RSPG2016รายงานวจิ ัยที่ไดรบั การสนบั สนนุ สรปุ การดำเนนิ งาน โครงการอนุรักษพ นั ธกุ รรมพชื อนั เนื่องมาจากพระราชดำริ สมเดจ็ พระเทพรตั นราชสดุ าฯ สยามบรมราชกุมารี ประจำป 2559 มหาวทิ ยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลธัญบุรี
๒๕รายงานวิจยั ท่ีได้รบั สนับสนนุ เงนิ งบประมาณ ปี ๒๕๕๙
๒๖ แบบรายงานความกา้ วหนา้ ของโครงการวจิ ัย1. ชื่อโครงการวิจัย นวัตกรรมการยืดอายุใบบัวหลวงหลังการเก็บเกี่ยวและการแปรรูปเป็น(ภาษาไทย) ผลิตภณั ฑช์ าพรอ้ มดืม่(ภาษาอังกฤษ) Innovative extend lotus leave after harvesting and processing products of ready to drink tea2. ประเภทของโครงการวจิ ัย ผลผลติ ผลงานวิจัยเพ่ือสรา้ งองค์ความรู้ ผลผลิต ผลงานวจิ ยั เพื่อถ่ายทอดเทคโนโลยี3. รายชอ่ื ผู้วจิ ัย 3.1 หัวหน้าโครงการวจิ ัย ผู้ชว่ ยศาสตราจารย์ ดร. อนิ ทิรา ลิจันทร์พร4. ได้รับจัดสรรงบประมาณ เงินแผ่นดนิ เงินรายได้ ประจาปี 2559 เป็นเงนิ จานวน 500,000 บาท (หา้ แสนบาทถ้วน)5. เร่ิมทาการวิจัยเมื่อ 1 ตุลาคม 2558 ถงึ 30 กนั ยายน 2559 รวมระยะเวลาโครงการ 1 ปี6. รายละเอียดเกี่ยวกับผลงานความก้าวหนา้ ของการวจิ ัย 6.1 วตั ถุประสงคข์ องโครงการ 1. เพอ่ื สนองโครงการพระราชดาริ อพ.สธ. 2. เพอื่ ศึกษาและวิจยั เทคโนโลยีหลงั การเก็บเก่ียวในกระบวนการผลิตใบบวั หลวง และ การแปรรูป 3. เพอื่ ศึกษาและวจิ ัยดา้ นการควบคมุ การปนเป้อื นของเช้ือจุลนิ ทรีย์ในการผลติ ใบบัว หลวง 4. เพอ่ื ศึกษาวธิ กี ารเก็บรกั ษา และยดื อายุการวางจาหนา่ ยและอายุการเก็บรกั ษาเพ่ือ ตลาดที่อยู่หา่ งไกลของใบบวั หลวง 5. เพื่อรวบรวมความรู้และการพัฒนาการวิจัยเทคโนโลยหี ลงั การเก็บเกย่ี ว สร้างเปน็ นวตั กรรมการผลิตใบบวั หลวง6.2 การดาเนนิ งานวิจยั ตามท่เี สนอไว้ในโครงการวจิ ัยกับงานวิจัยท่ไี ดด้ าเนินการไปแลว้ลาดบั ท่ี แผน การดาเนนิ การจริง1 เตรียมแผนงานการทดลองท่ี 1 2 และ 3 ดาเนินการแลว้2 เตรียมอุปกรณ์และสารเคมี ดาเนนิ การแล้ว3 ทาการทดลองท่ี 1 2 และ 3 ดาเนนิ การแลว้4 วิเคราะห์ผลการทดลองที่ 1 2 และ 3 กาลงั ดาเนนิ การ5 วเิ คราะห์ผลทางสถติ กิ ารทดลองท่ี1 2 และ 3 กาลงั ดาเนินการ6 เขียนรายงานและสรปุ ผลการทดลองท่ี 1 2 และ 3 กาลงั ดาเนินการ
๒๗ 6.3 ผลของการดาเนินการวจิ ัยท่ีได้ดาเนนิ การไปแล้ว (แนบตารางภาพ แผนภมู ิ หรอื บทความ ตลอดจนการเผยแพรผ่ ลการวิจัยที่ได้ดาเนินการ) 6.4 งบประมาณที่ไดจ้ ่ายไปแล้ว แยกตามหมวดรายจา่ ย (สารวจถงึ 10 เดอื น พฤษภาคม พ.ศ. 2559) 1. งบประมาณรวมโครงการ 500,000 บาท 2. งบประมาณที่ใช้ไป 248,691.28 บาท 2.1 งบบุคลากร 50,000 บาท ค่าตอบแทนนักวจิ ัย - บาท ค่าตอบแทนผ้ชู ว่ ยวจิ ยั 50,000 บาท 2.2 งบดาเนินการ 182,191.28 บาท ค่าใช้จา่ ยในการเดนิ ทาง - บาท คา่ ใช้จ่ายในการฝึกอบรม - บาท คา่ จ้างพิมพ์เอกสาร - บาท คา่ ไปรษณยี ์ โทรเลข ค่าโทรศัพท์ - บาท คา่ วสั ดุอุปกรณ์ 182,191.28 บาท 2.3 งบลงทุน (ถา้ ม)ี - บาท คา่ ใช้จา่ ยในการซอื้ ครุภณั ฑ์/ส่ิงกอ่ สรา้ ง - บาท 2.4 ค่าสาธารณปู โภค 16,500 บาท จ่ายให้แกห่ น่วยงานในอตั รา 5% 16,500 บาท 3. งบประมาณทเ่ี หลือ 251,308.72 บาท 6.5 งานทีจ่ ะดาเนินการต่อไป และกาหนดเวลาดาเนินการกาหนดการ ปี พ.ศ. 2559 ปี พ.ศ. 2560 ต.ค พ.ย ธ.ค ม.ค ก.พ. ม.ี ค เม.ษ. พ.ค. มิ.ย. ก.ค ส.ค ก.ย.ทาการทดลองท่ี 4วิเคราะห์ผลการทดลองที่ 1 23 และ 4วเิ คราะห์ผลทางสถิตกิ ารทดลองท1ี่ 2 3 และ 4เขียนรายงานและสรปุ ผลการทดลองท่ี 1 2 3 และ 4 6.6 คาชีแ้ จงเพิม่ เติม ไม่มี
๒๘ แบบรายงานความกา้ วหนา้ ของโครงการวิจัย1. ชื่อโครงการวิจัย (ภาษาไทย) ผลของกระบวนการผลิตตอ่ คุณภาพของชาจากกลบี ดอกบวั ฉลองขวญั(Nymphaea ‘Chalong kwan’) (ภาษาองั กฤษ) Effect of process methods on qualities of tea from waterlily (Nymphaea ‘Chalong kwan’)2. ประเภทโครงการวิจัย ผลผลิต ผลงานวิจัยเพ่ือสรา้ งองค์ความรู้ ผลผลิต ผลงานวจิ ัยเพือ่ ถ่ายทอดเทคโนโลยี3. รายชือ่ ผูว้ จิ ัย 3.1 หัวหนา้ โครงการวจิ ัยดร.นันทช์ นก นันทะไชย 3.2 ผูร้ ว่ มโครงการวจิ ัย ผศ.ดร.อินทิรา ลิจันทรพ์ ร ผศ.ดร.ปาลดิ า ตั้งอนุรัตน์ ผศ.อญั ชลินทร์ สิงหค์ า ผศ.ภูรินทร์ อัครกลุ ธร4. ได้รบั จดั สรรงบประมาณ เงินแผน่ ดิน เงินรายได้ ประจาปี 2559 เปน็ เงินจานวน 450,000 บาท (ส่ีแสนห้าหมื่นบาทถว้ น)5. เริ่มทาการวิจัยเม่ือ 1 ตลุ าคม 2558 ถึง 30 กนั ยายน 2559 รวมระยะเวลาโครงการ 1 ปี6. รายละเอียดเก่ยี วกบั ผลงานความกา้ วหน้าของการวิจัย 6.1 วตั ถปุ ระสงคข์ องโครงการ 1. เพอื่ สนองโครงการพระราชดาริ อพ.สธ. 2. เพื่อศึกษาปรมิ าณสารแอนโทไซยานิน สารฟีนอลท้ังหมด และความสามารถในการต้านอนมุ ูลอสิ ระของกลบี ดอกบัวฉลองขวัญ 3. เพ่ือศึกษาระยะเวลาการค่ัว การนวด และการหมักกลีบดอกบัวที่เหมาะสมสาหรับการแปรรูปเปน็ ชากลบี บวั 4. เพ่ือศึกษาความพึงพอใจของผู้บรโิ ภคท่ีมีต่อผลติ ภัณฑ์ชาจากกลีบดอกบวั ฉลองขวญั 6.2 การดาเนินงานวิจยั ตามที่เสนอไว้ในโครงการวจิ ัยกบั งานวิจยั ที่ไดท้ าเนินการไปแล้วลาดบั ท่ี แผน การดาเนนิ การจริง1 เตรียมแผนงานการทดลองท่ี 1 และ 2 ดาเนนิ การแลว้3 ทาการทดลองท่ี 1 ดาเนินการแล้ว4 ทาการทดลองท่ี 2 กาลังดาเนินการ5 วเิ คราะห์ผลการทดลองท่ี 1 และ 2 กาลงั ดาเนินการ6 เขียนรายงานและสรปุ ผลการทดลองที่ 1 และ 2 กาลงั ดาเนินการ
๒๙ 6.3 ผลของการดาเนินการวิจยั ทไี่ ด้ดาเนนิ การไปแล้ว (แนบตารางภาพ แผนภูมิ หรือบทความ ตลอดจนการเผยแพร่ผลการวิจัยที่ไดด้ าเนินการ) 6.4 งบประมาณท่ีได้จา่ ยไปแล้ว แยกตามหมวดรายจ่าย (สารวจถงึ 27 เดือน มิถนุ ายน พ.ศ. 2559) 1. งบประมาณรวมโครงการ 450,000 บาท 2. งบประมาณทใี่ ช้ไป 191,802.68 บาท 2.1 งบบุคลากร 54,840 บาท ค่าตอบแทนนกั วิจยั ....-..... บาท ค่าตอบแทนผ้ชู ่วยวจิ ยั 54,840 บาท 2.2 งบดาเนนิ การ 122,162.68 บาท ค่าจัดทาเล่มรายงาน ....-..... บาท ค่าวัสดใุ นการวจิ ัย 122,162.68 บาท 2.3 งบลงทุน ....-..... บาท ค่าใช้จา่ ยในการซ้อื ครุภณั ฑ์/สิ่งก่อสรา้ ง ....-..... บาท 2.4 ค่าสาธารณูปโภค 14,800 บาท จา่ ยใหแ้ กห่ น่วยงานในอัตรา 5% 14,800 บาท 3. งบประมาณทเ่ี หลอื 258,197.32 บาท 6.5 งานท่จี ะดาเนนิ การต่อไป และกาหนดเวลาดาเนินการงาน/ข้นั ตอนการวจิ ัย เดอื น/พ.ศ. ต.ค.- ม.ค.- เม.ย.- ก.ค.- ต.ค.- ม.ค.- เม.ย.- ก.ค.- ธ.ค. มี.ค. มิ.ย. ก.ย. ธ.ค. ม.ี ค. ม.ิ ย. ก.ย.ทาการทดลองท่ี 2 วเิ คราะหผ์ ลการทดลองและ ผลทางสถติ ิเขยี นเลม่ รายงานฉบับสมบรู ณ์ 6.6 คาชี้แจงเพ่มิ เตมิ โครงการวิจัยน้ีได้ดาเนินการทดลองที่ 1 การศึกษาระยะเวลาการค่ัว การนวด และการหมักกลบี ดอกบวั ท่ีเหมาะสมสาหรับการแปรรูปเปน็ ชากลีบบวั เรยี บรอ้ ยแล้ว คงเหลือการทดลองที่ 2การศึกษาความพึงพอใจของผู้บริโภคท่ีมีต่อผลิตภัณฑ์ชาจากกลีบดอกบัวฉลองขวัญ การวิเคราะห์ผลการทดลอง เขียนรายงานและสรุปผล ทาให้โครงการดังกล่าวไม่สามารถดาเนินการได้ทันตามปงี บประมาณเดอื นกนั ยายน พ.ศ. 2559 จึงขออนุมตั ขิ ยายเวลาดาเนนิ การออกไปอีก 1 ปี
๓๐แบบรายงานความกา้ วหน้าของโครงการวจิ ัย 1. ชือ่ โครงการวิจัย (ภาษาไทย) โอลิโกแซคคาไรด์ของบัวหลวงและคุณสมบัติความเป็นพรีไบโอติกเพื่อ พฒั นาเป็นผลิตภัณฑ์เพื่อสขุ ภาพ (ภาษาอังกฤษ) Oligosaccharides of lotus and their prebiotic properties fordevelopment of functional food products2. ประเภทโครงการวจิ ัย ผลผลติ ผลงานวิจยั เพอ่ื สรา้ งองค์ความรู้ ผลผลติ ผลงานวิจยั เพอื่ ถ่ายทอดเทคโนโลยี3. รายชื่อผวู้ ิจัย ตง้ั อนรุ ตั น์ 3.1 หวั หนา้ โครงการวิจยั ดร. ปาลดิ า 3.2 ผ้รู ว่ มโครงการวิจัย4. ไดร้ ับจัดสรรงบประมาณ เงนิ แผน่ ดิน เงินรายได้ ประจาปี 2559 เปน็ เงินจานวน 400,000 บาท (ส่ีบาทถว้ น)5. เร่ิมทาการวิจัยเม่ือ 1 ตลุ าคม 2558 ถงึ 30 กนั ยายน 2559 รวมระยะเวลาโครงการ 1 ปี6. รายละเอียดเก่ยี วกับผลงานความก้าวหน้าของการวจิ ัย 6.1 วตั ถปุ ระสงคข์ องโครงการ 1. เพอื่ สนองโครงการพระราชดาริ อพ.สธ. 2. เพ่อื ศึกษาสภาวะทเ่ี หมาะสมของกระบวนการสกัดพรีไบโอติกส์จากสว่ นต่างๆ ของ บวั หลวง 3. เพือ่ ศึกษาคณุ สมบัตขิ องพรีไบโอติกส์ทส่ี กดั ได้จากบัวหลวง 4. เพื่อศึกษากรรมวิธีการผลติ โยเกิรต์ นมถ่ัวเหลืองเสรมิ พรไี บโอติกสจ์ ากบวั หลวงท่ี สกดั ได้
๓๑6.2 การดาเนินงานวิจยั ตามที่เสนอไวใ้ นโครงการวิจยั กับงานวจิ ยั ที่ได้ทาเนินการไปแลว้1. ผลของชนิดตัวทาละลายและอัตราส่วนของตัวทาละลายที่มีผลต่อปริมาณการสกัดพรีไบโอติกส์จากเหงา้ บวั และเมล็ดบวัตารางที่ 3 ผลของชนดิ ตัวทาละลายและอัตราส่วนของตวั ทาละลายท่ีมผี ลต่อปรมิ าณการสกัดพรไี บโอติกส์จากเหง้าบวัตวั ทาละลาย อัตราส่วน % Yield 11.00a นา้ กลัน่ 1:8 6.75bเอทานอล 95 % 1:15 1.66c 1:8 0.87c 1:15หมายเหตุ a-c หมายถงึ อักษรกากบั ที่แสดงค่าความแตกตา่ งกันทางสถิติ (P ≤ 0.05)ตารางที่ 4 ผลของชนิดตวั ทาละลายและอตั ราสว่ นของตัวทาละลายทม่ี ีผลต่อปรมิ าณการสกดัพรีไบโอติกส์จากเมล็ดบวัตวั ทาละลาย อตั ราส่วน % Yield 11.29a นา้ กลนั่ 1:8 6.67bเอทานอล 95 % 1:15 1.97c 1:8 0.84d 1:15หมายเหตุ a-d หมายถึง อกั ษรกากับท่ีแสดงค่าความแตกตา่ งกันทางสถติ ิ (P ≤ 0.05)
๓๒2. ผลของอณุ หภมู ิและเวลาที่มผี ลต่อปริมาณการสกัดพรีไบโอติกส์ตารางท่ี 5 ผลของอุณหภูมิและเวลาต่อปรมิ าณสารสกดั ที่ได้ และปริมาณนา้ ตาลในการสกัดพรีไบโอ ติกส์จากเหงา้ บวัอุณหภมู ิ เวลา % Yield Total sugars Reducing Non-reducing (C) (นาที) (mg/g) sugars (mg/g) sugars (mg/g)30 60 10.19ab 257.90ef 1.68cd 256.22ef 196.37f 120 10.16ab 197.90f 1.53de 376.44bc 191.63f 180 10.48ab 377.90bc 1.46de 434.18b 511.12a50 60 10.00ab 192.90f 1.27f 431.45b 276.02de 120 10.11ab 437.90b 3.72a 335.93cd 180 10.73a 547.90a 3.78a60 60 10.08ab 432.90b 1.45de 120 9.58b 277.90de 1.88bc 180 10.43ab 337.90cd 1.97bหมายเหตุ a-f หมายถึง อักษรกากับท่ีแสดงความแตกต่างกันทางสถติ ิ (P ≤ 0.05)
๓๓ตารางที่ 6 ผลของอุณหภมู แิ ละเวลาต่อปริมาณสารสกัดท่ีได้ และปริมาณนา้ ตาลในการสกัด พรไี บโอ ตกิ สจ์ ากเมล็ดบวัอณุ หภมู ิ เวลา % Yield Total sugars Reducing Non-reducing(C) (นาที) (mg/g) sugars (mg/g) sugars (mg/g)30 60 10.55d 397.90e 2.40abc 395.50e 435.99de 120 11.07cd 437.90de 1.91d 479.30cd 425.75de 180 10.84d 481.90cd 1.93d 600.63ab 440.35de50 60 11.73bc 427.90de 2.15bcd 535.85bc 570.64ab 120 12.01b 602.90ab 2.27bcd 610.17a 180 11.75bc 442.90de 2.55ab60 60 12.18ab 537.90bc 2.05cd 120 12.12ab 572.90ab 2.26bcd 180 12.83a 612.90a 2.73aหมายเหตุ a-f หมายถึง อักษรกากับท่ีแสดงความแตกต่างกันทางสถิติ(P ≤ 0.05)3. ผลการทดสอบความสามารถในการสง่ เสริมการเจริญของแบคทเี รยี กรดแลคติก
๓๔แบบรายงานความก้าวหนา้ ของโครงการวิจัย1. ช่อื โครงการวจิ ัย (ภาษาไทย) การศึกษาผลิตภัณฑ์ต้นแบบเพื่อการรักษาแผลในสุนัข-แมวท่ีทาจากสมุนไพรไทยและผลติ ภัณฑ์ (ภาษาองั กฤษ) The Study of Wound Treatment Prototype-Product (in dog-cats) Madefrom Thai MedicinaI Herbs and By-Product2. ประเภทโครงการวจิ ัย ผลผลติ ผลงานวจิ ยั เพ่อื สร้างองค์ความรู้ ผลผลติ ผลงานวจิ ยั เพือ่ ถ่ายทอดเทคโนโลยี3. รายชอื่ ผู้วจิ ัย 3.1 หัวหนา้ โครงการวิจัย สพ.ญ.ดร.ปภาภัสสร์ ศรีมหาคุณวงศ์ 3.2 ผู้ร่วมโครงการวิจัย ดร.ไฉน นอ้ ยแสง4. ได้รับจัดสรรงบประมาณ เงินแผ่นดิน เงนิ รายได้ ประจาปี 2559 เปน็ เงนิ จานวน 293,000 บาท (สองแสนเกา้ หมืน่ สามพันบาทถ้วน)5. เริ่มทาการวจิ ัยเมือ่ 1 ตลุ าคม 2558 ถงึ 30 กนั ยายน 2559 รวมระยะเวลาโครงการ 1 ปี6. รายละเอียดเกี่ยวกับผลงานความกา้ วหนา้ ของการวิจัย6.1 วัตถปุ ระสงค์ของโครงการ1. เพือ่ สนองโครงการพระราชดาริ อพ.สธ.2. เพื่อศึกษาการออกฤทธ์ขิ องสารสกัดสมนุ ไพรต่อเชอ้ื โรคท่พี บบ่อยในบาดแผล3. เพอื่ ศึกษาการทาผลติ ภัณฑ์ใหม่จากสารสกดั สมุนไพรท่ีทดสอบได้จากข้อ 2)6.2 การดาเนนิ งานวิจยั ตามทเี่ สนอไว้ในโครงการวจิ ัยกับงานวจิ ัยทไ่ี ดท้ าเนนิ การไปแล้ว (ดังตาราง)ลาดับที่ แผน การดาเนินการจริง1 นาสมุนไพรมาสกัดสารออกฤทธิ์โดยใช้คุณสมบัติของ นาสมุนไพรมาสกัดสารออกฤทธิ์โดยใช้เฉพาะของตัวทาละลาย 4 ชนิด (น้า , hexane , ethyl คณุ สมบัตขิ องเฉพาะของตวั ทาละลาย 4 ชนดิacetate , methanol ) (น้า ,hexane ,ethyl acetate , methanol )2 นาสารสกดั สมุนไพรที่ได้มาทดสอบการออกฤทธ์ติ ่อ อยใู่ นขน้ั ส่ังซ้ือ เชื้อจลุ ชพี ในห้องปฏิบัติ 33 นาสารสกัดสมุนไพรที่มีผลต้านเชื้อจุลินทรีย์มา รอผลการทดลอง ประกอบเป็นสูตรในสัดส่วนต่าง ๆ และทดสอบการ ต้านเช้อื จลุ ชพี ในห้องปฏบิ ตั ิการ
๓๕ 6.3 ผลของการดาเนินการวิจยั ท่ีไดด้ าเนนิ การไปแลว้ ก.พ. 59 ม.ี ค.59 เม.ย. 59แผนการทดลอง1.ศกึ ษาและทาความเข้าใจโครงการวจิ ยั2. จัดหาสมนุ ไพรและศึกษาวิธวี ิจยั : ปรกึ ษาหัวหน้าโครงการและผ้รู ่วมโครงการเกยี่ วกบั วธิ กี ารทดลอง3. สารสกัดสมุนไพรโดยวิธกี ารต้มด้วยน้ากลั่น4. สารสกัดสมุนไพรโดยวธิ กี ารหมกั ดว้ ยตวั ทาละลายอนิ ทรีย์ 3ชนดิ (hexane , ethyl , acetate , methanol ) 6.4 งบประมาณท่ไี ดจ้ า่ ยไปแล้ว แยกตามหมวดรายจา่ ย (สารวจถงึ 16 เดือนพฤษภาคม พ.ศ. 2559) 1. งบประมาณรวมโครงการ 293,000 บาท เงินอดุ หนนุ เพ่อื การวจิ ยั งวดท่ี 1 146,500 บาท 2. งบประมาณทีใ่ ชไ้ ป 98,947.10 บาท 2.1 งบบคุ ลากร 36,000 บาท ค่าตอบแทนนกั วิจัย ....-..... บาท คา่ ตอบแทนผชู้ ว่ ยวิจยั 36,000 บาท 2.2 งบดาเนินการ 56,917.10 บาท ค่าสมุนไพร 3,736 บาท ค่าวัสดุสารเคมีและเคร่ืองแกว้ ในการทดสอบ 53,211,10 บาท 2.3 งบลงทนุ ....-..... บาท 2.4 คา่ สาธารณปู โภค 6,000 บาท จา่ ยใหแ้ กห่ นว่ ยงานในอตั รา 5% 6,000 บาท 3. งบประมาณท่ีเหลือ 194,052.90 บาท 6.5 งานท่จี ะดาเนนิ งานต่อไป และกาหนดเวลาดาเนินการงาน/ขน้ั ตอนการวิจัย เดอื น/พ.ศ.2559 เดือน/พ.ศ.2560 พ.ค. ม.ิ ย. ก.ค. ส.ค. ก.ย. ต.ค. พ.ย. ธ.ค. ม.ค. ก.พ. มี.ค. เม.ษ. พ.ค. มิ.ย.1.สกัดสารสมุนไพรโดยวธิ กี ารหมัก(ดาเนนิ การการต่อ)2.สกดั สารสมุนไพรโดย Soxhletapparatus3.การพสิ จู นเ์ อกลกั ษณข์ องพืชสมุนไพรด้วย Thin LayerChromatography4.ทดสอบการตา้ นเชือ้ แบคทีเรียดว้ ยDisk diffusion method5.ทดสอบความเขม้ ขน้ ตา่ สุดที่สามารถต้านเชื้อแบคทีเรยี ไดด้ ้วยMIC/MBC
๓๖6.ประกอบสตู รสมุนไพรและทดสอบการต้านเช้อื แบคทเี รีย 6.6 คาชีแ้ จงเพ่มิ เตมิ เนื่องจากโครงการวิจัยนี้ดาเนินการล่าช้า เพราะต้องรองบวิจัยที่มาช้ากว่ากาหนด 9 เดือน จึงขอให้ ผชู้ ่วยวิจัยเรง่ ดาเนนิ การทาวจิ ัยทุกวนั โดยสว่ นของสมุนไพรทส่ี ามารถเตรียมสกัดได้ในเบื้องต้นให้ดาเนินการใช้ เคร่ืองมือและอุปกรณ์ในสาขาวิทยาศาสตร์สุขภาพสัตว์ ซึ่งสามารถดาเนินการได้ทุกวัน โดยให้ทาบันทึกขอ อนุญาตใช้เครื่องมือและห้องปฏิบัติการของสาขา ทั้งในและนอกเวลาราชการ หลังจากนั้นเม่ือได้เตรียม สมุนไพรแล้วเสร็จ จึงค่อยไปดาเนินการต่อท่ีห้องปฏิบัติการของวิทยาลัยการแพทย์แผนไทย อนึ่งระหว่าง ดาเนินการ ใหบ้ ันทึกข้อมลู และเก็บภาพทกุ ขั้นตอน เพอื่ นาไปใช้รายงานผลการดาเนนิ งานวจิ ัย
๓๗ แบบรายงานความกา้ วหน้าของโครงการวจิ ัย1. ช่อื โครงการวจิ ัย(ภาษาไทย) การพัฒนาการใชป้ ระโยชน์จากภมู ิปญั ญาการแพทย์พน้ื บ้านไทย กรณีศกึ ษา ตาบลบ่อเงินอาเภอลาดหลุมแกว้ จังหวดั ปทุมธานี(ภาษาอังกฤษ) The development in use of the Thai folk medical, case study in Tumbon BoKaeo, Lardlumkaeow, Pathumthani2. ประเภทโครงการวิจยั ผลผลิต ผลงานวจิ ัยเพือ่ สรา้ งองค์ความรู้ ผลผลิต ผลงานวิจยั เพอ่ื ถา่ ยทอดเทคโนโลยี3. รายชื่อผู้วจิ ัย3.1 หวั หนา้ โครงการวจิ ัยนางสาวกญั ญธ์ ศยา อัครศริ ิฐรตั นา4. ไดร้ บั จัดสรรงบประมาณ เงินแผ่นดิน เงินรายได้ ประจาปี 2559เปน็ เงนิ จานวน 160,000 บาท (หนึง่ แสนหกหม่นื บาทถว้ น)5. เรม่ิ ทาการวิจัยเม่ือ 1 ตลุ าคม 2557 ถงึ 30 กันยายน 2559 รวมระยะเวลาโครงการ 1 ปี6. รายละเอียดเก่ยี วกับผลงานความกา้ วหนา้ ของการวจิ ัย6.1 วัตถปุ ระสงค์ของโครงการ1) เพ่อื ศึกษาและเก็บรวบรวมองคค์ วามร้ภู มู ิปัญญาการแพทย์พืน้ บ้าน2) เพื่อพฒั นาองค์ความรู้และต่อยอดภูมปิ ัญญาการแพทย์พืน้ บ้านใหเ้ กดิ ประโยชน์เชงิพาณชิ ยแ์ ละสาธารณะ3) เพือ่ จดั กจิ กรรมถา่ ยทอดเทคโนโลยีองคค์ วามรูภ้ ูมิปญั ญาการแพทยพ์ ืน้ บา้ นสูช่ ุมชน6.2 การดาเนินงานวจิ ัยตามทเี่ สนอไวใ้ นโครงการวจิ ยั กบั งานวิจยั ที่ไดด้ าเนินการไปแลว้ (ดงั ตาราง)ลาดับท่ี แผน การดาเนนิ การจริง1 ทบทวนวรรณกรรม ดาเนนิ การแลว้2 ติดต่อประสานงานกบั หนว่ ยงานท่ีเกีย่ วข้องใน ดาเนนิ การแลว้พน้ื ที่3 สารวจพ้ืนที่เก็บข้อมลู ดาเนินการแล้ว4 สรา้ งแบบสอบถามและแบบสัมภาษณ์ กาลังดาเนินการ5 ตรวจสอบแบบสอบถามและแบบสัมภาษณ์และ กาลังดาเนินการแก้ไข6 เกบ็ ข้อมูลคร้ังที่ 1 กาลังดาเนนิ การ7 เก็บข้อมลู ครง้ั ท่ี 2 กาลงั ดาเนินการ8 เก็บข้อมลู คร้งั ที่ 3 กาลังดาเนินการ9 เก็บข้อมลู คร้งั ท่ี 4 กาลังดาเนินการ10 เกบ็ ข้อมลู ครั้งท่ี 5 กาลังดาเนินการ11 รวบรวมข้อมลู กาลงั ดาเนินการ12 วิเคราะหข์ ้อมลู กาลงั ดาเนินการ
๓๘13 สรุปโครงการ ยังไม่ไดด้ าเนนิ การ14 ถา่ ยทอดองคค์ วามรู้สู่ชุมชน ยังไม่ได้ดาเนนิ การ6.3 ผลของการดาเนินการวจิ ัยที่ไดด้ าเนินการไปแลว้ (แนบตารางภาพ แผนภูมิ หรอื บทความ ตลอดจนการเผยแพรผ่ ลการวิจยั ทไี่ ดด้ าเนนิ การ) -6.4 งบประมาณที่ได้จา่ ยไปแลว้ แยกตามหมวดรายจ่าย (สารวจถงึ วันที่ 31 เดือน สิงหาคม พ.ศ. 2559)1. งบประมาณรวมโครงการ ..160,000...บาท2. งบประมาณที่ใชไ้ ป ……………….-บาท2.1 งบบคุ ลากร ………….......-บาท ค่าตอบแทนนักวจิ ัย ...................-บาท คา่ ตอบแทนผู้ช่วยวิจยั ...................-บาท2.2 งบดาเนินการ ...................-บาทคา่ ใชจ้ า่ ยในการเดินทาง ..5,000.........บาทค่าใชจ้ ่ายในการฝึกอบรม ...................-บาทคา่ จ้างพิมพเ์ อกสาร ...................-บาทค่าไปรษณยี ์ โทรเลข ค่าโทรศัพท์ ...................-บาทค่าวัสดอุ ปุ กรณ์ ..................-บาท2.3 งบลงทุน (ถา้ ม)ี ..................-บาทคา่ ใช้จา่ ยในการซื้อครุภัณฑ์/ส่ิงก่อสร้าง ..................-บาท2.4 ค่าสาธารณปู โภค ……………...-บาทจา่ ยใหแ้ กห่ นว่ ยงานในอตั รา 5% ..................-บาท3. งบประมาณทเ่ี หลือ .155,000...บาท6.5 งานที่จะดาเนนิ การตอ่ ไป และกาหนดเวลาดาเนนิ การ (เดอื นตลุ าคม 2559 ถงึ กันยายน พ.ศ. 2560) แผนการดาเนนิ งาน ต.ค. พ.ย. ธ.ค. ม.ค. ก.พ. มี.ค. เม.ย พ.ค. มิ.ย. ก.ค. ส.ค. ก.ย.สร้างแบบสอบถามและแบบสมั ภาษณ์ตรวจสอบแบบสอบถามและแบบสัมภาษณ์และแก้ไขเกบ็ ขอ้ มูลครั้งท่ี 1เกบ็ ขอ้ มูล คร้ังท่ี 2เกบ็ ขอ้ มลู คร้ังที่ 3เก็บข้อมูลคร้ังท่ี 4เกบ็ ข้อมลู ครง้ั ที่ 5รวบรวมข้อมูลวิเคราะห์ข้อมูลสรุปโครงการถ่ายทอดองค์ความรู้สู่ชุมชน6.6 คาชีแ้ จงเพ่มิ เติม เนื่องจากมีความล่าช้าของการได้รับเงินงบประมาณโครงการวิจัย ทาให้ต้องขยายเวลาในการทาวิจัยออกไปไม่เป็นไปตามแผนงานเดิม จงึ ได้มีการปรับแผนการดาเนนิ งานใหม่
๓๙แบบรายงานความกา้ วหน้า1. รายละเอียดเก่ียวกับโครงการวิจัยที่ 1ช่ือเร่อื ง (ภาษาไทย) การพัฒนาผลิตภัณฑธ์ รรมชาตจิ ากสารสกดั บวั สายพันธบ์ุ ัวผนั (ภาษาอังกฤษ) Development of natural products from lotus (Nymphaeaceae) extractsช่ือผวู้ จิ ัย.................ผชู้ ่วยศาสตราจารย์ ดร.กรวนิ ทว์ ิชญ์ บญุ พสิ ทุ ธนิ นั ท์............................................................ หนว่ ยงานที่สังกัด ......วิทยาลยั การแพทยแ์ ผนไทย............................................................ หมายเลขโทรศัพท์ ....02-592-1999.... โทรสาร .......02-592-1900..... e-mail korawinwich_b@rmutt. ac.th ไดร้ บั อนุมัติงบประมาณ ประจาปงี บประมาณ พ.ศ. ....2561........... งบประมาณท่ีไดร้ บั .............1,000,000........................ บาท ระยะเวลาทาการวจิ ยั ..........1.......... ปี เร่ิมทาการวจิ ยั เมื่อ (เดือน ปี) .............ตุลาคม 2559........... ถึง (เดือน ปี) ..............กนั ยายน 2560......2. รายละเอยี ดเก่ียวกับผลงานความก้าวหนา้ ของการวจิ ัย 2.1 วัตถปุ ระสงค์ของแผนงานวจิ ัย / โครงการวิจยั - เพ่อื สนองโครงการพระราชดาริ อพ.สธ. - เพื่อทราบฤทธิท์ างชีวภาพของสารสกัดทไ่ี ด้จากสว่ นตา่ งๆ ของบัวสายพันธุ์บัวผนั - เพื่อพฒั นาผลิตภัณฑธ์ รรมชาตจิ ากสารสกัดบัวสายพันธ์ุบัวผนั 2.2 แสดงตารางเปรียบเทียบผลการดาเนินงานตามแผนการดาเนินงานวิจัยที่ได้เสนอไว้กับงานวิจัยท่ีได้ ดาเนนิ การจริง ในรปู ของแผนการดาเนนิ งานตลอดแผนงานวิจัย / โครงการวจิ ัย วา่ มกี จิ กรรม / ข้ันตอน ปฏบิ ัตติ ามลาดบั อย่างไร แผนการดาเนินงานวจิ ยั ระยะเวลา งานวิจยั ท่ีไดด้ าเนนิ การจริง ระยะเวลา (เดือน) (เดอื น)1. ค้นควา้ และศึกษาเอกสารและงานวิจัยที่เกีย่ วข้อง 1.5 ไดท้ าการค้นคว้าและศึกษาเอกสารและ 1.52. คดั เลอื กพชื /ตารบั ยาสมนุ ไพร และการสกัดและการทดสอบสารพฤกษเคมีเบอื้ งตน้ งานวิจัยท่เี กยี่ วขอ้ งเพมิ่ เติม3. การศกึ ษาฤทธ์ิทางชีวภาพ 3 - ไดท้ าการตดิ ตอ่ ชาวบา้ นผปู้ ลกู บวั ผันท้ัง 34. การศกึ ษาความเปน็ พษิ ในเซลลเ์ พาะเล้ยี ง สามสายพันธ์ุ - การสกดั ตารับยาดว้ ยวิธีการต้ม/หมกั ด้วย เอทานอล - การทดสอบสารพฤกษเคมีท่เี ป็น องค์ประกอบในสารสกัดบวั ตา่ งๆ 5 -ฤทธติ์ า้ นออกซเิ ดชัน เชน่ free radical 5 scavenging activity, lipidperoxidation และ metal chelating activity 2 -ทดสอบความเป็นพิษกับเซลล์ผิวหนัง 2 -ทดสอบการกระตุ้นเมลานนิ กบั เซลล์
๔๐แผนการดาเนนิ งานวจิ ยั ระยะเวลา งานวจิ ยั ทไ่ี ด้ดาเนนิ การจรงิ ระยะเวลา (เดือน) (เดอื น) เพาะเลยี้ ง5. การพัฒนาเปน็ สุขภาพผลติ ภณั ฑ์เพือ่ สุขภาพ 3 -ผลิตภณั ฑ์ เช่น ,มาส์กหนา้ , สเปรยเ์ ส้นผม, 3 แซมพู และเซรั่ม 36. การทดสอบความคงตัวด้านเคม-ี กายภาพของ 3 -ทดสอบความคงดว้ ยการวัดความหนดื , -ผลติ ภณั ฑ์ การวดั pH และการคงตวั ตามอณุ หภมู ิ ท่ี 1 0, 4, 25 และ 45 °C 17. การทดสอบความพึงพอใจในอาสาสมัคร 2 -8. รายงานผลความก้าวหนา้ 2 - การรายงานความกา้ วหนา้ คร้ังที่ 19. ตีพมิ พผ์ ลงานวิจยั เผยแพร่ หรอื เสนอผลงาน 3 - การนาเสนอผลงานวิจัยในงานประชมุวชิ าการทัง้ ในและต่างประเทศ หรอื สทิ ธิบัตร/อนุ ASTC2016สทิ ธบิ ัตร/ถา่ ยทอดเทคโนโลยีหมายเหตุ ระยะเวลาท่ีดาเนินการวจิ ยั อย่ใู นชว่ งคาบเกยี่ วกัน 2.3 แสดงรายละเอียดของผลการดาเนินงาน พร้อมสรปุ และวเิ คราะหผ์ ลทไ่ี ด้ดาเนนิ การไปแล้ว - ได้ทาการค้นคว้าและศึกษาเอกสารและงานวจิ ยั ท่เี กยี่ วขอ้ งเพิม่ เติมของบัวสายพนั ธุบ์ วั ผัน - จากการคดั เลือกบวั ผนั (Nymphaeaceae) จานวน 3 สายพนั ธุ์ ได้แก่ ฉลองขวญั ขาวมงคล และ ชมพูมะเหมย่ี ว มาทาการสกดั ดว้ ยวธิ กี ารหมักกับ 95% เอทานอล และวิธกี ารต้มในน้าเดือด จากทุกส่วนของบัวผันจานวนทงั้ หมด 15 ตวั อย่าง ไดแ้ ก่ C1, C2, C3, C4, C5, K1, K2, K3, K4, K5, P1, P2, P3, P4 และ P5 ซง่ึ Cแทน บัวผนั พันธ์ุ ฉลองขวญั , K แทน บัวผันพันธุ์ ขาวมงคล และ P แทน บัวผันพันธุ์ ชมพูม่าเหม่ียว -ตรวจสอบสารพฤกษเคมีของสารสกดั ตารบั ยาสมุนไพร พบวา่ กลมุ่ ฟลาโวนอยด์เปน็ องค์ประกอบในสารสกัดตารบั ยาทกุ ตารับ -จากการศึกษาฤทธ์ิต้านออกซิเดชันของสารสกัดบัวผันพบว่า สารสกัดท้ังหมดมีฤทธิ์ต้านอนุมูลอิสระด้วยวิธี DPPH (SC50) โดยสารสกัดเอทานอลจากใบและเหง้าของบัวสายพันธ์ุชมพูมะเหมี่ยว (P1 EtOH และP3 EtOH) สารสกัดเอทานอลจากเหง้าของบัวสายพันธุ์ฉลองขวัญ (C3 EtOH) สารสกัดน้าจากใบฉลองขวัญ(C1 Water) และ สารสกัดน้าจากใบและเหง้าของบัวสายพันธ์ุบัวชมพูมะเหมี่ยว (P1 Water และ P3 Water)ใหฤ้ ทธิด์ ีท่สี ดุ ซ่งึ มากกว่าวิตามินซีประมาณ 4 เท่า (p < 0.05) และยังมีฤทธิ์ยับยั้งการเกิดเปอร์ออกซิเดชันของไขมันด้วยวธิ ี Ferric-thiocyanate (LC50) โดยสารสกดั น้าจากเกสรชมพูมะเหมย่ี ว (P4 Water) มฤี ทธ์ิดีท่ีสุดซึ่งมากกวา่ วิตามนิ อีประมาณ 33 เทา่ (p < 0.05) จากการทดสอบฤทธิย์ บั ยั้งเอนไซม์ไทโรซิเนสด้วยวิธี Modifieddopachrome (IC50) พบวา่ สารสกัดเอทานอลจากเหง้าขาวมงคล ฉลองขวัญ และชมพูมะเหม่ียว (K3E, C3Eและ P3E) มฤี ทธดิ์ ที ี่สดุ แตน่ อ้ ยกวา่ กรดโคจกิ ประมาณ 5 เท่า (p < 0.05) - จากการทดสอบความเป็นพิษในเซลล์เสน้ ผม (Follicle Dermal Papilla) ของสารสกัดบัวผันพบวา่สารสกัดไม่มีความเป็นพิษต่อเซลล์เส้นผม และยงั ทดสอบการกระต้นุ การเจรญิ เติบโตของเซลลเ์ ส้นผม พบวา่
๔๑สารสกดั ตม้ นา้ จากกา้ นใบของบัวสายพันธุช์ มพูมะเหมี่ยว (P5 Water) สามารถกระตุ้นการเจรญิ เติบโตของเซลล์เสน้ ผมได้ดที ี่สุด 24.94% เม่อื เทยี บกับกลุ่มควบคมุ 2.4 ระบุรายละเอยี ดท่ีได้แก้ไขปรับปรุงตามข้อเสนอแนะของผู้ประเมิน (ถา้ มี) .................-........................ 2.5 งบประมาณที่ไดใ้ ชจ้ า่ ยไปแลว้ นบั ตั้งแต่เรมิ่ ทาการวิจยั เป็นเงินทง้ั ส้นิ 500,000 บาท รายการ จานวนเงิน (บาท)1. งบบคุ ลากร จานวนที่ งวดที่ 1 จานวนทเี่ บกิ คงเหลอื งวด คงเหลอื ทั้ง 1) คา่ ตอบแทนนักวิจัย ได้รับอนุมตั ิ 2) ค่าจ้างผชู้ ว่ ยนักวิจัย (2 คน x 12 เดือน x 13,300 บาท) (50%) ใช้ แรก โครงการ 100,0002. งบดาเนนิ งาน 319,200 - - 0 100,000 1) คา่ ตอบแทน ใชส้ อย และวัสดุ 292,600 292,600 0 26,600 2) คา่ สาธารณูปโภค (5%) 550,800 30,000 177,400 205,612.6 1787.4 375,187.4 00 30,000 0รวมงบประมาณท่ีเสนอขอแต่ละปี 1,000,000 500,000 498,212.6 1787.4 501,787.4 2.6 งานตามแผนงานวจิ ยั / โครงการวจิ ัยทจี่ ะทาตอ่ ไป- การพฒั นาเปน็ สุขภาพผลติ ภณั ฑ์เพื่อสุขภาพ- การทดสอบความคงตัวด้านเคมี-กายภาพของผลติ ภณั ฑ์- การทดสอบความพึงพอใจในอาสาสมคั ร- รายงานผลความก้าวหนา้- ตพี มิ พผ์ ลงานวิจัยเผยแพร่ หรือเสนอผลงานวิชาการท้งั ในและตา่ งประเทศ หรือสิทธบิ ัตร/อนุ สทิ ธบิ ัตร/ถ่ายทอดเทคโนโลยี 2.7 คาชแ้ี จงเก่ียวกบั ปัญหา/อปุ สรรคและวิธกี ารแกไ้ ข (ถา้ มี) ............................-.........................................
๔๒ แบบรายงานความกา้ วหน้าแผนงานวิจัย/โครงการวิจัย1. รายละเอียดเก่ียวกับแผนงานวิจัย/โครงการวิจยั ช่ือเรือ่ ง (ภาษาไทย) ภาษาไทย เทคโนโลยที างชีวภาพ “หวั เช้ืออัดเม็ด ราชมงคลธญั บุรี” เพ่ือการพฒั นาชุมชนตามปรัชญาเศรษฐกจิ พอเพยี ง (ภาษาองั กฤษ) Rajamangala Thanyaburi Fungal pellets Biotechnology for Sufficiency Economy Philosophy Implementaion for Community Development ชอ่ื ผู้วจิ ยั ผู้ชว่ ยศาสตราจารย์ ดร. สกุ าญจน์ รัตนเลศิ นุสรณ์ สาชาวชิ าชีววิทยา คณะวทิ ยาศาสตร์และเทคโนโลยี มหาวิทยาลยั เทคโนโลยีราชมงคลธัญบุรี โทร 02 5494177-9 โทรสาร 02-5493596 e-mail : [email protected]ได้รับอนมุ ัตงิ บประมาณ ประจาปงี บประมาณ พ.ศ. 2559 งบประมาณท่ีได้รบั 478,800 บาท ระยะเวลาทาการวิจัย 1 ปี เรม่ิ ทาการวจิ ยั เม่ือ ตุลาคม 2558 ถงึ กันยายน 25592. รายละเอียดเกี่ยวกับผลงานความกา้ วหนา้ ของการวิจยั 2.1 วัตถุประสงค์ของแผนงานวิจัย/โครงการวจิ ัย 1. เพอื่ สนองโครงการพระราชดาริ อพ.สธ. 2. เพื่อศึกษาความหลากหลายทางชีวภาพชนิดเช้ือราและการเก็บรักษาเช้ือรา บริเวณป่าชาย เลนหลังแนวก้นั คลนื่ ไม้ไผอ่ ายุ 7 ปี 3. เพ่ือศึกษาประสิทธิภาพการชักนาการเจริญเติบโตต้นไม้เบิกนา บริเวณป่าชายเลนหลังแนว ก้ันคลืน่ ไมไ้ ผ่อายุ 7 ปี ดว้ ยเทคนคิ ทางชีวภาพ 4. เพื่อตรวจติดตามทางชีวภาพ บรเิ วณปา่ ชายเลนหลังแนวกั้นคล่ืนไมไ้ ผอ่ ายุ7 ปี ท่ีทาการ ฟ้ืนฟู ดว้ ยเทคนิคทางชีวภาพ 5. เพอ่ื ถ่ายทอดเทคโนโลยีการฟื้นฟูป่าชายเลนหลงั แนวกัน้ คลื่นไม้ไผ่อายุ 7 ปี ดว้ ยเทคนคิ ทางชวี ภาพให้กับชุมชน หมู่บา้ น 6. จดั ทาฐานขอ้ มลู พ้นื ฐานเกยี่ วกับการฟ้นื ฟูดนิ เลนหลงั แนวกั้นคลนื่ ไม้ไผอ่ ายุ 7 ปี ตาม ปรชั ญาเศรษฐกิจพอเพยี งผ่าน Website ของมหาวทิ ยาลัยฯ สาหรับเผยแพร่ความรใู้ ห้กบั นกั วจิ ยั และนกั วิชาการ นาไปใชป้ ระโยชน์แบบย่ังยืน
๔๓ 2.2 แสดงตารางเปรียบเทยี บผลการดาเนนิ งานตามแผนการดาเนนิ งานวจิ ัยทไี่ ดเ้ สนอไว้กับงานวิจัยท่ีได้ดาเนินการจริง ในรูปของแผนการดาเนินงานตลอดแผนงานวิจัย/โครงการวิจัย ว่ามีกิจกรรม/ข้ันตอนปฏิบัติตามลาดบั อย่างไรแผน การดาเนินการ1.การเตรยี มฝักและการเพาะกลา้ ไม้ ศึกษาความหลากหลายทางชีวภาพเช้ือราดินเลน2.การตรวจติดตามทางชีวภาพก่อนการฟื้นฟูป่า ก่อนและหลังการฟื้นฟูป่าชายเลนหลังแนวก้ันชายเลนหลงั แนวกนั้ คลนื่ คลน่ื ด้วยเทคนิคทางชวี ภาพ3.การเพาะกล้าไม้และฝกั ดว้ ยหัวเชอ้ื ราปฏปิ กั ษ์ ศึกษาประสิทธภิ าพการเจริญเตบิ โตต้นกลา้ ไม้เบิกและวดั การเจริญเตบิ โตกลา้ ไม้ นา บริเวณป่าชายเลนหลังแนวกั้นคล่ืนด้วย4.การตรวจติดตามทางชีวภาพก่อนการฟื้นฟูป่า เทคนคิ ทางชีวภาพชายเลนหลังแนวกั้นคล่ืน5.การปลูกป่าชายเลนและศึกษาเจริญเติบโตกล้า ศึกษาประสทิ ธภิ าพการเจริญเติบโตไม้ บริเวณป่าไม้ บรเิ วณป่าชายเลน ชายเลนหลงั แนวกนั้ คลน่ื ดว้ ยเทคนคิ ทางชีวภาพ6.การตรวจติดตามทางชีวภาพหลังการฟื้นฟูป่าชายเลนหลังแนวก้นั คลน่ื7. วิเคราะห์เปรียบเทียบการเจริญเติบโตกล้าไม้ดว้ ยหวั เชอ้ื ราปฏิปกั ษอ์ ัดเมด็8.การถ่ายทอดเทคโนโลยีด้วยเทคนิคทางชีวภาพด้วยหวั เชื้อราอัดเม็ด9.การนาเสนอผลงานวิจยั สู่สาธารณะชน การนาเสนอผลงานวิจัยสู่สาธารณะชน 2.3 แสดงรายละเอียดของผลการดาเนนิ งาน พร้อมสรุปและวิเคราะห์ผลที่ได้ดาเนินการไปแล้ว [ทงั้ นี้ ใหแ้ นบ บทความ ผลงานความก้าวหน้าทางวิชาการของแผนงานวจิ ัย/โครงการวิจัย ระหว่างทีท่ าการวจิ ัยที่เคย พมิ พใ์ นวารสารทางวิชาการแลว้ หรือบทความท่จี ะนาไปเผยแพรท่ างสื่อมวลชนได้ (ถา้ มี)] 2.3.1 การศึกษาวิจยั 1. เกบ็ ตัวอย่างดินเลนบริเวณป่าชายเลน 2. ศึกษาลกั ษณะทางสัณฐานวิทยาของเช้ือราปฏิปักษ์ การแพร่กระจายและจาแนกชนิดของเชื้อราปฏิปักษ์จากดนิ เลน บริเวณป่าชายเลนด้วยวธิ ี soil plate และ dilution plate 3. ศึกษาการเกบ็ รักษาหวั เชือ้ บริสุทธขิ์ องเชอื้ ราปฏิปกั ษจ์ ากดินเลน ในพาราฟนิ เหลว2.3.2 รายละเอียดเพ่ิมเติม เกี่ยวกับผลงานความก้าวหนา้ ทางวชิ าการระหว่างดาเนินการวิจยั2.3.2.1. ตพี ิมพบ์ ทความลงในวารสารRattanaloeadnusorn Sukhan 2015. Antagonistic Fungal Trichoderma for CommunityDevelopment based Sufficiency Economy Philosophy, international conference onscience and technology TICST Rajamangala University of Technology Thanyaburi,Thailand on November 4-6,20152.3.2.2 นิทรรศการเผยแพรง่ านวจิ ัย
๔๔ 1. การบริหารการพัฒนาชมุ ชนโคกขามด้วยเทคนคิ ทางชวี ภาพตามปรัชญาเศรษฐกิจพอเพยี ง วันที่ 8 มีนาคม 2558 ศนู ย์เรยี นรแู้ ละปฏบิ ตั ิการอนรุ กั ษท์ รัพยากรธรรมชาติและชายฝงั่ ทะเล ตาบลโคกขาม อาเภอเมือง จังหวดั สมทุ รสาคร 2.4 ระบรุ ายละเอยี ดที่ได้แกไ้ ขปรับปรงุ ตามข้อเสนอแนะของผู้ประเมนิ (ถ้ามี) ไม่มี 2.5 งบประมาณที่ได้ใช้จ่ายไปแลว้ นับต้งั แตเ่ ริม่ ทาการวิจัยเปน็ เงินท้งั สน้ิ 415,033.22 บาท 2.6งานตามแผนงานวจิ ยั /โครงการวิจยั ทีจ่ ะทาต่อไป 1. แยกเช้ือราบริเวณปากแม่นา้ ทา่ จีน จังหวัดสมทุ รสาคร 2. การทดสอบประสทิ ธภิ าพของเชอ้ื ราปฏิปักษ์จากดินในการยับย้ังในห้องปฏิบัตกิ าร การ ตรวจสอบยีน 3. ศกึ ษาวธิ ีการผลติ หวั เชือ้ ราปฏิปกั ษโ์ ดยใช้วสั ดเุ หลือใช้ 4 ศกึ ษาประสทิ ธิภาพการเพาะกล้าไม้ป่าชายเลนด้วยหัวเชื้อราอัดเม็ด “ราชมงคลธัญบุรี”บริเวณ เรือนเพาะกล้าไม้ บริเวณศูนย์เรียนรู้และอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติและชายฝ่ังทะเล สาหรับนา กลา้ ไม้ไปใช้ในการฟน้ื ฟูปา่ ชายเลน บริเวณดินเลนหลังแนวกั้นคลื่นไม้ไผ่ให้สมดุลธรรมชาติรวดเร็ว ข้นึ 5. ศึกษาประสิทธภิ าพการชักนาการเจรญิ เติบโตตน้ ไม้ปา่ ชายเลน หลังแนวกัน้ คล่ืนไมไ้ ผ่ ดว้ ยเทคนิคทางชีวภาพหวั เช้ือราอัดเมด็ “ราชงคลธัญบุรี” 6. ตรวจติดตามทางชีวภาพและกายภาพ บริเวณป่าชายเลนหลงั แนวกั้นคลนื่ ไมไ้ ผ่หลงั การฟ้ืนฟดู ว้ ยเทคนคิ ทางชวี ภาพ 7. ถ่ายทอดเทคโนโลยีการฟ้ืนฟูป่าชายเลนหลังแนวก้ันคลื่นไม้ไผ่ ด้วยเทคนิคทางชีวภาพ “หัวเช้อื ราอดั เม็ด”ราชมงคลธัญบุรี และการพัฒนาส่ิงแวดล้อม สังคมและเศรษฐกิจตามปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงใหก้ ับชมุ ชน หมู่บา้ น และกรมทรพั ยากรธรรมชาติและชายฝั่งทะเล กระทรวงทรัพยากรและส่งิ แวดลอ้ ม 8. จัดทาฐานข้อมลู พน้ื ฐานเกีย่ วกบั การฟน้ื ฟดู ินเลนหลงั แนวก้นั คลืน่ ไมไ้ ผแ่ ละการพฒั นาชุมชนด้วยเทคนิคทางชีวภาพตามปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง ผ่าน Website ของมหาวิทยาลัยฯ สาหรับเผยแพร่ความรู้ใหก้ บั นกั วจิ ัยและนักวิชาการ นาไปใชป้ ระโยชน์อยา่ งย่ังยืน2.7 คาชแ้ี จงเกยี่ วกับปัญหา/อปุ สรรค และวิธีการแก้ไข (ถ้ามี) ไม่มี
๔๕ แบบรายงานความก้าวหนา้ แผนงานวิจยั /โครงการวจิ ัย1. รายละเอยี ดเกี่ยวกับแผนงานวิจยั /โครงการวจิ ัย ช่อื เรอ่ื ง (ภาษาไทย) การพฒั นาการปลูกข้าวอนิ ทรีย์และพัฒนาชุมชนดว้ ยหวั เชื้อราผสม ตาบลบงึ กาสามจงั หวดั ปทมุ ธานี (ภาษาอังกฤษ) ช่อื ผู้วจิ ยั ผชู้ ว่ ยศาสตราจารย์ ดร. อัชฌาณทั รตั นเลศิ นสุ รณ์ สาชาวชิ าสถติ ประยกุ ต์ คณะวิทยาศาสตรแ์ ละเทคโนโลยี มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลธญั บรุ ี โทร 02 5494138-9 โทรสาร 02-5493596 e-mail : [email protected]ได้รบั อนุมัตงิ บประมาณ ประจาปงี บประมาณ พ.ศ. 2559 งบประมาณที่ไดร้ ับ 149,500 บาท ระยะเวลาทาการวิจยั 1 ปี เร่ิมทาการวิจยั เมื่อ ตุลาคม 2558 ถึง กนั ยายน 25592. รายละเอียดเกี่ยวกับผลงานความกา้ วหนา้ ของการวิจยั 2.1 วัตถปุ ระสงค์ของแผนงานวจิ ยั /โครงการวิจัย 1. เพือ่ สนองโครงการพระราชดาริ อพ.สธ. 2. เพื่อศึกษาต้นแบบจาลองพัฒนาการปลกู ข้าวอนิ ทรียด์ ว้ ยนวตั กรรมชีวภาพจากเชือ้ ราปฏปิ ักษ์ตามปรชั ญาเศรษฐกจิ พอเพยี ง 3. เพ่อื จดั ตั้งศูนยเ์ รียนรู้และปฏบิ ตั กิ ารอาชพี ฯการพัฒนาการปลกู ข้าวอินทรยี ์ด้วยนวตั กรรมชีวภาพจากเช้อื ราปฏปิ กั ษ์ตามปรัชญาเศรษฐกจิ พอเพยี ง 4. เพ่ือจัดทาฐานข้อมูลพื้นฐานเก่ียวกับการพัฒนาชุมชนด้วยเทคนิคทางชีวภาพตามปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง ผ่าน Website สาหรับเผยแพร่ความรู้ให้กับนักวิจัยและนักวิชาการ ชุมชน นักเรียนนักศกึ ษานาไปใชป้ ระโยชนอ์ ย่างย่ังยนื 2.2 แสดงตารางเปรยี บเทียบผลการดาเนินงานตามแผนการดาเนินงานวิจัยท่ีได้เสนอไว้กับงานวิจัยท่ีได้ดาเนินการจริง ในรูปของแผนการดาเนินงานตลอดแผนงานวิจัย/โครงการวิจัย ว่ามีกิจกรรม/ข้ันตอนปฏิบัติตามลาดับ แผน การดาเนนิ การ ต้นแบบจาลองพฒั นาการปลูกขา้ วอนิ ทรียด์ ว้ ย ตน้ แบบจาลองพัฒนาการปลูกขา้ วอินทรีย์ นวตั กรรมชวี ภาพจากเช้อื ราปฏิปกั ษต์ ามปรัชญา เศรษฐกิจพอเพียง ตน้ แบบศูนยเ์ รยี นรแู้ ละปฏิบตั ิการอาชีพฯการ ตน้ แบบศูนยเ์ รยี นรแู้ ละปฏิบัติการอาชีพฯ พฒั นาการปลูกขา้ วอินทรีย์ด้วยนวัตกรรมชวี ภาพ จากเชอ้ื ราปฏปิ ักษ์ตามปรัชญาเศรษฐกจิ พอเพยี ง ฐานข้อมูลพื้นฐานเก่ียวกับการพัฒนาชุมชนด้วย Website แผ่นพับ ชุดความรู้ สาหรับเผยแพร่ เทคนิคทางชีวภาพตามปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง ความรู้ให้กับนักวิจัยและนักวิชาการ ชุมชน ผ่าน Website สาหรับเผยแพร่ความรู้ให้กับ นกั เรียน นกั ศึกษานาไปใชป้ ระโยชน์ นกั วจิ ัยและนกั วชิ าการ ชุมชน นักเรียน นักศึกษา
๔๖ นาไปใช้ประโยชน์อยา่ งยง่ั ยืน 2.3 แสดงรายละเอียดของผลการดาเนนิ งาน พร้อมสรปุ และวิเคราะห์ผลท่ีไดด้ าเนินการไปแล้ว [ทั้งนี้ ใหแ้ นบ บทความ ผลงานความก้าวหนา้ ทางวชิ าการของแผนงานวจิ ัย/โครงการวจิ ัย ระหว่างทที่ าการวจิ ยั ท่ีเคย พมิ พใ์ นวารสารทางวิชาการแลว้ หรอื บทความทีจ่ ะนาไปเผยแพร่ทางส่ือมวลชนได้ (ถา้ มี)] 2.3.1 การศึกษาวิจยั 1.การพัฒนาการเกษตรอินทรียด์ ้วยนวตั กรรมชวี ภาพหัวเชอื้ ราอัดเมด็ ตาบลบงึ กาสาม อาเภอหนองเสือ จงั หวดั ปทุมธานี ในการพฒั นาการปลูกข้าวอินทรียด์ ว้ ยหวั เชอื้ ราอัดเม็ด 2.การถา่ ยทอดเทคโนโลยดี ว้ ยนวตั กรรมชีวภาพดว้ ยหวั เชอ้ื ราอดั เม็ด เพื่อพัฒนาการเกษตร อนิ ทรีย์ และถ่ายทอดเทคโนโลยีการผลิตสารชวี ภาพจากวัสดเุ หลอื ใช้ในชมุ ชนด้วยนวตั กรรมชีวภาพ จากความหลากหลายทางชวี ภาพเชือ้ ราปฏปิ กั ษ์ เพ่อื ลดปรมิ าณขยะ เพิม่ มูลค่าวสั ดุ สร้างอัตลักษณ์ ของชมุ ชน สร้างอาชีพและรายได้สร้างอัตลักษณ์ของชมุ ชน สร้างอาชีพและรายได้ ลดปริมาณขยะใน ชมุ ชน 2.3.2 รายละเอียดเพ่มิ เติม เก่ียวกับผลงานความกา้ วหนา้ ทางวิชาการระหว่างดาเนินการวจิ ยั 2.3.2.1. ตพี มิ พบ์ ทความลงในวารสาร Rattanaloeadnusorn Sukhan 2015. Antagonistic Fungal Trichoderma for Community Development based Sufficiency Economy Philosophy, international conference on science and technology TICST Rajamangala University of Technology Thanyaburi, Thailand on November 4-6,2015 2.3.2.2 นทิ รรศการเผยแพรง่ านวจิ ยั 2.4 ระบุรายละเอยี ดที่ได้แกไ้ ขปรับปรงุ ตามข้อเสนอแนะของผู้ประเมนิ (ถา้ มี) ไม่มี 2.5 งบประมาณท่ีได้ใชจ้ ่ายไปแล้วนบั ตง้ั แต่เริม่ ทาการวจิ ยั เปน็ เงินท้ังสนิ้ 415,033.22 บาท 2.6งานตามแผนงานวิจยั /โครงการวจิ ัยท่จี ะทาต่อไป 1. การสารวจพน้ื ทศ่ี กึ ษาและการตรวจตดิ ตามความหลากหลายทางชีวภาพเช้ือราปฏิปักษ์ การตรวจตดิ ตามความหลากหลายทางชีวภาพเชื้อราปฏิปักษ์ ก่อนการฟืนฟูและหลังการฟื้นฟู โดยทาการสุ่มเก็บตัวอย่างดินในพ้ืนที่ ทาการแยกเช้ือราดินเลนด้วยวิธีทางอ้อม คือ Dilution Method และ SoilPlate Method ศึกษาลักษณะสัณฐานวิทยา ลักษณะทางชีวเคมี เช่น การทดสอบ Antagonictic testประสิทธิภาพการย่อยสลาย เซลลูโลส แอมโมเนียม ฟอสฟอรัส โพแทสเซียม การเจริญเติบโตเชื้อรา การเก็บรักษาเช้อื บริสุทธิ์ การทดสอบ antagonistic test รว่ มกับเช้อื รากอ่ โรค 2. การพฒั นาเกษตรอนิ ทรีย์ดว้ ยเทคนิคทางชีวภาพ ประสานงานกับหน่วยงานสนับสนนุ โครงการการพัฒนาเกษตรอนิ ทรยี ์ข้าวดว้ ยเทคนิคทางชีวภาพแบบเกษตรอินทรีย์ ได้ประสานงานกับหน่วยงานสนับสนุนโครงการ เช่น ผู้ใหญ่บ้าน หมู่ 7ตาบลบึงกาสาม อาเภอหนองเสือ จังหวัดปทุมธานี และผู้ใหญ่บ้านหมู่1 ตาบลบ่อทอง จังหวัดปราจีนบุรี เพ่ือพัฒนาการปลูกข้าวด้วยหัวเชื้อราอัดเม็ดร่วมกับสารปรับปรุงดินชีวภาพ โดยทาการผลิตสารปรับปรุงดินด้วยวสั ดเุ หลอื ใช้ในแต่ละชุมชน ทาการอัดเม็ดและนาไปพัฒนาการปลูกข้าวแบบนาหว่านในวันที่ 21 และวันท่ี 65ปริมาณครั้งละ 20 กิโลกรัมต่อไร่ เปรียบเทียบกับต้นไม้ผลและข้าวที่ไม่ใส่หัวเชื้อราปฏิปักษ์อัดเม็ดแต่ใส่
๔๗ป๋ยุ เคมี ซง่ึ ตลอดทัง้ ปีชุมชนหมู่ 7 ตาบลบงึ กาสาม อาเภอหนองเสือ จังหวัดปทุมธานีและ หมู่1 ตาบลบ่อทองจังหวัดปราจีนบุรี มีความต้องการใช้หัวเช้ือราอัดเม็ดร่วมกับสารปรับปรุงดินชีวภาพในการปลูกข้าว หมู่1ตาบลบ่อทอง ประมาณ 600 ตันต่อปี ทาให้ลดปริมาณขยะได้อย่ามากมายมหาศาล แต่สร้างมูลค่าเพิ่มให้กับชมุ ชน ลดมลพษิ สงิ่ แวดล้อม 4.วัดการเจริญเติบโตและความทนทานต่อโรคของกล้าข้าว ที่เพาะด้วยเทคนิคทางชีวภาพเช่น ลักษณะราก จานวนใบ ความกว้างของใบที่ 2 จากยอด ขนาดลาต้นเหนือดิน 5 เซนติเมตร ความสูงลาต้นการรอดของต้นกล้า เปรยี บเทียบกับต้นกลา้ ไม้ทไี่ ม่ใสห่ ัวเชอ้ื ราปฏิปกั ษอ์ ัดเมด็ 5.วเิ คราะหผ์ ลการชกั นาการเจรญิ เติบโตกล้าท่ีเพาะด้วยเทคนิคทางชีวภาพ เปรียบเทียบกับตน้ กล้าควบคมุ 6.การตรวจติดตามทางชีวภาพก่อนและหลังการฟ้ืนฟู ได้แก่ ลักษณะทางกายภาพ(Physicalfactor) ได้แก่ ความเค็ม อุณหภูมิ และปริมาณธาตุอาหาร ไนโตรเจน(N) ฟอสฟอรัส(P) และโพแทสเซียม(K)ในดิน และความหลากหลายทางชีวภาพเช้ือรา (Biodiversity of Fungi) และความทนทานต่อโรคของต้นโกงกางและแสม สารโลหะหนักปรอทและตะกั่ว และการเจริญเติบโตของต้นไม้เปรียบเทียบกับชุดควบคุมที่ไม่ใส่หวั เชอื้ ราปฏิปกั ษอ์ ัดเม็ด 3. การผลติ ถ่านกัมมันต์ชีวภาพจากทรัพยากรชุมชน เตรียมวัสดุชุมชนได้แก่ เปลือกมะพร้าว แกลบ ชานอ้อย อื่นๆ อบแห้งและนาไปเผาที่อุณหภูมิ 400และ 500 องศาเซลเซียส ส่องด้วยกล้องจุลทรรศน์อิเลคตรอนดูลักษณะรูพรุ่น และลักษณะทางกายภาพ นาActivated carbonท่ไี ด้เปน็ substrateเชอ้ื ปฏิปกั ษ์จานวน 3 ชนิด เคลือบด้วยแผ่นฟิล์มชีวภาพ นาไปทดสอบประสทิ ธิภาพในการกาจดั อินทรยี สาร โลหะหนักในน้าให้ได้มาตรฐาน 4.การอนุรักษ์และใช้ประโยชน์ทรัพยากรเช้ือราปฏิปักษ์เพ่ือการนาไปพัฒนานวัตกรรมร่วมกับภาคเอกชนเพ่ือการผลิตเชิงพานิชย์ สาหรับการนาไปใช้ประโยชน์ในการพัฒนาการฟ้ืนฟูป่าไม้ การเกษตรทดแทนการใช้ปุ๋ยเคมี การกาจัดมลสาร โลหะหนัก อ่ืนๆด้วยเทคโนโลยีชีวภาพท่ีชุมชน หน่วยงานภาครัฐบาลและเอกชน สามารถนาไปใช้ประโยชน์ได้อย่างมีประสิทธิภาพ เพิ่มผลผลิต ลดต้นทุน ลดสารเคมีตกค้าง ปรับสภาพส่งิ แวดลอ้ ม อน่ื ๆ 5. วเิ คราะห์ข้อมูลทางสถติ เิ กยี่ วกับประสิทธภิ าพของเช้ือราปฏิปกั ษ์ 1.วิเคราะห์เปรียบเทียบการเจริญเติบโตต้นไม้ท่ีชักนาการเจริญเติบโต ด้วยหัวเชื้อราปฏิปักษ์อดั เม็ดรว่ มกบั สารปรบั ปรงุ กบั ชดุ ควบคมุ 1.1 ความสูง ขนาดลาต้น และจานวนใบ ดังสูตร H = ∑H/n H = ความสงู ขนาดลาต้น และจานวนใบ เฉลยี่ ∑H = ผลรวมของความสงู ขนาดลาตน้ และจานวนใบทุกตน้ n = จานวนต้นไมท้ งั หมด 1.2 Seeding growth imcrement = (L – F ) / t 1.3 % Seeding growth imcrement compare with control = (TG - cont) x 100 /cont F = first time measurement L = last time measurement T = period of time measurement
๔๘ TG = test with antagonistic fungi1.4 ดรรชนีความหลากหลาย วิเคราะห์ โดย Shanon-Wiener ‘s index(H) คานวณโดยใช้สูตร H= เมื่อ H = ดรรชนคี วามมากมาย Pi = สัดสว่ นระหวา่ งจานวนตน้ ของพันธไ์ ม้หน่ึง(i) ต่อ จานวนตน้ ของพันธุไ์ ม้ทั้งหมดในแปลง S = จานวนชนิดพันธไุ์ มท้ ง้ั หมด 6. การถา่ ยทอดเทคโนโลยี 6.1ถ่ายทอดเทคโนโลยีการผลิตสารปรับปรุงดนิ ชีวภาพจากวสั ดเุ หลือใชใ้ นชมุ ชน ด้วยหัวเช้ือราอัดเมด็ 6.1.1 อบรมและปฏิบัติการเพ่ือสร้างสินค้า OTOP ชุมชน คือ สารชีวภาพบึงกาสามด้วยกลา้ หวั เชื้อรา ท่เี ป็นเอกลกั ษณข์ องชมุ ชน ใหม้ คี ณุ สมบัตดิ ีตามมาตรฐาน เพิ่มผลผลติ ทนทานต่อโรค ลดการใชส้ ารเคมี และนาสารชีวภาพบึงกาสามท่ีผลิตได้จาหน่วยให้กับสมาชิกสหกรณ์ชุมชนและแบ่งปันผลกาไรจากการดาเนินการใหก้ บั สมาชิกกลมุ่ 6.1.2 อบรมและปฏิบัติการการใช้สารชีวภาพบึงกาสามใช้สาหรับการพัฒนา เกษตรอินทรีย์ สาหรับบริโภคและจาหน่ายสร้างรายได้และอาชีพให้ชุมชนสอดคล้องตามปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงและการตรวจตดิ ตามหลังการพฒั นาชมุ ชน 6.2 อบรมและปฏิบัติการถ่ายทอดเทคโนโลยีการเพาะปลูกข้าวและการพัฒนาเกษตรอินทรีย์ให้กับชุมชนด้วยสารชีวภาพบึงกาสามด้วยกล้าหัวเชื้อรา เพื่อพัฒนาเกษตรอินทรีย์และสังคมและเศรษฐกิจให้กบั ชมุ ชน 6.3 การตลาดและการวิเคราะห์ข้อมูลเปรียบเทียบการเกษตรอินทรีย์กับการใช้สารเคมีในการปลูกข้าว เกี่ยวกับต้นทุนการผลิต กาไร สารตกค้างปรอท ตะกั่ว ความหลากหลายทางชีวภาพ ตามมาตรฐานผลิตภัณฑ์เกษตรอนิ ทรีย์ GAP กรมวิชาการเกษตร 6.4 การจัดตั้งศูนย์เรียนรู้และปฏิบัติการอาชีพเพ่ือพัฒนาชุมชนตามปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงร่วมกับชุมชน และมหาวิทยาลัยฯและเครือข่ายจะคอยเป็นที่ปรึกษาในการดาเนินการของศูนย์ให้มีการดาเนินการแบบย่ังยืน ในการดาเนินการผลิต การบรรจุภัณฑ์ การตลาด การบริหารจัดการองค์กร สวัสดิการสมาชิกศูนย์ อ่ืนๆโดยเครือข่ายวิจัย นอกจากน้ียังสามารถใช้ศูนย์เรียนรู้ฯเป็นสถานที่เรียนรู้และฝึกประสบการณ์และทักษะการเรียนรู้ของนักศึกษาท้ังในระดับปริญญาตรีและปริญญาโท ในการบูรณาการองค์ความรู้พ้ืนฐานและประยุกต์ให้เข้ากับเทคโนโลยีชีวภาพท่ีเหมาะสมในการผลิตเป็นผลิตภัณฑ์ชีวภาพสาหรับการพฒั นาเกษตรอินทรยี ์และการฟ้ืนฟสู ิ่งแวดล้อมตามปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงแบบยัง่ ยืน และเกิดการเรียนรู้แบบบรู ณาการ STEM Education 6.5 การถ่ายทอดเทคโนโลยชี ีวภาพเพือ่ การพฒั นาตน้ แบบเกษตรอินทรีย์ดว้ ยหวั เชื้อราอัดเม็ดตามตามปรัชญาเศรษฐกจิ พอเพยี งแบบย่ังยนื2.7 คาชี้แจงเก่ียวกบั ปัญหา/อปุ สรรค และวิธีการแก้ไข (ถา้ มี) ไมม่ ี
Search
Read the Text Version
- 1 - 25
Pages: