Sachmoi.net-noi-sao-cho-tre-chiu-nghe

Cạnh này, gờ này, góc này, xó xỉnh này Đừng quên ngồi khoái chí Đúng, đúng, chỉ ít phút thôi Nhưng công việc làm được thật phi thường Cảm ơn Thương yêu, Mẹ *** Một người mẹ kể cho chúng tôi nghe câu chuyện nhan đề: “Không Gì Kéo Dài Mãi Mãi”. Tôi muốn tất cả giày thể thao và đĩa hát phải được dọn sạch khỏi phòng học, cho nên tôi bước vào phòng ngủ của con trai và giả bộ gọi điện thoại cho nó. Reng. Reng. Nó giả bộ nhấc máy lên “A-lô.” Tôi nói “Đây có phải là công ty Xây Dựng Reilly không?” Nó đáp, “Phải.” Tôi nói, “Có một việc rất lớn là phải dọn giày và đĩa hát nặng ơi là nặng ra tới một địa điểm khác và tôi nghe nói công ty của quý cậu là công ty tốt nhất.” Nó đi vào phòng học và nhặt cất đi hết cả. Tôi cố lần thứ hai, thì cũng có tác dụng. Rồi một ngày, tôi gọi điện thoại cho nó và hỏi “Đây có phải là công ty Xây Dựng Reilly không?” Nó đáp “Cậu ấy dẹp công ty rồi.”

TIẾNG MẸ ĐẺ CỦA BỌN TRẺ CỐ VẤN CỦA CHÚNG TÔI, tiến sĩ Haim Ginott không sinh ra ở Mỹ. Ông từ Israel đến Mỹ từ lúc còn trẻ tuổi. Chính nơi đây là nơi ông đã lấy bằng tiến sĩ, xuất bản sách và điều hành những nhóm huấn luyện phụ huynh. Khi lần đầu tiên chúng tôi gia nhập một trong những nhóm của ông, chúng tôi nhớ mình đã phàn nàn với ông về việc thay đổi thói quen thì khó ra sao: “Chúng tôi thấy mình bắt đầu định nói gì đó với con cái, ngừng lại, thế rồi lại rơi vào những câu cửa miệng của mình”. Ông lắng nghe chăm chú rồi đáp, “Để học một ngôn ngữ mới không phải dễ. Trước hết, các bạn sẽ luôn nói bằng một phương ngữ nào đó... Nhưng với con cái của bạn, đó sẽ là tiếng mẹ đẻ của chúng!” Lời ông nói tựa như lời tiên tri khi được ứng dụng không chỉ cho con cái chúng tôi mà còn cả cho con cái của những độc giả của chúng tôi nữa. Chúng tôi nghe nhiều phụ huynh nói rằng con của họ đã sử dụng ngôn ngữ mới mà họ học được từ quyển sách này một cách tự nhiên nhất. Sau đây là những kinh nghiệm họ viết thư hoặc kể trực tiếp cho chúng tôi. *** Tôi là bà mẹ đi làm, có lịch trình rất sít sao. Con trai 3 tuổi của tôi ghét phải thức dậy và thường hay cáu bẳn rất khó chịu. Vì vậy tôi thường nói “Sáng hôm nay con đang cảm thấy cáu kỉnh hả?” Nó đáp “Dạ” rồi cảm thấy khỏe hơn và tỏ ra hợp tác hơn. Một sáng tôi thức dậy trong tâm trạng bực mình vì bị trễ giờ. Bé nhìn tôi với vẻ quan tâm và nói, “Mẹ đang cảm thấy cáu kỉnh phải không mẹ? Con vẫn yêu mẹ lắm.” Tôi sửng sốt vì cháu lại nhận thức được như thế. Cháu làm tôi khỏe khoắn hơn và có cả một ngày tuyệt diệu!

*** Con gái 4 tuổi của tôi, Megan, nói với anh trai bé: “Justin, em không thích khi anh đá em” (thường thì con bé đã đá lại anh nó rồi). Thằng anh đáp lại “Ờ, Megs à”. Thế đó! Sau đó Megan tới khoe với tôi là bé đã dùng kỹ năng mới và nó rất hiệu quả. Bé ngạc nhiên và tự hào về mình. *** Chắc hẳn giờ này tôi đã phải sống nhờ vào lòng từ bi rồi nếu không có những bùa chú của tiến sĩ. Tôi kể chuyện này để cho tiến sĩ biết tôi đã dùng phương pháp này nhiều đến thế nào. Con gái tôi (gần 5 tuổi) mới đây đã nói trong lúc đi ngủ “Nhưng mà mẹ này, những lựa chọn của con là gì? (Bé vốn rất thích khi tôi hỏi bé muốn bước lên giường hay muốn nhảy cóc lên giường.) Một lần khác chúng tôi chơi với nhau, bé đóng giả làm mẹ và nói với tôi, “Cưng, đây là lựa chọn: con có thể có xe Jeep hay xe thể thao, chọn một đi!” *** Con trai 4 tuổi của tôi, Danny, đang ngồi dưới sàn nhà chơi với bạn nó, Christopher. Chúng chơi thú đồ chơi và giả bộ đánh nhau. Thình lình trận giả bị biến thành trận thật. CHRISTOPHER: Danny, dừng lại, cậu đánh tay tớ đau! DANNY: Cậu làm đau tớ thì có! CHRISTOPHER: Tớ buộc phải vậy! Cậu ấn tay tớ xuống. DANNY: Tớ cũng buộc phải vậy vì cậu đang ấn tay tớ. TÔI: (Nghĩ bụng sẽ can thiệp nhưng không biết phải nói gì). DANNY: Chờ chút (ngồi trở lại trên gót chân và suy nghĩ). Christopher, đây là lựa chọn của tụi mình. Tụi mình chơi với thú và không đè tay nhau... hay là

tụi mình không chơi với thú nữa mà chơi trò khác. Cậu lựa cái gì? CHRISTOPHER: Tụi mình chơi trò khác đi. Và chúng chạy ra ngoài! Tôi biết thật khó mà tin nổi, nhưng thật sự là việc đó đã xảy ra. *** Một ngày nọ sau bữa sáng tôi vừa bước về phía phòng con gái tôi vừa nghĩ mình sẽ làm gì khác đây thay cho bài diễn thuyết dài thượt về việc không được để sữa bên ngoài ở bệ bếp. Nhưng con trai 8 tuổi của tôi đã vượt qua tôi, đến đứng ở bên ngoài phòng em nó rồi nói: “Sữa sẽ chua khi để ra khỏi tủ lạnh”. Tôi ngạc nhiên quá sức. Cánh cửa bật mở và cô con gái 6 tuổi xổ ra ngay lập tức và chạy vào bếp cất sữa đi. *** Tôi đang ở trong phòng khách thì nghe cuộc nói chuyện giữa con gái tôi, Liz, 10 tuổi, và bạn nó, Sharon. Cả hai đứa đang lục tìm các tủ bếp. SHARON: ( giọng rên rỉ ) Tớ đói bụng quá. Tại sao mẹ bạn cất bánh cao quá vậy? Mẹ bạn không bao giờ để đồ ăn cho bạn với tới được à? LIZ: Sharon, trong nhà tớ không ai đổ lỗi cho ai cả. Cứ nói cho tớ biết bạn cần gì thì tớ sẽ làm cho bạn. Tôi đứng đó, nghĩ bụng, ta cứ cố gắng, cố gắng và không bao giờ biết mình có gặt hái được kết quả hay không. Và rồi một ngày nào đó. Sự việc cứ thế diễn ra! *** Điều lớn lao ở quyển sách của tiến sĩ là ta được quyền giận dữ, miễn là ta đừng nói gì làm tổn thương ai. Tôi đã từng cố bình tĩnh và giữ cho mọi việc êm

thấm để rồi cuối cùng lại hét toáng lên và sau đó thì hối hận. Thực tế, dạo gần đây tôi hay cho bọn trẻ biết trước khi nào tôi bắt đầu nổi cáu hoặc hết kiên nhẫn hoặc khi nào tôi cần có thời gian ở một mình. Hôm qua tôi nhận được phần thưởng cho mình. Tôi đang đi mua hàng với Ryan, 13 tuổi – cháu đã lớn phổng lên trong mùa hè và cần một cái áo mùa đông mới. Khi chúng tôi đã đi 2 cửa hàng rồi mà không tìm thấy chiếc áo nào cháu ưng ý và chúng tôi trên đường tới cửa hàng thứ ba, thì cháu nói “Chúng ta về nhà đi, mẹ”. TÔI: Ryan, khi đợt lạnh đầu tiên ập đến thì con không có gì mặc đó. RYAN: Mẹ, con muốn về nhà. TÔI: Nhưng mà, Ryan... RYAN: Mẹ, con đang cố nói cho mẹ hiểu! Rằng con thấy khó chịu và con không muốn đổ lây vào mẹ. Trên đường về nhà, tôi cảm thấy tự hào và cảm thấy mình được con quan tâm chăm sóc đến. Cảm ơn quyển sách đã cho tôi và con trai tôi một phương pháp bảo vệ lẫn nhau khi chúng tôi sắp sửa “mất kiềm chế”. *** Tôi đã tham dự những lớp How to talk so kids will listen... (Nói sao cho trẻ chịu nghe...) trong tháng vừa qua. Mới đây tôi nói chuyện với con trai 8 tuổi của mình và tôi muốn chia sẻ với tiến sĩ: ERIC: ( cháu vừa mới xuống xe buýt ) Mẹ đoán coi trong giờ chơi hôm nay có gì xảy ra? TÔI: Mẹ nghe đây. ERIC: Michael gặp rắc rối vì bạn ấy đã đánh ai đó và cô M. mắng bạn ấy. Bạn

ấy òa khóc thì cô quát bạn ấy im đi và bảo bạn ấy là đồ hay khóc nhè. TÔI: Chắc con cảm thấy khó chịu khi thấy việc đó xảy ra với Michael. ERIC: Vâng! Con quàng tay quanh người bạn ấy như thế này này ( cháu quàng tay vào một cậu bé vô hình và vỗ vỗ cái vai tưởng tượng ). TÔI: Mẹ cá là sẽ làm Michael thấy đỡ hơn. ERIC: À, ừm. Cô M. nên đi học cái lớp mà mẹ theo học đó, mẹ. Tôi tin rằng phương pháp mới mà tôi đang nói và lắng nghe con trai mình sẽ giúp cháu trở thành người nhạy cảm, không đứng im nhìn khi thấy bất công. *** Những lá thư trước cho chúng ta thấy những kỹ năng mới đã ngấm vào bọn trẻ một cách tự nhiên như thế nào – nhờ chứng kiến phụ huynh sử dụng những phương pháp ấy hàng ngày. Trong lá thư cuối cùng này, một phụ nữ mô tả cuộc hành trình hòa nhập “ngôn ngữ quốc tế mới” này của bà. Khi tôi ngồi đây, rơm rớm nước mắt sung sướng và tự hào, tôi chỉ biết viết và nói lời cảm ơn tới tiến sĩ. Một ngàn lần cảm ơn quyển sách của tiến sĩ. Đến hôm nay tôi nhận ra mình đã thay đổi nhiều như thế nào, và mình đã sử dụng những kỹ năng mới trong thực tế một cách tự nhiên ra sao. Dù chỉ trong những sự việc nhỏ thôi. Anh họ của thằng con trai 3 tuổi của tôi đến chơi (nhóc này 9 tuổi). Nó chỉ cho con trai tôi cách xếp chồng những hộp bìa giấy lên nhau để có thể leo qua hàng rào. Tôi nhìn ra và nói, với giọng điềm tĩnh, thân thiện, “Ối, cô thấy đống hộp xộc xệch đó không an toàn. Hàng rào không phải để leo. Làm ơn đi, bàn chân là phải để trên mặt đất.” Nói xong tôi vào nhà. Vài phút sau tôi nhìn ra cửa sổ và thấy chúng đã dẹp đống thùng đi và đang chơi trò khác, an toàn hơn ! Bất giác tôi chợt nhận ra là mình đã đạt được một kết quả còn hơn cả mong đợi (dẹp đống thùng đi) mà tôi

không cần phải: 1. Suy nghĩ trước xem phải dùng kỹ năng gì. Lời nói cứ thế tuôn ra trơn tru, rất tự nhiên khỏi miệng tôi. 2. La mắng rầm rĩ – kết quả tất yếu của nỗi sợ hãi do hình dung về những tai hại có thể sẽ xảy đến với con tôi. 3. Vận động thân thể để chỉnh sửa. Ngay sau khi nói xong phần mình, một cách tự nhiên tôi đã rời khỏi hiện trường – đó không hề là một quyết định có ý thức. Việc cứ thế xảy ra. Tôi cứ thế bước đi khỏi và để chúng tự quyết định làm gì. Lúc thực hiện xong hành động vô thức rời đi ấy tôi vẫn chưa nhận thức được nó. Chỉ sau đấy, và cho tới khi tôi ngồi xuống viết lá thư này tôi mới nhận thức được! Tôi đang học! Tôi đang học thật sự! Hoan hô! Sau sự việc đó tôi cứ nghiền ngẫm hoài, nhưng sẽ không viết ra đây, nếu cách đây một năm thì hẳn là mình đã xử lý tình huống này đó tệ như thế nào. Bỗng thấy mềm lòng đi. Và rồi tôi bật khóc khi nghĩ tới việc không biết cuộc đời của con cái tôi sẽ ra sao nếu không có những quyển sách của tiến sĩ. Tiến sĩ đã trao cho những người như tôi – kẻ cầu toàn, tham công tiếc việc, con của người nghiện rượu – món quà vô giá về phương thức giao tiếp, thông tin liên lạc với những đứa con quý giá của mình theo cách yêu thương, không chỉ trích. Mới đây tôi và mẹ tôi cùng trào nước mắt khi bà hồi tưởng lại hồi chúng tôi còn nhỏ bà đã nói với chúng tôi như thế nào: “Khi mẹ nghe con nói chuyện với con trai của con mẹ thấy xấu hổ về cách mẹ đã nói chuyện với con hồi xưa.” Trong tôi bỗng dấy lên niềm tha thứ ngay cho mẹ. Bà học thật nhanh. Tôi sung sướng trong lòng bởi những cảm giác ấm áp mà một người mẹ hoặc một người bà có thể đắm mình cảm nhận được sau một thành công. Em gái tôi – cô ấy vừa mới chia tay ông chồng vũ phu – hay nói với các con của cô ấy bằng giọng trịch thượng mà tôi không thể đồng tình. Tôi cảm thấy đau đớn thay cho con cái của cô ấy đến nỗi tôi không thể nghe được nữa. Sau

đó tôi mua cho cô ấy quyển How to talk so kids will listen... (Nói sao cho trẻ chịu nghe...) và quyển Siblings Without Rivalry (Không cần phải tuyên chiến) , đề nghị cô ấy nhảy cóc tới xem những hình minh họa để nắm được nội dung tổng thể, hy vọng cô ấy sẽ dành thời gian đọc kỹ hơn. Chính mẹ tôi là người ghi nhận sự thay đổi ở cách em gái tôi giao tiếp với các con của cô ấy. Thêm lòng tự trọng của hai đứa trẻ khác đã được cứu bởi những quyển sách của tiến sĩ. Tôi thật sự không làm sao truyền tải cho hết lòng biết ơn sâu sắc tới tiến sĩ vì đã chia sẻ những kỹ năng của tiến sĩ. Jane Tái bút: Thói nghiện rượu trong gia đình tôi thật kinh khủng đến mức chúng tôi không thể ngẩng đầu lên được vì nó. Vì vậy tôi không thể ghi họ của mình trong lá thư này. Cảm ơn Jane. Cảm ơn tất cả các độc giả đã dành thời gian để viết ra những suy nghĩ và trải nghiệm của quý vị. Mỗi lần chúng tôi đọc những lá thư như thế này, từ trong nước hay từ nước ngoài, là mỗi lần chúng tôi tự cho phép mình ngây ngất. Tất cả chúng ta – những phụ huynh, giáo viên, những chuyên gia chăm sóc sức khỏe tâm thần, những người chủ trì hội thảo – truyền bá những nguyên tắc thông tin liên lạc chăm sóc nhau đi xa và đi khắp nơi, đến nỗi mà, nay đã đến lúc trẻ em trên khắp thế giới được lớn lên trở thành những con người mạnh khỏe, nhạy cảm, tự tin vào bản thân và tận lòng sống trong hòa bình cùng nhau. [1] PBS (Public Broadcasting Service): “Dịch vụ Truyền thông Công cộng” – mạng truyền thông công cộng bất vụ lợi gồm 349 đài truyền hình thành viên ở Hoa Kì, cùng một số đài truyền hình cáp ở Canada. Trụ sở chính của PBS ở Thành phố Crystal, Virginia – (ND).

[2] Máy nebulizer là một dụng cụ dùng phun thuốc thành hơi sương, người bị hen suyễn dùng mặt nạ hoặc ống tẩu hút thuốc để hít sâu vào phổi chất sương thuốc do máy nebulizer đẩy ra – (ND). [3] ADD (attention deficit disorder) = ADHD (Attention-deficit/hyperactivity disorder): hội chứng mất tập trung hành vi. Thường xuất hiện ở trẻ lúc 2-3 tuổi. Trẻ có thời lượng tập trung ngắn, dễ chán trước nhiệm vụ, liên tục quay ngang quay dọc, chạy nhảy, leo trèo, nhưng lại vụng về trong vận động thân thể – (ND) [4] Silent sound: âm câm trong cách phát âm tiếng Anh. Ví dụ như ‘t’ trong ‘often’ hoặc ‘h’ trong ‘hour’, tuy có viết nhưng không đọc – (ND) [5] Chuyên gia giáo dục (educational diagnostician) ở Mỹ làm việc lưu động giữa các tiểu bang hoặc giữa các trường trong một tiểu bang. Nhiệm vụ chung của họ là huấn luyện sư phạm, tư vấn, đánh giá và chẩn trị những vấn đề về học tập của học sinh phổ thông – (ND) [6] Hội chứng Tourette là tình trạng thần kinh biểu hiện một số chứng như co mặt nhăn mày, hay lầm bầm, càu nhàu. Bệnh thường ảnh hưởng tới nam giới gấp bốn lần nữ giới, không rõ nguyên nhân và thường kháng lại việc điều trị – (ND).