เอราวัณ บทพากย์เอราวัณ ม.3

บทพากย์

ความเปน็ มา บทพากยเ์ อราวณั เปน็ พระราชนพิ นธ์ จดั พมิ พ์รวมอยูใ่ น ในพระบาทสมเด็จ รามเกยี รตคิ์ าพากย์ พระพุทธเลิศหล้านภาลัย ฉบบั หอพระสมดุ วชริ ญาณ พิมพ์คร้งั แรกเมอ่ื พ.ศ.๒๔๖๑ (รัชกาลท่ี ๒)

ความเป็นมา บทพากยเ์ อราวณั ไดน้ ำมำจดั พมิ พข์ ้นึ ใหม่เป็นหนังสือใหม่ช่อื “กาพยคดี” ประกอบดว้ ยเรื่อง ๑. พิชัยสงครำมคำฉันท์ ๒. ตำรำชำ้ งคำฉันท์ ๓. บุณโณวำทคำฉันท์ ชัน้ ม.๓ เรยี นเรอ่ื งน้ี ๔. รำมเกียรติ์คำพำกย์ (คัดมำจำก หนังสือกำพยคดี หน้ำ ๑๓๑-๑๓๓) ๕. ลำดบั กษัตริย์คำฉันท์

พระราชประวตั ผิ ู้ทรงพระราชนิพนธ์ พระราชกรณยี กิจดา้ นวรรณกรรม พระราชนพิ นธต์ ่าง ๆ คำกลอน ละครนอก ละครใน เสภำ นริ ำศ กำพย์ ฉนั ท์ ลลิ ติ โคลงสุภำพ โคลงดน้ั พระบาทสมเดจ็ พระพุทธเลศิ หล้านภาลัย อกี ท้งั พระองค์ยังทรงปรับปรงุ กระบวนท่า เน้อื ร้อง ทานองเพลง (รชั กาลท่ี ๒) และการร่ายราอกี ด้วย

ลักษณะคาประพันธ์ บทพากย์เอราวัณ กาพยฉ์ บงั ๑๖ ๑ บท มี ๑๖ คำ มี ๓ วรรค คอื วรรคสดับ วรรครบั และวรรคสง่ วรรคแรก (วรรคสดับ) มี ๖ คำ วรรคท่ี ๒ (วรรครบั ) มี ๔ คำ และวรรคสดุ ท้ำย (วรรคสง่ ) มี ๖ คำ

ลักษณะคาประพันธ์ บทพากยเ์ อราวณั แผนผังกาพย์ฉบงั ๑๖ (บทท่ี ๑) (บทท่ี ๒)

เร่อื งยอ่ รณพักตรไ์ ดศ้ ึกษำศิลปวทิ ยำกบั พระฤๅษโี คบุตร บำเพ็ญตบะนำนถึง ๗ ปี จงึ ได้ศร ๓ เลม่ จำกพระผเู้ ปน็ เจำ้ ทงั้ ๓ พระองค์ คือ ศรพรหมำสตร์ จำกพระ อิศวร ศรนำคบำศจำกพระพรหม และศรวษิ ณปุ ำณัมจำกพระนำรำยณ์ เมื่อไปรบ กบั พระอนิ ทรไ์ ดร้ ับชัยชนะและไดจ้ กั รแก้วของพระอินทรก์ ลับมำยงั กรงุ ลงกำ ทศกัณฐ์ทรงพอพระทัยจงึ พระรำชทำนพระนำมใหม่แก่รณพักตรว์ ำ่ “อินทรชิต” ในเรือ่ งรำมเกียรต์ซิ ง่ึ เปน็ สงครำมแยง่ ชิงนำงสดี ำ ทศกัณฐท์ รงให้พระญำตวิ งศ์ พงศำออกรบแตก่ ลบั พ่ำยแพท้ ั้งหมด จึงโปรดให้อนิ ทรชติ ออกรบถึง ๔ ครงั้ ดังน้ี

เรือ่ งย่อ ครัง้ แรก อินทรชิตถกู ศรพลำยวำตของพระลักษมณ์ จนตอ้ งหนีกลับเขำ้ เมือง ครง้ั ท่ี ๒ อนิ ทรชติ รบกบั พระลกั ษมณ์ อนิ ทรชติ ใช้ศรพรหมำสตรแ์ ต่ไม่สำเรจ็ ครง้ั ที่ ๓ อนิ ทรชติ แปลงกำยเปน็ พระอินทรข์ ีช่ ้ำงเอรำวณั ออกมำรบกบั พระ ลคกัรั้งษสมดุ ณท์ ้าย อินทรชติ รำ่ ลำลกู เมีย แล้วออกไปรบจนถูกพระรำมแผลงศรตัดคอ ช้นั ม.๓ เรียนเพียงบำงส่วนในกำรออกรบคร้ังท่ี ๓ ของอนิ ทรชติ ทีใ่ ช้พระเวทแปลงกำยเปน็ พระอินทร์ เหลำ่ ยักษ์แปลงกำยเปน็ เทวดำ และกำรุณรำชแปลงกำยเป็นชำ้ งเอรำวณั พระลกั ษมณแ์ ละไพร่พลวำนรหลงเช่ือ จงึ เผลอชมควำมงำม ทำให้เป็นโอกำสของอินทรชิตแผลงศรพรหมำสตรใ์ ส่พระลกั ษมณจ์ นสลบไป

อินทรชติ เน้ือเรอื่ ง ตัวละคร พระลักษมณ์ หนมุ าน

เปน็ พระโอรสของ อนิ ทรชติ ทศกณั ฐก์ บั นำงมณโฑ ชอ่ื เดิมวำ่ รณพักตร์ มคี วำมเกง่ กลำ้ มำก สำมำรถรบชนะพระอินทร์ได้ มชี ำยำชอื่ สวุ รรณกนั ยุมำ มีศรนำคบำศ ศรพรหมำสตร์ และศรวษิ ณุปำฌมั เปน็ อำวธุ มโี อรส ๒ พระองค์ คือ ยำมลวิ ันและกนั ยเุ วก สำมำรถแปลงกำย พระพรหมเคยประทำนพรให้วำ่ เวลำจะตำยตอ้ งตำยบนอำกำศ และ เป็นพระอินทรไ์ ด้ อย่ำให้ศรี ษะขำดตกถึงพ้ืน มิฉะนัน้ จะกลำยเปน็ ไฟบรรลัยกลั ป์ลำ้ งโลก

พระลกั ษมณ์ เปน็ พระโอรสของทำ้ วทศรถ กับ มพี ระอนชุ ำรว่ มพระมำรดำ นำงสมทุ รเทวี คือ พระสตรุต มคี วำมจงรกั ภักดี ในบทพำกยเ์ อรำวณั น้ี ต่อพระรำมมำก ถกู ศรพรหมำสตร์แลว้ สลบไป มพี ระวรกำยสที อง

หนุมาน เป็นลิงเผอื ก เปน็ บุตรของพระพำย (กำยสีขำว) และนำงสวำหะ สำมำรถแผลงฤทธิ์ เป็นทหำรเอกของพระรำม ให้มี ๔ หนำ้ ๘ มือ มคี วำมเกง่ กล้ำ และหำวเปน็ ดำวเปน็ เดอื นได้ แปลงกำยและหำยตัวได้ แมถ้ กู อำวุธของศัตรูจนตำย แตเ่ มื่อมลี มพดั มำกจ็ ะฟื้นขน้ึ มีตรเี พชร (สำมง่ำม) เปน็ อำวุธประจำตัว

บ ท พ า ก ย์ อินทรชติ บดิ เบอื นกายนิ เหมอื นองค์อมรนิ ทร์ ทรงคชเอราวณั

บ ท พ า ก ย์ ช้างนิรมติ ฤทธิแรงแข็งขัน เผือกผอ่ งผวิ พรรณ สสี ังข์สะอาดโอฬาร์

บ ท พ า ก ย์ สามสบิ สามเศียรโสภา เศยี รหน่งึ เจด็ งา ดังเพชรรตั นร์ จู ี 33 เศียร แตล่ ะเศยี รมีงา 7 งา

บ ท พ า ก ย์ งาหนงึ่ เจด็ โบกขรณี สระหนงึ่ ยอ่ มมี เจ็ดกออุบลบนั ดาล งาแตล่ ะงามีสระบัว 7 สระ แต่ละสระมีดอกบัว 7 กอ

บ ท พ า ก ย์ กอหนงึ่ เจด็ ดอกดวงมาลย์ ดอกหน่งึ แบง่ บาน มกี ลีบได้เจ็ดกลีบผกา 1 ดอก มี 7 กลบี กลีบละ 7 เกสร

บ ท พ า ก ย์ แตล่ ะเกสรมีปราสาทอยู่ 7 หลัง ปราสาทแตล่ ะ หลังมี 7 ช้ัน แต่ละชน้ั มี 7 หอ้ ง

กลีบหน่ึงมีเทพธดิ า เจด็ องค์โสภา บ ท พ า ก ย์ แน่งน้อยลาเพานงพาล แต่ละห้องมี 7 บัลลงั ค์ แต่ละบลั ลงั ค์มีเทพธดิ าสถติ ย์ 7 องค์

บ ท พ า ก ย์ นางหนง่ึ ย่อมมบี รวิ าร อกี เจ็ดเยาวมาลย์ ชาเลอื งหางตา ล้วนรปู นริ มิตมายา จับระบารารา่ ยส่ายหา ทาทีดังเทพอปั สร เทพธิดาแตล่ ะนาง มีนางทาสีนางละ 7 คน

บ ท พ า ก ย์ มวี มิ านแก้วงามบวร ทุกเกศกญุ ชร ดังเวไชยันต์อมรนิ ทร์ เศียรทง้ั 33 มวี ิมานแกว้ เหมือนเวไชยันต์ และอเุ ปนทเทพยดา สถติ ย์เศยี รละ 1 องค์