การกาหนดตาแหน่ง เอ็น ซี โปรแกรม

หน่วยที่ 4 การกาหนดตาแหน่ง เอน็ ซี โปรแกรม สาระสาคัญ เคร่ืองจกั รกลในระบบซีเอน็ ซีมีการเคล่ือนท่ีไปยงั ตาแหน่งตา่ งๆ โดยการเขียนโปรแกรม การเคลื่อนท่ี ซ่ึงมีการอา้ งอิงจากตาแหน่งอา้ งอิงต่างๆ การเขียนโปรแกรมการเคล่ือนที่ของระบบ ซีเอน็ ซีน้นั จะตอ้ งใชร้ ะบบพิกดั การเคลื่อนที่อยู่ 2 แบบไดแ้ ก่ การเคลื่อนที่แบบสัมบูรณ์ และการ เคลื่อนที่แบบสัมพทั ธ์ สาระการเรียนรู้ 1. การกาหนดตาแหน่งการเคล่ือนที่แบบสัมบูรณ์ 2. การกาหนดตาแหน่งการเคล่ือนที่แบบสัมพทั ธ์ 3. การกาหนดตาแหน่งของจุดโดยใชม้ ุม 4. การกาหนดตาแหน่งการเคลื่อนที่แบบส่วนโคง้ ของวงกลม จุดประสงค์เชิงพฤติกรรม 1. กาหนดตาแหน่งการเคล่ือนท่ีแบบสมั บรู ณ์ได้ 2. กาหนดตาแหน่งการเคล่ือนที่แบบสมั พทั ธ์ได้ 3. กาหนดตาแหน่งการเคล่ือนที่ของจุดโดยใชม้ ุมได้ 4. กาหนดตาแหน่งการเคลื่อนที่แบบส่วนโคง้ ของวงกลมของงานกลึงและงานกดั ได้

86 งานเคร่ืองมือกลซีเอน็ ซี 3102-2003 การกาหนดตาแหน่ง เอน็ ซี โปรแกรม ในการเคลื่อนที่ไปยงั จุดใด ๆ ตอ้ งมีตาแหน่งของจุดน้นั ๆ โดย ตาแหน่งดงั กล่าว สามารถระบุโดย ใช้ ( Cartesian coordinate system ) ซ่ึงมีแกน X , Y และ Z บอก ตาแหน่งท้งั ตาแหน่งบวกและลบซ่ึงอา้ งอิงจากจุด Origin หรือ จุด “ ศูนย์ ” โดย จุด Origin คือ ( X , Y , Z ) = ( 0 , 0 , 0 ) หรือ ตาแหน่งท่ี X ,Y และ Z ต่างมีค่าเป็น “ ศนู ย์ ” และเป็น จุดตดั ของท้งั 3 แกน โดยตาแหน่งบวกและลบของแกนใด ๆ อยใู่ นทิศตรงกนั ของแกนน้นั ๆ รูปที่ 4.1 ทิศทาง ( + ) ของแนวแกน X Y Z รูปท่ี 4.2 ทิศทาง ( - ) ของแนวแกน X Y Z ดงั น้นั การเคล่ือนท่ีของทลู ของเครื่องจกั รกล CNC จึงมีลกั ษณะเป็นการเขียนรูปภาพ กราฟฟิ กที่ประกอบดว้ ย เส้นตรงและเส้นโคง้ ของวงกลม โดยมีจุดเริ่มตน้ และจุดสิ้นสุดของแตล่ ะ เส้นอา้ งอิงกบั จุดศนู ย์ ที่กาหนดข้ึนเองโดยผเู้ ขียนโปรแกรม รูปท4ี่ .3 ลกั ษณะจุดศูนยข์ องชิ้นงาน

87 งานเครื่องมือกลซีเอน็ ซี 310827-280703 4.1 การกาหนดตาแหน่งการเคลอ่ื นทแ่ี บบสัมบูรณ์ แบบสมั บรู ณ์ หรือ แบบแอบโซลูท ( Absolute Positioning ) คือ การเคลื่อนที่ จากจุดหน่ึงไปยงั อีกจุดหน่ึง โดยท่ีจุดท้งั สองยงั ใชจ้ ุดอา้ งอิงเดิมหรือจุดอา้ งเดียวกนั โดยปกติน้นั จุดอา้ งอิงจะเป็ นจุด Origin หรือ ท่ี X = 0 , Y = 0 และ Z = 0 หรือ ( X ,Y , Z ) = ( 0 , 0 , 0 ) ตวั อย่างที่ 1 จากรูปจงกาหนดคา่ โคออร์ดิเนต แบบ แอบโซลูท ( Absolute Positioning ) ของ งานเครื่องกลึง CNC โดยเริ่มตน้ จากจุด P1ไปยงั จุด P6 และจุดศูนยช์ ิ้นงานอยดู่ า้ นหนา้ ของชิ้นงาน ลงในตารางใหถ้ ูกตอ้ ง

88 งานเคร่ืองมือกลซีเอน็ ซี 3102-2003 Point X Z หมายเหตุ P1 0 0 จุดเร่ิมตน้ P2 14.0 0 P3 14.0 -9.0 P4 19.0 -9.0 P5 19.0 -15.0 P6 25.0 -15.0 P7 25.0 -30.0 ตวั อย่างท่ี 2 จากรูปจงกาหนดค่าโคออร์ดิเนต แบบ แอบโซลูท ( Absolute Positioning ) ของ งานเครื่องกลึง CNC โดยเริ่มตน้ จากจุด P1ไปยงั จุด P6 และจุดศูนยช์ ิ้นงานอยดู่ า้ นหลงั ของ ชิ้นงาน ลงในตารางใหถ้ ูกตอ้ ง

89 งานเครื่องมือกลซีเอน็ ซี 31082-9280903 Point X Z หมายเหตุ P1 0 30.0 จุดเริ่มตน้ P2 14.0 30.0 P3 14.0 21.0 P4 19.0 21.0 P5 19.0 15.0 P6 25.0 15.0 P7 25.0 0.0 ตวั อย่างท่ี 3 จากรูปจงกาหนดคา่ โคออร์ดิเนต แบบ แอบโซลูท ( Absolute Positioning ) ของงาน เคร่ืองกดั CNCโดยเริ่มตน้ จากจุด P1ไปยงั จุด P4 ลงในตารางใหถ้ ูกตอ้ ง

90 งานเครื่องมือกลซีเอน็ ซี 3102-2003 Point X Y หมายเหตุ P1 0.0 0.0 จุดเริ่มตน้ P2 0.0 70.0 P3 70.0 70.0 P4 70.0 0.0 P5 0.0 0.0 ตวั อย่างที่ 4 จากรูปจงกาหนดค่าโคออร์ดิเนต แบบ แอบโซลูท ( Absolute Positioning ) ของงาน เครื่องกดั CNC โดยเริ่มตน้ จากจุด P1ไปยงั จุด P6 ลงในตารางใหถ้ ูกตอ้ ง

91 งานเคร่ืองมือกลซีเอน็ ซี 31092-1290103 Point X Y หมายเหตุ P1 0.0 0.0 จุดเร่ิมตน้ P2 -80.0 0.0 P3 -80.0 40.0 P4 -40.0 40.0 P5 0.0 90.0 P6 0.0 0.0 ตวั อย่างท่ี 5 จากรูปจงกาหนดคา่ โคออร์ดิเนต แบบ แอบโซลูท ( Absolute Positioning ) ของ งานเคร่ืองกดั โดยเร่ิมตน้ จากจุด P1ไปยงั จุด P9 ลงในตารางใหถ้ ูกตอ้ ง

92 YZ หมายเหตุ 00 จุดเริ่มตน้ งานเคร่ืองมือกลซีเอน็ ซี 3102-2003 -20.0 0 -27.5 20.0 Point X 7.5 20.0 P1 0 7.5 -15.0 P2 0 0 -15.0 P3 50.0 -20.0 -15.0 P4 50.0 -27.5 -15.0 P5 50.0 -27.5 20.0 P6 0 P7 0 P8 50.0 P9 50.0 4.2 การกาหนดตาแหน่งการเคลอื่ นที่แบบสัมพทั ธ์ แบบสัมพทั ธ์ ( Incremental Positioning ) คือ การเคลื่อนที่จากจุด หรือตาแหน่งปัจจุบนั ไปยงั จุดถดั ไป โดยอา้ งอิงจากตาแหน่ง ปัจจุบนั หรือ เป็นระยะห่างระหวา่ งสองจุด โดยมีเครื่องหมาย บวก ( + ) และเคร่ืองหมายลบ ( - ) ระบุ บอกทิศทางการเคลื่อนท่ีตามแนวแกนน้นั ๆ โดยอา้ งอิงจากตาแหน่งปัจจุบนั หรือ จุดเริ่มตน้ ของเส้นน้นั ๆ

93 งานเคร่ืองมือกลซีเอน็ ซี 31092-3290303 ตัวอย่างท่ี 1 จากรูปจงกาหนดค่าโคออร์ดิเนตแบบ สัมพทั ธ์ ( Incremental Positioning ) ของงาน เคร่ืองกลึง CNC โดยเร่ิมตน้ จากจุด P1ไปยงั จุด P6 และจุดศูนยช์ ิ้นงานอยดู่ า้ นหนา้ ของชิ้นงานลง ในตารางใหถ้ ูกตอ้ ง

94 งานเครื่องมือกลซีเอน็ ซี 3102-2003 Point X Z หมายเหตุ P1 0 0 จุดเร่ิมตน้ P2 14.0 0 P3 0 -9.0 P4 5.0 0 P5 0 -6.0 P6 6.0 0 P7 0 -15.0 ตัวอย่างที่ 2 จากรูปจงกาหนดคา่ โคออร์ดิเนตแบบสัมพทั ธ์ ( Incremental Positioning ) ของงาน เคร่ืองกลึง CNC โดยเริ่มตน้ จากจุด P1ไปยงั จุด P6 และจุดศนู ยช์ ิ้นงานอยดู่ า้ นหลงั ของชิ้นงาน ลง ในตารางใหถ้ ูกตอ้ ง

95 งานเครื่องมือกลซีเอน็ ซี 31092-5290503 Point X Z หมายเหตุ P1 0 30.0 จุดเริ่มตน้ P2 14.0 0 P3 0 -9.0 P4 5 0 P5 0 -6.0 P6 6.0 0 P7 0 -15.0 ตวั อย่างท่ี 3 จากรูปจงกาหนดคา่ โคออร์ดิเนตแบบสมั พทั ธ์ ( Incremental Positioning ) ของ งานเครื่อง กดั CNC โดยเริ่มตน้ จากจุด P1ไปยงั จุด P4 ลงในตารางใหถ้ ูกตอ้ ง

96 Y หมายเหตุ 0 จุดเริ่มตน้ งานเคร่ืองมือกลซีเอน็ ซี 3102-2003 70.0 0 Point X -70.0 P1 0 0 P2 0 P3 70.0 P4 0 P5 -70.0 ตวั อย่างท่ี 4 จากรูปจงกาหนดค่าโคออร์ดิเนตแบบสมั พทั ธ์ ( Incremental Positioning ) ของงาน เครื่องกดั CNC โดยเร่ิมตน้ จากจุด P1 ไปยงั จุด P6 ลงในตารางใหถ้ ูกตอ้ ง

Point X Y 97 P1 0 0 P2 -80.0 0 งานเคร่ืองมือกลซีเอน็ ซี 31092-7290703 P3 0 40.0 P4 40.0 0 หมายเหตุ P5 40.0 50.0 จุดเริ่มตน้ P6 0 -90.0 ตัวอย่างท่ี 5 จากรูปจงกาหนดคา่ โคออร์ดิเนตแบบสัมพทั ธ์ ( Incremental Positioning ) ของงาน เคร่ืองกดั CNC โดยเริ่มตน้ จากจุด P1ไปยงั จุด P9 ลงในตารางใหถ้ ูกตอ้ ง

98 งานเครื่องมือกลซีเอน็ ซี 3102-2003 Point X Y Z หมายเหตุ P1 0 0 0 จุดเร่ิมตน้ P2 0 -20.0 0 P3 50.0 -7.5 20.0 P4 0 35.0 0 P5 0 0 -35.0 P6 -50.0 -7.5 0 P7 0 -20.0 0 P8 50.0 -7.5 0 P9 0 0 35.0 4.3 การกาหนดตาแหน่งของจุดโดยใช้มุม ในการกาหนดขนาดของชิ้นงานส่วนมากน้นั ส่วนมากจะใชค้ ่าโคออร์ดิเนต X , Y , Z แต่ บางชิ้นงานจะมีการกาหนดขนาดเป็นมุมองศามาให้ เช่น รูปทรง Taper และการทา Chamfer แตล่ ะคอนโทรลเลอร์บางรุ่นน้นั สามารถนาค่ามุมที่กาหนดตามแบบมาใชใ้ นคาสั่งของ NC โปรแกรมไดโ้ ดยตรงจึงไม่จาเป็นจะตอ้ งไปแปลงค่ามุมองศาใหเ้ ป็นโคออร์ดิเนต X , Y , Z ซ่ึงจะ ใชเ้ ฉพาะรุ่นของเครื่องจกั รกล CNC น้นั ๆ โดยจะตอ้ งศึกษาที่คู่มือจากผผู้ ลิตแต่ละบริษทั ลกั ษณะทิศทางของมุมสามารถกาหนดไดด้ งั น้ี 4.3.1. มุมเป็นบวก ( + ) คือ มุมในทิศทางทวนเขม็ นาฬิกา ( Counterclockwise หรือ CCW ) รูปที่ 4.4 มุมเป็นบวก ( + )

99 งานเครื่องมือกลซีเอน็ ซี 31092-9290903 4.3.2. มุมเป็นลบ ( - ) คือ มุมในทิศทางตามเขม็ นาฬิกา ( Clockwise หรือ CW ) รูปที่ 4.5 มุมเป็นลบ ( - ) ตวั อย่าง 1 จากรูปจงกาหนดค่าโคออร์ดิเนตโดยกาหนดเป็นมุม แบบแอบโซลูท ( Absolute Positioning ) ของงานเครื่องกลึง CNC โดยเร่ิมตน้ จากจุด P1ไปยงั จุด P6 ลงในตารางใหถ้ ูกตอ้ ง

100 งานเคร่ืองมือกลซีเอน็ ซี 3102-2003 Point X Z A หมายเหตุ P1 0 P2 12 0- P3 18 P4 18 0- P5 25 P6 25 - 45  -18.0 - - 150 -30.0 - ตัวอย่าง 2 จากรูปจงกาหนดคา่ โคออร์ดิเนตโดยกาหนดเป็นมุม แบบแอบโซลูท ( Absolute Positioning ) ของงานเคร่ืองกดั CNC โดยเร่ิมตน้ จากจุด P1ไปยงั จุด P9 ลงในตารางใหถ้ ูกตอ้ ง

101 งานเครื่องมือกลซีเอน็ ซี 3110021-2100013 Point X Y A หมายเหตุ P1 0 P2 0 0- P3 20.0 P4 70.0 50.0 - P5 90.0 P6 90.0 - 56 P7 70.0 80.0 - P8 60.0 - -56 P9 30.0 0- P10 20.0 0- P11 0 - 108 30.0 - - -108 0-

102 งานเคร่ืองมือกลซีเอน็ ซี 3102-2003 4.4 การกาหนดตาแหน่งของการเคลอื่ นท่ีแบบส่วนโค้งของวงกลม ในการกาหนดการเคลื่อนที่แบบส่วนโคง้ ของวงกลม ( อาร์ค - Arc ) ตามหลกั การของ NC โปรแกรม มี 3 วธิ ี โดยแต่ละวธิ ีจะตอ้ งกาหนด จุดสิ้นสุดของส่วนโคง้ ของวงกลม และจุด ศูนยก์ ลางของวงกลมโดยเทียบตาแหน่งของจุดศนู ยก์ ลางจากจุดเริ่มตน้ ของส่วนโคง้ ท้งั 3 วธิ ี สรุป ไดด้ งั น้ี 4.4.1 แบบ I J K แบบ I J K ใชโ้ คออร์ดิเนต I , J และ K สาหรับตาแหน่งของจุดศูนยก์ ลางของวงกลม ( หรือส่วนโคง้ )โดยมีระยะอา้ งอิงกบั จุดเริ่มตน้ แบบ Increment วธิ ี I J K น้ีใชไ้ ดท้ ้งั การ โปรแกรมแบบ Absolute และ Increment โคออร์ดิเนต I เป็นระยะจากจุดเริ่มตน้ ไปยงั จุดศูนยก์ ลางในแกนขนานกบั แกน X โคออร์ดิเนต J เป็นระยะจากจุดเริ่มตน้ ไปยงั จุดศูนยก์ ลางในแกนขนานกบั แกน Y โคออร์ดิเนต K เป็นระยะจากจุดเริ่มตน้ ไปยงั จุดศนู ยก์ ลางในแกนขนานกบั แกน Z รูปที่ 4.6 ทิศทางบวกของแกน I , J และ K เม่ือมีจุดศนู ยเ์ ดียวกบั จุดศนู ยข์ องโคออร์ดิเนต XYZ รูปท่ี 4.7 ทิศทางบวกของแกน I , J และ K ( ขนานกบั แกน X , Y , Z ) ที่จุดเร่ิมตน้ S

103 งานเครื่องมือกลซีเอน็ ซี 3110023-2100033 ตวั อย่างท่ี 1 เขียนส่วนโคง้ ของวงกลมโดยกาหนดตาแหน่งแบบ Absolute ก. เร่ิมจากจุด S ไปสิ้นสุดท่ีจุด E มีโคออร์ดิเนต I J ดงั แสดงในรูป ก จุด X Y IJ หมายเหตุ S -3.0 E 0.0 0.0 จุดเร่ิมตน้ 3.0 3.0 0.0 เคล่ือนที่จาก S ไป E เป็นการเคลื่อนท่ีใน ทิศทางตามเขม็ นาฬิกา ( CW ) เม่ือเทียบกบั จุดศนู ย์ กลาง C ข. เร่ิมจากจุด E ไปสิ้นสุดที่จุด S มีโคออร์ดิเนต I J ดงั แสดงในรูป ข จุด X Y I J หมายเหตุ E 0.0 3.0 จุดเร่ิมตน้ S -3.0 0.0 0.0 -3.0 เคลื่อนท่ีจาก E ไป S เป็นการเคลื่อนที่ใน ทิศทางทวนเขม็ นาฬิกา ( CCW ) เมื่อเทียบกบั จุดศูนย์ กลาง C

104 งานเคร่ืองมือกลซีเอน็ ซี 3102-2003 ตัวอย่างท่ี 2 เขียนส่วนโคง้ ของวงกลมโดยกาหนดตาแหน่งแบบ Absolute ก. เริ่มจากจุด A ไปสิ้นสุดที่จุด B มีโคออร์ดิเนต I J ดงั แสดงในรูป จุด X Y I J หมายเหตุ A 0.0 20.0 จุดเร่ิมตน้ B 20.0 0.0 0.0 -20.0 เคล่ือนที่จาก A ไป B เป็นการเคล่ือนท่ีใน ทิศทางทวนเขม็ นาฬิกา ( CW ) เมื่อเทียบกบั จุดศูนยก์ ลาง C ข. เร่ิมจากจุด B ไปสิ้นสุดที่จุด A มีโคออร์ดิเนต I J ดงั แสดงในรูป จุด X Y I J หมายเหตุ B 20.0 0.0 จุดเริ่มตน้ A 0.0 20.0 -20.0 0.0 เคล่ือนท่ีจาก B ไป A เป็นการเคล่ือนที่ใน ทิศทางตามเขม็ นาฬิกา ( CCW ) เม่ือเทียบกบั จุดศูนย์ กลาง C

105 งานเคร่ืองมือกลซีเอน็ ซี 311002-52100053 ตวั อย่างท่ี 3 เขียนส่วนโคง้ ของวงกลมโดยกาหนดตาแหน่งแบบ Absolute โดยการเคลื่อนท่ีทวน เขม็ นาฬิกาจากจุด A , B , C ………. ตามลาดบั จุด X YI J หมายเหตุ A 30.0 0.0 0.0 จุดเร่ิมตน้ ของอาร์ค AB B 0.0 30.0 -30.0 -25.0 จุดเร่ิมตน้ ของอาร์ค CD 0.0 จุดเร่ิมตน้ ของอาร์ค EF C 0.0 25.0 25.0 จุดเร่ิมตน้ ของอาร์ค GH D -25.0 0.0 0.0 E -20.0 0.0 F 0.0 -20.0 20.0 G 0.0 -15.0 H 15.0 0.0 0.0 A 30.0 0.0

106 งานเครื่องมือกลซีเอน็ ซี 3102-2003 ตัวอย่างท่ี 4 ก. เริ่มจากจุด A และ B , C และ D ( ทวนเขม็ นาฬิกา ) แบบ Absolute จุด X YI J หมายเหตุ A 10.0 B 16.0 2.0 C 18.0 8.0 0.0 8.0 – 2.0 = 6.0 จุดเริ่มตน้ ของอาร์ค AB D 10.0 8.0 จุดเร่ิมตน้ ของอาร์ค CD 16.0 10.0–18.0 = -8.0 0.0 ข. เร่ิมจากจุด D ไป C , B และ A ( ตามเขม็ นาฬิกา ) แบบ Absolute จุด X YI J หมายเหตุ D 10.0 จุดเริ่มตน้ ของอาร์ค DC C 18.0 16.0 8.0 0.0 8.0 – 16.0 = 6.0 B 16.0 8.0 จุดเริ่มตน้ ของอาร์ค BA A 10.0 2.0 10.0–16.0 = -6.0 0.0

107 งานเครื่องมือกลซีเอน็ ซี 311002-72100073 หมายเหตุ ก. ค่า I , J และ K ของตวั อยา่ งน้ีคานวณจาก I = จุดสิ้นสุดบนแกน X - จุดเริ่มตน้ หรือตาแหน่งปัจจุบนั บนแกน X J = จุดสิ้นสุดบนแกน Y - จุดเริ่มตน้ หรือตาแหน่งปัจจุบนั บนแกน Y K = จุดสิ้นสุดบนแกน Z - จุดเริ่มตน้ หรือตาแหน่งปัจจุบนั บนแกน Z ข. จากตวั อยา่ ง ท่ี 1 , 2 และ 3 จะเห็นไดว้ า่ ตาแหน่งของจุดสิ้นสุดไมเ่ ปล่ียน คา่ ไมว่ า่ จะมีทิศทางตามหรือทวนเขม็ นาฬิกา แต่ตาแหน่งของจุดศูนยก์ ลางจะเปลี่ยนไปจากเดิม ตวั อย่างท่ี 5 ก. เร่ิมจากจุด A และ B , C และ A แบบ Absolute จุด X YI J หมายเหตุ A 12.0 จุดเริ่มตน้ B 12.0 0.0 ทวนเขม็ นาฬิกา C 9.0 ทวนเขม็ นาฬิกา D -4.0 5.0 E -5.0 ทวนเขม็ นาฬิกา 8.0 9.0– 2.0 = -3.0 0.0 ทวนเขม็ นาฬิกา F -5.0 G -1.0 8.0 H 10.0 I 12.0 7.0 0.0 7 – 8 = - A 12.0 1.0 -4.0 -8.0 -1.0 - (-5.0 ) = 4.0 0.0 -8.0 -6.0 0.0 -6.0 – (-8.0 ) = 2.0 0.0

108 งานเคร่ืองมือกลซีเอน็ ซี 3102-2003 ตวั อย่างที่ 6 ก. เร่ิมจากจุด A และ B , C และ A แบบ Increment จุด X YI J หมายเหตุ A 12.0 0.0 จุดเริ่มตน้ B 0.0 5.0 C -3.0 3.0 -3.0 0.0 ทวนเขม็ นาฬิกา D 0.0 -13.0 E -1.0 -1.0 0.0 -1.0 ทวนเขม็ นาฬิกา F 0.0 -11.0 G 4.0 -4.0 4.0 0.0 ทวนเขม็ นาฬิกา H 11.0 0.0 I 2.0 2.0 0.0 2.0 ทวนเขม็ นาฬิกา A 0.0 6.0 หมายเหตุ ค่า I , J จะมีคา่ เทา่ กนั ไม่วา่ จะเป็นการโปรแกรมแบบ Absolute และ Increment

109 งานเคร่ืองมือกลซีเอน็ ซี 3110029-2100093 4.4.2 แบบ P Q แบบโคออร์ดิเนต P และ Q จะใชเ้ ฉพาะกบั เครื่องกลึงเท่าน้นั และเฉพาะคอนโทรลเลอร์ บางรุ่นเท่าน้นั โดยมี โคออร์ดิเนต P เป็นระยะจากจุด Origin ไปยงั จุดศนู ยก์ ลางในแกน X โคออร์ดิเนต Q เป็นระยะจากจุด Origin ไปยงั จุดศูนยก์ ลางในแกน Z ดงั น้นั โคออร์ดิเนต P และ Q เป็นตาแหน่งของจุดศูนยก์ ลาง เมื่อเทียบกบั จุด Origin ( จุด ศนู ย์ ) หรือเป็ นแบบ absolute ( แบบ I J K เป็นแบบ increment ) โดยโคออร์ดิเนต P ขนานกบั แกน X และโคออร์ดิเนต Q ขนานกบั แกน Z ทิศทางบวกของ P และ Q มีทิศทางเดียวกบั โคออร์ดิเนต X และ Z รูปท่ี 4.8 โคออร์ดิเนต P และ Q โดยมีระยะของ P และ Q ไปยงั จุดสุดทา้ ย E เทียบกบั จุด Origin เสมอ ตัวอย่างท่ี 1 เดินจากจุด A ไปยงั E เป็นแบบ Absolute โดยใชแ้ บบ PQ

110 งานเครื่องมือกลซีเอน็ ซี 3102-2003 จุด X ZP Q หมายเหตุ A 0.0 40.0 จุดเริ่มตน้ B 10.0 30.0 0.0 30.0 ทวนเขม็ นาฬิกา C 14.0 26.0 14.0 30.0 ทวนเขม็ นาฬิกา D 22.0 18.0 14.0 18.0 ทวนเขม็ นาฬิกา E 22.0 0.0 ตัวอย่างที่ 2 เดินจากจุด A ไปยงั E โดยใชแ้ บบ PQ ก. จากจุด A ไป E แบบ Absolute จุด X YP Q หมายเหตุ A 0.0 0.0 จุดเริ่มตน้ B 5.0 -5.0 0.0 C 5.0 -10.0 -5.0 ทวนเขม็ นาฬิกา D 11.928 -14.0 5.0 E 11.928 -24.0 0.0 -18.0 ทวนเขม็ นาฬิกา -1.0

111 งานเคร่ืองมือกลซีเอน็ ซี 3110121-2101013 ข. จากจุด A ไป E แบบ Increment จุด X YP Q หมายเหตุ A 0.0 0.0 จุดเร่ิมตน้ B 5.0 -5.0 0.0 C 0.0 -5.0 -5.0 ทวนเขม็ นาฬิกา D 6.928 -4.0 5.0 E 0.0 -10.0 -18.0 ทวนเขม็ นาฬิกา 4.4.3 แบบ R การกาหนดเส้นทางเดินตามส่วนโคง้ ของวงกลม โดยใชร้ ัศมี ( R ) หรือแบบ R โปรแกรมในคอลโทรลเลอร์จะทาการคานวณหาจุดศนู ยก์ ลางใหโ้ ดยอตั โนมตั ิ โดยป้ อนค่า ตาแหน่งของจุดสิ้นสุด และค่า R ( แทนท่ีจะตอ้ งป้ อนค่า X , Z หรือ I , K หรือ P , Q ) ใน กรณีน้ีจะใชเ้ ฉพาะคอลโทรลเลอร์บางรุ่นเทา่ น้นั ตวั อย่างท่ี 1 เริ่มตน้ เดินจากจุด A ในทิศทางทวนเขม็ นาฬิกา แบบ Absolute

112 งานเครื่องมือกลซีเอน็ ซี 3102-2003 จุด X Z R หมายเหตุ A 12.0 40.0 จุดเร่ิมตน้ B 12.0 5.0 3.0 ทวนเขม็ นาฬิกา C 9.0 8.0 1.0 D -4.0 8.0 4.0 ทวนเขม็ นาฬิกา E -5.0 7.0 2.0 F -5.0 -4.0 ทวนเขม็ นาฬิกา G -1.0 -8.0 H 10.0 -8.0 ทวนเขม็ นาฬิกา I 12.0 -6.0 A 12.0 0.0 ตัวอย่างท่ี 2 เร่ิมตน้ เดินจากจุด A ไป E แบบ Absolute โดยใชแ้ บบ R

จุด X Y R 113 A 0.0 40.0 B 10.0 30.0 10 งานเครื่องมือกลซีเอน็ ซี 3110123-2101033 C 14.0 26.0 4.0 D 22.0 18.0 8.0 หมายเหตุ E 22.0 0.0 จุดเริ่มตน้ ทวนเขม็ นาฬิกา ตามเขม็ นาฬิกา ทวนเขม็ นาฬิกา ตัวอย่างที่ 3 เริ่มตน้ เดินจากจุด A ไป E แบบ Absolute โดยใชแ้ บบ R จุด X Y R หมายเหตุ 5.0 จุดเริ่มตน้ A 0.0 0.0 8.0 ทวนเขม็ นาฬิกา B 5.0 -5.0 ทวนเขม็ นาฬิกา C 0.0 -10.0 D 11.928 -14.0 E 11.928 -24.0

114 งานเครื่องมือกลซีเอน็ ซี 3102-2003 สรุปสาระสาคญั เคร่ืองจกั รกลในระบบซีเอน็ ซีมีการเคลื่อนท่ีไปยงั ตาแหน่งต่างๆ โดยการเขียนโปรแกรม การเคลื่อนที่ ซ่ึงมีการอา้ งอิงจากตาแหน่งอา้ งอิงตา่ งๆ การเขียนโปรแกรมการเคล่ือนที่ของระบบ ซีเอน็ ซีน้นั จะตอ้ งใชร้ ะบบพกิ ดั การเคล่ือนท่ีอยู่ 2 แบบไดแ้ ก่ การเคล่ือนที่แบบสมั บรู ณ์ และการ เคลื่อนที่แบบสัมพทั ธ์ ระบบพิกดั สาหรับนามาใชง้ านของระบบซีเอ็นซีน้นั เป็ นสิ่งท่ีผคู้ วบคุมตอ้ งทาความเขา้ ใจ อยา่ งถ่องแท้ เพื่อเป็ นพ้ืนฐานเบ้ืองตน้ ในการเขียนโปรแกรมซีเอน็ ซีต่อไป โดยการตดั เฉือนชิ้นงาน ของเครื่องจกั รกลระบบซีเอน็ ซีน้ี จะถูกเขียนข้ึนดว้ ยโปรแกรมซีเอน็ ซี เพ่ือใหเ้ กิดการเคลื่อนที่ตาม ทิศทางหรือตาแหน่งท่ีตอ้ งการ โดยทวั่ ไปสาหรับการเคล่ือนท่ีตามแนวแกนของระบบซีเอ็นซีจะใช้ แนวแกนการเคล่ือนที่อยหู่ ลายแนวแกน ซ่ึงผใู้ ชง้ านเคร่ืองจกั รกลซีเอน็ ซีจะตอ้ งศึกษา และทาความ เขา้ ใจเพ่อื ใหก้ ารเขียนโปรแกรม และการผลิตชิ้นงานถูกตอ้ งแม่นยามีประสิทธิภาพมากท่ีสุด

115 งานเครื่องมือกลซีเอน็ ซี 311012-52101053 แบบฝึ กหัด หน่วยที่ 4 การกาหนดตาแหน่ง เอน็ ซี โปรแกรม ตอนที่ 1 จงเติมคาตอบให้สมบูรณ์ 1. จงกาหนดคา่ โคออร์ดิเนต แบบ แอบโซลูท (Absolute Positioning) ของงานเคร่ืองกลึง CNC โดยเริ่มตน้ จากจุด P1ไปยงั จุด P7 และจุดศูนยช์ ิ้นงานอยดู่ า้ นหนา้ ของชิ้นงานลงในตารางให้ ถูกตอ้ ง

116 งานเครื่องมือกลซีเอน็ ซี 3102-2003 Point X Z หมายเหตุ Point X Z หมายเหตุ P1 ……. ……. P5 ……. ……. P2 ……. ……. P6 ……. ……. P3 ……. ……. P7 ……. ……. P4 ……. ……. 2. จงกาหนดคา่ โคออร์ดิเนต แบบสัมพทั ธ์ (Incremental Positioning) ของงานเคร่ืองกลึง CNC โดยเร่ิมตน้ จากจุด P1ไปยงั จุด P7 และจุดศูนยช์ ิ้นงานอยดู่ า้ นหนา้ ของชิ้นงาน ลงในตารางให้ ถูกตอ้ ง

117 งานเคร่ืองมือกลซีเอน็ ซี 3110127-2101073 Point X Z หมายเหตุ Point X Z หมายเหตุ P1 ……. ……. P5 ……. ……. P2 ……. ……. P6 ……. ……. P3 ……. ……. P7 ……. ……. P4 ……. ……. 3. จงกาหนดค่าโคออร์ดิเนต แบบ แอบโซลูท (Absolute Positioning) ของงานเคร่ืองกดั CNC โดยเร่ิมตน้ จากจุด P1ไปยงั จุด P9 ลงในตารางใหถ้ ูกตอ้ ง Point X Z หมายเหตุ Point X Z หมายเหตุ P1 ……. ……. P6 ……. ……. P2 ……. ……. P7 ……. ……. P3 ……. ……. P8 ……. ……. P4 ……. ……. P9 ……. ……. P5 ……. …….

118 งานเครื่องมือกลซีเอน็ ซี 3102-2003 4. จงกาหนดค่าโคออร์ดิเนตแบบสัมพทั ธ์ (Incremental Positioning) ของงานเคร่ืองกดั CNC โดย เร่ิมตน้ จาก จุด P1ไปยงั จุด P9 ลงในตารางใหถ้ ูกตอ้ ง Point X Z หมายเหตุ Point X Z หมายเหตุ P1 ……. ……. P6 ……. ……. P2 ……. ……. P7 ……. ……. P3 ……. ……. P8 ……. ……. P4 ……. ……. P9 ……. ……. P5 ……. …….

119 งานเคร่ืองมือกลซีเอน็ ซี 3110129-2101093 5. จากรูปจงกาหนดคา่ โคออร์ดิเนตแบบ แอบโซลูท ( Absolute Positioning ) ของงานเคร่ืองกดั CNC โดยเริ่มตน้ จากจุด P1ไปยงั จุด P18 ลงในตารางให้ถูกตอ้ ง

120 งานเครื่องมือกลซีเอน็ ซี 3102-2003 Point X Y Z Point X Y Z P1 ……. ……. ……. P11 ……. ……. ……. P2 ……. ……. ……. P12 ……. ……. ……. P3 ……. ……. ……. P13 ……. ……. ……. P4 ……. ……. ……. P14 ……. ……. ……. P5 ……. ……. ……. P15 ……. ……. ……. P6 ……. ……. ……. P16 ……. ……. ……. P7 ……. ……. ……. P17 ……. ……. ……. P8 ……. ……. ……. P18 ……. ……. ……. P9 ……. ……. ……. P10 ……. ……. ……. 6. จงกาหนดคา่ โคออร์ดิเนต โดยกาหนดเป็นมุม แบบแอบโซลูท ( Absolute Positioning ) ของ งานเคร่ืองกลึง CNC โดยเริ่มตน้ จากจุด P1ไปยงั จุด P8 ลงในตารางใหถ้ ูกตอ้ ง

121 งานเครื่องมือกลซีเอน็ ซี 311022-12102013 Point X Z A หมายเหตุ Point X Z A หมายเหตุ P1 ……. ……. ……. P6 ……. ……. ……. P7 ……. ……. ……. P2 ……. ……. ……. P8 ……. ……. ……. P3 ……. ……. ……. P4 ……. ……. ……. P5 ……. ……. ……. 7. จงกาหนดคา่ โคออร์ดิเนต เป็นแบบแอบโซลูท ( Absolute Positioning ) ของงานเครื่องกลึง CNC โดยเร่ิมตน้ จากจุด P1ไปยงั จุด P5 ลงในตารางใหถ้ ูกตอ้ ง

122 งานเคร่ืองมือกลซีเอน็ ซี 3102-2003 จุด X ZI K หมายเหตุ P1 …… …….. …… …….. ………………………………… P2 …… …….. …… …….. ………………………………… P3 …… …….. …… …….. ………………………………… P4 …… …….. …… …….. ………………………………… P5 …… …….. …… …….. …………………………………

123 งานเครื่องมือกลซีเอน็ ซี 3110223-2102033 ตอนที่ 2 เลอื กคาตอบทถ่ี ูกทส่ี ุดเพยี งข้อเดยี วลงในกระดาษเลอื กตอบ 1. ในการเคล่ือนท่ีไปยงั ตาแหน่งต่าง ๆ น้นั สามารถกาหนดลกั ษณะการเคล่ือนท่ีไดเ้ ป็ นกี่ประเภท ก. 2 ประเภท ข. 3 ประเภท ค. 4 ประเภท ง. 5 ประเภท จากรูปดงั กล่าวจงบอกค่าโคออร์ดิเนตตา่ ง ๆ แบบ Absolute Positioning . จากขอ้ 2 - 6

124 ข. X = 13 Z = 0.5 ง. X = 13 Z = 0 งานเครื่องมือกลซีเอน็ ซี 3102-2003 2. จุด P1 มีคา่ โคออร์ดิเนตเทา่ ไร ก. X = 6.5 Z = 0.5 ค. X = 6.5 Z = 0 3. จุด P2 มีคา่ โคออร์ดิเนตเท่าไร ก. X = 7.5 Z = 0 ข. X = 15 Z = 0 ค. X = 7.5 Z = 0.5 ง. X = 15 Z = -1 4. จุด P3 มีค่าโคออร์ดิเนตเท่าไร ก. X = 7.5 Z = 28 ข. X = 7.5 Z = 28 ค. X = 15 Z = -28 ง. X = 7.5 Z = -28 5. จุด P4 มีคา่ โคออร์ดิเนตเทา่ ไร ก. X = 15 Z = 84 ข. X = 30 Z = - 84 ค. X = 15 Z = -84 ง. X = 30 Z = 84 6. จุด P5 มีคา่ โคออร์ดิเนตเทา่ ไร ก. X = 30 Z = - 113 ข. X = 15 Z = - 113 ค. X = 30 Z = 113 ง. X = 15 Z = 113

125 งานเคร่ืองมือกลซีเอน็ ซี 3110225-2102053 จากรูปดงั กล่าวจงบอกคา่ โคออร์ดิเนตต่าง ๆ แบบ Incremental Positioning จากขอ้ 7 – 10 7. จุด P1 มีค่าโคออร์ดิเนตเท่าไร ก. X = 30 Y = 30 ข. X = -30 Y = 30 ค. X = 30 Y = -30 ง. X = -30 Y = -30 8. จุด P2 มีค่าโคออร์ดิเนตเท่าไร ก. X = - 70 Y = -60 ข. X = 70 Y = -60 ค. X = -70 Y = 0 ง. X = 70 Y = 0 9. จุด P3 มีค่าโคออร์ดิเนตเท่าไร ก. X = 60 Y = 0 ข. X = -60 Y = 60 ค. X = 0 Y = 60 ง. X = 0 Y = -60 10. จุด P4 มีคา่ โคออร์ดิเนตเท่าไร ก. X = 70 Y = 0 ข. X = -70 Y = 0 ค. X = 0 Y = 70 ง. X = 0 Y = -70