ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับสวิตช์

ความรู้เบอื้ งต้นเกย่ี วกบั สวติ ช์ จดั ทำโดย นำยธนำกร บุญมี 1สชฟ1 เลขท่ี6 สำขำวชิ ำไฟฟ้ ำกำลงั วทิ ยำลยั เทคนิคสุโขทยั

ควำมรู้เบ้ืองตน้ เก่ียวกบั สวติ ช์ สวติ ช์ คือ อุปกรณ์ที่ทำหนำ้ ท่ีควบคุมกำรไหลของกระแสไฟฟ้ ำภำยในวงจรหรือกล่ำวง่ำย ๆ คือ อุปกรณ์เปิ ด ปิ ดกระแสไฟฟ้ ำภำยในวงจรไฟฟ้ ำ โดยใชส้ ญั ลกั ษณ์ดงั รูป สวติ ชท์ ี่ใชใ้ นงำนอิเลก็ ทรอนิกส์มีหลำยชนิด เช่น สวติ ชเ์ ล่ือน สวิตชก์ ระดกสวิตชห์ มุน สวิตชก์ ด สวิตชไ์ มโคร สวิตชก์ ญุ แจ ฯลฯ สวติ ช์เลอื่ น เป็นสวติ ชช์ นิดหน่ึงที่ใชเ้ ปิ ด ปิ ด กำรทำงำนของอปุ กรณ์ ใชง้ ำนโดยกำรเลื่อน กำรควบคุมตดั ต่อสวติ ช์ ทำไดโ้ ดยผลกั เลื่อนสวิตชข์ ้นึ บนหรือลงล่ำง กำรเลื่อนสวิตชข์ ้ึนบนเป็นกำรต่อ (ON) กำรเลื่อนสวิตชล์ งล่ำงเป็นกำรตดั(OFF) นิยมใชเ้ ป็นอุปกรณ์เปิ ด ปิ ด สิ่งของประเภทของเล่นเดก็ และเคร่ืองใชต้ ำ่ งๆเช่น นำฬิกำปลุก ไฟฉำย

สวติ ช์กระดก เป็นสวติ ชท์ ่ีใชง้ ำนโดยกำรกด เม่ือตอ้ งกำรเปิ ดสวติ ชก์ ใ็ หก้ ดดำ้ นที่ระบุวำ่ เป็นกำรเปิ ดสวิตชล์ ง ส่วนอีกดำ้ นที่เหลือกจ็ ะกระดกข้ึน โดยส่วนใหญ่แลว้ จะมีตวั อกั ษรระบุกำรทำงำนบนตวั สวติ ช์ เช่น เปิ ด ปิ ด On-OFF เรำจะพบเห็นกำรใชส้ วิตช์กระดกน้ีกบั หลอดไฟ ปลก๊ั รำง หรือเคร่ืองใชไ้ ฟฟ้ ำต่ำงๆ สวติ ชก์ ด ใชง้ ำนโดยกำรกดเปิ ด ปิ ด ในป่ มุ เดียวกนั คือ กดป่ ุมที่อยสู่ ่วนกลำงสวิตช์ กดป่ ุมสวิตชห์ น่ึงคร้ังสวิตชต์ อ่ (ON) และเม่ือกดป่ ุมสวติ ชอ์ ีกหน่ึงคร้ังสวิตชต์ ดั(OFF) กำรทำงำนเป็นเช่นน้ีตลอดเวลำ แต่สวิตชแ์ บบกดบำงแบบอำจเป็นชนิดกดติดปล่อยดบั (Momentary) คือขณะกดป่ ุมสวิตชเ์ ป็นกำรต่อ (ON) เม่ือปล่อยมือออกจำกป่ ุมสวติ ชเ์ ป็นกำรตดั (OFF) ทนั ที เช่น ป่ ุมปิ ด เปิ ดโทรทศั น์ รีโมท คอมพิวเตอร์

สวิตชแ์ บบกำ้ นยำว (Toggle Switch) เป็นสวิตชท์ ี่เวลำใชง้ ำนตอ้ งโยกกำ้ นสวติ ช์ไปมำโดยมีกำ้ นสวติ ชโ์ ยกยน่ื ยำวออกมำจำกตวั สวิตช์ กำรควบคุมตดั ต่อสวิตช์ ทำได้โดยโยกกำ้ นสวติ ชใ์ หข้ ้นึ บนหรือลงล่ำง ในกำรโยกกำ้ นสวิตชข์ ้ึนมกั จะเป็นกำรต่อ(ON) และโยกกำ้ นสวิตชล์ งมกั จะเป็นกำรตดั (OFF) สวิตชแ์ บบหมุน (Rotary Switch) หรือเรียกวำ่ สวิตชแ์ บบเลือกคำ่ (SelectorSwitch) เป็นสวิตชท์ ่ีตอ้ งหมุนกำ้ นสวิตชไ์ ปโดยรอบเป็นวงกลม สำมำรถเลือกตำแหน่งกำรตดั ต่อไดห้ ลำยตำแหน่ง มีหนำ้ สมั ผสั สวติ ชใ์ หเ้ ลือกต่อมำกหลำยตำแหน่ง เช่น 2, 3, 4 หรือ 5 ตำแหน่ง เป็นตน้

สวิตชแ์ บบไมโคร เป็นสวติ ชแ์ บบไมโคร (Microswitch) คือสวติ ชแ์ บบกดชนิดกดติดปล่อยดบันนั่ เอง แต่เป็นสวิตชท์ ี่สำมำรถใชแ้ รงจำนวนนอ้ ยๆ กดป่ ุมสวิตชไ์ ด กำ้ นสวติ ชแ์ บบไมโครสวติ ชม์ ีดว้ ยกนั หลำยแบบ อำจเป็นป่ ุมกดเฉยๆ หรืออำจมีกำ้ นแบบโยกไดม้ ำกดป่ ุมสวติ ชอ์ ีกทีหน่ึง กำรควบคุมตดั ต่อสวติ ช์ ทำไดโ้ ดยกดป่ มุ สวิตชห์ รือกดกำ้ นคนัโยกเป็นกำรต่อ (ON) และเมื่อปล่อยมือออกจำกป่ ุมหรือกำ้ นคนั โยกเป็นกำรตดั (OFF)สวิตชแ์ บบดิพ สวติ ชแ์ บบดิพ (DIP Switch) คำวำ่ ดิพ (DIP) มำจำกคำเตม็ วำ่ ดูอลั อินไลน์แพกเกจ(Dual Inline Package) เป็นสวิตชข์ นำดเลก็ ใชง้ ำนร่วมกบั วงจรอิเลก็ ทรอนิกส์ที่สร้ำงข้ึนในรูปชิพ (Chip) ท่ีมีขนำดเลก็ ๆ หรือใชง้ ำนกบั ไอซี (IC = Integrated Circuit)ลกั ษณะสวติ ชส์ ำมำรถตดั หรือต่อวงจรได้ กำรควบคุมตดั ต่อสวิตชแ์ บบดิพจะตอ้ งใช้ปลำยมปำกกำหรือปลำยดินสอในกำรปรับเล่ือนสวิตช์ สวติ ชแ์ บบดิพมกั ถกู ติดต้งั บนแผน่ วงจรพิมพ์ (Printed Cricuit Board) ใชก้ บั กระแสไม่เกิน 30mA ท่ีแรงดนั 30VD

การทางานของสวติ ช์ ส่วนประกอบพ้นื ฐำนของสวติ ชจ์ ะมีส่วนที่เรียกวำ่ หนำ้ สมั ผสั อยภู่ ำยในซ่ึงคลำ้ ยกบั สะพำนเช่ือมใหก้ ระแสไฟฟ้ ำไหลในวงจรไฟฟ้ ำได้ สวิตชท์ ำหนำ้ ท่ีเปิ ด ปิ ดวงจรไฟฟ้ ำ ทำใหว้ งจรไฟฟ้ ำเกิดกำรทำงำนอยู่ 2 ลกั ษณะคือ วงจรเปิ ดและวงจรปิ ดวงจรเปิ ด คือลกั ษณะที่หนำ้ สมั ผสั ของสวิตชไ์ ม่เชื่อมต่อกนั ทำใหก้ ระแสไฟฟ้ ำไม่สำมำรถไหลไปในวงจรได้ และวงจรปิ ด คือ กำรท่ีหนำ้ สมั ผสั ของสวติ ชเ์ ช่ือมต่อกนั ทำใหก้ ระแสไฟฟ้ ำไหลในวงจรได้ วงจรเปิ ด หนำ้ สมั ผสั ไม่เช่ือมต่อกนั กระแสไฟฟ้ ำไม่สำมำรถไหลในวงจรได้ ทำใหอ้ ุปกรณ์ไฟฟ้ ำไม่ทำงำน แต่เรำมกั จะเรียกกนั วำ่ เป็นกำรปิ ดสวติ ช์ ซ่ึงหมำยถึงกำรปิ ดกำรทำงำนของอุปกรณ์ไฟฟ้ ำนน่ั เองวงจรปิ ด หนำ้ สมั ผสั เช่ือมต่อกนั กระแสไฟฟ้ ำสำมำรถไหลในวงจรได้ ทำใหอ้ ุปกรณ์ไฟฟ้ ำทำงำน แต่เรำมกั จะเรียกกนั วำ่ เป็นกำรเปิ ดสวติ ช์ ซ่ึงหมำยถึงกำรเปิ ดกำรทำงำนของอุปกรณ์ไฟฟ้ ำ

ตวั อยำ่ งกำรทำงำนของสวิตช์ ในวงจรไฟฟ้ ำอยำ่ งง่ำยโดยทว่ั ไป เม่ือเรำเลื่อนสวิตชไ์ ฟฉำยลง จะทำใหส้ วติ ชใ์ นวงจรเปิ ด กระแสไฟฟ้ ำจะไม่สำมำรถไหลภำยในวงจรได้ เน่ืองจำกไม่มีสะพำนเชื่อมกระแสไฟฟ้ ำใหไ้ หลจำกถ่ำนไฟฉำยไปสู่หลอดไฟได้ ส่งผลใหห้ ลอดไฟดบั ขณะเดียวกนั เม่ือเรำเล่ือนสวิตชไ์ ฟฉำยข้ึน จะทำใหส้ วติ ชใ์ นวงจรเปิ ด กระแสไฟฟ้ ำจะสำมำรถไหลจำกถ่ำนไฟฉำยไปสู่หลอดไฟได้ ทำใหห้ ลอดไฟสวำ่ ง สวิตชม์ ีหลำยรูปแบบ ซ่ึงแต่ละรูปแบบจะถกู ออกแบบและสร้ำงมำเพื่อกำรใชง้ ำนในลกั ษณะท่ีแตกต่ำงกนั ไป นอกจำกน้ีแลว้ สวติ ชบ์ ำงประเภทยงั บอกคุณลกั ษณะกำรทนกระแสไฟฟ้ ำและแรงดนั ไฟฟ้ ำอีกดว้ ย ดงั น้นั เพือ่ ใหเ้ กิดประสิทธิภำพในกำรใชง้ ำนสูงสุด จึงควรเลือกใชส้ วติ ชใ์ หเ้ หมำะสมกบั วตั ถุประสงคข์ องกำรใชง้ ำน และควรศึกษำคุณลกั ษณะเฉพำะของสวิตชแ์ ต่ละรูปแบบใหเ้ ขำ้ ใจก่อนตดั สินใจเลือกใช้