Healthy-Family-Fullversion

4

5

6

7

คา่ ดชั นีมวลกาย (กก./ตร.เมตร)2 การแปลผลคา่ ดัชนมี วลกาย เกณฑม์ าตรฐานสากล (ยุโรป) เกณฑ์มาตรฐานอาเซยี น (เอเชยี ) น�้ำหนักนอ้ ยกว่าเกณฑม์ าตรฐาน น�้ำหนกั ตามเกณฑม์ าตรฐาน <18.5 <18.5 นำ้� หนักเกนิ เกณฑม์ าตรฐาน 18.5-24.99 18.5-22.99 อว้ นระดบั 1 อ้วนระดบั 2 25.0-29.99 23.0-24.99 อ้วนระดับ 3 30.0-34.9 25.0-29.99 35.0-39.99 30 40 - 8

9

10

11

12

13

ปรมิ าณท่เี หมาะสมในระดบั พลงั งานต่างๆ อาหารกลมุ่ หน่วยครวั เรอื น พลงั งาน (กโิ ลแคลอร)ี 1,600 2,000 2,400 ขา้ ว-แป้ง ทพั พี 8 10 12 ผกั ทพั พี ผลไม ้ ส่วน 4(6) 5 6 เน้ือสตั ว์ ชอ้ นกนิ ขา้ ว นม แกว้ 3(4) 4 5 ไขมนั นำ�้ ตาล เกลอื ชอ้ นชา 69 12 2(1) 1 1 ใชแ้ ต่นอ้ ยเท่าท่จี ำ� เป็น 14

15

16

17

18

อยา่ งนอ้ ย 30 นาทตี อ่ วนั ข้นึ ไป ควรใชเ้ วลาในการทำ� กจิ กรรม 150 นาทตี ่อสปั ดาห์ หรอื 19

warm up exercise cool down 20

21

22

การสง่ เสรมิ สขุ ภาพช่องปากกลุ่มวยั ท�ำงาน โรคในช่องปากท่พี บบ่อย โรคฟันผุ (Dental Caries) ฟนั ผุเกิดจากการมเี ศษอาหารไปคา้ งอยู่ตามซอกฟนั และสมั ผสั กบั ฟนั อยู่เป็นเวลานาน จงึ ทำ� ใหเ้ช้อื แบคทเี รยี โดยเฉพาะเช้อื “Streptococcus mutans” ซง่ึ เป็นเช้อื ทอ่ี ยู่ บนแผ่นคราบฟนั เกดิ กระบวนการย่อยสลายเศษอาหารจำ� พวกแป้งและนำ�้ ตาลใหก้ ลายเป็นกรดแลคตกิ (Lactic) ท่ีมีฤทธ์ิในการสลายแร่ธาตุซ่ึงเป็นโครงสรา้ งของฟนั จนทำ� ใหฟ้ นั ผุกร่อนไปทีละนอ้ ยจาก ชนั้ เคลอื บฟนั ภายนอกเขา้ ไปในเน้ือฟนั จนทะลถุ งึ ชนั้ โพรงประสาทฟนั (Pulp) ฟนั ผแุ บ่งเป็น 4 ระยะ ฟนั ผรุ ะยะท่ี 1 อาการ : เหน็ รอยเป็นสขี าวขนุ่ บรเิ วณผวิ ฟนั หรอื หลมุ ร่องฟนั แต่ยงั ไมม่ อี าการเจบ็ ปวด หรอื เสยี วฟนั วธิ รี กั ษา : แปรงฟนั ใหส้ ะอาด ใชฟ้ ลูออไรดท์ าเฉพาะจุด (ฟลูออไรดม์ หี นา้ ท่ชี ่วยใหแ้ ร่ธาตุ คนื กลบั สู่ฟนั และยงั ช่วยยบ้ั ยง้ั การลกุ ลามของฟนั ผไุ ดด้ ว้ ย) ฟนั ผรุ ะยะท่ี 2 อาการ : เร่มิ มกี ารกดั กร่อนทเ่ี น้ือฟนั มสี นี าํ้ ตาลไปจนถงึ ดำ� เร่มิ เหน็ รู มเี ศษอาหารตดิ ซง่ึ การผจุ ะลกุ ลามเรว็ กวา่ ในระยะแรกๆ เพราะชน้ั เน้ือฟนั นนั่ แขง็ แรงนอ้ ยกวา่ ชนั้ เคลอื บฟนั และเร่มิ มอี าการเสยี วฟนั เมอ่ื เจอของรอ้ น เยน็ หรอื หวานจดั วธิ รี กั ษา : พบทนั ตแพทยเ์ พอ่ื อดุ ฟนั ฟนั ผรุ ะยะท่ี 3 อาการ : ฟนั ผทุ ำ� ลายถงึ ชนั้ โพรงประสาทฟนั มอี าการอกั เสบ ของเน้อื เยอ่ื ภายในโพรงประสาทฟนั มอี าการปวดตลอดเวลา หรอื เป็นพกั ๆ มเี ศษอาหารตกคา้ ง เร่มิ มกี ลน่ิ วธิ รี กั ษา : ถา้ ฟนั ผทุ ะลถุ งึ โพรงประสาทฟนั ไมส่ ามารถอดุ ฟนั ได้ตอ้ งรกั ษารากฟนั หากมอี าการ ตดิ เช้อื กต็ อ้ งรกั ษาไปดว้ ย 23

24

25

26

27

28

29

30

การจดั การอนามยั ส่ิงแวดลอ้ มในบ้านเรือน สว่ นท่ี 1 สขุ ลกั ษณะโดยทวั่ ไป ลกั ษณะของบา้ นและบรเิ วณโดยรอบ • ตวั บา้ นอยู่ในสภาพดี มนั่ คงแขง็ แรง โครงสรา้ งบา้ น ประตู หนา้ ต่าง อยู่ชดิ ในสภาพดี ไมแ่ ตกรา้ ว ชำ� รุด ทรุดเอยี ง • ภายในบา้ นสะอาด จดั วางส่งิ ของเคร่ืองใชอ้ ย่างเป็นระเบยี บ เป็นสดั ส่วน และทำ� ความสะอาดสมำ�่ เสมอ อย่างนอ้ ยสปั ดาหล์ ะ 1 ครงั้ (กรณีมพี รม ผา้ มา่ น ควรซกั ทำ� ความสะอาดอย่างนอ้ ยเดอื นละ 1 ครง้ั และกรณี ตดิ ตง้ั เคร่อื งปรบั อากาศ ควรลา้ งและทำ� ความสะอาดอย่างนอ้ ย 6 เดอื น/ครงั้ แผ่นกรองอากาศหรอื ตะแกรง กรองฝ่นุ ควรถอดลา้ งเดอื นละ 1 ครงั้ ) • ภายในบา้ นมอี ากาศถา่ ยเทสะดวก มแี สงสวา่ งเพยี งพอ ไมอ่ บั ช้นื • บรเิ วณรอบบา้ นสะอาด ร่มร่นื ไมม่ ขี ยะเกลอ่ื นกลาด และไมม่ นี ำ�้ ท่วมขงั • กรณีมกี ารเล้ยี งสตั ว์ พ้นื ทเ่ี ล้ยี งสตั วค์ วรแยกเป็นสดั ส่วน สะอาด(กรณีทม่ี กี ารเล้ยี งสตั วเ์ ศรษฐกจิ เช่น หมู ไก่ เป็ด ววั ควาย เป็นตน้ พ้ืนท่ีเล้ียงสตั วใ์ หแ้ ยกเป็นสดั ส่วน อยู่ภายนอกตวั บา้ น ทำ� ความสะอาด พ้นื ทเ่ี ล้ยี งสตั วเ์ ป็นประจำ� ทกุ วนั ไมใ่ หม้ มี ลู สตั วต์ กคา้ ง และไมส่ ่งกลน่ิ เหมน็ รบกวน) หอ้ งน้�ำ หอ้ งสว้ ม • บรเิ วณพ้นื โถสว้ ม สะอาด ไมม่ คี ราบสกปรก ไมล่ น่ื ผนงั เพดาน ไม่มีหยากไย่ อุปกรณ์ของใชอ้ ยู่ในสภาพดีใชง้ านได้ ควรทำ� ความสะอาดอย่างนอ้ ยสปั ดาหล์ ะ 1 ครงั้ (กรณีมผี ูส้ ูงอายุ ผูพ้ กิ าร หรอื หญงิ ตง้ั ครรภ์ แนะนำ� ใหใ้ ชส้ ว้ มนงั่ ราบและมอี ปุ กรณอ์ ำ� นวยความสะอาด เช่น ราวจบั สญั ญาณขอความช่วยเหลอื ) • นำ�้ ใช้ สะอาด ใส ไมม่ ตี ะกอน ไมม่ ลี ูกนำ�้ ภาชนะเกบ็ กกั นำ�้ เช่น ถงั นำ�้ โอ่งนำ�้ ขนั ตกั นำ�้ สะอาด อยู่ในสภาพดี ไมช่ ำ� รุด รวั่ แตก และหมนั่ ขดั ลา้ ง เปลย่ี นถา่ ยนำ�้ และทำ� ความสะอาดภาชนะเกบ็ กกั นำ�้ อย่างสมำ�่ เสมอ • หอ้ งนำ�้ หอ้ งสว้ ม มอี ากาศถา่ ยเทสะดวก ไมม่ กี ลน่ิ เหมน็ มแี สงสวา่ งเพยี งพอ • ประตู ทจ่ี บั เปิด-ปิด กลอนประตูอยู่ในสภาพดี ใชง้ านได้ ไมช่ ำ� รุด • ท่อระบายนาํ้ และถงั เกบ็ กกั สง่ิ ปฏกิ ูล ไมร่ วั่ แตกรา้ วหรอื ชำ� รุด • บริเวณท่ีตั้งหอ้ งน�้ำหอ้ งสว้ ม ควรอยู่ภายในตัวบา้ น หรือกรณีอยู่นอกตัวบา้ น ไม่ควรอยู่ห่าง จากตวั บา้ นในระยะทอ่ี าจก่อใหเ้กดิ อนั ตรายต่อผูใ้ ชแ้ ละไมล่ บั ตา/เปลย่ี ว 31

32

น้�ำด่ืมน้�ำใช้ • มนี ำ�้ ดม่ื นำ�้ ใช้ ทส่ี ะอาด กรณีนำ�้ ดม่ื บรรจขุ วด ตอ้ งมเี คร่อื งหมาย อย. ภาชนะเกบ็ กกั นำ�้ ใช้ สะอาด มฝี าปิด เพอ่ื ป้องกนั ฝ่นุ ละออง และรกั ษา ความสะอาดอย่างสมำ�่ เสมอ ไมม่ คี ราบสกปรกและตะไคร่นำ�้ การจดั การขยะ • ถงั ขยะมฝี าปิดมดิ ชดิ ไมร่ วั่ ซมึ แตกรา้ ว และมกี าร คดั แยกออกเป็น 3 ประเภท ไดแ้ ก่ 1. ขยะทวั่ ไป เช่น ถงุ พลาสตกิ เศษอาหาร รวบรวมนำ� ไปท้งิ กบั อบต. หรือเทศบาลในพ้นื ท่ี ส่วนพชื ผกั ผลไมต้ ่างๆ หรือ ขยะเปียกใหน้ ำ� ไปเล้ยี งสตั วห์ รอื นำ� ไปทำ� ป๋ยุ หมกั /นำ�้ หมกั ชวี ภาพ 2. ขยะรไี ซเคลิ เช่น ขวดแกว้ พลาสตกิ กระป๋อง กระดาษ โลหะ เป็นตน้ ขยะเหลา่ น้ีสามารถนำ� ไปขายหรอื นำ� กลบั มาใชใ้ หมไ่ ด้ 3. ขยะทเ่ี ป็นพษิ หรอื อนั ตราย เชน่ หลอดไฟ แบตเตอร่ี ถา่ นไฟฉาย กระป๋องสเปรย์ ขวดนำ�้ ยาทำ� ความสะอาดพน้ื เป็นตน้ ควรแยกเก็บจากขยะประเภทอ่ืนๆ เน่ืองจากมคี วามอนั ตราย ตอ้ งนำ� ไปท้งิ ท่จี ุดเก็บรวบรวม ของ อบต. หรอื เทศบาลในพ้นื ท่ี เพอ่ื การนำ� ไปกำ� จดั อย่างถกู ตอ้ ง การจดั การน้�ำเสยี ครวั เรอื น • มกี ารจดั การนำ�้ เสยี จากครวั เรอื นก่อนปลอ่ ยออกสู่ภายนอก มที ด่ี กั เศษขยะ เศษอาหาร ดกั ไขมนั ก่อนปลอ่ ยสู่รางระบายนำ�้ สาธารณะ การควบคมุ สตั วแ์ ละแมลงพาหะน�ำโรค • บรเิ วณรอบๆ บา้ นและภายในบา้ น ไมม่ นี ำ�้ ขงั ในภาชนะต่างๆ ภาชนะเกบ็ กกั นำ�้ ดม่ื นำ�้ ใชต้ อ้ งมฝี าปิดมดิ ชดิ ป้องกนั ยงุ วางไข่ และเปลย่ี นนำ�้ ในแจกนั ดอกไม้ ทกุ สปั ดาห์ เพอ่ื ป้องกนั แหลง่ เพาะพนั ธย์ ุง • มกี ารควบคมุ กำ� จดั หนู แมลงวนั แมลงสาบ เพอ่ื ป้องกนั การแพร่กระจายของ เช้อื โรคในครวั เรอื น 33

สารเคมีและความปลอดภยั • สารเคมที เ่ี ป็นอนั ตราย เช่น สารกำ� จดั แมลง นำ�้ ยาทำ� ความสะอาด เป็นตน้ จดั เกบ็ ใหม้ ดิ ชดิ แยกเป็นสดั สว่ นวางใหพ้ น้ มอื เดก็ และไมเ่ กบ็ สารเคมอี นั ตราย ในหอ้ งครวั หรอื ปะปนกบั อาหาร • ตรวจสอบสายไฟ ปลกั ๊ และอปุ กรณไ์ ฟฟ้าใหอ้ ยู่ในสภาพดี สามารถใชง้ าน ไดป้ ลอดภยั สว่ นท่ี 2 พฤตกิ รรมสขุ อนามยั ในครวั เรอื น • ลา้ งมอื ก่อนรบั ประทานอาหารและหลงั การขบั ถา่ ยทกุ ครงั้ • ใชช้ อ้ นกลางส่วนตวั เมอ่ื รบั ประทานอาหารร่วมกนั • ไมใ่ ชภ้ าชนะแกว้ นำ�้ ร่วมกนั • หากมอี าการป่วยเป็นไขห้ วดั ไอ จาม ตอ้ งใชห้ นา้ กากอนามยั ปิดปาก ปิดจมกู ทกุ ครง้ั และลา้ งมอื ดว้ ยนาํ้ สบูแ่ ละนาํ้ สะอาดบอ่ ยๆ สว่ นท่ี 3 การมีสว่ นรว่ มดา้ นการสง่ เสรมิ สขุ ภาพและอนามยั สง่ิ แวดลอ้ ม 34

อา้ งองิ



NOTE

NOTE