ตัวอย่างแนวตั้ง

เอกสารประกอบ การประชุมปฏบิ ตั ิการขบั เคลอ่ื น นโยบายการจัดการขยะ ในสถานศึกษาสูการปฏบิ ัตทิ ย่ี ่งั ยนื “โรงเรยี นปลอดขยะสญั จร” ในระดบั ภูมิภาค 3Rs สำนักพัฒนานวัตกรรมการจัดการศึกษา สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน กระทรวงศึกษาธิการ



ค�ำน�ำ เอกสารประกอบการประชุมปฏิบัติการขับเคล่ือนนโยบายการจัดการขยะในสถานศึกษา สกู่ ารปฏบิ ตั ทิ ย่ี ง่ั ยนื “โรงเรยี นปลอดขยะสญั จร” ในระดบั ภมู ภิ าค ในระหวา่ งวนั ที่ 19-30 กนั ยายน 2560 ณ จุดอบรม 7 จุด ฉบับนี้ จัดท�ำขึ้นเพื่อใช้เป็นแนวทางในการด�ำเนินงาน โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อให้ ทุกจุดอบรมได้ด�ำเนินการไปในทิศทางเดียวกันในการน�ำไปใช้พัฒนาการด�ำเนินงานของสถานศึกษา ในสังกัด โดยได้รวบรวมองค์ความรู้ที่เก่ียวข้องกับการด�ำเนินงานตามแนวด�ำเนินการโรงเรียน ปลอดขยะ (Zero Waste School) มาจัดท�ำเปน็ เอกสารประกอบการประชมุ มีองค์ประกอบ 5 ส่วน ดังนี้ สว่ นท่ี 1 บทน�ำ ส่วนที่ 2 แนวดำ� เนินการโรงเรยี นปลอดขยะ (Zero Waste School) สว่ นที่ 3 กิจกรรมและแนวดำ� เนนิ การ สว่ นท่ี 4 การประเมนิ ผลโครงการ และสว่ นท่ี 5 บทสรปุ และรายงานผล ขอขอบพระคุณเลขาธิการคณะกรรมการการศึกษาข้ันพื้นฐาน ผู้อ�ำนวยการส�ำนักพัฒนา นวตั กรรมการจดั การศกึ ษา ทไ่ี ดใ้ หก้ ารสนบั สนนุ งบประมาณการดำ� เนนิ การและคณะทำ� งาน ประกอบดว้ ย ผ้อู ำ� นวยการสำ� นักงานเขตพน้ื ทก่ี ารศกึ ษา รองผู้อำ� นวยการสำ� นกั งานเขตพืน้ ที่การศกึ ษา ศึกษานเิ ทศก์ นักวชิ าการ ผู้อำ� นวยการสถานศึกษา ขา้ ราชการบำ� นาญ ขา้ ราชการครู ตลอดจนเจ้าหนา้ ท่ผี ู้เกยี่ วข้อง ทกุ ฝา่ ยที่ใหค้ วามรว่ มมือในการจดั ทำ� เอกสารฉบับน้ี ให้ส�ำเรจ็ ลลุ ว่ งไดด้ ้วยดี ส�ำนักพฒั นานวตั กรรมการ จัดการศึกษา ขอขอบคณุ ทุกท่านไว้ณ โอกาสนี้ คณะผู้จัดท�ำหวังเป็นอย่างย่ิงว่า เอกสารประกอบการประชุมปฏิบัติการขับเคล่ือนนโยบาย การจัดการขยะในสถานศึกษาสู่การปฏิบัติท่ีย่ังยืน “โรงเรียนปลอดขยะสัญจร” ในระดับภูมิภาค ในระหวา่ งวนั ท่ี 17-30 กนั ยายน 2560 ณ จุดอบรม 7 จุด สามารถน�ำไปใชใ้ นการจัดประชุมและผู้สนใจ ไดเ้ ป็นอยา่ งดี สำ� นกั พัฒนานวัตกรรมการจัดการศกึ ษา สำ� นกั งานคณะกรรมการการศกึ ษาขั้นพื้นฐาน

สารบัญ หนา้ คำ�นำ� 1 สารบญั 2 3 กำ�หนดการประชุม เกริ่นนำ� ความสำ�คัญ วัตถปุ ระสงค์ กลุ่มเป้าหมาย สถานท่จี ัดประชมุ แนวดำ�เนินการ บทบาทหนา้ ทขี่ องผ้เู กยี่ วข้อง ประโยชน์ที่จะได้รบั 13 แนวดำ�เนนิ การโรงเรยี นปลอดขยะ (Zero Waste School) นโยบายการจัดการขยะของ สพฐ. สู่โรงเรยี นปลอดขยะ แนวปฏบิ ัติเชงิ นโยบายการสร้างจติ สำ�นึกในการจดั การขยะโรงเรยี นทั้งระบบ แนวทางการดำ�เนินงานโรงเรียน 3 Rs สู่โรงเรยี นปลอดขยะในระดับภูมิภาค ปี 2560 ผลการดำ�เนินงานโรงเรียนปลอดขยะ ปี 2560 และผลการคดั เลอื ก โรงเรยี นปลอดขยะ แนวทางการบรู ณาการโรงเรยี นปลอดขยะระหวา่ ง สพฐ.กบั กรมสง่ เสรมิ คณุ ภาพ ส่งิ แวดล้อมและกรมการปกครองส่วนทอ้ งถิ่น กจิ กรรมและแนวดำ�เนนิ การ 27 ใบกจิ กรรมที่ 1 ชมนทิ รรศการ ใบงานท่ี 1 28 ใบงานท่ี 1.1 31 ใบกจิ กรรมที่ 2 35 ใบกจิ กรรมที่ 3 38

เกรน่ิ นำ� ตามท่ี ส�ำนักงานคณะกรรมการการจดั การศึกษาข้ันพน้ื ฐาน (สพฐ.) มอบหมายให้สำ� นักพฒั นา นวัตกรรมการจัดการศึกษา (สนก.) ด�ำเนินจัดกิจกรรมการสร้างจิตส�ำนึกและวินัยในการจัดการขยะ นำ�้ เสยี และมลพษิ ทางอากาศในสถานศกึ ษา ตามแผนบรู ณาการสงิ่ แวดลอ้ มดา้ นการจดั การขยะ จำ� นวน 152,000,000 บาท (หนง่ึ รอ้ ยหา้ สบิ สองลา้ นบาทถ้วน) จากการด�ำเนนิ งานเดอื นพฤศจกิ ายน – เมษายน 2559 ได้ด�ำเนนิ การสรา้ งวินัยในสถานศึกษาด้านการจดั การขยะ มกี ารประชมุ บูรณาการ 3 หน่วยงาน ทีเ่ กี่ยวขอ้ งตามนโยบายของรัฐบาลและแผนยุทธศาสตร์บรู ณาการกรมควบคมุ มลพิษ คอื กรมส่งเสรมิ คณุ ภาพส่งิ แวดล้อม กระทรวงทรพั ยากรธรรมชาติ และสิ่งแวดลอ้ ม สำ� นักงานคณะกรรมการการศึกษา ข้ันพ้ืนฐาน และการไฟฟ้าฝ่ายผลิตแห่งประเทศไทย (กฟผ.) กระทรวงพลังงาน ร่วมจัดท�ำมาตรฐาน โรงเรยี นส่งิ แวดล้อมศึกษาเพอ่ื การพฒั นาทย่ี งั่ ยืน (Eco - School) ท่เี น้นด้านการจดั การขยะ โดยการ บูรณาการเกณฑม์ าตรฐานของแตล่ ะโครงการท่เี กีย่ วขอ้ งโดยสรุป ดงั น้ี กรมสง่ เสริมคณุ ภาพสิ่งแวดล้อม - โครงการโรงเรยี นสง่ิ แวดลอ้ มศกึ ษาตามเกณฑ์ของอาเซยี นโดยใช้กระบวนการ 8 ข้ันตอนการ เรยี นรปู้ ญั หาส่งิ แวดล้อมจากโรงเรียนสู่ชมุ ชน เนน้ การจัดการขยะและสงิ่ แวดลอ้ มทง้ั ระบบ (WSA) - โครงการโรงเรยี นปลอดขยะ (ZERO WASTE) โดยมีมาตรฐาน 5 ดา้ น ด้านการคดั แยกขยะ ใช้หลักการ 1A3R เน้นประยุกต์การคัดแยกขยะโดยพัฒนารูปแบบมาจากธนาคารขยะสู่ต้นทางจาก โรงเรยี นส่ชู ุมชน การจัดการขยะที่ถูกวิธี โดยมีการประกวดโรงเรียนและชมุ ชนทีไ่ ดร้ ับรางวลั ดเี ด่น จะได้ รับรางวลั ถว้ ยพระราชทานจากสมเดจ็ พระเทพรัตนราชสุดา ฯ การไฟฟา้ ฝา่ ยผลติ แห่งประเทศไทย (กฟผ.) - โครงการโรงเรียนสีเขียวและโรงเรียนคาร์บอนต�่ำ มีมาตรฐานและเกณฑ์การประเมินในการ สร้างทัศนคติด้านการใช้พลังงานอย่างมีประสิทธิภาพ เช่น การเลือกซื้อผลิตภัณฑ์ที่เป็นมิตรกับ ส่ิงแวดล้อตามหลัก 3 R เพอื่ ลดการเกดิ ขยะและลดคาร์บอน ตามขอ้ ตกลงในการลดคารบ์ อนของนานา ประเทศ มีการประกวด 100 ตัวชีว้ ดั ผไู้ ดร้ ับรางวัลจะไดร้ บั โล่จากรัฐมนตรีวา่ การกระทรวงพลังงาน สำ� นกั พฒั นานวตั กรรมการจดั การศกึ ษา สํานกั งานคณะกรรมการการศกึ ษาขน้ั พนื้ ฐาน (สพฐ.) - โครงการสิ่งแวดล้อมศึกษาเพื่อการพัฒนาท่ีย่ังยืนของ (สพฐ.) ได้ด�ำเนินการหลายประการ โดยสรปุ คอื (1) จัดกิจกรรมค่ายด้านการจัดการขยะเน้นตั้งแต่ต้นทางคือ การเลือกสินค้าที่บรรจุภาชนะที่ เป็นมิตรกับส่ิงแวดล้อมและท�ำให้เกิดขยะน้อยที่สุดหรือย่อยสลายได้ ส่งเสริมให้นักเรียนท่ีเข้าค่าย ครู วทิ ยากร รวม 8,000 คนเรียนรู้เร่ืองการคัดแยกขยะและน�ำความรู้ไปขยายผลในโรงเรยี นและชุมชน 3

(2) พฒั นาสง่ เสรมิ ศักยภาพครทู �ำการวจิ ัย R2R โดยเนน้ ให้ทำ� ด้านการสรา้ งจิตสำ� นึกและสรา้ ง วินัยด้านการจัดการขยะและอนุรักษ์ส่ิงแวดล้อม ตามปัญหาส่ิงแวดล้อมของโรงเรียนให้กับนักเรียน โรงเรยี น และชมุ ชน ซงึ่ จะสามารถนำ� เสนอผลงานวจิ ยั เพอื่ เผยแพรน่ วตั กรรมภายในเดอื นสงิ หาคม 2559 (3) ด�ำเนนิ การจัดทำ� หลกั สตู รและศูนยก์ ารเรียนรดู้ า้ นการจดั การขยะ พลงั งานและการอนรุ กั ษ์ ส่ิงแวดลอ้ ม ใน 2 ภมู ภิ าคนำ� ร่อง สพป. กระบี่ เป็นศนู ยก์ ารเรียนรสู้ ำ� หรับนักเรยี นในภาคใตแ้ ละ สพป. ขอนแกน่ เขต 3 เปน็ ศูนยก์ ารเรียนรูภ้ าคตะวนั ออกเฉียงเหนอื โดยกลมุ่ เปา้ หมายเป็นนักเรียน โรงเรยี น และบุคคลทั่วไปในชุมชน ซ่ึงแล้วเสร็จพร้อมเรียนรู้ ในเดือนกรกฎาคม โดยกลุ่มเป้าหมายนักเรียน ในสงั กัดโรงเรยี นที่ตัง้ ศูนยท์ กุ โรงเรยี นทัง้ 2 สพป. (4) การด�ำเนินการประกวดแผนบูรณาการจัดการเรียนรู้ เรื่อง ขยะ และประกวดโรงเรียน การจดั การขยะยอดเย่ยี ม ซึ่งจะดำ� เนินการในชว่ งระหวา่ งเดือนมถิ นุ ายน – กันยายน 2559 ในปี 2559 ส�ำนักพัฒนานวัตกรรมการจัดการศึกษา ได้ด�ำเนินการคัดเลือก โรงเรียนน�ำร่อง สำ� นักงานเขตพ้ืนทีก่ ารศกึ ษา โรงเรยี นคัดเลือก 20 โรงเรยี น ดำ� เนนิ การต่อยอด และ 2560 คดั เลือก โรงเรยี น ล�ำดับ 1 – 3 เพอ่ื เปน็ โรงเรยี นยอดเยี่ยม และขยายผลแลกเปลยี่ นใหค้ รบทกุ โรงเรยี นในสงั กดั วตั ถุประสงคข์ องการดำ� เนินงาน 1) เพอ่ื ใหก้ ารดำ� เนนิ งานเรอื่ งการจดั การขยะในสถานศกึ ษาและชมุ ชนเปน็ ไปในทศิ ทางเดยี วกนั 2) มโี รงเรยี นตน้ แบบเปน็ โรงเรยี นยอดเยยี่ มในการดำ� เนนิ งานการสรา้ งจติ สำ� นกึ ดา้ นการจดั การ ขยะในสถานศึกษา และชุมชน 3) มกี ารจดั กิจกรรมและติดตามกิจกรรมเรอื่ งของการจดั การขยะอยา่ งย่ังยนื 4) มกี ารแลกเปล่ียนและถอดบทเรยี นในการด�ำเนนิ งานโรงเรยี นปลอดขยะ กล่มุ เป้าหมาย 1. โรงเรยี น 30,700 โรงเรยี น 225 สพท. (โรงเรยี นปลอดขยะ) 2 โรงเรยี นตน้ แบบสงิ่ แวดล้อม 15,000 โรงเรียน 4

จำ�นวนเขต กลุ่มเปา้ หมาย สพท.ท่รี ับผดิ ชอบ สพป. สพม. รวม รองผอ. ศ น . นวศ(1) ผอ.รร. คณะทำ�งาน ทีม รวม (1) (1). ที่ได้รับคัด และวทิ ากร สพฐ. สพป.สมุทรปราการ เขต 1 48 12 60 405 สพป.ขอนแกน่ เขต 3 32 9 41 เลอื ก 291 สพป.ชยั ภมู ิ เขต 2 29 6 35 255 สพป.เชยี งใหม่ เขต 1 23 4 27 60 60 60 180 30 15 207 สพป.พษิ ณุโลก เขต 2 21 5 26 201 สพป.สงขลา เขต 2 19 3 22 41 41 41 123 30 15 177 สพป.กระบ่ี 11 3 14 114 35 35 35 105 30 15 27 27 27 81 30 15 26 26 26 78 30 15 22 22 22 66 30 15 14 14 14 42 15 15 สถานที่จดั ประชุม จุดที่ วนั เดอื น ปี สพท.ทีร่ ับผดิ ชอบ สถานที่จัดประชมุ 1 17-18 กนั ยายน 2560 สพป.สมทุ รปราการ เขต 1 โรงแรมเอวานา่ จ.สมทุ รปราการ 21-22 กนั ยายน 2560 โรงแรมสีดารสี อรท์ จ.นครนายก 2 19-20 กนั ยายน 2560 สพป.ขอนแก่น เขต 3 โรงแรม อวานี จ.ขอนแกน่ 3 21-22 กนั ยายน 2560 สพป.ชัยภมู ิ เขต 2 โรงแรม เมเจอรแ์ กรนด์ ชุมแพ จ.ขอนแกน่ 4 23-24 กนั ยายน 2560 สพป.พิษณุโลก เขต 2 โรงแรมอมรินทร์ลากนู 5 25-26 กนั ยายน 2560 สพป.เชียงใหม่ เขต 1 โรงแรมคมุ้ ภคู ำ� 6 27-28 กนั ยายน 2560 สพป.สงขลา เขต 2 โรงแรมลกี าร์เด้นท์ พลาซา่ 7 27-28 กนั ยายน 2560 สพป.กระบ่ี โรงแรมกระบร่ี สี อรท์ แนวการด�ำเนนิ การ ส�ำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน ได้ด�ำเนินการจัดสรรงบประมาณ ให้กับ สพป. เจ้าภาพเพื่อด�ำเนินการเป็นเจ้าภาพหลัก ในการประชุมปฏิบัติการขับเคล่ือนนโยบายการจัดการขยะ ในสถานศกึ ษาสูก่ ารปฏิบตั ทิ ยี่ ัง่ ยนื :“โรงเรียนปลอดขยะสญั จร” ปีงบประมาณ 2560 ดงั น้ี 1. ดำ� เนนิ การจดั ประชมุ ปฏบิ ตั กิ ารขบั เคลอื่ นนโยบายการจดั การขยะในสถานศกึ ษาสกู่ ารปฏบิ ตั ิ ทยี่ ่งั ยนื : “โรงเรยี นปลอดขยะสัญจร” ตามจดุ ท่ีรับผดิ ชอบ ตามกำ� หนดการและรายละเอียดทแ่ี นบดงั นี้ 5

1.1 เปน็ คา่ ใช้จา่ ยจดั ประชมุ คณะท�ำงานเตรยี มการการจัดประชุมปฏิบตั ิการขบั เคลือ่ นนโยบาย การจัดการขยะในสถานศกึ ษาสกู่ ารปฏบิ ตั ทิ ่ียั่งยนื : “โรงเรยี นปลอดขยะสญั จร”และแจง้ สำ� นกั งานเขต พ้ืนท่ีการศึกษาที่เกี่ยวข้อง (เอกสารหมายเลข 1 และ 2 ตามรายละเอียดท่ีแนบ) ส�ำหรับจุดท่ี 1 (สพป.สมทุ รปราการ เขต 1) ใหม้ ีการท�ำพธิ ีเปดิ และท�ำพิธบี ันทกึ ความร่วมมอื พร้อมแถลงขา่ ว ดา้ นการ บรหิ ารจัดการขยะ ในปี 2561 ระหว่างสำ� นักงานคณะกรรมการการศกึ ษาขัน้ พ้ืนฐาน และกรมสง่ เสริม คณุ ภาพสงิ่ แวดลอ้ ม กระทรวงทรพั ยากรธรรมชาตแิ ละสง่ิ แวดลอ้ ม และมอบใหป้ ระชาสมั พนั ธใ์ น สพป. ผลิตขา่ วและเผยแพร่ 1.2 เป็นค่าใช้จา่ ยในการประชมุ ปฏิบตั ิการ ส�ำหรบั คา่ ทีพ่ ัก อาหาร ค่าวสั ดุ คา่ เช่ารถไปศกึ ษา ค่าวิทยากร ศึกษาดูงานและแลกเปล่ียนในโรงเรียนต้นแบบยอดเย่ียม (และอื่นๆตามระเบียบ ของ กรมบัญชีกลาง) ส�ำหรับผู้เข้าร่วมประชุมปฏิบัติการ ฯ (ตามรายละเอียด บัญชีจัดสรรท่ีแนบ เอกสาร หมายเลข 3) ผเู้ ขา้ รว่ มประชมุ ประกอบดว้ ย รองผอู้ ำ� นวยการเขต ฯผรู้ บั ผดิ ชอบ ศกึ ษานเิ ทศก์ ผรู้ บั ผดิ ชอบ โครงการส่ิงแวดล้อม นักวิชาการศึกษา กลุ่มส่งเสริมการจัดการศึกษา และผู้บริหารโรงเรียนที่ได้รับ คัดเลือก จ�ำนวน 3 คน คณะทำ� งานในพน้ื ท่ี และวิทยากรภายนอกจากส่วนกลางและภมู ิภาค 1.3 ใหน้ ำ� โรงเรยี นจดั นทิ รรศการของโรงเรยี นทไ่ี ดร้ บั การคดั เลอื ก ลำ� ดบั ท่ี 1 – 3 ของในสำ� นกั งาน เขตพน้ื ที่การศึกษา และเปน็ ทีศ่ ึกษาดูงาน ทั้งน้ี สำ� หรับ สพท.อื่นๆ ซง่ึ นำ� นิทรรศการมาแลกเปลี่ยน ร่วมกับเจ้าภาพให้เบิกจากต้นสังกัด โดยส�ำนักงานเขตพ้ืนที่การศึกษาเจ้าภาพ และจัดเตรียมพ้ืนที่ ในการแสดงนิทรรศการลำ� ดับ 1 -3 ของ สพป.และ สพม.ทเ่ี กีย่ วข้อง โดยกำ� หนดนิทรรศการแตล่ ะบูท ประมาณขนาดละ 4 x 4 เมตร (หรือก�ำหนดตามความเหมาะสมแต่ละพ้ืนที่ แต่ควรมีขนาดท่ีเท่ากัน ทั้งหมด) 1.4 งบประมาณท่ีจัดสรร เพ่ือเป็นค่าใช้จ่ายในการคัดเลือกโรงเรียนยอดเยี่ยมด้านการจัดการ ขยะ (ตามแบบฟอร์มที่แนบ) และให้จัดสรรงบประมาณใหโ้ รงเรยี น โรงเรยี นละ 50,000 บาท (หา้ หม่ืน บาทถว้ น)เพ่อื เปน็ ค่าใช้จา่ ยในการแลกเปล่ียนโรงเรยี นปลอดขยะสญั จร (ตามบัญชีจัดสรรท่ีแนบ) และ ขยายผลในโรงเรียนและกลุ่มโรงเรียน โดยให้แจ้งผลการคัดเลือกโรงเรียนยอดเยี่ยมท่ีได้รับการคัดเลือก ลำ� ดบั 1 – 3 ภายในวันท่ี 3 กนั ยายน 2560 2. เป็นค่าใช้จา่ ยพาหนะ ในการประชุมปฏบิ ตั ิการ ดังน้ี 2.1 เป็นค่าใช้จ่ายของผู้เข้าร่วมประชุมปฏิบัติการ“โรงเรียนปลอดขยะสัญจร” โดยมีบุคลากร เขา้ รว่ มประชมุ (ตามส่งิ ท่สี ่งมาดว้ ย เอกสารหมายเลข 2 และ 3) ตามจดุ ทเ่ี กย่ี วข้อง 2.2 เป็นค่าใช้จ่ายส�ำหรับส�ำนักงานเขตพ้ืนที่การศึกษา (เจ้าภาพหลัก) และคณะท�ำงานตาม คำ� ส่ังท่แี นบประชมุ เตรียมการคณะท�ำงาน “โรงเรียนปลอดขยะสัญจร” ระหว่างวนั ที่ 1 – 3 กันยายน 2560 ณ โรงแรมแกรนด์ ทาวเวอร์ อนิ น์ กรงุ เทพมหานคร 6

2.3 เป็นค่าพาหนะของผู้รับผิดชอบโครงการหรือผู้ที่เกี่ยวข้องในการประชุมปฏิบัติการเตรียม แผนโรงเรียนปลอดขยะ น�ำขยะไปใช้ประโยชน์ เพอ่ื สรุปผลการดำ� เนินงาน ปีงบประมาณ 2560 และ ชี้แจงแผนปฏิบัติการการสร้างจิตส�ำนึกการบริหารจัดการขยะ ในสถานศึกษา (เน้นการน�ำขยะไปใช้ ประโยชน์) ปีงบประมาณ 2561 ระหว่างวนั ท่ี 30 กนั ยายน – 2 ตลุ าคม 2560 ณ โรงแรมริเวอร์ไซต์ กรงุ เทพมหานคร 3. พรอ้ มสรปุ รายงานตามแบบฟอรม์ ทีแ่ นบ ภายใน 15 ตุลาคม 2560 ส่งที่ Sudapornlurng@ gmail.com และ [email protected] ตามแนบรายงานท่ีแนบ พรอ้ ม CD 1 แผน่ บทบาทหน้าที่ คณะทำ� งานและวิทยากรของ สพฐ. คณะท�ำงาน ก่อนปฏบิ ัตงิ าน 1. ประชมุ ชแี้ จงทำ� ความเขา้ ใจ เกย่ี วกบั วตั ถปุ ระสงค์ เปา้ หมาย ขอบขา่ ยการทำ� งาน กระบวนการ ท�ำงาน ระยะเวลา ผลทีจ่ ะไดร้ บั และอน่ื ๆ ที่เก่ยี วขอ้ ง 2. ร่วมกันวางแผนการท�ำงาน โดยก�ำหนดกรอบการท�ำงานเพื่อมอบหมายภารกิจตาม ความเหมาะสมของแตล่ ะบคุ คล 3. แบ่งกลุ่มระดมสมอง เพ่ือก�ำหนดรายละเอียดขั้นตอน การปฏิบัติงานของภารกิจที่ได้รับ มอบหมาย 4. น�ำเสนอข้อมูล พร้อมเอกสารประกอบ ที่ได้รับมอบหมายในที่ประชุมใหญ่ของคณะท�ำงาน ร่วมกันพจิ ารณา เพิม่ เตมิ และปรบั ปรุงแกไ้ ขตามความเหมาะสม ระหว่างปฏบิ ตั งิ าน 1. ให้ความร่วมมอื ในการปฏิบัติกิจกรรมตามทไี่ ด้รบั มอบหมาย 2. อำ� นวยความสะดวกและประสานงานกับทุกฝา่ ยทเ่ี กย่ี วขอ้ ง 3. ให้ความช่วยเหลือและแนะน�ำแก่ผู้เขา้ ร่วมกิจกรรม 4. ปฏิบตั ิภารกิจท่ีได้รบั มอบหมาย แกป้ ญั หาและอุปสรรคทีอ่ าจเกดิ ขน้ึ ใหล้ ุล่วงไปด้วยดี หลงั ปฏิบัติงาน 1. สะทอ้ นผลการปฏิบัตงิ านท่ผี ่านมา (แตล่ ะวัน) 2. ร่วมสรุปผลการด�ำเนินงานหาจดุ เด่นจุดทค่ี วรพัฒนา และเสนอแนะแนวทางแกไ้ ขปัญหา 3. รายงานด้วยวาจา ตอ่ สพฐ. (ผ้รู ับผดิ ชอบ) 7

วทิ ยากร 1. ทำ� ความเข้าใจกรอบภาระงาน และแบ่งงานกับทมี งาน 2. เตรยี มความพร้อมตามภารกิจทไี่ ด้รบั มอบหมาย 3. ประสานงานกับฝ่ายต่าง ๆ ทเ่ี กยี่ วขอ้ ง 4. ปฏิบตั ิภารกจิ ตามท่ไี ด้รบั มอบหมาย ประโยชน์ทค่ี าดวา่ จะได้รบั 1. ครู นกั เรยี น ผบู้ ริหาร ศึกษานิเทศก์ นกั วชิ าการศกึ ษา ได้รบั ความรู้ เกิดความเขา้ ใจ และ สามารถด�ำเนินกิจกรรมด้านส่ิงแวดล้อมศึกษาอย่างยั่งยืนด้านการลดใช้พลังงาน การจัดการขยะ น้�ำ นำ้� เสยี ใหเ้ ปน็ วถิ ชี วี ติ ตามหลกั ทฤษฎปี รชั ญาของเศรษฐกจิ พอเพยี งไดอ้ ยา่ งถกู ตอ้ งเหมาะสม และสามารถ ลดปริมาณขยะได้เฉล่ยี เหลอื 1 กิโลกรมั ตอ่ วัน ตอ่ คน 2. ครูสามารถเขียนแผนบูรณาการส่ิงแวดล้อมศึกษาในสาระต่าง ๆ ด้านการลดใช้พลังงาน กาจัดการขยะ น้�ำ น้�ำเสีย และน�ำมาจัดการเรียนการสอน จัดกิจกรรมที่สนับสนุนด้านการลดปริมาณ ขยะ น้�ำเสียในโรงเรียนและชุมชน ส่งผลให้มีขยะมีปริมาณลดลง มีการคัดแยกขยะในโรงเรียน และ ใชป้ ระโยชน์จากขยะเพิ่มขึ้น 3. มีโรงเรียนได้รับการสนับสนุนให้ด�ำเนินการท�ำวิจัยควบคู่กับงานประจ�ำ โดยเน้น การวิจัย และการลดปรมิ าณขยะ โรงเรยี นปลอดขยะ ในโรงเรยี น Eco – school 4. ครู นกั เรยี น ผบู้ รหิ าร ศกึ ษานเิ ทศก ์ ไดม้ กี ารพฒั นาสอื่ นวตั กรรมทหี่ ลากหลายนำ� มาประยกุ ต์ ใชใ้ นการจดั การเรียนรู้ในโรงเรียนและชุมชน 5. มีการสนับสนุนการด�ำเนินงานร่วมกัน ขยายผลและเกิดเครือข่ายด้านการจัดการขยะ ในโรงเรียนและชุมชนปลอดขยะ /หรอื ชมุ ชนตัวอยา่ ง 6. นักเรยี น โรงเรยี น ชุมชน ในภมู ิภาคใตแ้ ละตะวันออกเฉียงเหนือไดร้ บั ความรู้อยา่ งแพรห่ ลาย จากศนู ย์การเรยี นรูด้ า้ นการจดั การขยะ 8

ก�ำหนดการ (จดุ ที่ 1) การประชุมโครงการประชมุ ปฏิบตั กิ ารขับเคลอ่ื นนโยบายการจดั การขยะในสถานศกึ ษา ส่ปู ฏิบตั ิท่ี ยง่ั ยนื “โรงเรยี นปลอดขยะสญั จร” ในระดับภูมภิ าค ก�ำหนดการประชมุ โครงการ Iระหว่างวันที่ 17 – 18 กันยายน 2560 ณ โรงแรมเอวานา่ กรงุ เทพมหานคร วันเตรียมกอ่ นวนั จดั งาน 13.00 - 17.00 น. ลงทะเบียนผู้เขา้ ประชุมฯและโรงเรียนจดั นทิ รรศการ 17.00 – 18.00 น. รบั ประทานอาหารเยน็ 18.00 -20.00 น. กจิ กรรมสือ่ ธรรมชาติ/ช้แี จงประเมินนิทรรศการ วันอาทติ ย์ที่ 17 กันยายน 2560 08.00 – 08.30 น. ลงทะเบียนสือ่ มวลชน และผูเ้ ข้าร่วมงาน 08.30 - 08.35 น. VTR การขบั เคลอ่ื นนโยบาย“โรงเรยี นปลอดขยะ” (Zero Waste School) 08.35 – 09.15 น. แถลงนโยบาย - กลา่ วรายงาน โดย รองเลขาธิการคณะกรรมการการศึกษา ขน้ั พื้นฐาน - มอบนโยบาย โดย เลขาธกิ ารคณะกรรมการการศึกษาขั้นพนื้ ฐาน 09.15 – 09.45 น. พิธีลงนามในบันทึกขอ้ ตกลงความร่วมมือ (MOU) ระหว่าง สำ�นักงานคณะ กรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน (สพฐ.) และกรมส่งเสริมคุณภาพส่ิงแวดล้อม กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติ แถลงขา่ ว เปิดโรงเรียนขยะสัญจร บันทึกภาพร่วมกนั เสวนา “ยทุ ธศาสตร์ชาติ 20 ป”ี สกู่ ารปฏบิ ตั ิการ “ประเทศไทย 09.45 – 11.00 น. ไรข้ ยะ” พร้อมปักธงรกุ 2560 “Set Zero Waste School” นำ�เสนอประเด็น 1) นโยบายการจดั การขยะของ สพฐ. สู่โรงเรียนปลอดขยะ โดย........รองเลขาธกิ ารคณะกรรมการการศกึ ษาขั้นพน้ื ฐาน 9

2) แนวปฏบิ ตั เิ ชงิ นโยบายการสรา้ งจติ สำ�นกึ ในการจดั การขยะโรงเรยี นทง้ั ระบบ โดย.........ศนู ยก์ ารเรยี นรลู้ ดใชพ้ ลงั งาน กาจดั การขยะ และอนรุ กั ษส์ งิ่ แวดลอ้ ม สำ�นกั งานเขตพน้ื ที่การศึกษาประถมศึกษาขอนแกน่ เขต 3 3) แนวทางการดำ�เนินงานโรงเรียน 3 Rs สู่โรงเรยี นปลอดขยะในระดบั ภูมภิ าค ปี 2560 โดย...... ศูนยก์ ารเรียนร้ลู ดใช้พลงั งาน การจัดการขยะ และอนุรักษ์ สง่ิ แวดล้อม จ.กระบี่ 4) การดำ�เนินงานโรงเรียนปลอดขยะ ปี 2560 และผลการคัดเลือกโรงเรียน ปลอดขยะ /เกณฑ์การประกวดโรงเรียนปลอดขยะ (ขยะนำ�ไปใช้ประโยชน์) 3Rs ในปี 2561 โดย ผู้อำ�นวยการสำ�นักพัฒนานวัตกรรมการจัดการศึกษา “การบูรณา 3 องคก์ ร ร่วมสร้าง “โรงเรยี นปลอดขยะ” โดย 1) สำ�นักงานคณะกรรมการการศึกษาข้ันพ้ืนฐาน (สพฐ.) การบูรณาการ กระบวนการโรงเรยี นปลอดขยะ สู่โรงเรียน และชมุ ชน 2) กรมส่งเสริมคุณภาพส่ิงแวดล้อม ผนึกกำ�ลังเสริมสร้างจิตสำ�นึกโรงเรียน ปลอดขยะ 3) กรมการปกครองท้องถ่นิ 11.00 – 12.00 น. ชมนทิ รรศการ 12.00 – 13.00 น. รับประทานอาหารกลางวัน 13.00 – 18.30 น. ชมนทิ รรศการ / สรุปบทเรียน / ประเมนิ ผล 18.30 – 19.00 น. รับประทานอาหารเย็น 19.00 – 21.00 น. ช้แี จงการศกึ ษาดงู าน / แบ่งกลุม่ การศึกษาดูงาน /นดั แนะภารกิจ วนั จันทรท์ ี่ 18 กันยายน 2560 07.00 – 08.00 น. รบั ประทานอาหารเชา้ 08.00 – 12.00 น. ศึกษาดงู านโรงเรียนยอดเยีย่ มของ สพป.เจ้าภาพ ลำ�ดบั ท่ี 1 และ 3/ระบบการ จัดการขยะ/ศูนยก์ ารเรยี นรู้ 12.00 – 13.00 น. รับประทานอาหารกลางวนั 13.00 – 14.00 น. สรุปและนำ�เสนอการศึกษาดูงาน /แนวทางการต่อยอดโรงเรียนปลอดขยะ อยา่ งย่ังยนื 14.00 – 15.00 น. นำ�เสนอวิธีปฏบิ ัตทิ ่ีประสบความสำ�เร็จ ของโรงเรียนระดบั 1-3 15.00 – 16.30 น. มอบธง /มอบเกียรติบตั ร/ทำ�พธิ ปี ดิ 17.00 น. เดนิ ทางกลบั โดยสวัสดภิ าพ หมายเหตุ: อาจมีการเปล่ียนแปลง เวลา ตามความเหมาะสม 10

ก�ำหนดการ (จดุ ท่ี 2 – จดุ ที่ 7) การประชมุ โครงการประชุมปฏบิ ตั ิการขบั เคลื่อนนโยบายการจัดการขยะในสถานศกึ ษา สูก่ ารปฏบิ ัติที่ย่งั ยนื “โรงเรยี นปลอดขยะสัญจร” ในระดับภมู ภิ าค ระหวา่ งวันท่ี 19 - 30 กนั ยายน 2560 ณ จดุ อบรม สพป.เจา้ ภาพ 7 จุด ว/ด/ป/เวลา รายการ วันเตรียมก่อนวันจัดงาน 13.00 - 17.00 น. ลงทะเบียนผู้เข้าประชุมฯและโรงเรียนจัดนิทรรศการ/ชี้แจงแนวทางการจัด นทิ รรศการ 17.00 – 18.00 น. รบั ประทานอาหารเยน็ 18.00 -20.00 น. กิจกรรมสอื่ ธรรมชาติ/ชี้แจงประเมินนทิ รรศการ วนั ที่ 1 07.00 – 08.00 น. ลงทะเบียน ชมนิทรรศการของโรงเรยี น 08.00 – 08.30 น. VTR การดำ�เนนิ การโรงเรยี นปลอดขยะ 08.30 – 10.00 น. พิธเี ปดิ แนวคดิ การดำ�เนนิ การโรงเรยี นปลอดขยะ (Zero Waste School) โดย เลขาธกิ าร กพฐ. 10.00 – 12.00 น. เสวนาแนวทางการบูรณาการโรงเรียนปลอดขยะ ระหว่าง สพฐ. สงิ่ แวดลอ้ มจงั หวดั และกรมการปกครองทอ้ งถิน่ - นโยบายการจัดการขยะของ สพฐ. สูโ่ รงเรียนปลอดขยะ - แนวปฏิบัตเิ ชิงนโยบายการสรา้ งจติ สำ�นกึ ในการจดั การขยะโรงเรยี น ท้งั ระบบ - แนวทางการดำ�เนนิ งานโรงเรยี น 3 Rs สโู่ รงเรยี นปลอดขยะในระดบั ภมู ภิ าค ปี 2560 - ผลการดำ�เนนิ งานโรงเรยี นปลอดขยะ ปี 2560 และผลการคดั เลอื กโรงเรยี น ปลอดขยะ - เกณฑ์การประกวดโรงเรียนปลอดขยะ (ขยะนำ�ไปใช้ประโยชน์) 3Rs ใน ปี 2561 11

12.00 – 13.00 น. พักรบั ประทานอาหารกลางวัน 13.00 – 17.00 น. ชมนิทรรศการ / สรุปบทเรียน / ประเมินผล 17.00 – 18.00 น. รบั ประทานอาหารเย็น 19.00 – 21.00 น. แบง่ กลุ่มการศึกษาดงู าน /นัดแนะภารกิจ วันท่ี 2 07.00 – 08.00 น. รบั ประทานอาหารเช้า 08.00 – 11.00 น. ศึกษาดูงานโรงเรยี นยอดเยี่ยมดา้ นการจดั การขยะ /ระบบการจดั การขยะ/ ศูนยก์ ารเรยี นรู้ 11.00 – 12.00 น. สรปุ และนำ�เสนอการศึกษาดงู าน /แนวทางการต่อยอดโรงเรยี นปลอดขยะ อยา่ งยัง่ ยนื 12.00 – 13.00 น. รับประทานอาหารกลางวนั 13.00 – 14.00 น. สรปุ และนำ�เสนอการศึกษาดงู าน /แนวทางการตอ่ ยอดโรงเรียนปลอดขยะ อยา่ งยง่ั ยนื 15.00 – 16.00 น. นำ�เสนอวธิ ีปฏบิ ัตทิ ดี่ แี ละประสบความสำ�เร็จ 8 รางวลั (ผบู้ ริหารนำ�เสนอ) 17.00 น. มอบธง /มอบเกียรตบิ ัตร/ทำ�พธิ ปี ดิ เดินทางกลบั โดยสวสั ดิภาพ หมายเหต:ุ อาจมีการเปลยี่ นแปลง เวลา ตามความเหมาะสม รับประทานอาหารวา่ ง 10.00 – 10.30 น. 12

แนวด�ำเนินการโรงเรียนปลอดขยะ (Zero Waste School) ชอื่ นโยบาย การบริหารจัดการขยะและอนุรกั ษ์ส่ิงแวดล้อม ยทุ ธศาสตรท์ ี่ 5 ด้านการสรา้ งการเตบิ โตบนคุณภาพชวี ิตทเี่ ปน็ มติ รตอ่ ส่งิ แวดล้อม ช่ือโครงการ/กจิ กรรม แผนบูรณาการบริหารจดั การขยะและสิ่งแวดล้อม กิจกรรมการสรา้ งจติ ส�ำนึก ด้านการบรหิ ารจดั การขยะ การลด ปริมาณขยะ ความเปน็ มา นโยบายรฐั บาลและแผนพฒั นาฯ ฉบบั ที่ 12 ไดก้ ำ� หนดใหก้ ารบรู ณาการเชงิ ยทุ ธศาสตร์ ประเดน็ การบรหิ ารจดั การขยะและสงิ่ แวดลอ้ ม จงึ ไดม้ กี ารบรู ณาการหนว่ ยงานทเ่ี กย่ี วขอ้ งดา้ นการบรหิ ารจดั การ ขยะ โดยสำ� นกั งานคณะกรรมการการศกึ ษา ขนั้ พน้ื ฐานเปน็ หนว่ ยงานหลกั ทเ่ี กยี่ วขอ้ งในการสรา้ งพลเมอื ง ที่มีคุณภาพในการให้ความรู้ สร้างเจตคติ น�ำไปสู่การมี ความตระหนักและมีจิตส�ำนึกที่ดีใน ด้านการจัดการขยะ มุ่งเน้นการสร้างจิตส�ำนึกที่ส�ำคัญใน 2 ประเด็นหลัก คือ การสร้างจิตส�ำนึก ลดปริมาณขยะ ให้เหลือเฉล่ีย 1 กิโลกรัมต่อคนต่อวัน และการใช้ประโยชน์จากขยะ สร้างจิตส�ำนึก และอนุรักษส์ งิ่ แวดล้อม วัตถุประสงค์ 1. เพ่ือสร้างจิตส�ำนึกในการลดปริมาณขยะในสถานศึกษาเฉล่ีย 1 กิโลกรัม ต่อ 1 วัน ต่อ ในสถานศกึ ษา 2. เพ่ือสร้างองค์ความรู้และจิตส�ำนึกการน�ำขยะมาใช้ประโยชน์ในสถานศึกษาตามหลัก 3 Rs ประยกุ ตใ์ ชใ้ นการตอ่ ยอดโครงการการ สรา้ งวนิ ยั ดา้ นการบรหิ ารจดั การขยะ 30,000 โรงเรยี นทง้ั ในระดบั ประถมศกึ ษา และระดับมัธยมศึกษา 3. เพื่อพัฒนาสื่อการเรียนรู้ แหล่งเรียนรู้ เพ่ือเพ่ิมศักยภาพในการจัดการขยะและน�ำขยะมา ใชป้ ระโยชนใ์ นสถานศึกษา 4. เพื่อต่อยอดโครงการโรงเรียนสง่ิ แวดล้อมศึกษาเพือ่ การพัฒนาทยี่ งั่ ยนื (Eco-School) ในการ เตรียมรองรบั ตามนโยบายปฏิรูปดา้ น การจัดการสิ่งแวดล้อมและทรพั ยากรธรรมชาติ ตามมาตราที่ 31 (ในระดบั ท่ีต�ำ่ กว่าอดุ มศึกษา) ตามกรอบของอาเซยี น 5. เพื่อพัฒนาแห่งการเรียนรู้ด้านการลดใช้พลังงาน การจัดการขยะ และอนุรักษ์ความ หลากหลายทางชีวภาพ ใหเ้ กิดขนึ้ ในสถานศกึ ษา 6. เพื่อส่งเสริมสนับสนุนการด�ำเนินการวิจัยด้านส่ิงแวดล้อมศึกษาเพ่ือการพัฒนาที่ยั่งยืนให้ กับครู ศกึ ษานเิ ทศก์และนักเรียน 13

7. เพื่อก�ำกับติดตามผลส�ำเร็จของการด�ำเนินงานของโรงเรียน จากศูนย์การเรียนรู้ การลดใช้ พลงั งาน การจดั การขยะ และอนุรกั ษ์ สงิ่ แวดล้อม เปา้ หมายปี 2560 1. ขยายผลโรงเรียน 30,700 โรงเรยี น 225 สพท. (โรงเรยี นปลอดขยะ) 2 โรงเรยี นต้นแบบส่งิ แวดล้อม 15,000 โรงเรยี น งบประมาณ 152,000,000 บาท ผลท่คี าดวา่ จะได้รบั 1. ครู นกั เรยี น ผบู้ รหิ าร ศกึ ษานเิ ทศก์ ไดร้ บั ความรู้ เกดิ ความเขา้ ใจ และสามารถดำ� เนนิ กจิ กรรม ด้านส่ิงแวดล้อมศึกษาอย่างยั่งยืนด้านการลดใช้พลังงาน การจัดการขยะ น�้ำ น้�ำเสีย ให้เป็นวิถีชีวิต ตามหลักทฤษฎีปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงได้อย่างถูกต้องเหมาะสม และสามารถลดปริมาณขยะ ไดเ้ ฉลย่ี เหลอื 1 กโิ ลกรัม ตอ่ วัน ต่อคน 2. ครูสามารถเขียนแผนบูรณาการส่ิงแวดล้อมศึกษาในสาระต่างๆด้านการลดใช้พลังงาน การจดั การขยะ นำ�้ นำ้� เสีย และนำ� มาจดั การเรยี นการสอน จดั กิจกรรมท่ีสนับสนนุ ดา้ นการลดปรมิ าณ ขยะ น้�ำเสียในโรงเรียนและชุมชน ส่งผลให้มีขยะมีปริมาณลดลง มีการตัดแบกชยะในโรงเรียน และ ใช้ประโยชน์จากขยะเพมิ่ ขึ้น 3. มีโรงเรียนรับการสนับสนุนให้ด�ำเนินการท�ำวิจัยควบคู่กับงานประจ�ำโดยเน้น การวิจัยและ การลดปริมาณขยะ โรงเรียนปลอดขยะ ในโรงเรียน Eco – school 4. ครู นกั เรยี น ผบู้ รหิ าร ศกึ ษานเิ ทศก ์ ไดม้ กี ารพฒั นาสอื่ นวตั กรรมทหี่ ลากหลายนำ� มาประยกุ ต์ ใชใ้ นการจดั การเรียนรใู้ นโรงเรยี นและชมุ ชน 5. มีการสนับสนุนการด�ำเนินงานร่วมกัน ขยายผลและเกิดเครือข่ายด้านการจัดการขยะ ในโรงเรยี นและชมุ ชนปลอดขยะ /หรอื ชมุ ชนตวั อย่าง 6. นักเรียน โรงเรียน ชมุ ชน ในภมู ภิ าคใตแ้ ละตะวนั ออกเฉียงเหนอื ได้รบั ความรู้อย่างแพรห่ ลาย จากศูนย์การเรยี นรูด้ ้านการจดั การขยะ 14

การดำ�เนนิ งานโครงการโรงเรียนปลอดขยะ ZERO WASTE หน่วยงาน นโยบาย กลไกการขับเคลื่อน การประเมินความ สู่ความยั่งยนื สพฐ สำ�เร็จ 1. จัดทำ�คู่มือการใช้ 1.สพฐ.เป็นต้นแบบในการ 1.เก็บรวบรวมข้อมูลการ 1. โรงเรียนทุกแห่งมีการ ม า ต ร ฐ า น โร ง เรี ย น ส่ิ ง จัดการขยะตามแนวทาง จัดการขยะก่อนดำ�เนิน ปรับพฤติกรรมนักเรียน แวดล้อมศึกษา(ด้านการ การจดั การขยะ 1A3Rs การและหลังดำ�เนินตาม ทุกคนในการลดขยะและ จดั การขยะ) 2. สง่ เสริม สนบั สนนุ ให้ สพท. / โปรแกรมกิจกรรมการ คัดแยกขยะ 2. ประชุมชี้แจง ผอ.สพท. กศจ. และสถานศกึ ษา จัดการขยะ และคัดแยก 2. โรงเรียนทุกแห่งมีการ และผูเ้ ก่ยี วข้อง การดำ�เนินการตามแนวทาง ขยะในโรงเรียน สรุปผล ดำ�เนินตามโครงการ Zero 3. ประกาศให้มีการคัด การจัดการขยะ Zero Waste การดำ�เนนิ งาน Waste school แยกขยะ 4 ประเภท ลด school 2. รวบรวมผลการปฏิบัติ 3. เกิดเครือข่ายเยาวชน ปริมาณขยะในสถานศึกษา งานท่ีดีและเป็นเลิศ/การ ผู้นำ�ด้านการจัดการขยะ ทั่วประเทศ วิจัยดำ�เนินการคัดแยก ในสถานศกึ ษาและชมุ ชน 4. ประชาสัมพันธ์แบบ ขยะ 4. มีเครือข่ายการทำ�งาน มีส่วนรว่ ม (Kick off) ผทู้ เ่ี กย่ี วขอ้ งกบั การจดั การ 5. จัดทำ� MOU ในระดับ 3. สรุปผลการประเมิน ขยะในภาครฐั เอกชนและ กระทรวง กับหน่วยงาน ท่ี คำ�รับรองตัวช้ีวัดระบบ ชุมชน มาให้ความรู้ และ เกี่ยวขอ้ ง ราชการ ARS ตาม กลยทุ ธ์ ทำ�งานรว่ มกัน ท่ี 1 ตวั ชี้วัดที่ 13 5. มีการบูรณาการเรื่อง 4 . ส รุ ป ผ ล ก า ร นิ เ ท ศ การจัดการขยะสู่การเรียน ติดตาม และประเมินผล รู้ในหอ้ งเรียน โรงเรยี นทเี่ ขา้ รว่ มโครงการ 6 .มีศูนย์การเรียนรู้ด้าน โดยใช้เครอื ขา่ ยร่วมนิเทศ การขยะเพื่อเป็นแหล่ง 5. ผลสำ�เร็จการประกวด เรียนรูส้ ำ�หรับนกั เรยี นและ โรงเรียน บ้าน ชุมชน ชุมชน ปลอดขยะ 7. เกิดเครือข่ายท่ีเป็น 6.ผลการขยายเครือข่าย แหล่งเรียนรู้ของนักเรียนท่ี ทุกระดับ เกี่ยวข้องด้านการจัดการ ขยะท้งั ภาครฐั และเอกชน 8. สพฐ. กศจ. สพท. โรงเรียนทุกโรงเรียนมีการ คัดแยกขยะ และลดขยะ ในโรงเรียนและชุมชนที่ มีส่วนร่วมในการคัดแยก ขยะ และมีการพัฒนาต่อ เนอื่ ง ขยายผลอยา่ งยง่ั ยนื 15

หนว่ ยงาน นโยบาย กลไกการขับเคลื่อน การประเมนิ ความสำ�เรจ็ สู่ความยงั่ ยืน 1. จัดทำ� MOU ใน ระดับ สพท. กศจ. สถานศกึ ษา 1. การเก็บรวบรวมข้อมูล การ สพท./ ระดับ สพท./ กศจ. กับ 1. สพท./กศจ.ดำ�เนนิ การตามแนวทาง จัดการขยะก่อนดำ�เนินการ กศจ. โรงเรยี น และหนว่ ยงาน การจัดการขยะ 1A3Rs และ ZERO และหลังดำ�เนินตามโปรแกรม ที่เกีย่ วขอ้ ง WASTE ในระดับโรงเรียน รูปแบบ กิจกรรมการจัดการขยะ และ 2. สง่ เสรมิ สนบั สนุนให้ ตา่ งๆ คดั แยกขยะในโรงเรยี น สรปุ ผล สถานศึกษาดำ�เนินการ 2. การส่งเสริมการคัดแยกขยะ ด้วย การดำ�เนินงาน ตามนโยบายโรงเรียน เชน่ ธนาคารขยะรไี ซเคลิ รา้ น 0 บาท ฯ 2. รวบรวมผลการปฏิบัติงาน ป ล อ ด ข ย ะ ( Z e r o 3. สพท./กศจ.เก็บรวบรวมขอ้ มูลและ ที่ดีและเป็นเลิศ/การวิจัย Waste School) จดั ทำ�ขอ้ มลู สารสนเทศ การลดปรมิ าณ ดำ�เนนิ การคดั แยกขยะ ขยะและคดั แยกขยะในสถานศกึ ษา ใน 3. ผลการประเมินคำ�รับรอง รูปแบบของ Carbon footprint และ ตัวชี้วัด ARS ตาม กลยุทธ์ ที่ 1 carbon Emission ตามข้อมูลของ ตวั ชว้ี ดั ที่ 13 สพฐ. เพ่ิมเติม ในโรงเรียน 4.สรุปผลการนิเทศ ติดตาม 4. การบูรณาการเรื่องการจัดการขยะ และประเมินผล โรงเรียนที่เข้า ในสาระการเรียนรู้ ด้านการจัดการ ร่วมโครงการ โดยใช้เครือข่าย ขยะ ดว้ ยรูปแบบการ LCA หรือ อื่นๆ รว่ มนิเทศ (สถานศึกษา) 5. ผลสำ�เร็จการประกวด 5.ดำ�เนินการจัดประกวดโรงเรียน โรงเรยี น บา้ น ชมุ ชน ปลอดขยะ ปลอดขยะส่ชู มุ ชนปลอดขยะ 6 . ผ ล ก า ร ข ย า ย เ ค รื อ ข่ า ย 6.ดำ�เนินการประกวดโรงเรียนจัด ทุกระดับ แผนการเรยี นรเู้ รอ่ื งขยะ 7.ดำ�เนินการประกวดส่ือ /นวัตกรรม เพ่อื โลกสวย ด้วยการลดขยะ 8.นำ�กิจกรรมเข้าสู่ลดเวลาเรียนเพ่ิม เวลารู้ ระดบั - โรงเรยี น. จดั ทำ� MOU 1.กำ�หนดนโยบายด้านการจัดการ 1. การเก็บรวบรวมข้อมูลการ โรงเรยี น กับองค์กรปกครอง ขยะตามรูปแบบของโรงเรียน ZERO จัดการขยะก่อนดำ�เนินการ ส่ ว น ท้ อ ง ถิ่ น ( ผู้ นำ� WASTE และหลังดำ�เนินตามโปรแกรม ชุมชน)และหน่วยงานที่ 2.ส่งเสริมการจัดกิจกรรมการคัดแยก กิจกรรมการจัดการขยะ และ เก่ยี วข้อง ขยะ 4 ประเภท ได้ ขยะทวั่ ไป ขยะยอ่ ย คดั แยกขยะในโรงเรียน สรุปผล สลาย ขยะรไี ซเคลิ และขยะอนั ตราย การดำ�เนนิ งาน 3.ส่งเสริมกิจกรรม 1A3R ลดขยะใน สถานศกึ ษา 16

หนว่ ยงาน นโยบาย กลไกการขบั เคลื่อน การประเมนิ ความสำ�เรจ็ สคู่ วามยง่ั ยืน 4.จัดใหม้ กี าร MOU การดำ�เนินการด้าน 2. รวบรวมผลการปฏิบัติงานที่ดี ระดับชมุ ชน/ การจัดการขยะ ระหว่างโรงเรียนและ และเป็นเลิศ/การวิจัยดำ�เนินการ ระดบั เครอื ชมุ ชน ใหเ้ ปน็ โรงเรยี นปลอดขยะ คัดแยกขยะ 5.จดั ใหม้ ีการบรู ณาการ ดา้ นการจดั การ 3. ผลการประเมินคำ�รบั รองตวั ชว้ี ัด ขา่ ย ขยะ ในหลกั สตู รสาระแกนกลาง หลกั สตู ร ARS ตาม กลยุทธท่ี 1 ตัวช้ีวัดท่ี 13 เพ่ิมเตมิ กิจกรรมลดเวลาเรยี นเพ่ิมเวลารู้ 4.สรุปผลการนิเทศ ติดตาม และ ตงั้ แต่ระดับอนบุ าล – ชว่ งช้ันท4ี่ ประเมินผล โรงเรียนที่เข้าร่วม 6.เก็บรวบรวมข้อมูลก่อนเริ่มดำ�เนินการ โครงการ โดยใชเ้ ครอื ขา่ ยรว่ มนเิ ทศ จัดการขยะ และมีการเปรียบเทียบ จัด 5. ผลสำ�เร็จการประกวดโรงเรียน ทำ�ระบบสารสนเทศในการจัดการขยะ บ้าน ชุมชน ปลอดขยะ ตามแนว 6.ผลการขยายเครือขา่ ยทกุ ระดบั การดำ�เนินงานตามรูปแบบ ที่ สพท. กำ�หนด พร้อมรายงานให้ สพท. กศจ. เพือ่ จดั ส่ง ให้ สพฐ. 7.จดั ใหม้ คี า่ ย กจิ กรรมรณรงค์ 1A3Rs ให้ มีความร้ดู ้านการคัดแยกขยะและจัดการ ขยะตามหลักประชาสมั พนั ธ์ 8.สรปุ รายงานการดำ�เนนิ การจดั การขยะ ในโรงเรียน ระดบั ชุมชน 9.จัดการประกวดบ้านคัดแยกขยะหรือ ลดปริมาณขยะ 10. จัดเวทีแลกเปล่ียนระหว่างโรงเรียน และชุมชนด้านการจัดการขยะและแก้ ปญั หาขยะร่วมกัน 11. มีศูนย์ถ่ายทอดการเรียนรู้ด้านการ จัดการขยะท่ีย่ังยืนสำ�หรับโรงเรียนและ ชุมชน ระดับเครอื ข่าย 12.มบี คุ ลากรเครอื ขา่ ยทเ่ี กยี่ วขอ้ งกบั การ จัดการขยะในสถานศึกษา เช่น กศจ. ผู้นำ�ชุมชน ปราชญ์ชาวบ้าน มีส่วนร่วม ในการใหค้ วามรู้ และเปน็ แหล่งเรยี นรใู้ ห้ กบั นกั เรยี นและโรงเรยี น 13. มีเครือขา่ ยดา้ นการจัดการขยะ ทางอิเลก็ โทรนกิ เช่น face book ฯลฯ (ผนู้ ำ�เยาวชนลดขยะ) 17

การด�ำเนนิ งานโครงการดา้ นการสร้างวินัยด้านการจัดการขยะ โรงเรียนปลอดขยะ (Zero Waste) รปู แบบของโรงเรยี นปลอดขยะ Zero Waste Zero Waste คืออะไร แนวคิดส�ำหรับของเสียเหลือศูนย์หรือ Zero Waste เป็นปรัชญาที่ส่งเสริมการหมุนเวียน ทรัพยากรกลับมาใช้ใหม่เพื่อเป็นการใช้ทรัพยากรอย่างมีประสิทธิภาพสูงสุด และเป็นการลดปริมาณ ของเสยี ทเ่ี กดิ ขนึ้ ใหน้ อ้ ยทส่ี ดุ โดยใชห้ ลกั การของ 3 Rs (Reduce, Reuse, Recycle) รวมทงั้ การออกแบบ ผลิตภัณฑ์ให้สามารถน�ำกลับมาใช้ใหม่ได้เกือบท้ังหมด เพื่อเป็นการลดปริมาณของเสียที่ส่งไปก�ำจัด โดยวธิ กี ารฝังกลบ และเตาเผาทำ� ลายใหม้ ีปริมาณนอ้ ยที่สุด 18

ตวั อย่างรูปแบบของ 3 Rs Reduce Reuse Recycle อ่นื ๆ ลดการใช้ คอื จดุ เรม่ิ ตน้ ของการ การใชซ้ ํา้ คอื การนำ� ส่ิงของท่ีใช้ น�ำกลับมาใช้ใหม่ คือ การน�ำ Repair คือ การซ่อมแซม ก�ำจัดขยะให้เหลือน้อยท่ีสุด มาใช้ให้เกิดประโยชน์ท่ีคุ้มค่า ขยะบางประเภทเช่น แก้ว หรือแก้ไขโดยการนำ�สิ่งของ ไดแ้ ก่ ทีส่ ดุ ได้แก่ กระดาษ พลาสติก โลหะ เครื่องใช้ท่ีแตกหักเสียหาย 1. การปฏิเสธรับถุงพลาสติก 1.ใชก้ ระดาษ 2 สอง ใช้คุ้มกวา่ ห มุ น เ วี ย น ก ลั บ ไ ป เ ข ้ า สู ่ มาซอ่ มหรอื แกไ้ ขใหอ้ ยใู่ นสภาพ 2. การใช้ผ้าเช็ดหน้าแทน ใช้อีกคร้ังคือ ส่งไปท�ำอักษร ก ร ะ บ ว น ก า ร ผ ลิ ต ผ ่ า น ท่ีใชง้ านได้ กระดาษทชิ ชู เบลลใ์ หผ้ พู้ กิ ารทางสายตาใชค้ มุ้ กระบวนการแปรรปู เพอ่ื นำ� กลบั 3. ใชป้ ิน่ โต หรอื กลอ่ งขา้ วแทน ท่ีสุด ใช้ทุกท่ีท่ีมีที่ว่างจนไม่ มาใชป้ ระโยชนใ์ หม่ ซงึ่ ตน้ ทางที่ Reject คือ การหลีกเลี่ยง กล่องโฟม สามารถนำ� ไปใช้ได้ พร้อมส่งต่อ เป็นหัวใจของการน�ำเอาขยะไป ขยะพิษ หลีกเลี่ยงผลิตภัณฑ์ที่ 4. ทานอาหารทร่ี า้ นแทนการซอื้ การ Recycle รีไซเคิลคือ การคัดแยกขยะ เป็นอันตราย ไม่ควรน�ำภาชนะ กลบั บา้ น 2. ล้างช้อนพลาสติกเพ่ือน�ำ ตัวอย่างกิจกรรมที่ส่งเสริมให้ เปล่าที่เคยบรรจุสารเคมี 5. พกกระติกน�้ำแทนการซ้ือน้ กลบั มาใช้ใหม่ เกดิ การคดั แยกขยะ คอื ธนาคาร อันตรายมาใส่วัสดุอื่นโดย จากขวดพลาสตกิ 3. ล้างกล่องคุกก้ีใช้เป็นกล่อง ขยะ ตลาดนัดขยะรีไซเคิล เดด็ ขาด 6. น�ำกระติกไปให้แม่ค้าใส่ ใส่ของ ตลาดนัดสินค้ามือสอง ผ้าป่า เคร่ืองด่ืมแทนการรับแก้วแบบ 4. ซอ่ มรองเทา้ ทข่ี าด นำ� เสอ้ื ผา้ ขยะรีไซเคิล ขยะแลกไข่หรือ ใช้แล้วทง้ิ เกา่ ไปเย็บกระเปา๋ แลกของ 7. เลอื กซอ้ื สนิ คา้ ทมี่ บี รรจภุ ณั ฑ์ 5. ท�ำส่ิงประดิษฐ์จากของ 1. กระดาษใช้แล้วน�ำไปผลิต ท่เี ป็นมิตรกบั ส่งิ แวดล้อม เหลือใช้ เป็นกระดาษรไี ซเคลิ - เลือกร้านที่ใช้กล่องบรรจุ 6. น�ำขวดพลาสติกไปเป็น 2. กล่องนมน�ำไปผลิตเป็นแผ่น อาหารท่ีเป็นผลิตภัณฑ์จาก ภาชนะปลูกผัก กรนี บอร์ด ธรรมชาติ เช่น ชานอ้อย มัน 7. เลือกซื้อสินค้าท่ีสามารถใช้ 3. กระปอ๋ งอลมู เิ นยี ม นำ� ไปผลติ ส�ำปะหลัง ฯลฯ แทนร้านที่ใช้ ซ้�ำได้แทนสินค้าที่ใช้คร้ังเดียว ขาเทียม กลอ่ งโฟม เชน่ ถา่ นไฟฉายแบบชาร์ตไฟได้ 4. ขวดน้�ำพลาสติก น�ำไปผลิต - ไม่ซอ้ื สินคา้ เกนิ ความจ�ำเปน็ เป็นเส้นใยส�ำหรับท�ำเสื้อกัน หนาวหรอื พรหม 5. เหล็กน�ำไปผลิตเป็นวัสดุ ก่อสร้าง 19

เกณฑก์ ารพิจารณาตัดสินโครงการประกวดโรงเรียนปลอดขยะ (กรมสง่ เสริมคณุ ภาพสง่ิ แวดลอ้ ม) กระทรวงทรพั ยากรธรรมชาตแิ ละสิ่งแวดลอ้ ม สว่ นท่ี 1 นโยบาย การสนับสนนุ และแผนการดำ� เนนิ งาน 10 คะแนน ส่วนที่ 2 การส่งเสรมิ ความรู้ความเขา้ ใจและการสร้างวนิ ยั ในการจัดการขยะมลู ฝอย 20 คะแนน สว่ นท่ี 3 กระบวนการปลกู ฝงั และส่งเสรมิ การมีส่วนร่วมในการจดั การขยะมลู ฝอย 20 คะแนน ส่วนที่ 4 การดำ� เนินกจิ กรรมโรงเรียนปลอดขยะ โดยใชห้ ลัก 3Rs 50 คะแนน ส่วนท่ี 5 การประยกุ ตใ์ ชห้ ลกั ปรชั ญาเศรษฐกจิ พอเพียง การสง่ เสริมคุณภาพ สิ่งแวดลอ้ ม และการจัดการทรพั ยากรธรรมชาติและสิง่ แวดลอ้ มภายในโรงเรียน 10 คะแนน ส่วนที่ 6 ผลส�ำเรจ็ และความยง่ั ยนื ของโรงเรยี นปลอดขยะ 30 คะแนน รวม 140 คะแนน เกณฑ์การตัดสนิ ประเดน็ พิจารณาใหค้ ะแนน 1. นโยบาย การสนบั สนนุ และแผนการดำ�เนินงาน (10 คะแนน) นโยบายและการส่ือสารนโยบายของ 1. กำ�หนดนโยบายหรือวิสัยทัศน์ที่ร่วมหารือกับผู้มีส่วนได้ ผบู้ รหิ ารภายในโรงเรียน ส่วนเสีย ได้แก่ กรรมการสถานศึกษา ผู้ปกครอง ชุมชน กรรมการนักเรียนและหรือหน่วยงานที่เก่ียวข้อง เช่น (3 คะแนน) สำ�นักงานเขตพื้นที่การศึกษา องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น เปน็ ต้น 2.ผ้บู รหิ ารมกี ารสื่อสารนโยบายหรือวิสยั ทศั น์ไปยงั ผเู้ รียน และบุคลากรทั้งใน 3. กำ�หนดโครงสร้างการบริหารจัดการโรงเรียนปลอดขยะ ผู้รับผิดชอบโครงการ และบทบาทหน้าที่โดยใช้รูปแบบการ บริหารจดั การแบบมสี ่วนร่วม 1.2 การสนบั สนนุ ของผบู้ รหิ ารโรงเรยี น มกี ารสนบั สนุนด้านตา่ งๆ อยา่ งเปน็ รปู ธรรม (3 คะแนน) มีการประสานกับหน่วยงานหรือบุคลากรท่ีเก่ียวข้อง เพ่อื การสนบั สนุนโครงการจนประสบผลสำ�เรจ็ มกี ารตดิ ตามกำ�กบั ดแู ลการดำ�เนนิ งานใหเ้ ปน็ ไปตามนโยบาย ที่กำ�หนดไว้และความคืบหน้าของการดำ�เนินงานโรงเรียน ปลอดขยะ 20

1.3 แผนและวิธีการดำ�เนินงานของ มกี ารจดั ทำ�แผนการดำ�เนินงานเป็นลายลักษณอ์ กั ษร โรงเรียนปลอดขยะ รวมทั้งแผนการ ซงึ่ ประกอบดว้ ย สร้างวินัยและจิตสำ�นึกให้กับผู้เรียน - แผนงานหรอื โครงการท่ดี ำ�เนนิ การ และบคุ ลากรในโรงเรียน (4 คะแนน) - แผนการสร้างวินัยและจิตสำ�นึกให้กับผู้เรียนและบุคลากร ในโรงเรยี น 2. แผนงาน/โครงการ/กจิ กรรมดงั กลา่ ว ควรมกี ารระบุ - ข้ันตอนและกรอบเวลา - งบประมาณทตี่ ้องใช้ - ผรู้ ับผิดชอบและ/หรืคณะทำ�งาน - เป้าหมายทีช่ ดั เจน - ตวั ชวี้ ดั 2. การสง่ เสริมความรคู้ วามเขา้ ใจและการสรา้ งวนิ ยั ในการจัดการขยะมูลฝอย (20 คะแนน) 2.1 กระบวนการส่งเสริมและเผยแพร่ มกี ารเชญิ วทิ ยากรจากภายนอกมาใหค้ วามรแู้ กค่ รแู ละผเู้ รยี น ความรคู้ วามเข้าใจในและนอกโรงเรียน มีการให้ความรู้ทางเสียงตามสาย หรือจอมอนิเตอร์ภายใน (4 คะแนน) โรงเรยี น มีการใหค้ วามรหู้ นา้ เสาธง หรอื ในหอ้ งเรียน มกี ารจดั ทำ�ป้ายนเิ ทศ โปสเตอร์ แผ่นพับ หรอื สงิ่ พิมพ์อ่นื ๆ มกี ารจดั นทิ รรศการทเ่ี กย่ี วขอ้ งกบั การจดั การขยะมลู ฝอยและ ผลกระทบตา่ งๆ ภายในโรงเรียน 2.2 การพฒั นาคร/ู บคุ ลากรเพอ่ื นำ�ไปสู่ 1. มีวธิ ีการพัฒนาครแู ละบคุ ลากร ให้มคี วามรู้ความเขา้ ใจใน กระบวนการสง่ เสรมิ และสนบั สนนุ การ การดำ�เนินงานโรงเรียนปลอดขยะตามนโยบายของผู้บริหาร ดำ�เนนิ งานโรงเรียนปลอดขยะ ไดแ้ ก่ - การอบรมชีแ้ จง หรือ (3 คะแนน) - การศึกษาดงู าน 2. บคุ ลากรและครูทีไ่ ดร้ บั การพัฒนาไดแ้ กบ่ ุคคลดงั ต่อไปนี้ - ผบู้ รหิ าร - ครูผู้สอน - นกั การภารโรง - ผู้ประกอบการคา้ ในโรงเรยี น 3. มกี ารแลกเปลย่ี นเรยี นรรู้ ะหวา่ งกนั เพอื่ การปรบั ปรงุ แกไ้ ข และการพัฒนาท่ีย่ังยนื ของโรงเรยี น 21

2.3 กระบวนการสง่ เสรมิ การสร้างวินัย มกี ารจดั กระบวนการการเรยี นรเู้ กย่ี วกบั วนิ ยั และความรบั ผดิ ในการจัดการขยะมูลฝอยให้แก่ผู้เรียน ชอบตอ่ ตนเองและต่อสว่ นรวม และบุคลากรในโรงเรยี น มีการกำ�หนดกฎระเบียบหรือข้อตกลงหรือเง่ือนไขเก่ียวกับ การจัดการขยะมลู ฝอยในโรงเรียน (5 คะแนน) มีการกำ�หนดบทบาทความรับผิดชอบของผู้เกี่ยวข้องต่อ การจัดการขยะมูลฝอยในโรงเรียน มีการจัดกิจกรรม เพื่อส่งเสริมการสร้างวินัยการจัดการขยะ มลู ฝอยภายในโรงเรียน มกี ารนเิ ทศ ติดตาม และประเมินผล เพอ่ื ให้คำ�แนะนำ�ชว่ ยเหลือการดำ�เนินงานเพือ่ เสรมิ สร้างการ มวี นิ ัยต่อตนเองและสว่ นรวม 2.4 การบูรณาการหลักสูตรการเรียน โรงเรียนมีการสอดแทรกความรู้เร่ืองการจัดการขยะมูลฝอย การสอนและความเหมาะสมขององค์ ไว้ในสาระการเรียนรู้อย่างเหมาะสมและเกิดประโยชน์แก่ ความรู้ ผู้เรียนอย่างแท้จริง โรงเรียนมีการจัดทำ�หลักสูตรการจัดการขยะมูลฝอยภายใน (5 คะแนน) โรงเรียนปลอดขยะ หรอื หลักสตู รเพมิ่ เติมท่เี กีย่ วขอ้ ง การประเมนิ ผลการเรยี นรขู้ องผเู้ รยี นภายหลงั จากการบรู ณาการ เข้ากบั กลมุ่ สาระการเรยี นร/ู้ หลกั สตู รเพม่ิ เตมิ ความรเู้ รอ่ื งขยะมลู ฝอยมคี วามเหมาะสมกบั ผเู้ รยี นในแตล่ ะชว่ งชน้ั อยา่ งแท้จริง โรงเรียนมีการมอบหมายครูผู้รับผิดชอบในการสอนอย่าง ชัดเจน 2.5 จุดเรียนรู้หรือแหล่งเรียนรู้ใน มจี ุดหรือฐานการเรยี นรู้ในกิจกรรมโรงเรยี นปลอดขยะ โรงเรียน ทม่ี ีประสทิ ธิภาพ มีองค์ความรู้ที่เหมาะสมและสอดคล้องกับจุดเรียนรู้หรือ (3 คะแนน) แหลง่ เรยี นรู้ มีศักยภาพของผู้เรียนในการนำ�เสนอ/ถ่ายทอดเคร่ืองมือ/ แนวทาง/วิธีการนำ�เสนอกระบวนการถ่ายทอดศักยภาพของ ผนู้ ำ�เสนอการประยกุ ตใ์ ชภ้ มู ปิ ญั ญา ขนบธรรมเนยี มประเพณี วฒั นธรรมทอ้ งถน่ิ ในการนำ�เสนอ 22

3. กระบวนการปลูกฝงั และส่งเสรมิ การมีส่วนรว่ มในการจดั การขยะมลู ฝอย (20 คะแนน) 3.1 การปลูกฝังความรู้ความเข้าใจใน มีหน่วยการเรียนรู้เรื่องการมีส่วนร่วมในการจัดการขยะ กระบวนการการมีสวนร่วมให้กับ มูลฝอยหรือมีการเชิญวทิ ยากรมาใหค้ วามรู้ในเรื่องดังกลา่ ว นักเรยี นแลบุคลากรภายในโรงเรียน มกี ารจดั กิจกรรมส่งเสรมิ การมสี ่วนร่วม (6 คะแนน) มกี ารสร้างแรงจูงใจเพ่ือส่งเสรมิ การมีส่วนรว่ ม 3.2 การมีส่วนร่วมของนักเรียนและ จ�ำนวนนักเรียน บุคลากร และกลุ่มเป้าหมายที่เข้าร่วม บุคลากรภายในโรงเรียน เพื่อด�ำเนิน กิจกรรม งานโรงเรียนปลอดขยะ ระดบั การมสี ว่ นรว่ มของนกั เรยี น บคุ ลากร และกลมุ่ เปา้ หมาย (6 คะแนน) ในการเขา้ รว่ มกจิ กรรม ผู้เข้าร่วมมีการท�ำกจิ กรรมรว่ มกันอยา่ งสม่ำ� เสมอ มกี ารสรา้ งกลมุ่ หรอื มกี ารสง่ เสรมิ ใหม้ กี ารสบื ทอดการดำ� เนนิ งานโรงเรียนปลอดขยะ 3.3 การมีส่วนร่วมของบุคลากรและ มีบุคลากรและภาคส่วนต่างๆ ที่เข้าร่วมหรือสนับสนุนการ ภาคสว่ นตา่ งๆ ภายนอกโรงเรียน เพ่อื ด�ำเนนิ กิจกรรม เช่น ดำ� เนินงานโรงเรียนปลอดขยะ - คณะกรรมการสถานศกึ ษา - ผูป้ กครองหรอื แกนน�ำชุมชน (6 คะแนน) - หน่วยงานต่างๆ - บุคลากรภายนอกท่ีเข้ามาใช้ประโยชน์พ้ืนที่หรือด�ำเนิน กจิ กรรมในโรงเรยี น มีการร่วมคิด ร่วมวางแผน หรือร่วมสนับสนุนกิจกรรมกับ โรงเรยี น มกี ารเขา้ รว่ มทำ� กจิ กรรมกบั โรงเรยี นอยา่ งสมำ่� เสมอ 3.4 การประเมินผลการมีส่วนร่วม มีการประชมุ หารือระหวา่ งผู้เกี่ยวข้องตา่ งๆ ของนักเรยี นและผเู้ ก่ียวข้องต่างๆ เพอื่ มีแนวทางการส่งเสริม ปรบั ปรุง หรอื พัฒนาการมสี ่วนร่วมใน น�ำมาปรับปรุงและพัฒนาการด�ำเนิน การดำ� เนินงานโรงเรียนปลอดขยะ งานโรงเรยี นปลอดขยะ (2 คะแนน) 4. การดำ�เนินกจิ กรรมโรงเรยี นปลอดขยะปลอดขยะโดยใช้หลัก 3Rs (50 คะแนน) 4.1 กิจกรรมการลด การใช้ซำ้ � และ 1.มีกจิ กรรมการลดปริมาณขยะทีช่ ัดเจน คัดแยกนำ�กลบั มาใช้ประโยชน์ (3Rs) 2. มกี จิ กรรมการใชซ้ ำ�้ ในโรงเรียนท่ีมปี ระสิทธิภาพ 3. มีกิจกรรมการคัดแยกขยะมูลฝอยและการน�ำกลับมาใช้ (10 คะแนน) ประโยชนท์ ่ชี ดั เจน 23

4.2 กิจกรรมการจัดการขยะ 1. มีแผนการดำ�เนินโครงการด้านการจัดการขยะอินทรีย์ อินทรีย์อย่างมีประสิทธิภาพและเกิด ภายในโรงเรยี น ประโยชน์แก่โรงเรียน 2. มีการอบรมใหค้ วามรดู้ ้านการจัดการขยะอนิ ทรยี ์ 3. มีการศึกษาดูงานให้ความรู้ด้านการจัดการขยะอินทรีย์ (10 คะแนน) อย่างน้อย 1 ครั้ง 4. มีกิจกรรมการลดขยะอินทรีย์ เช่น การทานอาหารให้ หมดจาน การตกั อาหารแตพ่ อทาน เป็นต้น 5. มีกิจกรรมการแปรรูปหรือการนำ�ขยะอินทรีย์ไปใช้ ประโยชนใ์ นดา้ นต่างๆ ท่ีหลากหลาย เชน่ นำ�ไปเลยี้ งสตั ว์ นำ� ไปผลิตกา๊ ซชีวภาพ ทำ�นำ้ �หมักจุลินทรีย์ ทำ�ปุ๋ยหมักชวี ภาพ เลยี้ งไส้เดือน เป็นตน้ 4.3 กิจกรรมการจัดการขยะรีไซเคิล 1. มีแผนการด�ำเนินโครงการด้านการจัดการขยะรีไซเคิล อยา่ งมปี ระสทิ ธภิ าพและเกดิ ประโยชน์ ภายในโรงเรยี น แก่โรงเรียน 2. มกี ารอบรมใหค้ วามรู้ด้านการจัดการขยะรีไซเคลิ (10 คะแนน) 3. มีการศึกษาดูงานให้ความรู้ด้าน การจัดการขยะรีไซเคิล อย่างนอ้ ย 1 ครงั้ 4. มีกิจกรรมการลดขยะรีไซเคิล เช่น การใช้ภาชนะใช้ซ้�ำ เปน็ ตน้ 5. มีกิจกรรมการดำ� เนินการกบั ขยะรีไซเคลิ เชน่ ธนาคารขยะ รีไซเคิล ผ้าปา่ รไี ซเคลิ ตลาดนัดรไี ซเคลิ ขยะแลกไข่/สง่ิ ของ ร้านศูนย์บาท ตลาดนัดมือสอง สิ่งประดิษฐ์ที่สร้างรายได้ เป็นตน้ 4.4 กจิ กรรมการจดั การขยะทวั่ ไปอยา่ ง 1. มีการคดั แยกขยะทั่วไปอย่างชดั เจนเปน็ ระบบ มีประสิทธิภาพและเกิดประโยชน์แก่ 2. มกี จิ กรรมการลดขยะทว่ั ไป เชน่ การกำ� หนดมาตรการการ โรงเรียน (5 คะแนน) ห้ามน�ำขนมขบเค้ียวมาจ�ำหน่าย การห้ามน�ำโฟมและถุง พลาสตกิ เขา้ มาในโรงเรียน เปน็ ตน้ 3. มีการน�ำไปใช้ประโยชน์และ/หรือการรวบรวมส่งมอบไป ก�ำจดั เช่น การทำ� สงิ่ ประดษิ ฐ์ การเพาะต้นกลา้ เป็นต้น 4.5 กิจกรรมการจัดการขยะอันตราย มกี ารใหค้ วามรเู้ กยี่ วกบั อันตรายของขยะอันตราย วิธีการจัด อย่างมีประสิทธิภาพและไม่ก่อให้เกิด เกบ็ ท่ีถกู ต้อง อันตรายแก่ผู้เรียนและบุคลากรของ มกี ิจกรรมการลดขยะอันตรายท่ีชดั เจน เชน่ การปรบั เปลยี่ น โรงเรยี น การใชอ้ ุปกรณไ์ ฟฟา้ ทม่ี อี ายกุ ารใช้งานนานขึน้ เป็นต้น (5 คะแนน) มกี ารคดั แยกขยะอนั ตรายและรวบรวมสง่ มอบไปกำ� จดั อยา่ ง ชัดเจนเป็นระบบ

4.6 ระบบเอกสารและข้อมูล การ มีการบันทึกข้อมูลปริมาณขยะแต่ละประเภทก่อน-หลังการ วิเคราะห์ การแสดงผลข้อมูล และการ ด�ำเนนิ งาน ติดตามประเมนิ ผล มีการวเิ คราะห์เพอื่ นำ� ไปส่กู ารปรับปรุงแกไ้ ขการด�ำเนนิ งาน (10 คะแนน) มกี ารตดิ ตามประเมนิ ผลกจิ กรรมตา่ งๆ ทไ่ี ดด้ ำ� เนนิ การไปแลว้ มีระบบฐานข้อมูลและการประมวลผลข้อมูลปริมาณขยะ แต่ละประเภท เชน่ ในรูปของ chart ตารางข้อมลู ขอ้ มลู ราย เดอื น/รายปี เปน็ ต้น มีการเผยแพร่และแสดงผลในรูปแบบต่างๆ เช่น การจัด นิทรรศการ แผ่นพับ ส่ือส่ิงพิมพ์ เป็นต้น ทั้งภายในและ ภายนอกโรงเรียน 5. การประยกุ ตใ์ ชห้ ลกั ปรชั ญาเศรษฐกจิ พอเพยี ง การสง่ เสรมิ คณุ ภาพสง่ิ แวดลอ้ ม และการจดั การ ทรพั ยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมภายในโรงเรียน (10 คะแนน) 5.1 การจัดการขยะมูลฝอยโดยการ ความพอประมาณ เช่น ผู้เรียนมีความรู้ความเข้าใจเรื่องการ ประยุกต์ใช้หลักปรัชญาเศรษฐกิจพอ บรโิ ภคท่ีพอประมาณ ลด ละ เลกิ การบรโิ ภคท่เี กนิ พอดีเหลอื เพียง เปน็ ขยะ เป็นต้น ความมเี หตผุ ล เชน่ ผเู้ รยี นรจู้ กั การเลอื กใชแ้ ละซอ้ื สนิ คา้ ทเ่ี ปน็ (5 คะแนน) มิตรกับสิ่งแวดล้อม ผลิตภัณฑ์ที่มีบรรจุภัณฑ์ที่ย่อยสลายได้ หรือมวี สั ดทุ ่สี ามารถนำ�ไปใช้ซ้ำ�หรอื รไี ซเคิลได้ เปน็ ต้น ภูมิคุ้มกัน เช่น การสอนให้ผู้เรียนใช้จ่ายอย่างประหยัด มี การบริโภคสินค้าอุปโภคบริโภคท่ีเป็นมิตรกับส่ิงแวดล้อม เพ่ือช่วยลดปริมาณก๊าซเรือนกระจกและการประหยัด ทรัพยากรธรรมชาติ เป็นต้น เงอ่ื นไขความรู้ เชน่ ผู้เรียนมีความรูค้ วามเข้าใจในเร่อื งตา่ งๆ ทเ่ี กย่ี วขอ้ งรอบดา้ น จนสามารถทำ�ใหก้ จิ กรรมโรงเรยี นปลอด ขยะบรรลุผลสำ�เรจ็ 5.เง่ือนไขคุณธรรม เช่น ผู้เรียนได้รับการส่งเสริมให้มีความ มุ่งมั่นในการทำ�กิจกรรมโรงเรียนปลอดขยะให้ประสบความ สำ�เรจ็ เปน็ ตน้ 25

5.2 การส่งเสริมและรักษาคุณภาพ 1. โรงเรียนมีกิจกรรมอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติและ ส่ิงแวดล้อม การจัดการทรัพยากร สิง่ แวดลอ้ มภายในโรงเรียนปลอดขยะอยา่ งเปน็ รปู ธรรม ธรรมชาติและส่งิ แวดล้อมในโรงเรียน - การประหยัดพลงั งาน เชน่ การปดิ ไฟ ปิดเครื่องปรับอากาศ ทไ่ี มใ่ ชแ้ ลว้ เปน็ ต้น (5 คะแนน) - การจัดการนำ้ � ได้แก่ การไม่เปดิ นำ้ �ทง้ิ ไว้ การตรวจตราวสั ดุ อปุ กรณไ์ ม่ให้ชำ�รุด - การจัดการดิน ไดแ้ ก่ การนำ�ขยะอินทรีย์มาแปรรูปเปน็ สาร ปรับสภาพดิน 2. กจิ กรรมอนรุ ักษท์ รัพยากร ธรรมชาตแิ ละสิ่งแวดล้อม ได้ รับส่งเสริมหรือดำ�เนินการควบคู่ไปกับกิจกรรมการจัดการ ขยะในโรงเรยี น - การบำ�บดั นำ้ �เสีย เช่น การติดตัง้ ถังดกั ไขมัน เป็นต้น 3. กจิ กรรมการเพมิ่ พน้ื ท่สี เี ขียวภายในโรงเรยี น 4. การสง่ เสรมิ ใหผ้ เู้ รยี นทมี่ บี า้ นพกั อาศยั ใกลเ้ คยี งกนั เดนิ ทาง มาพร้อมกนั (Car Pool) 5. การจดั บรเิ วณทจ่ี อดรถของผเู้ รยี น บคุ ลากร และผปู้ กครอง ไมใ่ หเ้ กดิ มลภาวะทางอากาศและเสียงแก่ผู้เรียน 6. โรงเรยี นมภี มู ทิ ศั นท์ ส่ี วยงาม รม่ รน่ื สะอาด เปน็ ระเบยี บ เรยี บร้อย 6. ผลสำ�เร็จและความยงั่ ยืนของโรงเรยี นปลอดขยะ (30 คะแนน) 6.1 ผลสำ�เรจ็ การดำ�เนินกจิ กรรม ระดับความรคู้ วามเข้าใจของผเู้ รียนและบุคลากรในโรงเรยี น พฤตกิ รรมของผ้เู รยี นและบุคลากรในโรงเรียน (15 คะแนน) มีปริมาณขยะมูลฝอยที่ลดลงอันเนื่องมาจากผู้เรียนและ บุคลากรต่างตระหนักถึงความสำ�คัญของการลดปริมาณขยะ ทเ่ี กดิ ขึ้นในโรงเรยี น มศี ักยภาพการเปน็ แหลง่ เรยี นรู้ 6.2 ความย่ังยืนในการดำ�เนินงาน 1. ความย่ังยืนของระบบการจัดการขยะมูลฝอยภายใน โรงเรียน (15 คะแนน) 2.เกิดเครือข่ายโรงเรียน/ชุมชน ท่ีมีกิจกรรมด้านการจัดการ ขยะมูลฝอย 3. มีการพัฒนา ปรับเปลี่ยน แก้ไข โครงการ/กิจกรรม ให้ เหมาะสมกับสถานศึกษา วิถีชีวิตประจำ�วัน วัฒนธรรมท้อง ถ่นิ และบรบิ ทพ้ืนที่ 26

ใบกจิ กรรมที่ 1 ใบกิจกรรมถอดบทเรียนจากการชมนิทรรศการ (เวลา ๑๙.๐๐ น. – ๒๑.๐๐ น.)การประชมุ โครงการประชุมเชงิ ปฏิบัติการขบั เคลือ่ นนโยบายการ จัดการขยะในสถานศกึ ษา สู่การปฏบิ ัตทิ ่ยี ง่ั ยืน “โรงเรยี นปลอดขยะ” ในระดบั ภูมภิ าค ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- ค�ำชี้แจง ๑. กจิ กรรมนันทนาการ แบง่ กลุ่มผเู้ ขา้ อบรมเป็น รองผอู้ �ำนวยการ,ศึกษานิเทศก์ ,นักวิชาการ ศกึ ษา,ผบู้ ริหารสถานศกึ ษา ๒. ให้แตล่ ะกลุ่มแบง่ กลุ่มยอ่ ยตามจ�ำนวนที่เหมาะสม เฉลีย่ กลมุ่ ละ 4-5 คน แลว้ ใหแ้ ต่ละกลมุ่ ถอดบทเรียน โดยนำ� ความรทู้ ไ่ี ดจ้ ากการชมนทิ รรศการมาเขยี นเป็น แผนผงั ความ คิด (My map) ตามหวั ขอ้ (เวลา ๓๐ นาท)ี - รอง.ผอ.สพป./สพม. เรือ่ ง แนวทางด�ำเนินงาน การขบั เคลอ่ื นนโยบายการจดั การขยะ สู่การปฏิบัติทีย่ ัง่ ยืน ระดับเขตพน้ื ทกี่ ารศกึ ษา - ศกึ ษานิเทศก์ ,นักวชิ าการศึกษา เร่ือง การนิเทศ กำ� กบั ตดิ ตาม สง่ เสรมิ สนับสนุน การ ขบั เคลื่อนนโยบายการจัดการขยะสู่การปฏิบัตทิ ย่ี งั่ ยืน - ผบู้ ริหารสถานศึกษา เรือ่ ง การบรหิ ารการจัดการขยะ สู่ การปฏิบตั ขิ องผู้เรยี น และสรา้ งเครือข่ายชุมชน ๓. ให้คดั เลือกกลุ่มยอ่ ย เพ่อื น�ำเสนอ กลุ่มละ ๕ นาที จำ� นวน ๓ กลุม่ (ตามความเหมาะสม) ๔. กิจกรรมนันทนาการ แบ่งกลุ่มตามเขตพ้ืนที่การศึกษา ประกอบด้วย รอง ผอ.สพป./ สพม,ศกึ ษานิเทศก์ ,นกั วิชาการ, ผูบ้ ริหารสถานศกึ ษา จ�ำนวน ๖ ทา่ น หรอื รวมกลุ่มจงั หวดั กลมุ่ ละไม่ เกิน ๖ ท่าน ทำ� ใบงานท่ี ๑ ---------------------------------------------------------------------------- 27

ใบงานท่ี ๑ คำ� ชีแ้ จง ให้กลมุ่ ระดมความคดิ วางแผน รา่ ง ขบั เคลื่อนนโยบายการจดั การขยะในสถานศึกษา สกู่ ารปฏิบตั ิท่ยี ่งั ยืน ปีงบประมาณ ๒๕๖๑ ชื่อโครงการ : .......................................................................................................................................... ............................................................................................................................................ ๑. วตั ถุประสงค/์ ภาพความส�ำเร็จ ๑.๑ ........................................................................................................................................... ........................................................................................................................................... ๑.๒ ............................................................................................................................................ ............................................................................................................................................ ๑.๓ ............................................................................................................................................ ............................................................................................................................................ ๒. เปา้ หมาย ๒.๑ เชงิ ปริมาณ ๑) ................................................................................................................................. ............................................................................................................................................ ๒) ................................................................................................................................. ............................................................................................................................................ ๓) ................................................................................................................................. ............................................................................................................................................ ๒.๒ เชงิ คุณภาพ ๑) ................................................................................................................................. ............................................................................................................................................ ๒) ................................................................................................................................. ............................................................................................................................................ ๓) ................................................................................................................................. ............................................................................................................................................ 28

๓. กจิ กรรมส�ำคญั รองผู้อำ�นวยการ สพป./สพม. จะดำ�เนนิ การ ……………………………………………………....................................…………………………………. ……………………………………………………........................……………………………………………. ……………………………………………………....................................…………………………………. ……………………………………………………....................................…………………………………. ศกึ ษานเิ ทศก์ นกั วชิ าการ จะดำ�เนนิ การ ……………………………………………………....................................…………………………………. การวางแผน ……………………………………………………........................……………………………………………. (P) ……………………………………………………....................................…………………………………. ……………………………………………………....................................…………………………………. ผบู้ รหิ ารสถานศกึ ษา จะดำ�เนนิ การ ……………………………………………………....................................…………………………………. ……………………………………………………........................……………………………………………. ……………………………………………………....................................…………………………………. ……………………………………………………....................................…………………………………. รองผู้อำ�นวยการ สพป./สพม. จะดำ�เนิน ……………………………………………………....................................…………………………………. ……………………………………………………........................……………………………………………. ……………………………………………………....................................…………………………………. ……………………………………………………....................................…………………………………. ศึกษานเิ ทศก์ นกั วิชาการ จะดำ�เนนิ การ ……………………………………………………....................................…………………………………. ……………………………………………………........................……………………………………………. การปฏิบตั ิ ……………………………………………………....................................…………………………………. (D) ……………………………………………………....................................…………………………………. ผ้บู ริหารสถานศึกษา จะดำ�เนนิ การ ……………………………………………………....................................…………………………………. ……………………………………………………........................……………………………………………. ……………………………………………………....................................…………………………………. ……………………………………………………....................................…………………………………. 29

รองผ้อู ำ�นวยการ สพป./สพม. จะดำ�เนนิ การ ……………………………………………………....................................…………………………………. ……………………………………………………........................……………………………………………. ……………………………………………………....................................…………………………………. ……………………………………………………....................................…………………………………. การตรวจ ศึกษานิเทศก์ นกั วชิ าการ จะดำ�เนนิ การ สอบ ……………………………………………………....................................…………………………………. (C) ……………………………………………………........................……………………………………………. ……………………………………………………....................................…………………………………. ……………………………………………………....................................…………………………………. ผบู้ ริหารสถานศึกษา จะดำ�เนินการ ……………………………………………………....................................…………………………………. ……………………………………………………........................……………………………………………. ……………………………………………………....................................…………………………………. ……………………………………………………....................................…………………………………. รองผูอ้ ำ�นวยการ สพป./สพม. จะดำ�เนินการ ……………………………………………………....................................…………………………………. ……………………………………………………........................……………………………………………. ……………………………………………………....................................…………………………………. ……………………………………………………....................................…………………………………. ศึกษานิเทศก์ นกั วิชาการ จะดำ�เนนิ การ ……………………………………………………....................................…………………………………. การปรบั ปรงุ ……………………………………………………........................……………………………………………. สะท้อนผล ……………………………………………………....................................…………………………………. (A) ……………………………………………………....................................…………………………………. ผบู้ รหิ ารสถานศกึ ษา จะดำ�เนินการ ……………………………………………………....................................…………………………………. ……………………………………………………........................……………………………………………. ……………………………………………………....................................…………………………………. ……………………………………………………....................................…………………………………. ๔. ระยะเวลาในการด�ำเนนิ การ ............................................................................................................................................ ............................................................................................................................................ 30

ใบงานที่ 1.1 บนั ทกึ การชมนิทรรศการ การประชุมโครงการประชุมปฏิบตั กิ ารขบั เคลื่อนนโยบายการจดั การขยะในสถานศกึ ษา สู่การปฏบิ ตั ทิ ย่ี ง่ั ยนื “โรงเรยี นปลอดขยะสัญจร” ในระดบั ภมู ิภาค จดุ ที่ ........... ระหวา่ งวนั ท่ี .................. เดอื น กนั ยายน ๒๕๖๐ ณ ................................................. ชอื่ -สกุล .................................................................... สงั กัด ......................................................... ๑. โรงเรียนท่ีมคี วามโดดเดน่ การบรหิ ารจดั การขยะด้วยหลัก 3Rs ชอื่ โรงเรยี น : ............................................................................................................................ อำ� เภอ.............................................. จงั หวดั ............................................................................... สงั กัด ส�ำนกั งานเขตพื้นท่กี ารศกึ ษา ........................................................................................... ขอ้ คน้ พบ วธิ ีปฏบิ ตั ิที่ดี / นวัตกรรม / ต้นแบบ .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... ๒. โรงเรียนทมี่ คี วามโดดเดน่ ศาสตร์พระราชา สู่การปฏบิ ัติ การบริหารจดั การขยะ ในโรงเรียน ชื่อโรงเรยี น : ............................................................................................................................ อำ� เภอ.............................................. จงั หวดั ............................................................................... สงั กัด สำ� นกั งานเขตพ้นื ทกี่ ารศึกษา ........................................................................................... ข้อคน้ พบ วธิ ีปฏบิ ตั ทิ ด่ี ี / นวัตกรรม / ตน้ แบบ .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... 31

๓. โรงเรยี นที่มคี วามโดดเดน่ ในการน�ำขยะไปใช้ประโยชน์ดา้ นพลงั งาน ชื่อโรงเรียน : ............................................................................................................................ อำ� เภอ.............................................. จงั หวดั ............................................................................... สังกดั สำ� นักงานเขตพืน้ ทก่ี ารศกึ ษา ........................................................................................... ข้อค้นพบ วธิ ีปฏบิ ตั ิที่ดี / นวัตกรรม / ต้นแบบ .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... ๔. โรงเรียนที่มีความโดดเดน่ การสร้างเครอื ข่ายโรงเรยี นปลอดขยะ ชอ่ื โรงเรยี น : ............................................................................................................................ อำ� เภอ.............................................. จงั หวดั ............................................................................... สงั กัด สำ� นกั งานเขตพน้ื ที่การศกึ ษา ........................................................................................... ข้อค้นพบ วิธีปฏิบัติที่ดี / นวัตกรรม / ตน้ แบบ .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... ๕. โรงเรยี นท่ีมคี วามโดดเดน่ มผี ลส�ำเรจ็ และความยง่ั ยนื ตอ่ ยอดโรงเรยี นปลอดขยะ ชื่อโรงเรียน : ............................................................................................................................ อำ� เภอ.............................................. จงั หวดั ............................................................................... สงั กดั ส�ำนกั งานเขตพื้นทีก่ ารศึกษา ........................................................................................... ข้อคน้ พบ วธิ ีปฏิบตั ทิ ี่ดี / นวตั กรรม / ต้นแบบ .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... 32

๖. โรงเรยี นทม่ี คี วามโดดเด่น การบริหารจดั การขยะในโรงเรยี นทงั้ ระบบตามมาตรฐานสิง่ แวดลอ้ ม ( EESD OBEC School) ช่ือโรงเรียน : ............................................................................................................................ อำ� เภอ.............................................. จงั หวดั ............................................................................... สงั กัด ส�ำนักงานเขตพืน้ ที่การศกึ ษา ........................................................................................... ขอ้ ค้นพบ วิธปี ฏบิ ตั ทิ ่ดี ี / นวตั กรรม / ต้นแบบ .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... ๗. โรงเรียนทม่ี คี วามโดดเด่น การประยุกตใ์ ช้ แหลง่ เรียนรู้ สูก่ ารบรหิ ารจดั การขยะ ช่อื โรงเรยี น : ............................................................................................................................ อำ� เภอ.............................................. จงั หวดั ............................................................................... สงั กัด ส�ำนกั งานเขตพืน้ ท่กี ารศึกษา ........................................................................................... ขอ้ ค้นพบ วิธีปฏบิ ตั ิที่ดี / นวตั กรรม / ตน้ แบบ .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... ๘. โรงเรียนที่มีความโดดเด่น ด้านนวตั กรรม สร้างสรรค์สง่ิ ประดษิ ฐ์ จากขยะ ช่อื โรงเรยี น : ............................................................................................................................ อำ� เภอ.............................................. จงั หวดั ............................................................................... สังกัด สำ� นักงานเขตพน้ื ทก่ี ารศกึ ษา ........................................................................................... ข้อคน้ พบ วธิ ปี ฏิบัตทิ ด่ี ี / นวตั กรรม / ต้นแบบ .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... 33

ขอ้ ค้นพบอน่ื ๆ .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... *หมายเหตุ ขอ้ มูลชดุ น้ี จะตอ้ งใช้ ในการถอดบทเรยี น ในภาคกลางคืน 34

ใบกิจกรรมท่ี 2 บนั ทกึ การศกึ ษาดูงาน การประชุมโครงการประชุมปฏบิ ัตกิ ารขับเคลอ่ื นนโยบายการจัดการขยะในสถานศึกษา สกู่ ารปฏิบัตทิ ี่ยัง่ ยืน “โรงเรียนปลอดขยะสญั จร” ในระดบั ภูมิภาค จดุ ท่ี ........... ระหว่างวนั ที่ .................. เดือน กนั ยายน ๒๕๖๐ ณ ................................................... ชอื่ -สกลุ ..................................................................... สงั กดั .................................................................. สถานทศี่ ึกษาดงู าน ................................................................................................................................. ๑. สถานการณ์ดา้ นการจัดขยะมลู ฝอย ของสถานที่ ศกึ ษาดูงาน .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... ๒. นโยบายการบรหิ ารจัดการขยะมูลฝอย ของสถานที่ ศึกษาดูงาน .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... 35

๓. แนวทางการจดั การขยะมูลฝอยอย่างครบวงจร ของสถานท่ี ศกึ ษาดงู าน .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... ๔. การคัดแยก เกบ็ รวบรวมและขนส่งขยะมลู ฝอย ของสถานที่ ศึกษาดูงาน .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... ๕. การลดและการใชป้ ระโยชน์ขยะมูลฝอย ของสถานท่ี ศกึ ษาดูงาน (3Rs) .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... 36

๖. เทคโนโลยี/กระบวนการ/นวัตกรรม/วธิ ปี ฏบิ ตั ทิ ่ดี ี การกำ� จดั ขยะมูลฝอย ของสถานท่ี ศึกษาดู งาน .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... ๗. การประยกุ ต์ใช้ / การเผยแพร่ผลงาน /ภาพความสำ� เร็จ .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... ข้อค้นพบอนื่ ๆ .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... *หมายเหตุ ขอ้ มลู ชุดน้ี จะต้องใช้ ในการสรปุ รายงานส่ง สพฐ. 37

ใบกจิ กรรมท่ี 3 บทสรุปและรายงานผล สรุปผลการประเมนิ แนวทางการเขียนรายงาน สรปุ ผลการประชุมโครงการการประชุมปฏิบตั ิการ การขบั เคลื่อนนโยบายการจัดการการขยะในสถานศกึ ษาสูก่ ารปฏิบัตกิ ารท่ียงั่ ยนื “โรงเรยี นปลอดขยะสญั จร” ปีงบประมาณ ๒๕๖๐ -------------------------------------------------------------------------------------------------------- ประเด็น ในการเขยี นรายงาน ส่ง สพฐ. (ไมเ่ กนิ ๕ หน้ากระดาษ A4) ประเด็นท่ี ๑ การขบั เคลอ่ื น นโยบาย ๑) นโยบายการจัดการขยะ ของ สพฐ. สู่โรงเรยี นปลอดขยะ จากท่ีประชมุ ๒) แนวปฏบิ ตั เิ ชงิ นโยบายการสร้างจิตสำ� นกึ ในการจัดการขยะโรงเรยี นทง้ั ระบบ จากที่ประชมุ ๓) แนวทางการด�ำเนินงานโรงเรยี น 3 Rs ส่โู รงเรยี นปลอดขยะ จากทปี่ ระชุม ๔) อ่นื ๆ ประเดน็ ที่ ๒ การชมนิทรรศการ ขอ้ คน้ พบจากการร่วมชมนทิ รรศการ ๓ โรงเรียน ตวั อยา่ งเช่น ช่อื โรงเรยี น : ....................................................................................................................................... อำ� เภอ...................................................... จังหวดั ..................................................................... สังกดั สำ� นกั งานเขตพ้นื ทีก่ ารศึกษา .......................................................................................... ขอ้ คน้ พบ วธิ ปี ฏบิ ตั ทิ ด่ี ี / นวตั กรรม / ตน้ แบบ ในเรอ่ื ง...................................................................... .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... 38

ประเดน็ ท่ี ๓ ศกึ ษาดูงาน ระบบการบริหารจดั การขยะ ๑) สถานการณด์ ้านการจัดขยะมูลฝอย ของสถานที่ ศกึ ษาดงู าน ๒) นโยบายการบรหิ ารจดั การขยะมูลฝอย ของสถานท่ี ศกึ ษาดูงาน ๓) แนวทางการจดั การขยะมลู ฝอยอย่างครบวงจร ของสถานท่ี ศึกษาดงู าน ๔) การคดั แยก เกบ็ รวบรวมและขนสง่ ขยะมูลฝอย ของสถานท่ี ศึกษาดูงาน ๕) การลดและการใชป้ ระโยชน์ขยะมูลฝอย ของสถานที่ ศึกษาดูงาน (3Rs) ๖. เทคโนโลยี/กระบวนการ/นวตั กรรม/วิธีปฏบิ ตั ิที่ดี การกำ� จดั ขยะมลู ฝอย ของสถานท่ี ศกึ ษา ดูงาน ประเดน็ ที่ ๔ แผนงาน/โครงการ การขบั เคล่อื นนโยบายการจดั การขยะในสถานศกึ ษา สู่การปฏิบัติทยี่ งั่ ยนื ปงี บประมาณ ๒๕๖๑ (น�ำใบงานที่ ๑ ภาคกลางคืนมาสรปุ ) ประเด็นท่ี ๕ การเผยแพร่ วธิ ปี ฏิบัติท่ีดี โรงเรียนในสงั กดั ใหโ้ รงเรยี น ล�ำดบั ๑-๓ น�ำ คลปิ วดี โี อ ของโรงเรียน อัพโหลดวดี โี อลง Youtube ต้ังช่อื วดี โี อ OBEC Zero Waste School ต่อด้วยช่ือโรงเรยี น และตั้งคา่ วดี ีโอ youtube เป็นสาธารณะ พร้อม แจง้ ลิงค์ (Link) วดี โี อ มาในประเดน็ นี ้ ตวั อยา่ งเช่น โรงเรียนสอนดวี ทิ ยา ลิงค์ (Link) วีดีโอ คือ ........................................................ สรปุ รายงานตามแบบฟอรม์ ส่ง สพฐ. ภายใน ๑๕ ตลุ าคม ๒๕๖๐ สง่ เปน็ ไฟล์ Word มาท ี่ [email protected] หรอื Chaiseema๒๙@gmail.com ผูต้ ดิ ต่อประสานงาน สำ� นกั พัฒนานวัตกรรมการศึกษา โทรศพั ท์ ๐๒-๒๘๘๕๘๙๕ ๑. นางสุดาพร หลวงนิหาร โทรศพั ท์ ๐๙๔-๑๘๓๓๒๙๗ E-mail : [email protected] ๒. นางสาวนภิ าพร ไชยสมี า โทรศัพท์ ๐๙๖-๓๐๒๒๖๘๒ E-mail : [email protected] 39

แนวทางการเขยี นรายงาน สรปุ ผลการประชุมโครงการการประชมุ ปฏบิ ตั ิการ การขับเคลือ่ นนโยบายการจดั การการขยะในสถานศึกษาสู่การปฏบิ ัตกิ ารทย่ี ั่งยนื “โรงเรียนปลอดขยะสัญจร” ปีงบประมาณ ๒๕๖๐ ( สำ� หรับ เขตเจ้าภาพ ) -------------------------------------------------------------------------------------------------------- โครงสรา้ งเอกสาร ในการเขียนรายงาน ส่ง สพฐ. (ไมเ่ กิน ๕๐ หนา้ กระดาษ A4) 1. ปกนอก/ปกหลัง 4. คำ� น�ำ 2. ปกใน 5. สารบญั 3. บทสรปุ ส�ำหรบั ผู้บรหิ าร 6. เนือ้ หา ตอนท่ี ๑ ความเปน็ มา/หลักการและเหตผุ ล ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ตอนที่ ๒ การดำ� เนนิ การ/กระบวนการ ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ตอนที่ ๓ สรุปผลการดำ� เนินงาน ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... 7. ภาคผนวก - ค�ำสัง่ ระดับเขตพื้นท ่ี - เอกสารทง้ั หมด - รายชื่อ ผู้เข้าอบรม - ลงิ ค์ ฐานข้อมลู - ภาพถ่าย สรุปรายงาน เป็นเล่ม ๑ เลม่ พร้อม แผ่น CD บันทกึ ข้อมูล ส่ง สพฐ. ภายใน ๑๕ ตลุ าคม ๒๕๖๐ มาท ่ี [email protected] หรือ [email protected] ผู้ติดตอ่ ประสานงาน ส�ำนกั พัฒนานวตั กรรมการศกึ ษา โทรศพั ท์ ๐๒-๒๘๘๕๘๙๕ ๑. นางสดุ าพร หลวงนิหาร โทรศพั ท์ ๐๙๔-๑๘๓๓๒๙๗ E-mail : [email protected] ๒. นางสาวนภิ าพร ไชยสีมา โทรศพั ท์ ๐๙๖-๓๐๒๒๖๘๒ E-mail : [email protected] 40



สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน (สพฐ.) กระทรวงศึกษาธิการ อาคารสพฐ. ๓ ชั้น ๓-๗ กระทรวงศึกษาธิการ เลขที่ ๓๑๙ วังจันทรเกษม ถนนราชดำเนินนอก เขตดุสิต กรุงเทพมหานคร ๑๐๓๐๐ เบอรโทรศัพท ๐ ๒๒๘๘ ๕๕๑๑-๕ 42