ) - ไมมกี ารวางแผน ในกลมุ ๓ (ดี) - ทกุ คนทํางานตามหนาท่รี ับผิดชอบ ๒ (พอใช) - สมาชกิ สว นมากทาํ งานตามหนาท่ี ๓. ทักษะการ ๑ (ปรับปรงุ ) - สมาชิกไมทาํ งานตามหนาท่ี ปฏิบตั กิ าร ๓ (ดี) - ปฏิบตั ติ ามข้ันตอนอยา งถูกตอ งเหมาะสม ๒ (พอใช) - ปฏบิ ตั ิตามข้นั ตอนแตยังมีขอผิดพลาดเปนบางสวน ๔. การเขียน ๑ (ปรับปรงุ ) - ไมสามารถปฏบิ ัติไดต ามขนั้ ตอนและมีความผดิ พลาด รายงาน ๓ (ดี) - เขยี นรายงานไดถูกตองเหมาะสมและนําเสนอไดส มบูรณ ๒ (พอใช) - เขยี นรายงานไมส มบรู ณ ๕. เวลา ๑ (ปรบั ปรงุ ) - รายงานมขี อ ผิดพลาดหรอื ไมเ ขยี นรายงาน ๓ (ดี) - ปฏบิ ัตงิ านเสร็จสมบรู ณต ามเวลาที่กาํ หนด ๒ (พอใช) - ปฏิบตั งิ านเสรจ็ ตามเวลาทก่ี ําหนดแตไมสมบรู ณ ๑ (ปรบั ปรุง) - ปฏิบัติงานไมเสรจ็ สมบรู ณต ามเวลาทก่ี าํ หนด
๖๖ ๒.๒ แฟม สะสมงาน การประเมินแฟมสะสมงาน กําหนดเกณฑก ารประเมนิ เปน ๔ ระดับ ระดบั คุณภาพ เกณฑการพิจารณา ๔ - ผลงานมรี ายละเอยี ดอยา งเพียงพอท่ีแสดงถงึ ระดบั ความรแู ละพฒั นาการ ของผเู รียนและแสดงถึงความเขา ใจในเร่ืองท่ีศกึ ษา (ดมี าก) - ผลงานมีรายละเอยี ดอยางเพยี งพอท่ีแสดงถงึ ระดบั ความรแู ละพฒั นาการ ๓ ของผูเรยี น ไมมีขอผิดพลาดท่ีแสดงวาไมเขา ใจ (ด)ี - ผลงานมรี ายละเอียดแสดงไวใ นบนั ทึกใหเ ห็นถึงระดับความรูและพัฒนาการ ของผเู รยี นแตพบวา บางสวนมีความผิดพลาดหรือไมช ดั เจนหรอื แสดงถงึ ๒ ความไมเขา ใจในเร่ืองท่ศี ึกษาของผูเ รียน (พอใช) - ผลงานมีขอมลู นอย ไมมรี ายละเอียดแสดงไวในบนั ทกึ หรือแสดงใหเ หน็ ถึง ระดบั ความรูและพัฒนาการของผูเรียน ๑ (ปรับปรุง)
๖๗ ๒.๓ การเขารว มกจิ กรรมทางพลศึกษา และการทดสอบสมรรถภาพทางกาย - การประเมินผลการเขา รว มกจิ กรรมทางพลศกึ ษา ระดับคณุ ภาพ เกณฑการพิจารณา - ผูเ รียนมีความสนใจในกิจกรรมทางพลศกึ ษาในทกุ คาบเรยี นอยางเตม็ ที่ ๔ และพยายามพฒั นาตนเองตลอดเวลา (ดมี าก) - ฝกฝนทกั ษะการเคลอ่ื นไหว และทักษะกลไกตาง ๆ ตามชนิดของกจิ กรรม อยางตง้ั ใจในทกุ คาบเรียน จนสามารถพฒั นาตนเองใหมที กั ษะตา ง ๆ ในระดับ ๓ ทด่ี ขี น้ึ ได (ด)ี - ผเู รยี นมีความสนใจในกิจกรรมทางพลศกึ ษาในบางคาบเรยี นอยา งเตม็ ท่ี และพยายามพัฒนาตนเองตลอดเวลา ๒ - ฝก ฝนทกั ษะการเคลอื่ นไหว และทักษะกลไกตาง ๆ ตามชนิดของกจิ กรรม (พอใช) อยา งตง้ั ใจในบางคาบเรียน จนสามารถพฒั นาตนเองใหมีทักษะตา ง ๆ ในระดับ ที่ดขี นึ้ ได ๑ - ผูเรียนมคี วามสนใจในกิจกรรมทางพลศกึ ษาบาง และพยายามพัฒนาตนเอง (ปรับปรงุ ) ในบางครั้ง - ไมฝกฝนทักษะการเคลื่อนไหวและทกั ษะกลไกตา ง ๆ ตามชนดิ ของกจิ กรรม แตมีทกั ษะตา งๆในระดบั ท่ีดขี ้ึน - ผูเรียนไมมีความสนใจในกจิ กรรมทางพลศกึ ษาในทกุ คาบเรยี น และไมพ ยายาม ท่ีจะพฒั นาตนเองเลย - ไมฝกฝนทักษะการเคลอ่ื นไหว และทกั ษะกลไกตางๆ ตามชนดิ ของกจิ กรรม และไมม ีการพัฒนาตนเองเลย - การทดสอบสมรรถภาพทางกาย พิจารณาจากการทดสอบสมรรถภาพทางกาย ๗ แบบทดสอบ โดยกําหนดคะแนนเปน ๔ ระดับ กําหนดเกณฑก ารประเมนิ ดงั น้ี ระดบั คุณภาพ เกณฑการพิจารณา ๔ (ดมี าก) - มภี าพรวมของผลการทดสอบสมรรถทางกายทงั้ ๗ แบบอยูในเกณฑดมี าก ๓ (ดี) - มีภาพรวมของผลการทดสอบสมรรถทางกายทงั้ ๗ แบบอยใู นเกณฑด ี ๒ (พอใช) - มภี าพรวมของผลการทดสอบสมรรถทางกายทง้ั ๗ แบบอยูในเกณฑพ อใช ๑ (ปรบั ปรงุ ) - มีภาพรวมของผลการทดสอบสมรรถทางกายท้ัง ๗ แบบอยูในเกณฑต องปรบั ปรุง
๖๘ ๒.๔ สมรรถนะสาํ คญั ของผเู รยี น - การประเมินผลสมรรถนะสําคัญของผูเรียน ประเมินโดยใชแบบประเมิน สมรรถนะสาํ คญั ของผเู รยี น กําหนดเกณฑการประเมนิ ดงั น้ี ระดับคณุ ภาพ เกณฑการใหค ะแนน (๓) ผเู รียนปฏบิ ตั ิตนตามสมรรถนะจนเปน นสิ ัย และนาํ ไปใชใ นชีวติ ประจาํ วนั ดีเย่ียม เพอ่ื ประโยชนส ุขของตนเองและสงั คม โดยพจิ ารณาจากผลการประเมนิ ระดับ ดเี ยย่ี มจํานวน ๓-๕ สมรรถนะ และไมม สี มรรถนะใดไดผ ลการประเมนิ ตํา่ กวา (๒) ระดบั ดี ดี ผูเ รียนมีสมรรถนะในการปฏบิ ัตติ ามกฎเกณฑ เพอื่ ใหเปนการยอมรับของ สงั คม พจิ ารณาจาก (๑) พอใช ๑. ไดผ ลการประเมนิ ระดับดเี ยี่ยม จํานวน ๑-๒ สมรรถนะ และไมม ีสมรรถนะใดไดผ ลการประเมินตํา่ กวาระดับดี หรอื (๐) ปรบั ปรุง ๒. ไดผลการประเมินระดับดีเยยี่ ม จํานวน ๒ สมรรถนะ และไมมสี มรรถนะใดไดผ ลการประเมินตา่ํ กวา ระดบั ผา น หรอื ๓. ไดผลการประเมนิ ระดับดี จาํ นวน ๔-๕ สมรรถนะ และไมม ีสมรรถนะใดไดผ ลการประเมินตํ่ากวาระดับผา น ผเู รยี นรับรูและปฏบิ ตั ติ ามกฎเกณฑและเงื่อนไขทสี่ ถานศกึ ษากาํ หนด พจิ ารณาจาก ๑. ไดผ ลการประเมินระดบั ผา น จาํ นวน ๔-๕ สมรรถนะ และไมม ีสมรรถนะใดไดผ ลการประเมนิ ต่ํากวา ระดับผาน หรอื ๒. ไดผ ลการประเมนิ ระดับดี จาํ นวน ๒ สมรรถนะ และไมมีสมรรถนะใด ไดผ ลการประเมินตํา่ กวาระดับผา น ผูเรยี นรับรแู ละปฏบิ ตั ไิ ดไมค รบตามเกณฑแ ละเง่ือนไขทก่ี ําหนด โดยพิจารณา จากผลการประเมนิ ระดบั ตอ งปรบั ปรุง ต้งั แต ๑ สมรรถนะ
๖๙ เกณฑการใหคะแนน พฤติกรรมที่ปฏบิ ัตสิ ม่าํ เสมอ ให ๓ คะแนน พฤติกรรมที่ปฏิบัติบอยคร้ัง ให ๒ คะแนน พฤติกรรมท่ีปฏบิ ัติบางครง้ั ให ๑ คะแนน พฤติกรรมท่ีปฏบิ ตั ินอยครัง้ ให ๐ คะแนน เกณฑก ารตัดสินคุณภาพ ชว งคะแนน ระดับคณุ ภาพ ๑๓-๑๕ ดีเยี่ยม (๓) ๙-๑๒ ๕-๘ ดี (๒) ตํ่ากวา ๕ ผาน (๑) ไมผ า น (๐)
๗๐ แบบประเมนิ สมรรถนะสาํ คัญของผูเรยี น ช่ือ................................................นามสกลุ ................................................เลขท.ี่ .............ชน้ั ................. คําชี้แจง : ใหผ ูสอนสังเกตพฤติกรรมของนักเรียน และขีด ลงในชองท่ตี รงกับคะแนน ระดบั คณุ ภาพ สมรรถนะดา น รายการประเมิน ดเี ย่ยี ม ดี ผาน ไมผ า น (๓) (๒) (๑) (๐) ๑. ความสามารถ ๑.๑ มีความสามารถในการรับ-สงสาร ในการสอ่ื สาร ๑.๒ มคี วามสามารถในการถายทอดความรู ความคิด ความเขาใจของตนเอง โดยใชภ าษาอยางเหมาะสม ๑.๓ ใชวธิ กี ารส่อื สารที่เหมาะสม มปี ระสทิ ธภิ าพ ๑.๔ เจรจาตอ รองเพ่ือขจัดและลดปญหาความขัดแยงตาง ๆ ได ๑.๕เลือกรบั และไมร ับขอมลู ขาวสารดว ยเหตุผลและถูกตอง สรปุ ผลการประเมิน รวม .......... คะแนน ระดับ ............... ๒. ความสามารถ ๒.๑ มคี วามสามารถในการคิดวเิ คราะห สังเคราะห ในการคดิ ๒.๒ มที ักษะในการคดิ นอกกรอบอยางสรางสรรค ๒.๓ สามารถคิดอยา งมวี จิ ารณญาณ ๒.๔ มีความสามารถในการสรา งองคค วามรู ๒.๕ ตัดสนิ ใจแกปญ หาเกี่ยวกับตนเองไดอยางเหมาะสม สรปุ ผลการประเมิน รวม .......... คะแนน ระดบั ............... ๓. ความสามารถ ๓.๑ สามารถแกป ญหาและอุปสรรคตา ง ๆ ที่เผชญิ ได ในการแกปญหา ๓.๒ ใชเ หตผุ ลในการแกปญหา ๓.๓ เขาใจความสัมพันธและการเปลยี่ นแปลงในสังคม ๓.๔ แสวงหาความรู ประยกุ ตความรูม าใชใ นการปอู งกนั และ แกไขปญ หา ๓.๕ สามารตดิ สนิ ใจไดเหมาะสมตามวัย สรุปผลการประเมิน รวม .......... คะแนน ระดบั ...............
๗๑ ระดับคุณภาพ สมรรถนะดา น รายการประเมนิ ดีเยยี่ ม ดี ผา น ไมผา น (๓) (๒) (๑) (๐) ๔. ความสามารถ ๔.๑ เรยี นรดู ว ยตนเองไดเหมาะสมตามวยั ในการใช ๔.๒ สามารถทํางานกลมุ รว มกับผอู ่นื ได ทักษะชวี ติ ๔.๓ นาํ ความรทู ไ่ี ดไปใชประโยชนในชวี ิตประจําวัน ๔.๔ จัดการปญ หาและความขัดแยง ไดเ หมาะสม ๔.๕ หลีกเล่ยี งพฤติกรรมไมพึงประสงคท่สี ง ผลกระทบตอตนเอง สรปุ ผลการประเมิน รวม .......... คะแนน ระดบั ............... ๕. ความสามารถ ๕.๑ เลือกและใชเทคโนโลยีไดเหมาะสมตามวัย ในการใช ๕.๒ มที ักษะกระบวนการทางเทคโนโลยี เทคโนโลยี ๕.๓ สามารถนาํ เทคโนโลยไี ปใชพัฒนาตนเอง ๕.๔ ใชเทคโนโลยใี นการแกป ญหาอยางสรา งสรรค ๕.๕ มคี ุณธรรม จริยธรรมในการใชเทคโนโลยี สรปุ ผลการประเมิน รวม .......... คะแนน ระดบั ............... ระดับคุณภาพตามเกณฑการประเมินในหลักสตู รรายชน้ั ลงชื่อ................................................................ผูประเมนิ
๗๒ ๓. คุณลักษณะอันพงึ ประสงค การประเมินผลคุณลักษณะอันพึงประสงค ประเมินโดยใชแบบประเมินคุณลักษณะ อันพงึ ประสงค กาํ หนดเกณฑใ นการประเมิน ดงั นี้ ระดับคณุ ภาพ เกณฑก ารใหค ะแนน (๓) ผูเรียนปฏิบัติตนตามคณุ ลักษณะจนเปน นสิ ัยและนําไปใชในชีวติ ประจําวัน เพ่ือประโยชน ดเี ย่ยี ม สุขของตนเองและสังคม โดยพจิ ารณาจากผลการประเมินทัง้ ๘ คณุ ลกั ษณะ คือ ไดระดับ ๓ จาํ นวน ๕-๘ คณุ ลกั ษณะ และไมมีคุณลักษณะใดไดผลการประเมินตาํ่ กวา ระดบั ๒ (๒) ผเู รยี นมีคณุ ลกั ษณะในการปฏิบตั ิตามกฎเกณฑ เพ่ือใหเ ปนการยอมรับของสงั คม ดี พจิ ารณาจาก (๑) ๑. ไดผ ลการประเมิน ระดบั ๓ จํานวน ๑-๔ คณุ ลกั ษณะ และไมมคี ุณลกั ษณะใด ผาน ไดผ ลการประเมินตํ่ากวาระดับ ๒ หรือ (๐) ไมผาน ๒. ไดผ ลการประเมนิ ระดบั ๓ จาํ นวน ๔ คณุ ลกั ษณะ และไมมคี ุณลกั ษณะใด ไดผลการประเมนิ ตํา่ กวาระดบั ๑ หรือ ๓. ไดผ ลการประเมิน ระดับ ๒ จํานวน ๕-๘ คณุ ลักษณะ และไมมีคุณลักษณะใด ไดผลการประเมนิ ตา่ํ กวา ระดับ ๑ ผเู รยี นรับรูและปฏิบัตติ ามกฎเกณฑ และเงื่อนไขที่สถานศกึ ษากาํ หนด พิจารณาจาก ๑. ไดผ ลการประเมนิ ระดบั ๑ จาํ นวน คณุ ลักษณะ และไมม คี ุณลักษณะใด ไดผ ลการประเมนิ ต่ํากวา ระดับ ๑ หรือ ๒. ไดผ ลการประเมิน ระดบั ๒ จาํ นวน ๔ คุณลกั ษณะ และไมมีคุณลักษณะใด ไดผ ลการประเมินตํ่ากวา ระดับ ๑ ผูเรียนรบั รูแ ละปฏบิ ัติไดไมครบตามเกณฑแ ละเงื่อนไขทก่ี ําหนด โดยพิจารณาจาก ผลการประเมิน ระดับ ๐ ต้งั แต ๑ คณุ ลกั ษณะขน้ึ ไป เกณฑการใหค ะแนน พฤติกรรมที่ปฏิบัติสม่ําเสมอ ให ๓ คะแนน พฤติกรรมที่ปฏบิ ัตบิ อยครั้ง ให ๒ คะแนน พฤติกรรมที่ปฏบิ ตั ิบางครง้ั ให ๑ คะแนน พฤติกรรมท่ปี ฏิบัตินอยครัง้ ให ๐ คะแนน
๗๓ แบบประเมนิ คุณลักษณะทพ่ี ึงประสงค ช่ือ................................................นามสกลุ ................................................เลขท่ี..............ชน้ั ................. คาํ ช้ีแจง : ใหผูสอนสังเกตพฤติกรรมของนักเรยี น และขีด ลงในชองทต่ี รงกบั คะแนน คุณลักษณะ รายการระเมิน ดีเยยี่ ม ระดับคณุ ภาพ ไมผ า น (๓) ดี ผาน (๐) (๒) (๑) ๑. รกั ชาติ ศาสน ๑.๑ ยืนตรงเคารพธงชาติ และรอ งเพลงชาตไิ ด กษัตริย ๑.๒ เขา รวมกจิ กรรมท่ีสรา งความสามัคคี และเปน ประโยชนตอ โรงเรยี น ๑.๓ เขารวมกจิ กรรมทางศาสนาที่ตนนับถือ ปฏบิ ตั ิตามหลักศาสนา ๑.๔ เขารว มกจิ กรรมท่ีเก่ียวกับสถาบัน พระมหากษัตรยิ ต ามทโี่ รงเรยี นจดั ขึน้ ๒. ซื่อสัตย สุจรติ ๒.๑ ใหข อมลู ทถี่ กู ตอง และเปนจรงิ ๒.๒ ปฏิบัตใิ นสงิ่ ทถี่ กู ตอ ง ๓. มีวนิ ยั ๓.๑ ปฏิบตั ติ ามขอ ตกลง กฎเกณฑ ระเบยี บ รบั ผดิ ชอบ ขอบงั คับ ของโรงเรียน ๓.๒ มคี วามตรงตอเวลาในการปฏบิ ตั กิ ิจกรรมตา ง ๆ ในชีวติ ประจาํ วัน ๔. ใฝเ รียนรู ๔.๑ รู จกั ใชเ วลาวางใหเปนประโยชน และนาํ ไป ปฏบิ ัตไิ ด ๔.๒ รจู กั จดั สรรเวลาใหเ หมาะสม ๔.๓ เชือ่ ฟงคาํ สัง่ สอนของบิดา-มารดา ครู ๔.๔ ตง้ั ใจเรียน ๕. อยูอยา ง ๕.๑ ใชท รัพยสนิ และสิง่ ของของโรงเรียนอยาง พอเพียง ประหยัด ๕.๒ ใชอุปกรณการเรียนอยา งประหยัดและรคู ุณคา ๕.๓ ใชจา ยอยางประหยัดและมกี ารเกบ็ ออมเงิน
๗๔ ระดับคณุ ภาพ คณุ ลกั ษณะ รายการระเมิน ดเี ยีย่ ม ดี ผา น ไมผา น (๓) (๒) (๑) (๐) ๖. มงุ มัน้ ในการ ๖.๑ มีความต้งั ใจและพยายามในการทํางานที่ไดรับ ทาํ งาน มอบหมาย ๖.๒ มคี วามอดทนและไมทอ แทตอ อุปสรรคเพือ่ ให งานสาํ เร็จ ๗. รักความเปน ๗.๑ มีจติ สํานึกในการอนุรักษว ัฒนธรรมและภมู ิ ไทย ปญ ญาไทย ๗.๒ เหน็ คณุ คา และปฏบิ ัตติ นตามวฒั นธรรมไทย ๘. มีจติ สาธารณะ ๘.๑ รจู กั ชวยพอแม ผูปกครอง และครูทํางาน ๘.๒ รูจกั การดูแลรกั ษาทรัพยสมบัติและสิ่งแวดลอม ของหองเรยี นและโรงเรียน ระดบั คุณภาพตามเกณฑก ารประเมินในหลักสตู รรายช้นั ลงช่อื ................................................................ผูป ระเมนิ
๗๕ ๔. เกณฑก ารตดั สินผลการเรียน ๔.๑ เกณฑก ารตดั สินระดับผลการเรยี น ระดับผลการเรยี น ความหมาย ชว งคะแนน ๔ ผลการเรียนดีเยย่ี ม ๘๐ - ๑๐๐ ๓.๕ ผลการเรยี นดมี าก ๗๕ - ๗๙ ๓ ๗๐ - ๗๔ ๒.๕ ผลการเรียนดี ๖๕ - ๖๙ ๒ ผลการเรียนคอนขางดี ๖๐ - ๖๔ ๑.๕ ผลการเรยี นปานกลาง ๕๕ - ๕๙ ๑ ๕๐ - ๕๔ ๐ ผลการเรียนพอใช ผลการเรียนผา นเกณฑข น้ั ตํา่ ๐ - ๔๙ ผลการเรยี นต่ํากวาเกณฑ ๔.๒ เกณฑการตัดสินผลการเรียน ร และ มส. (๑) ตดั สนิ ผลการเรยี น ร หมายถึง รอการตัดสินและยังตัดสินผลการเรียนไมไดเนื่องจาก ผูเรียนไมมี ขอมูลผลการเรียนในรายวิชาครบถว น ไดแ ก ไมไดวดั ผลกลางภาคเรียน/ปลายภาคเรียน ไมไดสงงานที่ มอบหมายใหทํา ซึ่งงานนั้นเปนสวนหนึ่งของการตัดสินผลการเรียน หรือมีเหตุสุดวิสัยที่ทําให ประเมินผลการเรียนไมไ ด ตดั สนิ ผลการเรียน มส. หมายถึง ผูเรียนไมมีสิทธิเขารับการวัดผลปลายภาคเรียน เนื่องจากผูเรียน มีเวลาเรยี นไมถึงรอยละ ๘๐ ของเวลาเรียนทงั้ หมด และไมไ ดรบั การผอนผนั ใหเขารับการวัดผลปลาย ภาคเรยี น
๗๖ อภธิ านศพั ท กลไกของรา งกายทใ่ี ชใ นการเคลือ่ นไหว (Body Mechanism) กระบวนการตามธรรมชาติในการเคลื่อนไหวสวนตาง ๆ ของรางกายตามลักษณะ โครงสราง หนาที่ และการทํางานรวมกันของขอตอ กลามเนื้อ กระดูกและระบบประสาท ทเี่ กีย่ วขอ งภายใตข อบขา ย เงอื่ นไข หลกั การ และปจจัยดานชวี กลศาสตรท ่มี ผี ลตอการเคล่ือนไหว เชน ความมั่นคง (Stability) ระบบคาน (Leverage) การเคลือ่ น (Motion) และแรง (Force) การเคลื่อนไหวเฉพาะอยา ง (Specialized Movement) การผสมผสานกันระหวางทักษะยอยของทักษะการเคลื่อนไหวพื้นฐานตาง ๆ การออก กําลังกาย การเลนเกม และการเลนกีฬาตาง ๆ ซึ่งมีความจําเปนสําหรับกิจกรรมทางกาย เชน การขวางลูกซอฟทบ อล ตองอาศัยการผสมผสานของทกั ษะการสไลด (การเคลื่อนไหวแบบเคลอื่ นที่) การขวาง (การเคลื่อนไหวแบบประกอบอุปกรณ) การบิดตัว (การเคลื่อนไหวแบบไมเคลื่อนที่) ทักษะที่ทําบางอยางยิ่งมีความซับซอนและตองใชการผสมผสานของทักษะการเคลื่อนไหวพื้นฐาน หลาย ๆ ทักษะรวมกนั การเคลอื่ นไหวในชวี ติ ประจาํ วัน (Daily Movement) รูปแบบหรือทักษะการเคลื่อนไหวรางกายในอิริยาบถตาง ๆ ที่บุคคลทั่วไปใชในการ ดําเนินชีวิต ไมวาเพื่อการประกอบกิจวัตรประจําวัน การทํางาน การเดินทางหรือกิจกรรมอื่น ๆ เชน การยืน กม นง่ั เดนิ วิ่ง โหนรถเมล ยกของหนกั ปนปาย กระโดดลงจากที่สงู ฯลฯ การเคลื่อนไหวพน้ื ฐาน (Fundamental Movements) ทักษะการเคลื่อนไหวรางกายที่จําเปนสําหรับชีวิตและการดําเนินชีวิตของมนุษย ในการ ปฏิบัติกิจกรรมตาง ๆ ไดอยางมีประสิทธิภาพ เปนทักษะที่มีการพัฒนาในชวงวัยเด็ก และจะเปน พื้นฐานสําหรับการประกอบกิจกรรมตาง ๆ เมื่อเจริญวัยสูงขึ้น ตลอดจนเปนพื้นฐานของ การมีความสามารถในการเคลื่อนไหว โดยเฉพาะอยางยิ่งในการเลนกีฬา การออกกําลังกาย และ การประกอบกจิ กรรมนันทนาการ การเคล่อื นไหวพื้นฐาน สามารถแบงออกไดเปน ๓ ประเภท คือ ๑. การเคลื่อนไหวแบบเคลื่อนท่ี หมายถึง ทักษะการเคลือ่ นไหว ที่ใชในการเคลื่อนรางกาย จากที่หนึ่งไปยังอีกที่หนึ่ง ไดแก การเดิน การวิ่ง การกระโดด สลับเทา การกระโจน การสไลด และ การวิ่งควบมา ฯลฯ หรือการเคลื่อนที่ในแนวดิ่ง เชน การกระโดด ทักษะการเคลื่อนไหวเหลานี้เปน
๗๗ พื้นฐานของการทํางานประสานสัมพนั ธทางกลไกแบบไมซับซอน และเปนการเคลือ่ นไหวรางกายท่ีใช กลา มเนอ้ื มัดใหญ ๒. การเคลื่อนไหวแบบอยูกับที่ หมายถึง ทักษะการเคลื่อนไหวที่ปฏิบัติโดยรางกายไมมี การเคลื่อนที่ของรางกาย ตัวอยางเชน การกม การเหยียด การผลักและดัน การบิดตัว การโยกตัว การไกวตวั และการทรงตวั เปนตน ๓. การเคลื่อนไหวแบบประกอบอุปกรณ เปนทักษะการเคลื่อนไหวที่มีการบังคับหรือ ควบคุมวัตถุ ซึ่งสวนใหญจะเกี่ยวของกับการใชมือและเทา แตสวนอื่น ๆ ของรางกายก็สามารถใชได เชน การขวา ง การตี การเตะ การรับ เปน ตน การจดั การกับอารมณแ ละความเครียด (Emotion and Stress Management) วิธีควบคุมอารมณความเครียดและความคับของใจ ที่ไมเปนอันตรายตอตนเองและผูอื่น แลวลงมือปฏิบัติอยางเหมาะสม เชน ทําสมาธิ เลนกีฬา การรวมกิจกรรม นันทนาการ การคลายกลามเนอ้ื (muscle relaxation) การชว ยฟนคืนชพี (Cardiopulmonary Resuscitation = CPR) การชวยชีวิตเบื้องตนกอนสงตอใหแพทยในกรณีผูปวยหัวใจหยุดเตน โดยการนวดหัวใจ และผายปอดไปพรอม ๆ กัน การดูแลเบ้อื งตน (First Care) การใหการดูแลสุขภาพผปู ว ยในระยะพักฟน และ / หรือการปฐมพยาบาล การพัฒนาที่ยัง่ ยืน (Sustainable Development) การพัฒนาที่เปนองครวมของความเปนมนุษยตามแนวทางของพระธรรมปฏก (ประยุทธ ปยุตโต) เปนการพัฒนาที่เปนบูรณาการ คือ ทําใหเกิดเปนองครวมหมายความวา องคประกอบ ทั้งหลายที่เกี่ยวของ จะตองประสานกันครบทั้งรางกาย จิตใจ อารมณ สังคม และจิตวิญญาณ และมดี ลุ ยภาพ สอดคลองกบั กฎเกณฑของธรรมชาติ การละเลนพน้ื เมือง (Folk Plays) กิจกรรมเลนด้ังเดิมของคนในชุมชนแตละทองถ่ิน ซึ่งเปนสวนหน่ึงของการดําเนนิ ชีวิตหรอื วถิ ชี ีวิต เพอ่ื เปนการผอ นคลายอารมณ ความเครยี ด และสรางเสริมใหมีกําลังกายแข็งแรง สติปญญาดี จิตใจเบิกบานสนุกสนาน อันกอใหเกิดความสัมพันธที่ดีตอกัน และเปนสวนหนึ่งของวัฒนธรรม เชน
๗๘ กิจกรรมการเลนของชุมชนทองถิ่น วิ่งเปยว ชักเยอ ขี่มาสงเมือง ตีจับ มอญซอนผา รี ๆ ขาวสาร วง่ิ กระสอบ สะบา กระบก่ี ระบอง มวยไทย ตะกรอ วง ตะกรอลอดบวง กิจกรรมเขา จังหวะ (Rhythmic Activities) การแสดงออกของรางกาย โดยการเคลื่อนไหวสวนตาง ๆ ของรางกายใหเขากับอัตรา ความชา -เรว็ ของตัวโนต กิจกรรมนนั ทนาการ (Recreation Activities) กิจกรรมที่บุคคลไดเลือกทําหรือเขารวมดวยความสมัครใจในเวลาวาง และผลที่ไดรับเปน ความพึงพอใจ ไมเปน ภัยตอ สังคม กิจกรรมรบั น้ําหนกั ตนเอง (Weight Bearing Activities) กิจกรรมการออกกําลังกายที่มีการเคลื่อนไหวบนพื้น เชน การเดิน การวิ่ง การกระโดด เชือก ยิมนาสตกิ การเตน รําหรือการเตน แอโรบกิ โดยกลา มเนือ้ สว นทีร่ บั นา้ํ หนกั ตอ งออกแรงกระทํา กบั น้าํ หนักของตนเองในขณะปฏบิ ตั ิกิจกรรม กีฬาไทย (Thai Sports) กีฬาที่มีพื้นฐานเชื่อมโยงกับวิถีชีวิตและวัฒนธรรมของทองถิ่นและสังคมไทย เชน กระบ่ี กระบอง มวยไทย ตะกรอ กีฬาสากล (International Sports) กฬี าท่เี ปน ท่ียอมรบั จากมวลสมาชิกขององคกรกีฬาระดับนานาชาติใหเ ปน ชนิดกีฬาท่ีบรรจุ อยใู นเกมการแขง ขนั เชน ฟตุ บอล วอลเลยบอล เทนนิส แบดมินตัน เกณฑส มรรถภาพทางกาย (Physical Fitness Reference) คามาตรฐานที่ไดกําหนดขึ้น (จากการศึกษาวิจัยและกระบวนการสถิติ) เพื่อเปนดัชนี สําหรบั ประเมินเปรยี บเทยี บวา บุคคลท่ีไดร ับคะแนน หรอื คาตัวเลข (เวลา จํานวน ครง้ั นํ้าหนัก ฯลฯ) จากการทดสอบสมรรถภาพทางกายแตละรายการทดสอบนน้ั มีสมรรถภาพทางกายตามองคป ระกอบ ดังกลาวอยใู นระดบั คณุ ภาพใด โดยท่วั ไปแลวนยิ มจดั ทาํ เกณฑใ น ๒ ลกั ษณะ คือ ๑. เกณฑปกติ (Norm Reference) เปนเกณฑที่จัดทําจากการศึกษากลุมประชากร ทจ่ี าํ แนกตามกลุมเพศและวัยเปนหลัก สว นใหญแลวจะจัดทาํ ในลักษณะของเปอรเ ซ็นไทล
๗๙ ๒. เกณฑมาตรฐาน (Criterion Reference) เปนระดับคะแนนหรือคามาตรฐาน ที่กําหนดไวลวงหนาสําหรับแตละราย การทดสอบเพื่อเปนเกณฑก ารตดั สนิ วาบุคคลที่รับการทดสอบ มีสมรรถภาพหรือความสามารถผานตามเกณฑที่ไดกําหนดไวหรือไม มิไดเปนการเปรียบเทียบกับ บุคคลอ่ืน ๆ ความคดิ รวบยอดเก่ียวกบั การเคลอ่ื นไหว (Movement Concepts) ความสัมพันธระหวางขนาด จังหวะ เวลา พื้นที่ และทิศทางในการเคลื่อนไหวรางกาย ความเขาใจถึงความเกี่ยวของเชื่อมโยง และความพอเหมาะพอดีระหวางขนาดของแรงที่ใช ในการ เคล่อื นไหวรา งกายหรือวัตถุ ดว ยหว งเวลา จงั หวะและทิศทางท่ีเหมาะสมภายใตขอจํากัดของพ้ืนที่ที่ มีอยู และสามารถแปรความเขาใจดังกลาวทั้งหมดไปสูการปฏิบัติการเคลื่อนไหวในการเลนหรือ แขง ขันกฬี า ความเส่ยี งตอ สุขภาพ (Health Risk) การประพฤติปฏิบัติที่อาจนําไปสูการเกิดอันตรายตอชีวิตและสุขภาพของตนเองและผูอื่น เชน การขับรถเร็ว การกินอาหารสุก ๆ ดิบ ๆ ความสําสอนทางเพศ การมีนํ้าหนักตัวเกิน การขาด การออกกาํ ลงั กาย การสบู บหุ รี่ การดมื่ สรุ า การใชย าและสารเสพตดิ คานิยมทางสงั คม (Health Value) คุณสมบัติของสิ่งใดก็ตาม ซึ่งทําใหสิ่งนั้นเปนประโยชนนาสนใจ สิ่งที่บุคคลยึดถือในการ ตัดสนิ ใจและกาํ หนดการกระทาํ ของตนเองเก่ยี วกบั พฤตกิ รรมสุขภาพ คณุ ภาพชีวิต (Quality of Life) ความรับรูหรือเขาใจของปจเจกบุคคลที่มีตอสถานภาพชีวิตของตนเองภายใตบริบทของ ระบบวัฒนธรรมและคานิยมที่เขาใชชีวิตอยู และมีความเชื่อมโยงกับจุดมุงหมาย ความคาดหวัง มาตรฐาน รวมทั้งความกงั วลสนใจที่เขามีตอสิง่ ตาง ๆ คุณภาพชวี ิตเปนมโนคตทิ ี่มีขอบเขตกวางขวาง ครอบคลุมเรื่องตาง ๆ ที่สลับซับซอน ไดแก สุขภาพทางกาย สภาวะทางจิต ระดับความเปนตัว ของตัวเอง ความสมั พนั ธต าง ๆ ทางสังคม ความเชื่อสวนบคุ คล และสมั พันธภาพทด่ี ตี อสิง่ แวดลอม จติ วญิ ญาณในการแขงขัน (Competitive Spiritual) ความมุงมั่น การทุมเทกําลังกาย กําลังใจ ความรู ความสามารถในการแขงขัน และรวมมือ อยา งสันตเิ ต็มความสามารถ เพ่ือใหไดมาซึ่งผลที่ตนเองตองการ
๘๐ ทกั ษะชีวติ (Life Skills) เปนคุณลักษณะหรือความสามารถเชิงสังคมจิตวิทยา (Psychosocial Competence) และเปนความสามารถทางสติปญญาที่ทุกคนจําเปนตองใชในการเผชิญสถานการณตาง ๆ ที่เกิดขึ้น ในชีวิตประจําวันไดอยางมีประสิทธิภาพ สามารถพัฒนาขึ้นไดดวยการฝกและกระทําซํ้า ๆ ใหเกิด ความคลองแคลว เคยชิน จนเปนลักษณะนิสัย ประกอบดวยทักษะตาง ๆ ดังนี้ คือ การรูจักตนเอง เขา ใจตนเองและเห็นคุณคา ของตนเอง การรจู ักคดิ อยา งมวี ิจารณญาณและคดิ สรา งสรรค การรูจักคิด ตัดสินใจและแกปญหา การรูจักแสวงหาและใชขอมูลความรู การสื่อสารและการสรางสัมพันธภาพ กับผูอื่น การจัดการกับอารมณและความเครียด การปรับตัวทามกลางการเปลี่ยนแปลง การตัง้ เปาหมาย การวางแผนและดาํ เนินการตามแผน ความเหน็ ใจผอู นื่ ความรบั ผิดชอบตอสังคม และซาบซึ้งในสิ่งท่ีดงี ามรอบตัว ธงโภชนาการ (Nutrition Flag) เปนเครื่องมือที่ชวยอธิบายและทําความเขาใจโภชนบัญญัติ ๙ ประการ เพื่อนําไปสู การปฏิบัติ โดยกําหนดเปนภาพ “ธงปลายแหลม” แสดงกลุมอาหารและสัดสวนการกินอาหารใน แตละกลุมมากนอยตามพนื้ ที่ สังเกตไดชดั เจนวา ฐานใหญด านบนเนนใหกนิ มากและปลายธงขางลาง บอกใหกนิ นอ ย ๆ เทาทจี่ ําเปน โดยมฐี านมาจากขอปฏบิ ัตกิ ารบรโิ ภคอาหารเพื่อสขุ ภาพที่ดีของคนไทย หรือโภชนบัญญตั ิ ๙ ประการ คือ ๑. กนิ อาหารครบ ๕ หมู แตล ะหมใู หห ลากหลายและหมั่นดแู ลน้าํ หนกั ตวั ๒. กินขา วเปนอาหารหลักสลบั กับอาหารประเภทแปง เปนบางม้ือ ๓. กนิ พืชผักใหม ากและกินผลไมเ ปน ประจาํ ๔. กนิ ปลา เน้ือสตั วไ มต ดิ มัน ไข และถว่ั เมล็ดแหงเปนประจํา ๕. ดื่มนมใหเหมาะสมตามวยั ๖. กินอาหารทมี่ ีไขมนั แตพอควร ๗. หลีกเลี่ยงการกินอาหารรสหวานจดั และเคม็ จดั ๘. กินอาหารท่ีสะอาด ปราศจากการปนเปอ น ๙. งดหรอื ลดเคร่ืองดม่ื ทีม่ ีแอลกอฮอล นา้ํ ใจนกั กีฬา (Spirit) เปนคุณธรรมประจําใจของการเลนรวมกัน อยูรวมกัน และมีชีวิตอยูรวมกันในสังคม ไดอยางปกติสุขและมีประสิทธิภาพ พฤติกรรมที่แสดงถึงความมีนํ้าใจนักกีฬา เชน การมีวินัย เคารพ กฎกติกา รแู พ รูชนะ รอู ภยั
๘๑ บรกิ ารสุขภาพ (Health Service) บริการทางการแพทยแ ละสาธารณสขุ ทั้งของรฐั และเอกชน ประชาสงั คม (Civil Society) เครือขาย กลุม ชมรม สมาคม มูลนิธิ สถาบัน องคกร หรือชุมชนที่มีกิจกรรม การเคลอ่ื นไหวทางสังคมเพอื่ ประโยชนรว มกันของกลมุ ผลิตภณั ฑส ขุ ภาพ (Health Products) ยา เคร่อื งสําอาง อาหารสาํ เรจ็ รูป เครอ่ื งปรุงรสอาหาร อาหารเสริม วติ ามนิ พฤติกรรมเบย่ี งเบนทางเพศ (Sex Abuse) การประพฤติปฏิบัติใด ๆ ที่ไมเปนไปตามธรรมชาติทางเพศตนเอง เชน มีจิตใจรักชอบใน เพศเดียวกัน การแตง ตวั หรอื แสดงกิรยิ าเปนเพศตรงขาม พฤติกรรมสุขภาพ (Health Behaviour) การปฏิบัติหรือกิจกรรมใด ๆ ในดานการปองกัน การสรางเสริม การรักษาและการฟนฟู สขุ ภาพ อนั มีผลตอสภาวะทางสุขภาพของบุคคล พฤตกิ รรมเส่ียง (Risk Behaviour) รูปแบบจาํ เพาะของพฤติกรรม ซง่ึ ไดรบั การพสิ ูจนแลว วา มคี วามสมั พนั ธก บั การเพิม่ โอกาส ทจ่ี ะปว ยจากโรคบางชนดิ หรือการเส่อื มสุขภาพมากขน้ึ พลังปญ ญา (Empowerment) กระบวนการสรางเสริมศักยภาพแกบุคคลและชุมชนใหเปนผูสนใจใฝรู และมีอํานาจ ในการคิด การตัดสินใจ การแกปญหาดวยชุมชนเองไดเปนสวนใหญ นอกจากนั้นบุคคลและชุมชน ยังสามารถควบคุมสภาพแวดลอมที่มีผลกระทบตอปญหาสุขภาพใหอยูในสภาพที่เอื้อตอการสราง เสริมและพัฒนาสขุ ภาพ ภาวะทพุ โภชนาการ (Malnutrition) การขาดสารอาหารที่จําเปนตอการเจริญเติบโตและพัฒนาการของเด็ก ทําใหมีผลกระทบ ตอ สุขภาพ
๘๒ ภาวะผูน ํา (Leadership) การมีคณุ ลักษณะในการเปนหวั หนา สามารถชักชวนและชน้ี ําสมาชิกในกลุมรวมมือรวมใจ กนั ปฏบิ ตั ิงานใหส าํ เรจ็ ลลุ ว งไปดว ยดี ภมู ปิ ญญาไทย (Thai Wisdom) สติปญญา องคความรูและคา นิยมทีน่ ํามาใชในการดําเนนิ ชีวิตไดอ ยา งเหมาะสม เปนมรดก ทางวัฒนธรรมที่เกิดจากการสั่งสมประสบการณ ความรูแขนงตาง ๆ ของบรรพชนไทยนับแตอดีต สอดคลองกับวิถีชีวิต ภูมิปญญาไทย จึงมีความสําคัญตอการพัฒนาชีวิตความเปนอยูของคนไทย ท้ังดานเศรษฐกจิ สงั คม ลักษณะของภูมิปญ ญาไทย มอี งคประกอบตอ ไปน้ี ๑. คติ ความเชื่อ ความคิด หลักการที่เปนพื้นฐานขององคความรูที่เกิดจากสั่งสมถายทอด กันมา ๒. ศิลปะ วฒั นธรรม และขนบธรรมเนยี มประเพณี ๓. การประกอบอาชพี ในแตล ะทอ งถนิ่ ท่ีไดร ับการพฒั นาใหเ หมาะสมกับสมัย ๔. แนวคิด หลักปฏิบัติ และเทคโนโลยีสมัยใหมที่นํามาใชในชุมชน ซึ่งเปนอิทธิพลของ ความกาวหนา ทางวทิ ยาศาสตรและเทคโนโลยี ตัวอยางภูมิปญ ญาไทยที่เกี่ยวของกับสขุ ภาพ เชน การแพทยแผนไทย สมุนไพร อาหาร ไทย ยาไทย ฯลฯ แรงขบั ทางเพศ (Sex Drive) แรงขบั ท่ีเกิดจากสญั ชาตญาณทางเพศ ลว งละเมดิ ทางเพศ (Sexual Abuse) การใชคําพูด การจับ จูบ ลูบ คลํา และ / หรือรวมเพศ โดยไมไดรับการยินยอมจาก ฝา ยตรงขา ม โดยเฉพาะกบั ผเู ยาว สติ (Conscious) ความรูสกึ ตวั อยูเสมอในการรับรูสิ่งตา ง ๆ การใหห ลักการและเหตผุ ลในการปองกนั ยบั ย้ัง ชง่ั ใจ และควบคมุ ตนเองเพอื่ ไมใ หค ิดผิดทาง ไมห ลงลมื ไมเ ครยี ด ไมผ ดิ พลาด กอ ใหเกดิ พฤติกรรม ท่ีถูกตองดีงาม
๘๓ สมรรถภาพกลไก (Motor Fitness) หรือสมรรถภาพเชิงทักษะปฏิบัติ (Skill - Related Physical Fitness) ความสามารถของรางกายที่ชวยใหบุคคลสามารถประกอบกิจกรรมทางกาย โดยเฉพาะ อยางย่งิ การเลน กีฬาไดดี มีองคประกอบ ๖ ดา น ดังนี้ ๑. ความคลอง (Agility) หมายถึง ความสามารถในการเปลี่ยนทิศทางการเคลื่อนที่ได อยา งรวดเร็วและสามารถควบคุมได ๒. การทรงตัว (Balance) หมายถึง ความสามารถในการรักษาดุลของรางกายเอาไวได ท้งั ในขณะอยูก บั ทแ่ี ละเคลือ่ นที่ ๓. การประสานสัมพันธ (Co – ordination) หมายถึง ความสามารถในการเคลื่อนไหว ไดอยางราบร่ืน กลมกลืน และมีประสิทธิภาพ ซึ่งเปนการทํางานประสานสอดคลองกนั ระหวางตา- มอื -เทา ๔. พลังกลามเนื้อ (Power) หมายถึง ความสามารถของกลามเนื้อสวนหนึ่งสวนใดหรือ หลาย ๆ สวนของรา งกายในการหดตัวเพ่ือทํางานดว ยความเร็วสูง แรงหรืองานที่ไดเ ปนผลรวมของ ความแข็งแรงและความเร็วที่ใชในชวงระยะเวลานั้น ๆ เชน การยืนอยูกับที่ กระโดด การทุม น้าํ หนัก เปน ตน ๕. เวลาปฏิกิริยาตอบสนอง (Reaction time) หมายถึง ระยะเวลาที่รางกายใชในการ ตอบสนองตอ สิ่งเรา ตาง ๆ เชน แสง เสยี ง สมั ผัส ๖. ความเร็ว (Speed) หมายถึง ความสามารถในการเคลื่อนที่จากที่หนึ่งไปยังอีกหน่ึง ไดอยางรวดเร็ว สมรรถภาพทางกาย (Physical Fitness) ความสามารถของระบบตาง ๆ ของรางกาย ในการทํางานอยางมีประสิทธิภาพและ ประสทิ ธผิ ล บุคคลที่มสี มรรถภาพทางกายดีนนั้ จะสามารถประกอบกจิ กรรมในชีวติ ประจําวันไดอยาง กระฉับกระเฉง โดยไมเหนื่อยลาจนเกินไปและยังมีพลังงานสํารองมากพอ สําหรับกิจกรรม นันทนาการหรือกรณีฉุกเฉิน ในปจจุบันนักวิชาชีพดานสุขศึกษาและพลศึกษาไดเห็นพองตองกันวา สมรรถภาพทางกายสามารถจัดกลุมไดเปนสมรรถภาพทางกายเพื่อสุขภาพ (Health – Related Physical Fitness) และหรือสมรรถภาพกลไก (Motor Fitness) สมรรถภาพเชิงทักษะปฏิบัติ (Skill – Related Physical Fitness) สมรรถภาพทางกายเพือ่ สุขภาพ (Health – Related Physical Fitness) ความสามารถของระบบตาง ๆ ในรางกายประกอบดวย ความสามารถเชิงสรีรวิทยาดาน ตาง ๆ ที่ชวยปองกันบุคคลจากโรคที่มีสาเหตุจากภาวะการขาดการออกกําลังกาย นับเปนปจจุบัน
๘๔ หรือตัวบงชี้สําคัญของการมีสุขภาพดี ความสามารถหรือสมรรถนะเหลานี้ สามารถปรับปรุงพัฒนา และคงสภาพได โดยการออกกาํ ลงั กายอยา งสมํา่ เสมอ สมรรถภาพทางกายมอี งคประกอบดงั น้ี ๑. องคประกอบของรางกาย (Body Composition) ตามปกติแลวในรางกายมนุษย ประกอบดวย กลามเนื้อ กระดูก ไขมัน และสวนอื่น ๆ แตในสวนของสมรรถภาพทางกายนั้น หมายถึง สัดสวนปริมาณไขมันในรางกายกับมวลรางกายที่ปราศจากไขมัน โดยการวัดออกมาเปน เปอรเซน็ ตไขมัน (% fat) ดว ยเครื่อง ๒. ความทนทานของระบบไหลเวียนโลหิต (Cardiorespiratory Endurance) หมายถึง สมรรถนะเชิงปฏิบัตขิ องระบบไหลเวียนโลหิต (หัวใจ หลอดเลือด) และระบบหายใจในการลําเลียง ออกซิเจนไปยังเซลลกลามเนื้อ ทําใหรางกายสามารถยืนหยัดที่จะทํางานหรือออกกําลังกายที่ใช กลามเนื้อมัดใหญเปน ระยะเวลายาวนานได ๓. ความออนตวั หรือความยืดหยุน (Flexibility) หมายถงึ พิสยั ของการเคลื่อนไหวสูงสุด เทา ที่จะทาํ ไดของขอ ตอหรือกลุมขอตอ ๔. ความทนทานหรือความอดทนของกลามเนื้อ (Muscular Endurance) หมายถึง ความสามารถของกลามเนื้อมัดใดมัดหนึ่งหรือกลุมกลามเนื้อ ในการหดตัวซํ้า ๆ เพื่อตานแรงหรือ ความสามารถในการคงสภาพการหดตัวครัง้ เดียวไดเปนระยะเวลายาวนาน ๕. ความแข็งแรงของกลามเนื้อ (Muscular Strength) หมายถึง ปริมาณสูงสุดของแรง ที่กลามเนื้อมดั ใดมัดหนงึ่ หรอื กลมุ กลามเน้ือสามารถออกแรงตา นทานได ในชว งการหดตัว ๑ ครงั้ สุขบัญญัตแิ หงชาติ (National Health Disciplines) ขอกําหนดที่เด็กและเยาวชน ตลอดจนประชาชนทั่วไป พึงปฏิบัติอยางสมํ่าเสมอ จนเปน สขุ นิสัย เพือ่ ใหม สี ขุ ภาพดีทงั้ รางกาย จติ ใจ และสงั คม ซ่ึงกําหนดไว ๑๐ ประการ ดังนี้ ๑. ดูแลรกั ษารา งกายและของใชใหสะอาด ๒. รักษาฟนใหแ ข็งแรงและแปรงฟน ทุกวันอยางถูกตอง ๓. ลา งมือใหสะอาดกอนกินอาหารและหลังการขบั ถาย ๔. กินอาหารสุก สะอาด ปราศจากสารอนั ตราย และหลีกเล่ียงอาหารรสจัดสฉี ดู ฉาด ๕. งดบหุ ร่ี สรุ า สารเสพติด การพนนั และการสาํ สอ นทางเพศ ๖. สรางความสัมพันธในครอบครวั ใหอบอนุ ๗. ปอ งกันอบุ ตั ภิ ัยดว ยการไมประมาท ๘. ออกกาํ ลงั กายสม่าํ เสมอและตรวจสุขภาพประจําป ๙. ทาํ จิตใจใหร าเรงิ แจม ใสอยเู สมอ ๑๐. มีสาํ นกึ ตอสว นรวม รว มสรางสรรคสังคม
๘๕ สุขภาพ (Health) สุขภาวะ (Well – Being หรือ Wellness) ที่สมบูรณและเชื่อมโยงกันเปนองครวม อยางสมดุลทั้งมิติทางจิตวญิ ญาณ (มโนธรรม) ทางสังคม ทางกาย และทางจิต ซึ่งมิไดหมายถึงเฉพาะ ความไมพิการและความไมมีโรคเทา น้ัน สนุ ทรยี ภาพของการเคลื่อนไหว (Movement Aesthetic) ศิลปะและความงดงามของทวงทาในการเคลื่อนไหวรางกายในอิริยาบถตาง ๆ ซึ่งเปนผล มาจากความคิดสรางสรรคในการออกแบบทาทางการเคลื่อนไหวและการฝกฝนจนเกิดความชํานาญ สามารถแสดงออกมาเปนความกลมกลนื และตอเน่ือง แอโรบกิ (Aerobic) กระบวนการสรางพลังงานแบบตองใชอากาศ ซง่ึ ในทน่ี ี้ หมายถงึ ออกซิเจน (Aerobic - energe delivery) ในการสรางพลงั งานของกลามเนื้อ เพ่ือทํางานหรือเคลื่อนไหว น้นั กลามเน้ือ จะมวี ธิ ีการ ๓ แบบที่จะไดพลังงานมา แบบที่ ๑ เปนการใชพลังงานท่มี ีสาํ รองอยูในกลามเนอื้ ซ่ึงจะใชไดในเวลาไมเกิน ๓ วนิ าที แบบที่ ๒ การสังเคราะหพลังงานโดยไมใชออกซิเจน (Anaerobic energy delivery) ซึ่งใชไดไมเ กิน ๑๐ วนิ าที แบบที่ ๓ การสงั เคราะหสารพลังงาน โดยใชอ อกซิเจน ซง่ึ จะใชพลงั งานไดระยะเวลานาน
Search
