ใบความรกู้ ารปลกู ผกั ปลอดสารพษิ การปลกู ผกั ปลอดสารพิษ ผักปลอดสารพิษ คือ ผกั ท่ีไม่ไดผ้ ่านการใช้สารเคมี หรือยาฆ่าแมลงต่างๆ และต้องไมม่ ีสารเคมีตกคา้ งในดนิ เกนิ คา่ ที่มีการกาหนด หรอื ผลผลติ ทีไ่ มม่ ีการใชส้ ารเคมีในการป้องกันและปราบศัตรพู ืช หรอื ถา้ ใช้ต้องเปน็ สารเคมีท่ีไม่ มกี ารตกคา้ งเกินค่ามาตรฐานทกี่ าหนด โดยสารเคมีเหลา่ นั้นจะตอ้ งไมต่ กคา้ งอยู่ในดินนานเกินไป หรอื ตอ้ งไม่ใช้ สารเคมีเพ่ือให้เกิดผลกระทบต่อสิ่งแวดลอ้ มและระบบนเิ วศน์ต่างๆ รวมไปถึงต้องไมส่ ง่ ผลไปยงั ผู้บริโภคอย่างเด็ดขาด ตามประกาศของกฎกระทรวงสาธารณสุข ฉบับท่ี 163 พ.ศ.2538 สภาพพ้นื ทปี่ ลกู ผกั ปลอดสารพิษ การเลอื กพ้ืนที่ใน การปลกู ผักปลอดสารพษิ น้ันเป็นอีกหนึ่งปจั จัยทีส่ าคญั ในการจะปลูกผักปลอดสารพิษ สิง่ สาคัญเลยจะต้องปลกู ในท่ีทดี่ ินมคี วามราบเรยี บสมา่ เสมอกัน โดยการระบายนา้ น้นั จะตอ้ งระบายน้าได้เป็นอย่างดี และจะต้องไม่เป็นพ้นื ทที่ ่ีอยใู่ กล้เขตโรงงาน หรอื เขตอุตสาหกรรมต่างๆ เพ่อื หลีกเลย่ี งสารพิษท่จี ะลอยมากับอากาศ และตกคา้ งอยู่ในพื้นทีเ่ พาะปลกู ได้ โดยทั่วไปแลว้ ลักษณะดินท่ีมีความเหมาะสมนน้ั จะต้องเปน็ ดินทม่ี ีการระบายน้าได้ค่อนขา้ งดี และท่สี าคัญ จะต้องเป็นดินร่วนซยุ ดนิ จะต้องมีความอดุ มสมบูรณ์ของธาตอุ าหาร โดยส่วนใหญแ่ ล้วจะประกอบไปด้วยอินทรยี ์ วัตถุ 45% อนิ ทรยี วัตถุ 5% น้าและอากาศ 25% ไส้เดือนและจุลินทรยี ์ ในดนิ เปน็ ต้น ซึง่ สง่ิ เหลา่ นล้ี ้วนแลว้ แต่เปน็ ส่ิงที่จะชว่ ยใหด้ ินมีความอดุ มสมบูรณ์ และทส่ี าคญั จะชว่ ยพืชผกั น้นั เจริญเตบิ โต ได้เป็นอย่างดี มีความตา้ นทานตอ่ โรคและแมลง นอกจากน้ีดินที่ดมี คี ่า pH ทเี่ ป็นกลาง โดยอยู่ระหว่างที่ 6.0-6.5 โดยประมาณ ดินจะมคี วามสมบูรณ์เป็นอย่างมาก ส่วนแหลง่ นา้ ท่เี หมาะแก่การใช้ในการปลูกพชื ผกั ปลอดสารพษิ นัน้ ควรเป็นแหล่งน้าทม่ี าจากธรรมชาติ ไมม่ ีสารพษิ เจือปน และจะต้องมีเพยี งพอต่อความต้องการในการปลกู พืชตลอดทั้ง ปี ขน้ั ตอนการปลกู ผักปลอดสารพษิ ในการเตรยี มแปลงปลูกนั้นควรจะมีการไถพรวนดนิ และตากดินไว้อย่างน้อย 1-2 อาทิตย์ ก่อนทีจ่ ะทาการ เพาะปลูก เพื่อเปน็ การฆ่าเชอ้ื โรคท่ีอย่ใู นดนิ และกาจัดวชั พืชไปในตัว นอกจากนีเ้ มลด็ พนั ธพุ์ ืชผักสว่ นใหญ่จะมขี นาด เลก็ และมรี ะบบรากทล่ี ะเอียดอ่อนเป็นอยา่ งมาก ถา้ เกดิ การเตรียมดินนัน้ ไมด่ ีจะทาให้มผี ลกระทบต่อการเจริญเติบโตของพืชผักได้ หรือจะทาอีกวธิ ีโดยการสบู นา้ เข้าพ้นื ท่ใี ห้นา้ ท่วม หลงั จากนนั้ กค็ ่อยปลอ่ ยน้าออก และไถพรวนดิน ตากทง้ิ ไว้ ก็เป็นการลา้ งสารพษิ และกาจัด
วัชพืชไดอ้ ีกแบบ ทสี่ าคญั ต้องไม่ลมื เติมธาตุอาหารลงในแปลงทจ่ี ะเตรยี มการปลกู ไวด้ ้วย เพือ่ ให้พืชผักน้นั สามารถ เตบิ โตไดอ้ ย่างแข็งแรง และต้านทานตอ่ โรคและการทาลายของแมลง อีกประการหน่ึงเลย คือ จะต้องไม่ลืมปรบั ร่องนา้ การทาร่องน้าไว้นัน้ กเ็ พื่อให้มีน้าใช้ทเ่ี พยี งพอตลอดในช่วง ของการเพาะปลูก ทสี่ าคัญไม่ควรจะทาให้มีแอ่งน้าขัง หรือนา้ ทว่ ม ในแปลงปลูกอยา่ งเด็ดขาด เพ่ือเป็นการปอ้ งกนั การเกิดโรคที่จะตามมาได้ ขั้นตอนการเตรยี มเมลด็ พนั ธุ์ ก่อนทจี่ ะเริม่ นาไปปลกู นั้นเราจะตอ้ งทาการล้างเมลด็ ใหส้ ะอาดเสียก่อน และต้องไมล่ ืมว่าการลา้ งนน้ั เหมือน เปน็ การฆ่าเชื้อโรคท่ีติดมากับเมลด็ พันธุไ์ ปในตัวดว้ ย โดยการล้างนัน้ เราสามารถทาไดด้ งั น้ี – คดั แยกเมล็ดพนั ธุ์ โดยการคัดแยกเมลด็ พันธกุ์ เ็ พื่อให้เราไดร้ ู้ว่าเมล็ดพนั ธ์ุอนั ไหนดี หรอื มวี ัชพชื หรือสิ่ แปลกปลอมปะปนอยใู่ นเมล็ดพันธุด์ ้วยหรือไม่ ถ้ามีให้คดั แยกออกทันที เพื่อเปน็ การปอ้ งกันในขั้นตน้ – แชเ่ มล็ดพนั ธ์ใุ นนา้ อนุ่ โดยจะแช่เมลด็ พันธใ์ุ นอุณหภูมิท่ีประมาณ 50-55 องศาเซลเซียส โดยจะใช้ ระยะเวลาในการแชป่ ระมาณ 15-30 นาที ทาไมต้องแช่น้าอุ่น กเ็ พราะจะชว่ ยในการลดปริมาณเชอ้ื โรคท่ีตดิ มากับ เมลด็ พันธุ์ อีกทง้ั ยังเป็นส่วนช่วยในการกระตุน้ เมล็ดพนั ธุ์ไปในตวั ดว้ ย – การเลือกซ้อื เมล็ด ควรเลอื กซ้ือเมล็ดพนั ธจุ์ ากแหล่งที่มีความน่าเชื่อถือได้ ควรตรวจสอบแหลง่ ท่ีมาของ เมล็ดพนั ธชุ์ นดิ นั้นๆ วา่ มีท่มี าท่ไี ปอย่างไร เพอ่ื เปน็ การป้องกนั และปัญหาทอี่ าจจะเกดิ ตามมาในภายหลังได้ – สงั เกต วนั เดือน ปี วันหมดอายุ การดูฉลากน้นั เปน็ สิ่งสาคัญเป็นอยา่ งมากในการเลือกเมล็ดพนั ธุท์ ่จี ะ นามาปลกู เพราะจะเป็นข้อมูลท่ีบอกวา่ เมล็ดพนั ธ์ุจะสามารถเจรญิ เตบิ โตได้ดีหรือไม่ การเลือกวธิ ี การปลกู ผกั ปลอดสารพิษ ในการเลอื กวิธีการปลกู น้ัน ระยะในการปลูกจะขนึ้ อยู่กับว่าเราจะปลูกพืชชนิดใด แต่จะแนะนาวา่ การปลูก พืชผกั น้ันควรปลูกในระยะห่างท่ดี ีและพอสมควร อย่าปลูกแน่นจนเกนิ ไป จะทาให้พืชผกั น้นั เสียหายไดเ้ มื่อเร่มิ เจริญเตบิ โตข้ึน สาเหตทุ ีไ่ มค่ วรปลูกแน่นเกนิ ไป เพราะพืชจะได้มกี ารระบายอากาศทด่ี ี และยงั ช่วยในการปรับ สภาพแวดลอ้ มไม่ให้เหมาะสมต่อการระบาดของโรค ทส่ี าคัญจะต้องคอยตรวจแปลงอยู่เสมอ โดยการตรวจแปลงนน้ั อาจจะเปน็ การสุ่มเดินตรวจเป็นจดุ ๆ ไปก็ได้ โดยตรวจจดุ ละ 10-20 จดุ ต่อไร่ ถ้าพบวา่ มปี ัญหาเกดิ ขนึ้ ก็ใหร้ บี กาจดั ตน้ ตอตรงบรเิ วณนนั้ ในทนั ที เพอื่ ไมใ่ ห้ลามไปเกิดยงั บริเวณจุดอืน่ ๆ การบารงุ ดแู ลรกั ษาผกั ปลอดสารพษิ นอกจากน้กี ารดูแลพชื ปลอดสารพษิ นน้ั กม็ ีวธิ ที ่ดี ูแลที่หลากหลาย และไมจ่ าเปน็ ตอ้ งพึง่ สารเคมีแต่อยา่ งใด โดยส่วนใหญอ่ าจจะใชว้ ธิ ีการทางชวี ภาพ โดยใชน้ า้ ชวี ภาพเขา้ มาชว่ ย หรอื ปลูกพืชเสริม ที่มสี รรพคุณในการชว่ ยไล่ แมลง หรอื ในช่วงที่เตรยี มดนิ มกี ารเตมิ ธาตุอาหารและปรบั ปรงุ ดินดว้ ยปุ๋ยหมักชีวภาพ ข้ึนอยู่กับว่าเกษตรกรแต่ละ ท่านจะสะดวกวิธีการใด ซ่งึ วิธีการข้างตน้ น้เี ปน็ การช่วยให้เกษตรกรไมจ่ าเปน็ ต้องพึ่งสารเคมเี ลยแมแ้ ตน่ ้อย เพราะถ้า ดนิ ดีอย่แู ลว้ พืชย่อมแข็งแรงอยา่ งแน่นอน การใหธ้ าตุอาหารนั้น นอกจากจะให้ในดนิ แล้ว พืชบางชนดิ ก็มคี วามจาเป็นทจ่ี ะตอ้ งให้ธาตอุ าหารเชน่ กนั เชน่ พืชในกะหล่า อาจจะต้องการธาตโุ บรอนเพอ่ื ตา้ นทานโรคไส้กลวงดา มะเขือเทศอาจจะต้องการธาตุแคลเซยี ม เปน็ ต้น ซ่งึ การให้ธาตุอาหารในพชื นัน้ ไมจ่ าเปน็ จะตอ้ งให้ในพชื ทุกชนดิ เพยี งแตเ่ ปน็ การเสริมให้พืชบางชนดิ ทต่ี ้องการเท่านั้น เพราะพืชหลายๆ ชนดิ นอกจากใหใ้ นชว่ งท่ีปรบั ปรุงดินก็เพียงพอตอ่ ความต้องการของพืชแล้ว การป้องกนั และกาจัดแมลงศัตรพู ืช
การปลูกพชื ปลอดสารพิษหรอื แม้แต่การปลกู พืชแบบปกติน้ัน คงหนไี ม่พ้นปญั หาแมลงหรือศตั รูพชื มา รบกวนแปลงอย่างแน่นอน ซึ่งถา้ ในกรณปี กติอาจจะมีการนาสารเคมีมาใชเ้ พ่ือไล่ แตใ่ นกรณขี องการปลูกพชื แบบ ปลอดสารพษิ น้ันคงทาไม่ได้อย่างแนน่ อน เพราะอาจจะทาให้เกดิ สารเคมีตกค้างในพืชผกั ได้ ซึ่งวิธที จ่ี ะกลา่ วถึง คอื การใช้กับดักกาวเหนยี ว ซ่งึ วิธีนเี้ ปน็ วธิ ีทไ่ี มส่ ่งผลตอ่ แปลงเกษตรอย่างแน่นอน นอกจากไม่มี กลิน่ สี แลว้ นัน้ ยังไมส่ ่งผลกระทบต่อสิ่งแวดลอ้ มอีกด้วย ซงึ่ การใชก้ ับดักกาวเหนยี วนจ้ี ะควบคุมปรมิ าณแมลงตัวทโี่ ต เตม็ วัย ซึ่งสามารถช่วยดึงแมลงได้หลากหลายชนิด โดยทัว่ ไปน้ันแมลงจะชอบวัสดทุ ม่ี ีสเี หลือง หรอื อะไรท่ีเรืองแสง เปน็ สีเหลอื ง โดยการนากาวดักเหนียวทาท้ิงไว้ จากนนั้ ก็นาไปตดิ ตั้งในแปลง โดยให้ความสูงอยู่ที่ 30 เซนตเิ มตร หรือสูง กวา่ ผกั ที่โตเต็มท่ีแล้ว โดยกับดกั นี้จะใช้ประมาณ 60-80 กับดัก ต่อพน้ื ที่ 1 ไร่ โดยในช่วงที่ระบาดมากอาจจะใช้มาก หน่อย แต่ถ้าช่วงที่ระบาดน้อยกล็ ดลงเหลือ 15-20 กับดกั ต่อไร่กพ็ อ นอกจากน้ียงั มีการใช้วธิ ตี า่ งๆ ในการจดั การแมลง หรอื ศตั รูพืชประเภทแมลงตัวเลก็ ๆ อืน่ ๆ ไดอ้ ีก การใชก้ ับดักแสงไฟ โดยใช้หลอดไฟแบลค็ ไลท์ หรอื ฟลูออรเ์ รสเซนต์ ล่อแมลงในชว่ งเวลากลางคืน หรือจะใช้ฟางข้าวคลมุ แปลงปลกู แต่ เน่อื งจากวธิ ีแบบฟางขา้ วคลมุ แปลงปลูก หรอื พลาสติกคลมุ น้ี จะตอ้ งใชใ้ นพชื ทมี่ รี ะยะเวลาท่ตี ายตวั จะเหมาะสมท่สี ดุ อกี วิธี ก็คือ การใช้มุ้งตาข่ายคลุม โดยวธิ ีใช้ตาข่ายนจ้ี ะเป็นวธิ กี ารแบบโรงเรือนหรอื ไม่มโี รงเรอื นก็ได้ แตว่ ิธี แบบใชม้ ุง้ ตาข่ายนกี้ ย็ ่อมมีความเสย่ี ง เนื่องจากว่าถ้ามีแมลงผเี ส้ือ หรือหนอนผเี สื้อ หลุดเขา้ ไปไดน้ ้นั จะทาใหเ้ กดิ การ ระบาดอย่างรวดเร็ว ฉะน้ันต้องดูแลมุ้งตาขา่ ยเปน็ อยา่ งดเี พ่ือไม่ใหเ้ กดิ รอยร่ัวหรอื ฉีกขาดซึ่งวิธกี ารน่ีจะใชว้ ธิ ีการทาง ธรรมชาติ โดยใชธ้ รรมชาตเิ ปน็ ตัวควบคมุ และจากัดการแพร่กระจายของพวกแมลงศตั รูพชื ทงั้ หลาย โดยอาจจะใช้ ไสเ้ ดือนฝอยเพ่ือชว่ ยในการควบคมุ โดยจะมรี ายละเอยี ดดังนี้ ไส้เดือนฝอย ซึ่งในตัวของไส้เดือนฝอยน้นั จะมเี ชื้อบักเตรีอยู่ พอปลดปลอ่ ยเชอื้ ตัวนีอ้ อกมาจะทาให้แมลง ศัตรพู ืชน้นั ตายในทส่ี ดุ ซ่งึ เหมาะกบั การควบคุมพวกดว้ งหมัดผัก โดยไสเ้ ดอื นจะเข้าไปชอนไชสู่ระบบเลือดและปลอ่ ย สารดงั กล่าวออกมา แต่เนื่องจากไส้เดือนนน้ั ไมท่ นต่อสภาพแห้งแลง้ และโดนแสงมากไม่ได้ เกษตรกรท่จี ะควบคุมให้ ปรมิ าณไสเ้ ดือนมีตลอดนน้ั จะต้องหมั่นใหน้ ้าแก่พชื ทีป่ ลกู ในช่วงเย็นจะเหมาะสมที่สดุ เปน็ ทที่ ราบกนั อยแู่ ล้ววา่ สารสกดั จากพชื หรือสมนุ ไพรของไทยน้ัน บางชนิดมสี รรพคณุ ในการชว่ ยขับไลแ่ มลง ศัตรูพชื ได้ โดยสารสกดั ทีว่ ่ามาจากพืชสะเดา ซึ่งในสะเดานั้นจะมีสารชนิดหนึง่ ที่ช่ือว่า “อะซาดแิ รคตนิ ” ซง่ึ สารตวั นี้ จะมสี ว่ นช่วยในการป้องกันและกาจัดแมลงได้ โดยสามารถฆา่ แมลงได้ แต่เปน็ เพียงบางชนิดเท่าน้ัน, ใช้เป็นสารเพอ่ื ไล่ แมลงได้, ชว่ ยในการยบั ย้ังการเจริญเตบิ โตของแมลงได้ และยงั ช่วยยบั ยั้งการวางไข่ และการลอกคราบ ของแมลงได้ การใชส้ ะเดา นอกจากน้กี ารใชส้ ะเดานัน้ จะใชส้ ะเดาทบ่ี ดแลว้ ประมาณ 1 กิโลกรัม และนาไปแชใ่ นน้าประมาณ 20 ลติ ร จากน้ันทิ้งไว้ โดยทิ้งคา้ งไว้ 1 คืน แตใ่ นกรณีทเ่ี กษตรกรหรือทา่ นท่ีมเี ครื่องชว่ ยในการกวนสว่ นผสมก็สามารถลด ระยะเวลาได้เหลือแค่ 3-4 ช่วั โมง เทา่ นัน้ พอได้ส่วนผสมเรากรองเอาแตน่ ้า และผสมดว้ ยสารจับใบ 1 ชอ้ น ก็นาไปใช้ ได้ในทนั ที ในสว่ นของกากสะเดานน้ั เราสามารถนาไปโรยยงั โคนตน้ เพื่อปรับปรุงสภาพดนิ และช่วยกาจัดแมลงได้ ขอ้ ระวังในการใชน้ ้นั เนอ่ื งจากพืชบางชนิดอาจจะเกิดอาการใบไหม้ เหย่ี วยน่ หรือต้นแคระได้ หลงั จากไดร้ ับสารตวั ดังกล่าวจากสะเดา ถา้ พบอาการผดิ ปกตจิ ากการใชน้ ้ันก็ควรงดใชส้ ารสกัดจากสะเดาไปก่อน เพ่ือเป็นการป้องกันการ เกิดความเสียหาย และคอยสงั เกตอาการต้นพืชท่ีใช้วา่ มีอาการดขี นึ้ หรอื แยล่ งเปน็ ระยะๆ ไป
6. การปลูกผกั ปลอดสารพิษ ปลกู ทานเองได้-ไรส้ ารเคมี ข้อดขี องการปลกู ผกั ปลอดสารพษิ ขอ้ ดี ของการปลูกพืชผักปลอดสารพิษน้ัน แน่นอนอยู่แล้วว่าจะต้องได้ผักท่สี ด สะอาด และปลอดภัย ท้ังตัว เกษตรกรเอง และผ้บู ริโภค ซ่งึ ก็มีดังน้ี ชว่ ยให้เกษตรกรท่ีทาการปลูกพชื ผักปลอดสารพิษนน้ั มีคุณภาพและสขุ ภาพชวี ติ ท่ดี ีขึ้น เพราะว่าไม่ได้ใช้ สารเคมีในการกาจดั ทาให้ไม่ไดร้ บั สารอนั ตรายเข้าสรู่ ่างกาย จึงทาให้คณุ ภาพชวี ติ และสุขภาพดีขน้ึ กวา่ เดิม ชว่ ยลดต้นทนุ ในการดแู ลและการใช้สารเคมีมาทาลายพชื เนือ่ งจากการปลูกพืชปลอดสารพษิ นั้นไม่มีความ จาเป็นต้องใชส้ ารเคมแี ต่อยา่ งใด ทาใหก้ ารดแู ลน้นั เป็นเร่ืองทีง่ ่าย เพียงแคใ่ ช้น้าชวี ภาพและปุย๋ หมัก ป๋ยุ คอก ในการ ดูแล และการเตรียมดนิ ทดี่ ีก็ชว่ ยใหพ้ ชื มีภมู ิต้านทานโรคได้อยา่ งมากมายทาให้พืชผักที่ได้มคี ุณภาพมากขน้ึ เพราะ ไมไ่ ดใ้ ชส้ ารเคมีในการช่วยเร่งการเจรญิ เติบโต ทาให้ไดผ้ ักที่สด สะอาด ปลอดภัย และมีคณุ ภาพ มากยงิ่ ขึน้ ทาให้ ขายได้ในราคาที่ดี และไดก้ าไร สามารถปลกู ทานเองได้ เพราะเปน็ พชื ทน่ี ยิ มปลกู กนั ท่ัวไป ทาให้หลายๆ ครอบครวั มี การหันมาปลูกพชื เพ่ือไวใ้ ชภ้ ายในครอบครวั กนั มากขนึ้ ทาใหค้ ณุ ภาพชีวิตและจิตใจดขี ้ึนอยา่ งเห็นได้ชัด ข้อเสีย จะบอกว่าแทบจะไม่มีผลกระทบของข้อเสยี เลยก็ว่าได้ อาจจะมีบ้างแตน่ ้อย อาจจะเสยี เวลาในการ ดูแล หรือไม่กอ็ าจจะใชเ้ วลาในการดแู ลทล่ี ะเอยี ดอ่อนมากเกนิ ไป ซง่ึ ยุคปจั จบุ ันก็มกี ารหันมาใช้วิธกี ารปลกู พชื ปลอด สารพษิ กันมากอยู่แลว้ ทาให้การพูดถงึ ข้อเสยี น้ันอาจจะเป็นเรอ่ื งเวลาเสยี มากกวา่ แต่เสียเวลาแตแ่ ลกมากบั คุณภาพ และสขุ ภาพท่ีดีข้นึ กถ็ ือว่าเป็นเร่อื งท่ีดี 7.ผักสด-สะอาด และมีคณุ ภาพ การปลกู ผักปลอดปลกู ผกั ปลอดสารพษิ ประโยชนข์ อง การปลกู ผกั ปลอดสารพิษ จะเหน็ ได้ว่าการปลกู พชื ปลอดสารพษิ นัน้ นับเป็นประโยชน์อย่างหนึ่งทีช่ ว่ ยในการลดตน้ ทนุ สาหรับผูบ้ รโิ ภค ลดต้นทุนในการผลิต และการซ้อื สารเคมี สาหรับเกษตรกรซงึ่ จะช่วยมคี ณุ ภาพชีวิตทดี่ ียง่ิ ขนึ้ ผูบ้ ริโภคกไ็ ดร้ บั แต่สิง่ ดีๆ และมปี ระโยชน์ เกษตรกรเองก็ไดท้ ั้งกาไรจากการจาหน่าย สขุ ภาพทดี่ ีจากการไม่ใชส้ ารเคมีในการกาจัดวชั พืช การปลูกพืชผักปลอดสารพษิ น้นั เปน็ เรอ่ื งทีน่ ับว่าเป็นอีกทางเลอื กหนงึ่ สาหรับสงั คมในปจั จบุ นั ท่ีหันมาใสใ่ จสุขภาพกัน มากขึ้น เพียงแค่ต้องดูแลและเอาใจใส่มากกว่าการใชส้ ารเคมีร่วมดว้ ย เพราะต้องเตรยี มดินในการปลกู คัดเมลด็ พนั ธ์ุ และฆา่ เช้ือก่อนปลูก ขัน้ ตอนค่อนข้างละเอียดอ่อน แตเ่ ชื่อไดว้ ่าส่งผลดกี บั ผู้ปลกู อยา่ งแน่นอน ที่สาคัญการปลกู พืชทุก ชนิดจะตอ้ งไมใ่ ห้มนี ้าขงั เป็นเวลานาน เพราะว่าถ้าเกดิ นา้ ท่วมขงั เปน็ เวลานานนั้นจะทาใหเ้ กิดโรคตามมาอย่างแนน่ อน
Search
Read the Text Version
- 1 - 4
Pages: