สายใยจันท์ V.40

สายใยจนั ท์สารสงั ฆมณฑล แฟจกรี เพลฤม่ ษทภ่ี า4ค0ม - สงิ หาคม 2 0 2 3 ปที ่ี 34

สายใยจันท์สารสังฆมณฑล สCาonรteบnัญts เจ้าของ 4 สารพระสงั ฆราช สงั ฆมณฑลจนั ทบุรี พระสังฆราชซลิ วีโอ สิรพิ งษ์ จรสั ศรี ผรู้ บั ผดิ ชอบ แผนกสอื่ มวลชน สงั ฆมณฑลจันทบรุ ี 6 แผนกครสิ ตศาสนธรรม ท่ปี รึกษา การประชุมเซอร์ร่าสากล ครั้งที่ 80 พระสังฆราชซลิ วีโอ สิริพงษ์ จรัสศรี พระสังฆราชกิตตคิ ุณลอเรนซ์ เทยี นชยั สมานจติ 10 ฝา่ ยการศกึ ษา บรรณาธิการบริหาร สมั มนา ผบู้ รหิ าร ผชู้ ่วยผูบ้ ริหาร คุณพอ่ นพุ ันธุ์ ทัศมาลี โรงเรยี นคาทอลิกสังกดั สังฆมณฑลจันทบรุ ี ประจำ�ปกี ารศึกษา 2565 กองบรรณาธกิ าร สุรชยั รธุ ริ กนก | ศภุ ชยั พรมสาร | พรี ภรณ์ ศรีโชค 12 กฎหมายพระศาสนจักร ศลิ ปกรรม พระสงั ฆราช (Episcopus) สรุ ชัย รธุ ิรกนก 14 แผนกพธิ ีกรรม บทความประจ�ำ คุณพอ่ เอกภพ ผลมูล คุณพ่อนนั ทพล สขุ ส�ำราญ ผอู้ ่านพระคัมภรี ์ คุณพอ่ ประธาน ตันเจรญิ คณุ พอ่ ภูวนารถ แนน่ หนา คุณพอ่ อังคาร เจรญิ สตั ยส์ ิริ คณุ พอ่ อภชิ ติ ชนิ วงค์ 16 แผนกครอบครัว เป้าหมาย ไม้กางเขนในพธิ ีสมรสและการภาวนาในครอบครัว ครอบครัวครสิ ตชนในเขตสงั ฆมณฑลจนั ทบรุ ี 20 ฝ่ายสงั คม วัตถุประสงค์ ประชาสมั พนั ธข์ า่ วสาร กจิ กรรม และความเคลอ่ื นไหวตา่ ง ๆ การส่งเสริมและพฒั นาคุณภาพชีวิต ผู้สงู อายุคาทอลกิ สังฆมณฑลจันทบุรี ให้ความรู้เกี่ยวกับชวี ิตคริสตชนในมิติตา่ ง ๆ เป็นส่อื สร้างสรรคใ์ นครอบครัวครสิ ตชน 24 แผนกเยาวชน ส�ำนักงาน ประมวลภาพ 21/3 ม.1 ต.สรุ ศักดิ์ อ.ศรรี าชา จ.ชลบรุ ี 20110 งานชุมนุมเยาวชนโลก คร้งั ท่ี 16 โทรศพั ท์: 08-9245-2611 E-mail: [email protected] Website: www.chandiocese.org Facebook: ส่อื มวลชนคาทอลิก สงั ฆมณฑลจันทบุรี 2

บ รEรdiณtor’าs ธtaกิ lk า ร โอกาสฉลองครบรอบ 50 ปี สถาบนั แสงธรรม (สามเณราลยั แสงธรรมและ วทิ ยาลยั แสงธรรม 1972-2022) สถาบนั แหง่ การอบรมสามเณรใหญเ่ พื่อการเปน็ ผรู้ บั ใชพ้ ระศาสนจกั รในประเทศไทย ไดม้ กี จิ กรรมมากมายเพอ่ื ฟน้ื ฟแู ละใหค้ วาม ส�ำคัญกับกระแสเรียกแห่งการเป็นพระสงฆ์ โดยเฉพาะอย่างยิ่ง การท�ำสมัชชา เรื่องการอภบิ าลกระแสเรยี กในครอบครัวและชุมชนวัดที่จะถูกใชเ้ ปน็ เครื่องมอื ใน การสง่ เสริมกระแสเรียกให้บังเกดิ ผลต่อไป ทา่ มกลางสภาพแวดล้อมทางสังคมที่ เปลย่ี นแปลงไปอย่างรวดเร็วและตลอดเวลา อีกท้ังการประชุมเซอร์ร่าสากลครั้งที่ 80 ที่เชียงใหม่ ควบคู่ไปกับการ สัมมนาผูร้ ่วมงานอภบิ าลกระแสเรยี ก ระหว่างวันท่ี 22 - 25 มถิ นุ ายน 2023 ยงิ่ ช่วยท�ำใหก้ ารอภิบาลกระแสเรียกส�ำหรบั พระศาสนจักรในประเทศไทยได้รับการ ฟนื้ ฟมู ากยิง่ ขึ้น สายใยจันท์ฉบับน้ีจึงขอน�ำเสนอแนวคิดส�ำคัญท่ีได้รับจากการเข้าร่วม ประชุมและสัมมนาในคร้ังน้ี ซ่ึงจะชว่ ยสรา้ งความเขา้ ใจในเรือ่ งกระเสเรียก ความ หมาย เป้าหมาย และวิธีการส่งเสริม เพ่ือที่เราทุกคนจะได้น�ำไปปรับใช้ในชีวิต ประจำ� วนั และชว่ ยเสรมิ สรา้ งใหพ้ ระศาสนจกั รไดม้ พี ระกระแสเรยี กมากยงิ่ ขน้ึ ตอ่ ไป คุณพอ่ นุพันธุ์ ทัศมาลี บรรณาธกิ าร 3

4

สารพระสงั ฆราช พ่นี ้องคริสตชนสงั ฆมณฑลจนั ทบรุ ีท่ีรกั ทุกท่าน สารสายใยจันท์ฉบับนี้เป็นฉบับสุดท้ายท่ีพ่อได้เขียนถึงพ่ีน้อง ซ่ึงพี่น้อง ทราบดีแล้วว่า พ่อต้องจากสังฆมณฑลจันทบุรีไปอยู่สังฆมณฑลราชบุรี เน่ือง ด้วยสมเด็จพระสันตะปาปาฟรังซิส ได้แต่งตั้งพ่อให้เป็นประมุขของสังฆมณฑล ราชบุรี ตามประกาศของสันตะส�ำนักเมื่อวันที่ 13 มิถุนายน 2023 และเมื่อ วนั ท่ี 29 กรกฎาคมทีผ่ า่ นไปนี้กไ็ ด้มีการอ�ำลากนั ไปแลว้ ที่จนั ทบรุ ี และมพี ธิ เี ขา้ รบั ต�ำแหนง่ ของพ่อที่ราชบุรีเมื่อวนั ท่ี 5 สงิ หาคมน่ีเอง สงิ่ ทพี่ อ่ อยากจะกลา่ วกบั พนี่ อ้ ง คอื การทไี่ ดม้ าอยสู่ งั ฆมณฑลจนั ทบรุ เี ปน็ เวลา 14 ปี พอ่ ไดร้ ับส่ิงที่ดีมากมายส�ำหรับชีวิตของพอ่ ผา่ นบคุ คล ผา่ นเหตุการณ์ ตา่ ง ๆ หากเปรียบเทยี บกับการลงทุนทางธุรกจิ พอ่ คดิ ว่าพ่อได้ก�ำไรมากทเี ดียว จึงอยากขอบคณุ ต่อบคุ คล เหตกุ ารณ์ วนั เวลา ท่นี �ำพาส่งิ ดใี ห้แก่พ่อ และแมจ้ ะมี สิง่ ทีเ่ ป็นความยากลำ� บาก พ่อกอ็ ยากขอบคุณด้วย เพราะท�ำใหเ้ กิดประสบการณ์ ทมี่ คี ณุ ค่าแก่ชีวติ ดังที่นักบุญเปาโลเคยกลา่ วไว้วา่ “พระเจ้าทรงบนั ดาลใหท้ ุก สง่ิ กลับเปน็ ประโยชนแ์ กผ่ ทู้ ร่ี ักพระองค์” (รม 8:28) ขอขอบพระคณุ พระเจา้ และขอบคุณพนี่ อ้ งทกุ ท่าน ในชว่ งเวลาตอ่ จากนี้ไปเปน็ ชว่ งเวลาแห่งการรอคอยนายชุมพาบาลองค์ ใหม่ ขอพ่ีน้องไดร้ ่วมจิตใจกันภาวนาเพ่อื ให้กระบวนการเลือกสรรจะไดด้ ำ� เนนิ ไป อยา่ งราบร่ืน รวดเร็ว ไมต่ ิดขดั แต่ประการใด และขอพระเจ้าประทานนายชมุ พา บาลท่ีดีและเหมาะสมแก่สังฆมณฑลและแก่พวกเราทุกคน พ่อจะร่วมใจในการ ภาวนากับพ่ีนอ้ ง ขอฝากสังฆมณฑลไว้ในความคุ้มครองดูแลของพระแม่มารีอาผู้ปฏิสนธิ นิรมล และขอพนี่ อ้ งภาวนาเพอื่ พ่อดว้ ย ขออำ� นวยพรมาในความรักของพระคริสตเจา้ (พระสงั ฆราชซลิ วโี อ สิรพิ งษ์ จรัสศรี) 5

แผนกครสิ ตศาสนธรรม การประชมุ เซอรร์ า่ สากล ครง้ั ท่ี 80 โดย คณุ พ่อยอห์น บปั ติสตา นุพนั ธ์ุ ทศั มาลี คณะเซอร์รา่ แหง่ ประเทศไทย ไดเ้ ป็นเจ้าภาพในการจดั การประชุมเซอรร์ า่ สากล ครง้ั ที่ 80 ข้ึน เมือ่ วนั พุธท่ี 22 ถงึ วันอาทติ ย์ท่ี 25 มถิ ุนายน ค.ศ. 2023 ณ โรงแรม ดิ เอม็ เพรส จ.เชียงใหม่ โดยมี สมาชกิ คณะเซอรร์ า่ จากทวั่ โลกรวมทง้ั ประเทศไทย ไดม้ ารว่ มประชมุ พรอ้ มกนั ประมาณ 400 คน ในหวั ขอ้ “มาดูซิ” (ยน 1:39) ควบคู่ไปกบั การสมั มนาผ้รู ่วมงานอภิบาลกระแสเรยี กระดับชาติ ณ สำ� นกั มิสซงั เชยี งใหม่ (ซ่ึงอยู่ติดกับโรงแรม ดิ เอม็ เพรส) โดยสามเณราลัยแสงธรรมรว่ มกบั สภาประมขุ บาทหลวง โรมนั คาทอลิกแหง่ ประเทศไทยและสังฆมณฑลเชียงใหม่ ผ้บู รรยายหลกั ในครัง้ นีไ้ ด้แก่ 1) พระคาร์ดินลั หลยุ ส์ อันโตนโิ อ โกคมิ ตาเกิล (Card. Luis Antonio Gokim Tagle) สมณมนตรสี มณกระทรวงเพอื่ การประกาศขา่ วดแี หง่ ปวงชน (Congregation for the Evangelization of Peoples), 2) พระคาร์ดินลั มาร์ค อาร์มันด์ อูเลต็ (Card. Marc Armand Ouellet) อดีตสมณมนตรีสมณกระทรวงเพื่อบรรดาพระสังฆราช (Congregation for Bishops), 3) พระคาร์ดินัลชาร์ล โหม่ง โบ (Card. Charles Bo., SDB.) ประธานสหพันธ์บิชอปแห่งเอเชีย, 4) คุณศรินทร เมธวี ัชรานนท์, 5) คณะผใู้ ห้การอบรมสามเณราลัยแสงธรรม, และ 6) ตวั แทนผรู้ ว่ มงาน อภบิ าลกระแสเรยี กจากสงั ฆมณฑลตา่ ง ๆ ซึ่งทีมงานสายใยจันทไ์ ด้มีโอกาสไปรว่ มงานดังกลา่ ว และขอ น�ำเสนอสรปุ ประเด็นส�ำคัญ ๆ ดังไปน้ี คอื 6

แผนกครสิ ตศาสนธรรม กระแสเรียก (Vocation) แปลว่า “การเรียก” มาจากรากศพั ท์ภาษาลาตินวา่ “vocare” (to call) มอี งคป์ ระกอบ 5 ประการ คอื 1) มผี ู้เรียก (Caller) คอื พระเจา้ 2) มีผูถ้ กู เรียก (Candidate) 3) มกี ารตอบรบั (Responding) 4) มีพนั ธกิจใหก้ ระท�ำ (Mission) และ 5) มพี ระพร (Grace) ทท่ี �ำให้ พันธกจิ ทไี่ ด้รับมาส�ำเรจ็ ไป ซงึ่ หลายครัง้ ไมไ่ ดม้ าจากความสามารถของผ้ทู ่ีถูกเรยี ก แต่มาจากความช่วย เหลือของพระเจ้าแม้ว่าผู้ถกู เรียกจะมคี วามจำ� กัด อ่อนแอ หรือมคี วามบกพร่อง ปกตเิ มื่อเราพดู ถึงกระแสเรยี ก เรามักนกึ ถึงผู้ท่ถี ูกเรียกใหเ้ ปน็ พระสงฆ์ นกั บวช หรือใครบาง คนท่ีท�ำหน้าที่บางอย่างในการรับใช้พระเจ้าและรับใช้เพื่อนพ่ีน้องในพระศาสนจักร แต่กระแสเรียกนี้ หมายถงึ ทกุ คนทไ่ี ดร้ บั ศลี ลา้ งบาป ไดร้ บั การเรยี กเพอ่ื มงุ่ ไปสคู่ วามศกั ดสิ์ ทิ ธใ์ิ นพระเจา้ อาศยั พระพรของ พระจิตเจ้า ไม่วา่ พวกเขาจะเปน็ พระสงฆ์ นกั บวช ผู้ท่ีแตง่ งาน หรือวา่ เป็นคนโสดกต็ าม ส่ิงสรา้ งตา่ ง ๆ ถกู สร้างข้นึ มาโดยมีวัตถปุ ระสงค์แตกต่างกนั (เทียบ ปฐก 1:27) เราถกู สรา้ ง มาตามฉายาลกั ษณข์ องพระเจา้ หมายถงึ พระองคท์ รงประทบั ตราแมพ่ มิ พข์ องพระองคล์ งในจติ วญิ ญาณ ของเรา เพื่อสะทอ้ นความรกั ความเมตตา และความดีงามใหเ้ กิดขนึ้ ในโลก เราแต่ละคนจึงมีกระแส เรยี กท่ีจะต้องดำ� เนินชีวิตเพอื่ มุง่ ไปส่คู วามศกั ดิ์สทิ ธแิ์ ละการรับใช้ ดงั นน้ั การทำ� งานอภบิ าลดา้ นกระแสเรยี ก จงึ มหี นา้ ทป่ี ลกุ จติ สำ� นกึ แหง่ ความเชอื่ (Sensus dfi ei) ให้ทกุ คนท่ีไดร้ ับศลี ล้างบาป ใชพ้ ระพรท่ีตนเองได้รบั เพ่ือรับใชพ้ ระเจา้ และพระศาสนจักรตามสถานะใน ชวี ิตของตนเอง ซ่ึงเปรียบเสมือนอวยั วะต่าง ๆ ในร่างกายเดยี วกนั คอื “พระกายทิพยข์ องพระคริสต เจ้า” (ดู 1 คร 12:12-27) พระเปน็ เจา้ ไม่ไดท้ รงเรยี กเราเพียงแคเ่ พียงคร้งั เดยี วเท่านั้น แต่ทรงเรียก เราหลายครั้งตลอดชีวิตของเรา เปน็ กระแสเรียกซ้อนกระแสเรียก เชน่ บางคนถกู เรยี กใหม้ าเป็นพระ สงฆ์ และต่อมาถูกเรยี กให้เปน็ ธรรมทตู เป็นต้น ซึง่ ตอ้ งอาศัยความสุภาพถอ่ มตน (Humility) ความไว้ วางใจ (Trust) และการยอมมอบตนเองทง้ั ครบ (Surrender) แด่พระประสงคข์ ององคพ์ ระผเู้ ปน็ เจา้ ที่ มีต่อเราแต่ละคน ครอบครวั ซึง่ เปน็ พระศาสนจกั รระดบั บา้ น (the Domestic Church) จึงเปน็ บา้ นเณรแห่งแรก ส�ำหรับลกู ๆ ทจ่ี ะเรียนรจู้ ักกระแสเรยี กแห่งการเปน็ ครสิ ตชน จากน้ันน�ำไปสู่กระแสเรียกแห่งการเปน็ นกั บวชพระสงฆใ์ นเวลาต่อมา ครอบครวั ไม่ได้ด�ำเนนิ ไปตามล�ำพงั แตม่ วี ัดซงึ่ เป็นครอบครวั แห่งท่ีสอง ให้กระแสเรยี กแห่งการเป็นคริสตชนเติบโต เปน็ โรงเรียนให้ทกุ คนไดฝ้ ึกฝนคณุ ธรรมต่าง ๆ และเตบิ โต ในการเป็นศิษยพ์ ระคริสต์ (Christ’s Disciples) และศิษย์ธรรมทตู (Missionary Discipleship) ตาม บทบาทหน้าทีข่ องตนเอง การท�ำงานอภิบาลดา้ นกระแสเรียกจงึ เปน็ หน้าทขี่ องทกุ คน พระเยซเู จา้ ในฐานะทเี่ ปน็ พระบตุ รของพระบดิ าเจา้ และพระบตุ รของพระนางมารยี ใ์ นครอบครวั ศกั ด์ิสทิ ธิ์แหง่ นาซาเรธ็ ได้ทรงผูกมดั สองครอบครวั นเี้ ขา้ ไวด้ ้วยกัน ไดท้ ำ� ใหค้ วามผกู พันของสามภี รรยา ศกั ดส์ิ ทิ ธิ์ อาศยั พระหรรษทานของพระจติ เจา้ ทม่ี าจากองคพ์ ระบตุ ร ในการยอมรบั แผนการของพระบดิ า เจ้าในครอบครวั ของพวกเขา ทุกวนั น้กี ระแสเรียกลดลงเพราะอัตราการเกิดมีน้อย และบรรยากาศแหง่ การเป็นครอบครวั ศกั ดสิ์ ิทธแิ์ ห่งนาซาเร็ธกน็ ้อยลง 7

แผนกครสิ ตศาสนธรรม พระเยซเู จา้ บงั เกดิ ในครอบครวั ทธ่ี รรมดา ๆ บดิ ามอี าชพี เปน็ ชา่ งไม้ มารดาเปน็ หญงิ ชาวอสิ ราเอล ทเ่ี รยี บง่ายมากคนหนงึ่ ผา่ นความทกุ ขย์ ากลำ� บากและเรอ่ื งเลวรา้ ยต่าง ๆ ในครอบครัว เฉกเช่นเดียว กบั ครอบครวั ในยคุ ปจั จบุ นั และทุกยคุ ทุกสมัย ต้งั แตพ่ ระแมม่ ารยี ์ทรงตั้งครรภก์ ่อนกำ� หนด การอพยพ ไปอยี ปิ ต์ การหลงทางในกรุงเยรูซาเล็ม และแมใ้ นพระชนมชพี ในวยั เยาวข์ องพระองคท์ ม่ี ีบันทึกในพระ คมั ภรี ไ์ มม่ าก แต่เราคงคาดเดาไดว้ า่ มีเร่อื งราวมากมายเกดิ ข้ึนกับครอบครวั นอ้ี ยา่ งแน่นอนเหมือนกับ ครอบครวั อืน่ ๆ ทวั่ โลก เมอื่ พระเยซเู จา้ ทรงเจรญิ วยั ขน้ึ ทรงออกจากครอบครวั นไ้ี ปสสู่ งั คมในวงกวา้ งตามพระประสงค์ ของพระบิดา ในการประกาศพระอาณาจักรของพระองค์ เป็นความกระหายหาสู่มวลมนุษยชาติด้วย แรงผลกั ดันแหง่ ความสัมพันธ์ในพระตรเี อกภาพ พระองค์ทรงประกาศ เชญิ ชวน และทรงกระทำ� ใหผ้ ู้ อ่นื ได้เหน็ วา่ ผ้ทู มี่ ีความสมั พนั ธ์แบบพระตรเี อกภาพในระดบั ส่วนตัว ครอบครวั และสังคมควรด�ำเนิน ชวี ติ อย่างไร เชน่ การให้อภยั ความรักแบบไมม่ เี ง่อื นไข ฯลฯ สิ่งต่าง ๆ เหลา่ นที้ ำ� ให้มผี คู้ นท้งั ตดิ ตาม และปฏิเสธพระองค์ บรรดาศิษย์ต่างไม่เข้าใจในกระแสเรียกท่ีพวกเขาแต่ละคนได้รับ จนกระท่ังได้รับพระจิตเจ้า อยา่ งเตม็ เปย่ี ม ทำ� ใหเ้ กดิ พระศาสนจกั รขน้ึ อยา่ งเปน็ ทางการ และพวกเขาไดอ้ อกไปกระทำ� เชน่ เดยี วกบั ท่พี ระเยซเู จ้าไดท้ รงกระทำ� ใหเ้ หน็ ไปสู่ชนชาตติ า่ ง ๆ เชน่ เดียวกบั ทพ่ี ระเยซเู จา้ ทรงออกจากครอบครัว ศกั ดสิ์ ทิ ธทิ์ น่ี าซาเรธ็ สชู่ าวอสิ ราเอล นเ่ี ปน็ ความสมั พนั ธข์ องพระตรเี อกภาพทเ่ี จรญิ เตบิ โตขนึ้ และเกดิ ผล มากมายในกระแสเรยี กตา่ ง ๆ เพือ่ ม่งุ ไปสคู่ วามรักแบบพระตรีเอกภาพ ปัจจุบนั เรามวี กิ ฤตเิ รื่องจ�ำนวนของกระแสเรียก ด้วยความทา้ ทายจากความเจริญกา้ วหนา้ ทาง ดา้ นวทิ ยาศาสตรแ์ ละเทคโนโลยกี ารสอ่ื สาร ผคู้ นดำ� เนนิ ชวี ติ เหมอื นกบั ไมม่ พี ระเจา้ คนรนุ่ ใหมฝ่ นั ถงึ ความ ท้าทายใหมท่ จี่ ะต้องเอาชนะ วฒั นธรรมแห่งการดำ� เนนิ ชวี ิตท่ผี กู มดั กบั วฒั นธรรมแหง่ เงินตรา เป็นรปู แบบแหง่ การเปน็ ทาสสมยั ใหม่ น�ำไปสู่การสร้างสวรรคแ์ บบปลอม ๆ ขนึ้ มาเอง (Articfi ial Paradises) ดว้ ยการใช้ยาเสพติด เพศ การพนนั และอินเทอรเ์ นต็ ในบรบิ ทสังคมแหง่ ความเปน็ ปจั เจกบคุ คล ความเมนิ เฉย และความโดดเดีย่ ว เป็นวฒั นธรรม ใหมท่ ีเ่ กดิ ขน้ึ ทั่วโลก แม้กระทัง่ ในหมูค่ รสิ ตชนของเรา ผลกระทบจากอทิ ธิพลของสอ่ื มวลชนและคา่ นิยม ตา่ ง ๆ แมก้ ระทงั่ ในบรบิ ทสงั คมแบบเอเชยี ทยี่ งั มคี วามสมั พนั ธท์ ด่ี รี ะหวา่ งบคุ คล และคณุ คา่ ของศาสนา ทย่ี งั คงแทรกซมึ อยใู่ นมติ ติ า่ ง ๆ ของสงั คม ครสิ ตชนควรน�ำความชนื่ ชมยนิ ดแี ละความกระตอื รอื รน้ แหง่ ข่าวดีของความรักแบบพระตรีเอกภาพนี้ ไปสู่พระศาสนจักรและในความสัมพันธ์ของพี่น้องต่างความ เชอ่ื อืน่ ๆ ดว้ ย ขอบคุณพระเจา้ ที่ทวีปเอเชียมีกระแสเรียกนกั บวชและพระสงฆ์จำ� นวนมาก ในการทำ� งานด้าน สังคม การศกึ ษา และการรับใช้สังคมในมติ ิต่าง ๆ ความกระตอื รอื รน้ ของคริสตชนฆราวาสในการช่วย เหลอื และเป็นผนู้ ำ� ในงานต่าง ๆ ของพระศาสนจักร เป็นต้นทฟ่ี ลิ ปิ ปินส์ เวยี ดนาม เกาหลี และกมั พูชา ท่ีมบี รรดามรณสกั ขเี ปน็ ดังเมลด็ พันธแุ์ หง่ ความเช่อื และทำ� ให้กระแสเรียกตา่ ง ๆ เติบโตอยเู่ บื้องหลัง 8

การส่งเสริมกระแสเรียกในปัจจุบันนอกจากอธิษฐานภาวนาแล้ว ยังต้องการการวางแผนท่ีดี การใชส้ ่อื ออนไลน์ การระดมทุน แต่สงิ่ ท่ีท้าทายทสี่ ุด คอื การเปน็ ประจกั ษพ์ ยานทีแ่ ท้จรงิ ของครสิ ตชน ในโลกยคุ ปัจจบุ ัน ความรักซ่ึงกนั และกันตามจติ ตารมณข์ องพระวรสาร การอนรุ ักษส์ ิ่งแวดลอ้ ม การสง่ เสริมศักดศิ์ รแี ละคุณคา่ ของชวี ติ มนษุ ย์ ความยุตธิ รรมและการรับใช้ในสงั คม โดยเฉพาะอย่างยง่ิ ความ เอาใจใสต่ อ่ คนยากจนทเี่ อาชนะคนทง้ั โลก ดงั เชน่ คณุ แมเ่ ทเรซาแหง่ กลั กตั ตาไดก้ ระทำ� ทที่ วปี เอเชยี และ แพรข่ ยายไปยงั ทวีปอืน่ ๆ ทว่ั โลก ปจั จุบัน กระแสเรียกของทวีปเอเชียไดร้ บั ความท้าทายทางดา้ นกระแสวัตถนุ ิยม สัมพทั ธนยิ ม การคดิ ถงึ แตต่ นเอง ความสขุ และเปา้ หมายในชวี ติ สว่ นตวั จนไมส่ นใจชวี ติ หมคู่ ณะ ครอบครวั และสงั คม ความไม่เข้าใจถึงเป้าหมายที่แท้จริงของกระแสเรียกแห่งการเป็นนักบวชและพระสงฆ์ (การยึดติดกับ รูปแบบ กฎเกณฑ์ตา่ ง ๆ ของหม่คู ณะ และทรัพย์สนิ ฝา่ ยโลกมากเกนิ ไป) ค�ำปฏิญาณ 3 ประการเก่ียว กับ ความยากจน ความบรสิ ุทธ์ิ และความนบนอบเชอื่ ฟัง การไมป่ ฏบิ ัติศาสนกิจ การประพฤตติ นของ นกั บวชและพระสงฆ์ทเ่ี ปน็ ที่สะดุด การไม่ไดร้ บั การสนับสนุนด้านกระแสเรยี ก การขาดทนุ ทรัพย์ ขาด แบบอยา่ งท่ดี ี ขาดการอบรมต่อเน่อื งสำ� หรับผ้ทู ่ตี ้องการเป็นนักบวชพระสงฆ์ ผูท้ ีต่ ้องการเขา้ บ้านเณร ในวัยผ้ใู หญ่ ความกลวั หรอื ไม่กล้าท่ีจะอุทศิ ตนได้ตามอุดมการณอ์ ันสูงส่ง ไม่วา่ จะเป็นการเปน็ นกั บวช พระสงฆ์ทีศ่ ักดสิ์ ิทธิ์ หรอื การอทุ ิศตนเองให้กับชีวิตสมรสไปจนตลอดชีวิต กิจกรรมท่ีควรส่งเสริมในชุมชนแห่งความเช่ือ เพ่ือส่งเสริมกระแสเรียกการเป็นคริสตชนและ นักบวชพระสงฆ์คอื การอภิบาลเด็กและเยาวชน การใหโ้ อกาสและพน้ื ทเี่ ยาวชนได้ท�ำหนา้ ทีต่ ่าง ๆ ใน วดั เชน่ เป็นเด็กชว่ ยมิสซา คนอา่ นบทอา่ น ถือของถวาย เกบ็ ถงุ ทาน นกั ขบั ร้อง คนตีระฆัง ฯลฯ มงี บ ประมาณและไดร้ บั การสนบั สนนุ อยา่ งเพยี งพอและตอ่ เนอ่ื ง การฟงั เสยี งของพวกเขาในระดบั ตา่ ง ๆ เชน่ สภาอภบิ าลวัด การส่งไปร่วมค่ายเยาวชนตา่ ง ๆ เชน่ ค่ายกระแสเรยี ก การเย่ยี มเยยี นผ้ทู ่เี ปน็ สามเณร และผู้ฝึกหดั การเชญิ ชวนเยาวชนให้เข้าบ้านเณรและอารามตา่ ง ๆ การสง่ เสรมิ ให้พวกเขาเป็นผนู้ �ำใน วัดในเรือ่ งตา่ ง ๆ การจดั ตัง้ ผทู้ �ำงานอภบิ าลดา้ นกระแสเรยี กในวัด เปน็ ต้น พระสันตะปาปาฟรังซิสทรงปฏิรูปพระศาสนจักรด้วยความรักที่มีต่อคนยากจน และเชิญชวน พวกเราให้ส่ือสารกับผู้คนในรูปแบบใหม่ โดยทรงกระท�ำให้เราเห็นเป็นแบบอย่าง ความกระตือรือร้น ในการปกป้องชวี ติ ปกป้องบ้านส่วนรวม (ส่งิ แวดลอ้ ม) สันตภิ าพ ความเป็นพ่ีน้องสากล ความเปน็ หนงึ่ เดียวกันกับศาสนาตา่ ง ๆ การเรยี กรอ้ งให้ยุตสิ งคราม การเบียดเบียนศาสนา การสง่ เสรมิ กระแสเรียก การอภิบาลครอบครัว บทบาทของเยาวชนที่มีต่อโลกและสังคม การเทศน์สอนที่ใช้ค�ำพูดธรรมดา ๆ ซ่อื ๆ แต่ลกึ ซึ้งในความหมาย การด�ำเนินชีวติ เปน็ ประจักษพ์ ยานในความเชอ่ื และงานสงเคราะห์ต่าง ๆ “ขา้ วทจ่ี ะเกบ็ เกย่ี วมมี ากแตค่ นงานมนี อ้ ย จงวอนขอเจา้ ของนาใหส้ ง่ คนงานมาเกบ็ เกย่ี วขา้ วของพระองคเ์ ถดิ ” (มธ 9:38) 9

ฝ่ายการศึกษา สัมมนา ผ้บู รหิ าร ผ้ชู ว่ ยผบู้ รหิ าร โรงเรยี นคาทอลิกสังกัดสังฆมณฑลจนั ทบรุ ี ประจำ� ปีการศกึ ษา 2565 โดย คุณพอ่ เปโตร นนั ทพล สขุ ส�ำราญ สวสั ดคี รับทา่ นผ้อู ่านสายใยจนั ท์ท่ีเคารพ ฉบบั นีข้ อกลา่ วถึงการจดั สัมมนา “ผบู้ รหิ าร ผู้ช่วยผู้บริหารโรงเรียนคาทอลิกสังกัดสังฆมณฑลจันทบุรี ประจ�ำปีการศึกษา 2565” ระหวา่ งวนั ท่ี 24-27 เมษายน ค.ศ. 2023 ณ ECO HOTEL by Thammasat พัทยา จ.ชลบุรี ผู้เขา้ ประชมุ ได้แก่ บรรดาพระสงฆ์ ซิสเตอร์ และบรรดาผชู้ ว่ ยผู้อำ� นวยการฝา่ ยตา่ ง ๆ จากทุก โรงเรียน รสจ. รวมทั้งสิน้ ประมาณ 120 ท่าน ตลอด 3 วนั ของการสัมมนา สามารถแบ่งเน้ือหาและกิจกรรม ออกเป็น 4 สว่ น คือ 1) การบรรยายพิเศษ โดยพระคุณเจา้ ซิลวโี อ สริ พิ งษ์ จรัสศรี 2) กิจกรรมเพม่ิ พูนความร้เู ร่อื ง สุขภาวะในโรงเรียนสู่การพัฒนาผลสมั ฤทธ์ผิ ูเ้ รียน 3) การประชุมกลมุ่ ยอ่ ยตามฝ่ายงาน และ 4) กจิ กรรม Walk Rally หวั ขอ้ การท�ำงานเปน็ ทมี ใหป้ ระสบความส�ำเรจ็ เนอื้ หาของการสมั มนา แต่ละชว่ ง สามารถสรุปได้ดงั นค้ี อื 10

ฝ่ายการศกึ ษา การบรรยายพเิ ศษหวั ขอ้ คณุ ภาพ 5 ประการ การประชมุ กลมุ่ ยอ่ ยตามฝา่ ยงาน แบง่ ออก เพ่ือยกระดับคณุ ภาพการจัดการศกึ ษา รสจ. โดย เปน็ 3 กลมุ่ ดงั นี้ กลมุ่ ท่ี 1 ฝา่ ยบญั ชี การเงนิ ทรพั ยส์ นิ พระคณุ เจา้ ซิลวีโอ สริ พิ งษ์ จรสั ศรี มสี าระส�ำคัญคือ ฝา่ ยสำ� นกั บรหิ าร ธรุ การ สำ� นกั งาน และฝา่ ยบรกิ าร 1) การมุง่ เน้นพฒั นาทรัพยากรบุคคลในโรงเรียน และกจิ การนกั เรยี น มปี ระเดน็ ปรกึ ษาหารอื เชน่ การ ผบู้ รหิ าร ครู และนกั เรยี น มวี ฒุ ภิ าวะตามปรชั ญาการ จดั ทำ� งบประมาณประจำ� ปี การบรหิ ารจดั การรา้ นคา้ ศึกษาคาทอลกิ มคี วามรู้ ความสามารถ มีคณุ ธรรม การจดั ทำ� ทะเบยี นทรพั ยส์ นิ ฯลฯ กลุ่มที่ 2 ฝา่ ยสง่ มีจิตใจท่ีดีงาม ความประพฤติน่าเคารพเล่ือมใส เสรมิ คณุ ธรรมจรยิ ธรรมผเู้ รยี น และฝา่ ยอภบิ าล แพร่ 2) แสวงหาแนวทางใหม่ ๆ ในการท�ำงานด้าน ธรรม มเี นอ้ื หาหลกั เกย่ี วกบั การลว่ งละเมดิ ในโรงเรยี น การศกึ ษา มีหลักสูตรการศกึ ษาทดี่ ี สง่ เสริมการทำ� และการเอาชนะการลว่ งละเมดิ ดว้ ยการสรา้ งลกั ษณะ วจิ ยั ทเี่ กยี่ วขอ้ งกบั การเรยี นการสอน 3) การบรหิ าร นสิ ยั ผเู้ รยี นตามอตั ลกั ษณน์ กั เรยี นโรงเรยี นคาทอลกิ จดั การท่ีดี โปร่งใส เปน็ ธรรม ตรวจสอบได้ สร้าง และกลมุ่ ที่ 3 ฝา่ ยบริหารหลักสูตรและงานวิชาการ สัมพันธภาพท่ีดีกับผู้ร่วมงาน 4) วางนโยบายการ น�ำเสนอข้อมูลเกี่ยวกับ การจัดการเรียนรู้ใน รสจ. ศกึ ษาที่มีคุณภาพ ชัดเจน สามารถน�ำมาปฏิบตั ไิ ด้ ปรกึ ษาหารอื การจดั งานวชิ าการสมั พนั ธ์ รสจ. ปกี าร อย่างเกิดผล สรา้ งวัฒนธรรมการศกึ ษาท่มี คี ณุ ภาพ ศึกษา 2566 ฯลฯ และ 5) สรา้ งวฒั นธรรมองคก์ รทใี่ หค้ วามเคารพตอ่ พอ่ แม่ ครบู าอาจารย์ ผใู้ หญ่ เคารพสถานที่ ตอ่ บคุ คล กจิ กรรม Walk Rally หัวขอ้ การท�ำงานเปน็ สรา้ งความมวี นิ ยั ความรบั ผดิ ชอบตอ่ สงั คมและสว่ น ทมี ใหป้ ระสบความสำ� เรจ็ โดยทมี งานพระสงฆห์ นมุ่ รวม ใสใ่ จธรรมชาตแิ ละสงิ่ แวดลอ้ ม วฒั นธรรมความ จันทบุรี โดยการแบ่งผู้เข้าร่วมสัมมนาออกเป็น 8 สุขจากการแบ่งปัน กล่มุ เขา้ ฐานกจิ กรรมนนั ทนาการ ฐานละ 15 นาที เช่น ฐานเทนนสิ ลงรู ฐานสาวเชือกสู่เปา้ หมาย ฯลฯ กิจกรรมเพ่ิมพูนความรู้เรื่อง สุขภาวะ มเี ปา้ หมายเพอ่ื สง่ เสรมิ ความสามคั คี และการทำ� งาน ในโรงเรียนสู่การพัฒนาผลสัมฤทธ์ิผู้เรียน โดย เปน็ ทีมแกผ่ ูเ้ ข้ารว่ มสมั มนาและคณะครู ดร.สินีนาฎ วิทยพิเชฐสกุล มีเน้ือหาหลักคือ การ พฒั นาการเรยี นรตู้ อ้ งเรมิ่ จากการสง่ เสรมิ ใหน้ กั เรยี น สามารถมองเหน็ คณุ คา่ ในตวั เอง (Self-Worth) กลา่ ว คอื เปน็ การทนี่ กั เรยี นสามารถรบั รถู้ งึ การมคี ณุ คา่ ใน ตวั เอง เชอ่ื วา่ ตนเองมคี ณุ คา่ ถา้ หากเราสามารถมอง เหน็ คณุ คา่ ภายในตนเองแล้ว เราจะมองเหน็ ด้านท่ดี ี ของตนมากกว่าด้านท่ไี มด่ ี ซึง่ จะท�ำให้เราเช่ือม่นั ใน ตนเอง พึงพอใจในชีวิต กล้าเผชิญปัญหาอุปสรรค อันเป็นปัจจัยส�ำคัญให้สามารถประสบความส�ำเร็จ ในการศกึ ษาเลา่ เรียน 11

ฝ่ายกฎหมายฯ กฎหมาย พระศาสนจกั รนา่ รู้ พระสังฆราช (Episcopus) “Lord, you know everything; you know that I love you.” Jesus said to him, “Feed my sheep.” (John 20:17) สวสั ดคี รับพน่ี ้องทา่ นผูอ้ า่ นที่น่ารัก วันท่ี 5 สิงหาคม ค.ศ.2023 ตำ� แหน่งพระสังฆราช สงั ฆมณฑลจนั ทบรุ วี า่ งลงแลว้ การปกครองสงั ฆมณฑลจนั ทบรุ ชี วั่ คราวในระหวา่ งนเ้ี ปน็ หนา้ ทข่ี อง “ผรู้ กั ษาการสงั ฆมณฑล” รว่ มกบั คณะทป่ี รกึ ษาพระสงั ฆราช สว่ นการสรรหาพระสงั ฆราชองค์ ใหมก่ ำ� ลงั อยใู่ นกระบวนการ พอ่ หวงั วา่ พนี่ อ้ งจะไดอ้ า่ นบทความนก้ี นั กอ่ นทเ่ี ราจะมพี ระสงั ฆราชทา่ น ใหม่นะครบั บทความนี้มไิ ด้มเี จตนา สอนหนังสือพระสงั ฆราช แต่อย่างใดนะครับ พ่อเพยี งแต่กลา่ ว ถึงในมมุ ที่กฎหมายพระศาสนจกั รไดใ้ หห้ ลกั การเอาไวเ้ ทา่ นั้นครับ พน่ี อ้ งทกุ ท่านครบั “สังฆมณฑล” คอื ภาพทช่ี ดั เจนท่สี ุดของพระศาสนจักรท้องถิน่ ตา่ ง ๆ ท่ัวโลก โดยผู้มีหน้าที่น�ำสังฆมณฑลให้เจริญก้าวหน้าทั้งฝ่ายจิตวิญญาณและฝ่ายโลก ก็คือ พระสังฆราชสังฆมณฑล กฎหมายพระศาสนจักรได้ให้ความหมายไว้ว่า “พระสังฆราชคือผู้ได้ รบั การสถาปนาโดยพระเจ้า ใหเ้ ปน็ ผู้สบื ทอดต�ำแหน่งของอัครสาวก โดยพระหรรษทานของ พระจิตเจา้ ท่ที า่ นไดร้ ับ ท่านเป็นนายชุมพาบาลในพระศาสนจกั ร เพ่อื เป็น ผสู้ อนความเชือ่ เปน็ สมณะผู้ประกอบพธิ ีกรรมศักดิ์สิทธ์ิ และเป็นศาสนบรกิ รผ้ปู กครอง” (Can.375 §§§1-2) ท่าน เป็นผู้ปฏิบัติหน้าท่ีสั่งสอน อภิบาลดูแลปกครอง และ ท�ำให้ศักด์ิสิทธิ์อย่างสมบูรณ์ (Tres munus: docendi, regendi, sanctifci andi) แน่นอนวา่ นี่เป็นทั้งหลักการและความหมายดา้ น เทววทิ ยาของพระศาสนจักร โดยทางนิตินัย กล่าวว่า “พระสันตะปาปาเป็นผู้แต่งต้ังพระสังฆราชอย่างอิสระ และ รบั รองผไู้ ดร้ บั เลอื กอยา่ งถกู ตอ้ งตามกฎหมาย” (Can.377) สว่ นในทางปฏบิ ตั จิ ะตอ้ งมกี ระบวนการ เลือกสรรพระสงั ฆราชจากหมู่คณะสงฆ์ (ซ่งึ อำ� นาจฝา่ ยบ้านเมืองไม่เข้ามาก้าวก่ายเหมอื นใน อดตี ) โดยการน�ำของสมณทตู (The Legate of the Roman Pontiff) 12

ฝ่ายกฎหมายฯ คณุ สมบตั ขิ องผู้เหมาะสมเปน็ พระสังฆราช Can.378 §1 1. โดดเด่นดา้ นความเช่อื , มีศลี ธรรมอนั ดงี าม, มใี จศรัทธา, มีความร้อนรนตอ่ วิญญาณ, มีปรีชาญาณ, มคี วามสุขุมรอบคอบ และมีคุณธรรม พรอ้ มทั้งความสามารถอน่ื ๆ อนั เหมาะสมกับการปฏบิ ัตหิ นา้ ทด่ี งั กลา่ ว 2. มีช่ือเสียงดี 3. มอี ายุไม่ต�่ำกวา่ 35 ปี 4. บวชเปน็ พระสงฆ์แลว้ ไมต่ �่ำกวา่ 5 ปี 5. ส�ำเร็จการศกึ ษาระดับปริญญาเอก หรือ อย่างน้อยปรญิ ญาโท ด้านพระคัมภีร,์ ดา้ น เทววิทยา หรือ กฎหมายพระศาสนจักร จากสถาบันการศึกษาชั้นสูงท่ีรับรองจาก สันตะสำ� นัก หรอื อย่างนอ้ ยเชีย่ วชาญจริง ๆ ในวิชาเหล่านี้ 4 ขั้นตอนคร่าว ๆ ของการเลอื กพระสงั ฆราชสังฆมณฑล 1. ความคดิ เห็นของพระสงั ฆราช ต่อสงั ฆมณฑล 2. บทบาทสมณทูต รวบรวมรายชื่อพร้อมประวัติผมู้ คี ณุ สมบัติ 3. สมณกระทรวงประกาศพระวรสารสปู่ วงชน พจิ ารณา 4. พระสนั ตะปาปา ชี้ขาด เมอ่ื สนั ตะสำ� นกั เปน็ ผชู้ ข้ี าดวา่ ผใู้ ดไดร้ บั แตง่ ตง้ั ใหเ้ ปน็ พระสงั ฆราชแลว้ จะตอ้ งทำ� การอภเิ ษก ภายใน 3 เดอื น โดยก่อนท่ีจะเข้าครอบครองตำ� แหนง่ อย่างถูกต้อง (The canonical possession of the diocese) ท่านจะตอ้ งประกาศยนื ยันความเชอ่ื และสาบานตนทจี่ ะซื่อสัตยต์ ่อการปฏบิ ัติ หนา้ ท่ใี นพระศาสนจักร ตามรูปแบบทส่ี นั ตะส�ำนกั รบั รองไว้ (เทียบ Can.380 และ Can.833) พน่ี อ้ งมองดูพระสงฆแ์ ละลองเลอื กสกั 3 ชอื่ ไวใ้ นใจ และพอ่ ขอเชญิ ชวนพน่ี ้องทกุ ท่านได้ โปรดสวดภาวนาเพ่ือสังฆมณฑลจันทบุรี จงอยา่ กังวลใจใด ๆ ครับทกุ ทา่ น ขอพระเจ้าทรงโปรดใหท้ ุกทา่ นเจริญในหน้าท่ีการงานและชีวิตความเชือ่ ด้วยเทอญ หมายเหต ุ เอกสารของพระศาสนจกั ร ทกี่ ลา่ วถงึ เรอ่ื งพระสงั ฆราช ไดแ้ ก่ Christus Dominus, Lumen Gentium 19-25, Codex Iuris Canonici canons.375-411 สอบถามรายละเอยี ดเพม่ิ เติมทฝ่ี า่ ยกฎหมายฯ สงั ฆมณฑลจันทบุรี คุณพอ่ องั คาร เจรญิ สัตยส์ ริ ิ 21/3 ม.1 ต.สุรศักด์ิ อ.ศรรี าชา จ.ชลบุรี 20110 โทร. 038-323632 13

แผนกพิธีกรรม ผู้อ่านพระคมั ภรี ์ คณุ พ่อยอแซฟ เอกภพ ผลมลู แผนกพิธกี รรม สังฆมณฑลจนั ทบรุ ี สวสั ดคี รับพีน่ อ้ งทีร่ กั พบกนั อกี เช่นเคย เราหลายคนคงมปี ระสบการณ์ที่วัด บางครัง้ ทเ่ี รา ร่วมพธิ กี รรม โดยเฉพาะอย่างยิ่งพิธีบชู าขอบพระคณุ ในวนั น้ันไมม่ ีคนอ่านบทอ่าน (พระวาจา) ซึ่ง พอ่ เจา้ วดั กต็ อ้ งหาใครคนใดคนหนึง่ อ่าน บางทีเราก็ปรารถนาจะใหม้ ีการอบรมผอู้ ่านบทอา่ นอย่าง จรงิ จงั ในวัดของเรา โดยเฉพาะเราอยากให้มีการอบรมบรรดาเยาวชนให้เปน็ ผูอ้ ่านทีส่ ืบทอดจาก บรรดาผูอ้ า่ นท่สี งู วัยไปแลว้ พ่ออยากใหพ้ ี่น้องเขา้ ใจแนวทางของพระศาสนจักรในเรื่องน้ี กฎหมายพระศาสนจกั รวา่ ดว้ ย “ผู้อ่านพระคัมภีร์” (Lector) 1. ฆราวาสทม่ี อี ายแุ ละคณุ สมบตั เิ หมาะสมตามประกาศของสภาพระสงั ฆราชคาทอลกิ สามารถ รบั การแตง่ ตง้ั เปน็ ศาสนบรกิ รขนั้ ผอู้ า่ นพระคมั ภรี แ์ ละผชู้ ว่ ยพธิ กี รรมตามจารตี พธิ วี า่ ดว้ ยการ แตง่ ตัง้ นี้ อย่างไรกด็ ี มไิ ดห้ มายความว่า ฆราวาสเหล่านม้ี ีสทิ ธิได้รบั การช่วยเหลือหรอื การ ตอบแทนจากพระศาสนจักร (ม.230,1) 2. ฆราวาสสามารถปฏิบัติหน้าท่ีอ่านพระคัมภีร์ระหว่างพิธีกรรม โดยการทําหน้าท่ีแทนแบบ ชวั่ คราว เหมอื นฆราวาสทุกคนสามารถทําหนา้ ที่พธิ กี ร หรอื นักขบั รอ้ ง หรอื หนา้ ทอี่ นื่ ๆ ตาม ท่ีกฎหมายกาํ หนด (ม.230,2) 3. เม่ือพระศาสนจักรมีความจําเป็นและเมื่อขาดศาสนบริกร แม้ว่าฆราวาสท่ีไม่ได้รับแต่งต้ัง เป็นผู้อ่านพระคัมภีร์หรือผู้ช่วยพิธีกรรมก็สามารถปฏิบัติหน้าท่ีได้ กล่าวคือ อ่านบทอ่านใน พธิ กี รรม เป็นประธานวจนพิธกี รรม โปรดศลี ล้างบาปและแจกศลี มหาสนิท ตามทก่ี ฎหมาย กําหนด (ม.230,3) 4. กอ่ นทผ่ี ใู้ ดจะรบั ศลี บวชเปน็ สงั ฆานกุ รถาวรหรอื ชวั่ คราว เขาตอ้ งรบั แตง่ ตงั้ เปน็ ผอู้ า่ นพระคมั ภรี ์ และผ้ชู ว่ ยพิธีกรรม และตอ้ งปฏิบัติหนา้ ทีเ่ ปน็ ชว่ งเวลานานพอสมควร (ม.1035,1) 14

แผนกพิธกี รรม ตำ� แหนง่ หน้าที่ “ผู้อ่านพระคัมภรี ์” (Lector) ศาสนบรกิ รผอู้ า่ นพระคมั ภรี ์ (Lector) เปน็ ตาํ แหนง่ หนา้ ทท่ี างการขน้ั แรกซง่ึ พระศาสนจกั ร ใหแ้ ก่สามเณรใหญท่ ใี่ กลจ้ ะไดร้ ับการบวชเป็นพระสงฆใ์ นอีกไมก่ ่ปี ีขา้ งหน้า ตําแหน่งหน้าท่ีทางการขั้นที่สอง คือ ผู้ช่วยพิธีกรรม (Acolythus จากภาษากรีก แปลว่า ผตู้ ดิ ตาม กลา่ วคอื ติดตามช่วยสงั ฆานุกรและพระสงฆ์ในเวลาประกอบพิธกี รรม) ผู้ทไ่ี ด้ รบั ตาํ แหนง่ ขนั้ นตี้ อ่ ไปกจ็ ะไดร้ บั การพจิ ารณาใหร้ บั ศลี บวชเปน็ สงั ฆานกุ ร (Diaconus) และพระสงฆ์ อนง่ึ ตําแหนง่ หนา้ ที่ทง้ั สองขน้ั ดังกล่าว ปจั จบุ นั พระศาสนจักร ไมไ่ ด้สงวนไว้ใหส้ ามเณรใหญโ่ ดย เฉพาะเท่านั้น แม้ฆราวาสก็อาจได้รับหน้าท่ีน้ี ถ้าหากพระสังฆราชผู้ปกครองเห็นว่าจําเป็นและ เหมาะสม ดงั ที่เราไดก้ ลา่ วมาแลว้ “ผอู้ า่ นพระคมั ภรี ”์ หนา้ ทข่ี องผอู้ า่ นพระคัมภรี ์ โดยเฉพาะเจาะจงคอื “อา่ นบทอ่านจาก พระคัมภรี ์ตา่ ง ๆ (ยกเวน้ บทพระวรสารซงึ่ สงวนไว้เป็นพเิ ศษแก่สังฆานกุ ร) ในเวลาประกอบ พธิ บี ชู าขอบพระคณุ หรอื ในพธิ กี รรมอนื่ ๆ นอกนนั้ ยงั อาจประกอบหนา้ ทแี่ ทนนกั รอ้ งเพลงสดดุ ี (Psalmist) โดยอ่านหรือขับร้องเพลงสดุดีท่ีมีแทรกในระหว่างบทอ่านพระคัมภีร์ ทําหน้าที่ แทนสังฆานุกรหรอื นกั ร้องเพลงสดดุ ีในการประกาศขอ้ ตงั้ ใจตา่ ง ๆ ในบทภาวนาเพื่อมวลชน เปน็ ผนู้ �ำสัตบรุ ษุ ในการร้องเพลงและการร่วมจติ ใจในพธิ ีกรรม” ในสมณกฤษฎกี า (Motu Proprio) Ministeria Quaedam ยงั กําหนดหน้าทีอ่ ่ืน ๆ ไวอ้ กี ว่า “ยงั อาจทาํ หนา้ ท่สี อนอบรมสัตบุรุษใหเ้ ขา้ มารบั ศลี ศักด์ิสทิ ธิ์ต่าง ๆ อยา่ งเหมาะสม ทัง้ ยัง สอนและเตรยี มผูท้ ำ� หนา้ ท่ผี อู้ า่ นฯ ชั่วคราวในพิธีกรรมด้วย” สําหรับชีวิตส่วนตวั ของศาสนบริกรผู้อ่านพระคมั ภีร์น้ัน พระศาสนจกั รเตอื นให้ “รําพงึ ถงึ พระวาจาในพระคัมภรี ์ (ท่ีตนอา่ น) และดําเนนิ ชวี ติ ตามแบบอย่างแหง่ คําส่ังสอนนนั้ ด้วย” (อ่านตอ่ ฉบับหนา้ ) 15

แผนกครอบครัว ไม้กางเขน ในพิธีสมรสและการภาวนาในครอบครวั โดย คุณพ่อยอแซฟ ภูวนารถ แน่นหนา ผู้อ�ำนวยการแผนกครอบครัวสภาพระสังฆราชและสังฆมณฑลจันทบุรี ตามธรรมประเพณีของชาวโครเอเชีย เม่ือคู่สมรสมีการเตรียมตัวที่ จะเข้าสู่ชีวิตสมรส พระศาสนจักรจะไม่กล่าวกับพวกเขาว่าให้พวกเขาพบกับ บคุ คลท่ีสมบูรณแ์ บบทีจ่ ะมาเป็นสามีหรอื ภรรยาของเขา แต่พระสงฆจ์ ะบอก กับพวกเขาว่า “คุณจะพบกับกางเขนที่คุณต้องแบก ซึ่งเป็นกางเขนแห่ง ความรกั ทจี่ ะอยไู่ ปกบั พวกคณุ ไปตลอด เปน็ กางเขนทต่ี อ้ งเกบ็ ไวเ้ ปน็ ทรพั ย์ สมบัตอิ ันมีคา่ ซ่ึงไมส่ ามารถโยนทง้ิ มันไปได”้ ในประเทศเฮอร์เซโกวีนา คาบสมุทรบอลข่าน ไม้กางเขนเปน็ เครอ่ื งหมายแสดงถงึ ความรกั อนั ยง่ิ ใหญ่และไม้กางเขนคือทรัพย์สมบัติ ของแตล่ ะบา้ น เมอ่ื เจา้ สาวและเจา้ บา่ วเดนิ เขา้ สพู่ ธิ สี มรสในวดั พวก เขาจะถอื ไมก้ างเขนมาดว้ ย พระสงฆจ์ ะอวยพรไมก้ างเขน นน้ั และเมอื่ ถงึ เวลาชว่ งพธิ มี อบคำ� มนั่ สญั ญาในพธิ สี มรส เจา้ สาวจะวางมอื ขวาลงบนไมก้ างเขนนนั้ และเจา้ บา่ วก็ จะวางมอื อยู่บนมือของเจ้าสาว ดงั นั้นมือของเขาทง้ั สองถกู รวมอยูบ่ นไมก้ างเขนรว่ มกนั 16

แผนกครอบครวั หลังจากนั้น พระสงฆ์จะน�ำสตอลา มาปกคลุมมือของเขาทั้งสองในขณะที่เขา ทั้งสองกล่าวให้ค�ำมั่นสัญญาของพิธีสมรส ตามจารีตพิธีกรรมสมรสของพระศาสนจักร คาทอลกิ “ทจ่ี ะถอื ซอ่ื สตั ยต์ อ่ กนั ทง้ั ในเวลา สขุ และเวลาทกุ ข์ ทงั้ ในเวลาปว่ ยและเวลา สบาย เพอ่ื รกั และยกยอ่ งใหเ้ กยี รตกิ นั และ กนั จนกวา่ ชวี ติ จะหาไม่” ต่อจากนนั้ เจา้ สาวและเจา้ บา่ วจะไมม่ กี าร จบู กนั และกนั แตเ่ ขาทง้ั สองจะจบู ทกี่ างเขนพรอ้ มกนั ซงึ่ เปน็ เครอ่ื งหมายวา่ ถา้ ใครคนใดคนหนง่ึ ละทง้ิ หรอื ทอดทง้ิ อกี ฝา่ ย เขากล็ ะทงิ้ และทอดทง้ิ พระครสิ ตเจา้ บนไม้กางเขนด้วยเช่นกัน หลงั จากพธิ สี มรสเสรจ็ สนิ้ แลว้ คสู่ มรสใหม่ นี้จะอัญเชิญไม้กางเขนนี้ไปที่บ้านของพวกเขาและ วางไวท้ หี่ งิ้ พระหรอื เรยี กอกี อยา่ งวา่ “พระแทน่ บชู า ภายในบ้าน” หรือในสถานทท่ี ส่ี มเกยี รตเิ หมาะสม ซึง่ “พระแทน่ บชู าภายในบา้ น” ท่ีมีไม้กางเขนนี้ ประทบั อยกู่ จ็ ะเปน็ สถานทแ่ี หง่ ความรกั นริ นั ดรแ์ ละ เปน็ สถานที่แห่งการภาวนารว่ มกนั ในครอบครวั ซ่งึ ในเวลาแห่งความยากลำ� บากของครอบครวั พวกเขาจะไม่ ไปหานกั กฎหมายหรอื ไปพบจติ แพทย์ แตพ่ วกเขาจะไปอยรู่ ว่ มกนั ตอ่ หนา้ ไมก้ างเขนเพอ่ื แสวงหาความชว่ ยเหลอื จากองคพ์ ระเยซูคริสตเจ้า พวกเขาจะคกุ เขา่ ลงและอาจจะมกี ารร้องไหแ้ ละพดู คยุ เปดิ ใจกัน เพื่อขอการอภยั จากองค์พระผู้เป็นเจ้าและจากกันและกันต่อหน้าไม้กางเขนนั้น และพวกเขาจะเข้านอนด้วยสันติภายในจิตใจเพราะพวกเขาได้ รบั การอภยั จากพระองคผ์ เู้ ดยี วผทู้ รงอำ� นาจแหง่ การไถใ่ หร้ อดพน้ บรรดาคสู่ มรมกจ็ ะสอนลกู ๆ ของพวกเขาใหจ้ บู ไมก้ างเขน ทุก ๆ วัน และจะไมเ่ ข้านอนเหมอื นกบั คนท่ไี มม่ ศี าสนาทไี่ ม่เคย แสดงความขอบคณุ ต่อองคพ์ ระเยซคู รสิ ตเจ้ากอ่ นเข้านอน พวก เขารู้วา่ องคพ์ ระเยซคู ริสตเจ้าโอบอมุ้ พวกเขาไว้ในอ้อมพระหตั ถ์ ของพระองค์และไมม่ สี ่งิ ใดท่ตี อ้ งน่ากลัวอีกตอ่ ไป 17

แผนกครอบครัว จากธรรมประเพณขี องชาวโครเอเชยี และชาวเฮอรเ์ ซโกวนี าเกย่ี วกบั “ไมก้ างเขน ในพธิ สี มรส” ที่ “ไมก้ างเขน” เปน็ เคร่ืองหมายแสดงถึง ความรกั อันยิง่ ใหญ่ ความรัก 18 นิรันดร์ ความซ่ือสัตย์ต่อกันและกัน การประทับอยู่ขององค์พระเยซูคริสตเจ้าภายใน ครอบครัว และแสดงถงึ เคร่ืองหมายแห่งความรบั ผดิ ชอบของครอบครวั ท่ีตอ้ งรว่ มดว้ ย ชว่ ยกนั แบกจนกวา่ ชวี ติ จะหาไม่ เปน็ ธรรมประเพณปี ฏบิ ตั ทิ ง่ี ดงามของประเทศทงั้ สองท่ี กลา่ วมา ซง่ึ สอดคลอ้ งกบั แนวค�ำสอนของพระศาสนจกั รคาทอลกิ ในปจั จบุ นั ผา่ นทางเอก สารพระศาสนจกั รท่ีเนน้ “การมีประสบการณ์กบั พระโดยตรงในชีวติ สมรส และการ ภาวนาในครอบครวั ” เชน่ • เอกสารพระศาสนจกั รเรอื่ ง “วถิ ที างแบบการเตรยี มตวั เปน็ ครสิ ตชนสำ� หรบั ชวี ติ แตง่ งาน” (Catechumenal Pathways for Married Life, June 2022) ทเ่ี นน้ “การพบปะกบั พระคริสตเจ้า” (Encounter with Christ) ในชีวิตสมรส เนน้ ให้ พระธรรมลำ้� ลกึ ของพระหรรษทานแหง่ ศีลสมรสดังกอ้ งกงั วาลและอยู่ท่ามกลางคู่ สามภี รรยาเสมอไปตลอดชวี ิต (ข้อ 5) • “สมณลขิ ติ เตอื นใจความปตี ยิ นิ ดแี หง่ ความรกั ในครอบครวั ” (Amoris Laetitia, 2016) ที่ “ไม้กางเขน” เปน็ เคร่อื งหมายแสดงถงึ “การสวดภาวนาร่วมกันใน ครอบครัว” “หากครอบครัวมีองค์พระคริสตเจ้าเป็นศูนย์กลาง พระองค์จะ ทรงรวมพวกเขาให้เป็นหน่ึงเดียวและส่องสว่างครอบครัวน้ันตลอดไป...การ ภาวนารว่ มกนั ในครอบครวั คอื หนทางพเิ ศษของการแสดงออกและเสรมิ สรา้ ง ความเชือ่ ปสั กาให้เขม้ แข็ง การมารวมตัวกนั ต่อพระพักตรพ์ ระเจ้าผทู้ รงชีวติ เพยี งไมก่ น่ี าทใี นแตล่ ะวนั เพอ่ื ขอสงิ่ ทจี่ ำ� เปน็ สำ� หรบั ครอบครวั และเพอื่ ภาวนา ส�ำหรับผู้ท่ปี ระสบความยากลำ� บาก” (ข้อ 317-318) “ครอบครวั ถกู เรียกรอ้ ง ให้รว่ มกันสวดภาวนาประจำ� วัน อ่านพระวาจาของพระเจ้า และร่วมเป็นหน่ึง เดียวกันในศีลมหาสนิท และด้วยเหตุน้ี พวกเขาจึงเจริญเติบโตในความรัก และเป็นพระวิหารที่ประทบั ของพระจติ เจา้ อยา่ งสมบรู ณ์มากยิง่ ขน้ึ ” (ขอ้ 29) • “บทบาทครอบครวั ครสิ ตชนในโลกปจั จบุ ัน” (Familiaris Consortio, 1981) ที่ กลา่ วถงึ การภาวนาในครอบครัวทม่ี ีลกั ษณะเฉพาะของตน คอื เป็นการอธิษฐาน ภาวนาท่ที ำ� พร้อมกนั ท้งั สามีกบั ภรรยา พ่อแมก่ บั ลกู ๆ และเนือ้ หาของค�ำภาวนา ในครอบครวั กค็ อื “ชวี ติ ครอบครวั ” นน่ั เอง ไมว่ า่ จะเปน็ ความยนิ ดแี ละความทกุ ข์ ความหวงั ความโศกเศรา้ การเกดิ และวนั คลา้ ยวนั เกดิ วนั ฉลองครบรอบการสมรส การเดินทาง การตัดสินใจของชีวิต ฯลฯ (ข้อ 59) วิงวอนขอพระพรจากองค์พระผู้เป็นเจ้าและครอบครัวศักด์ิสิทธ์ิแห่งนาซาเร็ธ โปรดอ�ำนวยอวยพรแดพ่ น่ี ้องทกุ ๆ ทา่ น และทกุ ๆ ครอบครัวเสมอไปเทอญ

19

ฝ่ายสงั คม การสง่ เสริมและพฒั นา คณุ ภาพชีวติ ผู้สงู อายคุ าทอลิก ศูนย์สงั คมพัฒนา สงั ฆมณฑลจันทบรุ ี ศูนยส์ งั คมพัฒนา สงั ฆมณฑลจนั ทบุรี “บรรดาผสู้ ูงอายุถกู ทอดท้งิ อย่างโหดรา้ ย เราไมไ่ ดต้ ระหนกั ว่า การแยกผู้สงู อายอุ อกไป หรอื ปลอ่ ย ให้ผอู้ นื่ ดูแลพวกเขา โดยไมม่ ีการอยเู่ คยี งขา้ งอยา่ งเพียงพอ และขาดความใกล้ชดิ จากครอบครวั นน้ั เป็นผล เสยี หายตอ่ ครอบครัว.......” (FT ข้อ 19) สถานการณโ์ ลกเขา้ สสู่ งั คมผสู้ งู อายอุ ยา่ งสมบรู ณ์ (Aging Society) ประชากรวยั เดก็ ลดนอ้ ยลง เนอ่ื งจาก อัตราการเกดิ ลดลง การหยา่ รา้ งมมี ากขึน้ เด็ก ๆ และ เยาวชนมีความคิดที่แตกต่างหลากหลาย เกิดช่องว่าง ระหวา่ งวยั และบคุ คลตา่ ง ๆ ไมส่ นใจกนั และกนั เปน็ การ เปลี่ยนแปลงสวู่ ิถปี กติรปู แบบใหม่ ในปี พ.ศ. 2548 ประเทศไทยก้าวเข้าส่สู งั คม ผ้สู งู อายุ (Aging Society) อยา่ งเป็นทางการ และ ในปี พ.ศ. 2564 ได้เขา้ สสู่ ังคมผสู้ งู อายุโดยสมบรู ณ์ (Aged Society) เพราะมสี ัดส่วนประชากรอายุ 60 ปขี ้ึนไปเกินรอ้ ยละ 20 % ของประชากรทงั้ ประเทศ ในกลุ่มประเทศอาเซียนประเทศไทยเข้าสู่กลุ่มสังคม ผู้สูงอายุเป็นอันดับ 2 รองจากประเทศสิงคโปร์ ใน ปี พ.ศ. 2578 คาดว่าจะเขา้ สูส่ งั คมผู้สงู อายุระดับสุด ยอด (Super Aging Society) เมอ่ื มีสัดสว่ นประชากรทม่ี ีอายุ 60 ปี เกินร้อยละ 30 % ตามคำ� นิยามของ องคก์ ารสหประชาชาติ (UN) ที่กำ� หนดไว้ ปี พ.ศ. 2565 – 2566 เปน็ ปแี หง่ คลน่ื สนึ ามสิ งั คมผสู้ งู อายุ ตามทน่ี กั วชิ าการตา่ ง ๆ ไดก้ ลา่ วไว้ ในภาค ตะวันออก จังหวัดท่มี แี นวโนม้ ประชากรผสู้ งู อายเุ พ่มิ ขนึ้ อยา่ งต่อเนอ่ื งในเขตสังฆมณฑลจันทบุรี คอื จงั หวัด ชลบรุ ี จันทบรุ ี ระยอง และฉะเชิงเทรา ตามลำ� ดบั (ขอ้ มลู HDC ณ 15 ก.ย. 2564) 20

ผลทตี่ ามมาคอื การเรง่ ปรบั ตวั กบั ขอ้ ทา้ ทายกบั สงั คม ฝ่ายสงั คม ผสู้ ูงอายใุ นแต่ละระดบั โดยเฉพาะอย่างย่ิงผู้สงู อายุในระดบั ชุมชน หมู่บ้าน ที่ท�ำอาชีพทางภาคเกษตรและผู้สูงอายุใน 21 ชมุ ชนเมอื งทีถ่ ูกทอดทิ้ง อย่ตู ดิ บ้าน และติดเตียง การเตรยี ม พรอ้ มกบั การพฒั นาคณุ ภาพชวี ติ ของผสู้ งู อายใุ นมติ ติ า่ ง ๆ กบั สภาวการณต์ ามบรบิ ทของผสู้ งู อายุ ด้านความม่นั คงทางการ ดำ� รงชวี ติ ดา้ นสขุ ภาพทางกายและจติ ใจ การไดร้ บั สวสั ดกิ าร ต่าง ๆ ของรัฐและเอกชนได้ช่วยบรรเทาปัญหาค่าครองชีพ และการรักษาพยาบาลด้านสขุ ภาพ แตป่ ัญหาทางสังคม ดา้ น จิตใจ ความเช่อื ความสัมพนั ธ์ การสืบทอดในครอบครวั ยัง คงเป็นปัญหาอยู่ ภาวะการซึมเศร้า โดดเดยี่ ว การเป็นภาระ ขาดการดูแล ขาดความอบอนุ่ ขาดความภาคภมู ใิ จ ตามวยั ของผูส้ ูงอายุแต่ละคน “จ�ำเป็นต้องให้ความใส่ใจต่อรูปแบบใหม่ ๆ ของ ความยากจนและความออ่ นแอ ทเ่ี ราไดร้ บั เรยี กใหม้ องเหน็ พระครสิ ตเจา้ ผทู้ กุ ขท์ รมาน... บรรดาผสู้ งู อายซุ งึ่ โดดเดย่ี ว และถูกทอดท้งิ .... ฯลฯ” (EG ขอ้ 210) ศนู ยส์ งั คมพฒั นาฯ จนั ทบรุ ี ในฐานะหนว่ ยงานหนงึ่ ใน งานดา้ นสงั คมของสังฆมณฑลจนั ทบุรี ท�ำงานพฒั นาและงาน เมตตาสงเคราะห์ เพ่อื ยกระดบั คณุ ภาพชีวิต เกียรติ ศกั ด์ศิ รี และคณุ คา่ การเปน็ มนษุ ยท์ ส่ี มั พนั ธใ์ นความรกั กบั พระเจา้ และ เพอ่ื นมนุษย์ จึงมเี ปา้ หมาย เขา้ ไปเปน็ หน่งึ เดยี วกับผู้สูงอายุ คาทอลิกระดับวัด มีส่วนร่วมกับบริบทของผู้สูงวัยและร่วม ในพันธกิจ รัก และรับใช้ผู้สูงอายุ จึงก�ำหนดเป็นแผนงาน กจิ กรรมข้นึ

ฝา่ ยสงั คม เปา้ หมาย 1. เพ่ือส่งเสริมและพัฒนาการจัดต้ังกลุ่มผู้สูงอายุระดับวัดที่ยังไม่มีการจัดต้ังเพ่ือ การดแู ลเอาใจใส่กันและกนั ในรูปของคณะกรรมการ และการประสานสัมพนั ธ์ เครือขา่ ยในพน้ื ที่ 2. เพ่ือการสนบั สนุนและส่งเสริมอาชีพเสรมิ รายไดใ้ หผ้ ู้สูงอายุตดิ บ้าน 3. เพอ่ื การฟนื้ ฟูพัฒนาชวี ิตฝา่ ยรา่ งกายและจิตใจ 4. เพอ่ื การสงเคราะห์ การเยย่ี มเยยี น การสวดภาวนา และเปน็ ก�ำลงั ใจใหผ้ สู้ งู อายุ ตดิ บ้านและติดเตยี ง 5. เพื่อการประสานความร่วมมือและร่วมงานกับผู้สูงอายุระดับวัด แขวง และ สงั ฆมณฑล กลมุ่ เปา้ หมาย จะเน้นวดั เลก็ ๆ ในแขวงตา่ ง ๆ ของสงั ฆมณฑลจันทบุรี ท่ยี ังไม่มกี ารจัดตงั้ กล่มุ ผู้ สงู อายอุ ย่างเปน็ ทางการ ความไรเ้ ดียงสาในวยั ชรา ถือว่าเปน็ ความร่�ำรวย มนั เป็นความร่�ำรวย ท่มี าจาก ประสบการณ์ มนั เปน็ ความร�่ำรวย ทม่ี าจาก ความล้มเหลว มนั เป็นความร่ำ� รวย ทีม่ าจาก ความส�ำเร็จ มันเป็นความร่ำ� รวย ทม่ี าจาก การกระทำ� ที่ถูกตอ้ ง มนั เปน็ ความร่ำ� รวย ที่มาจาก ขอ้ ผิดพลาดทงั้ หลาย มันเป็นความร่�ำรวย ทม่ี าจาก ความสำ� เร็จทุกอย่าง มันเป็นความรำ�่ รวย ท่มี าจาก ความหลากหลายมติ ิ ความไรเ้ ดยี งสาในวัยชรา ไม่ใช่ อวิชชา แตม่ ันคือ ภูมิปัญญาอันย่งิ ใหญ่ (Maturity by Osho หน้า 199) 22

23

แผนกเยาวชน ประมวลภาพงานชมุ นุมเยาวชนโลก ครงั้ ที่ 16 ณ กรุงลิสบอน ประเทศโปรตเุ กส โดย เจ จันท์ 24

แผนกเยาวชน 25