PTNL-Bang den, phan trang

s

PHAr rRtdnr ruAruc Luc -r I TUDUYI NCON NOU dinh cho hgc sinh tidu hgc (Tdi bdnldn tht nhiiA B6n den Ah trSn r,rHA xuAr BAN GtAo oucuEr xRnn

OtiF Didn tirviro ch6tr6ns Didn vio ch6 tr6ng . .,: . : ,KhqQ deP d6'tilring

rgr nfi ufiu Bdng den, phSn tring,... ld tQp sdch thrl nhAt cfra bQ sSch Phdt tridn ndng Iyrc tu duy - ng6n ngft (dhnh cho hgc sinh tidu hpc). BQ sdch duoc bi6n soan nhdm phdt tridn ndng luc tu duy - ng6n ngir cho hoc sinh tidu hgc th6ng qua he th6ne bai tap, hoqt dQng, cAu chuyCn vA c5c quan hQ 16 gich - ngir nghia thudng g{p trong h€ th6ne tir vqng - ngir nghia vir ngir ph6p ti6ng M€t. Ddne thdi, bQ sdch cbn cung c6p th6m cho hec sinh mOt s6 tri thfrc ng6n ngir vir tri thrlc bSch khoa c6li6n quan. BO sdch dugc td chfc du6i dqng c5c bai tap, hoat dOng vui choi c6 t(nh th6ch d6 r6t h6m hinh vd h6p dAn. C5c tr] ngir duoc chgn dd dua vlo trong b0 sdch ld cdc tri ngir quen thu6c v6i lfra tu6i hqc sinh tidu hgc, gAn guiv6i cdc chri d6 hqc tQp trong sdch gi6o khoa tidu hgc vDr c6 tAn s6 sir dqng cao trong il6ng Vi€t. B6n canh d6, c6c tr] ngu kh6 thuOc vd khoa hoc cfing dugc dua vdo 6 m(rc dO thich hgp. Do d6, nhirng ki6n thric trong s6ch d6u h6t sric hidn nhi6n, gAn g0iv6i th6i quen tu duy vd srl dqng ng6n ngit cfra ngudiMQt, c6 t6c dr;ng khoi dQy, ddnh thrlc vd kich hoqt ti6m ndng tu duy - ng6n ngfr s5n c6 6 trong tri ndo cfra hoc sinh mQt cdch tq dQng vd tq nhi6n (hqc tt niry qua tr) kia, hqc mQt tt nhy duong nhi6n se bi6t dugc hay suy ra duoc nhi6u trl khdc, hgc til nly th6ng qua vi6c chia loqi, phAn cAp v) dinh vt bAn thAn tir d6 trong m5i quan h€ v6i nhfing tri kh6c,. ..). S6ch dugc thi6t k6 theo tinh thAn tq hoc md choi, tq choi md hec, tU vui mh hoc, tr,r hgc md vui,... fuy nhi6n, khi con em minh tu vui choi, vui hoc, cdc thAy c6 gi6o, c6c bQc phU huynh n6n tham gia \"vui choi\" vd tuong t5c ctrng cdc em. Nhu th6, vi€c tU vui hoc, vui choi c0a cdc em s6 hieu qud hon. D6ng thdi, bAn thAn c6c thAy c6 gido, c6c bQc phu huynh hoc sinh cirng s6 tu trang bith6m cho chinh minh m6t hG phuong phdp vd thao t5c tu duy - ng6n ngit ri6ng dd gi(p cdc em tu hqc, ttl st dqng, phdt huy vi d6nh th(c duoc ndng luc tu duy - ng6n ng[r cria cdc em. Trong qud tdnh thqc hiQn cu6n sdch, dr) ch(ing t6i de c6 g5ng h6t srlc nhung kh6 c6 thd tr6nh kh6i nhirng so suAt v) thi6u s6t. Chring t6i mong nhQn dugc'i ki6n d6ng g6p cria ban dqc dd bO s6ch dugc hodn thiQn hon trong nhirng lAn t5i bAn. Ha N1i, mia hd ndm 2015 Chir bi6n PHAMVAN I-eivt

t. (. ! ) ) t Cnao cdc cQu! i ) ? Td l) Tdo. Vd ddy ld anh Tit nh) t6. Vl nhd t6 chi c6 hai anh em th6i, nen mQi t ngudi gqi td ld Ut T6o, cdn anh td le Ca Tft. Anh Tft rdt th6ng minh, c5i gi c0ng 1 I niatt ff'Ong hidu gi, t6 chl cAn h6i uni\"t fit l) bidt dugc ngay! CI khu td, moi ngudi ) cdn dia td la Mft Dic, cdn \"anh dai ca\" Ci Tft cOa td la Bidt Tudt. Cdn kia l) chi Ba Nh0, hing x6m cfia ch0ng td. Chi dy c0ng dang hgc tidu hqc nhrt anh Tft v) td. Ch6ng td hay dira chi Ba Nhd ld Ba Din, v) chi dy l) ngudi thuong dfng ra 1 \"din xdp\" c5c \"cuQc tranh cai niy lr3a\" gi0a anh Tft v) t6' ( )' ) Td nh6, c6 lAn bd me b)n chuyQn cho anh em td di choi, thd la td ddi di qu6. I Nghe vfy, mgi ngrldi ctJdi qu6 chUng! Me td khOng hidu vi sao mgi ngUdi lai cudi ,!} minh nhu thd. L0c sau, anh Tft mdi giAi thich cho td nghe li phAi n6i vd qu6, ch1 ( ) khdng ai n6i di qulr. HoA ra l) nhttvfly! Ho6 ra n6i nhrttd li sai rdi! CAc cOu c6 I ( ) gidng td kh6ng? T6 l(rc nAo c0ng ban khoan chuyOn nly chuyen ne. Sao n6i ki6ng { i I ) chinthi dugc md ki6ng fayth) lai khdng? Sao n6i em b6 ctJdi khanh khlchrh\\ (. \\ l ! d6ng md n6i em bd cttdi khe kh|thi sai? Cirng l) mi6u tA ngudi, sao cO g6i thi lai c6 khu6n mat tr{i xoan, cdn ch)ng trai thi c6 khu1n mat chT di6nz. Cfrng ld tiSng ) k6u c[ra con vAt, vi sao mi6u ti con m6o th'i kdu meo meo, con ch6 th\\ srta gAu I gAu, chl gd trdng th\\ g{y d 6 o, cdn cO gd m6i thi k6u cuc ta cCtc tic? Cing n6i vd I I ad at:ng hqc tip, nhrtng c6i b0t thi dirng dd vidt ra chl, con quydn vd thi ding l dd vi€ichrt ti6n; ctng lJ dd vidt chff len, nhrtng td gidy th\\ m6ng, mdm vd tring, ,l licdn c5i bfrng thi lai dAy, c1ng vi den,.-/ VAn vAn vi vAn vAn! Cf c6 thdc m5c I td h6i ngay anh T(t. Anh dy c0ng c6 lAn c6u vi t6 h6i nhidu qu6 nhung \"anh dai ca\" CATft c0a t6 c6u thi c6u thd thdi, chf ludn nhq nhAng biy cho td hidu vA n6i cho ki d0ng thi thdi. I Hlng ngay, ch6ng td chdi vi hqc nh6m vdi nhau vui oi l) vui! C6c cOu c6 5 mudn c0ng choi vdi ch0ng td kh0ng? Ch6ng minh sE cirng choi trd dd chrl n)y, i I ddhinh nly, ddtdduy n)y, giii thich tif ndy, lQp luQn niy,- C6c cQu sG budc v)o I I I c5i thd gi6i m) anh Ci Tft hay gai la thd gidi tu duy - ng6n ngff c0a ch0ng td, vi I vui choi, vui hqc v6i ch0ng td nh6! 0i, vui phii bidt! I { It\\, Choi dd vui, vui dd hec, hec dd vui, vui m) hQc, hQc mi vui,... c6c c1u a! Ij ) Nghe thit hdp dan d0ng kh6ng c6c cQu? Ndo ch0ng minh cing bdt dAu nh6! I 4

Ndi@ M6i sU vOt d6u co mOt loai dic didm ri6ng, vi du nhu mdu o sdc, kich thuoc, chi6u cao,... Anh Cld c6c em, sao gqi li ngu. a-vin? Vi l6ng n6 co nh0ng vdt mau tr5ng, mau tlen xen l5n nhau! Ngqa 6 li ngu. a c6 mdu den. VAy ngW d li ngu. a gi? Th6 cdn ngqa bqch li gi h6 anh? Ng+n bachlit ngg a co mau tring. VQy hwu cao cd c6 thuQc tinh gi? Hwu cao cd co thuOc tinh cao. Vi c6 cai cd c0a no rdt s caq cho n6n ngudi ta ggi ld hwu cao cd ddyl than sf.t:flil%()^ miu ving d<%..5'?#)'!Ny\\'\\ hUong dr,rong hoa hdng bach miu den qu6 dAu t6y f-/fs i mdu trSng .1:3,f-t*$-*.f-*- g- rne, *anh 3r*',,]:r nUoc bidn miu tim 9*hoa vio l6t t/*A-X=</z phdn mau nau so c6 la bdu trdi ffiy licd6 ctidm, thuOc tinh, dflc trung li nhirng tu co nghTa g-Udingtgidng nhau, chi nhirng n6t ri6ng biQt cfra sV vAt nay mQt sg vflt, dd pnan voi sg vQt khac. c5c tir dtng dd ggi t6n su v6t tiruong co ydu ia ncu l6n dpc di6m n6i bat d6. Ch5ng h4n, giiy trdng, mgc den, bdng den, phin trdng c6 nghTa ld: Gi{y c6 thuQc tinh trdng, cdn mpr co thuOt tfnh dert bdng c6 thuOc tinh dea cisn phin c6 thuQc thh trdng. Hoa hdng bqchtit hoa hdng,c6 mdu trdng. Trdngld bach. cho n6n nguoi ta rdy thuQc tinh tr5ng ra dd gQi t6n loii hoa niy. vi thdta co hoa h6ng bqch, hoa hdng tring.

*6rI Anh Tft, gi6ithich cho em c6u tho niy cli! N6 n6i tlnh c0a nhiing sU vQt nio hi anh? NAicao b6i cd dit b6i, NAi chl ddt tnip nli ngdi 0 d6u? A, theo cdu tho ndy, ndi th'i cao, ddtthi thdp, Ordn tni Trdm ddng s6ng dd bi6n s6u, sdu, slngthi nh6, Nhd a. Bidn ch! s1ng nh6 Oidn ddu nudc cdn? :.. ma-.t , .p il-.:?:-::j Dren r::i*J i khe cr?a ffi^:# ::, cann oong i day thrlng ::p mau oann mt : il\"--'*.:P.-; il.\"s-#l il-:ffi ilm*-i il-:Te#

N6i Thdcon c6u ca dao: Ddn 6ng n1ng ndi gi6ng khoi .d' Ddn bd s6u sdc nhucoidgg trdu,c6 nghla li gi h6 anh? Gi6ng c6 thuQc tfnh ld s6u, coitiiu-c6 tinh ld n6ng. Ddn ingthi n6ng ndi, ddn Da thi sdu sdc. Anh nghe n6i hinh nhu d5y li cach noi nguo. c thi ph6i. Ph6i h6i mg anh thi mdi bidt. nay thi anh dai ca BiSt Tudt b6 tay chdm com r6i! Hi hi.: Thd anh h6i Tdo, voivd ngwi khdng 16 co chung thuOc tinh gi? Dd chi girip. C6 chung thuQc tinhla lon. Lon gidng nhu to. Tdo lim beitap ndy rti rdiem sE hidul ch6m i tia ch6p : 1 : luaI tKt na- n ; ii : sit *rep j memii i.r.r. ogm oong i .'' r cfng ,.'''.'.',\"','..'..'.\".\".'. th,Ni 6nigdtdrnitaA puoi ta nofrj0in B. N6i ddn A ffi,, li6n tuong ddn B. Noi ildn to thi nor-roi ta nohT N6i ddn chua,nguoi ddn nswi kndng t6.N6idEn ta nghltldn chanh. N6i nhdthi nguoi ta nghTddn cfu bd ti hon. dd1-c9yth] nsuuita nghTddn dt

Nf6fiIi Ngiy xua, co nguoi dd ch0a kh6t cho qu6n lfnh dd n6i ddn rlrng mo nghe vQy qu6n linh li6n ch6y nuoc bgt vi h9 nghT ddn chua, mathi chua nhs d6 ma dd khat hon, Anh Tit gi6i thfit! ChuyQn g) anh c0ng biStl Em chi bidt noi ddn chanhthi em ch6y nuoc bgt vi em nghTddn chua mi thdi! : muot : q+Jang : mQt ong l chua i hat ti6u l thudc : nggt i chanh l men i duta l ,. ..9.Y19 , cay i giSn ! nol i nrtdc hoa l i chu6t chrh i hoa: r thOm i lanh i mdt troi : i lrla i mia d6ng ' , no[9 imilahd : i kem, C6 thd cd nhi6u su MAtthi nggt, miac0ng nggt n6n ngudi ta hay n6i: MQtngqt vft clng chung mQt chdt rudi, nggt nhu mia tii, noi nggt nhu rot veo Ei. thuQc tinh. Chu|t chi ch€ khi rdng h}i Noi ngqt nhu r6t vdo tailit Khi mditrd ldi:cd hO miy thoml n6i nhg nhing, dE nghe. Chu li thuydt cLia anh Ce Tit hay vi kh6ng ph6i c6i vi nggt cta vui tl6o d6! mfa ddu nh6! 05y cnl li m$t sU so s6nh th6i,

ThuQc{inh,li c6c ttic tfidm,t$nhehdt,(+niu s6c, kich thrr@.,.i) - c0a sr,tv6t. Ngtrdi ta hayso siinh m6t,thuQc tinh xiic tfinh tieb eo vdi nhfrng eon'viL ttd vat, s{ vat mang thuQc tinh cl6. nhutuydt ': ff nhuti6n nhu b6ng -: ''. . :' nhu ma nnucu sung nhuthan ..,...... nhuvdm nhrl ria .. nhuc-6t ilinh . nhrrt6isdo nhrl s€n '.f\"...... nhtr cdi kgo nhuth6 ......... nhuchanh ,' ,,,f', ;l nhu mia liri .....r.t:. nhUB{t nhu lrla

Ut tdo dang mudn vidt m6t biri vin mi6u t6 vd m6t con vdt theo m6t phtrong phSp sdng tao mdi, nhung b?n dy kh6ng bidt n6n bit ddu mi€u ti nhuth6 nio, cdc bqn hay giup ban 5y tim ctic ctidm ndi bat c0a m6t sd con vit mi ban dy co thd dirng cho bdi vin cia minh nh6! 9f&/ ch6 mi l6ng c6 nhidu chdm kh5c mdu xen vio Yf gi bidt g6y d 6 o \\wI iii::- \"i la ,il Kk ;;;;il; ;;;;; \"; ;;,: ;;.il;; [ -;t;: j 6@-, ]:::::IT:1 V\"{-e mdo c6 bQ l6ng gdm ba miu, #r frl thudng li den, virng vir trSng [ \\q{\"' \\#.3 con v6t chin ngdn, m6m dii vd .saya1 f vdnh, in tap, nu6i cfd ldy thit vd m4 kdu eng 6c u-jrna\" thd 1 F4< .................- t--r-l){Q-<_- ch6 c6 vin trdn l6ng miu vdng x6m ri\\ /'r:\\ I'Yi: P con vit m6 dgp vi r6ng, chdn \"x l t'.''.''l thdp c6 ming da girra c5c ng6n, , ao'\".fno i, rkr( boigi6i, bay k6m t gi bidt dE trrlng i \",,\".,!l ce dA dugc thi gqi li gi mdi. Lqn d6 duqc thi gqi li lW ndi. 10

Khitim hidu vd c6c con vdt, ciTit ph6t hign ra ri ciic con v6t c6 nhfing ttidm kh6c miru tr6n l6ng, nhrrng laitlrroc aoicdc t€n kh6c nhau, cric ban thfigoi tdn xem c6 dfng kh6ng nh€! o i b5o o : ng\\Ia : F o6t E oF (ozz) o Fz5 G d 11

N6i@ Anh c6 Tit cdn mu6n mi6u td vd c6c lodi cd nrra. Dd cdc ban bi6t dac o didm ndi bAt cria c6c loii cd niy li gi nhe? c5 nrJdc ngot, th6n trdn, ddi vi to, v6y mdu tr5ng, hay 5n c6 iI cd nU6c ngot, thdn trdn, dii, m5t be ' c6 tr€ vd d sdt nhau, h)m dtrdi nh6 ra I \" ' ., \" -' . ' c5 nudc ngot da tron, ddu bet, m6p co rdu, v6y ngr,Ic c6 nganh cfng i cii qui c6 md, tfdu to hon, hai bdn minh c6 i\"'\"\"',. .' ..' @re nhidu chdm cfen ca oono @ : cd nrldc ngot, thdn tron, dii, c6 nhidu ;;'#hoaj ' Adm den, ddu nhon, kho6, boi nhanh :I cd' |bi.6Pn dr^dr u gi6ng ddu ngUa, th6n ddi : i c6 nhidu ddt, cfu6i thon nh6 vi cong i r cd ngUa i ca bidn, c6 kich thudc l6n, c6 m6 phdn : mi€ng trdn k6o diira nhuthanh ki6m ca KIem dQng v6t th6n mdm d bidn, c6 c6c l tua d cfdu, c6 trii chrla chdt l6ng den nhu muc Cd qudd mQt sddia phuong cdn dugc ggi la cii chudi, cd l6c, c5.trdu. Nguoi ta gqi lit cd qud vi hinh ddng cfra loii q5 niy gi6ng cdi qu6, ggi la cd chudivi hinh dang gidng qu| chudi. 99n qa b1 cd trdu li vi sao nhi, CA Tit nghT chua ra. Cac bqn giup to nhr6l 12

ce Tit mudn mi6u t6 vd c6c con thri s6ng trong tr,I nhi€n, ciic ban hiy girip Tit tim hidu vd cdc con v6t tf6 nh6! ir,',i, nhim

Khi ti vi Stic con vft .{y, (6:fit phii nhd ntrfing cgc con vdt dy nhi, ciic @nnhfe cho CaTftnh6!t \"., e i \"\"\"\"'!-\"\"'... N ttrri l6n, ctrng h9 v6i mdq l6ng mbu : &w ving hogc trSng c6 vln den, tinh drr,5n thlt c5c con vQt khdc th0 ldn, cirng hg vdi hd; lQng mdu ving :r hung, con dr,tc c6 bdm, tlrih drl, in thit cdc con v6t khdc .a................. i r6n l6n s6ng d rUng, kh6ng c6 ngc ctec, i di chuydn bing c6ch bq trrldrh,'c6 thd ! ,i ngy. hoang c6 bQ l6ng mdu tr6ng xen ': te nhidu vln i den i ,: j ... r !r.. i..Joi.;.r j,;e*..........'' € i tnann vdi,.rdng nanh dbi thinh ngd, tai diyI i,t'..t..o..,....U...u rdt : m\\r',; r i ! \\dl, \"\"\"i1'.':;:\"'-\",r\"'i\"\"'.... i AQng vEt thdn diri, c6 v6yr\"lrhbng chatt di chuyin blng cSch u6n th6n, bd s5t trdn mit ildt j' :.5 i tr5n9truou l6ng ving c6 cf6fi I ^::-l ......i..':........\\................ '- i1 i AQng vEt tr6ng gi6ng hubu\" th6n miu I ii vidiiving nhqt c6 cl6m ndu hay,d6, cd rdt,cao j: t.. ..............l ',4

N6i@ Cdn nht/ng con vdt niy thi c6 ddc cfi6m thd nio c6c ban nhi? o cfQng vdt gam nhdm, thdn c6 nhidu l6ng crrng h'inh que trdn nhon, sdng trong hang . ddt d ritng Wnhim *W_^d dQng v6t c6 h'inh ddng gi6ng con ngudi, thich r.-\\ in hoa qu6, Cfdc biCt le chu6i, leo trdo rdt gi6i gau UT--J '....:......,..... fn\\ ama i qi'{.,11-))\\ dong vat c6 kich thu6c l6n, du6i cQc, di lai ii AEroT (d, bing bin chdn, thrJdng trdo cdy in mdt ong, \\rkruw . c6 efqc tinh ng0 d6ng dQng vdt di chuydn bing c5ch nh6y bing hai chdn sau, con c6i c6 tui d phia trtJ6c bung cfd dung con efQng vit chdn c6 ba ng6n, da diy, c6 m6t hoac hai silng.moc tr6n m0i, s6ng d rUng dQng vdt c6 kich thudc ldn, da diry, ddu to, m6m r6ng, mdt nh6, tai ngSn, dn c6, thrJdng sdng thlnh cfdn d virng s6ng, cfdm tdc kd i 00ng v6t c6 kich thudc ldn, cd diri, trrng co i mQt hoic hai budu, nhin khdt v) nhin d6igi6i, i thuong hay d0ng dd chd hing tr6n sa mac lac cfir :;; ;;; ;;;;;;;;; ;;;;;;;;;; :,;;;;:;;;; bidn tfdi miu s5c c0a da, thrtdng kdu \"tSc kA,, Ioli foso vdiciiigi? Nhdli Con fd gi6cctsngc6 nhdvqcdigP Con ki6n cdng lithuQc tfnh to. Ddu thi to so vdi con kidn den. n6 ciing fo. Nhwrg mdmn6l4i rQng, mdt Nhung con ki6n cdng thi lEi De l4i nh6, fai lEi ngdn. ti hon so vdi con voi.'Con voithl lqib6 so v6i khhng tong. L(thuydt cOa dOica Tit m3ch lpc gh6! 15

;.. j Ch ( n g min h 9i ri p Ctf Tit h h6 @c tlidm :tfia' mQt s6{rii i ch im.c6€ ba' n\"n h6t i' ;;;; ffi;uo.;;;;i;i,,;i, , ! sac sd, thrJdng d0ng m6 96 vio thdn i cay dd b6t ki6n 5n chim c6 kich thrldc rdt l6n, sdng d mdt s6 vtng nhiQt ef6i, cd dai, chdn cao, i chey nhanh . ' ': i chim l6ng miu denyd.trSng, cdnh cr;f : i: kh6ng bi6t bay;;ch6,n.cg mdnglcdnh fffi I : ttinhrr mdi chdo dirng eild boi, c6 thd thing minh blng haichdn j! i chim c6 l6ng cfu6iiClii; hinh c5i qugt, i c6 thd xod ra tr6ng nhu mria ....... i..... t.... .................. .r....r..t....... i chim c6 l6ng miru n6r*r ving, trdn'mi ': I haymdt c6 vdnh l6ng trdng, h6t j i c,fng i.............q...................:\"... gd sdng d rirng, bay gi6i, xtrong ' \"' \"\" \" :' \" \" \" i chim c6 l6ng xanh, m6 bdt i n'6ichrrdc ifrro. c tidng ngudid6c6 thd j: .............:....L_.r,............. i chim c6 kich thu6c l6n, ctng caq m6 i ; dOai, s6ng d phUong B5c, tr( tt6ng. I Nam....p..h...u..o..n...g.. i i '16

Nhi6u loii vdt qu5, nhd that kh6 eff ng kh6ng cdc ban, me C6 Tit efe day anh dy bii ve niy efd ban 5y hoc tot hon tfaiy, chung nrinh cirng hoc vdi c6 Tit nhe! Ve v6 vd ve Cho tcy ong 6 Coive looivdt Su6t doichOm tr6 Chiem nho tom Tr€n lung cong ggch Lo ho nhq s6n Tdm nuoc quonh nom Lo hg nhq cuo DOm thop den l6n Gi6ng noi tOm cd... Lo c0 dom dom Looi vQt hoy quo Nghidn rong goi muo Goi nguoi dQy som Bon kd tidp nho. D0ng lo cU c6c ChU go trdng chooi Thich ng6i con trot Vd lodivgt - Dinh Ngoc Nhucrng ChuOt nhot, chuOt ddn Don luoidgc ngong Donh hoi rdt toi Anh em nho nh6n Goi ki6u toc bQn Anh em chri cho Vcr ch6ng nho som R6n ri keo dqn Mqt hoy nhdn nho D0ng lq onh dd Ld khi tr6n rurng Ddng thonh hot cirng Ve sdu muo ho Bo cria ca Tit lai day ban dy baithd niy, cfrng rdt hay cdc ban nh6! Hoy noi dm i KhOng thdm c6 non Riu ron conh khd Lq con ngqro sOt Lo cQu chich cho6 Ld con vit bOu R6ng phun nucyc bgc Hoo muo xdp xo6 Hqy h6i dOu ddu Lo chi6c moy bom Lo cO chim tri... Lo con cho vQn D0ng mi6ng ndu cqm Hoy chong doy diQn Lo cuo lo coy KO cho b6 nghe- Trdn D6ng Khoa Lo con nh6n con Chdng vui c0ng nhdy An no quoy tron Lo ch0 coo ccto Lo cdixoy l0o DOm ng6i d6m soo Mdm thd ro gio Lo Ong coc tio Lo cqi qugt hdm ffi NhCIng sUVat trong Yif thi hay quitng quqc. ffi ba-i ths tr6n c6 thuQc Chdthi hay gdu gdu,,., tfnh gianh Tft? VV\\ 17

ni6nl ce rit sip thu6c baivd me d?y rdi ttdy, cdc ban cti thu6c chua? Con ,....,,., mo c6 hoicdng Ddu, toi khOng co bo ngong cd da, rt Con...,..,., Hoiv0y ve vdy n6 boi rdt toi. Con ..,,...,, md co coi moi Cdicd thqt ngdn, thqt doivoo ro. Con ,,,.,..., mo c6 hoi ngd Coi voi no cudn dd nho, dd coy. ,\\- tt (.-/ \\, Con ,. md co conh boy (- \\rBoy cOng nom, bdc, d6ng, t0y t6 tuong, Ddng dao Con cua hay bb ngangcho n€n ngrri ta hay n6i ngang nhu iua. Ngtnoi ngang nhu cua li nguoi rdt ngang buong, uong ngqnh, n6i khOng chiu nghe ldi, hay lirm theo f minh. 18

Chi c6 c6u chuyQn niy rdt hay, Ut Tdo nh6. Chi kd em nghe, rd6i em ph6i ph6n biQt cho chi chhuuQ\\tt d6dngsvi)t chuAt fiikhitc nhau d ch6 ndo nh6l Chi lai choi kh6 em r6i! Me con Chuot Tui di si6u thi ChuOt Tui di si6u thi dd muo d6 v6 Chi em ChuQt T0i dOng thonh tr6 toi: ndu mOt b0o on thQt ngon cho c6 gio - Ch0ng con thich on co rim co chuo, dinh, Chi em ChuQt T0i c0ng doi dugc conh cdi ndu gio vo duo hdu trong miQng, ditheo me: m9 q, - Me oi, con mudn dil Con cOng - Coc con me thQt gi6i, mg s6 thudng cho coc con th6m mOt dd choi md coc mudn di o! con thich, Noo, coc con hoy chgn di r6i me con minh con phdivd k6o bd mong ddy. ChuQt TOi me d6ng 'i vo tdn tuo_t b6 tung duo, tung duo cho voo tuito trucrc Th6 lo me con ChuOt T0i muo dugc boo nhiOu lo d6. ChuOt TOi me bon khoqn noi: bUng minh, Ddn si€u thi, ChuOt TOi me - Nhi6u d6 quot Mong v6 tn6 noo ddy? vo ChuQt TOi con c0ng chgn d6 dn, Chi em ChuQt TOi c0ng noi: ChuQt T0i con ddi on co, thit, Con bdnh - Me dnng lo, ch0ng con d6u co t0i mi vo hoo qu6 thi nhdt dinh ch0ng dqrng mo, khOng cho me muo, ChuQt T0i me phdi Thd r6i Chuot Tui me di truoc, ChuOt Tui nhe nhong gi6ithich: con ndi buoc theo sou. Mdy me con c0ng vui v6 trd v6 nho, - Coc con o, mudn co thd kho6 monh, thOng minh, coc con cdn ph6i on nhurng thuc on co d0 chdt dinh duong nhu goo, thit, rou, ddu mo vo hoo qud ddy coc con o, Th6 coc con dinh chon cho buo on c0o gio dinh nhung mon gi? ChuAt ddnglit.., liDd anh, anh ra tay li xong hdtl ChuAt ) cl6ng chuQt chuy€n sdng d ddng, 6 I. Chu1t fiild... 6 0i 6i, em kh0ng bidt hang, ch0 khdng sdng & trong nhi, trong o d6u!Aigirip em vdi! Mit 2z Dic b6 tay chdm pndy r6i ling. Chupt tiilit mQt loii dQng vflr gidng nhu con chuQt mi minh vdn nhin thdy, tlpi huynh Bidt Tudt oi! nhtng th6n h'inh chdng rdt ldn, chi cti bing 7 cSch nh6y hai chin sau, c6 cdittiitrwcnglc d6 dvng con cdn non. 19

Ba Nhd c6 m6t bAi tap li vidt biri vdn mi€u ti vd me c0a ban dy. Ce Tit vir Ut Tdo dang girip ban dy tim cdc ti/ mi6u t6 vd me Ba Nhd tfdy. Cdc ban cirng tham gia nh6! \\a-/),\\(\\2 trdixoan : nu cUdi m0i l(m cfdng tidn m5it6c :: rO^\\ OCaU ; fYfi3z o@ rdng i dgc drla j mit i 15 li6u : ^. ^ ilrt oup mang j l6ng miry ydu cfi6u / thuot tha trSng mudt : rang ro j :It.r Onga j diing cli 20

Dd chudn bi ti6c sinh nh6t cho Cd Tit, hai anh em Ca Tit tla drroc b6 me cho di cho, Ut Tdo cfang chon cdc loai qui etd bay birn ti6c. Chting minh cirng xem UtTdo di chon cfrloc nhitng loai qu6 gi nh6! i;;',ia\"g I qu6 trdn moc thinh chim, v6 miu ndu i.rtorn.rttrl nhat, hat den, ciri trdng, vi ngot qu6 chin c6 v6 miu cf6, thit trdng, nhidu . hqt nh6 mlu Cfen tr6ng nhr-t hqt vilng, vi mdt, ngot diu I ''i qu6 c6 gai to, trdng nhrr qu6 mit nh6, vi i ngqt, ndng vd b6o, c6 milithom rdt cf;c biCt khd t. gaiqu6 c6 v6 miu d6 hoac vdng, nhi6u : i dua hdu mdm vd ddi, vi ngot hoi chua ,t qu6 co ndm mui, mgng nUdc, vichua hoic nhin I tr-ffi , nggt, Sn drfgc \\F/:1 drra qu6 to, v6 qu6 miru xanh vi b6ng, longe@thanh l thit qu6 khi chin c6 mdu cf6 hay vdng, vi ! ngot m5t Mcnuot ii ...,.............. l qu6 ddi hdi cong, xdp thdnh budng gdm nhidu n6i, chin co mdu ving mit 4 offi! qu6 trdn, c6 nhr.ta nhu s0a, khi chin mdu ''1 \\,,rr; tim n6u hay xanh nhat I vri srla a\\lUn qu6 l6n, ngoiriv6 c6 gai, trong chfa nhidu mf i miu vdng khi chin, vi ngot thom @) qu6 trdn vd to, gdm nhidu mrii co t6p rGw^' mgng nudc, vi chua hoic ngot ViQt Nam c6 rdt nhi6u topi qui ndi tidng rtr.rqc dit tdn theo ving ttdt tr6ng: nhSn l6ng Hung YGn, v6i thi6u Lr;c NgEn, viithi6u Thanh HA, bwiDoan Hing, cam Vinh, h6ng xi6m Xu6n Dinh,... 21

Tirn thuOc tinltcria qpa trong bdii sau cac 'o4iCdc ban c6 bidt 5n nhidu hoa qui li rdt t6t cho stlc kho6 khong? Co m6t bai thd rdt hay vd cdc loai qu6, c6c ban tht? tloc cirng Ut Tdo vir phdt hi6n xem cfdc ttidm ndi b6t c0a cdc loai qu6 nay li gi nh6! R6nh rdnh rong rong Nhi6u mot tdm nqt Di chg muo hong LO quqt, no xqnn Tim cdc logiqu6 Boc v6 qn nhonh Qud nho, qud too Lo n6ichu6ichin Qud duo, qud xooi Do vong nhdn thin Qu6 moi. qud mQn An thi chuo chuo LO qUO2 Ttt n.rTrl nOm Ngqt mdt crJng v0o Ld qud du dfr M0i mgng nhi6u tOm V6 xqnh ruQt d6 Lo-troibu6inggt Lo qu6 duo hdu An voo thQt mot Dem mong xoo ndu Lo qud thonh long Lo troisu su Rou gh6m conh chuo Muo nhqnh cho xong . Lo qu6 dlru chuQt Div6 k60 t6i, , D^t6ng dao vd qud - Nguy€an- Thi Thu!' Qu6.. Qu6 Qu6 Qu6 nho c6 miu tim. Qu6 nho c6 vi ngot. Qu6 nho c6 hinh trdn. Qu6 nho c6 hqt. Qu6 22

N6ir ce Tit con gi0p me chudn bi cdc roai b6nh nfa. c6c ban c6 thich nhirng loai bSnh keo dtrdicfdy khong? o b6nh l)m bing b6t geio ndp vd td gai lu6c i bdnh trdi chin, giS nhuy6n, tr6n voi m6t, c6 nh6n cf6u xanh vd ciidira, g6i bing ld chu6i kh6 \" :b\" d:\"n'.\"h\".l':im\" \" \".\": \" \" \" \"\"\" d6u xanh b6t bing rang thom tr6n v6idudng, n6n vio khu6n nh6, co miu ving ru6m i banh d(c : banh gdi i bann c6 nh6n thit, midn,... bgc trong v6 b6t i bann khoai ',. mi ndn hinh nhrr cdi gdi, c6 ri€m, rdn ving i Oanfr ldm bing khoai lang, thdi m6ng trOn vdi i. bQt m) hda nudc, rdn ving banh cfdu xanh I i bdnh ndu bing bQt gao t6 hodc b6t ng6 qudy i vdi nr./dc v6i trong vi hdn the, chin cf6ng lai i. tfrann t6ng nhu dric : bdnh lim bing gao t6, trdng m6ng, hdp chin 'l i...1_dl gyrdn lai, thrJdng c6 nh6n thit vi hinh mo , :I Dr' dl'lh CUOh : bdnh lim bdng bQt gao ndp tr6n vdi 16 rau khfc gia nh6, c6 nh6n d6 xanh v) mo, dd l6n , nanfr khric i ii keo c6 que cdm tay, tr6 con hay dn bing ': c6ch mrjt : ' O*jaii\\ 'Hi''!C6 nh&ng to6i bdnh nhubdnh nuong, Uenn \\ \\gi9, bdnh r5n, bdnh tftic,,.. thi 6 d6u c0ng c6. Nhung ) \\f wc6.nh0ns topi bdnh thi chi phd ui6n 6h0t s6 dii h Lphu.o1g, c6 nh0ng toEi toqi b6nh thi chic6 6 mQt 'W f,/ 0 Hai Duons n, cdn c6 bdnh gai Ninh Giang, bdnh gdc eudn G6i, bdnh cfa KA Set,...ddyt ,sl, BSnh [, b6nh it, bdnh xdo,... c6 nhi6u 6 mi6n wam;\\ bdnh khtic, bdnh gai, banh cdm,... thi lai c6 nhi6u 6 L_ . ( ffimi6n BEc. Biinh dQu xanh thi chic6 6 H6i Duono '--.J-) 23

Mo td cac loei btinh tronS bar s&rl Cdc ban thich in b6nh kh6ng? Ba Nho cring rdt thich 5n biinh nhr,tng co nhirng loai biinh kh6ng ph6i lric nio Ba Nho cung duoc 5n d6u. Cdc ban kh6ng tin sao? Hay doc bai thd niy xem! Ve v6 vd ve Bonh nLrgng, bonh d6o Nghe ve k6 chuyQn Ngoy tdt Trung thu V6 coc looi bqnh Bonh cu6n, bonh gio Mq be dugc on 86 on budisong Bdnh gidy,bdnh chrmg Bonh tOm, bonh rdn 86 on ngoy Tdt An l0c dichoi Bonh t6. bonh n6p Noo coc bgn oi Be dn hong ngqy Nghe ve kd chuy6n, Bdnh cdm su s6 O 16 qn h6i Vd cdc toai bdnh - Trinh Hodi Huong tt\\il:R#/zrWa?)*f1.rrJ:lf^r-i J-\\ T\\ l/?,1 B6nh kgo rdt ngon, nhr-ng ndu 5n nhidu qu6 thi dE bi /*rw b6o phi cl5y, mi bEn niro ludi khdng cl6nh r5ng li cilng OE Oi sau r5ng l5ml Vi vfly, cdc b?n nh6 dn di6u db vi ph6i ddnh r5ng vio budi tdi trudc khi di ngi vi Uudi s5ng mdi khi thuc dQy nhe! Bdnh Bdnh chung cfr.tgc in trong ba ng)yTdt. Bdnh chung c6 hinh vu6ng. Bdnh chrrng clugc ldm tu gao n6p, cf6, thit lon udp ti6u, mu6i. BSnh chung c6 mdu xanh. C5c ben co bidt lim thd nbo dd c6 chiSc bdnh chung xanh khOng? Nhi CA Tit c6 mQt mgo hay l5ml Dirng la ri6ng gid nh6, v5t ldy nudc, rdinhuQm vio gpo, Ldm nhuthdb6nh xanh r6n, dgp m5t,5n ngon vi thom l5m, lai l5u bi thiu mdc n&a. Tdt nby c6c bgn thri mdch bd me ldm nhdl 24

cdn c6 Tit dang cirng me chon nhfing b6ng hoa th6t trJoi dd vd trang tri nhir cfia. chfng minh cirng chon hoa gif p c6 Tit nio! hoa hdng nhung ;;;;;;il;;;;il;;;;: ;; ;; hoa hu6ng duong thudng xod ra vd hoi cong 0p vio d \\trryKhoa ctic bach :::::::llll li*ns ndviro mira thu ffin-hoarltim crlc l . c0c hoa nh6, miu ving, mirithom i FF i hoa hdng c6 c6nh miru d6 thdm, mudt i nhunhung hoa cfc cfqi ct6a ' i hoa hinh cdu rdt to, mdu ving, hudng vd'i ,.-,w i phra mdt trdi vdo budi sdng i L-hoa sen I Q i hoa cfc, c6 miu trdng I ffirffi \"\"':\"\"\"\"\"\" i hoa mdu d6 hdng, thrldng ndvdo dip 'i Bdci t6t l\\guydn ddn, c6 nhidu d midn : i.. hoa miu hdng hay trdng, nhi ving, j phuong thom nhe, hay sfi dr_rng Ad uOp ! tri, trrJdc khi nd c6 dEng bf ; i hoa miru virng hoqc trdng, thUdng nd vdo i i.:dip tdt Nguy€n cfdn, c6 nhidu d Midn Nam ,

NdiEil C6 nhd Ba Nho cOng cfang di cho., ho cfang mua cdc loai thrJc phdm o vd ttd ndu com. Chf ng minh cirng girip Ba Nho chon cfd in nh6! Bdu oi thwng tdy bic:ing. Tuy rdng khdc gidnj nhmg chung mAt gien. ;ili;;;iffi;&il;;;;ihi. mdu vdng cf6 .W i cd qu6 nh6, thudng dirng dd mu6i lim l:/rotca : /'.: 'l i. thrlc 5n, dn gidn ; ,...1 l./ V Dt oo Cffi i c0 h'inh thoi diri, miu ving d6, vi nggt, i. Otrng cfd ldm thrlc 5n i bidao (F_---------*-., qui c0a cdy ng6, moc d lung chirng thin r/i4lr, cd tim c6y, gdm m6t l6ixdp mang nhidu hqt tr boc trong be I \"\"\"' ..............::::::::::::::::::::::::::::::::' ilA bi qu6 diri, v6 xanh, khi non c6 ldng, khi @ca nhal l gii c6 ldp phdn tring d ngodi v6, ru6t . miu trdng, xdp %bip ng6 c6i c6 15 to diy (p s5t vdo nhau, cu6n chit thinh m6t kh6itrdn, hoi det wff/-ii)N.<\\ l c6y th6n nh6 tr6ng gidng nhrr c6y c6i, ld bip c6i gidng 15 cric, miithom, dirng lim thrlc dn, khigii c6 hoa mdu ving cal cuc cd qu6 trdn hodc dii, miu tim cfam hoic 26 nrla tim nrla tring - Nhi6u cli6u phI liy gi6 guwtg, Ngwitrong n|t nudc phdithuong nhau cing. - M)t c6y tim chdng n€n non, Ba cdy chum lAi nAn hdn ndi cao,

,r {ir::rr : lr..r r' : i !1i: :, . :.t . I lj::t_ r::.: ' '11::'l: :': :r:.\" Ndi Dgc c!.rt i€m c0a cic aia vi niy li gi c6c bgn c6 bi6t kh6ng? oa i chdt l6ng, s6nh, miu virng 6ng, vi i ngqt sds do ong hft mqt lim ra EE ffi,h\"d;;il..r'e;;;;il; rufiill L@) men, c6 vichua LI ffiql %ffi b IW -',',]-.-- \"\"\"\"':\"\"\"\" [- nudc mia da cd clic MO{iWrul i chdt chua lim blng com nguQicfd i :I rler n men : : ITHT @ qud chin c6 miu tl6 hay ving, vi cay i rru eb chdt kdt tinh c6 vi nggt, duo. c chdtU mia hoic c0 cdiclrrdng {,fffil a ,1ii$:,;, : c0 c6 nhidu nhdnh, vi cay ! rFq @ bi rUQu, c6 vi chua ;,.],-.

Ndi@ Thr/ong hay efuoc bd me cho cfi ch_o., ci Ca Tit, Ba Nho, Uttdo ddu bidt th6m ring kh6ng phAi cho niro cung gi6ng nhau. Ngoii doi sdng c6 o nhi6u loai cho kh6c nhau l5m nh6! c6c ban c6 nh6n ra ddc cfidm ctia nhtrng loai cho niy kh6ng? . cho hoa chg hop dtrdn mdt s6ng, mdt nUdc, cho c5 cdc hoat dQng mua bdn ddu di6n ra :::llfl:lill )Y9:e ndi nhr/ng ngrJdi lao ef6ng ch6n tay tu tQp lai dd cho nguoi ifdn thud mr,Idn i chgthtldng bdn c5c loai hoa cho xanh cho cf€m i;ilih;;il;hile; ;; ;;;i;;ii.,, cho ndi iqra, thrtc phdm ; cho nh6, tam, thr,rdng hqp lai trong i. m---;-Qt t--h--.di gi ian ngdn, kh6ng cd dinh i d m6t ch6 cho thrtdng bdn c5c loai c5, tdm, lY1:?!:::: *:cho thutong b5n c5c loai d6 gia dung, , j l::gl::r9::::*: ?:: Chq cdc li ci5ch gpi dga vio tinh chdt hoAt clQng khOng cd djnh crla chg dy, luc thi nhiy chd niy, ltlc thi nhiiy ch6 kia, cu nhu c6cdy. Chq c6, chq hoa la nh0ng c5ch ggi dr=n vio ddi tuo.ng mua bdn ch0 ydu c0a chg 5V. Chq xanhld chg chuy6n b5n rau, vi rau c6 mdu xanh n6n dugc ggi lit chq xanh. Chq d\\n li cdch ggi du. a vio dic ttidm thdi gian-hgp, nhu chg chi6u, chq sdng. Chq lao dQng lb noi ngudi lao dQng hqp lai chd nguoi ddn thu€ di lim vi6c. 28

H6m nayldp hoc cia Ut Tdo tim hidu vd thd gidi trf nhi€n. vd nhi, ut T\"o kd cho ci nhi nghe vd nhirng itEu 6'- q''n- i-v' e\"ri-rre. drro. c. Bgn dy cfang kd vd ciii gi it d ntril i d iruQng duoc san ph8ng thinh nhi6u b6c i i n0ivirng srldn cfdi, srldn \"':n\"\"\"\"\"\" nfi h'inh ch6p n6n, c6 miQng d cfinh phun ra ru6ng bgc thang tl)hrnlhnagmchthdatcnh6, ntog6crha6syrlctirn6ldnngg cfdt s6u (goi nhrr l0a) mOt cdch thUdng xuy6n hoic theo tirng thoi ki -/) : kh6i bing ldn tr6ng nhu hdn cf6o tr6i ldnh i odntr tr6n bidn d virng ctrcTrdiDdt I/rfrl /,sb * t,r\" th6o nguy6n thung lung n0i: hang rQng an s6u vdo trong .: i mocvirng cfdt bdng r6ng l6n, chi c6 c6 : f?' ch6 ddng sdng, ddng su6i ch6y vudt qua ; lt! m6t vSch cfd cao ndm chdn ngang rdi cfd i 4v m4nh xu6ng i nfih?a i virng r6ng ldn c6 khi hQu rdt kh0 cO nhi6u : cdt, khdng c6 nU6c, hdu nhu kh6ng c6 cdy nfi bing iI i cdivi cfQng vdt sinh sdng {I tu ! +yb-# ........,......... sa mac 29

Ndng to quii thi gdy h?n h5n. Mm qu5 nhi6u thi lUt lOi! c6 nfng th'i chfn-g ta c6 mm thi ch0ng ta chim trong cqr khdt. Ha ha... han h5n hiQn tuQng ph6ng cliQn girla tlSm m6y vi mit \\\\h\\/...A'cFt cldt, gdy tidng nd to vi clanh, tao ra 6nh s6ng mir ta nhin thdy nhi nhing, c6 thd lim chdt ngrrdi, tf6 s6t cdy, chSy nhir 'Y..{{/,\\( \\ :::: ::: llr: grr lT :::: :1'* :1:: mUa ng6u trdng hinh cong nhu c6i ludi lidm, viro nh0ng tring ludilidm el6m cfdu hay cu6ithSng 6m lich S7 {>*fr \"\"':\"\"\"\"\"\" /'\\ t-'l {> vqt mi ta c6 thd nhin thdy nhu nhtlng tfidm sSng ldp l6nh tr6n bdu trdi ban d6m ,-\\ I-P-- kho6ng kh6ng gian ta nhin thdy ch.to. g^ nhrt mgt bdu trdi hinh vdm ldn tip tr€n mat ddt ...........:........ mua k6o dii nhidu ngiy, thinh nhidu det, thudng :: : T'* :::Yt::):: ::: :T:: :iI:T li:l trdng viro nhtlng tl6m tfdu thSng 6m lich, chr.la l1l3llT: T:t 1\"' T::::f:: cfdm hqt ntr6c hoqc hqt bing nh6litido hoi nudc trong ngLlng lai, lo h?ngtrdn bdu trdi, thr/dng c6 miru tring, xanh

ca Tft vi 0t Tdo efang choi trd dua xe. Hai anh em c6 rdt nhidu xe efd choi. chilng minh cirng efdm xem cdc ban dy c6 nhrrng loaixe gi nh6! MtJ,a.i+b ;;;;;;;;,;;;;;;;;; I xe m6y dio xric efdt d5, thudng ding trong x6y d\\V$F==+:- dqlng vi khaithdc tii nguy€n (ffi,@ . thuydn c6 gin budm, chay bing sfc gi6 j xe cfgp xe 6 t6 ldn chd kh6ch tr6n tuydn dudng e€f{ffi$nfik- :iilij:i::11::: '' trons thinh ph6 6 t6 c6 th0ng t6c efd chuydn chd chdt l6ng, thrJong li xing ddu xe buft 6 t6 c6 binh chrla nudc vi thang crlu h6 dirng dd chrra chdy xe hai bdnh, chay bing mdy, s0 d\\rng nhi6n li6u li xing xe hai bdnh, chqy bing cdch ding ch6n cfd dqp xe xfc / m6y xtc xe bdn / xe t6c 6 t6 nh6 c6 thd chd duoc tir hai cldn tdm nguoi vir hanh li di kdm Ciich gqi xe (lpp, xe mdyli ciich gqi dua vio phuunq thrrc fim cho xe chuydn tlOng.ciich ggi xe cw hodiav xixticlit ciich ggi drp viro nhiQm vq. c6ch ggi xe Ddn li cdih ooi dtn vdo mQt dic di6m cdu tao didn hinh c0a xe. 31

Dua xe thAt le thich, nhwrg khi tham gia giao thOng thit thi phSi {lictfng luQt mdian toin, Tdo a, Chring minh cing xem trong cdu chuyQn niy c6 nhtng loqi xe gi vi bEn Xe Dpp con di co d0ng duong kh6ng nh6l j Xe Dap con tren duong phd \\ftiiliti iiirlfii tfJa.L;,l rlittJi tr tt,[ni! Song som noy, moi nguoi do di lom con ngudi hd chou? h6t, Chi con m6i minh Xe Dop con 6 Xe Dgp con nhiu moy suy nghi mQt nho, Nom mOt minh bu6n quo, Xe Dop con nghi: \"Mlnh phdi di doo phd mcri hOi lOu rOi h6iti6p ch0 Bu17t: - Th6 soo chO khOng chd goo giOp dugc! \", boc Tdi mo chd toon nguoi khOng Vuo ro kh6i nho, Xe Dgp con do thdy tr6n ducyng ph6 ddy Op nhung Xe Tdi, voy? Xe Hoi, Xe Burit, cd Xe Gon Moy vq Xe Ch[ Bu'it ngQp ngr-rng vi cOu h6i Dgp to nUo, Tdt cd d6u chgy rdt trQt tv cOo Xe Dop con: tr6n con ducrng ri6ng cOo minh, Xe Dgp - U... thi.... chO..... con cd len voo chgy cqnh nhr-rng xe Boc T6i gio tu tdn xen voo: lon. Chcrt trOng thdy mOt chi6c xe tdi c0 - Xe Dqp cyi! Chou thdy tr€n minh dinh doy bui ddi, b6n tr6n chdt nhurng boc co bong gh6 noo khOng? Con boo hong thOt to, Xe Dop con thoc trOn minh c0o chu Burit thi dOy nhr-rng moc h6i lon: gh6 nQm €m d d6 thOi, - Boc Tdi cri! Boc chd gi nhiOu th6? \"U nhil\", Xe Dgp con ng6m nghi: Boc T6i gio thi thdm: \"Moi nguoi tr,ro lung voo bong gh6 - Boc chd gqo ddy chou g! doc soch, xem bdo co v6 thu vi loml\". Mdi h6i chuyQn vo suy nghl, Xe Dgp Xe Dgp con vdn h6itidp: con quOn mdt minh do chgy ldn song - Boc chd ggo dd lom gi q? voch trdng giuo duong, Chcrt co ti6ng Nghe Xe Dgp con h6i, ch0 Burit di b6n cqnh kOu l6n: goi kh6: - O hoy! Th6 l0q ggo co ich gi cho - Noy,Xe Dop con oi! Em di song b6n duong cOo em di nool 32

Xe Dop con quoy nguoi vO phio co tiSng noi, Thi ro lo chi Xe Hoi, Ti6ng c0o chi moi 6m d lom soo chu khOng ro ro Om i nhu boc T6i vo chu Buyit, TrOng dong v6 c6o chi cOng xinh thOt lo xinh! Nghe chiXe Hoi nhoc nhd, Xe Dop con t6 ro buc minh rom: . - MOc em, em thich chgy duo voi moi nguoi col Xe Dop con v6n buong binh choy phong phong phio sou chO Buft. Den d6 bot l6n, tdt c6 dtrng loi, B6ng mot onh Criu Thuong phio sou choy l6n, tidng coi inh 6i lom Xe Dop con lu6ng cudng ngo ron ro duong, chi Xe Hoi phio sou voi vong do Xe Dop con dQy, Xe Dop con then th0ng linhi: - Em cdm on chil Roi Xe Dop con nhonh nhen chgy song b6n ducrng cOo mjnh, noi co nhong xe dop dong di. Thu Hanh, trich ruy6n tQp tho ca, truyQn k6, c6u d6 cho tr6.mam non, NXB Gi5o duc Vi6t Nam, ndm 2014 tr DDd r4 a ,:a\\ EEn- rtD[]rQrne r.+.-ru Fl -rz^/t ^l t*TEI E: \\/\\-''t* HrII -*-' rh# #s$ # ^@q,,

Ca Tit dang dgc truyQn cd tich cho Ut Tdo nghe. Cdc ban c6 nhfn ra ilic itidm c0a nh(fng nhin vdt niy li gi kh6n9? hiAn tir @& K /\\\\ .d (_\\-p ruN 34

,. ; j t:\"',!r.t *rrbdi!,.-ri j::'. .tF.. .:.' i.:: ..: , .'ii;t' ' .i:, ,i'i;,,'....1,1,..r:r,:..;t' {.- ,, ;r1:,ii 'i.:t,::. ' :. !,. !.i.:: -. .,.. . . . . ,. .. Bd m9 dang dlla anh em Ce Tit tfi mua quen iio m6i. Chring minh ctng chgn dd vdigia rlinh b9n dy nh6! ffi do Sng, dii el6n ildu gdi, dirng kho6c ngoiri iio bd itd gi0 v€ sinh trong khi lim vigc hoic cld il ch6ng r6t &I 6o mua i ao may blng m6t loqi v6i ri€ng, rdt diy ! (vdibd) m mua5o lim blng logi vii hay ni l6ng kh6ng : 5o choing thdm nrJdc, dirng dd eti ! @ : iio phao tld mic che phdn than dudi c0a phr,r ntr, kh6ng chia lim hai6ng nhuqudn PT\\ r rrrri.r r.....rrr. r. iU+U{ !! AO mfc tUthdt tung trdxudng, c6 hai6ng : quen :: Agx6ch6nvio il '.f;; ....;...............j t '................. m chin v6y

'' Ge Tft danE6n,bifivd.dr&til&ei(fir&aitrong ndm;:Ciic ;ft#; - ''idacttidmcfremtanie kh6ttg?: ' ', ,- \" , l;':1i:,r:S,{+^.,i'.1I t:li'',li;its-'i fr(g// /f: {\\K: i mdtm6'. . ' ' ' ' ' ' ' ' ' : ' ' ' ' ' : '..............4 r..;rir o.. r r r r \" dtrisr\"!: 1 irtl-.i t ::,1;\\,j tii1: t1c '-;;Jg, ,g:; rh$hltl;l ,;i; ii.'l 36

Bd ifa ddTit vir TAo ph6n bi6t ctic etidm c0a mgt sd con v6t vi cdc loai Tdo ldi c6u cfra bb qui thudng gip.cdc ban hiy cirng Tit vd tri ifd nh6! la th( rirng thu6c nh6m nhai lai, c6 gqc rung hing nim, cd ldn hon ho5ng vi nh6 hon nai. la thf thuQc nh6m nhai lai, tr6ng gi6ng hudu, th6n miu ving nhat c6 d6m ndu hay cf6, cd rdt cao vi dii, s6ng 6 ch6u phi. huou l6ng ving c6 d6m trdng. \"th6'dg' ' th6 \"' le th6 hoang, tinh nhft nhdt; thudng dirng cfd vi ngrldt rdt nh6t. la th( gdm nhdm, tai to vd dii, du6i ngdn, l6ng diy mudt, nu6i ttd ldy thit vd l6ng. vittrdi uit \"na '\"' li vit sdng hoang, bay gi6i, mia r6t di cuvd c5c virng nhi€t cfdi. li gia cdm m6 dep vi r6ng, ch6n thdp c6 ming da girra cdc ng6n, bdigi6i, bay k6m. 37

ch6 nhir ch6 sdn ch6 tfdm lir loii ch6 sdng d ritng, m6n nhon, Clu6i rflm, chuydn b6t thf khdc tfd in thit. li mQt loqigia sric, thudng cfugc nu6i dd gitr nhi. li loii ch6 dtrgc nu6i efd phr-rc vqr c6ng viQc tfi san. li ch6 mir l6ng c6 nhi6u chdm khSc miu xen vio. hd le th0 drf ldn, l6ng ving c6 cfidm nhidu chdm cfen. la th0 dtr ldn, l6ng miu virng hoic trSng c6 vin cfen. le thf drll6n, l6ng miu virng hung, con cfqtc c5 bdm. ffi**ffi dua l€ dua chugt (dda leo) dua lu6i drta qui to, v6 quA miru xanh vi b6ng, thit qu6 khi chin c6 miu et6 hay ving, v! ngot m5t. drJa qui hoi trdn, khi chin v6 miu trSng ngir hay vbng nhat, thlt qud gidn' thdm, v! nggt. dtra qud nh6 vi diri, v6 c6 nhidu n6t sdn. drra qui trdn, v6 qu6 miu ving, sdn, n6i gAn nhu ludi, thit qui miu ving nhat, thom, vi ngot. 38

Khdi luqngthi c6 nAng,nhe. Thd hinh d1ngthi c6 c5i gP Tdc d|thi c6 nhanh, chQm. Ciic ban hiy tim tUtuong rrng chi thu6c.tinh, trqng thiii cOa s{vat sau d6y nh6! Ir] i 39

Kh6ng hidu sao h6m nay t6m trEng anh Tit lai c6 v6 bu6n vui l5n lOn thd nhi? Kh6ng ph6i d6u, anh 5y dang suy tu ddy! t\"^-- *^**:^\"*'.'\"\"1 i tnanrr prr6 : ilJ#i i __Jl*_.; .'......'....'' ile::l t--::*l i . sScdep j L*::*ffi fl:#,.1 i tinh c6m : il*#iil3 ffii-:: i dang v6 j ileffi r:-:#: i iilJer# ; ;;*:t, r-. rTJ-I.--|*)J 3 Iffiqy {-:!::v) l:], t-H*-i il.:ffifi ii:::ffi: {)));;)_t:r, ;.-dy::l1 il-,P:.; Cni6n tranhthi /oan /pc, cdn hod Drnfi thi A thi c6 B, binh yln, con C thi D Ban ngitythi sdng, cdn Dan dlmthl tdi. 40

tfoiin md qT,Wl/'',-f {L,1-..-/I/,\"\\l-:,\".\"\";'\"';\",- vdt vi '\\\\{F1j I{y:;e -*,\",,\\ iir (lam l0) *J0.\"- \\t il\\/ff///l -.Silf - w tc w yeu Vi. o w il{/ gi6iv€ 7Xf- 43 ryI r 2 t 4 5 6 7 I e to r dung cdm nhidu it siing t{i n6ng'. thing

ffiilry'_l tle lfq{] t-{1 f:qq] ffidll tTlffif lryIffi{-t-s'l Eu @Frt Erp E Fro Fa F. ffiFt Fs o .... c6 t6c elQ di chuydn l6n hon mrlc binh thudng hoEc quy clinh' o ...c6t6celQdichuydnchamhonmfcb.inhthUdnghoicquyeflnh. o ..... c6 kich thttdc ldn hon mrtc binh thtrdng hoqc quy cllnh. o .... c6 kich thrldc b6 hon mtlc b'inh thr,tong hoic quy cfinh. o .... c6 khoang c5ch, x6t theo chidu ngang, ldn hon mfc binh thUdng hoic quy efinh. @ .... c6 kho6ng c5ch, x6t theo chidu ngang, nh6 hon mtlc blnh thUdng ho{c quy efinh. o .... c6 s6lugng ldn hon mrlc binh thudng hoac quy dinh' o .... c6 s6 lugng nh6 hon mtlc b'inh thrJong hoqc quy d!nh' o .... c6 v6 ngoiritr6ng nhidu tu6i hon so v6i d0 tudithqc' @ .... c6 v6 ngoiritr6ng it tudi hon so vdi efQ tudithgc' (D c6 hinh thrlc ua nhin, t5c tlQng cfdn ngUdi ngSm nh'in,ldm h9 y6u thich' @ .... c6 hinh thrlc kh6ng ua nh'in, t5c elQng ddn ngrlOi ngSm nhjn, lim cho h9 kh6ng Y6u thich. 42

Cid minh cdn tr6 con thi minh cdn b6, nh6, ft tudi, mAm mim, ddng y€u, hay cuoi, dryc chi6u chuQng,... suc kho6 tuditiic nhi6t d6 qo sau tfnh ndt d6 ndng vi tri oo cao tdc d6 qo cung Ddi / ngdn la cfdc tfidm vd kich thudc cria su v6t. coo / thdptd dec didm v6 ,.,,,.,,,,., c6o su vet. ngng / nhe lo dQc didm vd ,.,.,.,.,.., nOng / sdu lo dgc didm v€ ,,,.,,,,,,,, c'o suvQt, tdt / xdu lq dqc di6m vd ..,,.,,,,,,, khod / y6u lo dOc didm v6 ,,,,.,,,..,, c\"0fio\" c*on\"Jn,guoi. cCIo con nguoi, trd / gio lo dQc didm vd ,,..,,,.,,,. c(o con ngucri, n6ng / lqnh ld dgc didm v6 ,,,.,,,..,,, ,,,.,, c*o swver, tr€n / duoilo dQc didm v6 .,,,.,,..,,, ,..,,,,. c0o suvdt. nhonh / chQm lo dOc didm v€ ,,,,.,,,,,., . cOo suvot. m6m / ctng to dgc didm v6 .,,.,,,.,,,, ,,,,. cOo suvet. 43

Tdo, Nhd, n6i theo m5u cira anh Khdi luqng c0a su vOt ld ndng, nhe, Chi6u cao c0a su v?t ld cao, thiP' D0 cung c0a sg vQt li c(ng, mdm, Chi6u,Cor cOo sU vQt ld,,.,,,,.,...: Chi6u sduc0o suvQt ld ,,.\",.,',,.. DQ n6ngc0q suvQt lo DQ mqnhc0o suvOt lo ,r.r,,!i.r,r.,,, Bd ngongc&o suvQt lo r!,.'.r,,r,,i,r.,.r', ,....;,.,,...,,,.',...'..\"f ..,. DO toc0o suvQt lo ,,..,,,,.,, DQ lon cOo suvot ld 86 doVc0o sv vQt ld Tdc dQ cfrq suvQt lo Vi frf closu vQt lo .,,,..,,...,. Tdm frgngc0o con nguoi lo ,'..',..,,'., SOc kho6c0o con nguoi lo .,.','.','.., Tinh finhc0o con nguoi ld ,..,,,.,,..', '::u':*::':i'-\": ro Tinh cdm c0o con nguoild ,,.,,,..'..\"'. Dongv6 c0o con nguoi ld ..',..\",..,, 44

I ca Tit va utTdo dang choi gidi tfd, cdc ban h6y girip hai bqn dy bing ciich tr6 ldi nhfrng cdu tld sau d6y nh6! o ffi @ @ @fi{h (\":.\\#3 '6\\&f o.ffi 6pffi 45

@ v-/ Gqfu. ufff=5':r6 ffi@ \"f:uA+4l{

f,{a vio nhirng kidn.thrlc ili hgc dtlo. c trong tqp siich niy, cdc bgn hoin thi€n hay n6idung cdn thidu trong hinh-sau nh6r 47

-t Chrino minh danq tjm hidu vd ndu trdi vd c5c hiQn tugng tg nhi6n, ,/t- n6n Jnn sE kd cho c5c em nghe cdu chuyQn niy nhel C5c em xem lt trong cdu chuyQn ndy nhSc ddn nhirng sU VQt ryo] / V6ng E! 4G Gigt nudc v^o t,.) Ti Xiu D d Ti Xiu lo mot gigt nucrc, QuO d bi6n cd, ho hong, onh em cOo Ti Xiu rdf dong vo d khop moi ncyi: bidn c6. song ngoi, oo h6, tron troi, duoi ddt.... MOt budisong,TiXiu c|ng coc bon duditheo coc lop song nhdp nhO' Ong MQtTrdi thd onh sqng vqng rqc rcr xudng bi6n. Bqn Ti Xiu reo vui trong s6ng nhg vo trong onh ndng chon hoo, Chgt Ong MOt Troi cdt ti6ng: - Ti Xiu oil Chqu co divcri Ong khong? Ti Xiu h6i kh6: - Di dou q? Ong MQt TrcYi cucri bdo: - Di ddn ddt li6n,6 do rdt cdn nudc' Ti Xiu vui ldm, nhurng sr;c nho minh lo gigt nuoc khong thd noo theo Ong Mot Trcvi duoc, Ti Xiu lqi h6i: - Chdu nQng l6m lom soo boy lOn duo. c? - Chou dung lol - Ong MQt Troi noi Om 6m - Ong sO lom cho chou bi6n thonh hoi' Noi xong, Ong Mqt Troi ven mqy, chi6u thQt nhiou onh song xudng bi6n' Ti Xiu r|ng minh vo bi6n thonh hoi. Ch0 chiklp noivoi bi6n c6: - Choo me, con di ddyl Me cho con trd vO nh6l rbn6hqiuncTrihnbXguionutiygotuqhntOugoopnbgtnohhycouhnlnOohgincmvdhoOootnnndghgoQshmpocrnbnmgoldn0ldycvpsmooil6oncnngogh,ckbshbooooynnnggv. onLko6hhcuidoddbidtobulcoi,6,cTn.Xi.'.X6GiBucio6hbnino6ghyutq,ulod6dlunodogutrT6MminXOoiumtt Tcvocrdtovnibctigoo6in6co \".. lgnh thditoi, T Xiu reo lon: - Mof quo, coc bgn <ri! Mot quol Ti Xiu vq coc bqn vui suong nhdy m6o' Nhung r6i, troi m6i l(rc mQt lgnh' Ti Xiu vo coc bon thdy ret. ch0ng xich lgi gon nhou thqnh mot kh6i dong doc vo khong boy l€n ducr. c nuo, chilng so xudng thdp... thdp ddn' MQt tio chcrp uq.h ngong bdu trcri, MOt ti6ng s6t dinh toivong lon. Gio tndi mgnh hon, Ti Xiu vo coc bgn trd thonh nhtlng gigt nuoc trong vot' cn0ng thi nhou oo oo

Dd ban bidt nhfrng tfoqn vin du6itf6y n6ivd c6igi, vi nhfing crii cl6 c6 thugc tinh gi nh6? Nhd em c6 tr6ng nhi6u logi hoo nhr-rng em thich nhdt ld cdy hoo hdng nhung. Duoi ndng sdm, hoo h6ng con dgng nhung hgt suong dom tr'ong mdi duyon ddng ldm soo. Thdn cdy nh6, mdu xonh chio ro nhcrng nhdnh, cdnh, ddy goi g6c, Ld h6ng xung quonh c6 dudng vidn hinh rdng cuo d6u dQn mdu xonh th6m, O Odu m6i cdnh lo mOt ch0m nu, ducr. c boo bgc trong ldp ddi hoo mdu xonh mon m6n, Tgng nr; u6ng suong dom vd tdm dnh ndng bon moi, tritu h6 n6. Moi ddu hoo con n6 chrjm chim, v6 sou xod ddn cdc cdnh d6 tuoi, m6ng, min nhu nhung, Nhi hoo mdu vdng, Vd kio mdy bOng hoo mdi n6, hoo hdng to6 huoiig thQt dgc biet, thom khOng n6ng, md lo huong thom thoong tho6ng diu mdt, (Bdi ldm c0a hgc sinh) 49