อารยธรรมกรีก

HISTORY IVILIZATION C ปุ ณยาพร โกเมนรัตนกุล KEERG ม.5/2 เลขที่ 40 REPRESENT: SIRIWAN POOTALA

Greek civilization อารยธรรมกรีกเริ่มขึ้นเมื่อประมาณ 750 ปีก่อนคริสต์ศักราช มีศูนย์กลางอยู่ที่กรุง เอเธนส์ (Athens) เมืองหลวงของประเทศกรีซในปัจจุบัน เป็นอารยธรรมที่เจริญ รุ่งเรืองและมีอิทธิพลต่อโลกตะวันตกมาก กำเนิดอารยธรรมกรีก อารยธรรมกรีกที่เป็นมรดกตกทอดมาถึงปัจจุบันนี้ ประกอบด้วยอารยธรรมหลัก 2 ส่วน ได้แก่ อารยธรรม ของชาวกรีกโบราณหรืออารยธรรมเฮลเลนิก และ อารยธรรมเฮลเลนิสติก

อารยธรรมมิโนน(2,000-1,400ปีก่อนคริสต์ศักราช) §เจริญรุ่งเรืองมากช่วง1,800-1,500ปีก่อนคริสต์ศักราช§ เกิดที่เกาะครีต เรียกผู้คนที่นั่นว่าชาวครีตันมีบทบาทสำคัญในการ เดินเรือและค้าขายกับดินแดนต่างๆ สินค้าส่งออกสำคัญ(รัฐผูกขาดการค้า) ศิลปกรรม •น้ำมันมะกอก •ขุดสำรวจพบวังคนอสซุส ทำให้ •เหล้าองุ่น ทราบว่าชาวครีตันมีทักษะด้าน •ภาชนะโลหะ สถาปัตยกรรมและวิศวกรรมสูง •เกิดในสมัยพระเจ้ามินอส ตัวอักษร กษัตริย์ที่มีอำนาจมากที่สุด ใช้อักษรลิเนียร์ เอ

จิตรกรรม พบภาพวาดปูนเปียกเรียกว่าเฟรสโก เป็นภาพวาดเกี่ยวกับวิถีชีวิตผู้คน ศาสนา ชาวครีตีนับถือเทพมารดา สะท้อนถึงบทบาทสตรีใน สมัยนั้น ชาวครีตัน •ให้ความสำคัญของคุณค่าความเป็นมนุษย์ •มุ่งดำเนินชีวิตทางโลก มักประกอบอาชีพทางทะเลและ ปลอดภัยจากการรุกราน •ไม่นิยมสร้างศาสนสถาน นักบวชไม่ค่อยมีบทบาท •เทพที่สำคัญคือเทพมารดา

สิ้นสุดอารยธรรมมิโนน(1,400ปีก่อนคริสต์ศักราช) เกิดจากชาวไมซินีจากแผ่นดินใหญ่มารุกรานเกาะครีต และเกาะไม่มีการป้องกัน ใดๆจึงถูกยึดได้โดยง่ายและเผลแผ่อารยธรรมไปต่อยังชาวไมซินี

อารยธรรมไมซินี(รุ่งเรืองช่วง1,400-1,120ปี ก่อนคริสต์ศักราช) อารยธรรมไมซินีเกิดในบริเวณคาบสมุทรเพโรพอนนิซัส สร้าง โดยพวกไมซินีและชาวเอเคียน พัฒนาการทางประวัติศาสตร์ •ไมซินีเป็นชนเผ่าอิโด-ยูโรเปียน รีบอารยธรรม มิโนนมาเป็นของตน •อาศัยเป็นชุมชน แต่ละชุมชนอิสระจากกันและ มีป้อมปราการเป็นศูนย์กลาง •ชำนาญการเดินเรือ รบเก่ง •ขยายอิทธิพลไปทั่วฝั่ งตะวันออกของทะเลเมดิ เตอเรเนียนและยึดเมืองทรอยในสงครามโทร จันมาสำเร็จ

วัฒนธรรมการค้า •กษัตริย์เป็นผู้ดูแลขุนนาง •ขุนนางมีหน้าที่ช่วยกษัตริย์บริกลหาร จด บันทึกสินค้าทางการเกษตร จ่ายค่าแรงงาน และเก็บภาษี สินค้าส่งออกสำคัญคือน้ำมันมะกอก มรดกทางวัฒนธรรม •นับถือเทพเจ้าหลายองค์ ได้แก่รูป บูชาเทพซุส เฮราและโพไซดอน •ฝักใฝ่ทางการกีฬา

สิ้นสุดอารยธรรมไมซินี(ราว1,120ปีก่อน คริสต์ศักราช) พวกดอเรียนเข้ามารุกรานทำให้อารยธรรมต้องยุติลงชั่วขณะ ถือเป็น ยุคมืดของอารยธรรมกรีก ในยุคมืดนี้ได้มีงานประพันธ์วรรณกรรม’มหากาพย์อีเลียดและโอดิสซีย์’ขึ้นโดยมหากวี โฮเมอร์ นับเป็นเอกสารกึ่งประวัติศาสตร์ที่สำคัญของอารยธรรมกรีกยุคแรกๆ

อารยธรรมกรีกแท้(สมัยคลาสสิค) พัฒนาการทางประวัติศาสตร์ •ฟื้ นฟูตัวจากยุคมืด จัดตั้งนครรัฐขึ้นโดยแต่ละนครรัฐเป็นอิสระจากกัน •นครรัฐ(เรียกกันว่าโพลิส)ที่สำคัญ ได้แก่ เอเธนส์ คอรินท์ สปาร์ตา ทีบส์และไมซินี •แต่ละนครรัฐปกครองต่างกัน •เอเธนส์เป็นนครที่โดดเด่น โดยเฉพาะเรื่องระบอบประชาธิปไตยที่ภายหลังถ่ายทอด ให้ชาวตะวันตกพัฒนามาถึงปัจจุบัน •นครสปาร์ตาปกครองแบบเผด็จการทหาร

•700ปีก่อนคริสต์ศักราชเป็นต้นไป ชาวกรีกให้ความสำคัญกับการค้าทาง ทะเลมากขึ้น มีการขยายอณานิคมไปถึงดินแดนชายฝั่ งเมดิเตอเรเนียนทำให้ กรีกรุ่งเรืองทางวัฒนธรรมอีกครั้ง •492-449ปีก่อนคริสต์ศักราช เกิดสงครามกรีก-เปอร์เซียขึ้น กรีกเป็นฝ่าย ชนะทำให้เอเธนส์อยู่เหนือนครรัฐอื่ นๆจนเรียกกันว่า’ยุคทองเอเธนส์’ •431ปีก่อนคริสต์ศักราช เกิดสงครามเพโลพอนนีเซียนขึ้น เป็นสงคราม ระหว่างเอเธนส์-สปาร์ตา ทำให้เกิดความเสียหายแก่นครรัฐกรีกทั้งหมดจน มาซิดอนสามารถเข้าครอบครองกรีกได้ •กรีกอ่อนแอเพราะถูกยึดครองโดยพระเจ้าอเล็กซานเดอร์มหาราช เรียก ว่ายุคเฮลเลนิสติก มีการขยายดินแดนไปกว้างไกลทำให้อารยธรรมกรีก แพร่หลายไปทั่วจักรวรรดิ •มีการจัดตั้งเมืองอเล็กซานเดรียขึ้นที่ชายฝั่ งทะเลเมดิเตอเรเนียนให้เป็น ศุนย์กลางการค้าและศิลปวัฒนธรรมของกรีก

ศิลปะวัฒนธรรมของกรีก ยุคเฮเลน ศูนย์กลางอยู่เมืองเอเธนส์(กรีกแท้) ยุคเฮลเลนิสติก ศูนย์กลางอยู่เมืองอเล็กซานเดรีย(ทางตอนเหนือของอียิปต์)

มรดกทางวัฒนธรรม •แนวคิดประชาธิปไตยของกรีกที่ถ่ายทอดให้ชาวตะวันตก ทำให้กรีกได้รับสมญานามว่า’บิดาแห่งระบอบประชาธิปไตย’ •มีการเฉลิมฉลองเทพซุสขึ้นทุก4ปี เป็นต้นกำเนิดกีฬา โอลิมปิกในปัจจุบัน •ศิลปวัฒนธรรมกรีกถูกใช้อย่างแพร่หลาย ทั้ง สถาปัตยกรรมหินอ่อน หลังคาหน้าจั่ว เสาแกะสลักและหัวเสา ที่แกะสลักอย่างงดงามก็มีให้เห็นทั่วไปในสถาปัตยกรรมร่วม สมัยในปัจจุบัน

ด้านสถาปัตยกรรม หัวเสาแบบดอริก -หัวเสา- หัวเสาแบบโครินเฮียน >ลักษณะเรียบง่าย >ตกแต่งด้วยความงาม หัวเสาแบบไอโอนิก >โคนเสาใหญ่ >หินบนหัวเสาม้วนย้อย ของธรรมชาติ >ตอนบนเรียบและ >มักมีลักษณะทรงใบไม้ ลงมาสองข้าง บานออก >วิจิตรขึ้นกว่าแบบดอริก ม้วนลงมารอบหัวเสา >มีความวิจิตรที่สุด

^ วิหารและวัง >สิ่งก่อสร้างขนาดใหญ่ของกรีกมักเป็นวิหารสำหรับบูชาเทพเจ้า และประกอบพิธีกรรมต่างๆ นิยมสร้างบนเนินสูง >ชาวกรีกให้ความสำคัญกับการสร้างวิหารมากกว่าการสร้างวัง สำหรับกษัตริย์ วิหารพาร์เธนอน นครรัฐเอเธนส์

ด้านวิจิตรศิลป์ งานประติมากรรมส่วนใหญ่เป็นรูปเทพเจ้า มีลักษณะเป็นแนว เหมือนจริง มีทั้งแกะสลักด้วยหินอ่อนหรือหล่อโลหะสำริด ยุคเฮลเลนิก ยุคเฮลเลเนติก >เน้นสรีระของมนุษย์แบบเปลือยกาย >เน้นแสดงออกตามธรรมชาติจริงของ มีกล้ามเนื้อและสัดส่วนแข็งแรง มนุษย์ >เสื้อผ้าดูอ่อนพริ้วเหมือนจริง >แสดงอากัปกิริยาเจ็บปวด ทรมาน ความ >เรียกว่าแนว’ธรรมชาตินิยม’ ชราและไม่สมบูรณ์ตามแบบอุดมคติ

ด้านจิตรกรรม ยุคเฮลเลนิก ยุคเฮลเลเนติก สร้างจิตรกรรมบนภาชนะ วาดภาพจิตรกรรมฝาผนังขนาดใหญ่ เครื่องปั้ นดินเผา โดยวาดรูปสัตว์และ โดยใช้หินหรือกระเบื้องสีฉูดฉาดมา ประดับ เรียกว่า’โมเสก’ซึ่งสืบทอดมา ความเป็นอยู่ผู้คน นิยมใช้สีดำและแดงเป็นหลัก ถึงปัจจุบัน

ด้านนาฏกรรม •จุดมุ่งหมายการแสดงละครเพื่อบูชาเทพเจ้าไดโอนิซัสที่เป็น เทพแห่วงความอุดมสมบูรณ์(เทพแห่งเหล้าองุ่น) •ใช้เวทีกลางแจ้งในการแสดง บรรจุคนได้นับพัน •มีการแสดงทั้งโศกนาฏกรรมและสุขนาฏกรรม •เป็นรากฐานการแสดงของละครโลกตะวันตกในปัจจุบัน

ด้านวรรณกรรม •วรรณกรรมกรีกส่วนมากเป็นเรื่องเกี่ยวกับนิทาน ตำนานและประวัติศาสตร์ •ชาวกรีกได้ชื่อว่าเป็นผู้ให้กำเนิดวิชาปรัชญาแก่โลกตะวันตก •เป็นชาติแรกที่ค้นคว้าเกี่ยวกันความจริงเกี่ยวกับมนุษย์ด้านจิตใจ ธรรมชาติ และพฤติกรรม โซเครติส เพลโต อริสโตเติล บิดาแห่งปรัชญาสมัยใหม่ บรมครู บิดาแห่งศาสตร์สมัยใหม่

วรรณกรรมที่เก่าแก่ที่สุดของกรีกโบราณ ที่นับว่าเป็นวรรณกรรมชิ้นแรกของ ยุโรป(กำเนิดในยุคมืด) คือ’มหากาพย์อีเลียด’ประพันธ์โดยกวีเอกชื่อโฮเมอร์ ได้ รับการยกย่องว่าเป็นต้นแบบของวรรณกรรมสมัยโบราณ ช่วง484-420ปีก่อนคริสต์ศักราช ช่วง460-400ปีก่อนคริสต์ศักราช ประวัติศาสตร์เขียนโดย’เฮโรโดตัส’เขา ‘ทูซิดิดีส’เขียนประวัติศาสตร์สงคราม ได้รับการยกย่องว่าเป็นบิดาแห่งวิชา เพโลพอนนีเซียน โดยเน้นวิเคราะห์ ประวัติศาสตร์โลกตะวันตก ผู้วาง สาเหตุ และให้ความสำคัญกับการ รากฐานการเขียนประวัติศาสตร์ให้ได้ เรียงลำดับข้อมูลตามลำดับเวลาที่เกิด ข้อเท็จจริงที่ถูกต้อง ขึ้นจริง

ด้านปรัชญา ลัทธิเอพิคิวเรียน ลัทธิสโตอิก •ผู้ก่อตั้งคือเอพิคิวรุส •ผู้ก่อตั้งคือซิโน •ไม่เชื่อในเทพเจ้าหรือสวรรค์ว่าจะบันดาล •จุดมุ่งหมายของชีวิตมนุษย์คือ อะไรให้มนุษย์รวมถึงโลกหน้า มนุษย์ต้อง หลุดพ้นจากกิเลสทั้งปวง เน้นใน แสวงหาด้วยตนเองโดยการดำรงค์ชีวิตที่ดี คุณธรรมและการดำรงค์ชีวิตที่ งาม มีความรู้และคุณธรรม ถูกต้องคล้ายลัทธิเอพิคิวเรียน

ด้านการแพทย์ ฮิปโปเครตีส เป็นผู้วางรากฐานการแพทย์ จนได้รับการยกย่องเป็น’บิดาแห่งการ แพทย์ของโลก’ เชื่อว่าโรคทุกชนิดเกิดจาก ธรรมชาติไม่ใช่การลงโทษจากเทพเจ้า ฮิโรฟิดุล เป็นผู้ทำการผ่าตัดร่างกาย และสังเกตการไหลเวียนเลือดใน ช่วง335-280ปีก่อนคริสต์ศักราช

ด้านคณิตศาสตร์ ยุคลิด อาร์คิมีดีส ผู้ค้นพบทฤษฎี ค้นพบวิธีกลหาปริมาตรวัตถุ เรื่องเส้นขนานที่ ด้วยการแทนที่น้ำ ตั้งกฎของ ไม่มีวันบรรจบกัน คาน กฎการลอย คิดค้นระหัดสิ ดน้ำและเกลียวลูกรอก ค้นพบ ค่าพาย ปิทาโกรัส วางรากฐานเรื่อง เรขาคณิตให้แก่ ปัจจุบัน

การเสื่อมอำนาจของกรีก เมื่อสิ้นสุดสมัยพระเจ้าอเล็กซานเดอร์ มหาราช กรีกก็แตกแยกและเสื่อมอำนาจ ทำให้ถูกรวมเข้ากับจักรวรรดิโรมันเมื่อ ราว200ปีก่อนคริสต์ศักราช