โครงงานผ้าบินได้ กศน.อำเภอชาติตระการ จังหวัดพิษณุโลก

โครงงานวทิ ยาศาสตร์ พัฒนานวตั กรรมดา้ นสง่ิ แวดล้อม เร่ือง : ผ้าบนิ ได้ ช่อื ผูจ้ ดั ทำ : 1. นางสาวกณิการ์ จันทะคูณ 2. นางสาวเกวรินทร์ ผงชานัน อาจารยท์ ป่ี รึกษา : 3. นางสาวณัฐพร แสงปญั ญา ช่อื สถานศกึ ษา : 1. นางสาวสุภาพร แต่งเนตร ปีที่พิมพ์ : 2. นางสาวนภิ าพร พระคำสอน ศูนยก์ ารศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอธั ยาศยั อำเภอชาตติ ระการ 2565 บทคัดย่อ โครงงานวทิ ยาศาสตร์ เรื่อง ผ้าบินได้ เป็นโครงงานประเภทสิ่งประดษิ ฐ์ มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1. เพื่อศึกษากระบวนการพัฒนาและแปรรูปจากเศษผ้าที่เหลือใช้กลับมาใช้ใหม่ ผ่านการออกแบบ ตกแต่งแบบทหี่ ลากหลาย 2. เพ่ือศึกษาแนวทางการพัฒนา ให้เกิดรูปแบบผลิตภัณฑใ์ หม่ ที่ใชง้ านได้ จริงในชีวิตประจำวันอย่างมีประสิทธิภาพ และเป็นผลิตภัณฑ์เกิดธุรกิจในเชิงพาณิชย์ โดยมีการ ออกแบบผลิตภัณฑ์จากเศษผ้าทอ ผ้าพ้ืนเมือง ผ้าชนิดต่าง ๆ ท่ีเหลือใช้มาประดิษฐ์เป็นส่ิงของ เคร่ืองประดบั ของตกแต่งที่สามารถใช้ประโยชน์ ลดปญั หาทางสง่ิ แวดล้อม ลดปรมิ าณขยะ ความคิด ริเร่ิมสร้างสรรค์ และใช้เวลาว่างให้เกิดประโยชน์ ผลการประดิษฐ์ พบว่า ผู้จัดทำได้ปฏิบัติตาม ข้ันตอนการดำเนินงานตามโครงงาน มีผลการศึกษาค้นคว้าและแนวปฏิบัติอย่างเป็นระบบ การ ประดิษฐ์ผีเส้ือจากเศษผา้ ทอ ผ้าพื้นเมือง ผ้าชนิดต่าง ๆ ที่เหลือใช้จากการตัดเยบ็ เส้ือผา้ สามารถทำ ได้งา่ ย หลากหลายรปู แบบข้ึนอยู่ท่ีการออกแบบ และการนำมาใช้ประโยชน์ เศษผ้าท่ีเหลอื จากาการ ตัดเย็บสามารถหาได้จากร้านตัดเสื้อผ้าในเขตอำเภอชาติตระการ โดยไม่เสียค่าใช้จ่าย เป็นวัสดุท่ีหา ได้ง่าย และมีวิธีการทำ ขั้นตอนไม่ยุ่งยาก ซับซ้อน สวยงาม ดึงดูดความสนใจของผู้พบเห็นได้ และยัง ช่วยลดปริมาณขยะในชุมชน ไม่เหลือท้ิงเป็นขยะ เน่ืองจากเศษผ้าที่เหลือเราสามารถนำมาใช้เป็นไส้ ในของการทำพวงกุญแจจากเศษผ้ารูปแบบต่าง ๆ แทนใยโพลีเอสเตอร์ สามารถนำไปทำ เคร่ืองประดับ ของใช้ ของตกแต่งบ้าน เป็นการนำวัสดุเหลือใช้กลับมาใช้ใหม่ให้เกิดประโยชน์สูงสุด และเปน็ การเพิม่ มลู ค่าเพ่ิมให้กับวสั ดุเหลือใช้ไดเ้ ป็นอยา่ งดี

กติ ตกิ รรมประกาศ โครงงานวิทยาศาสตร์ เรื่อง ผ้าบินได้ สำเร็จลุล่วงโดยได้รับความกรุณาจากคณะผู้บริหาร ศูนย์การศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัยอำเภอชาติตระการ ที่ใหก้ ารส่งเสริมสนบั สนุน การจัดการเรยี นการสอน ขอขอบคุณ นางพรสวรรค์ กันตง ผูอ้ ำนวยการศูนย์การศึกษานอกระบบ และการศึกษาตามอัธยาศัยอำเภอชาติตระการ และนางสาวชมพูนุช ล้วนมงคล ครูผู้ช่วย ที่ ส่งเสริมสนับสนุน สื่อ วัสดุ อุปกรณ์ และเป็นที่ปรึกษาพิเศษในการจัดทำโครงงานวิทยาศาสตร์ ประเภทนวัตกรรมจากขยะ ในครง้ั นี้ คณะผ้ศู ึกษาขอขอบพระคุณเป็นอยา่ งสูง มา ณ โอกาสนี้ ขอขอบคุณอาจารย์ท่ีปรึกษาและอาจารย์ที่สอน โครงงานวิทยาศาสตร์ ประเภทนวัตกรรม จากขยะ นางสาวสุภาพร แต่งเนตร ครู กศน.ตำบลบ้านดง และ นางสาวนภิ าพร พระคำสอน ครู กศน.ตำบลชาติตระการ ที่ได้ให้ความรู้ ความเข้าใจ ให้คำแนะนำในการศึกษาค้นคว้าหาข้อมูล การ เก็บข้อมูล การเขียนโครงร่าง และการเขียนรายงานโครงงานวิทยาศาสตร์ฉบับสมบูรณ์ รวมทั้งให้ คำแนะนำปรึกษา ตรวจสอบความถูกต้อง การปรับปรุงแก้ไขผลงานเป็นอย่างดี การตรวจทาน รายงานโครงงานวทิ ยาศาสตร์ ประเภทนวัตกรรมจากขยะ ให้ข้อมูลถูกตอ้ งตามหลักวิชาการยงิ่ ขน้ึ ขอขอบคุณเพื่อนๆ นักศึกษา และผู้ท่ีเก่ียวข้องทุกท่าน ที่มีส่วนร่วมในการทำโครงงาน วิทยาศาสตร์ ประเภทนวตั กรรมจากขยะ ในครัง้ นสี้ ำเรจ็ บรรลุตามวตั ถปุ ระสงค์ทกุ ประการ คุณค่าและประโยชน์อันพึ่งมีจากรายงานโครงงานวิทยาศาสตร์ ประเภทนวัตกรรมจากขยะ เล่มนี้ ขอมอบเป็นเครื่องบูชาแด่ คุณบิดา มารดาตลอกจนบูรพคณาจารย์ ที่ประสานความรู้ให้แก่ คณะผู้จดั ทำตลอดมา คณะผู้จดั ทำ

สารบัญ หน้า บทคดั ย่อ……………….............................................................................................. ก กิตตกิ รรมประกาศ……………………………………………………………..…………………….. ข สารบญั …………………………………………………………................................................ ค บทที่ 1 บทนำ ………………………………………………..………................................................ 1 บทที่ 2 เอกสาร/ทฤษฎี/หลกั การทเ่ี ก่ียวขอ้ ง..................................................................... 3 บทท่ี 3 อปุ กรณ์และวิธกี ารศึกษา....................................................................................... 9 บทท่ี 4 ผลการศึกษา.......................................................................................................... 16 บทท่ี 5 สรุปผลและอภิปรายผล......................................................................................... 17 บรรณานุกรม......................................................................................................... 18

บทที่ 1 บทนำ ทม่ี าและความสำคญั ของโครงงาน เศษผ้าทเ่ี หลือจากการตัดเย็บ หากต้องทิ้งเป็นขยะไปกค็ งจะร่าเสยี ดายไม่นอ้ ย เมื่อนำเศษผ้า มารวมกัน ให้มีจำนวนมาก จะได้เศษผ้าที่มีความแตกต่างกันไป ไม่ว่าจะเป็น ขนาด สีสัน และ ลวดลายของผา้ ที่มีความโดดเด่น แม้กระทัง้ ผิวสัมผัส ท่ีแข็งแรงอ่อนนมุ่ เศษผ้าเหล่าน้ีคงเหลือมาจาก การตัดเย็บเสื้อผ้าทั่วไป ซึ่งเป็นหนึ่งในปัจจัยส่ี ที่จำเป็นต่อมนุษย์ทุกคน โดยเฉพาะในอำเภอชาติ ตระการมีกลุ่มอาชีพตัดเยบ็ เสื้อผ้าที่ ศูนยก์ ารศกึ ษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัยอำเภอชาติ ตระการได้ไปส่งเสริมอาชีพให้ จะมีเศษผ้าเหลือจาการตัดออกไปแล้ว เป็นจำนวน เศษผ้าดังกล่าว หากถูกทอดทิ้งให้เปล่าประโยชน์ นานวันก็จะเส่ือมสภาพ ไม่เกิดประโยชน์และคุณค่า จะกลายเป็น ขยะและเกดิ ภาวะโลกร้อน จากผิวสัมผสั และสีสนั ของเศษผ้าชนิ้ ใหญบ่ ้าง เล็กบ้างน้ีแหละทำใหก้ ลุ่มผู้ ประดิษฐ์เกิดแรงบันดาลใจ กระตุ้นจินตนาการ เกิดการออกแบบ ส่ิงประดิษฐ์ เชน่ นำเศษผ้าหลาย ๆ สีมาตัดแล้วเย็บต่อกันจนเป็นผีเสื้อ โดยมีประโยชน์ใช้สอยต่างกันไป จากนั้นทดลองทำแบบตัด (Pattern) เป็นเข็มกลัด ประดับบ้านเรือน ยางรัดผม กิ๊ฟติดผม และอีกมากมาย ที่สามารถเป็น สงิ่ ประดษิ ฐ์ที่ใช้งานได้จรงิ ในชวี ิตประจำวัน จนกลายเปน็ ผลิตภัณฑ์ ท่ีมีคุณภาพ และยงั สามารถเพ่ิม มูลค่า ได้จากการแปรรูป จำหน่ายได้เกิดธุรกิจผู้ประกอบการใหม่ หรือนำความรู้ออกสู่ชุมชน สร้าง งาน สร้างรายได้ ลดปัญหาการว่างงาน จึงเป็นที่มาของเศษผ้าบินได้ หรือการแปรรูป ส่ิงประดิษฐ์ จากเศษผา้ เพ่อื ลดภาวะโลกร้อน ศูนย์การศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัยอำเภอชาติตระการ จึงได้ประดิษฐ์ โครงงานวิทยาศาสตร์ ประเภทนวัตกรรมจากขยะ เรื่องเศษผ้าบิน ในการสร้างรูปลักษณ์ของชิ้นงาน โดยอาศัยความคิดสร้างสรรค์ความรู้ความเข้าใจ ในหลักการออกแบบและนำมาใช้ ทำให้การ ออกแบบชิ้นงานน้ันมีคณุ ค่าและน่าสนในยง่ิ ขึ้น จดุ ประสงค์ 1. เพื่อศึกษากระบวนการพัฒนาและแปรรูปจากเศษผา้ ท่ีเหลือใชก้ ลับมาใชใ้ หม่ ผ่านการ ออกแบบ ตกแต่งแบบท่หี ลากหลาย 2. เพือ่ ศึกษาแนวทางการพฒั นา ใหเ้ กิดรปู แบบผลิตภณั ฑ์ใหม่ ท่ใี ชง้ านไดจ้ รงิ ใน ชีวติ ประจำวนั อย่างมีประสิทธิภาพ และเปน็ ผลติ ภณั ฑ์ เกิดธรุ กิจในเชิงพาณชิ ย์

นิยามศัพทเ์ ฉพาะ เศษผ้า หมายถึง ผ้าพ้ืนเมืองท่ีเหลือจากกระบวนการตัดเย็บเส้ือผ้า ของกลุ่มอาชีพบ้านนา เมือง ตำบลป่าแดง อำเภอชาติตระการ จงั หวดั พษิ ณโุ ลก จากการศึกษาภาคปฏิบัติ มีลกั ษณะเป็นช้ิน มีขนาดแตกต่างกันออกไป นำมารวมกัน มีหลายหลากสีการแปรรูปผลติ ภัณฑ์คือ การนำวตั ถดุ ิบชนิด หนึ่งไปเปล่ียนสภาพด้วยวิธีการต่างๆ ให้เป็นผลิตภัณฑ์ท่ีมีรูปร่างลักษณะเปลี่ยนแปลงไป โดย ผลิตภัณฑ์ใหม่ยังคงมีคุณค่าของวัตถุดิบท่ีนำมาใช้หรืออาจให้คุณค่าที่ดีกว่าเดิมการเพิ่มมูลค่า ผลติ ภณั ฑ์ สมมตฐิ านการศกึ ษา เศษผ้าทอ ผา้ พื้นเมือง ผ้าชนิดต่าง ๆ เหลือใช้สามารถนำมาประดิษฐ์เป็นของใช้ของประดับ ตกแตง่ บา้ นเรือนได้ ขอบเขตของการศึกษา 1. ระยะเวลาระหว่างวนั ท่ี 16 พฤษภาคม 2565 – 16 มถิ ุนายน 2565 2. สถานทด่ี ำเนินการ กศน.อำเภอชาติตระการ ตำบลป่าแดง อำเภอชาติตระการ จงั หวัด พษิ ณุโลก ประโยชนท์ ่คี าดวา่ จะไดร้ บั 1. นำสิง่ ท่ีเหลือใชแ้ ล้วมาประดษิ ฐ์เป็นส่ิงของทสี่ ามารถใช้ประโยชนไ์ ด้ 2. ลดปญั หาทางสิ่งแวดล้อม ลดปรมิ าณขยะ 3. นกั ศกึ ษารู้จกั การทำงานรว่ มกันกับผ้อู นื่ 4. นกั ศึกษามีความคิดริเร่มิ สรา้ งสรรค์ และใชเ้ วลาว่างให้เกดิ ประโยชน์

บทที่ 2 เอกสาร/ทฤษฎ/ี หลกั การทีเ่ กย่ี วข้อง เอกสารทเ่ี กี่ยวข้อง การลดขยะ ดว้ ยแนวคดิ 3R 3R เป็นแนวคิดและแนวทางในการปฏิบัติเพื่อการใช้ทรัพยากรที่มีอยู่อย่างคุ้มค่า สามารถ ชว่ ยลดปริมาณขยะให้น้อยลง ด้วยการลดการใช้ การนำกลับมาใช้ซ้ำ และการนำขยะกลับมาใช้ใหม่ (Reduce Reuse and Recycle: 3Rs) โดยเริ่มต้นที่การใช้ให้น้อยลง ลดการใช้วัสดุ ผลิตภัณฑ์ ที่ ก่อให้เกิดขยะเพื่อลดปริมาณขยะที่เกิดขึ้น (Reduce) การนำวัสดุ ผลิตภัณฑ์ที่ยังสามารถใช้งานได้ กลับมาใช้ซำ้ (Reuse) และการนำวสั ดุ ผลติ ภัณฑ์ที่ใช้งานแล้วมาแปรรปู เพื่อนำกลบั มาใช้ประโยชน์ ใหม่ หรอื รีไซเคลิ (Recycle) Reduce – ลดการใช้ (คดิ ก่อนใช้) ลดระดับการใช้ปัจจุบัน ควบคุมปริมาณการใช้ให้อยู่ในสัดส่วนท่ีพอเหมาะ โดยลดการใช้ การบริโภคทรัพยากรที่ไม่จำเป็นลง เพราะการลดการบริโภคของเรา จะช่วยให้เราลดปริมาณขยะที่ สร้างข้ึนได้ ในขั้นตอนนี้เริ่มต้นโดยการสำรวจว่าเราจะลดการบริโภคที่ไม่จำเป็นตรงไหนได้บ้าง ตวั อยา่ ง เช่น ลดการสรา้ งขยะในทที่ ำงาน 1. แก้ไขบนหนา้ จอไม่ใช่บนกระดาษ เพือ่ ลดการใชก้ ระดาษ 2. ใช้อีเมลเพ่อื ลดการใช้กระดาษ 3. คิดกอ่ นพิมพ์หรือถ่ายสำเนา พมิ พ์และทำสำเนาให้น้อยที่สุด 4. ส่งและจัดเก็บเอกสาร เช่น เอกสารที่จำเป็นและข้อเสนอทางธุรกิจทางอิเล็กทรอนิกส์ แทนทจี่ ะเป็นกระดาษ 5. เมื่อตอ้ งพมิ พห์ รอื ทำสำเนาใหท้ ำสองด้าน 6. หมุนเวียนเอกสารแทนการทำสำเนาเฉพาะสำหรับทุกคน 7. เปลี่ยนระยะขอบบนเอกสาร Word ระยะขอบเริ่มต้นของเอกสารท่ีพิมพ์คือ 1.25 นิ้วทุก ด้าน เพยี งเปลย่ี นระยะขอบเปน็ 0.75 นิ้วจะช่วยลดปริมาณกระดาษท่ีใช้ลงเกือบ 5 เปอร์เซ็นต์ ลดการสรา้ งขยะในชีวิตประจำวนั 1. ใชถ้ งุ ผ้า ตะกรา้ เพือ่ ลดการใช้ถุงพลาสตกิ 2. ใช้ผา้ เชด็ หนา้ แทนการใชก้ ระดาษทิชชู่ 3. ใชป้ ่ินโต หรือกล่องขา้ วใส่อาหาร แทนการใส่กลอ่ งโฟม 4. ปฏเิ สธการรบั ถุงพลาสติก เมอ่ื ซอ้ื ของชนิ้ เล็กหรอื น้อยช้ิน

5. เลือกซื้อบรรจุภัณฑ์ท่ีเป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม เลือกทานอาหารที่ร้านแทนการใส่กล่อง กลบั 6. หลกี เลี่ยงใช้วสั ดุสน้ิ เปลอื งแบบใชค้ รง้ั เดียวทงิ้ Reuse – นำกลับมาใชซ้ ำ้ (ใช้แลว้ ใช้อีก) การใช้ซำ้ เป็นการใช้ทรพั ยากรใหค้ ุ้มคา่ ทสี่ ดุ โดยการนำส่ิงของเครื่องใช้มาใช้ซ้ำ ซ่ึงบางอย่าง อาจใช้ซ้ำได้หลาย ๆ ครั้ง เช่น ใช้บรรจุภัณฑ์ซ้ำหลายครง้ั ก่อนท้ิง ใช้ภาชนะท่ีสามารถใช้ซ้ำได้ เลือก ซื้อสินค้าท่ีสามารถใช้ซ้ำได้ ซึ่งนอกจากช่วยลดการเกิดขยะแล้ว ยังช่วยลดปริมาณการตัดต้นไม้ได้ เป็นจำนวนมาก 1. เลือกใช้ถา่ นไฟฉายแบบชาร์ตได้ 2. ดัดแปลงของเหลอื ใช้เพ่อื ใช้ประโยชน์ 3. เสอื้ ผา้ เก่านำไปบรจิ าค หรือถูพนื้ 4. ซ่อมแซมอุปกรณ์ต่างๆ ไมท่ ิ้งเปน็ ขยะ 5. การใชก้ ระดาษ 2 หนา้ 6. การนำกระดาษรายงานท่ีเขียนแล้ว 1 หน้า มาใช้ในหน้าท่ีเหลือหรืออาจนำมาทำเป็น กระดาษโนต๊ Recycle – นำกลบั มาใชใ้ หม่ คัดแยกขยะมูลฝอยแต่ละประเภท ท่ีสามารถนำกลับมาใช้ใหม่หมุนเวียนกลับเข้าสู่ กระบวนการผลิตของแต่ละประเภทได้ 1. ขวดแกว้ กระดาษ พลาสตกิ โลหะ 2. เลอื กซือ้ สินค้าที่นำกลับมารีไซเคิลได้หรือท่ีผลิตจากวสั ดรุ ไี ซเคลิ 3. นำขยะอินทรยี ์กลบั มาใชป้ ระโยชน์ เชน่ ทำปุ๋ยหมกั ความรู้เกยี่ วกบั งานประดิษฐ์ ความหมายของงานประดษิ ฐ์ หมายถึง งานทีเ่ กิดจากการใช้ความคดิ สรา้ งสรรค์ของมนุษย์ สร้างหรือประดิษฐ์ขึ้นตามวตั ถปุ ระสงค์ที่หลากหลาย หรือเพื่อความสวยงาม หรอื ประดับตกแต่งหรือ เพ่ือประโยชนใ์ ช้สอย ความเป็นมาของงานประดิษฐ์ สิ่งประดิษฐ์เกิดขึ้นเพราะมนุษย์เป็นผู้สร้างผู้พัฒนา ปรับปรุง และเปลี่ยนแปลงแบบ ผลงานดว้ ยความคิดสร้างสรรค์ท่ีมอี ยู่ในแตล่ ะบคุ คล มีวตั ถุประสงค์ ในการสร้างส่ิงประดิษฐ์เพ่ือตอบสนอง ความต้องการด้านประโยชน์ใช้สอย งานประดิษฐ์มี

ความสัมพันธ์และเก่ียวข้องกับชีวิตประจำวันของคนไทยตั้งแต่ส มัยโบราณ เกี่ยวข้องกับ ขนบธรรมเนยี มและประเพณีทางศาสนา หลักการสร้างสรรคง์ านประดษิ ฐ์ การสร้างสรรคง์ านประดิษฐ์ให้ประดิษฐใ์ หป้ ระสบ ผลสำเร็จนนั้ ผู้เรียนตอ้ งมีความพงึ พอใจ ในการทำงาน โดยยึดหลักการดงั นี้ 1. หมั่นศกึ ษาหาความรู้ในงานที่ตนเองสนใจ โดยศึกษาจากผูเ้ ชี่ยวชาญการในชมุ ชนการ โรงเรียน จากตวั อยา่ งส่ิงประดิษฐ์ทีส่ นใจ 2. ศึกษาหลกั การ วธิ กี าร หรอื ขัน้ ตอนการปฏิบัตงิ าน ในการประดษิ ฐ์ชิน้ งานโดยการ วิเคราะห์ ดว้ ยตนเองหรือศึกษาจากผูร้ ู้ ผเู้ ช่ยี วชาญ หรือจากส่ือต่าง ๆ เชน่ วารสาร หนังสอื เป็นต้น 3. ทดลองการปฏบิ ัติการประดษิ ฐ์ ผู้เรยี นต้องศึกษาค้นคว้าและทดลองปฏบิ ตั ิตามแนวคิดที่ ไดส้ ร้างสรรคไ์ ว้ และมีการปรับปรุงแก้ไข ข้อบกพร่องจนสำเร็จเป็นชิ้นงานประดิษฐท์ ่ีพงึ พอใจ ประเภทของงานประดิษฐ์ 1. งานประดิษฐท์ ่เี ปน็ เอกลกั ษณไ์ ทย 1.1 งานประดิษฐด์ ว้ ยดอกไมส้ ด 1.2 งานประดษิ ฐด์ ้วยใบตอง 1.3 งานแกะสลักพชื ผกั และผลไม้ 1.4 งานจักสาน 2. งานประดิษฐ์ทว่ั ไป 2.1 งานปน้ั 2.2 งานประดษิ ฐด์ อกไม้ ตน้ ไมด้ ว้ ยกระดาษหรือผ้า 2.3 งานประดิษฐจ์ ากเศษวัสดหุ รอื วัสดเุ หลือใช้ 2.4 งานประดิษฐ์จากวสั ดธุ รรมชาติ การออกแบบ Design การออกแบบ เป็นความคิดสร้างสรรค์ขึ้นเพื่อต้องกานสร้างผลิตภัณฑ์ช้ินน้ันๆ โดยการส เก็ตซ์หรือเขียนแบบแล้วทำการอ่านแบบต่อไป เน่ืองจากการอ่านแบบเป็นการศึกษาถึงรูปร่าง ลักษณะรายละเอียดของช้ินงาน เพ่ือต้องการทราบความสัมพันธ์และวัสดุ ตลอดจนการประมาณ ราคา การออกแบบ หมายถึง การถ่ายทอดรูปแบบจากความคิดออกมาเป็นผลงาน ท่ีผู้อ่ืน สามารถมองเห็น รบั รู้ หรือสัมผัสได้ เพื่อให้มีความเขา้ ใจในผลงานร่วมกัน แบบที่คิดออกมาอาจเป็น สงิ่ ทเี่ ปน็ ไปได้จริง หรอื แบบที่เปน็ ลักษณะเพือ้ ฝัน เปน็ เพยี งนามธรรมก็ได้ หลักท่ัวไปกอ่ นการออกแบบ จะต้องพิจารณาหรือคำนงึ ถงึ สง่ิ ต่อไปนี้

การออกแบบรูปร่างต่างๆ ท่ีมา: http://www.prc.ac.th/newart/webart/element04.html 1. รปู ร่าง (Shape) คือ รูปแบนๆ มี 2 มติ ิ มีความกวา้ งกบั ความยาวไม่มคี วามหนาเกิดจาก เส้นรอบนอกที่แสดงพื้นท่ีขอบเขตของรปู ต่างๆ เช่น รูปวงกลม รูปสามเหล่ียม หรือ รูปอิสระท่ีแสดง เนอื้ ที่ของผวิ ทเี่ ป็นระนาบมากกว่าแสดงปรมิ าตรหรือมวล รปู ทรงต่างๆ ทมี่ า: http://www.prc.ac.th/newart/webart/element04.html 2. รูปทรง (Form) คือ รูปที่ลักษณะเป็น 3 มิติ โดยนอกจากจะแสดง ความกว้าง ความ ยาวแล้ว ยังมีความลึก หรือความหนา นูน ด้วย เช่น รูปทรงกลม ทรงสามเหลี่ยม ทรงกระบอก เป็นต้น ใหค้ วามรู้สึกมีปริมาตร ความหนาแน่น มีมวลสาร ท่ีเกดิ จากการใช้ ค่าน้ำหนัก หรือการจัด องค์ประกอบของรูปทรง หลายรูปรวมกัน 3. ขนาดและสัดส่วน ขนาด (Dimensions) หมายถึง ลักษณะของวัตถุ ที่จะเขียน คือ มีลักษณะใหญ่เล็ก กว้างยาว ตามทเี่ รารบั ร้ไู ด้ ตามหลกั การมองเห็นภาพด้วยสายตา ของเราคอื วัตถชุ นิดเดียวกัน ขนาด

เท่ากัน อยู่ใกลก้ ว่าจะมีขนาด ใหญ่กว่าวัตถุท่อี ยู่ไกล ออกไป และย่ิงอยู่ไกลมากเท่าไร ก็ย่ิงเล็กลงไป จนมองไมเ่ หน็ สัดส่วน (Proportion) หมายถึง การจัดภาพ หรือ การเขียนภาพให้ได้ขนาดและที่สว่างจน เกิดความสมส่วน ซึ่งกันและกัน ซึ่งเกิดความสัมพันธ์กันด้วยดี ในการปฏิบัติงานศิลปะ สัดส่วนมี ความสำคญั มากจะต้องมีความสัมพันธ์กับขนาดเป็นอย่างดีด้วย ขนาดและสัดส่วนมีความสัมพันธ์กับ รปู รา่ ง รปู ทรง เมื่อเรานำรปู ร่าง รูปทรง มาจัดองคป์ ระกอบเขา้ ด้วยกัน จะทำใหเ้ กดิ ความรสู้ ึกดงั น้ี - ขนาดใกล้เคยี งกนั ใหค้ วามรสู้ กึ กลมกลนื - ขนาดต่างกัน ให้ความรสู้ ึกขัดแยง้ 4. สีสันและความสวยงาม (colour) การออกแบบต้องมีเรื่องการใช้สีเข้าไปเก่ียวข้องด้วย เพราะสนี ั้นมปี ระโยชน์ด้านความรสู้ กึ สแี สด ให้ความรู้สกึ ตื่นเตน้ สีน้ำเงิน ใหค้ วามรู้สกึ เคร่งขรึม สชี มพู ใหค้ วามรู้สึก ออ่ นหวาน 5. ประโยชนใ์ ช้สอย (Use) การออกแบบนน้ั จะต้องคำนึงถึงความเหมาะสมกับประโยชนใ์ ช้ สอย ผลติ ผลงานเมื่อออกมาแล้วสามารถใช้ประโยชน์ได้จริง และมีความสอดคล้องกับการใช้งานเช่น ออกแบบแจกนั สำหรับใสด่ อกไม้ ออกแบบโอง่ สำหรับใส่นำ้ เป็นต้น 6. ความประหยัด (Economize) ความประหยัดเป็นส่ิงจำเป็นอย่างมาก การออกแบบ ต้องคำนงึ ถึงทุนท่ีใช้ต้องนอ้ ยท่สี ุด ตอ้ งประหยดั ไมใ่ ชง้ บประมาณใหส้ ้ินเปลอื งโดยเปล่าประโยชน์ 7. มีคุณค่า (Worthy) การออกแบบต้องเน้นท่ีการเพ่ิมคุณค่า โดยการออกแบบท่ีมี รายละเอียดเพ่ิมผลงาน มีความประณีต เรียบร้อย ความมีคุณค่ามิใช่ที่การตีราคา แต่จะเป็นการ ประเมนิ โดยรวมวา่ มีคณุ ค่า 8. การเลือกใช้ วัสดุ อุปกรณ์ (Material) ต้องให้มีความเหมาะสมกับงาน ควรเป็นวัสดุ พืน้ บา้ นและหาไดง้ า่ ยตามท้องตลาด มมี ากพอ หาได้ง่าย ราคาถูก และเป็นวสั ดทุ แ่ี ขง็ แรงทนทาน 9. กระประบวนการหรือข้ันตอน (Process) การออกแบบต้องคำนึงถึงความยากง่าย ความสลับซับซ้อนของการดำเนินงานหรือการกระทำด้วยเพราะส่วนจะเป็นสิ่งหน่ึงท่ีทำให้เกิด อุปสรรคต่อการสรา้ งสรรค์ผลงานหรอื การทำงาน การลดขั้นตอนกระบวนการทำงานลงได้ก็อยู่ทกี่ าร ออกแบบด้วยเชน่ กนั

ความหมายของผลติ ภณั ฑ์ ผลติ ภัณฑ์ หมายถงึ สิ่งที่มรี ูปร่างหรือมีคุณสมบัตทิ างกายภาพสามารถจบั ต้องได้ หรอื คอื ส่ิง ที่มนุษย์ผลิตข้ึน เช่น เส้ือผ้าเคร่ืองแต่งกาย, เคร่ืองจักรอุตสาหกรรม, ยารักษาโรค ฯลฯ (จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสร)ี ผลิตภัณฑ์ หมายถึง สินค้าหรือบริการที่สามารถตอบสนองความต้องการและความ ปรารถนาของผู้บริโภคได้ หรืออกี นัยหน่ึงก็คอื สินคา้ หรอื บริการท่เี ป็นประโยชนต์ ่อมนุษย์ มีมลู ค่าเป็น ตัวเงิน และในทางการค้า ผลิตภัณฑ์อาจเป็นได้ทั้งที่มีตัวตนและไม่มีตัวตน ผลิตภัณฑ์ท่ีมีตัวตน คือ จับต้องได้ เช่น สินค้าชนิดต่างๆ ส่วนผลิตภัณฑ์ท่ีไม่มีตัวตัน โดยทั่วไป หมายถึง บริการและสินค้า อ่ืนๆ ที่สามารถตอบสนองความต้องการและสร้างความพอใจให้กับผู้บริโภคได้ การท่ีจะผลิตสินค้า และบริการใหค้ วามสามารถตอบสนองความต้องการและความปรารถนาของผ้บู ริโภคได้ (เชาว์ โรจน แสง, 2550:5) ดังนั้น การออกแบบผลิตภัณฑ์ จึงเกิดจากความคิดสร้างสรรค์ของมนุษย์ท้ังส้ิน มีทั้งท่ี ออกแบบสร้างขึ้นใหม่ แตกต่างจากของเดิม หรือปรับปรุงตกแต่งของเดิม การรู้จักวางแผนจัดตั้ง ข้ันตอน และรู้จักเลือกใช้วัสดุวิธีการ เพ่ือทำตามท่ีต้องการน้ัน โดยให้สอดคล้องกับลักษณะรูปแบบ และคุณสมบัติของวัสดุแต่ละชนิดตาม ความคดิ สร้างสรรค์ และการสรา้ งสรรค์ส่งิ ใหม่ขนึ้ มา เช่น เรา จะทำเกา้ อ้ีนั่งซักตัวจะต้องวางแผนไว้เป็น ขั้นตอนโดยต้องเรม่ิ เลือกวสั ดุท่ีจะใช้ทำเก้าอี้นั้นจะใช้วัสดุ อะไรท่ีเหมาะสม วิธีการต่อยึดนั้นควรใช้กาว ตะปูนอต หรือใช้ข้อต่อแบบใด คำนวณสัดส่วนการใช้ งานให้เหมาะสม ความแข็งแรงของเก้าอ้ีนั่งมากน้อย เพียงใด สีสันควรใช้สีอะไรจึงจะสวยงาม และ ทนทานกับการใชง้ าน เปน็ ตน้

บทที่ 3 อุปกรณ์และวิธีการศกึ ษา วสั ดอุ ปุ กรณ์ 1. เศษผ้า 2. กระดาษแขง็ 3. สีเมจกิ 4. เข็ม 5. ดา้ ย 6. เข็มกลดั 7. ลวดกำมะหยี่ 8. ปืนกาว 9. กรรไกร 10. ลูกปดั 11. ไมบ้ รรทดั 12. ด้นิ ทอง

วิธีการลำดบั ขั้นตอนในการทำโครงงาน ผเี ส้อื แบบท่ี 1 1.นำผา้ มาวัดขนาด โดยใช้กระดาษแข็ง ขนาด 11X15 เซนติเมตร เมอื่ มาทำเปน็ แบบผเี สื้อทีเ่ รา ตอ้ งการ 2.นำเศษผา้ มาตัดเป็นรปู ผเี สอื้ ตามแบบทเี่ ตรยี มไว้ 3.นำผ้าทต่ี ดั แล้วมาเย็บเข้า ดา้ นละ ประมาณ 1 เซนติเมตร และพบั ผา้ ทีละดา้ น โดยเอาเข็มหมดุ ปัก ไวก้ ่งึ กลางให้ด้านเท่ากัน

5.พับมมุ เขา้ ให้ตรงกลางเปน็ รูปสามเหล่ยี มดา้ นเท่า พับผา้ ให้เป็นรปู ผเี ส้อื ตามต้องการ 6.พบั ส่วนปีกเข้ามาตรงกลางเพือ่ เป็นส่วนตวั ของผีเสอ้ื

7.นำเข็มหมุดมากลดั ไวเ้ พ่ือไม่ใหส้ ่วนตัวและส่วนปกี ของผีเส้ือตดิ กัน เพื่อเราจะนำไปเยบ็ ได้งา่ ยข้นึ 8.นำผีเสือ้ ที่เตรยี มไว้ไปเยบ็ ให้ไดร้ ปู ผเี สื้อตามตอ้ งการ 9. นำผเี ส้ือมาประดบั ตบแต่งด้วยลูกปดั และหนวดกำมะหย่ีใหส้ วยงาม

10. จะได้ผเี สื้อจากเศษผา้ ทสี่ วยงาม ผเี สื้อแบบที่ 2 1. ตดั กระดาษขนาด 12 * 12 เซนตเิ มตร วาดผีเส้อื ขนาดเทา่ แบบ 2. นำแบบมาตัดผีเสือ้ มาวาดลงบนเศษผ้าไทย

3. ตดั ผ้าตามแบบเพอ่ื ใหเ้ ป็นตัวผีเสอื้ 4. เยบ็ ตวั ผเี สอ้ื โดยการนำด้านลายผ้าไว้ดา้ นในเย็บรอบตัว โดยเวน้ ชอ่ งวา่ งไวส้ ำหรับกลบั ผ้า 5. จากนน้ั เยบ็ ปิดชอ่ งวา่ งใหห้ มด

6. จบั จีบผา้ ตรงกลางตวั ผีเส้อื แล้วเย็บให้ติดกนั 7. ใชด้ ิ้นทองมัดทำเป็นตวั และหนวดผีเสอื้ 8. ตกแต่งให้สวยงาม 9. ขายผ่านทางช่องทาง OOCC กศน.อำเภอชาติตระการ

บทที่ 4 ผลการศกึ ษา ผลจากการประดษิ ฐ์โครงงานวิทยาศาสตร์ ประเภทนวัตกรรมจากขยะ เรื่องผา้ บินได้ ผลการ ประดษิ ฐ์พบว่า ผู้จัดทำได้ปฏิบัติตามขน้ั ตอนการดำเนินงานตามโครงงาน มีผลการศึกษาค้นคว้าและ แนวปฏิบัติอย่างเป็นระบบ การประดิษฐ์ผีเสื้อจากเศษผ้าทอ ผ้าพ้ืนเมือง ผ้าชนิดต่าง ๆ ท่ีเหลือใช้ จากการตัดเย็บเสื้อผ้า สามารถทำได้งา่ ย หลากหลายรูปแบบขึ้นอยู่ท่ีการออกแบบ และการนำมาใช้ ประโยชน์ เศษผ้าที่เหลือจากาการตัดเย็บสามารถหาได้จากร้านตัดเสื้อผ้าในเขตอำเภอชาติตระการ โดยไม่เสียค่าใช้จ่าย เป็นวัสดุท่ีหาได้ง่าย และมีวิธีการทำ ขั้นตอนไม่ยุ่งยาก ซับซ้อน สวยงาม ดึงดูด ความสนใจของผู้พบเห็นได้ และยงั ชว่ ยลดปริมาณขยะในชุมชน ไมเ่ หลือทิง้ เปน็ ขยะ เน่ืองจากเศษผ้า ที่เหลือเราสามารถนำมาใช้เป็นไส้ในของการทำพวงกุญแจจากเศษผ้ารูปแบบต่าง ๆ แทนใยโพลีเอ สเตอร์ สามารถนำไปทำเคร่ืองประดับ ของใช้ ของตกแต่งบ้าน เป็นการนำวัสดุเหลือใช้กลับมาใช้ ใหม่ให้เกดิ ประโยชนส์ ูงสดุ และเปน็ การเพมิ่ มลู คา่ เพม่ิ ใหก้ บั วัสดุเหลือใชไ้ ดเ้ ปน็ อยา่ งดี

บทท่ี 5 สรุปผลและอภิปรายผล สรปุ ผล จากการทำโครงงานวิทยาศาสตร์ ประเภทนวัตกรรมจากขยะ เรื่องผ้าบินได้ครั้งนี้ ได้ศึกษา กระบวนการขั้นตอนการออกแบบผีเสื้อจากเศษผ้าชนิดต่าง ๆ และแนวทางการพัฒนา ให้เกิด รูปแบบผลิตภัณฑ์ใหม่ ท่ีใช้งานได้จริง ในชีวิตประจำวันอย่างมีประสิทธภิ าพ และเป็นผลิตภัณฑ์ เกิด ธุรกิจในเชิงพาณิชย์ สรุปผลได้วา่ สมาชิกในกลุม่ ช่วยเหลอื กนั สืบค้น คน้ คว้าหาข้อมูลการนำเศษวัสดุ เหลือจากเศษผ้ารูปแบบต่าง ๆ ท่ีสามารถนำมาจัดทำเพ่ือให้เกิดประโยชน์ต่อตนเอง ครอบครัวเพ่ิม มูลค่าให้กับเศษผ้าทอเหลือใช้ และยังลดมลพิษ ลดการเกิดขยะได้ การสร้างสรรค์ผลงานตาม ความคิดสร้างสรรค์ ตามจินตนาการ มีความสวยงาม สามารถนำมาใช้เป็นเครอื่ งประดับ ของใช้ ของ ตกแตง่ ในบา้ นเรอื น และใชไ้ ด้จริง การอภปิ รายผล 1. สามารถนำโครงงานผา้ บินได้มาเปน็ แบบอยา่ งในการศึกษาข้อมลู ในการทำคร้งั ต่อไปได้ 2. นำไปใช้ประโยชนไ์ ดจ้ รงิ ในชวี ิตประจำวนั ได้ 3. สามารถช่วยลดประมาณขยะ เพ่ิมมูลค่าให้กับเศษผา้ ทอ ผ้าพ้ืนเมือง และเศษผ้าชนิดตา่ ง ๆ ได้ 4. สามารถออกแบบ และสร้างสรรค์ช้ินงานได้อย่างหลากหลายรูปแบบ ขึ้นอยู่ท่ีประโยชน์ การใชง้ าน 5. สามารถนำผลิตภัณฑ์จัดจำหน่ายในช่องทาง OOCC ของ กศน.ตำบล และตลาดนัด ออนไลน์อำเภอชาติตระการ เพ่ือให้นักศึกษาได้เรียนรู้หลักการตลาด การจัดจำหน่าย การบริหาร จดั การไปพร้อม ๆ กับการแปรรูปผลิตภัณฑ์จากผา้ ข้อเสนอแนะ รูปแบบของผลติ ภัณฑ์ และการออกแบบท่ีหลากหลาน พร้อมทั้งการเพม่ิ ช่องทางการตลาด ให้กบั ผลิตภณั ฑ์จากเศษผ้า

บรรณานุกรม ชาว์ โรจนแสง. (2550). การจัดการผลติ ภณั ฑ์ราคา.พิมพ์คร้ังที่ 7. นนทบรุ ี : โรงพมิ พ์มหาวิทยาลยั สุโขทัยธร http://www.prc.ac.th/newart/webart/element04.html https://th.wikipedia.org/wiki/ https://www.greennetworkthailand.com/ https://sites.google.com/site/kruleena3/khwam-ru-phun-than-ngan-pradisth