พระราชพิธีพืชมงคลจรดพระนังคัล

พระราชพธิ พี ชื มงคลจรดพระนงั คัลแรกนาขวญั หอ้ งสมดุ ประชาชนอาเภอบงึ สามพนั จงั หวดั เพชรบรู ณ์ ขอ้ มูลโดย กระทรวงเกษตรและสหกรณ์

ประวัตพิ ระราชพธิ ี สารบญั พระราชพธิ ีพชื มงคล พิธปี ลุกเสกเมล็ดพนั ธขุ์ ้าวพระราชทาน พระยาแรกนา เทพคี หู่ าบทอง/เทพคี หู่ าบเงนิ พระโคแรกนา

สารบญั คนั ไถ สัตยาธษิ ฐาน การเสี่ยงทาย พันธขุ์ ้าว กาหนดการและรายละเอียดพธิ ี

ประวัตพิ ระราชพธิ ี ประวัตพิ ระราชพิธีพชื มงคลจรดพระนงั คลั แรกนาขวญั พระราชพธิ ีพชื มงคลจรดพระนงั คลั แรกนาขวญั เป็นพระราชพธิ ี ๒ พิธรี วมกนั คอื พระราชพธิ พี ชื มงคล อนั เปน็ พธิ สี งฆ์ อยา่ งหน่งึ ซึง่ จะประกอบพระราชพธิ วี นั แรกในพระอโุ บสถวัด พระศรีรัตนศาสดาราม พระราชพธิ จี รดพระนงั คลั แรกนาขวญั อนั เป็นพิธพี ราหมณ์ อย่างหนึง่ ซ่งึ จะประกอบพระราชพธิ ีใน วนั รุ่งขนึ้ ณ มณฑลพธิ ีสนามหลวง

ราชพธิ ีจรดพระนังคลั แรกนาขวญั เปน็ พระราชพิธีท่มี ีมาแต่โบราณตั้งแตค่ ร้งั กรงุ สโุ ขทัย เป็นราชธานี ซ่ึงในสมยั กรงุ สโุ ขทัยนนั้ พระมหากษตั รยิ ไ์ ม่ได้ลงมอื ไถนาเอง เป็นแต่เพยี งเสด็จ ไปเปน็ องคป์ ระธานในพระราชพธิ ีเทา่ น้นั ครง้ั ถึงสมัยกรงุ ศรีอยุธยา พระมหากษัตรยิ ์ ไมไ่ ดเ้ สด็จไปเป็นองคป์ ระธาน เหมอื นกบั สมยั กรุงสุโขทยั และจะทรงจาศีลเงียบ ๓ วัน แต่จะมอบอาญาสิทธใ์ิ ห้ เจา้ พระยาจนั ทกุมาร เปน็ ผ้แู ทนพระองค์ โดยทรงทาเหมือนอย่างออกอานาจจากกษตั รยิ ์ ซึง่ วธิ นี ี้ไดใ้ ชต้ ลอดมาถงึ ปลายสมยั กรุงศรีอยธุ ยา

สมัยกรุงรตั นโกสนิ ทร์ ได้มีการประกอบพระราชพธิ ีนี้มาตง้ั แตส่ มัยรัชกาลที่ ๑ แตผ่ ู้ทา การแรกนาเปล่ยี นเปน็ เจ้าพระยาพลเทพ ค่กู ันกับการยนื ชงิ ช้า แต่พอถึงรชั กาลท่ี ๓ ให้ถอื วา่ ผู้ใดยืนชิงชา้ ผูน้ นั้ เป็นผู้แรกนา ในสมัยรชั กาลที่ ๔ ไดท้ รงโปรดเกลา้ โปรดกระหม่อมให้จดั มีพิธี สงฆ์เพิม่ ข้ึนในพระราชพิธีตา่ งๆ ทกุ พิธี ดงั นนั้ พระราชพธิ ีพชื มงคล จงึ ได้เรม่ิ มขี ้นึ แตบ่ ัดนน้ั มา โดยไดจ้ ดั รวมกับพระราชพิธีจรดพระนงั คัลแรกนาขวัญ และมีชือ่ เรียกรวมกนั ว่า พระราช พิธีพชื มงคลจรดพระนงั คัลแรกนาขวัญ

ความมงุ่ หมายอนั เป็นมลู เหตใุ ห้เกิดมีพระราชพธิ นี ี้ขน้ึ พระบาทสมเดจ็ พระจุลจอมเกลา้ เจ้าอยหู่ วั ไดพ้ ระราชทาน พระบรมราชาธบิ ายไว้ในพระราชนิพนธ์เร่อื ง พระราชพิธสี บิ สองเดือน ว่า \"การแรกนาท่ตี อ้ งเปน็ ธุระของผ้ซู ่ึงเป็นใหญ่ในแผน่ ดินเป็นธรรมเนียมนยิ ม มีมาแต่โบราณ เช่น ใน เมอื งจนี สพ่ี นั ปลี ว่ งมาแล้ว พระเจา้ แผน่ ดินกล็ งทรงไถนาเองเปน็ คราวแรก พระมเหสี เลย้ี งตวั ไหม ส่วน จดหมายเร่ืองราวอนั ใดในประเทศสยามน้ี ท่ีมปี รากฏอยู่ในการแรกนาน้ี ก็มอี ยู่เสมอเป็นนิตย์ ไม่มเี วลา วา่ งเว้น ดว้ ยการซงึ่ ผ้นู ัน้ เปน็ ใหญ่ในแผ่นดินลงมือทาเองเชน่ น้ี ก็เพอื่ จะใหเ้ ป็นตวั อยา่ งแก่ราษฎรชักนาให้ มีใจหมนั่ ในการที่จะทานา เพราะเป็นส่งิ สาคญั ท่จี ะได้อาศยั เล้ียงชีวติ ทั่วหนา้ เปน็ ตน้ เหตขุ องความตัง้ มัน่ และความเจริญไพบลู ย์ แหง่ พระนครทงั้ ปวง แตก่ ารซ่งึ มีพธิ ีเจอื ปนตา่ งๆ ไมเ่ ปน็ แต่ลงมือไถนาเป็นตัวอยา่ ง เหมือนอยา่ งชาวนาทงั้ ปวงลงมอื ไถนาของตนตามปกติ กด็ ว้ ยความหวาดหวัน่ ต่ออนั ตราย คือ น้าฝน น้าทา่ มากไปน้อยไป ด้วงเพลยี้ และสัตวต์ ่างๆ จะบังเกดิ เปน็ เหตอุ ันตราย ไมใ่ ห้ไดป้ ระโยชนเ์ ต็มภาคภมู ิ และมคี วามปรารถนาทีจ่ ะใหไ้ ดป้ ระโยชน์เตม็ ภาคภูมเิ ปน็ กาลงั จึงต้องหาทางทีจ่ ะแก้ไขและหาทางทีจ่ ะ อดุ หนนุ และทีจ่ ะเสี่ยงทายให้รูล้ ่วงหน้า จะไดเ้ ป็นท่มี ั่นอกมน่ั ใจโดยอาศัยคาอธษิ ฐานเอาความสตั ยเ์ ป็น ทีต่ ้งั บา้ ง ทาการซงึ่ ไมม่ โี ทษ นับว่าเปน็ การสวัสดมิ งคลตามซง่ึ มาในพระพุทธศาสนาบา้ ง บชู าเซน่ สรวง ตามทีม่ าทางไสยศาสตรบ์ ้าง ให้เปน็ การชว่ ยแรงและเป็นทีม่ นั่ ใจตามความปรารถนาของมนุษยซ์ ่ึงคิดไม่มี ทสี่ นิ้ สดุ \"

ดังน้ัน จะเหน็ ไดว้ ่า ความมุ่งหมายของพิธีแรกนาอยทู่ ีจ่ ะทาให้เปน็ ตวั อย่างแกร่ าษฎรเพอ่ื ชกั นาให้มี ความม่นั ใจในการทานา แม้จะเป็นความจาเป็นสาหรบั บ้านเมอื งในสมยั โบราณอย่างไร ถงึ ปัจจบุ นั นี้คง เป็นอยู่อย่างน้นั เพราะการเกษตรซึง่ มกี ารทานา เป็นหลักนนั้ เปน็ สิ่งสาคญั แกช่ วี ิตความเปน็ อยแู่ ละการ เศรษฐกิจของประเทศทกุ สมัย ส่วนพิธีกรรมนอกเหนอื จากการทาใหเ้ ป็นตวั อย่างตามทีท่ รงจาแนกไว้ ๓ อยา่ ง โดย ๒ อย่างแรกทวี่ ่า \"อาศยั คาอธษิ ฐานเอาความสัตยเ์ ปน็ ทตี่ ัง้ บ้าง ทาการซงึ่ ไมม่ โี ทษนับว่าเปน็ การสวสั ดิมงคลตามซ่ึงมาใน พระพุทธศาสนาบา้ ง” นัน้ ทรงหมายถึง พธิ ีพืชมงคลอันเปน็ พิธีสงฆท์ ่ีกระทา ณ วดั พระศรีรัตนศาสดาราม ส่วนอกี อยา่ งหน่งึ ท่วี ่า \"บูชาเซน่ สรวงตามที่มาทางไสยศาสตร์บา้ ง” นัน้ ทรงหมายถงึ พิธจี รดพระนงั คลั แรกนาขวญั อันเป็นพธิ พี ราหมณ์

พระราชพิธพี ืชมงคลจรดพระนงั คัลแรกนาขวญั เปน็ พธิ กี ารเพื่อความเปน็ สิรมิ งคลและบารุงขวญั เกษตรกร กาหนดจดั ขึ้นในเดอื นหกของทุกปี ซ่งึ ระยะนี้เปน็ ระยะเหมาะสมท่ีจะเริม่ ต้นการทานาอนั เป็นอาชพี หลกั ของประชาชนคนไทย แตไ่ ม่ไดก้ าหนดวันที่แน่นอนไว้เหมอื นกบั วันในพระราชพิธีอืน่ สว่ นจะเปน็ วนั ใดใน เดือนหกหรอื เดอื นพฤษภาคมท่ีมีฤกษ์ยามทเี่ หมาะสมต้องตามประเพณีกใ็ หจ้ ดั ขนึ้ ในวันนนั้ การจดั งานพระราชพิธพี ชื มงคลจรดพระนงั คัลแรกนาขวัญ ไดก้ ระทาเตม็ รูปบูรพประเพณี ครงั้ สดุ ท้าย ในปี พ.ศ. ๒๔๗๙ เวน้ ไปจนกระทัง่ ในปี พ.ศ. ๒๕๐๓ คณะรฐั มนตรีไดม้ ีมติ ใหฟ้ น้ื ฟูพระราชประเพณีนี้ขึน้ ใหม่ และได้กระทาตดิ ตอ่ กนั มาทุกปีจนถึงปัจจบุ นั ดว้ ยเหน็ วา่ เปน็ การรกั ษาพระราชประเพณีอนั ดีงาม มผี ล ในการบารุงขวัญและจิตใจของคนไทย พระบาทสมเดจ็ พระปรมนิ ทรมหาภูมิพลอดลุ ยเดช รชั กาลท่ี ๙ ทรง มีพระราชกระแส ใหป้ รับปรุงพธิ ีการบางอย่างใหเ้ หมาะสมกับยุคสมัยและเสด็จพระราชดาเนินมาเป็นองค์ ประธานในพระราชพธิ นี ้ีทุกปสี ืบมามิได้ขาด

เม่อื ได้มกี ารฟ้ืนฟูพระราชประเพณีจรดพระนังคัลแรกนาขวัญ ข้นึ มาในระยะแรกน้นั พระยาแรกนา ได้แก่ อธิบดกี รมการขา้ วโดยตาแหนง่ สาหรับเทพที ั้งส่พี จิ ารณาคัดเลือก จากภริยาขา้ ราชการช้ันผใู้ หญ่ใน กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ ภายหลงั พระยาแรกนา ไดแ้ ก่ ปลัดกระทรวงเกษตรและสหกรณโ์ ดยตาแหนง่ ส่วนผูท้ ่มี าทาหน้าทีเ่ ปน็ เทพีคูห่ าบทอง และคู่หาบเงนิ นัน้ ไดท้ าการพิจารณาคัดเลือกจากข้าราชการหญงิ โสด ในสงั กัดกระทรวงเกษตร และสหกรณ์ทีม่ ตี าแหน่งตัง้ แตข่ ้าราชการพลเรือนสามัญชนั้ โทขนึ้ ไป พระราชพธิ ีพืชมงคล เปน็ พิธีทาขวญั พชื พนั ธ์ุธัญญาหารที่ พระมหากษัตรยิ ์ทรงอธิษฐานเพอ่ื ความ อุดมสมบรู ณข์ องพืชพนั ธุ์ธัญญาหารแห่งราชอาณาจักรไทย ข้าวนัน้ ถอื วา่ เปน็ อาหารหลักของประชาชนใน ภาษาบาลีเรียกว่า ปุพพัณณะ หรือ บุพพัณณะ หรอื บุพพัณณชาติ สว่ นพืชอืน่ ๆ ทเ่ี ป็นอาหารเรยี กว่า อปรณั ณ หรืออปรัณชาติ หมายถึง พชื จาพวกถว่ั งา เป็นต้น ถ้าเรยี กควบทงั้ สองอยา่ งกเ็ รยี กวา่ บุพพัณณปรัณณชาติ ท่ีหมายถึงพืชทเ่ี ป็นอาหารทกุ ชนดิ

บพุ พัณณปรณั ณชาตทิ ีน่ าเข้าพระราชพิธีพืชมงคลนน้ั เป็นขา้ วเปลือก มีทงั้ ข้าวเจ้า และข้าวเหนียว นอกจากนี้มีเมล็ดพืชตา่ งๆ รวม ๔๐ อยา่ ง แต่ละอยา่ งบรรจถุ ุงผ้าขาว กบั เผอื กมนั ต่างๆ พนั ธ์พุ ืชเหล่านเี้ ปน็ ของปลกู งอกไดท้ ั้งส้ิน นอกจากน้ียังมขี ้าวเปลอื กท่หี ว่าน ในพิธีแรกนาบรรจุกระเชา้ ทองคู่หน่ึงและเงนิ คู่หนง่ึ เปน็ ข้าวพนั ธ์ดุ ีที่โปรดเกลา้ โปรดกระหม่อม ให้ปลูกในโครงการส่วนพระองค์สวนจติ รลดารโหฐาน และ พระราชทานมาเขา้ พระราชพธิ พี ชื มงคล พนั ธุ์ข้าวพระราชทานน้ี จะใช้หวา่ นในพระราชพิธีแรกนาส่วนหนงึ่ อกี สว่ นหน่งึ ที่เหลือทางการ จะบรรจุซอง แล้วสง่ ไปแจกจ่ายแกช่ าวนาและประชาชนในจงั หวดั ตา่ งๆ ใหเ้ ป็น มิ่งขวญั และเปน็ สริ ิมงคลแกพ่ ชื ผลทจ่ี ะเพาะปลูกในปนี ี้ อนึ่ง นบั ตัง้ แตป่ ี พ.ศ. ๒๕๐๙ เป็นต้นมา คณะรัฐมนตรีได้ประชมุ ปรึกษาลงมติใหว้ นั พระราชพิธีพืช มงคลน้เี ปน็ วันเกษตรกร ประจาปี อกี ด้วย ทัง้ นเ้ี พอื่ ใหผ้ ูม้ อี าชีพทางการเกษตรพึงระลึกถึงความสาคญั ของ การเกษตร และร่วมมอื กนั ประกอบพระราชพิธพี ชื มงคลจรดพระนังคัลแรกนาขวัญเพ่ือเปน็ สริ มิ งคลแก่ อาชีพของตน ทง้ั ยงั ก่อให้เกดิ ประโยชน์แกเ่ ศรษฐกจิ ของประเทศชาติ จงึ ไดจ้ ัดงาน วนั เกษตรกรควบค่ไู ปกบั งานพระราชพธิ พี ชื มงคลจรดพระนังคัลแรกนาขวญั ตลอดมา

ทง้ั นี้ ในปีพุทธศักราช ๒๕๖๓ ประเทศไทยและนานาประเทศทั่วโลกต้องเผชญิ กบั สถานการณ์การแพรร่ ะบาด ของโรคตดิ เชื้อไวรสั โคโรนา 2019 (Covid-19) ซึ่งมีมาตรการและขอ้ ปฏิบัตทิ างสาธารณสขุ หลาย ประการเพือ่ ปอ้ งกันการแพร่กระจายของโรค ดงั นนั้ กระทรวงเกษตรและสหกรณจ์ ึงขอพระราชทานพระบรมราชวินจิ ฉัยงดการประกอบพระราชพิธี พชื มงคลจรดพระนงั คัลแรกนาขวญั ในปนี ้ีจากเดิมที่สานักพระราชวังได้กาหนดให้ประกอบพระราชพิธใี นวนั อาทติ ยท์ ่ี ๑๐ และวันจันทรท์ ่ี ๑๑ พฤษภาคม ๒๕๖๓ โดยขอพระราชทานพระบรมราชานญุ าตประกอบพิธี ปลกุ เสกเมล็ดพันธขุ์ า้ วพระราชทานและพืชพนั ธุต์ ่าง ๆ ในวันอาทติ ยท์ ี่ ๑๐ พฤษภาคม ๒๕๖๓ โดยนาพนั ธ์ุ ขา้ วทรงปลูกพระราชทานในฤดูทานาปี ๒๕๖๒ และพันธ์ุพืชตา่ ง ๆ มาเข้าประกอบพธิ ี พรอ้ มทั้งพธิ หี ว่าน หว่านขา้ วในแปลงนาทดลอง สวนจิตรลดา ในวนั จันทร์ท่ี ๑๑ พฤษภาคม ๒๕๖๓ เพอ่ื ความเป็นสริ มิ งคลและ สร้างขวัญกาลังใจแก่เกษตรกรทุกสาขาท่ัวประเทศ

พระราชพธิ พี ชื มงคล ประกาศพระราชพธิ พี ชื มงคล ประกาศพระราชพธิ พี ชื มงคลนน้ั เป็นคาถาภาษาบาลพี ระราชนพิ นธ์ ในรัชกาลที่ ๔ อ่านทานองสรภญั ญะ จบ แลว้ ดาเนนิ ความภาษาไทยเปน็ คาร้อยแกว้ เนอ้ื ความเปน็ คาอธิษฐาน ๔ ข้อดังน้ี ขอ้ ๑ เปน็ คานมสั การสรรเสริญพระคุณพระพทุ ธเจา้ วา่ ทรงดบั ทุกขไ์ ด้ มพี ระหฤทยั คงที่ ทรงปลูกธรรมใหง้ อก งามจารญู แกบ่ รรดาสาวกพทุ ธเวไนยสืบๆ มา แมว้ ่าโลกจะเร่าร้อนดว้ ยเพลงิ กเิ ลส พระสัทธรรมอนั มีผลเป็นอมตะก็ ยงั งอกงามไดด้ ว้ ยเดชะพระบารมีของพระองค์ บดั นีเ้ ราทง้ั หลายบูชาพระพุทธเจา้ พระองค์นน้ั กบั พระธรรมและ พระสงฆ์ แล้วจะปลูกพชื คือ บุญในพระรตั นตรยั อนั เป็นเนอื้ นาบญุ อยา่ งดี พชื คอื บญุ นี้ เมลด็ ผลเป็นญาณความรูอ้ นั เป็นเครอื่ งถ่ายถอนทุกขใ์ นโลก สามารถส่งผลใหไ้ ด้ท้งั ในปัจจุบนั และในกาลภายหนา้ สบื ๆ ไป ตามกาลอันควรจะใหผ้ ล เป็นอุปการะนานาประการ ขอให้พืชคอื บญุ ทเ่ี ราหวา่ นแลว้ จงใหผ้ ลตามความปรารถนา อนึ่งขอให้ขา้ วกล้าและบรรดา พชื ผลทหี่ ว่านท่ีเพาะปลูกลงในทน่ี นั้ ๆ ทว่ั ราชอาณาเขต จงงอกงามจารญู ตามเวลา อยา่ เสียหายโดยประการใดๆ

ขอ้ ๒ ยกพระคาถาทีพ่ ระพุทธเจ้าตรสั แสดงการทานาของพระองค์แกพ่ ราหมณ์ชาวนาผู้หนึ่งวา่ \"ศรัทธา- ความเชอ่ื เปน็ พืชพนั ธขุ์ า้ วปลกู ของเรา ตบะ-ความเพยี ร เผาบาป เป็นเมล็ดฝน ปัญญา-ความรอบร้เู ปน็ แอกและไถ หิริ-ความละอายใจ เป็นงอนไถ ใจเป็นเชือกชกั สติ-ความระลกึ ได้ เป็นผาลและปฎัก เราจะระวังกายระวงั วาจาและ สารวมระวงั ในอาหาร ทาความซอื่ สตั ย์ใหเ้ ป็นทอ่ ไขนา้ มีโสรจั จะ-ความสงบเสง่ยี มเปน็ ท่ีปลดไถ มีวริ ิยะ-ความเพยี ร เป็นแรงงานชกั แอกไถ เปน็ พาหนะนาไปส่ทู ่ีอนั เกษมจากเครือ่ งผกู พนั ทีไ่ ปไม่กลบั ท่ีไปแลว้ ไมเ่ ศรา้ โศก การไถของเรา เช่นนี้ มผี ลเปน็ อมตะ มิรูต้ าย บคุ คลมาประกอบการไถเช่นวา่ น้แี ล้ว ยอ่ มพ้นจากทุกข์ส้นิ ทกุ ประการ” ดังนี้ มายกขึน้ เป็นคาอธิษฐานว่าทพ่ี ระพทุ ธเจา้ ตรสั นี้ เป็นความสัตย์จรงิ ด้วยอานาจแห่งความสตั ย์นี้ ขอใหข้ ้าวกล้าและพชื ผลที่ หว่านที่เพาะปลกู จงงอกงามทั่วภมู มิ ณฑลอนั เปน็ ราชอาณาเขต ขอ้ ๓ ยกพระคาถาอนั เปน็ ภาษติ ของพระเตมยี ์โพธสิ ตั ว์ ความว่า \"บคุ คลผไู้ มป่ ระทุษรา้ ยมิตร โคยอ่ มจารญู พนู เกิดแกเ่ ขา พชื ทหี่ ว่านในนาของเขายอ่ มงอกงามจาเรญิ เขาย่อมได้รบั บริโภคผลแหง่ พชื พนั ธทุ์ ี่หวา่ นแล้ว” และว่า \"บคุ คลผไู้ มป่ ระทุษรา้ ยมิตรอนั ศตั รูหมอู่ มติ รไมอ่ าจย่ายไี ด้ดุจไมไ้ ทรมรี ากและยา่ นอนั งอกงามพายไุ มอ่ าจพดั พานให้ ลม้ ไปได้ฉนั นัน้ ” มาต้งั เปน็ สตั ยาธษิ ฐานวา่ ดว้ ยอานาจสัจวาจาน้ี ขอใหข้ ้าวกลา้ และพชื ผลทีห่ วา่ นเพาะปลกู ในภมู ิ มณฑลทั่วราชอาณาเขต จงงอกงามไพบลู ย์

ขอ้ ๓ ยกพระคาถาอันเปน็ ภาษติ ของพระเตมีย์โพธสิ ัตว์ ความว่า \"บุคคลผ้ไู มป่ ระทษุ รา้ ยมติ ร โคยอ่ มจารญู พนู เกิดแก่เขา พืชท่ีหวา่ นในนาของเขาย่อมงอกงามจาเรญิ เขาย่อมได้รับบรโิ ภคผลแห่งพืชพนั ธทุ์ ่ีหว่าน แลว้ ” และว่า \"บุคคลผู้ไม่ประทุษร้ายมิตรอันศตั รูหมู่อมติ รไม่อาจย่ายไี ด้ดุจไมไ้ ทรมรี ากและยา่ นอนั งอกงาม พายไุ มอ่ าจพัดพานใหล้ ้มไปไดฉ้ ันนั้น” มาต้งั เปน็ สัตยาธิษฐานว่าด้วยอานาจสัจวาจานี้ ขอให้ข้าวกลา้ และ พชื ผลท่หี วา่ นเพาะปลกู ในภมู ิมณฑลท่ัวราชอาณาเขต จงงอกงามไพบูลย์ ข้อ ๔ อ้างพระราชหฤทัยของพระเจา้ แผน่ ดนิ ซ่ึงทรงพระเมตตากรุณาแกป่ ระชาราษฎร ตงั้ พระราช หฤทัยจะบารุงให้อยเู่ ย็นเปน็ สขุ ทัว่ หนา้ เป็นความสัตยจ์ รงิ ดว้ ยอานาจความสัตยน์ ้ี ขอให้ขา้ วกล้าและพชื ผล งอกงามบริบรู ณท์ ั่วราชอาณาเขต

ต่อจากน้นั เป็นการกลา่ วถงึ พระพุทธรูปศักด์ิสทิ ธ์ิท่ีเรียกว่า “พระคัณธาราษฎร์” ทม่ี ีพุทธานุภาพบนั ดาลให้ ฝนตก อันเปน็ พระพทุ ธรปู ที่สาคญั ในพระราชพิธนี ้ี แสดงตานานโดยลาดับจนรัชกาลที่ ๑ ไดท้ อดพระเนตร และได้โปรดใหห้ ลอ่ ขึน้ ใหม่สาหรบั ตั้งในพระราชพิธี และต่อน้นั ไปว่าดว้ ยการพระราชกศุ ลท่ีทรงบาเพญ็ ใน พระราชพิธีนัน้ ทรงพระราชอทุ ศิ แก่ เทพยดาท้ังปวง แล้วอธิษฐานเพ่ือใหข้ า้ วปลาอาหารอุดมสมบรู ณ์ และ ฝนตกตามฤดกู าล พระสงฆจ์ ะสวดตอ่ ทา้ ยการสวดมนตใ์ นพระราชพิธพี ชื มงคล สว่ นพระราชพิธีจรดพระนงั คัลแรกนาขวญั (วันไถหวา่ น) เป็นพธิ พี ราหมณน์ ัน้ จะได้ประกอบพิธี บรเิ วณมณฑลพธิ ีสนามหลวงโดยได้ต้ังโรงพิธีประดิษฐานเทวรปู สาคัญ อาทิ พระอศิ วร พระพรหม พระ นารายณ์ พระอมุ าภควดี พระมหาวิฆเนศวร์ พระลักษมี พระพลเทพ และพระโคอุศภุ ราช ซงึ่ ในตอนคา่ พระ มหาราชครจู ะทาพธิ ีบวงสรวงเพ่ือความสวสั ดแี ก่พืชผลด้วย

พธิ ีปลกุ เสกเมลด็ พนั ธขุ์ ้าวพระราชทาน พระราชพธิ ีพชื มงคลจรดพระนงั คลั แรกนาขวัญ จัดขึน้ เปน็ งานเฉพาะเพ่อื สร้างความเป็นสิริมงคลแกก่ ารผลิตพชื พนั ธุ์ธญั ญาหารของประเทศไทย มุ่งหมายบารุงขวญั ให้กาลงั ใจแกเ่ กษตรกรของชาติ เม่อื ย่างเขา้ สตู่ ้นฤดูกาล เพาะปลูกทุกปี นบั ตงั้ แตโ่ บราณจวบจนปัจจบุ ันพระราชพธิ พี ชื มงคลจรดพระนงั คลั แรกนาขวญั เป็นพระราชพธิ ี ๒ พธิ ีรวมกันคอื พระราชพิธีพชื มงคลอนั เปน็ พิธสี งฆ์ ประกอบพระราชพิธวี นั แรกในพระอโุ บสถวดั พระศรีรตั นศาสดา ราม และพระราชพธิ จี รดพระนงั คัลแรกนาขวญั (พธิ ีไถหวา่ น) อันเปน็ พธิ ีพราหมณ์ ซ่ึงจะประกอบพระราชพธิ ใี น วันรงุ่ ขน้ึ ณ มณฑลพธิ ีสนามหลวง เน่อื งจากในปพี ทุ ธศักราช ๒๕๖๓ ประเทศไทยและนานาประเทศทวั่ โลกตอ้ งเผชญิ กบั สถานการณ์การ แพร่ ระบาดของโรคตดิ เช้อื ไวรสั โคโรนา 2019 (Covid-19) ซง่ึ มีมาตรการและข้อปฏิบัติทางสาธารณสขุ หลาย ประการเพ่อื ป้องกนั การแพรก่ ระจายของโรค ดังน้นั กระทรวงเกษตรและสหกรณจ์ งึ ขอพระราชทานพระบรมรา ชานุญาตประกอบ \"พธิ ีปลกุ เสกเมล็ดพนั ธขุ์ ้าวพระราชทานและพชื พนั ธ์ตุ า่ ง ๆ\" ณ พระอุโบสถวดั พระศรีรตั น ศาสดาราม ในพระบรมมหาราชวงั ในวันอาทติ ยท์ ี่ ๑๐ พฤษภาคม ๒๕๖๓ โดยนาพนั ธขุ์ า้ วทรงปลูกพระราชทานใน ฤดูทานาปี ๒๕๖๒ และพนั ธพ์ุ ชื ต่าง ๆ มาเขา้ ประกอบพิธี พรอ้ มทัง้ \"พธิ ีหวา่ นขา้ วในแปลงนาทดลอง สวน จิตรลดา\" ในวนั จนั ทรท์ ี่ ๑๑ พฤษภาคม ๒๕๖๓ เพ่อื ความเปน็ สิรมิ งคลและสรา้ งขวัญกาลังใจแก่เกษตรกรทุกสาขา ท่ัวประเทศ

ในการนี้ พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยหู่ วั ทรงพระกรุณาโปรดอาราธนาใหส้ มเด็จพระอรยิ วงศาคตญาณ (อมั พร อมฺพโร) สมเดจ็ พระสงั ฆราช สกลมหาสงั ฆปรณิ ายก เสด็จไปทรงเป็นประธานในการประกอบพิธี ปลกุ เสกเมลด็ พนั ธ์ุขา้ วพระราชทานและพชื พนั ธุ์ตา่ ง ๆ พรอ้ มทง้ั พระมหาราชครพู ิธศี รีวิสุทธิคณุ เป็น ประธานฝ่ายพราหมณ์ ณ พระอุโบสถ วัดพระศรีรัตนศาสดาราม ในพระบรมมหาราชวงั ในวนั อาทิตย์ที่ ๑๐ พฤษภาคม ๒๕๖๓ โดยพระราชทาน พระบรมราชานญุ าตให้อัญเชิญพระคนั ธารราษฎรใ์ หญ่ (ประทบั นง่ั ) และพระคันธารราษฎรจ์ ีน (ประทบั น่งั ) ที่ประดษิ ฐาน ณ หอพระคนั ธารราษฎร์ วดั พระศรีรตั นศาสดาราม ไปประดิษฐานเปน็ พระพุทธรปู ประธานในพิธี ปลกุ เสกเมล็ดพันธุข์ ้าวพระราชทานและพชื พันธต์ุ า่ ง ๆ พรอ้ ม ทง้ั ทรงกรุณาโปรดเกลา้ ฯ ให้ พลเอก สุรยทุ ธ์ จลุ านนท์ ประธานองคมนตรี ปฏบิ ัตหิ นา้ ท่ีประธานฝ่าย ฆราวาสในพธิ ีปลกุ เสกเมล็ดพนั ธข์ุ า้ วพระราชทานและพชื พันธุต์ ่าง ๆ ณ พระอุโบสถวดั พระศรีรัตนศาสดา ราม ในพระบรมมหาราชวงั ในวนั อาทิตยท์ ี่ ๑๐ พฤษภาคม ๒๕๖๓ เวลา ๑๗.๐๐ น. และปฏิบัติหน้าที่ ประธานในพธิ ีหว่านข้าวในแปลงนาทดลอง สวนจิตรลดา ในวันจันทรท์ ี่ ๑๑ พฤษภาคม ๒๕๖๓ เวลา ๑๐.๐๐ น. โดยมปี ลดั กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ เป็นผู้หว่านข้าว เพ่ือเป็นเมลด็ พนั ธส์ุ าหรับการประกอบ พระราชพธิ ีพชื มงคลจรดพระนังคัลแรกนาขวัญในปีพทุ ธศักราช ๒๕๖๔

พระยาแรกนา นายอนนั ต์ สวุ รรณรัตน์ ปลดั กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ สถานที่ทางาน กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ เลขท่ี ๓ ถนนราชดาเนินนอก แขวงบา้ นพานถม เขตพระนคร กรุงเทพมหานคร ๑๐๒๐๐

เทพคี หู่ าบทอง/เทพคี หู่ าบเงนิ



พระโคแรกนา พระโค ในทางศาสนาพรามหณ์ หมายถงึ เทวดาผทู้ าหนา้ ทเี่ ปน็ พาหนะของพระอศิ วรซงึ่ เปรยี บไดก้ ับการใช้แรงงานและความ เขม้ แขง็ และเป็นสตั ว์เลยี้ งท่ีพระกฤษณะและพระพลเทพดูแลซึง่ เปรียบไดก้ ับความอดุ มสมบรู ณ์ ดงั นัน้ ในการประกอบพระ ราชพิธจี รดพระนังคัลแรกนาขวญั จงึ ไดก้ าหนดใหใ้ ช้พระโคเพศผู้เขา้ รว่ มพระราชพธิ ีเสมอมาต้งั แตร่ ัชกาลที่ ๑ เพ่ือเป็น ตัวแทนของความเข้มแข็งและความอดุ มสมบรู ณ์ กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ได้มอบหมายให้กรมปศุสัตว์เปน็ หน่วยงานดาเนนิ การคัดเลอื กโคเพื่อเปน็ พระโคตาม หลักเกณฑ์ กล่าวคอื จะตอ้ งเป็นโคท่ีมีลกั ษณะดี รปู ร่างสมบรู ณ์ มีความสูงไม่นอ้ ยกวา่ ๑๕๐ เซนติเมตร ความยาวลาตวั ไม่ น้อยกว่า ๑๒๐ เซนติเมตร ความสมบรู ณ์รอบอกไม่น้อยกว่า ๑๘๐ เซนตเิ มตร โคทง้ั คู่จะตอ้ งมีสีเดียวกนั ผวิ สวย ขนเปน็ มนั กริ ยิ ามารยาทเรยี บรอ้ ย ฝึกง่าย สอนงา่ ยไม่ดุรา้ ย เขาลกั ษณะโค้งสวยงามเท่ากัน ตาแจ่มใส หไู มม่ ตี าหนิ หางยาวสวยงามดี มขี วัญหน้า ขวัญทัดดอกไม้ซา้ ยขวา และขวญั หลงั ถกู ตอ้ ง มขี าและกบี ข้อเท้าแข็งแรง มองดดู า้ นข้างลาตวั จะเป็นส่เี หล่ยี ม ในปี ๒๕๖๓ กรมปศสุ ตั ว์ ได้ทาการคดั เลือกพระโคแรกนาขวญั จานวน ๒ คู่ คอื พระโคแรกนาขวญั ๑ คู่ ได้แก่ พระโคพอ พระโคเพียง พระโคสารอง ๑ คู่ ได้แก่ พระโคเพิม่ พระโคพูล

พระโคแรกนาขวญั พระโคพอ มคี วามสูง ๑๖๕ เซนตเิ มตร ความยาวลาตัว ๒๒๓ เซนติเมตร ความสมบรู ณ์ รอบอก ๒๑๓ เซนติเมตร อายุ ๘ ปี พระโคเพียง มีความสงู ๑๖๙ เซนติเมตร ความยาวลาตวั ๒๓๘ เซนติเมตร ความสมบูรณ์ รอบอก ๒๐๕ เซนตเิ มตร อายุ ๘ ปี นายสมชาย ดาทะมิส บริจาคทรัพย์ซื้อพระโคพอ แลว้ มอบใหก้ รมปศุสตั ว์ นาน้อมเกลา้ ฯ ถวาย พระบาทสมเด็จพระปรมนิ ทรมหาภมู ิพลอดุลยเดช ใชเ้ ป็นพระโคแรกนาขวญั ประจาปพี ุทธศักราช ๒๕๖๓ นายอาคม วัฒนากลู บรจิ าคทรพั ยซ์ ้อื พระโคเพยี ง แล้วมอบให้กรมปศสุ ตั ว์ นานอ้ มเกลา้ ฯ ถวาย พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภมู ิพลอดุลยเดช ใช้เป็นพระโคแรกนาขวญั ประจาปีพุทธศักราช ๒๕๖๓

พระโคสารอง พระโคเพมิ่ มีความสูง ๑๕๙ เซนตเิ มตร ความยาวลาตัว ๒๓๐ เซนตเิ มตร ความสมบรู ณ์ รอบอก ๒๐๑ เซนตเิ มตร อายุ ๑๐ ปี พระโคพลู มคี วามสูง ๑๕๗ เซนติเมตร ความยาวลาตวั ๒๓๘ เซนติเมตร ความสมบรู ณ์ รอบอก ๒๐๕ เซนติเมตร อายุ ๑๐ ปี นายทฤษดี ชาวสวนเจรญิ อดตี อธิบดกี รมปศสุ ัตว์บริจาคทรัพย์ซอื้ พระโคเพม่ิ แลว้ มอบให้ กรมปศุสัตว์ นานอ้ มเกลา้ ฯ ถวายพระบาทสมเด็จพระปรมนิ ทรมหาภูมิพลอดลุ ยเดช ใช้เป็นพระโคสารองประจาปีพทุ ธศกั ราช ๒๕๖๓ นายวิจารณ์ ภกุ พบิ ลู ย์ มอบพระโคพลู ให้กรมปศสุ ตั ว์ นาน้อมเกลา้ ฯ ถวายพระบาทสมเดจ็ พระปรมนิ ทรมหาภมู ิพลอ ดลุ ยเดช ใชเ้ ป็นพระโคสารองประจาปีพทุ ธศักราช ๒๕๖๓ พระโคแรกนาขวัญ และพระโคสารอง ประจาปพี ทุ ธศกั ราช ๒๕๖๓ เปน็ โคพนั ธ์ขุ าวลาพนู มสี ผี ิวขาวอมชมพู ขนสีขาว สะอาด ทัง้ ลาตวั ไมม่ ีจดุ ดา่ งดา หรอื สอี ่นื บนลาตัว เขามสี ีขาว ลาตัวเป็นลาเทียน เขาทัง้ สองขา้ งมลี ักษณะโค้งสวยงาม ดวงตา แจ่มใสสนี ้าตาลอ่อน ขนตาสชี มพู บรเิ วณจมกู ขาว กีบสขี าว ขนหางเป็นพวงสีขาวยาว ลาตัวชว่ งขาหลงั และกีบมคี วาม สมบูรณ์แขง็ แรง เวลายนื และเดินสงา่

คันไถ คนั ไถทใี่ ชใ้ นพระราชพธิ พี ืชมงคลจรดพระนังคัลแรกนาขวญั นอ้ มเกล้านอ้ มกระหมอ่ มสร้างถวาย พระบาทสมเดจ็ พระบรมชนกาธเิ บศร มหาภูมพิ ลอดลุ ยเดชมหาราช บรมนาถบพติ ร เพื่อใช้ในพระราชพิธดี งั กลา่ วตลอดมานน้ั สร้างเมือ่ ปี พ.ศ.๒๕๓๙ โดยกลุ่มเกษตรกรผู้เลย้ี งโคนมหนองโพ อาเภอ โพธาราม จงั หวดั ราชบุรี เปน็ คนั ไถท่ีทา จากไม้สมอ ซง่ึ ชุดคนั ไถประกอบด้วย ๑. คันไถ ขนาดความสูงวดั จากพ้ืนถึงเศยี รนาค ๒.๒๖ เมตร และ ความยาวจากเศยี รนาคถงึ ปลายไถ ๖.๕๙ เมตร ทาสแี ดงชาดตลอดคันไถ ที่หัวคันไถทาเป็นเศยี รพญานาคลงลกั ปิดทอง ลวดลายประดบั คนั ไถเป็นลายกระจงั ตาอ้อยลงลักปิดทองตลอดคนั ปลายไถหุม้ ผา้ ขาวขลบิ ทองสาหรบั มือจบั ๒. แอกเทียมพระโค ยาว ๑.๔๕ เมตร ตรงกลางแอกประดับด้วยรูปครุฑยุดนาคหลอ่ ด้วยทองเหลืองลงลกั ปิด ทองอยู่บนฐานบวั ปลายแอกทง้ั สองดา้ นแกะสลกั เป็นรปู เศียรพญานาคลงลกั ปิดทอง ลวดลายประดบั เป็นลาย กระจังตาอ้อยลงลักปิดทองตลอดคัน ทป่ี ลายแอกแต่ละด้านมลี กู แอกท้งั สองด้านสาหรับเทยี มพระโคพรอ้ มเชอื กกระ ทาม

๓. ฐานรอง เปน็ ทีส่ าหรบั ตง้ั รองรับคนั ไถพร้อมแอก ทาดว้ ยไม้เนื้อแข็งทาด้วยสแี ดงชาด มีลวดลายประดบั เป็นลายกระจังตาอ้อยลงลักปดิ ทอง ทงั้ ดา้ นหวั ไถและปลายไถ ๔. ธงสามชาย เปน็ ธงประดับคนั ไถตดิ ตง้ั อยบู่ นเศียรนาค ทาด้วยกระดาษและผา้ สักหลาด เขยี น ลวดลายลงลักปิดทองประดบั ด้วยกระจกแวว มพี สู่ ีขาวประดบั ดา้ นบนเป็นเครือ่ งสูงชนดิ หนง่ึ เพื่อประดับ พระเกยี รติ ธงสามชายมลี ักษณะเป็นรปู สามเหลี่ยม ฐานยาว ๔๑ เซนตเิ มตร สูง ๕๐ เซนติเมตร และเสา ธงยาว ๗๒ เซนตเิ มตร

สตั ยาธษิ ฐาน การเสยี่ งทาย การตง้ั สตั ยาธิษฐานหยบิ ผา้ นุ่งแต่งกาย (การเสย่ี งทายผ้านุ่ง) \"ผา้ น่งุ แต่งกาย” ผา้ น่งุ ซ่งึ พระยาแรกนาตั้งสัตยาธษิ ฐานหยบิ นนั้ เปน็ ผ้าลาย มีดว้ ยกนั ๓ ผนื คอื หก คบื หา้ คืบ และสคี่ ืบ ผา้ นุ่งน้ีจะวางเรียงบนโตกมผี ้าคลุม เพอ่ื ให้พระยา แรกนาขวัญหยิบ ถ้าหยบิ ได้ผืนใดก็ จะมคี าทานายไปตามกนั คอื ถ้าหยบิ ผ้าได้ ๔ คบื พยากรณว์ า่ น้าจะมากสกั หนอ่ ย นาในทดี่ อนจะไดผ้ ลบรบิ รู ณด์ ี นาในท่ีลุม่ อาจจะ เสยี หายบา้ ง ไดผ้ ลไม่เตม็ ท่ี ถา้ หยบิ ไดผ้ า้ ๕ คบื พยากรณ์ว่า นา้ ในปนี ีจ้ ะมีปรมิ าณพอดี ขา้ วกล้าในนาจะไดผ้ ลบริบรู ณ์ และผลาหาร มงั สาหาร จะอุดมสมบูรณ์ดี ถา้ หยบิ ไดผ้ ้า ๖ คืบ พยากรณ์วา่ นา้ จะนอ้ ย นาในท่ลี ุ่มจะไดผ้ ลบรบิ รู ณ์ดี แต่นาในท่ีดอน จะเสยี หาย บา้ ง ได้ผลไมเ่ ตม็ ที่



การเส่ียงทายของกิน ๗ ส่ิง ของกิน ๗ สง่ิ ท่ตี งั้ เลย้ี งพระโคนัน้ มี ข้าวเปลอื ก ขา้ วโพด ถั่วเขียว งา เหล้า นา้ และหญ้า ถา้ พระโคกินส่ิงใดกจ็ ะ มคี าทานายไปตามนนั้ คือ ถา้ พระโคกนิ ข้าว หรอื ขา้ วโพด พยากรณ์วา่ ธัญญาหาร ผลาหาร จะบริบรู ณ์ดี ถา้ พระโคกิน ถ่วั หรือ งา พยากรณว์ ่า ผลาหาร ภักษาหาร จะอดุ มสมบรู ณด์ ี ถา้ พระโคกนิ น้า หรือ หญ้า พยากรณ์ว่า นา้ ทา่ จะบรบิ รู ณ์พอสมควร ธญั ญาหาร ผลาหาร ภกั ษาหาร มงั สาหารจะอดุ มสมบูรณ์ ถ้าพระโคกิน เหล้า พยากรณว์ า่ การคมนาคมจะสะดวกขึ้น การคา้ ขาย กับต่างประเทศดี ข้ึน ทาให้เศรษฐกิจรุ่งเรอื ง



พนั ธุ์ขา้ ว

กาหนดการและรายละเอยี ดพิธี พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หวั ทรงพระกรณุ าโปรดอาราธนาให้ เวลา ๑๖.๕๕ น. (เวลาโดยประมาณ) สมเดจ็ พระอริยวงศาคตญาณ (อัมพร อมพฺ โร) สมเดจ็ พระสงั ฆราช สกลมหาสังฆปริณายก สมเดจ็ พระอริยวงศาคตญาณ (อมั พร อมพฺ โร) สมเดจ็ เสดจ็ ไปทรงเปน็ ประธาน พระสงั ฆราช สกลมหาสงั ฆปริณายก ประทบั รถยนตพ์ ระประเทยี บ ในการประกอบพิธปี ลกุ เสกเมล็ดพนั ธขุ์ า้ วพระราชทาน เพ่ือเป็นเมล็ด จากวดั ราชบพิธสถติ มหาสมี ารามไปยงั พระบรมมหาราชวงั พนั ธุส์ าหรบั เพาะปลูก เวลา ๑๗.๐๐ น. (เวลาโดยประมาณ) ณ พระอุโบสถวัดพระศรีรัตนศาสดาราม ในพระบรมมหาราชวัง วันอาทิตย์ ที่ ๑๐ พฤษภาคม ๒๕๖๓ รถยนตพ์ ระประเทยี บ เทียบทปี่ ระตเู กยหลังวดั พระศรีรตั นศาสดา ........................................ ราม กาหนดการ เสดจ็ เข้าพระอุโบสถ วันอาทิตย์ ที่ ๑๐ พฤษภาคม ๒๕๖๓ ทรงจุดธูปเทียนเครื่องนมัสการแก้วบูชาพระพุทธมหามณีรตั นปฏิมา กร ทรงกราบราบ

ประทบั พระเกา้ อี้ เจา้ หน้าท่ีแผนกศภุ รัต อาราธนาศลี พระสงฆเ์ ปรยี ญธรรม ๙ ประโยค จากวดั ต่าง ๆ ๑๐ รูป เจริญพระพุทธมนต์ (คาถาพชื มงคล) ผ้รู ว่ มพิธรี ับศลี จบ (ประธานสงฆ์ ถวายศลี จบ) สมเด็จพระอรยิ วงศาคตญาณ (อัมพร อมฺพโร) สมเด็จพระสังฆราช สกลมหาสงั ฆปริณายก เสด็จ ไปทรงประพรมน้าพระพทุ ธมนต์ และเทพมนตร์ โปรยข้าวตอกดอกไมท้ ่เี มล็ดพันธ์พุ ชื พลเอก สรุ ยทุ ธ จุลานนท์ ประธานองคมนตรี ประธานฝ่ายฆราวาส ไปยงั โต๊ะบวงสรวง (ขณะนี้ พระสงฆ์เจริญชัยมงคลคาถา ชาวพนกั งานล่นั ฆอ้ งชยั ประโคมสงั ข์ แตร ดุรยิ างค์) จดุ เทยี นทอง เทยี นเงนิ และธปู ทโ่ี ต๊ะเครือ่ งบวงสรวงสังเวย แล้วโปรยดอกไมท้ ี่เคร่ืองบวงสรวง ประธานฝ่ายฆราวาส ถวายมาลยั แดพ่ ระพทุ ธคนั ธารราษฎร์ ๒ องค์ อธิษฐานขอความอุดมสมบรู ณ์ สงั เวย ของพืชผลแห่งราชอาณาจักรไทย (ขณะนี้ ชาวพนักงานลนั่ ฆอ้ งชยั ประโคมสังข์ แตร ดุริยางค์) ประธานฝ่ายฆราวาส ถวายจตุปัจจัยไทยธรรมแดพ่ ระสงฆ์ ไหว้ ทรงหลง่ั ทักษิโณทก นั่งเก้าอท้ี เ่ี ดมิ (พระสงฆ์ถวายอนโุ มทนา ถวายอดเิ รก ออกจากพระอุโบสถ) พระมหาราชครูพธิ ีศรวี ิสุทธิคณุ ฯ ประธานพระครพู ราหมณ์ ประกอบพธิ บี วงสรวงเทพยดาปลกุ เสก สมเด็จพระอรยิ วงศาคตญาณ (อมั พร อมฺพโร) สมเด็จพระสงั ฆราช สกลมหาสังฆปรณิ ายกเสดจ็ เมล็ดพันธุข์ า้ วพระราชทาน ซ่ึงจะใช้เป็นเมลด็ พนั ธสุ์ าหรับเพาะปลูกในปี ๒๕๖๔ ไปทรงกราบทหี่ น้าเคร่อื งนมสั การ พระมหาราชครพู ธิ ศี รีวิสทุ ธิคุณ ฯ ประธานพระครพู ราหมณ์ อา่ นโองการบวงสรวง จบแลว้ เสดจ็ กลบั (ขณะนี้ ชาวพนักงานล่นั ฆอ้ งชยั ประโคมสังข์ แตร ดุรยิ างค์) ประธานฝ่ายฆราวาส โปรยข้าวตอก ดอกไม้ ที่โต๊ะเคร่ืองบวงสรวงสงั เวย การแต่งกาย (ขณะน้ี ชาวพนักงานล่นั ฆอ้ งชยั ประโคมสังข์ แตร ดุริยางค์) แตง่ เคร่อื งแบบปกติขาว เจา้ หนา้ ที่แผนกศภุ รัต อาราธนาพระปรติ ร

พระบาทสมเด็จพระเจา้ อยหู่ ัว ทรงพระกรณุ าโปรด กาหนดการ เกลา้ ฯ ให้ วนั จันทร์ ท่ี ๑๑ พฤษภาคม ๒๕๖๓ พลเอก สรุ ยทุ ธ์ จลุ านนท์ ประธานองคมนตรี เสด็จไปทรงเป็นประธาน เวลา ๐๙.๑๕ น. (เวลาโดยประมาณ) เปน็ ประธานไปในพธิ ีหวา่ นเมลด็ พันธข์ุ า้ วในแปลงนา สาธติ สวนจติ รลดา พลเอก สุรยุทธ์ จุลานนท์ ประธานองคมนตรี และใหน้ ายอนันต์ สุวรรณรัตน์ ปลดั กระทรวงเกษตร เดนิ ทางโดยรถยนตห์ ลวงออกจากบ้านเลขที่ ๘๐ หมู่ และสหกรณ์ เปน็ ผ้หู วา่ นเมลด็ พนั ธ์ขุ า้ ว ๗ ซอยเดอะรอยัลกอลฟ์ ตาบลศีรษะจระเขน้ อ้ ย กงิ่ ณ บริเวณแปลงนาสาธติ สวนจิตรลดา อาเภอบางเสาธง จงั หวัดสมุทรปราการ วนั จนั ทร์ ที่ ๑๑ พฤษภาคม ๒๕๖๓ เวลา ๑๐.๐๐ น. (เวลาโดยประมาณ) ........................................

ประธานองคมนตรี เดนิ ทางถงึ บรเิ วณแปลงนาสาธติ สวน เทพีคหู่ าบทอง – เงนิ ทาความเคารพประธานองคมนตรี จติ รลดา แลว้ รอสง่ ประธานองคมนตรี เดนิ ทางกลับ (รถยนตห์ ลวง เทียบทางขวา) ประธานองคมนตรี ออกจากประราพธิ ี ไปยังรถยนตห์ ลวง นายอนันต์ สุวรรณรัตน์ ปลดั กระทรวงเกษตรและสหกรณ์(รถยนต์หลวง เทยี บทางซ้าย) พร้อมด้วยเทพคี ูห่ าบทอง - เงิน รอรับประธาน ประธานองคมนตรี ขน้ึ รถยนต์หลวง เดนิ ทางกลบั องคมนตรี บา้ นเลขท่ี ๘๐ หมู่ ๗ ซอยเดอะรอยลั กอลฟ์ ตาบลศรี ษะ ประธานองคมนตรี เข้าปะราพิธี นัง่ เก้าอ้ี ณ ที่จัดไว้ จระเข้น้อย ก่งิ อาเภอบางเสาธง จังหวัดสมุทรปราการ ปลดั กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ พรอ้ มด้วยเทพีคูห่ าบ ทอง – เงิน ทาความเคารพประธานองคมนตรี แล้ว การแต่งกาย ออกไปประกอบพธิ หี วา่ นเมล็ดพนั ธุ์ขา้ วในแปลงนาสาธติ สวนจิตรลดา เพอ่ื เป็นเมลด็ พันธ์ุขา้ วสาหรบั ประกอบพระ แตง่ เคร่ืองแบบปกตขิ าว ราชพธิ ีพืชมงคลจรดพระนังคลั แรกนาขวญั ประจาปี ๒๕๖๓ เสรจ็ แล้ว ปลัดกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ พรอ้ มดว้ ย

หอ้ งสมุดประชาชนอาเภอบงึ สามพนั จงั หวัดเพชรบูรณ์ ขอ้ มูลโดย กระทรวงเกษตรและสหกรณ์