รายงานสารสนเทศ

ดนตรีไทย 10 ทรรศเทพ วราพนั ธุมาศ รหสั ทนิ ภทั ร กนั ภยั รหสั กลุ่มเรียน . รายงานนีเป็นส่วนหนึงของรายวิชาสารสนเทศเพือการศกึ ษาคน้ ควา้ ภาควิชาที ปี การศกึ ษา มหาวิทยาลยั ราชภฏั สุราษฎร์ธานี

ดนตรีไทย 10 ทรรศเทพ วราพนั ธุมาศ รหสั ทนิ ภทั ร กนั ภยั รหสั กลุ่มเรียน . รายงานนีเป็นส่วนหนึงของรายวิชาสารสนเทศเพือการศกึ ษาคน้ ควา้ ภาควิชาที ปี การศกึ ษา มหาวิทยาลยั ราชภฏั สุราษฎร์ธานี

ก คํานํา รายงานเล่มนีจดั ทาํ ขึนเพือเป็ นส่วนหนึงของวิชา สารสนเทศเพือการศึกษาค้นควา้ GED1001เพอื ใหไ้ ดศ้ ึกษาหาความรู้ในเรืองราวของดนตรี โดยไดศ้ ึกษาผ่านแหล่งความรู้ตา่ งๆ อาทิ เช่น ตาํ รา หนงั สือ หนงั สือพมิ พ์ วารสาร หอ้ งสมดุ และแหล่งความรู้จากเวบ็ ไซตต์ ่างๆ โดยรายงาน เล่มนีตอ้ งมีเนือหาเกียวกบั ประเภทของเครืองดนตรีไทย ประเภทของเพลงดนตรีไทย ประเภทขอ งวงดนตรีไทย และลกั ษณะของดนตรีพนื บา้ น ผจู้ ดั ทาํ คาดหวงั เป็นอยา่ งยงิ วา่ การจดั ทาํ เอกสารฉบบั นีจะมีขอ้ มูลทีเป็นประโยชน์ตอ่ ผูท้ ีสนใจศึกษาเกียวกบั ดนตรีไทยต่อไปเป็นอยา่ งดี คณะผูจ้ ดั ทาํ กนั ยายน

ข สารบัญ เรือง หน้า คาํ นาํ ………………………………………………………………………………….….....ก สารบญั ………………………………………………………………………………….......ข สารบญั ภาพ…………………………………………………………………...…......…......ง สารบญั ตาราง........................................................................................................................ฉ ประวตั ิดนตรีไทย…………………………………………………………………..….........1 ประเภทของเครืองดนตรีไทย………………………………………………………..…....... -เครืองดีด.................................................................................................................2 -เครืองสี................................................................................................................... -เครืองตี................................................................................................................... -เครืองเป่ า................................................................................................................ ประเภทของวงดนตรีดนตรีไทย……………………………………………………............5 -วงปี พาทย.์ .............................................................................................................. -วงเครืองสาย........................................................................................................... -วงมโหรี.................................................................................................................. ประเภทของเพลงดนตรีไทย…………………………………………………..………........7 -เพลงหนา้ พาทย.์ ..................................................................................................... -เพลงรบั ร้อง............................................................................................................

ค สารบญั (ต่อ) หัวข้อ หน้า -เพลงละคร................................................................................................................. -เพลงเบด็ เตลด็ ........................................................................................................... ดนตรีพืนบา้ น.......................................................................................................................... -ลกั ษณะดนตรีพืนบา้ น.............................................................................................. บรรณานุกรม ........................................................................................................................

ง สารบญั ภาพ ภาพ หน้า ภาพที เครืองดนตรีไทย....................................................................................................... ภาพที พิณเปียะและพิณนาํ เตา้ ............................................................................................. ภาพที ซึงและจะเข.้ ............................................................................................................. ภาพที ซอสามสายและซอดว้ ง............................................................................................. ภาพที ซออแู้ ละสะลอ้ .......................................................................................................... ภาพที เกราะและโกร่ง......................................................................................................... ภาพที กรับคู่ กรับพวงและกลบั ........................................................................................... ภาพที ระนาดเหล็กและระนาดทมุ้ เหลก็ .............................................................................. ภาพที ฆอ้ งวงใหญแ่ ละฆอ้ งวงเลก็ ...................................................................................... ภาพที ขลุ่ยหลีบ ขลยุ่ เพยี งออ ขลุย่ อู.้ ................................................................................ ภาพที ปีนอก ปี กลาง ปี ใน................................................................................................. ภาพที วงปี พาทย.์ ............................................................................................................. ภาพที วงเครืองสาย.......................................................................................................... ภาพที วงมโหรี................................................................................................................. ภาพที การแสดงโขน........................................................................................................

จ สารบัญรูปภาพ(ต่อ) ภาพ หน้า ภาพที เพลงเถา.................................................................................................................... ภาพที การแสดงโขน.......................................................................................................... ภาพที เพลงเบด็ เตล็ด.......................................................................................................... ภาพที วงดนตรีพนื บา้ น......................................................................................................9

ฉ สารบญั ตาราง ตาราง หน้า ตารางที ตารางเปรียบเทียบลกั ษณะของดนตรีของแตล่ ะภาคของไทย………..................9

1 ดนตรีไทย ประวตั ิ เป็นศลิ ปะแขนงหนึงของไทย ไดร้ ับอทิ ธิพลมาจาก ประเทศต่าง ๆ เช่น อินเดีย จีน อินโดนีเซีย และอืน ๆ เครืองดนตรีมี ประเภท ดีด สี ตี เป่ า ประวตั ิความเป็ นมาของ ดนตรีไทยจากการ สันนิษฐานของทา่ นผรู้ ู้ทางดา้ น ดนตรีไทย โดยการพิจารณา หาเหตุผลเกียวกบั กาํ เนิด หรือทมี าของ ดนตรีไทย ก็ไดม้ ผี เู้ สนอแนวทศั นะในเรืองนีไว้ ทศั นะทแี ตกต่างกนั คอื ทศั นะที สันนิษฐานวา่ ดนตรีไทย ไดแ้ บบอยา่ งมาจากอินเดยี เนืองจาก อินเดียเป็นแหล่งอารยธรรมโบราณ ทีสําคญั แห่ง หนึงของโลก อารยธรรมตา่ ง ๆ ของอินเดยี ไดเ้ ขา้ มามีอทิ ธิพล ตอ่ ประเทศตา่ ง ๆ ในแถบเอเชียอยา่ ง มาก ทงั ในดา้ น ศาสนา ประเพณีความเชือ ตลอดจน ศิลป แขนงต่าง ๆ โดยเฉพาะทางด้านดนตรี ปรากฎรูปร่างลกั ษณะ เครืองดนตรี ของประเทศต่าง ๆ ในแถบเอเชีย เช่น จีน เขมร พม่า อินโดนิ เซีย และ มาเลเซีย มีลกั ษณะ คลา้ ยคลงึ กนั เป็ นส่วนมาก ทงั นีเนืองมาจาก ประเทศเหล่านนั ตา่ งก็ยึด แบบฉบบั ดนตรี ของอินเดีย เป็นบรรทดั ฐาน รวมทงั ไทยเราดว้ ย เหตุผลสําคญั ทีท่านผูร้ ู้ไดเ้ สนอ ทศั นะนีก็คอื ลกั ษณะของ เครืองดนตรีไทย สามารถจาํ แนกเป็น ประเภท คอื คือ เครืองดีด,เครือง สี,เครืองตี,เครืองเป่ า ภาพที เครืองดนตรีไทย ทีมา:https://www.nanitalk.com/interesting-story/15275

2 ประเภทของเครื องดนตรีไทย การแบ่งประเภทของเครืองดนตรีไทยผูเ้ ชียวชาญดนตรีไทยแบ่งเครืองดนตรีไทยออกเป็น ประเภท โดยยึดหลกั การทาํ ใหเ้ กิดเสียงและวธิ ีการบรรเลง คือ เครืองดีด เครืองสี เครืองตี เครืองเป่า 1. เครืองดีด เครืองดีด คือ เครืองดนตรีทีมีสายและกะโหลกเสียงหรือกล่องเสียงเป็ น ส่วนประกอบทาํ ใหเ้ กิดเสียง โดยใชน้ ิวหรือไมด้ ีดสาย เพือใหส้ ายสันสะเทอื น ไดแ้ ก่ พิณเปี ยะ พิณ นาํ เตา้ ซึง จะเข้ กระจบั ภาพที พิณเปี ยะและพิณนาํ เตา้ ทีมา: https://sites.google.com/site/hs2kvo/dntri-thiy ภาพที ซึงและจะเข้ ทีมา: https://sites.google.com/site/hs2kvo/dntri-thiy . เครืองสี คือ เครืองดนตรีทดี ดั แปลงจากเครืองดีด เป็นเครืองสายทีทาํ ให้เกิดเสียงดว้ ยการใช้ คนั ชกั สีเขา้ กบั สาย มกี ะโหลกเสียงเป็ นส่วนประกอบสําคญั เช่นเดียวกบั เครืองดีดในดนตรีไทยมี หลายประเภท เช่น ซอสามสาย ซอดว้ ง ซออู้ สะลอ้

3 ภาพที ซอสามสายและซอดว้ ง ทีมา: https://sites.google.com/site/hs2kvo/dntri-thiy ภาพที ซออแู้ ละสะลอ้ ทีมา: https://sites.google.com/site/hs2kvo/dntri-thiy .เครืองตี เครืองตี คือ เครืองดนตรีทีทาํ ใหเ้ กิดเสียงไดโ้ ดยการตี หรือการเคาะ แบ่งตามวตั ถทุ ี ทาํ ได้ ประเภท คอื - เครืองตีทที าํ ดว้ ยไม้ ไดแ้ ก่ เกราะ โกร่ง กรับคู่ กรบั พวง กรบั เสภา ระนาดเอก ระนาดทุม้ โปงลาง - เครืองตที ที าํ ดว้ ยโลหะ ไดแ้ ก่ ระนาดเอกเหลก็ ระนาดทมุ้ เหลก็ ฉิง ฉาบเลก็ ฉาบใหญ่ ฆอ้ ง มอญ ฆอ้ งวงใหญ่ ฆอ้ งวงเลก็ ฆอ้ งเดียว ฆอ้ งคู่ มโหระทกึ - เครืองตีทีขึงด้วยหนงั ไดแ้ ก่ กลองทดั กลองตุก๊ ตะโพน บณั เฑาะว์ กลอง . เครีองตที าํ ดว้ ยไม้ ไดแ้ ก่ เกราะ โกร่ง กรับคู่ กรับพวง กรับเสภา ระนาดเอก ระนาดทมุ้ โปงลาง ภาพที เกราะและโกร่ง ทีมา: https://sites.google.com/site/hs2kvo/dntri-thiy

4 ภาพที กรบั คู่ กรับพวงและกลบั ทีมา: https://sites.google.com/site/hs2kvo/dntri-thiy . เครืองตีทาํ ดว้ ยโลหะ ไดแ้ ก่ ระนาดเอกเหลก็ ฉิง ระนาดทุม้ เหลก็ ฉาบเลก็ ฉาบใหญ่ ฆอ้ ง มอญ ฆอ้ งวงใหญ่ ฆอ้ งวงเลก็ ฆอ้ งเดยี ว ฆอ้ งคู่ ฆอ้ งราว ฆอ้ งราง มโหระทกึ ภาพที ระนาดเหลก็ และระนาดทุม้ เหล็ก ทีมา: https://sites.google.com/site/hs2kvo/dntri-thiy ภาพที ฆอ้ งวงใหญ่และฆอ้ งวงเลก็ ทีมา: https://sites.google.com/site/hs2kvo/dntri-thiy .เครืองเป่า เครืองเป่ าทมี นษุ ยร์ ู้จกั ใชม้ าแตเ่ ดิม ไดแ้ ก่พวกหลอดไมไ้ ผ่ ใส่ลกู ดอกใชเ้ ป่ าใน การล่าสัตว์ ตอ่ มาใชเ้ ป่าเขาสตั วเ์ ป่ าเพือบอกเหตุต่างๆ ระยะหลงั รู้จกั ทาํ ลินและเจาะรูใหส้ ามารถ เปลียนระดบั เสียงได้ นาํ มาเล่นเป็นทาํ นอง เช่น ขลุ่ย และ ปี ชนิดต่างๆเครืองเป่ า คอื เครืองดนตรีที ทาํ ใหเ้ กิดเสียงดว้ ยการเป่า มี ประเภท คือ . เครืองเปาทีไมม่ ลี ิน ไดแ้ ก่ ขลยุ หลีบ ขลุ่ยเพยี งออ ขลุยอู้ และสังข์

5 ภาพที ขลุ่ยหลบี ขลยุ่ เพียงออ ขลุ่ยอู้ ทีมา: https://sites.google.com/site/hs kvo/dntri-thiy . เครืองเป่าทมี ลี ิน ไดแ้ ก่ ปี นอก ปีกลาง ปีใน ปีออ้ ปี ไฉน ปี ม ภาพที ปี นอก ปี กลาง ปี ใน ทีมา: https://sites.google.com/site/hs kvo/dntri-thiy ประเภทของวงดนตรีไทย ในปัจจบุ นั ไดจ้ ดั รูปแบบการบรรเลง มีความเป็นระเบยี บแบบแผน มมี าตรฐานถูกตอ้ งตาม หลกั การประสมวง มีการพฒั นารูปแบบการบรรเลงเป็นระยะซึงแบ่งไดเ้ ป็น ประเภท คอื .วงปี พาทย์ ประกอบดว้ ยเครืองตเี ป็นสําคญั เช่น ฆอ้ ง กลอง และมีเครืองเป่าเป็นประธาน ไดแ้ ก่ ปี นอกจากนนั เป็นเครือง วงปี พาทยย์ งั แบง่ ไปไดอ้ กี คือ วงปีพาทยช์ าตรี,วงปี พาทยไ์ มแ้ ขง็ ,วง ปีพาทยเ์ ครืองหา้ ,วงปี พาทยเ์ ครืองค,ู่ วงปี พาทยเ์ ครืองใหญ,่ วงปี พาทยไ์ มน้ วม,วงปี พาทยม์ อญ,วงปี พาทยน์ างหงส์

6 ภาพที วงปี พาทย์ ทมี า :https://sites.google.com/site/patcharapasrion/k-1/p .วงเครืองสาย เครืองสาย ไดแ้ ก่ เครืองดนตรี ทีประกอบดว้ ยเครืองดนตรีทีมีสายเป็ น ประธาน มเี ครืองเป่า และเครืองตี เป็ นส่วนประกอบ ไดแ้ ก่ ซอดว้ ง ซออู้ จะเข้ เป็ นตน้ ปัจจุบนั วง เครืองสายมี แบบ คือ วงเครืองสายไทยเครืองเดยี ว,วงเครืองสายไทยเครืองคู่,วงเครืองสายผสม,วง เครืองสายปี ชวา ภาพที วงเครืองสาย ทีมา : https://pck24-09.weebly.com/362335913648358836193639365636293591362636343618.html .วงมโหรี ในสมยั โบราณเป็นคาํ เรียกการบรรเลงโดยทวั ไป เช่น \"มโหรีเครืองสาย\" \"มโหรี ปีพาทย\"์ ในปัจจบุ นั มโหรี ใชเ้ ป็นชอื เรียกเฉพาะวงบรรเลงอยา่ งหนึงอยา่ งใดทีมเี ครือง ดีด สี ตี เป่ า มาบรรเลงรวมกนั หมด ฉะนนั วงมโหรีกค็ อื วงเครืองสาย และวงปี พาทย์ ผสมกนั วงมโหรีแบ่งเป็น วงมโหรีเครืองสี,วงมโหรีเครืองหก,วงมโหรีเครืองเดยี ว หรือ มโหรีเครืองเลก็ ,วงมโหรีเครืองคู่ ภาพที วงมโหรี ทีมา : https://sites.google.com/site/dafsittichai/home/wng-mhori

7 เพลงดนตรีไทย 1. เพลงหนา้ พาทย์ ไดแ้ ก่ เพลงทบี รรเลงประกอบกิริยาเคลอื นไหวหรือเปลียนแปลงต่าง ๆ ทงั ของมนุษย์ ของสัตว์ ของวตั ถุต่าง ๆ และอืน ๆ อนึง เพลงหน้าพาทย์นนั ถือเป็ นเพลงชนั สูง และมี ความศักดิสิทธิ จงึ มกั จะบรรเลงตามขนบดงั เดิม ไม่นิยมดัดแปลงหรือแต่งเดิมอย่างเพลงทีใช้ บรรเลงทวั ไป นอกจากนีแลว้ เพลงหนา้ พาทยย์ งั เป็นเพลงทใี ชบ้ รรเลงเพียงอย่างเดียว ไม่มีบทร้อง หรือเนือร้องประกอบ ภาพที การแสดงโขน ทีมา : https://www.youtube.com/watch?v=yv-wCqSxapA .เพลงรับร้อง ทีเรียกวา่ เพลงรับร้องก็ดว้ ยบรรเลงรบั จากการร้อง คอื เมอื คนร้องไดร้ ้องจบไป แลว้ แตล่ ะทอ่ น ดนตรีก็ตอ้ งบรรเลงรบั ในท่อนนนั ๆ โดยมากมกั เป็นเพลงอตั รา ชนั และเพลงเถา เช่น เพลงจระเขห้ างยาว ชนั เพลงสีบท ชนั และเพลงบุหลนั เถา เป็นตน้ ภาพที เพลงเถา ทมี า : https://www.youtube.com/watch?v=xq1LUA_Ty-w 3.เพลงละคร หมายถึงเพลงทีบรรเลงประกอบการแสดงโขน ละคร และมหรสพต่าง ๆ ซึง หมายเฉพาะเพลงทีมีรัองและดนตรีรับเท่า นัน เพลงละครไดแ้ ก่เพลงอัตรา ชัน เช่น เพลง เวสสุกรรม เพลงพญาโศก หรือชนั เดียว เช่น เพลงนาคราช เพลงตะลุ่มโปง เป็นตน้

8 ภาพที การแสดงโขน ทีมา : https://www.youtube.com/watch?v=K50XM5FPRfI .เพลงเบด็ เตลด็ ไดแ้ ก่ เพลงเลก็ ๆ สนั ๆ สําหรับใชบ้ รรเลงเป็ นพเิ ศษ เช่น บรรเลงตอ่ ทา้ ย เพลงใหญเ่ ป็นเพลงลูกบท หรือเพลงภาษา ต่าง ๆ ซึงบรรเลงเพอื สนกุ สนาน ภาพที เพลงเบด็ เตล็ด ทีมา : https://sites.google.com/site/kanokporndk2003/phelng-dntri-thiy ดนตรีพนื บ้าน ดนตรีและเพลงทปี รากฏอยใู่ นทอ้ งถินของแต่ละภูมภิ าค ทแี สดงออกถงึ ภูมิปัญญา เฉพาะของ ทอ้ งถินนันๆ และยึดถือปฏิบัติสืบทอดต่อกันมาจนเป็ นทียอมรับร่วมกนั ในกลุ่มสังคมและ วฒั นธรรมนนั

9 ภาพที วงดนตรีพืนบา้ น ทีมา : https://sites.google.com/site/yingmifufu/prawati-khwam-pen-ma ลกั ษณะของตนตรีของแต่ละภาค ตารางที ตารางเปรียบเทียบลกั ษณะของดนตรีของแตล่ ะภาคของไทย

10 บรรณานุกรม

11 บรรณานุกรม เกเนตร ศิริวรรณ. ( ). ลกั ษณะดนตรีพนื บ้าน [ออนไลน]์ . เขา้ ถึงได้จาก : dddddddhttps://sites.google.com/site/memid308/home/laksna-khxng-wng-dntri-phun- ban [ ,กนั ยายน ] ครูบา้ นนอก. ( ). ดนตรีไทย [ออนไลน]์ . เขา้ ถึงไดจ้ าก : dddddddhttps://www.kroobannok.com/ [ ,กนั ยายน ] บุญวิชญ์ สมั นา. ( ). ดนตรีไทย [ออนไลน]์ . เขา้ ถึงไดจ้ าก : dddddddhttps://sites.google.com/site/hs kvo/dntri-thiy [ ,กนั ยายน ] กฤชกร เพชรนอก. ( ). เครืองดนตรีไทยและวงดนตรีไทย. ปทุมธานี:สาํ นกั พมิ พ์ dddddddสกายบุก๊ ส์. จรินทร์ เทพสงเคราะห์. ( ). พนื ฐานดนตรีไทย. กรุงเทพฯ:สาํ นกั พมิ พ์ กก dddddddบนั ลือการพิมพ.์ พีบีซี. ( ). ดนตรีไทย. กรุงเทพฯ:สาํ นกั พมิ พเ์ ยลโล.่ วฒั นวฒุ ิ แจง้ ชนา. ( ,มกราคม). กาลแห่งดนตรีไทย. วารสารศิลปกรรมศาสตร์. ddddddd ( ), - .