Home Explore Diploma Shqip

Diploma Shqip

Published by Artiola Gryka, 2023-07-02 16:38:38

Description: Diploma Shqip

Keywords: art

Read the Text Version

Pages:

1 - 39

UNIVERSITETI I ARTEVE FAKULTETI I ARTEVE TE BUKURA PUNIM DIPLOME MASTER ARTIOLA GRYKA 0

UNIVERSITETI I ARTEVE FAKULTETI I ARTEVE TË BUKURA DEGA PIKTURË GRAFIKE DHE MËSUESI PUNIM DIPLOME MASTER Autori: ARTIOLA GRYKA Tema: BUKA LARG PAMËS Mentori: Prof. Asc. Dr. Ardian Isufi Studente: Artiola Gryka Korrik 2023 UNIVERSITETI I ARTEVE FAKULTETI I ARTEVE TË BUKURA 1

PUNIM DIPLOME Lënda: PIKTURE GRAFIKE Titulli i Punimit: ‘’THJESHT BUKË’’:ARTIOLA GRYKA Statusi i Studentit: e rregullt Numri i matrikullimi(Regjistruar): AA211B100004 Niveli i Studimeve: Master cikli dy vjecar me kohë te plotë Departamenti: Arteve të aplikuara Program i Studimit: Pikturë Grafikë dhe mësuesi Mentori i Punimit: Prof. Asc. Dr. Ardian Isufi Aprovuar prej Komisionit: 1. Mentori Emri/Mbiemri/Titulli __________________________________________ 2. Anëtar Emri/Mbiemri/Titulli ___________________________________________ 3. Anëtar Emri/Mbiemri/Titulli ___________________________________________ Data e Aprovimit 2

FALЁNDERIMET Punimi i temës së diplomës master kërkon mund dhe përkushtim të madh i cili nuk mund të realizohej pa përkrahjen e njerëzve më të dashur, prandaj ju jam mirënjohese dhe i falenderoj pafund të gjithë ata që më kanë mbështetur jo vetëm tani por për gjate gjithë rrugëtimit tim studentor , prej pesë vitesh në Universitetin e Arteve Është shumë e vështirë për të gjetur fjalë të duhura për të shprehur falënderime dhe mirënjohje ndaj mentorit tim të nderuar Prof. Asc. Dr. ARDIAN ISUFI i cili në mënyrë të vashdushme më përcillte hap pas hapi drejt studimit të punimit me mbështetjen, inkurajimin, dhe udhëzimet e vlefshme të cilat synonin drejt ngritjes së nivelit të punimit. Një falënderim i veҫant shkon për të gjithë profesorët e tjerë të cilët kontribuan me njohurit e tyre gjatë gjithë kohes së studimit dhe koletivin e fakultetit, po ashtu falënderimet shkojnë edhe për kolegët (studentët) të cilët më mbështeten me mendimet dhe sugjerimet e tyre. Dhe krejt në fund, një falënderim shumë i sinqert i kushtohet dedikohet familjes sime të cilët më mbështeten gjatë kohës së studimeve me dashurin e tyre , durimin dhe kurajon si dhe duke më dhënë forcë për të përfunduar me sukses këtë punim. Deklarata e origjinalitetit / Autorësis 3

Ky Punim Diplome i nivelit master është puna ime origjinale duke respektuar autorsinë e ҫdo burimi të informacioneve dhe rregullave për një punim të mirëfilltë shkencor, dhe nuk është dorëzuar, në tërsi apo pjeserisht, për ndonjë gradë në këtë apo ndonjë universitet tjetër. Sipas njohurisë time, punimi nuk përmban asnjë material të botuar ose shkruar nga ndonjë person tjetër, përvec siҫ deklarohet në brendi të tekstit. Gjithashtu, deklaroj se në shkrimin e punimit kam respektuar rregullat etike të punës shkencore dhe akademike të UMIB-it. DECLARATION OF ORIGINALITY /AUTORESIS This Master's Thesis is my original work respecting the authorship of information sources and the rules for a genuine scientific paper, and has not been submitted, in whole or in part, for any degree at this or any other university. To the best of my knowledge, the paper does not contain any material published or written by any other person, except as stated within the text. She, I declare that in writing the paper I respected the ethical rules of scientific and academic work of UMIB. Emer Mbiemër ___________________ ABSTARKTI Synimi i këtij punimi diplome master është konceptimi I bukës jo vetëm ashtu siç është një ushqim kryesor i përgatitur nga një brumë I bërë nga mielli dhe uji, dhe baza e një piramide ushqimore, por përtej saj buka si filozofi jetësore, psikologjike dhe kulturore e vendit tonë dhe 4

gjate gjithë historisë së regjistruar në mbarë botën, ajo ka qenë një pjesë e rëndësishme e dietës së shumë kulturave dhe mënyres së ndryshme si e trajtojnë bukën. Në përgjithësi ky punim ka për synim zbërthimin e një kulture bazuar në traditën e vendit tonë duke e parë bukën si një objekt filozofik dhe artistik ABSTRACT The aim of this master's degree thesis is the conception of bread not only as a staple food prepared from a dough made of flour and water, and the base of a food pyramid, but beyond that bread as a vital, psychological and cultural philosophy of the country ours and throughout recorded history around the world, it has been an important part of the diet of many cultures and the different way they treat bread In general, this work aims to analyze a culture based on the tradition of our country, seeing bread as a philosophical and artistic object. Përmbajta: Contents 5

Falenderimet Deklarata e origjinalitetit / Autorësis. Hyrja Metodologjia e Hulumtimit Buka Buka e shprehur ne kodet e lashta shqiptare Mulliri Fallë i Skenderbeut Muzete e bukës Konsumi i bukës. Buka si vlerë ushqimore. Arbëreshët Cugliaccio ose (Kulaçi i pjekur) Bizanti dhe Kisha e Shen Kostandini (fsahti i bukës ) Buka ne egjiptin e lashtë Buka ne epoken e antikitetit Buka ne shekullin II Buka si simbol besimi Buka si simbolikë Pse ëndërroni për bukën . Autorët dhe shpjegimi i tyre. Si përdorej buka si hajmali Artistët dhe veprat e tyre me bukën Konceptimi i veprës “Thjeshtë Bukë” Hyrja Njohuria që do merrni në bazë të këtij studimi të bukës është ajo që rrjedh nga kërkimi, leximi, vëzhgimi dhe analiza e fenomeneve sigurisht parë nga syri i cili artisti e ka të veshur dhe 6

filozofi vizuale dhe konceptuale. Në këtë mënyrë, ajo është përgjegjëse për gjenerimin e ideve të reja, gjithashtu shumë shprehje janë motivuese kjo lidh produktin “Bukën” me formën e vëzhgimit të ngjarjeve specifike dhe analizën e teksteve dhe përfundimeve të dhëna nga filozofë, shkrimtare dhe të tjerë më parë në histori . Njohuritë janë të natyrshme në racën njerëzore dhe rrjedhin nga vëzhgimi i sjelljes së tyre. Në këtë mënyrë, thuhet se mjetet që një artist përdor për të prodhuar njohuri janë analiza dhe kritika. Analiza lejon artistin të kuptojë se si idetë dhe arsyetimet janë ngritur dhe strukturuar. Në këtë mënyrë është e mundur të identifikohen të metat dhe kontradiktat e mundshme të pranishme në ligjërimin filozofik. Kritika, nga ana e saj, bën të mundur hedhjen poshtë të metave dhe kontradiktave të gjetura në arsyetim .Në këtë mënyrë, është e mundur të propozohen alternativa për të kapërcyer këto ndryshime. Kritika është mënyra se si artistët mbulojnë fenomenet e studimit në rastin tim studimin e bukës jo në një mënyrë të përgjithshme, por specifike me synimin për të kuptuar marrëdhëniet që ekzistojnë me bukën si objekt, si filozofi, si individ, si e ardhme, si e shkuar si lumturi, si hidhërim, dy skajet e piramidës baza ushqimore buka mbijetesa dhe buka shpirtërore maja e piramidës përmbushja , midis tyre dhe për të qenë në gjendje të lëshojnë njohuri të reja, ndjesi te reja, emocione dhe pasurimin e fjalorit me shprehje te një kalibri mbi 500 vjecar të një shteti si Shqipëria të vogël por me shumë peshë, ku koha nuk lëviz per shkak te rrethanave, por memorja e këtij shteti është e regjistruar. QËLLIMI OBJEKTIVAT DHE METODA E PËRDORUR 7

1. Qëllimi i punimit Ҫdo studim apo analizë domosdoshmërisht duhet të ketë një qëllim në mënyrë që të përcaktohen hapat dhe metodat e realizimit të qëllimit. Prandaj, edhe në kuadër të këtij punimi diplome master nuk mund të realizohet pa pasur një qëllim. Në këtë rast qëllimi i këtij punimi të diplomës është që përmes hulumtimit dhe analizës t’u ofrojë studijuesëve dhe te interesuarve që mund ta gjejnë si degëzim për tu mbështetur në të ardhmen në projektet e tyre qoftë vizuale qoftë shkencore, ju jep mundësine që të kuptojnë qartë dhe drejtë rolin që ka buka jo vetem si produkt, por përberja e bukës si filozofi dhe si ushqim shpitëror dhe ndikimi që ka pasur në traditen e vendit tonë në shprehjet frazeologjike te cilat janë të lashta aq sa dhe gjuha e vendit, pasi disa prej tyre janë të shkruara disa vetëm të thëna, vëzhgimi dhe buka si ushqim psikologjik filozofik, letrar, vizual dhe shpirtëror . 2. Objektivat e punimit Ҫdo veprim që ndërmarrim, pa marrë parasysh a është fjala për jetën personale apo profesionale, ka një qëllim që prentedojmë të arrijmë në të ardhmen. Por sado që i vendosim vetës një qëllim në qoftë se nuk i ndërrmarrim masat e duhura do të thotë nëse nuk i përcaktojmë vetës objektivat të cilat do të arrijmë tek qëllimi, atëherë është e kotë. Normalisht, pas përcaktimit të qëllimit për punimin e diplomës është e rëndësishme edhe mënyra se si do të arrijmë ta realizojm qëllimin. • • Objektiva e parë :- është hulumtimi i literaturës prekja e pesë kanuneve në arkivin e pasurive te paluajtura te shtetit shqiptar dhe jashtë kufinjve te shqiperisë • • Objektiva e dytë :- analizimi dhe shqyrtimi i dëshmive si deshmi kulturore e kultures se vendit tone dhe tradites shqipetare. • • Objektiva e tretë :- dhe e fundit është që punimi të jetë në nivel akademik dhe i dobishëm për procesin e auditimit. Pse jo dhe per futjen ne Unesko shume prej shprehjeve si thesar i paçmuar i vendit tonë. Buka në çdo gjuhë të botës përfaqëson jetën. Emri i një produkti tryezë të bërë nga mielli mund të jetë sinonim me fjalën \"jetë\", ndonjëherë është ekuivalente me konceptin e \"të ardhurave\", apo edhe \"pagës\". 8

Edhe thjesht gjeografikisht, buka mund të quhet produkt por gjithashtu është larg saj. Historia e bukës shkon prapa mijëra vjet, megjithëse prezantimi i njerëzve në këtë komb më të rëndësishëm ishte gradual. Buka ishte e lidhur në mënyrë të pashmangshme me formimin dhe përhapjen e shoqërive të hershme njerëzore. Nga Gjysmëhëna Pjellore e Lindjes së Mesme, ku gruri u zbut, pastaj kultivimi u përhap në veri dhe perëndim, në Evropë dhe Afrikë Veriore dhe në lindje drejt Azisë Lindore. Kjo nga ana e saj çoi në formimin e qyteteve, me mykun e bukes u shpik dhe paracetamol ,e deri në kundërshtim me stilin e jetesës nomade, dhe shkaktoi forma gjithnjë e më të sofistikuara të organizimit shoqëror. Emblematike e ushqimit në të gjithë kulturat, buka ka qenë prej kohësh një temë e interesit për artistët gjatë historisë. Nga Vermeer dhe van Gogh te Jasper Johns dhe Andy Warhol, buka në variacionet e saj të shumta është përkujtuar në kanavacë herë pas here. Në vitet e fundit, artistët bashkëkohorë kanë eksploruar potencialin fizik të materialit si një medium skulpturor, duke derdhur dhe pjekur brumë për të krijuar forma të papritura, duke përdorur bukë të prerë si tulla strukturore dhe madje duke krijuar shtojca të veshura me bukë të njohur. Për të mësuar më shumë, Së bashku do shijojme një vështrim më të afërt në te gjithe historinë e bukës ndër shekuj e deri me tani. Diku ishte ngrënë bukë e pjekur mijëra vjet më parë, dhe skocezët mundën ushtrinë angleze përsëri në shekullin e 17-të thjesht sepse ishin plot - ata pjekën kulaçët e tyre të tërshërës në gurë të nxehtë dhe zotërinjtë anglezë nga ana tjetër vdiqën nga uria, duke pritur dorëzimin e bukës së pjekur.Një qëndrim i veçantë ndaj bukës në Rusi, e cila rrallë ushqehej mirë. Thelbi i saj është thënia \"Do të ketë bukë dhe një këngë!\" Do të ketë bukë, rusët do të marrin gjithçka tjetër. Nuk do të ketë bukë - viktimat, siç tregojnë rastet e urisë dhe bllokimi i Leningradit, mund të numërohen në miliona.Për fat të mirë, vitet e fundit buka, me përjashtim të vendeve më të varfra, ka pushuar së qeni një tregues i mirëqenies, ashtu sikurse ne shume vende te varfra eshte tregues por ashtu sic te pasurit merren me logjikën e bukës si ekonomi dhe te varfrit si mbijetesë. Buka tani është interesante jo për praninë e saj, por për shumëllojshmërinë, cilësinë, larminë dhe madje edhe historinë e saj , filozofinë e saj dhe si objekt kult filozofik dhe unik. Por ashtu sikurse ngjyrat llojshmëria ashtu humbet vlera nëse nuk ka cilësi gjithmonë e kam menduar që gjërat cilësore në jetë janë te arritura, në një rang kohor ku parimet ,vlerat , informacioni duhet të jetë shumë i saktë. Buka e shprehur në kodet e lashta shqipëtare Shqipëria një vënd i vogël me një komb të madh ka kultura të ndryshme, një vend i cili rrethohet me teologji ,tradita dhe trashigimi mijëra vjeçare ashtu sikurse në periudha të ndryshme kohore ka lëne gjurmët e saj ,buka e shprehur ne kodet që shqiptarët e kanë përdorur në vite të caktuara në forme të një ligji ashtu sikurse në Kosovë, Maqedoninë e veriut Tetova , dhe një pjesë e 9

Malit të Zi. Termi Kanun , mendohet të shënjohet si tërësia e normave të së drejtës zakonore shqiptare në bazë të disa kodeve te shkruara ligje te cilat ishin vendosur në krahina të ndryshme gjatë të paktën pesë shekujve të fundit e deri më sot, ligjet e pashkruara zakonore u trashëguan brez pas brezi nga pleqtë fisnorë ne libra te shkruar dhe në mënyrë gojore ne rang të besës shumë shprehje ka ku përmendet buka si vlerë dhe qe trashëgohen brez pas brezi. Botimi i parë i përmbledhjes u bë në shekullin XIX, nga administrata osmane fjalet kyq ishin Besa, burrnia dhe nderi kanë rëndësi kryesore në të drejtën zakonore si gurthemeli i sjelljes personale dhe shoqërore. Me kalimin e kohës, doket kanunore kanë pësuar zhvillimin e tyre historik, janë ndryshuar e plotësuar me norma të reja, në përshtatje me kërkesat e caktuara të zhvillimit ekonomiko-shoqëror. Kanuni udhëzonte të gjitha aspektet e shoqërisë paramoderne shqiptare në periferinë jourbane të saj, në territoret ku sot shtrihen bashke kombasit tanë,. Botëkuptimi kanunor vijoi të ushtrohej ndër këto vise, si dhe në trevat shqipfolëse . Në vitet e regjimit komunist shteti shqiptar i suprimoi me forcën e ligjit praktikat zakonore duke i mënjanuar si \"zakone prapanike\". Ushtrimi i normave kanunore u rikthye pas viteve '90 në viset shqiptare pasi kolapsuan institucionet shtetërore; në Shqipëri ushtrimi i së drejtës zakonore u vërejt sidomos në çështjet e lidhura me të drejtën pronësore, gjakmarrjen , martesat gjithashtu në shumë zona të shqipërisë janë ligje te cilat funksionojnë edhe në ditët e sotme në Shqipëri ashtu sikurse ka pasur gjëra të shkruara gjithmonë ka pasur një histori te nëndheshme te cilën populli e di dhe më mirë se populli i atij vendi nuk mund të paraqesë askush tjetër historinë ,kulturën dhe vlerat e atij vendi. Njihuni me disa përdorime te bukës si filozofi dhe vlerë të shtuar ne kryerjen e një akti sipas kanunit; Dëmi që i bëhet ndokujt, sipas kanunit ka çmim dhe çmimi paguet me ari, argjent, grosh (llojë monedhe argjendi), bukë ,gja e frymë si dhe tokë e shtëpi . Sipas kanunit nuk merret gjaku kur miku është në shtëpinë tuaj në sofrën tuaj duke ngrënë bukën tuaj ,pa ikur nga fshati, dhe fisi, te nesërmen vritet . Kur dikush betohet vendos bukën dhe betohet per këtë bukë se kam bërë këtë veprim Nuk merret gjaku pa i dhënë bukë, personit qe do vrasin per gjakmarrje. Nusja kur martohet i duhet vendos dy bukë përmbi brinjë për trashgimi bollëk dhe pasuri. Ne djep fëmijës i vendoset bukë nën kokë simbolizon paqen. Kur njeri prind vdes dhe mund të lërë një ose dy fëmije jetim gjithsecili nga fëmijet duhet të fusë nga nje copë bukë në varrin e prindit, fëmija jetim simbolizon që do jetë i uritur gjithë jetën me ketë akt, shpirti i prinderit do i jape bukën shpirtërore sa herë te ketë uri. Bukë e kripë e zemër (mirëserdhe) Sofrat e vjetra qe shtrohet buka ndahet ne hierarki , sofra e parë ulen më te vjetrit me te mencurit nga ata te cilet ke çfarë të mësosh, daja ulet i pari në cdo familje dhe miku më i larget ne nje familje veriore ulet ne krye te sofres nje nga jugu dhe anasjelltas , sofra e trete ulen femijët. 10

Për çdo mik duhet dhënë buka që hahet vetë. Mikut i bëhet nder me bukë e krypë e zemer , buka krypa e zemra , zjarmi e trungu e do firi për shtrojë do të gjindet gati për mik në çdo kohë te natës e të ditës. Buka lanë damin e bërë Po bëri ndonjë punë të keqe miku në bukën tënde arsyeja lypet prej teje. I dhunuari e i dëmtuari është në detyrë me ndjekë atë që e dhunoi e që e dëmtoi por i kerset në dere atij që e mbajti në shtëpi e i dha bukë. Buka të nderon por të qet edhe punë. Po te dhunoi bukën miku do tu japësh arsye me kanun për stallat e thyera per tufat e marra apo pretendimet e tjera (pasi ai ka qenë miku jot dhe ka ngrenë bukën tënde) E ka shpëtuar një bukë e dhanme ( buka qe i jep dikujt , zoti ta shperblen jep bukë që të marrësh nga zoti ) Kumbara i flokëve prindi djalit ose te vajzës do tu merret floku do të bëjne gati sa më mirë bukën për me nderu kumbarën ose nunin . Mos e ha turpin me bukë Buka kuptimi në Shqiperi ne gjuhën shqipe Buka e traditës shqiptare si emërtim e ka prejardhjen nga latinishtja: bucca (buka): \"gojë\", \"faqe e fryre\", \"bulëshia\" do te thotë qershia , po me kuptimin \"kafshata\", pra: \"një copë bukë\", ashtu si ajo mund te futet ne gojë, E afërt me të, është dhe fjala bujk nga latinishtja bubulcus (bubulkus), prej nga vjen dhe fjala bujqësi në shqip. Kemi jo pak toponime e antroponime që na vijnë që nga Mesjeta e Mesme me parë me prejardhje nga fjala bujk - bulk ose nga bulkësi 11

a bujqësi, po dhe nga fjala buke, ose nga emërtime qe kanë të bëjnë me prodhimin e drithërave e bluarien si: Bulçizë - Bulshizë në Dibër e në Rrubik (Mirditë), Mokra - Mokrena (Pogradec), Kodra e Lamit - në Lajë të Lëgjinit (Mirditë) e në shumë vende të tjera, Bukmirë fshat i quajtur në Mirditë -Bukmirë lagje fshati Shkodër; kadastra e Shkodrës: Pali Bulko, bukanec - emër tokë e vogël po shumë frytdhënëse Lami i Madh - fshat në Selitë Mat, Sofraçani - fshat afër Shupenzës (Dibër), Kosharishti (nga koshar) - fshat në Cermenikë e një tjetër në verilindje të Kuksit; Arza : fshat jo larg Kuçovës (Berat), Kembethekri, fshat në veri të Malit të Marianit (Korçë), Misrasi fshat në lindje të malit uka e Bafnjes (Korçë), Shosharnë Shoshan fshat në Tropojë: nga shoshë e sitjes se miellit, për bukë e shumë emërtime të tjera të kësaj natyre që lidhen me drithrat që prodhojne bukë. Pjesa më e madhe e tyre janë të dëshmuara që 500 a 600 vjet më parë çka flet për një traditë të hereshme të gjendur kudo të drithërave të bukës, pra dhe për vendin përfaqësues që ka zënë buka në të ushqyerit e njerëzve, në kulturën e jetës, në popullin tonë. Në Madhesh të Bushkashit është Tryza e Skanderbeut, \"gjurit, që me harë në kamë (për të ngrënë në këmbë per arsye se eshte aq e lartë) .Njeriu prej mijëra e mijëra vjetesh e ka ndjerë të nevojshme të ketë banesë, të ketë veshje, sipas shkalleve te ndryshme te zhvillimit, të qytetërimeve, si mbrojtëse, nga më të thjeshtat e deri në modernitetin e sotëm. Por, si më themelore, si domosdoshmëri e jetës, ka qenë ushqimi i përditshëm, të ngrënët, ashtu si ka ndodhur me tërë gjallesat jo njerëzore në botë. Një shkallë më e lartë e zhvillimit solli miellëzimin e farërave të bimëve, pra të drithrave, te qullëzuarit me ujë, të pjekurit e të zierit ne zjarr për një kohë. Më vonë u arrit në të formatuarit e qullit (të brumit) e të pjekurit e tij në zjarr nga doli buka. Pra, si ka ndodhur dhe me popuj të tjerë, buka u bë prej kohësh, ndër Parailire, ndër Protoilire, ndër lire, ndër Arbër, ndër Shqiptare, ngrënie perfaqësuese ne te ushqyer si organizim prodhimi, prej nga del ajo (buka). Historia e gjatë e prodhimit të drithrave, e mënyrave të ndryshme të berjes se bukës se saj, me a pa ushqime te tjera, është pasqyrë e rrugës së qytetërimit shqiptar, ështe, në nje kuptim të veçantë, e marrë në kompleksin e dukurive të ndryshme shoqërore, histori e etnokultures shqiptare, nga shkallët më të ulta e deri në me të lartat, si tipare etnike të këtij populli.Buka si prodhim e si ngrënie është pasqyrë e shpikjeve teknike, e organizimit shoqëror shkallë-shkallë, nga format me të ulta e deri në më te lartat. Buka si shoqëruese, ose si perbërës kryesor dhe i rëndesishëm i etnokulturës shqiptare, me të shfaqurit e saj në doke e tradita, flet shumë për te kaluarën e largët e të afërme te kētii populli, me tipare e kompaktësi etnike të veçante, me rrënje që nga një e kaluar e largët, që ne Antikitet e madje dhe ne disa shekuj me parë. Te ajo e kaluar historike duhen kërkuar te simbolikat e kuptimet e ndryshme të bukës, të mjeteve me të cilat bëhet. Duhet kuptuar mirë e në brendinë sociale, se me simbolikën e bukës lidhen ne thelb edhe mjetet e veglat me të cilat bëhen drithrat, vetë drithrat e ndryshëm e toka që i bën ato: ara, gruri, misri, kaut, mulliri, fletët e mullirit, ujtë e mullirit, mielli, furra, hambari i bukës, shosha e sitjes se miellit, kamazt (pirustia), gerepi, magjia e bukës, furra e bukës e vatra, tryeza e bukës, zjarri i pjekjes së bukës, zhaba (lëkura) mbajtëse e drithit e me rradhë. Këto objekte qe u përmenden e te tjera si këto, në një shumicë rastesh përmenden në funksion të simbolikës së bukës, po jo gjithnjë. Ka raste që shprehin kuptime te tjera në veprimet e ndryshme materiale ose rituale. (E. Çabej, \"Studime\", Tirane, 1976, vell. II, fq.357). (Haxhihasani, Tregime dhe .p. për Skënderbeun,) 1967, f.136-143). Mulliri fallë i Skënderbeut Kurbin Botuar ne Gazetën ALBANIA e Faik Konices 1905 ne faqen 226-227 Botuar në Londër IX viti 9-të N12, shkruan; Gojëdhënat e popullit Kurbinit dhe te Krujës 12

Mulliri Fallë në hurdhasë (Kurbin ) Kishte vajtur njëherë Skëndërbeu me disa ushtarë dhe duymbëdhjtë mushka të ngarkuara me drithë për të bluar tek ndonjë mulli në Hurdhasë (në Kurbin). E pasi i kishte rënë zallit përpjetë në gjithë mullinjtë që ndeshi asnjë nuk u gjet në pune .I pervesh llanat dhe me ata ushtare qe kishte me vete u vendos me te shpejte dhe goditi nje mulli tjeter ,porsa e goditi e leshoj dhe bluajti drithin qe kishte sjelle ,per kete qellim .Pasi mbaroj se bluari para se te ikte ne punën e vetë la këtë fjale ; “Mbetshin dhe mos mbetshin mullinjte e tjere ti kurre mos mbetsh “.I beri krye dhe shkoj .E afer mendsh qe “Mulliri Fallë” sic e thrrasin mulliri i Skënderbeut dhe në ditët tona bluan ,dhe nese qëllon se prishet ndonjehere me pak mund te rregullohet , por per te mbetur plotesisht nuk ka ndodhur. Fjala e popullit është se edhe sot është perseri guri i atij mulliri po ai gure që ka pasë lanë Skëndërbeu. Duhet ditur qe mulliri fallë s’është i askujt dhe i të gjithëve është ,do me thënë se kushdo qe bluan këtu nga 16 katundet e vjetra te Kurbinit ujë nuk i japin askujt , por secili prej tyre bluan per vete ,dhe kur ti shfaqet ndonje gjë ,16 katundet do e godasin vllazërisht . Sqarim ; 16 Katundet është fjala për 16 Fshatarat dhe e 16 anëtareve te pleqërisë antike te Kurbinit, gjashtëmbëdhjetë zonat përfshinin si me poshtë: Skuraj, Nuajë, Vinjollë, Milot, Malbardhë, Shullaz, Selitë, Gjonë, Laç, D’aula-Lugapaj , Mafsheqi, Shëmri, Gallatë, Shkretë, Delbnisht, Zheja. Vijon Gazeta ; Pas kësaj ma thotë mendja që me kalimin e viteve do ta ketë shndërruar fjalën fal në fall populli i Kurbinit sikurse e dëshmojnë dhe ata vetë qe Skëndërbeu kur e pati goditur atë mulli e la fale atij popullit .Dhe keta fjalen “Falë “ do e kenë shndërruar ne ‘Fallë” pasi ju duket me gjithe mend një send qe e mban mirë ,nje mrekulli qe mbas sa qindra vitesh bekimi i Skëndërbeut e ka ruajtur atë mulli. Fragment i marrë nga gazeta Albania 1905 , viti 9-të No.12. 13

SHENJAT E BUKËS Besim Pagan Shenjat për shtëpinë, pragu u identifikua me një portal në një dimension tjetër, kufiri midis botës së shpirtrave dhe realitetit të njohur, duke i dhene perfaqesine per tu shprehur si shenje bukes. Prej këtu marrin rrënjët e bestytnive për trajtimin e foshnjave. Pacienti dyshohet se i dorëzohet përgjithmonë magjistares përmes pragut, pastaj e nxjerrin nga dritarja, duke e takuar si një shtesë e re në familje. ogur i dasmës këshillon dhëndrin të mbajë nusen mbi prag me buke me vete. Nëse ajo pengohet në hyrje të shtëpisë, nuk mund të pritet një jetë e lumtur.Është e pamundur të flasësh dhe të kalosh gjërat (sidomos paratë dhe buka) mbi pragune shtepise - në një grindje. Për të niveluar shenjën, duhet ta kaloni me një këmbë me bukë ne dore . Besëtytnia rrugore rekomandon të thuash fjalët e fundit përpara se të largohesh nga pragu, në mënyrë që të mos ketë vonesa në rrugë, gjithmone merrni nje therrime buke.Mos u ulni në prag te deres me buke -sepse joshni thashethemet e këqija për veten tuaj. Besimi beqar premton vështirësi në aferat e dashurisë.Mos qëndroni për një kohë të gjatë në hyrje, përmes hape deren lini lumturinë dhe mirëqenien. Të moshuarit thonë se ai që qëndron në pragun e parasë dhe lumturisë mbyll rrugën për në shtëpi. Gratë shtatzëna janë në rrezik në formën e shpirtrave të këqij, kështu që nënat e ardhshme u ndaluan të qëndronin në hyrje të shtëpisë dhe të uleshin në prag te derës. Duke shkuar në biznes, kaloni pragun këmbën e djathtë për të tërhequr fat të mirë . Mos hani bukë në këtë kohë, rrezikoni të merrni një demon tek fqinjët tuaj. Për të përzënë një mysafir të padëshiruar, uleni atë me shpinë nga dalja. Së shpejti ai do të kujtojë çështjet urgjente dhe do t'ju thotë lamtumirë. Lammas, i njohur gjithashtu si Lughnasad, ose Lughnassadh, është një festë pagane dhe një nga tetë sabatet Wiccan gjatë vitit. Çdo sabat shënon një pikë kthese sezonale. Sabati ndodh më 1 gusht, i cili është rreth gjysmës së rrugës midis solsticit të verës (Litha) dhe ekuinoksit të vjeshtës (Mabon). Kjo festë feston të korrat e grurit. Drithërat janë një kulturë shumë e rëndësishme për shumicën e qytetërimeve. Nëse drithi lihej në fusha për një kohë të gjatë, ose nëse buka e bërë nga drithi nuk ishte pjekur në kohë, familjet mund të vdisnin nga uria.Në Irlandën e hershme, nuk ishte mirë të korresh drithë përpara Lammas. Nëse keni korrur më parë, kjo do të thoshte se të korrat e vitit të kaluar mbaruan para se të korrat e ardhshme të ishin gati. Kjo do të thoshte se fermerët do të kishin dështuar në sigurimin e komunitetit të tyre. Në Lammas, duajt e para të grurit u prenë dhe atë natë do të ishin pjekur bukët e para për sezonin. Fjala Lammas vjen nga një frazë e vjetër angleze që përkthehet në \"masë buke\". Në krishterimin e hershëm, bukët e para të stinës bekoheshin nga kisha gjatë meshës.Në disa tradita, kjo ditë nderon perëndinë kelt, Lugh. Kjo festë e perëndisë,. Lugh është perëndia e mjeshtërisë; ai është i aftë në shumë gjëra, duke përfshirë farkëtarin, prodhimin e rrotave dhe luftimin. Paganët e ditëve moderne pjekin bukë dhe ëmbëlsira për të festuar korrjen historike të drithit (dhe prodhimin e bukës pasuese). Disa vëzhgues festojnë me një ritual të korrjes. Ky ritual zakonisht përfshin dekorimin e një altari me simbolet e stinës. Disa nga këto simbole përfshijnë kosë (sepse ato përdoren për të prerë kokrrat), misër, rrush, mollë dhe/ose çdo kulturë tjetër që mund të korret në këtë kohë. Disa nga këto rituale përfshijnë hedhjen e një rrethi dhe thënien e disa fjalëve që simbolizojnë falënderimet e tyre ndaj tokës për të korrat. Pas ritualit, të gjithë atje hanë pak bukë së bashku, dhe gjithashtu mund të pinë verë për ta larë atë. Për të nderuar Lugh, njerëzit bëjnë vepra artizanale dhe dekorimesh për shtëpinë e tyre, për të përfaqësuar aftësitë e tij në ato zona. Dhe si me shumicën e sabateve, ka gosti. Kjo festë zakonisht përgatitet me të korrat e dikujt në këtë kohë (nëse ata kanë kopshtin e tyre). 14

Muzetë e bukës Sipas kërkimeve janë shumë të popullarizuara dhe ekzistojnë në shumë vende të botës. Zakonisht ato shfaqin ekspozita që ilustrojnë zhvillimin e furrave në rajon. Ka edhe kuriozitete. Në veçanti, M. Veren, pronari i muzeut të tij privat të bukës në Zyrih, Zvicër, pohoi se një nga bukët e sheshta të shfaqura në muzeun e tij ishte 6,000 vjet i vjetër. Nuk është e qartë se si u përcaktua data e prodhimit të kësaj buke vërtet të përjetshme. Po aq e paqartë është mënyra në të cilën një copë bukë të sheshtë në Muzeun e Bukës në New York iu dha mosha 3,400 vjet. Muzeu Evropian i Bukës ,në Ebergötzen në Saksoninë e Poshtme të Jugut, Gjermani, është një muze me vendndodhje rurale kushtuar zhvillimit historik të prodhimit të bukës dhe temave të ngjashme në Evropë.Përmes ekspozitave dhe demonstrimeve, muzeu tregon historinë e bujqësisë së drithit në Evropë, përpunimin e drithit, bluarjen, pjekjen e bukës, bukën në art dhe tema të tjera. Kopshtet, furrat e rindërtuara në funksion (duke filluar nga neoliti), një mulli me erë dhe një mulli uji, vagonët e bukës, makineritë bujqësore, dokumentet dhe mjetet dhe pajisjet për përgatitjen e bukës janë ndër objektet me te vjetra qe se bashku tregojne dhe historinë . Photo Pjesa e dytë e koleksionit të përhershëm tregon marrëdhëniet midis njeriut dhe bukës, sepse buka ka një rëndësi jetike për ekzistencën, kulturën dhe qytetërimin njerëzor; është një simbol i vetë jetës. Nuk është rastësi që imazhi i bukës është qendror për besimin judeo-kristian, një fakt që bëhet i dukshëm nga pikturat dhe ilustrimet e vlefshme të skenave nga Dhiata e Vjetër dhe e Re, si dhe nga objektet ceremoniale të përdorura në respektimin e Shabatit dhe Passahut. Në të kundërt, mungesa e bukës – si sinonim i ushqimit në përgjithësi – për një kohë të gjatë nënkuptonte zi buke. Të korrat e dështuara për shkak të klimës nuk ishin shkaku i vetëm i zisë së bukës; herë pas here njerëzit kanë duruar urinë e shkaktuar nga lufta dhe migrimi. Ekspozita gjurmon historinë e urisë nga ditët e Egjiptit të Lashtë deri në pasigurinë aktuale ushqimore në botë. Një dimension tjetër ofrohet nga veprat e artit të lidhura me bukën. Lista e artistëve varion nga Georg Flegel dhe Franz Francken te Ernst Barlach, Max Beckmann dhe Käthe Kollwitz te Pablo Picasso, Salvador Dali, Man Ray dhe Markus Lüpertz, ndër shumë të tjerë. KULTURA E BUKËS ne muzeun më te madh ,ndoshta nuk është diçka që shumë njerëz e konsiderojnë. Është një pjesë qendrore e dietave të njerëzve në pothuajse të gjitha kulturat e botës. Është kaq qendrore sa është pjesë e klisheve të shumta për bazat e ushqimit, së bashku me gjalpin.Në Gjermani, një palë burrash vendosën që drithërat dhe majaja e tyre kishin nevojë për një vend të veçantë kushtuar mikut brumë të mëngjesit. Ata ishin Willy Eiselen (1896-1981) dhe djali i tij Hermann Eiselen (lindur 1926). Së bashku atafilluanndërmarrjen e kores në vitin 1955 si shoqatë, e më pas në 1960 si ekspozitë. I pari i këtij lloji, ai mbeti një institucion privat deri në vitin 1991 kur u mor nga një fondacion bamirësie me emrin e ekipit babë-bir. Muzeu strehon 16,000 artefakte që lidhen me historinë e bukës, por jo bukë aktuale. Faqja e internetit e muzeut thotë:Buka në vetvete nuk është pjesë e koleksionit, duke reflektuar besimin e patundur të themeluesve të muzeut se buka nuk është një artefakt muzeal, por një ushqim, i sapopjekur çdo ditë.Megjithatë, ka libra - 6000 pjesë të punës së shkruar japin një përshkrim mjaft të plotë të bukës në format e saj të shumta.Arti është gjithashtu pjesë e koleksionit me një sërë pjesësh mbresëlënëse, duke përfshirë punën e Picasso-s. Duke numëruar artin dhe pajisjet, muzeu përmban koleksionin më të madh të njohur që rrotullohet rreth historisë kulturore të bukës. 15

Konsumi i bukës sipas vendit zakonisht llogaritet duke përdorur tregues të ndryshëm indirekt dhe është i përafërt. Si një produkt i përditshëm konsumi dhe si bazë e piramidës 70 përqind e së cilës është përbërje karbohidrate . Statistikat mbulojnë një gamë më të gjerë të mallrave - bukë, drithëra dhe makarona. Sipas këtyre statistikave; Italia është në krye me vendet e zhvilluara - 129 kg për person në vit. Rusia, me një tregues prej 118 kg, është në vendin e dytë, përpara Shteteve të Bashkuara (112 kg), Polonisë (106 kg) dhe Gjermanisë (103 kg). Buka ka qenë një ushqim kryesor në mbarë botën për mijëra vjet. Njerëzit vazhdojnë ta konsumojnë atë për shkak të komoditetit, transportueshmërisë, ushqimit dhe shijes së tij. Ka shumë lloje të ndryshme buke, të cilat njerëzit i bëjnë në mënyra të ndryshme, duke përdorur një sërë përbërësish. Shembujt përfshijnë bukën me drithëra të plota, bukën e ëmbëlsuar, bukën e misrit, bukën me maja dhe pa maja, bukën e sheshtë, brumin e thartë, bukën me drithëra të mbirë, bukën me sode dhe shumë të tjera. Disa lloje buke janë më ushqyese se të tjerat, por si e bëjnë njerëzit një zgjedhje të shëndetshme? Ky artikull shqyrton disa aspekte të bukës që mund ta bëjnë një lloj buke pak a shumë të shëndetshëm se një tjetër. Karbohidratet janë lëndë ushqyese kryesore në bukë. Karbohidratet i sigurojnë trupit karburant.Frutat, perimet, fasulet dhe drithërat e përpunuara minimalisht përmbajnë burimet dietike më të shëndetshme të karbohidrateve. Këto ushqime gjithashtu ofrojnë vitamina, minerale, fibra dhe antioksidantë. Njerëzit bëjnë bukë të bardhë të paketuar dhe të prerë nga një karbohidrat i thjeshtë shumë i përpunuar. Tretet shpejt dhe lehtë, por ka pak vlera ushqyese. Ushqimet e bëra nga drithërat shumë të përpunuara bëjnë që sheqeri në gjak të rritet menjëherë pas ngrënies. Rritjet e shpeshta të sheqerit në gjak përfundimisht mund të kontribuojnë në zhvillimin e diabetit të tipit Karbohidratet e përpunuara gjithashtu kanë mungesë të fibrave. Si rezultat, një person nuk do të ndihet i ngopur pasi t'i hajë ato. Ata do të dëshirojnë më shumë ushqim përsëri së shpejti, veçanërisht kur sheqeri në gjak ulet.Kur prodhuesit përpunojnë ushqime, shpesh rezulton në humbjen e lëndëve ushqyese. Prodhuesit shpesh shtojnë vitamina dhe minerale në bukën e bardhë për të zëvendësuar këto lëndë ushqyese që mungojnë. Megjithatë, ato nuk mund të zëvendësojnë fibrën, e cila është thelbësore për shëndetin e tretjes dhe kardiovaskulare.Një konsum i lartë i karbohidrateve të thjeshta, si buka e bardhë e përgatitur paraprakisht, mund të çojë në shtim në peshë dhe një rrezik më të lartë për diabetin, sëmundjet e zemrës dhe gjendje të tjera kronike të lidhura me stilin e jetës. 16

Çfarë janë drithërat? Drithërat e plota në bukë integrale kanë shumë përfitime. Ato mund të përmirësojnë shëndetin e përgjithshëm dhe të ndihmojnë në uljen e rrezikut të obezitetit dhe komplikimeve dhe sëmundjeve të tjera të ndryshme. Këshilli i drithërave të plota përcakton ushqimet e plota si më poshtë: Drithërat integrale ose ushqimet e bëra prej tyre përmbajnë të gjitha pjesët thelbësore dhe lëndët ushqyese natyrale të të gjithë farës së drithit në përmasat e tyre origjinale. Nëse drithi është përpunuar (p.sh., i plasaritur, i grimcuar, i mbështjellë, i ekstruduar ose i gatuar), produkti ushqimor duhet të japë të njëjtin ekuilibër të pasur të lëndëve ushqyese që gjenden në farën origjinale të grurit. Ky përkufizim do të thotë që 100% e bërthamës origjinale - e gjithë krunde, embrion dhe endosperma - duhet të jenë të pranishme për t'u kualifikuar si një kokërr të plotë. Burimi i Besuar i Shoqatës Amerikane të Zemrës (AHA) vëren se drithërat janë një burim i mirë i: Vitaminat B, duke përfshirë acidin folik , hekur, magnez dhe selen . fibër diete AHA rekomandon konsumimin e të paktën 25 gram (g) fibra në ditë për një person në një dietë me 2000 kalori në ditë. Të paktën gjysma e drithërave që konsumon një person duhet të jenë drithëra integrale. Fibrat mund të zvogëlojnë rrezikun e: sëmundje kardiovaskulare , diabeti i tipit 2 , hipertensionit, ose presionit të lartë të gjakut, kanceri i zorrës së trashë , obeziteti , drithërat e plota gjithashtu ofrojnë proteina. Si të kuptoni nëse janë drithëra integrale. Kur zgjidhni bukën e blerë në dyqan, fjala \"e tërë\" duhet të jetë fjala e parë në listën e përbërësve. Fjala \"e tërë\" siguron që të tre pjesët e grurit - krundet, embrioni dhe endosperma - janë të pranishme në produkt. Etiketat e mëposhtme nuk garantojnë një produkt me drithëra të plota: shumëkokrra , bukë gruri , miell organic , krunde embrion gruri, miell gruri i pazbardhur , 100% grurë . Lista e përbërësve do të japë një ide më të mirë se çfarë përmban produkti. Buka me drithëra integrale gjendet në dyqane ushqimore. Çfarë është mielli i rafinuar? Për të bërë bukë të bardhë ose miell të bardhë, prodhuesit përpunojnë grurin për të hequr krundet dhe mikrobin, duke lënë vetëm endospermën. Produktet e bëra me miell të rafinuar kanë një strukturë më të hollë, më të lehtë dhe zakonisht kanë një jetëgjatësi më të gjatë. Megjithatë, përpunimi heq shumicën ose të gjitha fibrat, vitaminat dhe mineralet. Endosperma e mbetur ofron karbohidrate të shpejta dhe lehtësisht të tretshme, por pak më shumë. Kjo mund të çojë në mangësi ushqyese, kështu që prodhuesit tani prodhojnë miell \"të pasuruar\". Ata shtojnë disa nga lëndët ushqyese që mungojnë në miellin e bardhë të përpunuar, duke përdorur suplemente, si acidi folik dhe vitamina të tjera B. Megjithatë, vitaminat shtesë nuk janë aq të mira sa vitaminat që vijnë natyrshëm nga burimet ushqimore. Zakonisht, trupi i njeriut mund të thithë dhe përpunojë më mirë lëndët ushqyese nga burime të papërpunuara. 17

Kur buka nuk është e shëndetshme? Mielli shumë i përpunuar dhe aditivët në bukën e bardhë e të paketuar mund ta bëjnë atë të pashëndetshëm. Konsumimi i tepërt i bukës së bardhë mund të kontribuojë në obezitet, sëmundje të zemrës dhe diabeti.Megjithatë, blerja e bukës me fjalën \"e tërë\" si përbërës të parë ende nuk garanton një produkt të shëndetshëm. Është vetëm hapi i parë.Edhe buka me drithëra të plota mund të përmbajë 20 ose më shumë përbërës, duke përfshirë konservues dhe kripë e sheqerna të shtuar. Jo të gjitha këto kontribuojnë në shëndet të mirë.Konservantët mund të ndihmojnë bukën të qëndrojë e freskët për më gjatë, por njerëzit mund ta ruajnë bukën e freskët që përmban më pak konservues në frigorifer ose frigorifer për të ruajtur freskinë. Shumë lloje të bukës përmbajnë sheqerna të shtuara ose zëvendësues të sheqerit. Njerëzit duhet të shmangin ato me shurup misri ose ndonjë që përmban përbërës që mbarojnë me \"-ose\" të renditur në fillim të listës së përbërësve, sepse të gjitha këto janë sheqerna. Shembujt përfshijnë saharozën, glukozën dhe fruktozën. Prodhuesit zakonisht porosisin një listë përbërësish sipas peshës së përbërësve në produkt. 18

Në Egjiptin e Lashtë, ekzistonte një kulturë e zhvilluar komplekse e pjekjes. Pjekësit egjiptian prodhuan deri në 50 lloje të produkteve të ndryshme të furrave, që ndryshojnë jo vetëm në formë ose madhësi, por edhe në recetën e brumit, mbushjen dhe metodën e përgatitjes. Me sa duket, furrat e para të veçanta për bukë u shfaqën edhe në Egjiptin e Lashtë. Arkeologët kanë gjetur shumë imazhe të furrave në dy ndarje. Gjysma e poshtme shërbeu si një kuti zjarri, në pjesën e sipërme, kur muret ishin ngrohur mirë dhe në mënyrë të barabartë, buka ishte pjekur. Egjiptianët nuk hëngrën ëmbëlsira pa maja, por bukë, të ngjashme me tonat, për të cilat brumi i nënshtrohet një procesi fermentimi. Historiani i njohur Herodoti shkruajti për këtë. Ai fajësoi barbarët e jugut se të gjithë popujt e civilizuar mbrojnë ushqimin nga prishja dhe egjiptianët në mënyrë specifike e lënë brumin të kalbet. Pyes veten se si ndihej vetë Herodoti për lëngun e kalbur të rrushit Ashtu si shumë ushqime të tjera të rëndësishme dhe të lashta, shembujt e parë të bukës janë të turbullta në rastin më të mirë. Shumica e ekspertëve pajtohen se kultivimi më i hershëm i drithërave, kryesisht gruri dhe elbi, ishin të varieteteve të egra. Kultivimi mund të mos jetë as termi i duhur; Në fakt, besohet se grupet roaming të njerëzve do të dallonin përqendrimet e kokrrave të egra dhe do t'i përdornin ato në vend. Me kalimin e kohës, ata mund të kenë krijuar vendbanime sezonale pranë këtyre fushave me drithëra të egra, duke luajtur përfundimisht një rol më aktiv në ciklin e tyre të rritjes dhe duke kryqëzuar specie më të mira dhe, në fund të fundit, duke u kthyer në një shoqëri shtëpiake, agrare. Ndoshta shembulli më i mirë se sa të rëndësishme ishin drithërat për disa nga shoqëritë më të suksesshme dhe më të përparuara vjen nga Egjipti. Buka ka qenë një mënyrë jetese për mijëra vjet. Në shumë mënyra, buka ishte filli i përbashkët i kulturës së lashtë egjiptiane; faraonët dhe fshatarët hanin të njëjtën bukë, shpesh me të njëjtën recetë. Punëtorët shpesh mbështeteshin pothuajse tërësisht te buka për vaktet e tyre, të përziera herë pas here me perime, drithëra të tjera, vaj ulliri, erëza dhe barishte dhe një pjesë të rrallë të mishit. Gruri ishte aq i rëndësishëm sa shërbeu si monedhë në qendrat urbane për mijëra vjet. Nuk ishte thjesht një përbërës; ishte një shqetësim kombëtar, me drejtuesit e komunitetit që kërkonin rezerva afatgjata të grurit për të shmangur urinë në rast të fatkeqësive natyrore ose thatësirës. Si çdo gjë tjetër, suksesi i të korrave mbështetej shumë në përmbytjen vjetore të lumit Nil; ujërat do të linin pas llum të pasur me lëndë ushqyese që do të plotësohej nga sistemet e shkëlqyera të ujitjes dhe kulturat ujore, gjatë një fete të ngushtë të shkretëtirës në një oaz të pasur, të gjelbër dhe të bollshëm.Një shumëllojshmëri e lashtë e bukës në Egjipt quhet aish baladi. Kjo bukë bëhej nga një lloj i lashtë gruri i quajtur emer ose, më rrallë, elbi. Bukët do të bëheshin në furra balte të punuara nga balta e Nilit; në Egjipt, gjithçka kthehet në Nil. Aish baladi ishte unifikuesja e madhe në një komb me pasuri të jashtëzakonshme dhe varfëri të jashtëzakonshme. Për shumë egjiptianë të klasës punëtore, buka mund të jetë vakti i vetëm i ditës; fermerët që punonin në fushë shpesh sillnin bukën e tyre me vete dhe grisnin copa për të ngrënë. Një vakt i mbrëmjes mund të përbëhet nga më shumë bukë e veshur me mjaltë, erëza ose vaj ulliri, me një filxhan çaj. Krijimi i aish baladi-t tuaj është një mënyrë relativisht e lehtë dhe interesante për t'u kthyer në shekuj, por është diçka që egjiptianët modernë ende e hanë në shtëpi dhe në tregjet e mbushura me njerëz të Kajros edhe sot e kësaj dite!Këtu është pothuajse aq afër një recete autentike sa mund ta gjeni larg brigjeve të Nilit! Kuriozitet Egjiptianët e lashtë përdornin bukën e mykur për të trajtuar infeksionet që lindnin nga papastërtitë në plagët e djegura. Në fillim të shekullit të 20-të, penicilina u izolua nga myku që rritej në bukë dhe u bë një nga antibiotikët më të rëndësishëm në përdorim. 19

Greqia e lashtë , përdorimi i bukës së pjekur në ushqim ishte një shënues plotësisht i qartë që ndante njerëzit e civilizuar (sipas grekëve të lashtë dhe romakëve) nga barbarët. Nëse të rinjtë grekë bënin një betim në të cilin përmendej se kufijtë e Atikës ishin të shënuar me grurë, atëherë fiset gjermane, madje edhe duke rritur drithëra, nuk pjeknin bukë, të kënaqur me ëmbëlsira elbi dhe drithëra. Sigurisht, gjermanët gjithashtu i konsideronin si bukëngrënësit jugorë motër si njerëz inferiorë. Buka në Greqinë e Lashtë Më shumë se një mëngjes bazë Një ditë në jetën e grekëve të lashtë fillonte në lindjen e hershme me bukë elbi të zhytur në verë dhe, ndoshta, disa fiq ose ullinj. Kjo mund të tingëllojë 'spartane' në krahasim me mëngjesin e plotë të sotëm, por Athenaeus, gramatist i shekullit 2-3 pas Krishtit, emëron një listë të gjatë bukash të ndryshme në The Deipnosophistae (filozofët e tryezës së darkës), i quajtur ndonjëherë libri më i vjetër i gatimit i mbijetuar, që nënvizon rëndësinë e bukës. në jetën e lashtë greke. Buka luante një rol jetik në tryezë për ushqim dhe shëndet (kishte tre vakte ditore). Kishte bukë dhe ëmbëlsira të veçanta për të gjitha rastet, si festa, argëtime dhe festa të shenjta. Midis shumëllojshmërisë së bukëve u rritën bukë, bukë e zezë e trashë nga gruri dhe elbi, buka e bardhë nga mielli i imët, buka e furrës, buka e pjekur në hi dhe buka me vaferë, si dhe ëmbëlsira të buta, si ëmbëlsira me susam dhe ëmbëlsira elbi. Buka ishte në zemër të tryezës dhe shërbehej me mish, peshk, perime dhe fruta. Fjala e lashtë greke për bukën \"artos\" do të thotë shije dhe buka u emërua sipas përbërësve, formës, mënyrave të pjekjes dhe origjinës, si dhe u gjykua për cilësinë; ngjyra e numëruar, e bardha preferohej. Athina ishte, deri tani, në rrethin e fituesve, me bukëpjekësin e famshëm athinas, Thearion, i përmendur shpesh në literaturën antike dhe i përshkruar si një nga kujdestarët e mrekullueshëm të trupit. Pjekja e bukës ishte një punë kryesore shtëpiake që përfshinte gratë e shtëpisë dhe një proces që merrte deri në pesë orë në ditë. Megjithatë, në shekullin e 5-të para Krishtit, furrat komerciale u bënë të njohura dhe buka e freskët mund të blihej në treg. Buka e bardhë, e shijuar nga shtresat e larta athinase, ishte e shtrenjtë, sepse gruri i bukës importohej, kryesisht nga Egjipti, pasi kultivimi i grurit në klimat mesdhetare ishte i vështirë. Grekët e lashtë e nderonin Demeter, perëndeshën olimpike të bujqësisë, drithit dhe bukës jetëdhënëse. Tradita greke e prodhimit të një shumëllojshmërie të shijshme të bukës së sapopjekur shtrihet në shekuj dhe, sot, ky zakon i dashur është i juaji për ta përjetuar në tryezën e mëngjesit grek. Bukët e sapopjekur përfshijnë stilin e fshatit, bukën e bardhë dhe kafe, bukën e misrit, bukën elbit, bukën e bardhë, bukën me barishte, bukën ‘simmikto’ (të përzier) me tre lloje miell dhe maja, plus shumë të tjera për t’u shijuar. 20

Në shekullin e 19-të, gjatë rindërtimit të ardhshëm të Romës, një varr mbresëlënës u gjet brenda portës në Porta Maggiore. Mbishkrimi madhështor në të thoshte se në varr qëndron Mark Virgil Euryzac, një furrtar dhe furnizues. Një basoreliev i gjetur aty pranë dëshmoi se furrtari po pushonte pranë hirit të gruas së tij. Hiri i saj vendoset në një urnë të bërë në formën e një shporte bukë. Në pjesën e sipërme të varrit, vizatimet përshkruajnë procesin e bërjes së bukës, e mesmja duket si magazinimi i grurit në atë kohë, dhe vrimat në pjesën e poshtme të tij janë si miksera brumi. Kombinimi i pazakontë i emrave të bukëpjekësit tregon se ai ishte një grek me emrin Evrysak, dhe një njeri i varfër apo edhe një skllav. Sidoqoftë, për shkak të punës dhe talentit, ai jo vetëm që arriti të pasurohej aq shumë sa që ai ndërtoi vetë një varr të madh në qendër të Romës, por gjithashtu shtoi edhe dy të tjerë në emrin e tij. Kështu funksionuan ashensorët shoqërorë në Romën Republikane. Arbereshët (Shqiptarët e Italisë ) Trekëndëshi i kuzhinës arbëreshë dhe simbolika e cugliaccios shqip kulaç një bukë forme rrumbullake. Cugliaccio (në arbërisht Kulac) është një ëmbëlsirë tipike e traditës gastronomike arbëreshe të San Costantino Albanës ku përbërja kryesore është buka por në vend të kripës bëhet me sheqer. Që në shekullin e XVI, përgatitja e kësaj buke lidhet me ceremonitë e dasmave dhe festave të Pashkëve dhe karakterizohet nga një simbolikë e fortë fetare, e cila vepron në ndërtimin dhe ruajtjen e etnisë arbëreshe. Përgatitja e Cugliaccio I pasur me vezë, ai përgatitet me përbërës të thjeshtë (miell gruri i butë, bollgur i ripërpunuar, vaj, sallo, maja natyrale, maja birre dhe kopër e egër), për të përmirësuar jetën dhe Ringjalljen, duke kujtuar shpërndarjen tradicionale të vezëve të ziera me ngjyrë. gjatë të dielës së Pashkëve. Në mesjetë, në fakt, ishte e ndaluar të hahej vezë, ushqim me origjinë shtazore, gjatë agjërimit shumë të rreptë të kreshmës. Vezët e nxjerra nga pulat në ato gjashtë javë duhej të hidheshin shpejt, kështu që ato u bekuan në kishë gjatë meshës së të dielës së Pashkëve dhe më pas u jepeshin miqve dhe të afërmve, si një dëshirë për fertilitet. Me rastin e dasmave, Kulaci përgatitet dhe paketohet nga të afërmit e dhëndrit të enjten para dasmës, e cila shërbehet në ritin greko-bizantin në San Costantino Albanese. Në këtë rast ai ka një brumë rrethor, me një thurje që formon katër krahë, që ka për qëllim të përfaqësojë pazgjidhshmërinë e martesës. Sipërfaqja e saj është zbukuruar me simbole në paste: një fole, dy zogj dhe dy gjarpërinj. Foleja, në qendër të ëmbëlsirës, përfaqëson familjen e re dhe shtëpinë e saj. Vezët që përmbahen në të janë gjithmonë tek, si shenjë e fatit të mirë dhe pjellorisë. Zogjtë fillimisht përfaqësojnë vjehërrit; gjarpërinjtë, nga ana tjetër, paraqesin bashkëshortët, të cilët shikojnë me trishtim prindërit e tyre të braktisur. Më vonë, zogjtë shndërrohen në çiftin e ri dhe gjarpërinjtë përfaqësojnë të keqen. 21

Cugliaccio (Kulaçi i pjekur) Sipas traditës, për çdo ceremoni duhet të përgatiten dy “cugliaccio”, njëra e zbukuruar dhe tjetra e thjeshtë. E thjeshta vendosej nën tjetrën, pasi gjatë meshës, të dekoruarin e ofronte prifti, pasi e zhytej në verë dhe ia jepte fillimisht nuses e më pas dhëndrit, në shenjë përkatësie reciproke. Komploti simbolik i cugliaccio (kulaçi-buka) Siç mund ta shohim, ajo e kulaçit nuk është thjesht një recetë kulinarie, por një përfaqësim dhe përfaqësim i botës arbëreshe, që tregon një histori dhe shënon një ndryshim. Ky rit ka të bëjë me ndryshimin që me kremtimin e martesës do të ndodhë brenda komunitetit të vogël, të gjitonisë, të familjeve të përfshira dhe mbi të gjitha të jetës së bashkëshortëve. Paraqitja ikonë dhe vizuale e ritit të martesës që po zhvillohet; të kalimit të dy të rinjve në statusin e ri shoqëror; i opozitës dhe aleancës së dy familjeve; të dëmshpërblimit të paguar nga familja e dhëndrit, nëpërmjet ofrimit të dhuratës së kompensimit për familjen e nuses. Më shumë mundësi, në fakt , bashkëshortët do të ndjekin normën virilokale dhe do të shkojnë të banojnë me të afërmit e tij. Por mbi të gjitha, cugliaccio është përfaqësimi i ndryshimit në jetën e dy të rinjve, i paraqitur në fillim si \"gjarpërinj që shikojnë me trishtim zogjtë, pra prindërit e lënë pas\"... Më pas, dy të rinjtë u çelin. vezët dhe dolën nga foleja, ata vetë bëhen \"zogj\" të aftë për t'u përballur me gjarpërinjtë, kjo është e keqja që mund të përfaqësojë ndërhyrja e të afërmve, brenda menaxhimit të familjes. Kulaçi Ikonë bizantine Kisha e Shën Kostandinit dhe Helena e San Costantino Albanese Përfaqësim, thamë, edhe i hapësirës fizike, të mbyllur dhe rrethore të qytetit, meqë çdo qytet arbëreshe është ndërtuar rreth sheshit kushtuar heroit të tij themelues, Giorgio Castriota Skënderbeut, (Heroi kombëtar i shtetit shqiptar) nga i cili më pas nisen rrugët kryesore, të rregulluara përgjithësisht sipas katër pika kryesore.Dokumentat ku vertetojne vërtetësine dhe vitet e tij gjenden në Vatikan. Përfaqësimi hapësinor i gjitonisë, i ndarjes së vendit në gjykata të lagjeve. Çdo vit, për të kapërcyer tensionet latente, grupet e ndryshme shoqërore dhe gjitonët bashkohen dhe ndahen, duke u përballur dhe sfiduar njëri-tjetrin në ritualin Carrese. Brenda gjitonisë kujtohet dhe ndahet çdo vlerë, çdo sjellje sanksionohet, miratohet nga të gjithë ose kritikohet: para së gjithash respektimi i rregullit endogamik, pra martesa preferenciale me një arbëreshë nga fshati i vet (endogamia e fshatit) ose. duke dështuar këtë, të pakicës arbëreshe jugore (endogamia etnike). 22

Edhe martesa e kremtuar me ritin bizantin sanksionon mbylljen etnike në lidhje me latinët, afirmimin e krenarisë etnike dhe respektimin e rregullit. Shën Kostandin Arbëresh ose vetëm Shën Kostandin (italisht: San Costantino Albanese) është një fshat dhe bashki arbëresh ne krahinën e Potencës në rajonin jugor italian të Bazilikës (ish Lukania). Shën Kostandini Arbëresh u themelua nga shqiptarët nga Shqipëria te cilët erdhen në Morea në jug të Greqisë gjatë diasporës shqiptare në shekullin e pesëmbëdhjetë pas pushtimit osman. Popullsia ruan edhe sot e kësaj dite shërbimet fetare, zakonet dhe gjuhën arbëreshe, gjuhë e vjetër shqipe të përzierë me disa fjalë të italishtes së sotme. Shën Kostandini u themelua në vitin 1534, pas pushtimit osman të Perandorisë Bizantine. Mbreti i Napolit i priti dhe arbëreshi Llazar Matës e vendosi një nga këto grupe në \"Noja\" (Napoli i tanishëm). Kështu u krijua fshati Shën Kostandini i bazuar në një ekonomi bujqësore baza ishte buka dhe llojët e miellit me kultivimin e gështenjave, ullirit, lirit,dhe berja me misër e fshesave dhe pambukut. Fshati u shpërblye me privilegje nga sunduesit spanjollë për ndihmën e dhënë në të kaluarën në betejat kundër osmanëve. Një ndër fshatrat më të pasur të atyre viteve. Deri në vitin 1671 banorët e tij ishin të liruar nga taksat dhe ngarkesat fiskale.Banorët e Shën Kostandinit dallohen nga popullsia latine, nga gjuha arbereshe, kostumet tradicionale dhe ritet fetare orthodokse. Douglas M., Antropologia e simbolismo, Il Mulino, 1985 Fischler C., L’onnivoro. Il piacere di mangiare nella storia e nella scienza, Mondadori, 1990 Lévi-Strauss C., Il crudo e il cotto, Il Saggiatore, Milano, 1964 Scholliers P., Food, Drink and Identity: Cooking, Berg Publishers, 2001 23

Romakët Per herë të parë bukën e përmendin ne besimin e tyre . Ditën e parë të të Ndormëve, kur u flijua Pashkët, dishepujt i thanë Jezusit: \"Ku dëshiron të shkojmë e të përgatisim, që të mund ta hash Pashkën?\". Pastaj dërgoi dy nga dishepujt e vet duke u thënë: Shkoni në qytet dhe do t'ju takojë një njeri me një enë me ujë ; Ndiqe ate. Aty ku ai hyn, i thuaj pronarit: \"Mësuesi thotë: Ku është dhoma ime, ku mund të ha Pashkën me dishepujt e mi? \". Ai do t'ju dallojë në katin e sipërm një dhomë të madhe, të mobiluar dhe gati; atje na përgatit darkën”. Dishepujt shkuan, hynë në qytet dhe gjetën siç u kishte thënë ai . Ndërsa ata po hanin, ai mori bukën dhe lexoi bekimin, e theu dhe ua dha atyre duke thënë: \"Merrni, ky është trupi im\". Pastaj mori një filxhan dhe falënderoi, ua dha dhe pinë të gjithë. Dhe ai u tha atyre: \"Ky është gjaku im i besëlidhjes, që derdhet për shumë veta. Në të vërtetë po ju them se nuk do të pi më nga fryti i hardhisë deri në ditën që do ta pi të re, në mbretërinë e Perëndisë\". Darka e fundit Në ditën e Corpus Domini lexuam historinë e darkës së fundit në versionin e Marcos. Në thelb janë tre pjesë: gjetja e vendit për të ngrënë darkë, shpallja e tradhtisë së Judës (që nuk e lexojmë sot), fjalët e Jezusit mbi bukën dhe verën. Për Markun, darka e fundit është padyshim një vakt i Pashkës hebreje, grupi i dishepujve dëshiron të hajë Pashkën me Jezusin, edhe nëse në kohën e vaktit nuk ka asnjë referencë për praninë e një qengji midis pjatave. Pjesa e parë e fragmentit ka të bëjë me gjetjen e vendit për të ngrënë. Jemi në ditën e parë të të Ndormëve, domethënë të enjten, që në fakt ishte një ditë më parë; quhej kështu sepse ishte traditë që para mesditës të eliminoheshin nga shtëpitë të gjitha mbetjet e bukës së fermentuar. Pyetja e dishepujve \"Ku doni të shkojmë...\" sugjeron ndër të tjera se kjo festë e Pashkëve ishte veçanërisht për zemrën e Jezusit. Jezusi jep disa udhëzime, pjesërisht duke treguar se ai tashmë ka bërë rregullime, pjesërisht duke bërë një gjest profetik të pritjes së ngjarjeve, kur tregon detaje të parëndësishme që do t'i çojnë dishepujt në vendin e vendosur. Kuptimi i thellë i kësaj historie është se Jezusi e shfaq veten si një profet, i aftë për të njohur dhe zotëruar të ardhmen. E njëjta gjë kishte ndodhur edhe me hyrjen në Jeruzalem. Gjithashtu në atë rast ai kishte dërguar dy dishepuj të cilët më pas gjetën saktësisht siç e kishte parashikuar (Mk 11:1-7). Përshkrimi i darkës është shumë i rrallë dhe fokusohet tek fjalët mbi ushqimin, të cilat ndoshta ishin pjesa që i interesonte më shumë komunitetit referues të Markos.Brenda Ungjillit sigurisht që ka një lidhje me dy shumëzimet e bukëve, atë të 4000 (Mk 8:1-9 citat ) dhe atë të 5000 (Citat 6:34-44 citat). Në një moment të caktuar të vaktit, ai merr bukën dhe reciton bekimin. Është ndoshta një bekim i ngjashëm me atë të përshkruar në Mishna: «I bekuar je ti, ati ynë, Perëndia ynë, mbreti i gjithësisë, që nxjerr bukë nga toka Pastaj merr dhe thyen bukën dhe ua shpërndan darkuesve në shenjë ndarjeje. Më në fund shqiptoni fjalët që u japin një kuptim të ri këtyre gjesteve njerëzore dhe tradicionale. “Ky është trupi im” i jep një kuptim të ri gjithçkaje që po ndodh. Të mos harrojmë se jemi në kuadër të një darke Pashke. Ndarja e kutisë që kujton skllavërinë dhe ndërhyrjen e fuqishme çlirimtare të Zotit, bëhet ndarja e ngjarjes më të madhe të çlirimit: vetë personi i Jezusit që jep veten. Veprimi i dytë i Jezusit ka të 24

bëjë me kupën: përsëri ai reciton një lutje bekimi dhe ua shpërndan dishepujve që ta pinë. Më pas vijon fraza interpretuese: “ky është gjaku im i besëlidhjes”. Tema e besëlidhjes është padyshim një nga ato kryesore në këtë faqe dhe i ka rrënjët në Dhiatën e Vjetër. Në veçanti, shprehja gjaku i besëlidhjes, në vetvete mjaft i pazakontë, është marrë nga profeti Zakaria: \"Sa për ty, me gjakun e besëlidhjes me ty, unë do t'i shpëtoj ushtarët e tu nga pusi pa ujë\" (Zak 9, 11). Zakaria në mundimin e Jezusit: Profeti Zakaria kapitujt 9-14 kanë një rëndësi të veçantë në formimin e traditës së pasionit. Jezusi hyn në Jerusalem mbi një gomar si mbreti i Zak 9,9. Shprehja \"gjaku i besëlidhjes\" është marrë nga Zak 9:11. Në Zak 11.4, bariu i kopesë është i destinuar për therje. Besëlidhja kujton temën vendimtare të marrëdhënies me Zotin, e cila kishte një nga konceptet e saj themelore pikërisht në besëlidhje. Fjalia e fundit e Jezusit është veçanërisht interesante. Jezusi i referohet, ende në një mënyrë enigmatike, vdekjes së tij, por mbetet i hapur për një shpresë të madhe për të ardhmen. Agjërimi nga vera nuk është betim, por lajmërim për një vdekje të afërt dhe besim në një të ardhme ku përsëri do të ketë një banket me verë. Jezusi i fton të gjithë të projektojnë Fornaklia festa e romakëve e bukës Më 17 shkurt, Romakët e lashtë festuan Fornakalia, duke lavdëruar Fornax, perëndeshën e furrave. Bukëpjekësit nuk punuan atë ditë. Ata dekoruan furra buke dhe furra, shpërndanë pasta falas dhe ofruan lutje për një korrje të re. Vlen të lutesh - në fund të shkurtit, rezervat e grurit të korrjes së mëparshme gradualisht po mbaronin. \"Vakti i vërtetë\"! - bërtiti, siç e dini, plebët romakë në rast të pakënaqësisë më të vogël. Dhe më pas, dhe tërbimi tjetër, që vinte në Romë nga e gjithë Italia, merrte rregullisht. Por nëse spektaklet nuk i kushtuan buxhetit të republikës, dhe pastaj perandorisë, praktikisht asgjë - në krahasim me shpenzimet e përgjithshme, atëherë situata me bukën ishte ndryshe. Në kulmin e shpërndarjes falas, 360,000 njerëz morën 5 modijet e tyre (rreth 35 kg) grurë në muaj. Ndonjëherë ishte e mundur të zvogëlohej kjo shifër për një kohë të shkurtër, por përsëri dhjetëra mijëra qytetarë morën bukë falas. Ishte e nevojshme vetëm të kesh shtetësi dhe të mos jesh kalorës ose patrician. Madhësia e shpërndarjeve të grurit ilustron mirë pasurinë e Romës antike. Në Evropën mesjetare, buka përdorej si pjatë për një kohë të gjatë edhe nga fisnikëria. Një copë bukë u pre në gjysmë, thërrimet u nxorrën dhe u morën dy tasa për supë. Mishi dhe ushqimet e tjera të ngurta thjesht vendoseshin në feta buke. Pllakat si enë individuale zëvendësuan bukën vetëm në shekullin e 15-të. Prej rreth shekullit të 11-të në Evropën Perëndimore, përdorimi i bukës së bardhë dhe të zezë është bërë një ndarës i pronave. Pronarët e tokave preferuan të merrnin taksë ose qira nga fshatarët me grurë, disa prej të cilave i shisnin dhe disa prej tyre pjeknin bukë të bardhë. Qytetarët e pasur gjithashtu mund të kishin mundësi të blinin grurë dhe të hanin bukë të bardhë. Fshatarët, edhe sikur të kishin mbetur grurë pas gjithë taksave, preferuan ta shesin atë, dhe ata vetë ia dilnin mbanë me grurë foragjere ose drithëra të tjerë. Predikuesi i famshëm Umberto di Romano, në një nga predikimet e tij popullore, përshkroi një fshatar që dëshiron të bëhet murg vetëm për të ngrënë bukë të bardhë. Nga Ungjilli sipas Markut ne Vatikan (Mk 14,12-16.22-26) Libri Romakët Steven Saylor 25

Buka si simbol besimi Nuk mund të mblidhemi në tryezë Në kohët e vjetra, duke shkuar në fushë për të punuar ose për të bredhur nëpër botë, njerëzit gjithmonë merrnin një copë bukë me vete. Në kohë të vështira për vendin, kur popullsia merrte bukë me letra- njerëzit ishin të sjellshëm edhe me thërrimet, dhe ndonjëherë i shpëtonin të tjerët nga uria, duke ndarë me ta një pjesë tashmë modeste ... \"Do të ketë bukë - do të ketë drekë\", \"nëse kishte bukë, por do të ketë njerëz me bukë\", \"nëse doni të hani - do të flisni për bukë\", \"ka një tokë bukë - atje do të jetë parajsë nën bredh\", \"dreka është e keqe nëse nuk ka bukë\" - këto janë vetëm disa nga fjalët e urta të shumta për bukën. A nuk është kjo dëshmi se buka është e nderuar dhe e nderuar në çdo kohë? Që në fëmijërinë e hershme, prindërit na mësojnë të respektojmë bukën. \"Mos e hidhni bukën në dysheme\", \"mos luani me bukë\" - a nuk është e vërtetë që secili prej nesh ka dëgjuar udhëzime të tilla edhe para se të mësonte të fliste? Ne vetë i kemi zotëruar me vendosmëri këto rregulla dhe tani u mësojmë fëmijëve tanë të njëjtën gjë. Sidoqoftë, përveç rregullave më të thjeshta, kuptimin e të cilave ne e kuptojmë qartë dhe as që përpiqemi t'i lexojmë midis rreshtave, ka shumë shenja dhe bestytni, kuptimi i të cilave mbetet mister për shumë njerëz. Kjo është tema e artikullit të sotëm. Nëse gjatë ngrënies keni rrëmbyer një copë bukë të re dhe më pas keni gjetur se ju ka mbetur një copë gjysmë e ngrënë në pjatë, kjo do të thotë se dikush afër jush aktualisht po ndihet i uritur (ose në nevojë). Nëse gjatë një dreke (darke) festive një copë bukë ra nga tavolina - dikush po nxiton t'ju vizitojë. Nëse buka binte gjatë ditëve të javës (një drekë e zakonshme), atëherë një person i panevojshëm po nxiton në shtëpinë tuaj. Nëse lihet gjatë natës thërrimet e bukës në tavolinat e ngrënies, sëmundjet do të vijnë në shtëpi. Bukë e prerë e ngathët - në telashe, jetë të vështirë (prerje e pabarabartë - e njëjta jetë e pabarabartë). Fillimi i një buke të re pas perëndimit të diellit - në një jetë të varfër para perendimit nje jete e pasur. Hani pa kujdes, duke hedhur thërrimet e bukës në dysheme - deri në dështimin e të korrave, varfërinë. Vendosja e një buke me kokë poshtë në tryezë - mbyllni dyert e shtëpisë tuaj për gëzim dhe fat (buka e kthyer është një simbol i fatkeqësisë, gjithçka në shtëpi do të kthehet përmbys). Lëreni copën e bukës gjysmë të ngrënë - lëre lumturinë tënde (nëse e ka ngrënë dikush tjetër, e kanë marrë për vete). Një version tjetër - deri te ëndrrat shqetësuese, të këqija. Hedhja e bukës në plehra - nevoja ftuese, uri, sëmundje. 26

Prisni bukën me një pirun (për një vajzë) - privoni veten nga lumturia. Hani bukë të mykur - mbroni veten nga vdekja në ujë. Të lejosh dikë të hajë bukë pas shpine do të thotë ta lejosh atë person të të marrë forcën. Dhënia e bukës dikujt në perëndim të diellit - në borxh. Nëse gjatë pjekjes një pjesë e bukës ndahet dhe “lënë” anash, njëri nga të afërmit do të duhet të udhëtojë. Nëse buka prishet gjatë prerjes - deri në një grindje midis burrit dhe gruas. Ndarja e bukës me ata që kanë nevojë për të, edhe nëse është feta e fundit - për prosperitet në shtëpi dhe një jetë të pasur. Filloni dhe përfundoni vaktin tuaj me një copë bukë dhe kripë për një jetë te lumtur. Nëse jeni pritur me bukë të sapopjekur, kjo ju premton pasuri. Nëse, kur prisni një bukë, thërrimet ngjiten në tehun e thikës, vera e ardhshme do të sjellë me vete një korrje të pasur. Sipas një versioni tjetër, moti me shi do të zgjasë për një kohë të gjatë. 27

Si përdorej buka si hajmali: Shpesh buka vendosej në djepin e foshnjës. (për syrin e keq) E morën me vete, duke u nisur në një udhëtim, që t'i mbronte nga telashet. E vendosën aty ku shtrihej trupi i të ndjerit, në mënyrë që buka të triumfonte mbi vdekjen dhe i vdekuri të mos merrte pjellorinë me vete. Ata u nxorën nga shtëpia në rrugë kur po afrohej një stuhi për të mbrojtur të korrat nga fatkeqësitë e rënda. Gjatë fillimit të zjarrit ata kanë shkuar nëpër shtëpi me bukë për të ndalur zjarrin. Kjo është interesante: në fshatrat e peshkimit të Anglisë Veriore, ishte e ndaluar të kthehej një copë bukë (nga poshtë lart). Besohej se sa herë që dikush e bënte këtë, një anije kthehej në det. Dua të përmend edhe një gjë. Sigurisht, torta e Pashkëve nuk është tamam bukë, është tortë por megjithatë ..Besohet se nëse një depresion (depresioni) është formuar në tortë, kjo paraqet vdekjen e një prej anëtarëve të familjes. Shenja është e zymtë dhe, nga njëra anë, pjekja e dështuar mund të shpjegohet me \"duart që rriten nga vendi i gabuar\", \"maja bajate\", \"recetë e paverifikuar\" etj. Por, nga ana tjetër, kur gatuani nga viti për vitin e ëmbëlsirave të Pashkëve sipas një recete, ju jeni të kujdesshëm në lidhje me zgjedhjen e produkteve, duke respektuar përmasat, si dhe teknologjinë e gatimit - dhe papritmas, pa ndonjë arsye të dukshme - të gjitha ëmbëlsirat e Pashkëve rezultuan të ishin \"me vrima\", kjo nuk mund të mos vigjilent. Unë as nuk e dija për një shenjë të tillë kur nxora nga furra një fletë të tërë pjekjeje me ëmbëlsira të dështuara të Pashkëve dy vjet më parë. Po atë vit humbëm gjyshen. Dhe më vonë mora vesh për këtë shenjë. Merrni parasysh, duke përdorur një shembull specifik, se si të shpjegoni shenjat dhe bestytnitë që lidhen me bukën: Mos shkundni thërrimet e bukës nga tavolina me dorë të zhveshur. Nëse një vajzë e pamartuar fshin thërrimet nga tavolina me pëllëmbën e saj, ajo rrezikon të jetojë vetëm gjatë gjithë jetës së saj dhe të mos dijë se çfarë do të thotë të jesh nënë. Për vajzat e sapo martuara të fshish thërrimet do të thotë të prishësh marrëdhëniet me vjehrrën. Nëse një burrë i shkund thërrimet me dorë, gruaja e tij do të jetë tullac. Tundja e thërrimeve të bukës nga tavolina me dorë – eshte e ndaluar te behet deri te grindjet në shtëpi, mungesa e parave. Nga rriten këmbët e këtyre shenjave? Një nga versionet më logjike lidhet me qëndrimin ndaj bukës si faltore. Është thjesht mëkat të shkundësh thërrimet e bukës në dysheme, ndërkohë që shumë njerëz në botë vdesin nga uria ose jetojnë në varfëri, duke u ushqyer nga kosha plehrash. Buka simbolizon prosperitetin në shtëpi dhe, duke pastruar mbetjet nga tavolina me një dorë të pambuluar, ne kështu shkundim prosperitetin dhe të gjitha të mirat që kemi në zbrazëti (thjesht e heqim qafe). Një shpjegim tjetër i arsyeshëm: për shumë njerëz, gjesti me të cilin fshihen thërrimet lidhet me gjestin e lypësve dhe lind një frikë nënndërgjegjeshëm se duke bërë këtë, 28

ju po provoni rolin e një lypës, duke e dënuar veten me një lypës. ekzistencës. Ju gjithashtu mund të vizatoni një paralele tjetër: nëse thërrimet e bukës mund të shkunden nga sipërfaqja e tryezës me dorën tuaj, atëherë ajo është e lëmuar, domethënë pa mbulesë tavoline (për shumë njerëz, si në kohët e kaluara, ashtu edhe tani, një mbulesë tavoline në një tavolina lidhet me prosperitetin në shtëpi, dhe mungesën e saj - thotë të kundërtën). Sigurisht, ka shenja dhe bestytni që sot na duken shumë absurde, madje edhe qesharake. Në veçanti, besëtytnia \"nëse një burrë fshin thërrimet nga tavolina me dorë të zhveshur, ai do të ketë një grua tullac\". Por jo të gjitha shenjat dhe bestytnitë mund të shpjegohen logjikisht. Dhe si t'i trajtojmë ato është një çështje personale e të gjithëve. Ka të ngjarë që me ndihmën e tregimeve të tilla horror ata thjesht të frikësuan njerëzit që nuk u prekën nga shenja të tjera (\"nuk do të ketë para\", \"për të grindur në familje\"). Disa burra vazhduan me kokëfortësi të tundnin thërrimet në dysheme - dhe u bë një përpjekje për t'i frikësuar ata në një mënyrë tjetër. Më vonë, kjo përpjekje u shndërrua në një tjetër bestytni. Ose ndoshta përfundimi përkatës bazohet në përvojën dhe vëzhgimet reale të dikujt. Edhe pse, është mjaft e vështirë të imagjinohet se në disa familje ku burrat fshinin thërrimet nga tavolina me një pëllëmbë të pambuluar dhe në fakt kishte bashkëshortë tullac - është mjaft e vështirë 29

Pse ëndërroni për bukën ? Autorët dhe shpjegimi i tyre. Sipas librit të ëndrrave të Frojdit: ai që ha bukë në ëndrrat e tij - në jetën reale mungojnë marrëdhëniet normale njerëzore (të lodhur nga takimet e pafundme pa angazhim). Të shohësh bukë të freskët të ngrohtë në një ëndërr - paraqet një takim me një person energjik që është i lehtë në jetë, bukë e ndenjur - simbolizon një marrëdhënie të gjatë që është vjetëruar dhe është bërë jointeresante për ju. Sipas librit të ëndrrave të Millerit: një grua që ha bukë në ëndërr premton të përballet me dhimbje dhe shqetësime në jetën reale. Të ndash bukën me dikë do të thotë që je i siguruar në jetën reale dhe nuk duhet të presësh më shumë nga fati. Të shohësh shumë bukë të thatë në ëndërr sjell vuajtje dhe një jetë të varfër. Ngrënia e bukës nga mielli i thekrës është një shenjë e një shtëpie miqësore dhe mikpritëse. Të shohësh një kore buke në duar në ëndërr është një paralajmërim se do të jetë shumë e vështirë për ju të përballeni me problemet e ardhshme për shkak të neglizhencës së detyrave tuaja. Sipas librit të ëndrrave të Vanga: të shohësh bukë në ëndërr - për një jetë të rehatshme, duke bërë një fitim. Hani bukë - thotë se perpjekje të veçanta përfitojnë në një farë mënyre. Prerja e bukës - te pengesat në biznes, vështirësi të përkohshme. Nga Libri i ëndrrave Vedike : për të ngrënë bukë të mirë në ëndërr - për jetëgjatësi dhe shëndet të mirë, për të ngrënë bukë të zezë (të djegur) – paraqet vdekjen në një funeral. Nga liber endrrash Cigane; për të parë se si dikush ju dha një bukë - deri në lindjen e një fëmije. Prisni bukën - ndani fatin me të tjerët. Hani bukë të freskët - keni miq të mirë, bukë bajate - për një sëmundje të mundshme. Sipas librit të ëndrrave të endacakit: buka ëndërron prosperitet në shtëpi, perspektiva të mira në biznes. Interpretimi i ëndrrave të bukës Shpjegimi i ëndrrës së bukës • Ngrënia e bukës pa ushqim: Ëndërrimtari do të sëmuret pa u kujdesur askush për të dhe do të vdesë i vetmuar. • Ngrënia e bukës me mjaltë: Do të kërkojë dituri dhe urtësi dhe do të jetë më mirë, sepse mjalti tregon dituri të mirë dhe bukë jetese komode. • Ngrënia e bukës dhe kripës: kënaqësi. • Ngrënia e uthullës me bukë: jetë të gjatë. • Ngrënia e bukës së hollë (pa maja): Interpretime kontradiktore si jeta e shkurtër, fitimet e pakta dhe bollëku. • Bukë e papërfunduar: Ethe të forta, pasi kjo bukë duhet të kthehet në furrë për të përfunduar. • Bukë e nxehtë e bardhë me grurë: Fëmijë. Interpretuesi i ëndrrave: Dijetarë të ndryshëm islamë Shpjegimi i ëndrrës së bukës - Nëse në ëndërr është një copë bukë elbi, do të thotë një jetë e mundimshme, megjithëse e menaxhuar mirë. Buka e misrit, buka e qiqrave apo buka e melit nënkupton kushte të shtrënguara financiare dhe rritje të çmimeve. Nëse dikujt i jepet një copë bukë e tharë në ëndërr, kjo tregon fundin e afërt të jetës së tij. Një copë bukë në ëndërr do të thotë martesë për një të pamartuar, dhe për një mjeshtër do të thotë përparim në tregtinë e tij. 30

Sa për një sundimtar ose një gjykatës, një bukë e pjekur mirë në ëndërr përfaqëson drejtësinë e tij. Bukët e vogla në ëndërr përfaqësojnë një jetë të shkurtër, ndërsa bukët e mëdha do të thotë jetëgjatësi. Të hash një bukë të nxehtë do të thotë hipokrizi, sepse efekti i nxehtësisë së furrës është ende në të. Të hash bukë pa vakt do të thotë sëmundje ose vdekje vetëm. Interpretuesi i ëndrrave: Ibn Sirin Shpjegimi i ëndrrës së bukës — • Të shohësh shumë bukë pa ngrënë asnjë prej tyre: Do të takosh vëllezërit e dikujt shumë shpejt. • Të shohësh një copë bukë kafe në dorë: besim i këndshëm i gjallë, por fetar mesatar. • Një bukë elbi: Një jetë me pikëllim dhe frikë. • Një bukë e thatë: Jetë e ngushtë. • Të jepet një copë bukë dhe të hahet: Ëndërrimtari ose do të vdesë ose do të jetojë bukur. • Marrja e një copë buke: Ëndërrimtari është kupidi. • Bukë e nxehtë: Hipokrizia dhe ndalesat. • Një copë bukë e varur në ballë të ëndërrimtarit: Ai është i varfër. • Bukë e kalbur (me baktere jeshile mbi të): Para të bollshme që nuk janë të dobishme për pronarin e saj dhe nga të cilat nuk paguhen detyrime fetare. • Bukë e gatuar në prush ose rërë të nxehtë: Jetë e vështirë, vetëm për nevojtarët e pjekin atë lloj buke. Interpretuesi i ëndrrave: Dijetarë të ndryshëm islamë Shpjegimi i ëndrrës së bukës • Bukë të shtruara në tryezën e ngrënies: Do të shfaqet një armik. Nëse ëndërrimtari ha prej tyre, armiqësia do të shpërthejë. • Një i vdekur që i jep bukë ëndërrimtarit: Para ose mirëqenie nga një burim i padëshiruar. • Një i vdekur që merr një copë bukë nga ëndërrimtari për ta lënë të bjerë në zjarr mbi katranë ose në një vend bosh: Gruaja e sëmurë e ëndërrimtarit, nëse ka, do të vdesë ose do të humbasë besimin. • Të shohësh bukë sipër reve, në një çati ose lart në një palmë: Çmimi i bukës do të rritet. • Buka në tokë dhe njerëzit që e shkelin: Një burrë gjigant, mosmirënjohës që promovon luksin. 31

Shpjegimi i ëndrrës së bukës - Të hash bukë me koret e saj në ëndërr është si të hash mjaltë me dyllin e bletës. Buka e freskët e furrës kur hahet në ëndërr është më e mira. Buka në ëndërr përfaqëson dëlirësinë e gruas. Buka e bërë me miell të zbardhur do të thotë të jetosh një jetë të pastër, të kesh njohuri të pastra ose një grua të bukur. Nëse një student e sheh veten duke shpërndarë bukë mes të varfërve në ëndërr, kjo do të thotë se ai do të arrijë qëllimet e tij dhe do të ketë sukses në studimet e tij. Nëse ai është një predikues, kjo do të thotë se njerëzit po i pranojnë këshillat dhe këshillat e tij. Përndryshe, nëse në ëndërr sheh njerëz që grumbullohen mbi të për të marrë bukën e tyre, kjo do të thotë se njerëzit do të kërkojnë atë që ai ka për të ofruar. Në atë rast, pozita e tij është më e mirë se e tyre, sepse dora që jep është më e mirë se ajo që merr. Nëse dikush sheh një person të vdekur duke i ofruar një copë bukë në ëndërr, kjo do të thotë se ai do të marrë para të papritura nga një burim i pakërkuar. Interpretuesi i ëndrrave: Ibn Sirin Shpjegimi i ëndrrës së bukës - Të hash njëkohësisht nga dy bukë, një në secilën dorë në ëndërr do të thotë gjithashtu një martesë me dy motra. Të hash gjevrek në ëndërr do të thotë të adoptosh një dietë të mirë shëndetësore. Buka e ndenjur në ëndërr do të thotë çmime të lira ose të ulëta. Brumi në ëndërr do të thotë borxhe ose hua. Një bukë fluturuese me dy krahë do të thotë çmime të larta. Të hash një copë bukë të sheshtë, ose një copë bukë pita në ëndërr do të thotë jetë e lehtë ose prosperitet. Të hash një simite në ëndërr tregon një stabilitet të mirë financiar. Në ëndërr, një copë bukë përfaqëson gjithashtu pak para ose pak fitime, ose një pagë të vogël. (Shih gjithashtu brumin) Interpretuesi i ëndrrave: Ibn Sirin Shpjegimi i ëndrrës së bukës - Nëse dikush sheh bukë të varur në qiell, mbi çati ose të varur nga pemët në ëndërr, kjo do të thotë rritje e çmimeve dhe i njëjti interpretim vlen për të gjitha mallrat. Nëse në ëndërr sheh bukë të shpërndarë në tokë dhe njerëz që ecin mbi të, kjo do të thotë begati në atë tokë që të çon në kotësi. Një copë bukë e bukur përfaqëson qëndrimin e mirë fetar të dikujt 32

Artistët vizual dhe veprat e tyre me bukën Artistet profesionistë krijues që krijojnë art në formën e pikturave, fotografisë, skulpturave dhe dizajneve grafike. Këta profesionistë mund të krijojnë vepra arti statike ose dinamike në forma 2D ose 3D. Shume prej tyre e kane përddorur buken si perberje te skulptures Roli i tyre i punës përfshin punën me bojëra, zhvillimin e muraleve, vizatimin e imazheve, krijimin e artit të përzier me media dhe dizajnimin e imazheve 2D dhe 3D. Se bashku do mund te shohim disa vepra nga autore te zgjedhur . Matteo Lucca I lindur në Forli, Itali, praktika artistike e Matteo Lucca eksploron idetë rreth ushqimit, mikpritjes, tokës dhe njerëzimit. Megjithëse ai ka prodhuar një sërë veprash të larmishme duke u shfaqur në materiale të ndryshme, vitet e fundit Lucca është fokusuar në përdorimin e bukës, duke krijuar skulptura dhe instalime mbresëlënëse nga brumi i derdhur dhe i pjekur me kujdes. Përkohësia e nënkuptuar në material, buka, edhe nëse trajtohet për t'i rezistuar efekteve përkeqësuese të kohës, është një odë për kalueshmërinë, duke i dhënë kokën një procesi të përhershëm krijues ku asgjë nuk përfundon, por transformohet në një cikël të përjetshëm. Magjepsja e artistit me artin e lashtë etrusk dhe ritualet e vdekjes është e dukshme në rezultatin estetik të punës së tij, ndërsa procesi i tij i krijimit është diçka e ngjashme me një ritual fetar, ku artisti interpreton rolin e Krijuesit duke krijuar forma njerzore Bukë në tokë, 33

Lexie Smith Me prejardhje nga New York, studiuesja, artistja dhe prodhuesja e bukës Lexie Smith filloi të piqte si adoleshente, duke punuar në kuzhina të ndryshme pasi u diplomua në Universitetin e Ny në vitin 2010. Smith kaloi kohë duke jetuar në fermat tropikale në Puerto Riko dhe Hawaii dhe punoi si një kuzhiniere dhe pastiçeri në Marfa dhe Austin, Teksas, përpara se të kthehej në NYC në 2013. Atje ajo kaloi disa vite shëtitëse duke lëvizur mes ushqimit, artit dhe dizajnit dhe e gjeti veten gjithnjë e më të tërhequr nga fjala e shkruar, forma e pjekur dhe një tangjenciale bashkimi i të dyve. Në vitin 2015, buka filloi të dominonte fokusin e saj krijues. Ishte atëherë që ajo themeloi projektin në vazhdim, Buka në tokë, duke eksploruar historitë politike, ekologjike, sociale dhe estetike dhe të ardhmen e bukës dhe grurit përmes kërkimit, mësimdhënies, shkrimit, pjekjes, krijimit të imazheve dhe bujqësisë. 34

Tatsumi Orimoto, Bread Man, 2001 Duke përdorur bukë për të formuar një lloj maske ersatz që fsheh fytyrën e tij, duke penguar shikimin e tij, artisti japonez i performancës dhe fotografi Tatsumi Orimoto është ndoshta më i njohur si alter egoja e tij, Burri i Bukës. Orimoto ka kryer veprimet e tij në rrugë \"Bread Man\" që nga fillimi i viteve 1990, duke errësuar kokën e tij, dhe nganjëherë ato të kolegëve të tij interpretues, nën bukë të ndryshme dhe në qytete të ndryshme nëpër botë. Artisti beson se ajo që ka më shumë rëndësi është efekti që ka tek njerëzit me të cilët ndeshet. Në performancën e tij më të njohur, e cila u zhvillua në vitin 2001, Orimoto mezi ishte në gjendje të shihte mbulesën e tij të pjekur teksa përshkoi një treg të hapur duke shtrënguar duart dhe duke njoftuar praninë e tij duke i rënë një zile të vogël. Reagimi gjithëpërfshirës i nxitur nga performanca ishte një shoqëri e paparashikuar, vërejti artisti. 35

Antony Gormley, Bed, 1980–1981 Duke u mbështetur në skulpturat e tij në Vendin e Fjetjes të viteve 1970, shtrati i Antony Gormley e sheh artistin të kthehet në temën e një vendi të fjetur, këtë herë duke përdorur një pasqyrë të dyfishtë të trupit të tij në pushim, të përshkruar në zgavrat e ngrënë nga shtresat e bardha të prera. bukë. Gormley përdori 8640 feta bukë Mother's Pride, të cilat i thau dhe i zhyti në dyll përpara se t'i grumbullonte dhe t'i shtronte ato për të prodhuar formën përfundimtare. Shtrati aludon në ritualin katolik të konsumimit të trupit dhe shpirtit të Krishtit, i simbolizuar dyfish nga buka, nëpërmjet marrjes së sakramentit. Poza e figurës së munguar dhe në dukje të fjetur, me krahë të palosur në gjoks, imiton pozën tradicionale të të vdekurve të gdhendur në varre mesjetare. Dhe shfaqja e mykut në bukë tregon qartë ciklin jetë- vdekje-jetë – ndërsa një element prishet, një organizëm tjetër merr jetë. 36

Marc Quinn, May-September 1991, 1991 Në vitet 1990, kolegu artist britanik Marc Quinn eksperimentoi me përdorimin e bukës si një medium artistik, duke eksploruar temat e të ngrënit, mbijetesën dhe ritualin në një seri skulpturash shprehëse, figurative. Për artistin, buka ishte një simbol i metamorfozës, pasi ajo shndërrohet materialisht me nxehtësi nga përbërësit bazë të miellit, majasë dhe ujit. Forma e përfunduar e skulpturave të bukës së Quinn-it i detyrohet pjesërisht rastësisë pasi brumi, i cili aplikohet në një armaturë metalike përpara se të piqet në një furrë, ngrihet në disa vende dhe bie në të tjera, duke krijuar forma kryesisht të paparashikueshme. Ndër seritë, në vitin 1991, Quinn gjurmoi shumë herë rreth dorës së tij mbi bukë, duke krijuar çdo herë një formë paksa të ndryshme. Të instaluara në një mur, këto vepra që prishen formojnë një model indeksues të identitetit fizik të artistit. 37

Kurator ; PROF. ASC. DR. ARTIST ARDIAN ISUFI Thjeshtë Buka nga Artiola Gryka Artisti ka për detyrë që të interpretojë gjithçka që sheh ,ai përjeton teksa ndjen dëgjon dhe prek , e çdo ditë ngacmohet vizualisht, nga ngjyra, shprehi duke i mbledhur e derisa e përkthen ne gjuhën e tij ai mundet të kthejë një veprim , në një vepër artistike ashtu është për mua akti i të ngrënit bukë Cdo ditë e jetës është ndryshe ashtu sikurse Buka përfaqëson fjalën JETË në çdo gjuhë te botës , 365 ditë kam paraqitur 365 BUKË te çdo ditë të jetës sonë dhe njëra është ajo BUKA e vitit te brishtë, është e veçuar se në fakt ashtu \"HAN BUKË VEÇ\" një njeri i veçantë ,është lënë vetëm per shkak sepse eshte ajo buka e brendshme që gjithsecili e ka te formuar atë brumë me kohën, e kush më mirë sesa koha do tregonte BUKËN tënde e cila merr forme teksa piqet e si piqet jashtë mund te jetë qull brenda , e mykur, e gatuar mirë, me lagështirë dhe sipas ingredienteve të cilët e bëjnë. Kush është BUKA jote kush është ushqimi yt bazik ?Ai viziv ?Ai shpirtëror? Ai konceptual? Ai interpretiv ? Apo thjesht je nje BUKË i një konsumi ditor si përfaqësim i mbijetesës. Njeriu e ka përpara syve çdo dite të jetës, një akt viziv si një peligrinazh që e realizon cdo ditë duke shkuar duke e blerë dhe për ta vendosur në një vend te shenjtë, sic është tryeza familjare. BUKA ashtu sikurse për disa është ushqim bazik BUKA ,për disa te tjerë është një BUKE tjetër ajo shpirtërore , ashtu sikurse GJITHKUJT I PËLQEN BUKA E TJETRIT ,ashtu sikurse për disa turma thuhet merre atë diplomë të hash BUKË ,ashtu per të rrallet nuk mjafton asgjë ,as BUKA se ngop ,se jeta nuk është vetëm për tu ngop me BUKË ,e për dikë është ëndërr ta ketë, ka te tjerë që vrapojnë në çdo BUKË për të shijuar variacionet e jetës dhe nuk ju pëlqen asgjë, ashtu siç janë të ndryshme dhe variacionet e BUKËS , para BUKE mbas BUKE thotë nje mjek kur receten vulos ,e ashtu mirëseardhjen feston e troket gotat një familje kur thotë BUKË E KRIPË E ZEMËR, ashtu sic fal ashtu dhe ndëshkon një shqiptar në kodet e lashta shqiptare -ilirike ku zona te ndryshme ndanin disa ligje të quajtura kanune te cilët janë të ndryshëm sipas krahines dhe hasmëria është një plagë ndaj edhe hasmi nuk vritej në BUKË ,ashtu të jep dhe besen shqiptari mbi Kuran dhe Bibel dorën vendos përpara, në mes të tryezes është vendosur një BUKË ku betohet PËR KËTË BUKË ,nuk e kam bërë këtë gjë ,ashtu gëzon familja kur nusja përpara se te futet në shtëpi kur martohet i vendosen dy BUKË në brinjë për mbarësi vazhdimsi si të korrat e shumta , të ketë një fëmije të shëndetshëm, ashtu dhe paralajmerojmë ne shqiptarët mendohu mirë për ato që bën MOS E HA TURPIN ME BUKË ,e ashtu Buka është vlerë në sofrat tona e një bukë e shqiptarit ka vlerë e ashtu dhe lamtumirat i kemi me BUKË kur një prind vdes gjithsecili nga fëmijet hedh nga nje copë BUKË në varr, pasi fëmija do jetë gjithmone i uritur dhe përvec prindit askush nuk mendon për të, dhe kjo përfaqeson ngopjen shpirtërore të fëmijes , ai prind i cili edhe pse s jeton më do ti ushqeje fëmijet e vet dhe në botën tjetër. Ashtu si jeta ,nga ekstemi ne ekstrem nga varfëria deri te pasuria, e i pasur cilësohet ai që e jep BUKËN .e që nga lutjet qe nisin me bukën tonë të përditshme falna neve sot , deri në kurorëzimet fetare dhe buka e Krishtit në pagëzim, si një lidhje sa mistike dhe reale e ndricuar nga nje copëz thërrime bukë... Ky është cikli jetës nga nisja e dickaje nga zero dhe nga nxënja e atij brumi cdo ditë të saj plot 365 ditë ku secila ditë ka vecantinë dhe misterin e saj po ashtu dhe dita e brishtë e 366-të një ditë e vecantë por që plotëson rrotullimin rreth diellit që ngjan me njerëzit e ulur rreth tryezës ... Faleminderit Artiola Gryka 38

Artiola Gryka

Diploma Shqip

Like this book? You can publish your book online for free in a few minutes!

Create your own flipbook

TOP SEARCH

business design fashion music health life sports home marketing children

Diploma Shqip

Description: Diploma Shqip

Keywords: art

Read the Text Version

Artiola Gryka

TOP SEARCH

RELATED PUBLICATIONS