ภาษีมูลค่าเพิ่ม

การคานวณและการบันทึกบัญชี ภาษมี ูลค่าเพม่ิ Valued Added Tax Calculation

สาระการเรียนรู้ 1. การคานวณภาษมี ูลค่าเพม่ิ 2. การบันทกึ บัญชีเกย่ี วกบั ภาษีมูลค่าเพม่ิ 3. การจัดทารายงานและจดั เกบ็ เอกสารในระบบภาษีมูลค่าเพม่ิ 4. การย่ืนแบบแสดงรายการและการนาส่งภาษมี ูลค่าเพม่ิ 5. การขอคืนภาษีมูลค่าเพมิ่ 6. เบยี้ ปรับ เงินเพมิ่ และบทกาหนดโทษภาษมี ูลค่าเพม่ิ

การคานวณภาษมี ูลค่าเพมิ่ ภาษมี ูลค่าเพม่ิ ทต่ี ้องชาระ = ภาษขี าย – ภาษซี ื้อ VAT Liability = Output Tax – Input Tax ภาษขี าย > ภาษซี ื้อ = ชาระภาษมี ูลค่าเพมิ่ ภาษีขาย < ภาษซี ื้อ = มีสิทธิขอคืนภาษมี ูลค่าเพม่ิ

ภาษีขาย (Output Tax) ภาษีมูลค่าเพม่ิ ทผ่ี ู้ประกอบการจดทะเบยี นได้เรียกเกบ็ จากผู้ซื้อสินค้า หรือ ผ้รู ับบริการเม่ือมกี ารขายสินค้า หรือรับชาระค่าบริการ การนาสินค้าไปใช้ไม่ว่าประการใด ๆ เว้นแต่ นาไปใช้เพ่ือการประกอบกจิ การ ของตนเองโดยตรง มสี ินค้าขาดจากรายงานสินค้าละวตั ถุดบิ มสี ินค้าคงเหลือและหรือทรัพย์สินท่ีผู้ประกอบการมไี ว้ในการประกอบกจิ การ จากรายงานสินค้าและวตั ถุดบิ ณ วนั เลกิ ประกอบกจิ การ

ภาษีซื้อ (Input Tax)  ภาษีมูลค่าเพมิ่ ทผี่ ู้ประกอบการได้จ่ายให้กบั ผู้ขายสินค้า หรือผู้ให้บริการทเี่ ป็ น ผู้ประกอบการจดทะเบยี น  การซื้อสินค้าประเภททุน เช่น เครื่องจักร เคร่ืองมือ และอุปกรณ์ต่าง ๆ ด้วย  ภาษีมูลค่าเพม่ิ ทผ่ี ้ปู ระกอบการจดทะเบยี นภาษีมูลค่าเพมิ่ ได้เสียเม่ือนาเข้าสินค้า  ภาษีมูลค่าเพมิ่ ทผี่ ้ปู ระกอบการจดทะเบยี นภาษีมูลค่าเพมิ่ ได้เสียเมื่อได้รับโอน สินค้านาเข้าท่จี าแนกประเภทไว้ในภาคว่าด้วยของท่ีได้รับยกเว้นอากรตาม กฎหมายว่าด้วยพกิ ดั อตั ราศุลกากร

ภาษซี ื้อแบ่งออกเป็ น 2 ประเภท ภาษซี ื้อเครดติ ได้ เป็ นภาษซี ื้อที่กฎหมายให้นามาหักออกจากภาษี ขาย หรือขอคืนภาษซี ื้อได้ เป็ นภาษีทเ่ี กดิ จากการซื้อสินค้าหรือรับ บริการทถ่ี ูกเรียกเกบ็ จากผู้ประกอบการ จดทะเบียนรายอื่นหรือภาษี ซื้อทเ่ี กดิ จากการนาเข้าสินค้า ภาษีซื้อต้องห้าม เป็ นภาษซี ื้อทก่ี ฎหมายไม่ให้นามาหักออกจากภาษี ขาย

ภาษซี ื้อต้องห้าม  ไม่มใี บกากบั ภาษีไม่อาจแสดงใบกากบั ภาษไี ด้ว่ามกี ารชาระภาษซี ื้อ  ภาษซี ื้อทีเ่ กดิ จากรายจ่ายเพื่อการรับรอง เช่น ค่าที่พกั ค่าอาหาร ค่าเครื่องด่ืม  ภาษซี ื้อทีไ่ ม่เกยี่ วข้องโดยตรงกบั การประกอบกจิ การไม่เป็ นรายจ่ายเพื่อหากาไร หรือเพื่อกจิ การไว้โดยเฉพาะ  ภาษซี ื้อตามใบกากบั ภาษปี ลอม หรือใบกากบั ภาษที ่ีออกโดยผ้ไู ม่มสี ิทธิออก  ภาษซี ื้อท่ใี บกากบั ภาษีมขี ้อความไม่ครบถ้วนตามมาตรา 86/4  ภาษซี ื้อที่เกดิ จากการซื้อ เช่าซื้อหรือรับโอนรถยนต์นั่งและรถยนต์โดยสารทม่ี ที น่ี ่ัง ไม่เกนิ 10 คน และภาษซี ื้อที่เกดิ จากการซื้อสินค้าหรือรับบริการเกย่ี วข้องกบั รถยนต์ดงั กล่าว

การบนั ทกึ บญั ชีเกย่ี วกบั ภาษมี ูลค่าเพม่ิ 1. การบนั ทกึ บญั ชีเกยี่ วกบั การขายสินค้า 2. การบนั ทกึ บญั ชีเกย่ี วกบั การให้บริการ 3. การบนั ทึกบญั ชีเกยี่ วกบั การขายทรัพย์สิน 4. การบนั ทกึ บญั ชีเกย่ี วกบั การขายตามสัญญาเช่าซื้อหรือผ่อนชาระ 5. การบนั ทึกบญั ชีเกยี่ วกบั ใบเพมิ่ หนีแ้ ละใบลดหนี้ 6. การบนั ทกึ บญั ชีเกย่ี วกบั หนีส้ ูญ 7. การบันทกึ บญั ชีเกย่ี วกบั การนาเข้าสินค้า 8. การบนั ทึกบญั ชีเกยี่ วกบั ซื้อและภาษซี ื้อ 9. การบนั ทกึ บญั ชีเกย่ี วกบั การภาษซี ื้อข้ามเดือน 10. การบนั ทึกบัญชีเกย่ี วกบั การเฉลย่ี ภาษีซื้อ

ภาษซี ื้อต้องห้าม  ภาษซี ื้อตามใบกากบั ภาษอี ย่างย่อ  ภาษซี ื้อท่ีเกดิ จากการซื้อสินค้าหรือบริการทน่ี าไปใช้ได้มกี ารชาระภาษซี ื้อ ในกจิ การ ประเภทท่ไี ม่ต้องเสียภาษมี ูลค่าเพมิ่  ภาษซี ื้อตามใบกากบั ภาษีซ่ึงคาว่าใบกากบั ภาษมี ไิ ด้ตพี มิ พ์ขึน้ หรือมไิ ด้จัดทาขนึ้ ด้วย คอมพวิ เตอร์ท้ังฉบบั  ภาษซี ื้อตามใบกากบั ภาษีทเ่ี ป็ นสาเนา (copy)  ภาษซี ื้อทไี่ ม่มหี ลกั ฐานใบกากบั ภาษมี าแสดงจะชาระภาษมี ูลค่าเพมิ่ ไปแล้ว  ภาษซี ื้อตามใบกากบั ภาษแี บบเตม็ รูปซึ่งรายการได้ถูกแก้ไข หรือถูกเปลยี่ นแปลงเว้น แต่รายการซึ่งได้ถูกแก้ไขเปลยี่ นแปลงตามหลกั เกณฑ์และวธิ ีการทอ่ี ธิบดกี าหนด

1. การบนั ทกึ บัญชีเกยี่ วกบั การขายสินค้า 1 . เมื่อขายสินค้าและส่งมอบสินค้าให้ลูกค้า เดบิต ลูกหนี้ xxx เครดติ ขายสินค้า (ขาย-ส่วนลดการค้า) xxx xxx ภาษีขาย xxx 2. กรณรี ับเงนิ รับล่วงหน้าหรือเงนิ มัดจาก่อนส่งมอบสินค้า xxx เดบิต เงนิ สด xxx xxx เครดติ เงนิ รับล่วงหน้า/เงนิ มัดจา 3. เม่ือส่งมอบสินค้าและรับเงนิ ส่วนทเ่ี หลือ เดบิต เงนิ สด xxx เงนิ รับล่วงหน้า/เงนิ มดั จา xxx เครดติ ขายสินค้า ภาษขี าย(ขาย-เงนิ ล่วงหน้า x 7%)

2. การบันทกึ บัญชีเกย่ี วกบั การให้บริการ 1. เมื่อให้บริการเสร็จและส่งใบแจ้งหนี้ เดบิต ลกู หนีก้ ารค้า xxx เครดติ รายได้ค่าบริการ xxx xxx ภาษีขายยงั ไม่ครบกาหนด xxx 2. เมื่อได้รับชาระเงนิ และออกใบกากบั ภาษี xxx เดบิต เงนิ สด xxx ภาษีเงนิ ได้นิตบิ ุคคลถูกหัก ณ ทจ่ี ่าย3% xxx เครดติ ลูกหนีก้ ารค้า เดบติ ภาษีขายยงั ไม่ครบกาหนด xxx เครดติ ภาษขี าย

3. การบนั ทกึ บญั ชีเกย่ี วกบั การขายทรัพย์สิน เดบติ เงนิ สด xxx ค่าเส่ือมราคาสะสมสินทรัพย์ xxx กาไร/ขาดทุนจากการขายทรัพย์สิน xxx เครดติ สินทรัพย์ ภาษีขาย xxx xxx

4. การบนั ทกึ บญั ชี เกยี่ วกบั การขายตามสัญญาเช่าซื้อหรือผ่อนชาระ เมื่อขายสินค้าโดยสัญญาเช่าซื้อ และรับชาระเงนิ ดาวน์ เดบิต เงนิ สด (เงนิ ดาวน์+vat 7% ) xxx ลูกหนีต้ ามสัญญาเช่าซื้อ (ค่างวดทคี่ ้าง+vat 7%) xxx เครดติ ขายตามสัญญาเช่าซื้อ (ราคาเงนิ สด) xxx ดอกผลเช่าซื้อรอตัดบญั ชี(ราคาเงนิ ผ่อน-ราคาเงนิ สด) xxx ภาษีขาย (เงนิ ดาวน์ x vat 7%) xxx ภาษขี ายทย่ี งั ไม่ครบกาหนด(ค่างวดท่ีเหลือ x vat 7%) xxx เม่ือครบกาหนดค่างวดชาระเงนิ และได้รับชาระเงนิ เดบติ เงนิ สด xxx เครดติ ลูกหนีเ้ ช่าซื้อ xxx เดบิต ภาษีขายท่ียงั ไม่ครบกาหนด xxx เครดติ ภาษีขาย xxx เดบิต ดอกผลเช่าซื้อรอตัดบัญชี xxx เครดติ ดอกผลเช่าซื้อ xxx

4. การบนั ทึกบัญชี เกย่ี วกบั การขายตามสัญญาเช่าซื้อหรือผ่อนชาระ เมื่อได้รับชาระเงนิ หลงั วนั ครบกาหนดค่างวด xxx xxx xxx xxx วนั ครบกาหนดค่างวดความรับผดิ ในภาษมี ูลค่าเพมิ่ เกดิ ขนึ้ xxx xxx เดบติ ภาษขี ายทยี่ งั ไม่ครบกาหนด เครดติ ภาษขี าย เมื่อได้รับชาระเงนิ เดบติ เงนิ สด เครดติ ลูกหนีเ้ ช่าซื้อ บันทกึ รับรู้ดอกผลเช่าซื้อ เดบติ ดอกผลเช่าซื้อรอตดั บัญชี เครดติ ดอกผลเช่าซื้อ

5. การบันทกึ บัญชีเกย่ี วกบั ใบเพมิ่ หนแี้ ละใบลดหนี้ การบันทึกบัญชีเกยี่ วกบั ใบเพม่ิ หนี้ 1. เมื่อออกใบเพมิ่ หนี้ เดบิต ลูกหนี้ xx เครดติ ขาย xx ภาษขี าย xx ผู้ออกใบเพม่ิ หนี้ (ผู้ขาย) ต้องนารายการในใบเพมิ่ หนีเ้ พมิ่ ยอดในรายงานภาษีขาย 2. เมื่อได้รับใบเพม่ิ หนี้ เดบติ ซื้อสินค้า xx ภาษซี ื้อ xx เครดติ เจ้าหนี้ xx ผู้ทไี่ ด้รับใบเพม่ิ หนี้ (ผู้ซื้อ)ให้ลงรายการเพมิ่ ยอดในรายงานภาษซี ื้อ

5. การบันทกึ บัญชีเกย่ี วกบั ใบเพม่ิ หนแี้ ละใบลดหนี้ การบันทึกบญั ชีเกยี่ วกบั ใบลดหนี้ 1. เม่ือออกใบลดหนี้ เดบิต รับคืนสินค้าและส่วนลด xx ภาษขี าย xx เครดติ ลูกหนี้ / เงนิ สด xx ผู้ออกใบลดหนี้ (ผู้ขาย) ลงรายการลดยอดในรายงานภาษขี าย xx xx 2. เม่ือได้รับใบลดหนี้ เดบติ เจ้าหนี้ xx เครดติ ส่งคืนสินค้า ภาษซี ื้อ ผู้ทไ่ี ด้รับ ใบลดหนี้ (ผู้ซื้อ)ลงรายการลดยอดในรายงานภาษซี ื้อ

6. การบนั ทกึ บัญชีเกยี่ วกบั หนีส้ ูญ เม่ือตดั หนีส้ ูญ เดบติ หนีส้ ูญ xxx ภาษขี าย xxx เครดติ ลกู หนี้ xxx บันทกึ บัญชีการตดั หนีส้ ูญและให้บันทกึ ลดยอดในรายงานภาษีขาย ต่อมาหากหนีส้ ูญทต่ี ดั จ่ายเป็ นสูญแล้วต่อมาได้รับคืน เดบติ เงนิ สด xxx เครดติ หนีส้ ูญได้รับคืน xxx ภาษีขาย xxx บันทกึ บัญชีหนีส้ ูญรับคืนและให้บนั ทกึ เพมิ่ ยอดในรายงานภาษีขาย

7. การบันทึกบญั ชีเกย่ี วกบั การซื้อสินค้าและทรัพย์สิน การบนั ทกึ รายการเกยี่ วกบั การซื้อสินค้าและสินทรัพย์ 1. เมื่อมกี ารซื้อสินค้าหรือสินทรัพย์ 2. เม่ือจ่ายชาระหนีใ้ ห้เจ้าหนีก้ ารค้า เดบติ ซื้อสินค้า/สินทรัพย์ xx เดบติ เจ้าหนีก้ ารค้า xx ภาษซี ื้อ xx เครดติ เงนิ สดหรือธนาคาร xx เครดติ เงนิ สด/เจ้าหนีก้ ารค้า xx 3. เม่ือส่งคืนสินค้าและได้รับใบลดหนี้ 4. เมื่อจ่ายชาระหนีใ้ ห้เจ้าหนีก้ ารค้าและได้ส่วนลดเงนิ สด เดบิต เจ้าหนีก้ ารค้า xx เดบติ เจ้าหนีก้ ารค้า xx เครดติ ส่งคืนสินค้า xx เครดติ เงนิ สดหรือธนาคาร xx ภาษซี ื้อ xx ส่ วนลดรับ xx

7. การบันทึกบญั ชีเกย่ี วกบั การซื้อสินค้าและทรัพย์สิน การบันทึกรายการเกยี่ วกบั การใช้บริการเป็ นเงนิ เช่ือ 1) เมื่อมกี ารใช้บริการบนั ทกึ ค่าบริการและได้รับใบแจ้งหนี้(ความรับผดิ ยงั ไม่เกดิ ) เดบติ ค่าใช้จ่าย (ระบุ) xx ภาษซี ื้อทยี่ งั ไม่ครบกาหนด xx เครดติ ค่าใช้จ่ายค้างจ่าย xx 2) เม่ือชาระค่าบริการได้รับใบกากบั ภาษบี นั ทกึ การชาระหนีแ้ ละจัดทารายงานภาษซี ื้อ xx xx เดบิต ค่าใช้จ่ายค้างจ่าย xx เครดติ เงนิ สดหรือธนาคาร เดบติ ภาษซี ื้อ xx เครดติ ภาษซี ื้อทยี่ งั ไม่ครบกาหนด

8. การบนั ทกึ บญั ชีเกยี่ วกบั ภาษซี ื้อต้องห้าม การบนั ทกึ บญั ชีภาษซี ื้อต้องห้าม แต่หักเป็ นค่าใช้จ่ายหรือถือเป็ นมูลค่าของทรัพย์สินได้ เดบติ ค่าใช้จ่าย/สินทรัพย์ (รวมภาษีมูลค่าเพมิ่ ) xxx เครดติ เงนิ สด/เจ้าหนี้ xxx การบันทึกบญั ชีภาษีซื้อต้องห้าม เดบติ ค่าใช้จ่าย หรือสินทรัพย์ xxx ภาษีซื้อต้องห้าม xxx เครดติ เงนิ สด/ธนาคาร/เจ้าหนี้ xxx

9. การบนั ทกึ บญั ชีภาษซี ื้อข้ามเดือน เมื่อซื้อสินค้าหรือทรัพย์สินยงั ไม่ได้รับใบกากบั ภาษีหรือได้รับใบกากบั ภาษีแต่ยงั ไม่ ประสงค์ใช้ใบกากบั ภาษี เดบติ ซื้อสินค้า/ทรัพย์สิน xx ภาษซี ื้อรอเครดติ /ภาษซี ื้อใช้เดือนถดั ไป xx เครดติ เงนิ สด/เจ้าหนี้ xx เมื่อมคี วามประสงค์ใช้ภาษซี ื้อตาม ใบกากบั ภาษี (ใช้ได้ภายใน 6 เดือนนับแต่ได้รับใบกากบั ภาษี) เดบติ ภาษซี ื้อ xx เครดติ ภาษซี ื้อรอเครดติ /ภาษซี ื้อใช้เดือนถดั ไป xx ให้บนั ทกึ ยอดในรายงานภาษีซื้อ

การจดั ทารายงานและการจัดเกบ็ เอกสารในระบบภาษมี ูลค่าเพมิ่  รายงานภาษขี าย (Output Tax Report)  รายงานภาษซื้อ (Input Tax Report)  รายงานสินค้าและวตั ถุดบิ (Goods and Raw material report) เฉพาะ ผู้ประกอบการจดทะเบยี นทขี่ ายสินค้า  รายงานการจ่ายอะไหล่โดยไม่คดิ มูลค่า (เฉพาะผู้ประกอบการที่ รับประกนั สินค้า)

การยื่นแบบแสดงรายการและการนาส่งภาษมี ูลค่าเพมิ่ แบบแสดงรายการภาษมี ูลค่าเพมิ่ และระยะเวลาในการยื่นแบบ  แบบภ.พ.30 สาหรับผ้ปู ระกอบการจดทะเบยี นทเ่ี สียภาษีมูลค่าเพมิ่ รวมถึง ผู้ใช้ย่ืนแบบแสดงรายการภายในวนั ที่ 15  แบบ ภ.พ.36 • กรจ่ายเงนิ ค่าซื้อสินค้าหรือบริการทอี่ ยู่นอกราชอาณาจักรทปี่ ระกอบกจิ การขายสินค้า หรือบริการในราชอาณาจักรเป็ นคร้ังคราว และผู้ประกอบการทใี่ ห้บริการใน ต่างประเทศและมกี ารใช้บริการน้ันในราชอาณาจักร • กรณเี งนิ ได้จากการขายทอดตลาดทรัพย์สินของผู้ประกอบการจดทะเบยี น • กรณไี ด้รับโอนสินค้า/สิทธิในบริการจากองค์การสหประชาชาติ ทบวงการชานัญ พเิ ศษของสหประชาชาติ

การขอคืนภาษมี ูลค่าเพมิ่  ผู้ประกอบการจดทะเบยี นมภี าษซี ื้อมากกว่าภาษขี าย  ผู้ประกอบการจดทะเบยี น และผู้ประกอบการทไี่ ด้นาชาระภาษไี ว้เกนิ หรือผดิ หรือซ้า  ผู้ไม่มหี น้าทต่ี ้องเสียภาษมี ูลค่าเพมิ่ แต่ได้ชาระภาษไี ว้  ผู้นาเข้าทม่ี ขี ้อโต้แย้งตามกฎหมายว่าด้วยศุลกากรหรือเป็ นคดใี นศาล ต่อมา มคี าวนิ ิจฉัย ข้อ โต้แย้งอากรขาเข้าเป็ นหนังสือหรือคาพพิ ากษาของศาลซึ่งคดถี งึ ทสี่ ุดว่ามภี าษชี าระไว้เกนิ  ผู้นาเข้าทม่ี ไิ ด้เป็ นผู้ประกอบการจดทะเบยี นได้ชาระภาษมี ูลค่าเพม่ิ แล้ว และต่อมาได้ส่งสินค้า กลบั ออกไป มสี ิทธิได้รับคืนอากรขาเข้าตามกฎหมายว่าด้วยศุลกากรทก่ี าหนดไว้สาหรับขอคืน อากรขาเข้า

การขอคืนภาษมี ูลค่าเพมิ่  ขอคืนเป็ นเงินสด  ขอคืนเป็ นเครดติ นาไปหักออกจากภาษมี ูลค่าเพม่ิ จะต้อง ชาระในเดือนถัดไป

เบยี้ ปรับ เงนิ เพม่ิ และบทกาหนดโทษภาษมี ูลค่าเพมิ่ ผู้ประกอบการต้องเสียเบยี้ ปรับกรณที ม่ี ิได้ปฏบิ ตั ใิ ห้ถูกต้องตามกฎหมาย  ประกอบกจิ การโดยมิได้จดทะเบยี น  ภาษีมูลค่าเพม่ิ มไิ ด้ยื่นแบบแสดงรายการภาษี  มไิ ด้ย่ืน แบบนาส่งภาษภี ายในกาหนดเวลา  มิได้จดั ทาใบกากบั ภาษี

เงนิ เพม่ิ  ผู้ประกอบการไม่ชาระภาษีหรือนาส่งภาษภี ายในกาหนดเวลา  ต้องรับผดิ เสียเงินเพม่ิ ร้อยละ 1.5 ต่อเดือนหรือเศษของเดือน

บทกาหนดโทษภาษมี ูลค่าเพมิ่  คดคี วามผดิ โทษสถานเบา ซ่ึงต้องระวางโทษปรับเพยี งสถานเดยี ว กรณลี ะเลยการยื่นแบบแสดงรายการ ไม่แจ้งย้ายสถานประกอบการ เป็ นต้น  คดคี วามผดิ ทมี่ โี ทษรุนแรง คือ ต้องระวางโทษจาคุกต้ังแต่ 3 เดือน ถึง 7 ปี เช่น การออกใบกากบั ภาษปี ลอม การนาใบกากบั ภาษปี ลอมไปใช้โดยเจตนา ทุจริต เป็ นต้น