ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ 66

Πανελλήνιες ΑΠΟΦΟΙΤΟΙ ΑΡΣΑΚΕΙΩΝ 2020 ΤΟΣΙΤΣΕΙΩΝ ΣΧΟΛΕΙΩΝ Πότε αποφάσισες τι θα σπουδάσεις τελικά; Την περίοδο τής καραντίνας πώς την βασμά μου παρά το ενίσχυσε, ενώ η αντιμετώπισες; αβεβαιότητα, σε επίπεδο όχι μόνο εξε- Πήρα την απόφασή μου το καλοκαίρι πριν τάσεων αλλά και κοινωνικό, επέδρασε από την Γ΄ Λυκείου. Μέχρι τότε ήμουν ανα- Η περίοδος τής καραντίνας και η απο- αρνητικά στην ψυχολογία όλων μας ποφάσιστος μεταξύ Ιατρικής και Πολυτε- μόνωση στο σπίτι μού έπεσαν βαριά ως εξεταζομένων. χνείου. Επέλεξα τελικά το Πολυτεχνείο επει- πριν από τις Πανελλήνιες. Δεν μου ήταν δή παρέχει περισσότερες και διαφορετικές ευχάριστο, αν και είχα περισσότερη ελεύθε- Ποια ήταν η εμπειρία σου από την τη- διεξόδους. ρη ώρα και είχα τη δυνατότητα να κοιμάμαι λεκπαίδευση; περισσότερο, καθώς και να ξυπνάω αργά. Έχεις ξεκάθαρη εικόνα τού αντικειμένου Στην αρχή με διευκόλυνε, γιατί δεν χρει- που θα σπουδάσεις στη Σχολή σου; Η καραντίνα σε εμπόδισε ή σε διευκόλυ- αζόταν να μετακινηθώ και να χάνω χρόνο νε να τηρήσεις το πρόγραμμα τής μελέ- και είχα την άνεσή μου στο δωμάτιό μου. Η Σχολή ασχολείται κυρίως με προγραμ- της σου; Ωστόσο, όταν επανήλθαμε στο κανο- ματισμό, ηλεκτρολογικές εγκαταστάσεις και νικό μάθημα στην τάξη, κατάλαβα τη εφαρμογές μέσω ηλεκτρονικών συστημά- Γενικά με το πρόγραμμα δεν τα έχω καταφέ- σημαντική διαφορά τής αμεσότητας των, τα οποία πάντα με ενδιέφεραν. Παρόλ' ρει καλά μέχρι σήμερα. Όσο και να προσπα- τής ζωντανής επικοινωνίας. Δεν υπο- αυτά, καθώς τα ηλεκτρονικά μέσα βρίσκο- θούσα να βάλω συγκεκριμένο πρόγραμμα καθίσταται το μάθημα από την τηλεκ- νται παντού στις μέρες μας, επιτρέπει πληθώ- μελέτης κάθε μέρα, πάντα κατέληγα να δια- παίδευση. ρα προεκτάσεων σε ετερογενή μεταξύ τους βάζω διαφορετική ύλη. Είμαι βέβαιος όμως πεδία, για παράδειγμα των οικονομικών και πως τη δυσκολία αυτή την αντιμετώπισαν τής ιατρικής. Είναι ωστόσο αλήθεια ότι δεν και άλλοι συμμαθητές μου, αφού τα όρια είναι πολύ ξεκάθαρο στον κόσμο το αντι- τής ύλης ήταν ακαθόριστα τον πρώτο μήνα κείμενο τού ηλεκτρολόγου μηχανικού, όχι τής καραντίνας, ενώ καθηγητές και μαθητές τόσο μεταξύ των φίλων μου όσο για τους προσπαθούσαμε να προσαρμοστούμε στη συγγενείς μου στην Κρήτη, στους οποίους νέα πραγματικότητα τής τηλεκπαίδευσης. Σε χρειάστηκε να εξηγήσω τι είναι η Σχολή. τελική ανάλυση πιστεύω πως η καραντί- να περισσότερο αποσυντόνισε το διά- Αφού έχεις καταγωγή από την Κρήτη, πώς ήταν το φετινό καλοκαίρι μετά την καραντίνα που προηγήθηκε; Η επιδημία τού κορωνοϊού είχε επιπτώσεις γενικότερα. Καταρχάς ό,τι είχαμε σχεδιάσει ακυρώθηκε. Παρόλ' αυτά κατάφερα να κάνω τις διακοπές μου στην Κρήτη και λίγο στην Πάρο και να ξεκουραστώ. Γενικά κάθε χρόνο, απ’ όσο θυμάμαι τον εαυτό μου, πη- γαίνουμε διακοπές στην Κρήτη και χάρηκα που η φετινή χρονιά δεν το απέτρεψε αυτό. Στην αποφοίτηση τού Σχολείου με τον φίλο του Τάσο Χαμπάκη ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ ΤΕΥΧΟΣ 66 51

ΑΠΟΦΟΙΤΟΙ Πανελλήνιες ΑΡΣΑΚΕΙΩΝ ΤΟΣΙΤΣΕΙΩΝ 2 0 2 0Σ Χ Ο Λ Ε Ι Ω Ν Με τον φίλο του Γιώργο Κούβαρη Τεχνικά αντιμετώπισες κάποια δυσκολία; Δηλαδή, η αστάθεια που εγκυμονεί η Ο Στράτος σε αγώνα βόλεϊ με την ομάδα του πανδημία και η οικονομική κρίση είναι Όχι ιδιαίτερα. Επίσης δεν χρησιμοποίησα μια πρόκληση για σένα ώστε να βρεις πολύ τον υπολογιστή, κυρίως από το κινητό τρόπους αντιμετώπισής τους; μου παρακολουθούσα τα μαθήματα. Μου προκαλεί ανησυχία η παγκόσμια Έχεις στο μυαλό σου συγκεκριμένο πλά- συγκυρία που ζούμε και θέλω, όσο νο σε σχέση με τις σπουδές σου; πιο γρήγορα γίνεται, να τελειώσω τις σπουδές μου, να προχωρήσω τη ζωή Ένας από τους λόγους που διάλεξα αυτή μου και να είμαι αυτόνομος. Θέλω τη Σχολή είναι, όπως σας είπα, ότι μου δίνει όταν θα κληθώ να αντιμετωπίσω μια πολλές δυνατότητες σε διάφορους επαγγελ- κρίσιμη κατάσταση να μπορώ να τη ματικούς τομείς. Έτσι, θα αποφασίσω ανάλο- χειριστώ χωρίς να χρειάζομαι βοήθεια γα με το ενδιαφέρον που θα μου δημιουρ- από τρίτους. γηθεί παρακολουθώντας τα μαθήματα στο Πολυτεχνείο. Σωστά. Ποια άλλα ενδιαφέροντα σε κι- νητοποιούν; Είσαι χαρακτήρας που διαχειρίζεται την αβεβαιότητα ή σε αγχώνει; Μου αρέσουν πολύ οι ταινίες. Μετά τις Πα- νελλήνιες βλέπω και κάποιες σειρές, αλλά Γενικά δεν είμαι χαρακτήρας που αγ- δεν τις προτιμώ γιατί από ένα σημείο και χώνεται. Ξέρω πώς να αντιμετωπίσω το πέρα με κουράζουν. Μου αρέσει ακόμα να άγχος μου. Πιστεύω πως αυτό οφείλεται σε παίζω ηλεκτρονικά παιχνίδια και ξανάρχισα έναν βαθμό στις εμπειρίες μου από την ομά- να παίζω κιθάρα, που την είχα σταματήσει δα βόλεϊ. Καθώς καταφέραμε να περάσου- στο Δημοτικό. Επίσης μου αρέσει ο αθλητι- με στο πανελλήνιο πρωτάθλημα και εντέλει σμός, γι’ αυτό πηγαίνω γυμναστήριο και με να κερδίσουμε τη δεύτερη θέση, βρεθήκαμε την πρώτη ευκαιρία πηγαίνω με φίλους μου αντιμέτωποι με κρίσιμους αγώνες από τους για να παίξουμε κάποιο άθλημα. οποίους εξαρτιόταν η πρόκρισή μας. Οι συν- θήκες αυτές, πιστεύω, σε ωθούν να ξεπερά- Στράτο, σε ευχαριστούμε πολύ και σου σεις το άγχος σου έτσι, ώστε ο προπονητής ευχόμαστε να βρεις και να ακολουθή- να ξέρει πως μπορεί να σε εμπιστευτεί σε σεις τα ενδιαφέροντά σου, όπως αυτά τέτοιες καταστάσεις. θα διαμορφωθούν στην προσωπική σου πορεία. 52 ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ ΤΕΥΧΟΣ 66

Πανελλήνιες ΑΠΟΦΟΙΤΟΙ ΑΡΣΑΚΕΙΩΝ 2020 ΤΟΣΙΤΣΕΙΩΝ ΣΧΟΛΕΙΩΝ Χρήστος Τσιτσιριδάκης 19.175 μόρια 1ος στη Φιλοσοφία Αθήνας Α΄ Αρσάκειο-Τοσίτσειο Λύκειο Εκάλης Ο ρόλος τού φιλοσόφου Συγχαρητήρια για την επιτυχία σου. Πέτυχες 1ος στο τμήμα είναι να καθοδηγήσει Φιλοσοφίας τού ΕΚΠΑ. Τι σε ώθησε να δηλώσεις αυτό το τον μέσο άνθρωπο, τμήμα; όπως έκανε ο Επίκουρος, Από μικρό παιδί είχα πάθος για τη φιλοσοφία και αυτό με έφερε ο οποίος έχει προτάσεις από νωρίς σε επαφή με τον φιλοσοφικό λόγο. Αργότερα, στο μά- θημα τής Αρχαίας Ελληνικής Φιλοσοφίας που κάναμε στην Γ΄ Λυ- για το πώς μπορούμε κείου, το πάθος μου αυτό εδραιώθηκε και επιβεβαιώθηκε η κλίση να ζούμε ευτυχισμένοι, μου προς αυτή την επιστήμη. που είναι Το μάθημα τής φιλοσοφίας διδάσκεται συστηματικά στο πανανθρώπινη επιθυμία. σχολείο; Άρα μέσα στον ρόλο του είναι να σκέφτεται πώς μπορεί Έχουν προβλεφθεί λίγες ώρες στη Β΄ Λυκείου, αλλά οι μαθη- να αλλάξει την κοινωνία. τές τής θεωρητικής κατεύθυνσης διδασκόμαστε τα κείμενα τού Οι μεγάλοι διανοητές άλλωστε αρχαίου ελληνικού φιλοσοφικού λόγου, στα οποία εξεταστή- καμε και στις Πανελλήνιες. Το μάθημα τής Φιλοσοφίας και των αυτό έκαναν πάντα Αρχαίων Ελληνικών στην ουσία μού «σύστησε» τους αρχαίους και σήμερα ζούμε σε κοινωνίες Έλληνες φιλοσόφους. που έχουν ενσωματώσει τις αντιλήψεις τους. ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ ΤΕΥΧΟΣ 66 53

ΑΠΟΦΟΙΤΟΙ Πανελλήνιες ΑΡΣΑΚΕΙΩΝ ΤΟΣΙΤΣΕΙΩΝ 2 0 2 0Σ Χ Ο Λ Ε Ι Ω Ν Εκτός από τους αρχαίους Έλληνες φιλο- Ο Χρήστος, μέλος Το μεγαλύτερο σόφους έχεις ασχοληθεί με άλλους; τής ελληνικής πρόβλημα αντιπροσωπίας Σε μικρότερη ηλικία, στη Β΄ Γυμνασίου, πρω- τού ανθρώπου είναι τοδιάβασα τον Νίτσε, τον οποίο μου «σύστη- στην 38η διεθνή ότι δεν μπορεί σε» ο Καζαντζάκης. Σε αυτούς επανέρχομαι συνδιάσκεψη τού συστηματικά, γιατί όσο ωριμάζει ο άνθρω- Ευρωκοινοβουλίου να βιώσει το τώρα. πος ανακαλύπτει κάθε φορά καινούργιες Νέων στο Αμβούργο, Δεσμεύεται έννοιες. Αργότερα διάβασα Καμύ, τον οποίο με τη Χριστιάννα «γνώρισα» αρχικά μέσω τής λογοτεχνίας, Αλεξανδρή, μαθήτρια από τις ελπίδες του και στη συνέχεια ο πατέρας μου με παρό- τού Β΄ Τοσιτσείου για το μέλλον τρυνε να διαβάσω Έλληνες φιλοσόφους, Λυκείου Εκάλης, οι οποίοι δεν με γοήτευσαν αμέσως, αλλά και την καθηγήτρια και τους φόβους του όταν τους μελέτησα στο Σχολείο τους αγά- από το παρελθόν. πησα περισσότερο. Αγγλικών Άσπα Κοντογιάννη Ποιον ξεχωρίζεις; Πιστεύεις ότι οι ελπίδες του για το μέλ- Τον Επίκουρο, γιατί έχει την πιο σοβαρή λον τον κάνουν τελικά ανελεύθερο; πρόταση για το βασικό ερώτημα: πώς πρέ- Οι ελπίδες και οι φόβοι είναι τυραν- πει ο άνθρωπος να ζει τη ζωή του. Διαχρονι- νία. Ακόμα και το όραμα καμιά φορά κό ερώτημα που αφορά και στον σύγχρονο μπορεί να είναι τυραννία. Γιατί ξεχνάμε άνθρωπο. το πραγματικό νόημα τής ζωής: ότι η ζωή είναι εδώ, μπροστά μας, δεν είναι πίσω μας. Ποια πιστεύεις ότι είναι τα μεγαλύτερα Βέβαια οι κοινωνίες που έχουμε δημι- προβλήματα τού ανθρώπου; ουργήσει μας καλούν να ζούμε τη ζωή μας ιδεολογικά. Ότι δεν μπορεί να βιώσει το τώρα. Δεσμεύεται από τις ελπίδες του για το Συμφωνείς με αυτό που αναγράφεται μέλλον και τους φόβους του από το στον τάφο τού Καζαντζάκη: Δεν πιστεύω παρελθόν. Δεν είναι oν τού σήμερα, αλλά τίποτα, δεν ελπίζω τίποτα, είμαι λεύτε- πιστεύω ότι μπορεί να το πετύχει. ρος; Αυτός είναι ο πραγματικός αγώνας τού ανθρώπου. Να καταφέρει να σπάσει όλα τα είδωλα, όλα τα μυθεύματα και να αναζητήσει ακέραιη την αλήθεια, το βαθιά ηθικό. Δεν μπορώ να σκεφτώ κάτι πιο συνταρακτικό. Είναι βέβαια δύσκολο, πολύ δύσκολο. Στην ΚΓ' σύνοδο τής Βουλής των Εφήβων το 2018. Ο Χρήστος δεξιά στο 2ο έδρανο. 54 ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ ΤΕΥΧΟΣ 66

Πανελλήνιες ΑΠΟΦΟΙΤΟΙ ΑΡΣΑΚΕΙΩΝ 2020 ΤΟΣΙΤΣΕΙΩΝ ΣΧΟΛΕΙΩΝ Πιστεύεις ότι οι άνθρωποι είναι εύκολο μέσο άνθρωπο, όπως έκανε ο Επί- Ο πραγματικός αγώνας να δεχτούν τις αλήθειες; κουρος, ο οποίος έχει προτάσεις για τού ανθρώπου είναι το πώς μπορούμε να ζούμε ευτυχι- να καταφέρει Όχι. Όπως λέει και ο Καβάφης: μήπως αυτό σμένοι, που είναι πανανθρώπινη επι- να σπάσει το φως είναι νέα τυραννία; Πρέπει κάποιος θυμία. Άρα μέσα στον ρόλο του είναι όλα τα είδωλα, να πορευτεί και να ανοίξει τον δρόμο. Δεν να σκέφτεται πώς μπορεί να αλλάξει όλα τα μυθεύματα είναι εύκολο και δεν έχει επιτευχθεί μέχρι την κοινωνία. Οι μεγάλοι διανοητές και να αναζητήσει σήμερα, αλλά έχουν γίνει φιλότιμες προ- άλλωστε αυτό έκαναν πάντα και σή- σπάθειες. μερα ζούμε σε κοινωνίες που έχουν ακέραιη την αλήθεια, ενσωματώσει τις αντιλήψεις τους. το βαθιά ηθικό. Αυτό που λες ακούγεται πλατωνικό, θυ- Δεν μπορώ μίζει τον μύθο τού σπηλαίου. Πώς ένας φιλόσοφος που θέλει να παί- να σκεφτώ κάτι ξει αυτό τον ρόλο μπορεί να αποφύγει Ο Πλάτωνας είναι θαυμαστός, ιδίως τον χαρακτηρισμό ότι είναι ελίτ; πιο συνταρακτικό. επειδή κατάφερε να εξηγήσει ότι ο φιλόσοφος έχει κοινωνικό ρόλο. Δεν Νομίζω ότι δεν πρέπει να παίρνει πολύ σο- Ομιλητής στο ATSMUN τού Αρσακείου Πατρών είναι αναχωρητής. Τον μύθο τού σπηλαί- βαρά τον εαυτό του. Αντίθετα, να παίρνει ου τον διδαχθήκαμε φέτος και από γνωσι- σοβαρά την επιστήμη του, να την αγαπά και οθεωρητική άποψη διαφωνώ απολύτως να την εξελίσσει. Παράλληλα, να κατανοεί με το νόημά του. Νομίζω ότι απαξιώνει την ότι δεν είναι τόσο διαφορετικός από τους ανθρώπινη γνώση, γιατί ο άνθρωπος φτά- άλλους ανθρώπους, αφού ασχολείται με νει στη γνώση μέσω τής εμπειρίας. Δεν προβλήματα που αφορούν σε όλους τους υπάρχει κάτι εξωκοσμικό, a priori. Αλλά από ανθρώπους. Τα προβλήματα είναι ίδια για την κοινωνική σκοπιά έχει μεγάλη αξία, διότι όλους και όλοι ασχολούνται με αυτά και αυτός που γνωρίζει το σωστό πρέπει να συ- προσπαθούν να τα επιλύσουν. νεχίσει μια σκληρή πορεία και, ακόμα και με κίνδυνο τής ίδιας του τής ζωής, να μεταδώσει Την περίοδο τής καραντίνας εφάρμο- στους αμαθείς τη γνώση του. Και αυτό είναι σες κάτι από αυτά που έχεις μάθει για κάτι που έχουν πράξει φιλόσοφοι και μορ- να είσαι καλύτερα; φωμένοι άνθρωποι ανά τους αιώνες. Την περίοδο τής καραντίνας προσπάθησα Θεωρείς ότι η εμπειριοκρατία έχει προ- να διαβάσω πολύ, καταρχάς για τις Πανελ- βάδισμα ως θεωρία; λήνιες, στις οποίες αφιέρωσα πολύ χρόνο. Εννοείται ότι ως άνθρωπος τής δράσης Ναι, προσωπικά πιστεύω ότι ο εμπειριο- δεν ήμουν πολύ ενεργός την περίοδο τής κρατισμός έχει τα καλύτερα επιχειρήματα. καραντίνας. Προσπάθησα όμως να εφαρ- Η θεωρία είναι μια συμπυκνωμένη εμπει- μόσω την επικούρεια σκέψη, να συνδεθώ ρία και τελικά αναγκαζόμαστε να ανάγουμε με το σώμα μου, να κάνω γυμναστική και τη γνώση σε καθολικά. Αλλά δεν κατανοώ πιο λιτό βίο σε θέματα διατροφής. Όμως αυτά τα καθολικά ως εξωκοσμικά, όπως τα δεν έχω κατασταλάξει ακόμα σε ένα ιδεώ- παρουσιάζει ο Πλάτων. Δεν απορρέουν από δες ζωής, είναι και ο κορωνοϊός που βάζει κάποιο ανώτερο oν. εμπόδια σε αυτό. Ο κόσμος θεωρεί βαριά τα φιλοσοφικά Πώς σου φάνηκε η τηλεκπαίδευση; ζητήματα και τους φιλοσόφους ειδικές περιπτώσεις, sui generis. Εσύ πώς αντι- Στη ζωή υπάρχουν αναγκαία κακά. Η μετωπίζεις τέτοιες κρίσεις; τηλεκπαίδευση για κάποιο διάστημα ήταν ένα από αυτά. Στο σχολείο κάναμε Υπάρχει μια παρεξήγηση. Υφίστανται κάποια πάρα πολλές ώρες μάθημα μέσω τηλεκ- ανοιχτά προβλήματα τα οποία παραμένουν παίδευσης και σε συνδυασμό με τις ώρες άλυτα σήμερα και αφορούν σε μια μικρή τού φροντιστηρίου ήταν πολλές φορές ομάδα να τα συζητήσει. Αλλά ο ρόλος τού αφόρητη. Χρειάζεται πολλή ενέργεια για φιλοσόφου είναι να καθοδηγήσει τον ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ ΤΕΥΧΟΣ 66 55

ΑΠΟΦΟΙΤΟΙ Πανελλήνιες ΑΡΣΑΚΕΙΩΝ ΤΟΣΙΤΣΕΙΩΝ 2 0 2 0Σ Χ Ο Λ Ε Ι Ω Ν να μη διασπάται η προσοχή σου, γιατί πολλές φορές χανόσουν μέσα όλοι οι άνθρωποι έχουμε κοινούς προβληματισμούς, τουλάχι- σ’ αυτό το περιβάλλον. Τίθενται επίσης διάφορα ζητήματα, όπως το στον αν μιλήσουμε για τον αστικό δυτικό κόσμο. Πολύ ενδια- θέμα των υποδομών, που δεν είναι ίδιες για όλους τους μαθητές τής φέρον είχε επίσης η κατάθεση τής προσωπικής εμπειρίας Ελλάδας, ή το θέμα των προσωπικών δεδομένων, το οποίο χρειάζεται κάθε παιδιού για αυτό που συμβαίνει στη χώρα του. Ήταν προσοχή, αλλά δεν είμαι ειδικός να το αναλύσω. πολύ εποικοδομητικό, διότι διέφερε από τις δημοσιογρα- φικές καταγραφές σχετικά με το τι συμβαίνει στην Ευρώ- Από πότε είσαι στο Αρσάκειο; πη. Και βέβαια είναι τεράστια χαρά να συνδιαλέγεσαι με ανθρώ- πους τής ηλικίας σου οι οποίοι ενδιαφέρονται για τα διλήμματα Ήρθα στο Αρσάκειο στην Α΄ Γυμνασίου. Η εμπειρία μου είναι μόνο που κι εσένα ώθησαν να λάβεις μέρος στο ΕΚΝ. θετική. Ο ερχομός μου στο σχολείο αυτό άλλαξε πολλά πράγματα στη σχολική μου πορεία, γιατί μου έδωσε άπειρες ευκαιρίες και μου άνοιξε Συμμετείχες σε κάποιο άλλο πρόγραμμα τού Σχολείου; δρόμους στη γνώση. Συμμετείχα και ήμουν ενεργός σε όλες τις δράσεις τού σχολείου μου και, όπου μπορούσα, έξω από αυτό. Στις δύο τε- Ναι, συμμετείχα σε ένα πρόγραμμα Erasmus, στο πλαίσιο τού λευταίες τάξεις τού Λυκείου με το άγχος των Πανελληνίων το οποίου επισκεφθήκαμε τη Ρουμανία. Είναι μια χώρα που δεν θα Σχολείο στάθηκε βράχος ακλόνητος δίπλα μας. Τουλάχιστον για επέλεγε κάποιος να επισκεφθεί χωρίς συγκεκριμένο λόγο. Οι άν- εμάς, τα παιδιά τής θεωρητικής κατεύθυνσης, γιατί τη δική μας εμπειρία θρωποι εκεί, ενώ ζουν μια τελείως διαφορετική ζωή, είναι πολύ καταθέτω, το Σχολείο έκανε σπουδαία προσπάθεια. κοντά μας. Η ιστορία τους και το παρελθόν τους είναι ακόμα πολύ έντονα παρόντα. Έχουν περάσει μόλις 30 χρόνια από την πτώση Για μίλησέ μας για την εμπειρία σου από τη συμμετοχή σου στο των κομμουνιστικών καθεστώτων, είναι πολύ πρόσφατο παρελ- Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο Νέων στο Αμβούργο. θόν και είναι συγκλονιστικό το γεγονός ότι οι συνήθειές τους πα- ραμένουν βαθιά ριζωμένες στις ζωές τους. Όταν συγκρίνεις όσα Είναι μια μοναδική εμπειρία η συνάντηση με συνομηλίκους από όλη καταθέτουν εκείνοι με αυτά που βλέπεις στην πράξη καταλαβαί- την Ευρώπη. Οι σχέσεις και οι ανταλλαγές που δημιουργούνταν μετα- νεις ότι ακόμα, στο 2020, η χώρα βρίσκεται σε «σοβιετική κρίση». ξύ μας, ενώ καθένας από εμάς ήταν φορέας διαφορετικών πολιτισμών. Παρά το γεγονός ότι έχει κληρονομήσει κάποιες υποδομές από το Μέσα από την επικοινωνία μας επιβεβαίωσα αυτό που πιστεύω: ότι σοβιετικό παρελθόν της, σήμερα βρίσκεται σε πλήρη εξαθλίωση. Όπου στρέψεις το βλέμμα σου είναι σαν να βλέπεις δύο πραγμα- τικότητες. Είναι συγκλονιστική αυτή η αντίφαση. Είμαστε όλοι μιαν αντίφαση, που λέει και ο ποιητής. Στοχεύεις να κάνεις μεταπτυχιακές σπουδές στο εξωτερικό; Ενδιαφέρομαι να συνεχίσω τις σπουδές μου στη Γαλλία ή τη Γερ- μανία. Είμαι πολύ ευχαριστημένος που ξεκινάω στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, δεν θα μπορούσα να φανταστώ κάτι καλύτερο από το να κάνω φιλοσοφία στην Αθήνα. Όμως μεταπτυχιακές ή διδακτορι- κές σπουδές θέλω να συνεχίσω στο εξωτερικό. Είμαι γαλλομαθής και θαυμάζω τη γαλλική διανόηση, αλλά η Γερμανία στη φιλοσο- φία είναι αξεπέραστη. Θα αποφασίσω στην πορεία. Καλό ξεκίνημα λοιπόν στις σπουδές σου και εύχομαι να ζή- σεις τη ζωή σου σύμφωνα με τις φιλοσοφικές σου απόψεις. Ο Χρήστος στην Γ΄ Λυκείου συμμετείχε στην εκδήλωση τής 17 Νοέμβρη για τα γεγονότα τού Πολυτεχνείου. 56 ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ ΤΕΥΧΟΣ 66

Πανελλήνιες ΑΠΟΦΟΙΤΟΙ ΑΡΣΑΚΕΙΩΝ 2020 ΤΟΣΙΤΣΕΙΩΝ ΣΧΟΛΕΙΩΝ Κωνσταντής Παναγάκης 19.175 μόρια 2ος στην Ψυχολογία Αθήνας Β΄ Αρσάκειο Λύκειο Ψυχικού Οι κοινωνίες μας εξελίσσονται και γίνονται πολύπλοκες, όχι πάντα προς το καλύτερο. Οι άνθρωποι δυσκολεύονται να παρακολουθήσουν τις αλλαγές και αποκτούν ολοένα και περισσότερα ψυχολογικά προβλήματα. Παράλληλα, οι ανθρώπινες σχέσεις έχουν υποβαθμιστεί, με αποτέλεσμα να μη στηρίζονται πλέον στη συντροφικότητα και την ανθρώπινη ζεστασιά. Κωνσταντή, συγχαρητήρια. Είχες πολύ υψηλή επίδοση και επέλεξες Πότε κατάλαβες ότι σε ενδιαφέρει η ψυχολογία; την ψυχολογία. Πώς και δεν κατευθύνθηκες προς τις νομικές σπουδές; Το ενδιαφέρον μου στράφηκε στην ψυχολογία τα δύο τε- Σας ευχαριστώ πολύ! Είναι μια ερώτηση που πολλοί μου έχουν θέσει. Θεω- λευταία χρόνια. Στο Γυμνάσιο φανταζόμουν τον εαυτό μου ρώ ότι η ψυχολογία είναι μια επιστήμη η οποία εξελίσσεται διαρκώς αρχιτέκτονα, όμως τελικά προτίμησα τις θεωρητικές επιστή- και αλλάζει, καθώς ασχολείται με το μεγαλύτερο μυστήριο στον μες και από εκεί οδηγήθηκα στον κλάδο τής ψυχολογίας. κόσμο, την ανθρώπινη ψυχή. Η νομική είναι η πιο τετριμμένη επιλογή, αν και φυσικά αναγνωρίζω το βάθος και το ενδιαφέρον τής επιστήμης. Εγώ, ως Δηλαδή ήσουν καλός και στα θετικά και στα θεωρητι- χαρακτήρας, αγαπώ τις εναλλαγές και την εξέλιξη και νομίζω ότι η ψυχολογία κά μαθήματα; αποφεύγει τη μονοτονία και ενέχει το στοιχείο τής έκπληξης, πράγμα που ται- ριάζει με τα δικά μου ενδιαφέροντα. Ναι, διάβαζα και τα δύο μαθήματα και η απόδοσή μου ήταν καλή και στα δύο. ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ ΤΕΥΧΟΣ 66 57

ΑΠΟΦΟΙΤΟΙ Πανελλήνιες ΑΡΣΑΚΕΙΩΝ ΤΟΣΙΤΣΕΙΩΝ 2 0 2 0Σ Χ Ο Λ Ε Ι Ω Ν Η ψυχολογία είναι στη μόδα σήμερα. ση. Είναι εσωτερικές διεργασίες πολύ γνώ- έχουν αποπροσωποποιηθεί, όσο και σε γε- Γιατί συμβαίνει αυτό κατά τη γνώμη σου; ριμες σ' εμένα, που με οδηγούσαν σε έναν νικό πλαίσιο με την κυριαρχία τής καχυ- τρόπο σκέψης κοντινό με την ψυχολογία. ποψίας, τής ιδιοτέλειας σε όλες της τις Ίσως επειδή οι κοινωνίες μας εξελίσ- μορφές, τού ρατσισμού και τού αντα- σονται και γίνονται πολύπλοκες, όχι Σε έχει επηρεάσει αυτή σου η συνήθεια; γωνισμού. πάντα προς το καλύτερο. Οι άνθρωποι δυσκολεύονται να παρακολουθήσουν Στην παρούσα φάση δεν με επηρεάζει, αλλά Ποια είναι η γνώμη σου για την επικοι- τις αλλαγές και αποκτούν ολοένα και πιστεύω ότι με βοηθάει στη ζωή μου. Μπο- νωνία μέσω τού κινητού και των μηνυ- περισσότερα ψυχολογικά προβλήμα- ρώ να καταλάβω καλύτερα τα άτομα που μάτων; τα, οπότε χρειάζονται τους ειδικούς έχω επιλέξει στο φιλικό μου περιβάλλον, να που θα τους σταθούν και θα τους βο- κατανοήσω και να δεχτώ την ψυχοσύνθεση Δεν συγκρίνεται με την άμεση επι- ηθήσουν. Παράλληλα, οι ανθρώπινες τού καθενός. Είναι ένα φίλτρο που με βοη- κοινωνία, διότι λείπει το στοιχείο τού σχέσεις έχουν υποβαθμιστεί, με απο- θάει να ξεχωρίσω ποια άτομα μου ταιριά- αυθορμητισμού, το οποίο αποτελεί τέλεσμα να μη στηρίζονται πλέον στη ζουν περισσότερο ή όχι. καθοριστικό παράγοντα τής αληθινής συντροφικότητα και την ανθρώπινη ζε- ανθρώπινης επικοινωνίας. στασιά. Αναγκαστικά, λοιπόν, κάθε άνθρω- Το να κατανοούμε τη συμπεριφορά τού πος για την επίλυση των προβλημάτων που άλλου πιστεύεις ότι μας βοηθάει να συ- Από πότε είσαι στο Αρσάκειο; επιφέρει αυτή η σκληρή πραγματικότητα μπεριφερθούμε κι εμείς καλύτερα; αναζητά έναν επαγγελματία, έναν ψυχολόγο Είμαι από το Νηπιαγωγείο. Κάνοντας μια για να τον βοηθήσει. Όταν μπορείς να ερμηνεύσεις κάποια αναδρομή στα χρόνια τού Αρσακείου, τώρα εσφαλμένη συμπεριφορά και να εντοπίσεις πια που έχω αποφοιτήσει, νομίζω ότι δεν Σε ποιο βαθμό πιστεύεις ότι μπορεί να από πού εκπηγάζει, μπορείς να κατανοήσεις θα άλλαζα τίποτα από όσα έζησα στη μα- βοηθηθεί ένας άνθρωπος; καλύτερα πώς λειτουργεί ο κόσμος και να θητική μου πορεία. Πραγματικά θεωρώ ότι δημιουργήσεις ένα ευρύ αξιακό σύστημα το Αρσάκειο, από ψυχολογική σκοπιά, εί- Σίγουρα ο ψυχολόγος δεν είναι μάγος. Δεν από το οποίο θα καθορίζεται η δική σου ναι μια μικρογραφία τής κοινωνίας. Από το μπορεί να λύσει τα προβλήματα κάθε αν- στάση και συμπεριφορά. Επίσης γινόμαστε Νηπιαγωγείο έως και την Γ΄ Λυκείου αυτό θρώπου μονομιάς. Θεωρώ ότι οι συμβου- πιο ανεκτικοί απέναντι στους συνανθρώπους που αποκόμισα είναι ότι ήρθα σε επαφή και λές ενός ψυχολόγου έχουν κατευθυ- μας, γιατί πριν τους κατακρίνουμε προσπα- γνώρισα μια τεράστια ποικιλία ανθρώπινων ντήριο ρόλο, βοηθούν τον άνθρωπο θούμε να καταλάβουμε από πού προέρχε- τύπων. Γνώρισα ανθρώπους πολύ ευγενι- να εντοπίσει το πρόβλημα και να βρει ται μια, ενδεχομένως, προβληματική τους κούς και ανθρώπους αγενείς, ανθρώπους τη δύναμη να το αντιμετωπίσει. συμπεριφορά. ιδιοτελείς και ανιδιοτελείς και αισθάνομαι ότι το Σχολείο με έχει εφοδιάσει με τα κατάλλη- Έχεις την τάση να ψυχολογείς τους φί- Αναφέρθηκες στην υποβάθμιση των αν- λα όπλα ώστε να αντιμετωπίσω τους συναν- λους σου ή τα παιδιά μιας παρέας; θρώπινων σχέσεων. Τι εννοείς; θρώπους μου στην ευρύτερη κοινωνία. Οι εκπαιδευτικοί που με δίδαξαν όλα αυτά τα Ασυνείδητα το έκανα από παλιά. Θυμάμαι Αν και το 2020 ο κόσμος έχει εξελιχθεί σε χρόνια, στην πλειοψηφία τους, ήταν άριστοι. ότι με ενδιέφερε αυτό και προσπαθούσα πολλούς τομείς, και κατεξοχήν στην τεχνο- Τόσο αυτοί όσο και γενικότερα το προσωπι- να ερμηνεύσω τη συμπεριφορά των φίλων λογία, οι ανθρώπινες σχέσεις θυσιάζο- κό τού Σχολείου στο σύνολό του ήταν πάντα μου, να προβλέψω ποια στάση θα κρατήσει νται διαρκώς, δεν υπάρχει αμεσότητα διαθέσιμοι να ακούσουν τους προβληματι- κάποιος ανάλογα με την κατάσταση ή πώς επικοινωνίας. Αυτό γίνεται αισθητό τόσο σμούς μας και να σταθούν δίπλα μας. θα επηρεάσει με τη στάση του μια κατάστα- στα ΜΜΕ, όπου οι ανθρώπινες σχέσεις Στην τελετή αποφοίτησης. Από αριστερά: Ορέστης Βιστάκης, Φραγκίσκος Γυφτόπουλος, Κωνσταντής Παναγάκης, Ζωή Γκουτζαμάνη 58 ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ ΤΕΥΧΟΣ 66

Πανελλήνιες ΑΠΟΦΟΙΤΟΙ ΑΡΣΑΚΕΙΩΝ 2020 ΤΟΣΙΤΣΕΙΩΝ ΣΧΟΛΕΙΩΝ Η επικοινωνία πόσο επενδύουν στην πολιτιστική δημιουρ- Έχεις ασχοληθεί ερασιτεχνικά με κάτι μέσω τού κινητού γία –βέβαια υπάρχει και η αντίστοιχη δυνα- από αυτά; και των μηνυμάτων τότητα χρηματοδότησης. Δυστυχώς στην Έχω κάνει 7 χρόνια πιάνο και 5 χρόνια κι- δεν συγκρίνεται με Ελλάδα, που είναι η κοιτίδα τού παγκόσμιου θάρα. Στο Γυμνάσιο έγραφα διηγήματα και την άμεση επικοινωνία, πολιτισμού, δεν παρατηρείται το ίδιο ενδια- μικρές ιστορίες μόνος μου. Είχα σκεφτεί να διότι λείπει το στοιχείο φέρον εκ μέρους τής πολιτείας. λάβω μέρος με ένα ποίημά μου στους Αγώ- τού αυθορμητισμού, νες Λόγου και Τέχνης τού Αρσακείου, αλλά καθοριστικού Πώς ένιωσες για τις ακραίες κοινωνικές τελικά δεν το κατέθεσα. Στο Λύκειο, επειδή παράγοντα τής αντιθέσεις που υπάρχουν και εκεί; είμαι άνθρωπος που, όπως προείπα, βαριέ- αληθινής ανθρώπινης μαι εύκολα και θέλω εναλλαγές, στράφηκα επικοινωνίας. Η ακραία φτώχεια σε αντιπαράθεση με τον στη σύνθεση. ακραίο πλούτο είναι ένα υπαρκτό πρόβλη- Κωνσταντή, ευχαριστούμε πολύ για τη Μετά τον πρώτο κύκλο των σπουδών μα τού καπιταλιστικού συστήματος που κυ- συζήτησή μας και σου ευχόμαστε να εκ- σου τι σκοπεύεις να κάνεις; ριαρχεί, όμως κανένα άλλο κράτος δεν δίνει πληρώσεις όλες σου τις επιθυμίες. τόσες ευκαιρίες όσες μπορεί να βρει κάποιος Μετά τις προπτυχιακές σπουδές που θα στην Αμερική. Το κράτος, ωστόσο, πρέπει να Ο Κωνσταντής με τους φίλους του κάνω εδώ, θα ήθελα να συνεχίσω για το ενδιαφερθεί, ώστε να εξαλείφονται αυτές οι Φραγκίσκο Γυφτόπουλο (πάνω), μεταπτυχιακό μου στην Αμερική. Είναι μια ακραίες διαφορές και να ελαχιστοποιούνται και Σωτήρη Κάκια, Ζωή Γκουτζαμάνη (κάτω) χώρα που δίνει πολλές ευκαιρίες, αν και δεν τα φαινόμενα τής φτώχειας και τής επαιτείας παραβλέπω την παράμετρο τής απρόσωπης και κυρίως τής βίας και τού ρατσισμού. Τα κι- επικοινωνίας. Λαμβάνοντας όμως υπ’ όψιν νήματα που έχουν εμφανιστεί τους τελευταί- το γεγονός ότι η επαγγελματική μας δραστη- ους μήνες στην Αμερική (Black Lives Matter), ριότητα καταλαμβάνει το μεγαλύτερο κομ- στα οποία συμμετέχουν και διάσημοι άν- μάτι τής καθημερινότητάς μας, εάν μέσα από θρωποι, όπως ηθοποιοί και τραγουδιστές, την ποικιλία των κλάδων τής ψυχολογίας μου γεννούν πολλές ελπίδες και εύχομαι να βρω τον τομέα που με εκφράζει και αντιπρο- εισακουσθούν, ώστε να αμβλυνθούν οι ανι- σωπεύει τα ενδιαφέροντά μου, η ευχαρίστη- σότητες αυτές. ση που θα μου προσφέρει η προοπτική να ασχοληθώ με το αντικείμενό μου σε μια κοι- Ποιες είναι οι πηγές τής πληροφόρησής νωνία ανοιχτή στις εξελίξεις, τουλάχιστον σε σου ή τής ψυχαγωγίας σου; κάποιες πολιτείες, θα βάλει τα υπόλοιπα σε δεύτερη μοίρα. Περισσότερο ενημερώνομαι από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, twitter κτλ., και λιγό- Για ποιες πολιτείες μιλάς; τερο από την τηλεόραση. Εννοείται και από τις συνομιλίες με τους συνομηλίκους μου. Για εμένα ιδανική πολιτεία είναι η Νέα Υόρ- Όσο για την ψυχαγωγία μου, τα δύο τελευ- κη. Είναι ένα πρότυπο τού σύγχρονου ανε- ταία χρόνια ασχολούμαι με τη μουσική σύν- πτυγμένου πολιτισμού που αποπνέει μια θεση. Αγόρασα ένα αρμόνιο και χρησιμο- συνολική ευημερία. Είχα ταξιδέψει στη Νέα ποιώντας ένα πρόγραμμα στον υπολογιστή Υόρκη στην Α΄ Λυκείου και διαπίστωσα συνθέτω μόνος μου και έχω την επιθυμία να διερευνήσω κατά πόσο αυτό μπορώ να το εξελίξω και επαγγελματικά. Σε ποιον καλλιτεχνικό χώρο κινείσαι; Ανέκαθεν με ενδιέφερε να ασχοληθώ με την τέχνη, όχι τόσο σε τομείς που θα χρειάζεται να προβάλλομαι ο ίδιος, αλλά σε τομείς, όπως είναι η μουσική, η σκηνοθεσία, η σκη- νογραφία, η σεναριογραφία, που στην ου- σία αποτελούν τον δίαυλο που μετουσιώνει την ιδέα σε θέαμα. ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ ΤΕΥΧΟΣ 66 59

ΑΠΟΦΟΙΤΟΙ Πανελλήνιες ΑΡΣΑΚΕΙΩΝ ΤΟΣΙΤΣΕΙΩΝ 2 0 2 0Σ Χ Ο Λ Ε Ι Ω Ν Δήμος Μυλωνάς 19.150 μόρια 1ος στο Φυσικό Θεσσαλονίκης Αρσάκειο Λύκειο Θεσσαλονίκης Είναι μέσα στη φύση τού ανθρώπου να προσπαθεί να βρει το νόημα τής ζωής, να καταλάβει την ύπαρξή του, πώς και γιατί υπάρχει ο κόσμος και ποια είναι η θέση του μέσα σε αυτόν. Είναι βασικά υπαρξιακά ερωτήματα τού ανθρώπου, στα οποία η Φυσική τον βοηθάει να απαντήσει. Δήμο, συγχαρητήρια για τη διπλή επιτυχία σου: στο Φυσικό τού ΑΠΘ και πρώτος στη Σχολή τής πρώτης επιλογής σου. Για μί- λησέ μας για την επιλογή σου αυτή. Ευχαριστώ πολύ. Στην αρχή είχα βάλει ως πρώτη επιλογή μου το τμήμα των Ηλεκτρολόγων Μηχανικών, αλλά ακύρωσα το πρώτο μηχανο- γραφικό και επέλεξα τελικά το Φυσικό, επειδή όλα τα σχετικά μαθήματα μου αρέσουν περισσότερο. Το ενδιαφέρον σου για τη Φυσική έχει κάποιο συγκεκριμένο προσανατολισμό; Ναι, το ενδιαφέρον μου στρέφεται περισσότερο προς το Σύμπαν και τη δημιουργία του. Ερωτήματα όπως πώς δημιουργήθηκε, ποιοι είμαστε, πώς είμαστε μέσα στο Σύμπαν με απασχολούν και η φυσική επιστήμη, μέσα από τον κλάδο τής Κοσμολογίας, προσπαθεί να δώσει απαντή- σεις σε αυτά. Παρακολουθείς τις θεωρίες φυσικών που ασχολούνται με αυτό το θέμα; Προσπαθώ, αλλά πέραν τής γενικής θεωρίας δεν μπορώ να πω πως καταλαβαίνω και πολλά, γιατί δεν κατέχω προς το παρόν τις απαραίτητες γνώσεις μαθηματικών. Γιατί ασχολείται ο άνθρωπος με αυτά τα ζητήματα; Τι σημαίνουν αυτές οι ανθρώπινες απορίες; Είναι μέσα στη φύση τού ανθρώπου να προσπαθεί να βρει το νόημα τής ζωής, να καταλάβει την ύπαρξή του, πώς και 60 ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ ΤΕΥΧΟΣ 66

Πανελλήνιες ΑΠΟΦΟΙΤΟΙ ΑΡΣΑΚΕΙΩΝ 2020 ΤΟΣΙΤΣΕΙΩΝ ΣΧΟΛΕΙΩΝ γιατί υπάρχει ο κόσμος και ποια είναι η Στο περιβάλλον σου υπάρχει αυτό το Από πότε είσαι στο Αρσάκειο; θέση του μέσα σε αυτόν. Είναι βασικά πρόβλημα; υπαρξιακά ερωτήματα τού ανθρώπου, Από πάντα, από το Νηπιαγωγείο. στα οποία η Φυσική τον βοηθάει να Ευτυχώς στο περιβάλλον μου το φαινόμενο απαντήσει. Συνήθως βέβαια, είτε από αυτό δεν είναι εκτεταμένο. Κάποια δυσπιστία Το σχολείο παίζει σημαντικό ρόλο στην φόβο για τις απαντήσεις που θα βρού- μπορεί να έχει διατυπωθεί για τα εμβόλια κατεύθυνση σπουδών που θα επιλέξει ο με είτε από έλλειψη ισχυρής θέλησης, ή σχετικά με τον κορωνοϊό, εάν υπάρχει ή μαθητής ή αυτό εξαρτάται μόνο από τον βυθιζόμαστε στην ανούσια καθημερι- όχι, αλλά και αυτό είναι σπάνιο. Δεν εκνευ- ίδιο τον μαθητή; νότητα και αφήνουμε την κριτική μας ρίζομαι όμως, γιατί σε θέματα λογικής και σκέψη να «κοιμηθεί». επιχειρημάτων δεν χρειάζονται συναι- Το σχολείο σίγουρα επηρεάζει την πορεία σθηματισμοί. τού μαθητή. Η κατεύθυνση που θα επιλέξει Βρισκόμαστε σε μια εποχή όπου ο καθέ- ο μαθητής εξαρτάται πολύ από την επιστη- νας –και μέσω τού διαδικτύου– διαμορ- Ο άνθρωπος των θετικών επιστημών μονική επάρκεια, αλλά και την προσωπικό- φώνει μια άποψη με αντιεπιστημονικές πιστεύεις ότι έχει σημαντικό ρόλο έτσι τητα των καθηγητών. Ένας καλός καθηγητής θέσεις, την οποία μάλιστα διακινεί, δη- όπως διαμορφώνονται τα πράγματα στη θα εμπνεύσει τον μαθητή και ειδικά στα μιουργεί οπαδούς κτλ. Πώς ερμηνεύεις σημερινή εποχή; μαθήματα κατεύθυνσης παίζει ουσιαστικό αυτή την ανάγκη τού ανθρώπου; Γιατί ρόλο. Από την άλλη υπάρχει και η προδι- έχει πάρει τόσο μεγάλες διαστάσεις; Είναι λυπηρό το γεγονός πως οι επιστήμονες άθεση, η κλίση τού ίδιου τού μαθητή προς αντί να εστιάζουν στην εξέλιξη τής επιστήμης ένα αντικείμενο και αν συναντηθεί με έναν Ο άνθρωπος πάντα έψαχνε τρόπους να και την πρόοδο τής ανθρωπότητας πρέπει εμπνευσμένο δάσκαλο, τότε η απόφαση για ξεχωρίσει από το σύνολο και να νιώσει να χάνουν τον χρόνο τους αντιμετωπίζοντας τις σπουδές του είναι πιο εύκολη. σημαντικός. Δυστυχώς, πολλές φορές αντιεπιστημονικές ιδέες. Δυστυχώς όμως, αυτή η ανάγκη τον οδηγεί ακόμα και οφείλουν να το κάνουν γιατί δεν μπορούμε Θέλεις να συνεχίσεις τις σπουδές σου στην αμφισβήτηση τής λογικής και τής να επιτρέψουμε σε αρκετά μεγάλο κομμάτι στο εξωτερικό; επιστήμης. Η ιδιαιτερότητα τής σημερινής τού πληθυσμού να ζει πιστεύοντας σε θεω- εποχής είναι πως λόγω τού διαδικτύου αυ- ρίες και υιοθετώντας αντιλήψεις περασμένων Ναι, σίγουρα θα προτιμούσα κάποια στιγμή τοί που υιοθετούν αντιεπιστημονικές ιδέες αιώνων. Νομίζω πως οι θετικές επιστή- να φύγω σε κάποια άλλη χώρα, αν μου δο- αθροίζονται και όντας ένα σύνολο γίνονται μες και ιδίως η Φυσική έχουν προχω- θεί η ευκαιρία. αισθητοί (και κυρίως ενοχλητικοί). ρήσει τόσο πολύ που οι επιστήμονες δεν έχουν άμεσο κοινωνικό ρόλο. Έχεις κάποιο χόμπι; Ασχολούμαι αρκετά με τη μουσική, παίζο- ντας σε κάνα δυο συγκροτήματα, και λίγο με το μπάσκετ, παίζοντας χαλαρά με φίλους. Δήμο, σε ευχαριστούμε και σου ευχόμα- στε καλή πρόοδο στις σπουδές σου. Ο Δήμος ομιλητής στο 18ο TMUN τής Θεσσαλονίκης, που πραγματοποιήθηκε το 2019 στην Αμερικανική Γεωργική Σχολή. ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ ΤΕΥΧΟΣ 66 61

ΑΠΟΦΟΙΤΟΙ Πανελλήνιες ΑΡΣΑΚΕΙΩΝ ΤΟΣΙΤΣΕΙΩΝ 2 0 2 0Σ Χ Ο Λ Ε Ι Ω Ν Παυλίνα Μαθιοπούλου 19.150 μόρια 16η στη ΝΟΜΙΚΗ ΑΘΗΝΑΣ Αρσάκειο Γενικό Λύκειο Ψυχικού Συγχαρητήρια για την επιτυχία σου. Πέτυχες στη Νομική Αθή- Θα έπρεπε νας με τα περισσότερα μόρια στο Κλασικό Λύκειο. όλοι να είμαστε Ευχαριστώ πολύ. Πέρασα στη σχολή τής πρώτης μου προτίμησης, πιο ενημερωμένοι σχετικά 16η στη σειρά. Πάντα με τραβούσε οποιοδήποτε επάγγελμα σχετί- με την Ευρωπαϊκή Ένωση, ζεται με τη δικαιοσύνη και σκέφτομαι, μάλιστα, να στραφώ προς τον τους θεσμούς της δικαστικό κλάδο. και τη λειτουργία της, αφού ανήκουμε Πώς ήταν η σχολική σου ζωή στο Αρσάκειο; σε αυτή την Ένωση Στο Αρσάκειο είμαι από το Νηπιαγωγείο. Πέρα από τα μαθήματα, και ό,τι συμβαίνει εκεί αυτό που κέρδισα από το Αρσάκειο είναι κατά κύριο λόγο το ήθος. αφορά και σ’ εμάς. Είχαμε πάντα πολύ καλές σχέσεις με τους δασκάλους και τους καθη- Αυτό θα μας βοηθούσε γητές μας, οι οποίοι ενδιαφέρονταν και για τη διάπλαση τής προσωπι- κότητάς μας. Η ζεστή αυτή σχολική καθημερινότητα επηρέασε θετικά περισσότερο τον χαρακτήρα μου. να αποκτήσουμε ταυτότητα 62 ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ ΤΕΥΧΟΣ 66 Ευρωπαίου πολίτη.

Πανελλήνιες ΑΠΟΦΟΙΤΟΙ ΑΡΣΑΚΕΙΩΝ 2020 ΤΟΣΙΤΣΕΙΩΝ ΣΧΟΛΕΙΩΝ Πενθήμερη εκδρομή τής Γ΄ Λυκείου στη Θεσσαλονίκη. Από αριστερά: Ειρήνη Μυλωνά, Αλεξάνδρα Ανδριοπούλου, Ρένια Γούναρη, Παυλίνα Μαθιοπούλου, Εμμέλεια Δημαράκη, Αλεξάνδρα Κουρπά Από τη δική σου εμπειρία, πιστεύεις ότι είναι χρήσιμο ένα κλα- Σε έχει προβληματίσει το γεγονός ότι ένας δικηγόρος, από σικό λύκειο; τη φύση τού επαγγέλματός του, πρέπει πολλές φορές να υπερασπίζεται ανθρώπους που είναι αποδεδειγμένα εγκλη- Είναι χρήσιμο γιατί προσφέρει διέξοδο και στοχευμένο προσανατολι- ματίες; σμό στους μαθητές που έχουν ξεκαθαρίσει στο μυαλό τους ότι θέλουν να ακολουθήσουν τη θεωρητική κατεύθυνση. Πιστεύω βέβαια ότι όλα Ναι, είναι ένα θέμα προς συζήτηση, αλλά πιστεύω ότι κάθε άνθρω- τα μαθήματα είναι σημαντικά, αλλά ειδικά από τη Β΄ Λυκείου και μετά πος, οτιδήποτε κι αν έχει κάνει, δικαιούται την υπεράσπιση. Προ- χρειάζεται μεγαλύτερη εξειδίκευση σε αυτό που οι μαθητές έχουν επι- φανώς υπάρχει κάποιο όριο στην υπεράσπιση. Η προσπάθεια τού λέξει. δικηγόρου πρέπει να φτάνει μέχρι το σημείο που δεν θα αλλοιώσει τα πραγματικά γεγονότα προκειμένου να παρουσιάσει μια εξιδανι- Τι προσφέρουν τα κλασικά γράμματα στον σύγχρονο άνθρωπο; κευμένη εικόνα. Μέσα στα καθήκοντά του όμως είναι να προσπα- θήσει να ελαφρύνει την ποινή τού κατηγορουμένου. Επιπλέον, το Οι ανθρωπιστικές σπουδές είναι πολύ σημαντικές, γιατί βα- αν θα αναλάβει την υπεράσπιση ενός αποδεδειγμένα εγκληματία σίζονται στη γλώσσα, στην οποία αντικατοπτρίζεται ολόκλη- εξαρτάται από την προσωπικότητα και τον χαρακτήρα τού ίδιου τού ρος ο πολιτισμός μας. Οτιδήποτε σκεπτόμαστε μπορούμε να δικηγόρου. το εκφράσουμε και να το μοιραστούμε με τους υπόλοιπους χάρη στη γλώσσα μας. Και η θετική κατεύθυνση, όμως, δεν πρέπει Παρακολουθείς ταινίες ή σειρές με δικαστικό περιεχόμενο; να απαξιοί το μάθημα τής Γλώσσας, και πολύ περισσότερο τής Γρα- πτής Έκφρασης, για τον επιπλέον λόγο ότι είναι το μόνο κοινό μάθημα Έχω παρακολουθήσει κάποιες σειρές, αν και δεν πιστεύω ότι αντα- για όλους στις Πανελλήνιες. ποκρίνονται απόλυτα στην πραγματικότητα. Αυτή που μου άρεσε περισσότερο είναι η αμερικάνικη σειρά «Suits», που είναι αρκετά Στις νομικές σπουδές η γλώσσα έχει μεγαλύτερη βαρύτητα; γνωστή, αφού έπαιζε και η Megan Markle, η σύζυγος τού πρίγκιπα Harry, γιατί είχε πολλή δράση και σε κρατούσε σε αγωνία για το Είναι βέβαιο αυτό, γιατί η επιχειρηματολογία και το σκεπτικό τής αγό- ποιος θα κερδίσει την εκάστοτε υπόθεση. Θέλω επίσης να δω τον ρευσης περνάει μέσα από τη γλώσσα. Η μαγεία τής δικηγορίας είναι «Δικηγόρο τού Διαβόλου». στο πώς θα παρουσιάσεις το επιχείρημα για να πείσεις τον άλλο. ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ ΤΕΥΧΟΣ 66 63

ΑΠΟΦΟΙΤΟΙ Πανελλήνιες ΑΡΣΑΚΕΙΩΝ ΤΟΣΙΤΣΕΙΩΝ 2 0 2 0Σ Χ Ο Λ Ε Ι Ω Ν Με την τάξη της στην περιβαλλοντική εκδρομή τής Β΄ Λυκείου με τους συνοδούς καθηγητές Νίκη Βεζυργιάννη και Βύρωνα Χαμηλοθώρη Ασχολήθηκες με κάτι άλλο κατά την πε- Έχεις ταξιδέψει εκτός Ελλάδας; έπρεπε σε ορισμένες περιπτώσεις να εφαρ- ρίοδο τής φοίτησής σου στο Αρσάκειο; μόζεται πιο αυστηρά ο νόμος και να μην Έχω πάει στην Αγγλία, τη Γαλλία, τη Γερμα- υπάρχουν πολλά περιθώρια διαφυγής. Όσο Βέβαια. Στο Γυμνάσιο συμμετείχα στη χορω- νία και στην Κωνσταντινούπολη. για την καθημερινότητά μας, θα ήθελα να δία τού Σχολείου και ως μέλος της έλαβα υπάρχουν ποδηλατόδρομοι και πεζόδρομοι μέρος σε αξιόλογες παραστάσεις στο Μέγα- Έχεις ξεχωρίσει κάτι που ήθελες να στις πόλεις μας, όπως υπάρχουν στο εξωτε- ρο Μουσικής και στη Στέγη τού Ιδρύματος υπάρχει στην Ελλάδα και δεν το έχουμε; ρικό. Ωνάση. Πραγματικά μοναδικές εμπειρίες για εκείνη την ηλικία. Στο Λύκειο ενδιαφέρθηκα Νομίζω ότι μερικές φορές, ως λαός, θα Η Κωνσταντινούπολη πώς σου φάνηκε; και συμμετείχα σε δύο διοργανώσεις MUN έπρεπε να είμαστε πιο «πειθαρχημέ- τού Αρσακείου Πατρών, που επίσης θεωρώ νοι» και να κάνουμε αυτό που χρειά- Το ταξίδι στην Κωνσταντινούπολη ήταν το από τις πιο όμορφες εμπειρίες μου, και θα ζεται για το κοινό καλό, χωρίς να είναι καλύτερο από την άποψη ότι ήταν και το πιο προσπαθήσω να συνεχίσω την ενασχόλη- ανάγκη να μας επιβληθεί. Επίσης θα σή μου αυτή και στο πανεπιστήμιο. Απ’ όσο γνωρίζω στη Νομική υπάρχουν ομάδες που προπαρασκευάζονται και συμμετέχουν σε διαγωνισμούς εικονικών δικών σε ευρωπα- ϊκό και σε διεθνές επίπεδο. Πολύ σωστά. Μάλιστα απόφοιτοι τού Αρσακείου έχουν ήδη διακριθεί σε τέ- τοιες διοργανώσεις και αναλαμβάνουν τον ρόλο τού «προπονητή» για τους νε- ότερους φοιτητές. Άλλα χόμπι έξω από τη σχολική δραστηριότητα έχεις; Όχι, αλλά τώρα στο πανεπιστήμιο, που θα έχω περισσότερο χρόνο, θέλω να ασχολη- θώ είτε με το τραγούδι είτε με τον χορό. Η Παυλίνα με τις φίλες της Ρένια Γούναρη (αριστερά) και Ρένια Γούναρη, Ελίνα Κουβαρά, Νέλλυ Σερντάρη (δεξιά) 64 ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ ΤΕΥΧΟΣ 66

Πανελλήνιες ΑΠΟΦΟΙΤΟΙ ΑΡΣΑΚΕΙΩΝ 2020 ΤΟΣΙΤΣΕΙΩΝ ΣΧΟΛΕΙΩΝ Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών. Αναμνηστική φωτογραφία τής σχολικής χορωδίας Στιγμιότυπο από την παράσταση «Τα παιδιά τής χορωδίας» με τους καθηγητές Κωνσταντίνα Γύφτουλα, στην οποία συμμετείχε η Παυλίνα. Μαρία Μιχαλοπούλου και Ευάγγελο Κατσιναβάκη διαφορετικό. Οι ευρωπαϊκές πόλεις έχουν αρκετές ομοιότητες, ενώ Τι σου αρέσει στον γαλλικό πολιτισμό; στην Κωνσταντινούπολη συνάντησα αυτό το ανατολίτικο στοιχείο που πραγματικά με μάγεψε! Το φως, τα χρώματα, ο κόσμος, που Γνώρισα τη Γαλλία μέσα από τα μάτια τής καθηγήτριάς μας των Γαλ- ήταν πιο απλός από τους Ευρωπαίους και πιο κοντά σ’ εμάς. Επίσης, λικών, η οποία τη λατρεύει και μας έμαθε τα πάντα για τον γαλλικό οι άνθρωποι που γνώρισα ήταν ιδιαίτερα φιλόξενοι και ζεστοί. Αυτό πολιτισμό. Έτσι, έχω κι εγώ κάπως εξιδανικεύσει τους Γάλλους και που θυμάμαι όμως περισσότερο ήταν η επίσκεψη στους χώρους τη γαλλική κουλτούρα και νομίζω ότι και οι ίδιοι οι Γάλλοι αγαπούν λατρείας, καθώς ήταν η πρώτη φορά που ήρθα σε επαφή με τη πολύ τον πολιτισμό τους και σέβονται τα ήθη και τα έθιμα τής χώρας μουσουλμανική θρησκεία. τους. Πώς αντιμετωπίζεις τη μετατροπή τής Αγίας Σοφίας σε τζαμί; Σε έχει προβληματίσει το γεγονός ότι οι Έλληνες δεν έχουμε ουσιαστική γνώση τι είναι η Ευρωπαϊκή Ένωση; Η Αγία Σοφία θεωρείται το παγκόσμιο και αιώνιο σύμβολο τού Χριστιανισμού και έχει ιδιαίτερη σημασία για τους Έλ- Θα έπρεπε όλοι να είμαστε πιο ενημερωμένοι σχετικά με την ληνες. Αλλά αποτελεί και σημείο συνάντησης τής χριστια- Ευρωπαϊκή Ένωση, τους θεσμούς της και τη λειτουργία της, νικής και τής ισλαμικής ιστορίας. Η μετατροπή της σε τζαμί, αφού ανήκουμε σε αυτή την Ένωση και ό,τι συμβαίνει εκεί κατά την άποψή μου, δείχνει έλλειψη σεβασμού στις θρη- αφορά και σ’ εμάς. Αυτό θα μας βοηθούσε περισσότερο σκευτικές ελευθερίες. Πιστεύω ότι, γι' αυτό τον λόγο, η μετατρο- να αποκτήσουμε ταυτότητα Ευρωπαίου πολίτη. Σε προσωπι- πή της σε τζαμί θα εντείνει τις συγκρούσεις μεταξύ των δύο θρησκει- κό επίπεδο, αν δεν περνούσα στη Νομική, είχα επιλέξει να παρακο- ών. Από τη στιγμή μάλιστα που ανήκει στην παγκόσμια πολιτιστική λουθήσω διεθνείς και ευρωπαϊκές σπουδές και να ασχοληθώ με τη κληρονομιά, η Unesco θα έπρεπε να έχει αντιδράσει περισσότερο διπλωματία και συγκεκριμένα με ενδιέφερε να ασχοληθώ με τους σε αυτή τη μονομερή απόφαση. ευρωπαϊκούς θεσμούς. Μετά τις σπουδές σου στη Νομική τι σκοπεύεις να κάνεις; Στη διπλωματία παίζει σημαντικό ρόλο η γλώσσα. Ιδανικά, θα ήθελα να συνεχίσω με ένα μεταπτυχιακό στη Γαλλία, Ναι, μου αρέσουν πολύ οι ξένες γλώσσες. Προς το παρόν μιλάω γιατί και η χώρα και η γλώσσα έχουν ιδιαίτερη θέση στην καρδιά μόνο Γαλλικά και Αγγλικά, αλλά στο πρώτο έτος των σπουδών μου μου. Θα ήθελα, λοιπόν, να έχω και την εμπειρία τού γαλλικού τρό- θα ξεκινήσω και Γερμανικά. Επιπλέον, μόνη μου, στον ελεύθερο που ζωής, ως μεταπτυχιακή φοιτήτρια αρχικά και, αν μου αρέσει, να χρόνο μου, μου αρέσει να διαβάζω και Σουηδικά και Τουρκικά και συνεχίσω την επαγγελματική μου δραστηριότητα εκεί. Διαφορετικά, οποιαδήποτε γλώσσα. θα επιστρέψω στην Ελλάδα. Σε ευχαριστούμε πολύ, Παυλίνα. Καλή συνέχεια στις σπουδές σου και σε όλα σου τα ενδιαφέροντα. ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ ΤΕΥΧΟΣ 66 65

ΑΠΟΦΟΙΤΟΙ Πανελλήνιες ΑΡΣΑΚΕΙΩΝ ΤΟΣΙΤΣΕΙΩΝ 2 0 2 0Σ Χ Ο Λ Ε Ι Ω Ν Χριστίνα Νικολοβιένη 18.800 μόρια Σχολή Διοικητικής Επιστήμης & Τεχνολογίας ΟΠΑ Α΄ Αρσάκειο Λύκειο Ψυχικού Η πληροφορική, Συγχαρητήρια για την επιτυχία σου. Τώρα που τελείωσε όλη αν χρησιμοποιηθεί σωστά αυτή η ταλαιπωρία, λόγω και των ειδικών συνθηκών τού κορω- νοϊού, πώς αισθάνεσαι; και αν έχουμε και εμείς θετική στάση, Ήταν κάτι καινούργιο για όλους μας και ειδικά στην Γ΄ Λυκείου ήταν πολύ ιδιαίτερες καταστάσεις. Δεν είχαμε συνηθίσει στην τηλεκπαίδευση μπορεί να βοηθήσει πολύ και στην αρχή ήταν δύσκολα τα πράγματα. Δεν πηγαίναμε στο Σχολείο, στο να αμβλυνθούν δεν είχαμε επικοινωνία με τους συμμαθητές μας και αυτό επηρέαζε την οι διαφορές μεταξύ ψυχολογία μας. Στην αρχή, εγώ προσωπικά, βγήκα κάπως από το πρό- των ανθρώπων, γραμμά μου, αφού είχα κανονίσει πότε και πώς θα διαβάζω κάθε μέρα. Όλο αυτό που έγινε δεν με βοήθησε στην οργάνωση. Σταδιακά όμως, επειδή επιτρέπει να έρθουν μπορεί τελικά να βοήθησε στο διάβασμα, επειδή τα μαθήματα ήταν σε επαφή άνθρωποι διαδικτυακά μέναμε στο σπίτι και δεν είχαμε μετακινήσεις. από διαφορετικές χώρες, διευκολύνει την ανταλλαγή απόψεων και ουσιαστικά ανοίγει τους ορίζοντές τους. 66 ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ ΤΕΥΧΟΣ 66

Πανελλήνιες ΑΠΟΦΟΙΤΟΙ ΑΡΣΑΚΕΙΩΝ 2020 ΤΟΣΙΤΣΕΙΩΝ ΣΧΟΛΕΙΩΝ Ας ελπίσουμε ότι ήταν κάτι έκτακτο. Έχεις ταξιδέψει στο εξωτερικό; Η επικοινωνία Αλλά ξέρεις ότι και στο πανεπιστήμιο με τους φίλους μπορεί να γίνει το ίδιο. Πώς σου φαίνε- Όχι, δεν έχει τύχει. Όμως είχα κάνει αιτή- μέσω τού κινητού ται αυτή η προοπτική; σεις και για πανεπιστήμια στο εξωτερι- κό, στην Ιταλία και στην Αγγλία, όπου, δεν μπορεί Η αλήθεια είναι ότι είμαι χαρούμενη που θα μέσα από τη διαδικασία των Πανελλη- να αντικαταστήσει γνωρίσω τους συμφοιτητές μου. Το πρώτο νίων, με είχαν δεχθεί. Αλλά λόγω τού τη φυσική παρουσία. έτος για τους φοιτητές είναι πολύ σημαντικό, προβλήματος τού κορωνοϊού και αφού μου γιατί ξεκινούν κάτι καινούργιο. Αλλά υπό τις άρεσε το τμήμα στο οποίο πέρασα στην Ελ- Τα παιδιά τής γενιάς σου χρησιμοποι- παρούσες συνθήκες δεν μπορούμε να κά- λάδα, σκέφτηκα να αφήσω για αργότερα τις ούν πάρα πολύ το κινητό. Σχεδόν κοι- νουμε αλλιώς. σπουδές στο εξωτερικό. μούνται με το κινητό στο χέρι. Πώς το αξιολογείς αυτό; Από πότε είσαι στο Αρσάκειο; Από τη μέχρι τώρα εμπειρία σου, από Θεωρώ ότι το κινητό καλό είναι, γιατί μπο- τη σχολική αλλά και από την κοινωνική ρούμε να επικοινωνούμε, να χαλαρώνουμε, Από το Νηπιαγωγείο. σου ζωή, υπάρχουν κάποια πράγματα να ξεφεύγουμε λίγο, αλλά δεν πρέπει να στην Ελλάδα που πιστεύεις ότι θα μπο- το χρησιμοποιούμε υπερβολικά. Χάνουμε Κοιτώντας πίσω σου όλα αυτά τα χρόνια ρούσαν να είναι καλύτερα; πράγματα από την καθημερινότητά μας τα τι θα έλεγες για το σχολείο σου; οποία αξίζουν. Η επικοινωνία με τους Η αλήθεια είναι ότι υπάρχουν κάποια φίλους μέσω τού κινητού δεν μπορεί Πάντα ήμουν ευχαριστημένη από το σχο- στερεότυπα στην ελληνική κοινωνία τα να αντικαταστήσει τη φυσική παρου- λείο μου, από το Νηπιαγωγείο μέχρι και την οποία θα έπρεπε να έχουν εξαλειφθεί. σία. Ουσιαστικά το κινητό είναι απλώς ένα Γ΄ Λυκείου. Σε όλο αυτό το ταξίδι οι καθη- Παρατηρώ κάποιες καταστάσεις –ευτυχώς βοήθημα, δεν θα πρέπει να έχει μεγαλύτερο γητές μάς στήριξαν πολύ. Δεν είχα ποτέ κα- όχι στο Σχολείο– που δεν είναι πολύ ευχά- ρόλο στη ζωή μας και να γίνεται κατάχρηση. νένα παράπονο. Γενικά πέρασα πάρα πολύ ριστες. Στις ειδήσεις όμως βλέπεις διάφορα ωραία και στο Δημοτικό και στο Γυμνάσιο περιστατικά που έχουν σχέση π.χ. με ρατσι- Πώς εξηγείς το γεγονός ότι σε μια παρέα και στο Λύκειο. Το περιβάλλον ήταν πολύ σμό, τα οποία δεν έχουν θέση στη χώρα που είναι συχνό το φαινόμενο όλοι κοιτά- ωραίο, μέσα στη φύση. Ήταν πολύ όμορφα ζούμε. Και μάλιστα στον 21ο αιώνα, έχοντας ζουν τα κινητά τους; όλα αυτά που πέρασα. επαφή –και μέσω τού διαδικτύου– με όλες Και εγώ το κάνω μερικές φορές, δεν το τις χώρες και με διαφορετικούς πολιτισμούς, κάνουν μόνο οι άλλοι. Η αλήθεια είναι ότι Από εδώ και πέρα τι σκοπεύεις να κάνεις πιστεύω ότι θα έπρεπε να είμαστε πιο ανοι- έχουμε συνηθίσει να ασχολούμαστε με το σχετικά με τις σπουδές σου; χτοί. κινητό μας όλη την ώρα. Δεν είναι ότι βα- ριόμαστε και γι’ αυτό κοιτάζουμε το κινητό Θα τελειώσω εδώ στις σπουδές μου στη Πιστεύεις ότι η πληροφορική, με την μας. Έχει γίνει μέρος τής καθημερινότητας, το Σχολή Διοικητικής Επιστήμης και Τεχνολογί- οποία θέλεις να ασχοληθείς, βοηθάει χρησιμοποιούμε παντού και γίνεται ασυναί- ας και μετά σκέφτομαι να κάνω μεταπτυχιακό στην επικοινωνία και στην άμβλυνση σθητα. στο εξωτερικό και να ασχοληθώ με τον χώρο των διαφορών μεταξύ των ανθρώπων; τής τεχνολογίας. Στην αρχή είχα κατευθυνθεί προς τη Λογιστική και τα Χρηματοκοικονο- Φυσικά και βοηθάει. Κατ’ αρχάς επιτρέπει μικά, αλλά στην Γ΄ Λυκείου, όπου γνώρισα να έρθουν σε επαφή άνθρωποι από καλύτερα το αντικείμενο τής πληροφορικής, διαφορετικές χώρες, που δεν θα είχαν μου άρεσε πάρα πολύ, οπότε επέλεξα ένα αυτή τη δυνατότητα στην καθημερινό- τμήμα που συνδυάζει και τα οικονομικά και τητά τους, διευκολύνει την ανταλλαγή την πληροφορική. απόψεων και ουσιαστικά ανοίγει τους ορίζοντες των ανθρώπων. Θεωρώ ότι Για το εξωτερικό έχεις κάτι συγκεκριμένο η πληροφορική, αν χρησιμοποιηθεί στο μυαλό σου ή θα το σκεφτείς αργότερα; σωστά και αν έχουμε και εμείς θετική στάση, μπορεί να βοηθήσει πολύ στο Δεν έχω σκεφτεί ακόμη κάτι συγκεκριμένο. να αμβλυνθούν οι διαφορές. Μάλλον θα είναι ένα μεταπτυχιακό που έχει σχέση με πληροφορική, αλλά θα δω στο πανεπιστήμιο και ποια μαθήματα μου αρέ- σουν περισσότερο και έτσι θα αποφασίσω. ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ ΤΕΥΧΟΣ 66 67

ΑΠΟΦΟΙΤΟΙ Πανελλήνιες ΑΡΣΑΚΕΙΩΝ ΤΟΣΙΤΣΕΙΩΝ 2 0 2 0Σ Χ Ο Λ Ε Ι Ω Ν Η Χριστίνα με τη φίλη της Αριάδνη Παπανικολάου στην πενταήμερη εκδρομή στα Ιωάννινα (αριστερά) και στην εκδρομή τής Β΄ Λυκείου στη Μάνη (δεξιά) Δεν είναι λίγο προσβλητικό προς τους φίλοι σε συμβουλεύουν. Ειδικά εμένα με κά είναι κάτι σαν παιχνίδι. Επίσης στην Γ΄ άλλους ανθρώπους να απομονώνεται έχουν βοηθήσει και στην κοινωνικοποίη- Γυμνασίου είχα συμμετάσχει στο MUN που ο καθένας στον εαυτό του με το κινητό ση. Επειδή δεν είμαι πολύ κοινωνικός οργανώνουν τα Αρσάκεια τής Πάτρας. Ήταν του; άνθρωπος, οι παρέες που κάνω με επίσης πολύ ωραία εμπειρία, γιατί συμμετέ- έχουν βοηθήσει πάρα πολύ να είμαι χουν και μαθητές όχι μόνο από το Αρσάκειο, Είναι αλήθεια ότι είναι κάπως προσβλητι- πιο ανοιχτή, να νιώθω θαρραλέα. Και όπως εξάλλου και στους Μαθηματικούς κό, αλλά επειδή το κάνουν όλοι πλέον, πιο είναι, πιστεύω, πολύ σημαντικό να είσαι με Αγώνες. Αλλά στο MUN έχεις την ευ- πολύ ισχύει στο μυαλό των μεγαλύτερων ανθρώπους οι οποίοι σε στηρίζουν, σε κά- καιρία να γνωρίσεις παιδιά από πολλά ανθρώπων. Βέβαια δεν είναι ωραίο αυτό νουν να νιώθεις καλύτερα. Εγώ προσωπικά άλλα σχολεία, με τα οποία έχεις κοινά που γίνεται, γιατί βγαίνεις έξω για να μιλήσεις το έχω αισθανθεί αυτό. Οπότε θεωρώ ότι οι ενδιαφέροντα, γιατί υπάρχουν διάφο- με τους φίλους σου και όχι για να ψάχνεις στο φίλοι είναι κάτι πολύ σημαντικό. ρες επιτροπές με διαφορετικά θέματα, διαδίκτυο μέσα από το κινητό σου. π.χ. για τα ανθρώπινα δικαιώματα, τα Είχες συμμετοχή σε κάποια από τις πολ- οικονομικά. Έχεις παρέες; λές δραστηριότητες που προσφέρουν τα Αρσάκεια; Χριστίνα, σου ευχόμαστε να ξεκινήσεις Έχω φίλους, κυρίως από το Σχολείο, με τους τις σπουδές σου καλά, να τις ολοκληρώ- οποίους βγαίνω τα Σαββατοκύριακα. Είναι Στο Γυμνάσιο είχα συμμετάσχει στα Μαθητι- σεις επιτυχώς, όπως και το μεταπτυχια- παιδιά που τα γνωρίζω από πολύ καιρό και κά Συνέδρια που οργανώνουν τα Αρσάκεια. κό σου, και να έχεις μια εξέλιξη όπως τη μιλάμε. Επίσης, στην Α΄ και τη Β΄ Λυκείου είχα φαντάζεσαι. συμμετάσχει μαζί με τους φίλους μου Έχεις ωφεληθεί από τις παρέες σου; Αι- στους Μαθηματικούς Αγώνες. Είναι Σας ευχαριστώ πολύ! σθάνεσαι ότι έχεις αποκτήσει κάποια πολύ ωραία εμπειρία, έρχεσαι σε πιο κοινωνική εμπειρία, ότι σε βοήθησαν να κοντινή επαφή με τους συμμαθητές γνωρίσεις τον κόσμο καλύτερα; σου και αν σου αρέσουν τα μαθημα- τικά, όπως αρέσουν σε εμένα, είναι Ναι, οι παρέες με έχουν βοηθήσει πάρα πολύ ευχάριστο όλο αυτό. Ουσιαστι- πολύ. Καταρχάς στον ψυχολογικό τομέα, μοιράζεσαι, λες τα προβλήματά σου και οι 68 ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ ΤΕΥΧΟΣ 66

Πανελλήνιες ΑΠΟΦΟΙΤΟΙ ΑΡΣΑΚΕΙΩΝ 2020 ΤΟΣΙΤΣΕΙΩΝ ΣΧΟΛΕΙΩΝ Μαρία Λιάτσικου 18.700 μόρια Νομική Αθήνας Αρσάκειο Λύκειο Πατρών Θεωρώ ότι η τηλεκπαίδευση δεν αντικαθιστά τη διά ζώσης επαφή με τον καθηγητή, αλλά σε περίπτωση ανάγκης είναι πολύ καλό και μας βοηθά να έρθουμε σε επαφή με τη νέα τεχνολογία, γιατί έτσι θα είναι στο μέλλον. Μαρία, συγχαρητήρια για την επιτυχία σου. Από πότε είσαι στο Αρ- Δηλαδή, η Νομική ήταν στόχος σου από παλιά; σάκειο; Ήδη από το Δημοτικό μού άρεσε να υποστηρίζω τις Ευχαριστώ πολύ. Είμαι στο Αρσάκειο από την Α΄ Δημοτικού, 12 χρόνια! απόψεις μου. Έτσι άρχισα σιγά-σιγά να επινοώ και να χρησιμοποιώ επιχειρήματα. Ήταν μια πρόκληση για Ποια είναι η εμπειρία σου; εμένα να βρίσκομαι σε αντιπαράθεση. Έτσι, όταν ξεκίνη- σα να ψάχνω τις σχολές που βρίσκονται κοντά σε αυτό που Το Αρσάκειο είναι ένα σχολείο που πέρα από τα μαθήματα προσφέρει πάρα με ήλκυε, κατέληξα ότι η Νομική ανταποκρίνεται περισσότερο πολλά εξωσχολικά δρώμενα στα οποία συμμετείχα, όπως στους Ομίλους, στην κλίση μου. Τώρα δεν ξέρω πώς θα είναι η Σχολή, αλλά που με βοήθησαν να καταλήξω στο τι ήθελα να κάνω ως επάγγελμα. ευελπιστώ ότι θα μου αρέσει. Τα τελευταία χρόνια διοργανώνετε στην Πάτρα και το ΜUΝ. Έχεις λά- Άρα σου αρέσει η επιχειρηματολογία. Στο Σχολείο ξέρω βει μέρος σε αυτό; ότι κάνετε και άλλα προγράμματα. Έχετε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο Μπέντλεϊ και το Πανεπιστήμιο τής Έχω λάβει μέρος σχεδόν σε όλα τα ΜUΝ τής Πάτρας και ειδικά η συμμετοχή Πάτρας. μου στο International Court Justice (ICJ) με βοήθησε να κατασταλάξω ορι- στικά στη Νομική. ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ ΤΕΥΧΟΣ 66 69

ΑΠΟΦΟΙΤΟΙ Πανελλήνιες ΑΡΣΑΚΕΙΩΝ ΤΟΣΙΤΣΕΙΩΝ 2 0 2 0Σ Χ Ο Λ Ε Ι Ω Ν Η συνεργασία με το Μπέντλεϊ ξεκίνησε φέ- Κλονίζομαι όταν Βλέπεις τον εαυτό σου στο εξωτερικό τος, οπότε εγώ δεν το είχα προλάβει. Είχα, υπάρχει μια αλλαγή για σπουδές μετά; όμως συμμετάσχει στο Θερινό Πρόγραμμα που δεν με συμφέρει Φιλοσοφίας τού Πανεπιστημίου Πατρών. προσωπικά, Ευελπιστώ ότι θα πάω για μεταπτυχιακό στο Δεν είχε σχέση βέβαια με τη Νομική, ήταν που μου φαίνεται εξωτερικό και ότι θα κάνω εξειδίκευση στη ένα πρόγραμμα για τη βιοηθική, αλλά με δύσκολη. νομική εδώ. ενδιέφερε το θέμα. Αλλά μου αρέσει να προσαρμόζομαι και Έχεις στο μυαλό σου κάποια συγκεκρι- Τι σε ενδιέφερε στη βιοηθική; να προσπαθώ μένη χώρα; να είμαι εντάξει. Η βιοηθική είναι ένας κλάδος που μου ήταν Το δίκαιο τής Γαλλίας είναι συναφές με αυτό άγνωστος, ωστόσο τα ζητήματα τής ηθι- Με το θέμα τής καραντίνας πώς πήγες; τής Ελλάδας, οπότε έχω ψάξει πολύ καλά κής και το πώς αυτά μπορούν να συν- Στην αρχή με άγχωσε πάρα πολύ, γιατί πανεπιστήμια εκεί, αλλά βέβαια θα το εξε- δυαστούν με άλλες –κυρίως θετικές– έπρεπε να διαβάζω περισσότερο μόνη μου, τάσω ξανά κατά τη διάρκεια των σπουδών επιστήμες μου φάνηκε ένα εξαιρετικά οπότε θα έπρεπε να φτιάξω το δικό μου μου. ενδιαφέρον ζήτημα. Γενικά, μέσω τής πρόγραμμα. Αλλά εκ των υστέρων, από τη διεπιστημονικής προσέγγισης, εξετάζει πολ- στιγμή που βρήκα τον ρυθμό μου και Ποιο είναι κατά τη γνώμη σου το ση- λά σύγχρονα θέματα για τα οποία ήθελα να άρχισα να είμαι συστηματική στο διά- μαντικότερο πρόβλημα τής πόλης στην έχω πληρέστερη ενημέρωση, όπως σχετικά βασμα, η καραντίνα με βοήθησε πάρα οποία ζεις; με το θέμα τής τεχνητής νοημοσύνης. πολύ. Θεωρώ ότι η διαχείριση των απορριμμάτων Σκοπός σου είναι να δικηγορήσεις ή σε Με την τηλεκπαίδευση πώς τα πήγες; είναι ένα αρκετά μεγάλο πρόβλημα. Ειδικά ενδιαφέρει κάτι άλλο; Και με την τηλεκπαίδευση καλά πήγα. Ήταν με τις απεργίες υπάρχει συχνά μεγάλο θέμα. πιο ευέλικτο το ωράριο, οπότε αυτό με δι- Επίσης, ενώ έχουμε υποδομές και θα μπο- Δεν μπορώ να το ξέρω ακόμη, γιατί αυτό ευκόλυνε. Θεωρώ βέβαια ότι η τηλεκπαί- ρούσε η πόλη να αναδειχθεί, η παραλία τής που έχω στο μυαλό μου μπορεί να μην δευση δεν αντικαθιστά τη διά ζώσης Πάτρας, για παράδειγμα, δεν έχει αξιοποιη- ανταποκρίνεται σε αυτό που είναι η Σχολή. επαφή με τον καθηγητή, αλλά σε πε- θεί όπως θα έπρεπε. Ίσως δεν υπάρχουν τα Δεν με ενδιαφέρει αποκλειστικά η δικηγο- ρίπτωση ανάγκης είναι πολύ καλό και απαραίτητα κεφάλαια για κάτι τέτοιο. ρία, θα μου άρεσαν και οι διεθνείς σχέσεις, μας βοηθά να έρθουμε σε επαφή με το διπλωματικό σώμα. τη νέα τεχνολογία, γιατί έτσι θα είναι Από τις συζητήσεις που κάνεις με φίλους στο μέλλον. Και στο πανεπιστήμιο κάπως σου πιστεύεις ότι εσείς οι νέοι έχετε την Το Αρσάκειο, όπως ξέρεις, είναι περισ- έτσι θα είναι. όρεξη να βοηθήσετε ώστε η Πάτρα να σότερο από 120 χρόνια στην Πάτρα. ξαναγίνει μια πόλη όπως ήταν παλιά; Υπάρχει και το παλιό κτήριο τού Σχο- λείου, στη Μαιζώνος, που τώρα ανακαι- Πιστεύω ότι, αν έχουμε την κατάλληλη στή- νίστηκε και θα αλλάξει λειτουργία. Θε- ριξη και μας δοθεί η ευκαιρία να συνδρά- ωρείς ότι έχει κάποιο κύρος παραπάνω μουμε σε κάποια δραστηριότητα τού Δήμου, το γεγονός ότι υπήρξες μαθήτρια τού σίγουρα θα μπορούμε να βοηθήσουμε. Αρσακείου; Ασχολείσαι με κάποια άλλη δραστηριό- Δεν θεωρώ ότι κάτι με κάνει ανώτερη από τητα; τα άλλα παιδιά που έχουν τελειώσει το δη- μόσιο. Δεν είναι θέμα κύρους. Σίγουρα το Ασχολούμαι πολύ με τον χορό. Έκανα για Αρσάκειο προσφέρει περισσότερα πράγμα- πολλά χρόνια μπαλέτο, μοντέρνο χορό και τα από ένα δημόσιο σχολείο, όπως είναι οι τζαζ. Αλλά αυτή τη χρονιά τα διέκοψα όλα, εξωσχολικές δραστηριότητες. Για τα μαθή- ευελπιστώ για έναν μόνο χρόνο. Στην Αθήνα ματα όμως, ενώ είμαι πολύ ευχαριστημένη, θα ήθελα πολύ να συνεχίσω τη χορευτική δεν μπορώ να μιλήσω αντικειμενικά, γιατί μου δραστηριότητα. είναι το μόνο σχολείο που γνώρισα. Το μόνο που με δυσκόλεψε φέτος ήταν το οκτάωρο. Τι σου αρέσει στον χορό; Αυτό με κούρασε πολύ. Πολλά πράγματα. Θεωρώ ότι βοηθάει πολύ στη διαμόρφωση τής προσωπι- κότητας. Αποκτά κανείς αυτοπεποίθη- 70 ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ ΤΕΥΧΟΣ 66

Πανελλήνιες ΑΠΟΦΟΙΤΟΙ ΑΡΣΑΚΕΙΩΝ 2020 ΤΟΣΙΤΣΕΙΩΝ ΣΧΟΛΕΙΩΝ Τελετή αποφοίτησης. Από αριστερά: Σταυριάννα Κατσιμπέρη, Γρηγορία Κόλλια, Διαμαντένια Παναγιωτοπούλου, Ιωάννα Φλέσσα, Μαρία Λιάτσικου, Βιργιάννα Μπάκωση, Βαλίνα Κρικέτου, Διονυσία Σιδέρη, Αναστασία Παπαθανάση ση και μαθαίνει να στηρίζεται στις δικές σεις, συνεχώς αλλαγές και δεν νιώθω περισσότερο στο θέμα τής οικονομίας και του δυνάμεις. Γενικά μου αρέσει και επειδή σιγουριά. Οπότε δεν μπορώ να ξέρω στο τής ανεργίας. συνδυάζεται με την κλασική μουσική. μέλλον τι θα γίνει. Βέβαια έχω την πρόθεση να εργαστώ εδώ, αλλά από τη στιγμή που Θεωρείς τον εαυτό σου προσαρμοστικό Πιστεύεις ότι αν το μάθημα χορού υπήρ- και στην Ελλάδα θα υπάρχει ένα σίγουρο άτομο; χε στο σχολείο θα έκανε καλό γενικά; μέλλον. Ναι, προσαρμόζομαι εύκολα. Σίγουρα Ναι, το πιστεύω πολύ, ειδικά στις σχέσεις με- Σε έναν κόσμο που αλλάζει συνεχώς και κλονίζομαι όταν υπάρχει μια αλλαγή ταξύ των μαθητών. Αλλά θα έδινε και άλλη γρήγορα πόσο ρεαλιστικό είναι να ζητά- που δεν με συμφέρει προσωπικά, που πνοή στη διδασκαλία, πέρα από τα καθιε- με ένα βέβαιο μέλλον; μου φαίνεται δύσκολη. Αλλά μου αρέ- ρωμένα, πιο καλλιτεχνική. σει να προσαρμόζομαι και να προσπα- Σίγουρα ο άνθρωπος πρέπει να έχει ευ- θώ να είμαι εντάξει. Εκτός από τον χορό έχεις και αθλητικά ελιξία και προσαρμοστικότητα ακόμα ενδιαφέροντα; και σε χώρες που έχουν σταθερότητα στην Έχεις κάποιο σύνθημα στη ζωή σου, κάτι οικονομία, όπως είναι η Δανία, η Αμερική. που το πιστεύεις; Εγώ χορό έκανα πάντα. Έχω δοκιμάσει πολ- Στις χώρες αυτές όμως υπάρχει μεγαλύτε- λά αθλήματα, αλλά ο χορός μου αρέσει πε- ρη ελπίδα ότι δεν θα προκύψουν ριζικές Έχω: «Αν πολύ κάτι το θες, τρόπο κάθι- ρισσότερο από οτιδήποτε άλλο. ανατροπές, ότι δεν θα βρεθείς σε δύσκολη σε και βρες» και έχω και ένα γαλλικό «on οικονομική θέση ή άνεργος. Αντίθετα στην s’adapte», που σημαίνει «προσαρμοζόμα- Με όλα αυτά που ζεις, βλέπεις τον εαυτό Ελλάδα υπάρχουν άλυτα ζητήματα, όπως στε». σου στην Ελλάδα; η ανεργία που είναι σε μεγάλη κλίμακα. Πέρα από τις αλλαγές που συμβαίνουν σε Μαρία, καλή συνέχεια στη Νομική, να Είναι δύσκολα τα πράγματα, γιατί δεν παγκόσμιο επίπεδο, η Ελλάδα έχει πληγεί πετύχεις τους στόχους σου και όλα να υπάρχει μια σταθερή πορεία που μπο- πάνε καλά. ρεί κάποιος να ακολουθήσει στην Ελ- λάδα. Υπάρχουν συνεχώς διακυμάν- Σας ευχαριστώ. ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ ΤΕΥΧΟΣ 66 71

ΑΠΟΦΟΙΤΟΙ Πανελλήνιες ΑΡΣΑΚΕΙΩΝ ΤΟΣΙΤΣΕΙΩΝ 2 0 2 0Σ Χ Ο Λ Ε Ι Ω Ν Ηλιάνα Παπαγεωργίου 18.300 μόρια Νομική Αθήνας Αρσάκειο Λύκειο Ιωαννίνων Ηλιάνα, συγχαρητήρια. Πέρασες στη Νομική Αθήνας. Το ελληνικό σύστημα Έχεις δει το κτήριο τής Σχολής; υστερεί σε πολλά σημεία συγκριτικά με άλλα Όχι, ούτε στη Σχολή ούτε στην Αθήνα έχω πάει ακόμα. Όμως, εκπαιδευτικά συστήματα. από γνωστούς μου έχω ακούσει πολλά για το κτήριο, θετικά Αυτό που περισσότερο και αρνητικά, αλλά προσπαθώ να διατηρώ θετική στάση και θα ήθελα να έχουμε ανυπομονώ να έχω προσωπική αντίληψη. Βέβαια, έχω δει και στο ελληνικό σχολείο εξωτερικά το κτήριο μέσω τού διαδικτυακού χάρτη τής Google, είναι ο διάλογος το έχω περιηγηθεί εικονικά. ως κύριος άξονας τού μαθήματος. Ένας ελεύθερος διάλογος Εξ αποστάσεως δηλαδή. Πώς τα πήγες με την τηλεκπαί- που εξελίσσεται ανάλογα δευση κατά την περίοδο τής καραντίνας; με τις σκέψεις που καταθέτουν οι μαθητές, ενώ οι καθηγητές, Ήταν πρωτόγνωρη εμπειρία για όλους τους μαθητές. Χρειά- και όχι ένα πολυσέλιδο εγχειρίδιο, στηκε κάποιο διάστημα για να προσαρμοστούμε στη νέα κα- να συμβάλλουν ανοίγοντας νέους θημερινότητα. Έχω όμως καλή σχέση με την τεχνολογία, δρόμους στη σκέψη τους. οπότε προσωπικά δεν με δυσκόλεψε τόσο. Είναι ένα σύστημα που στο εξωτερικό εφαρμόζεται πιο συχνά και από αυτή την άποψη ήταν καλό που γνωρίσαμε κι εμείς 72 ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ ΤΕΥΧΟΣ 66

Πανελλήνιες ΑΠΟΦΟΙΤΟΙ ΑΡΣΑΚΕΙΩΝ 2020 ΤΟΣΙΤΣΕΙΩΝ ΣΧΟΛΕΙΩΝ αυτή τη διαδικασία. Από τη μικρή αυτή τέτοιο. Προφανώς είχα ερεθίσματα και ήξε- Ανακοίνωση στο 6ο Παναρσακειακό Μαθητικό εμπειρία, λοιπόν, θεωρώ ότι το διά ζώσης ρα πώς είναι το επάγγελμα, αλλά αυτό που Συνέδριο με θέμα «Το δικαίωμα στην εκπαίδευση μάθημα, ειδικά την περίοδο των Πα- κυρίως με ώθησε προς αυτή την κατεύθυν- νελληνίων, έχει πολλά πλεονεκτήματα ση ήταν οι δραστηριότητες τού Αρσακείου: κα2ι η εκπαίδευση στα ανθρώπινα δικαιώματα» σε σχέση με το διαδικτυακό. τα μαθητικά συνέδρια, οι ρητορικοί αγώνες, τα μοντέλα ΟΗΕ. με άλλα άτομα, να αναπτύξουμε δεξιότητες Ποια είναι αυτά; που μας βοηθούν να γίνουμε κοινωνικά και Ξέρεις τι περιλαμβάνουν οι νομικές πολιτικά όντα και να κρίνουμε μόνοι μας ορι- Είναι πράγματα που φαίνονται στην πράξη: σπουδές; σμένες καταστάσεις. ο καθηγητής μπορεί με αμεσότητα να σου δείξει κάτι στο βιβλίο που δεν του είχες δώ- Επειδή ο αδερφός μου μόλις αποφοίτησε Πώς ήταν η εμπειρία σου από τη συνερ- σει τόση σημασία, ο μαθητής με μεγαλύτερη από τη Νομική, έχω μια επαφή και ξέρω γασία τής Φιλεκπαιδευτικής Εταιρείας άνεση διατυπώνει τις απορίες του, ενώ πα- ποια θα είναι η πορεία των σπουδών μου. με το Κέντρο Ελληνικών Σπουδών τού ράλληλα υπάρχει αλληλεπίδραση τόσο με Εκείνο που δεν ξέρω είναι τι θα επιλέξω να Χάρβαρντ; τον καθηγητή όσο και μεταξύ των μαθητών. κάνω μετά. Πρόκειται σίγουρα για μια σχολή Βέβαια, από άποψη χρόνου η τηλεκπαίδευ- που σου «ανοίγει πολλές πόρτες», οπότε Η συμμετοχή κάθε χρόνο δύο μαθητών των ση μας βοήθησε στο διάβασμα, γιατί δεν αυτό που θα διαλέξω ενδεχομένως να μην Αρσακείων στο Θερινό Σχολείο στο Ναύ- χρειαζόταν να μετακινηθούμε. αφορά μόνο στη νομική επιστήμη. πλιο με υποτροφία, που δίνεται μέσω αυτής τής συνεργασίας, είναι μοναδική εμπειρία. Είσαι οργανωμένη και συστηματική στη Τι πιστεύεις ότι προσφέρει στους μα- Εγώ υπέβαλα αίτηση δύο φορές και έγινα μελέτη σου; θητές η συμμετοχή τους σε ρητορικά δεκτή τη δεύτερη. Αυτές οι δύο εβδομά- γυμνάσματα είτε στα Ελληνικά είτε στα δες ήταν από τις πιο ωραίες τής ζωής μου. Πάντα ξεκινάω με ένα πρόγραμμα, αλλά Αγγλικά; πολλές φορές δυσκολεύομαι να το ακολου- θήσω επακριβώς. Βάζω όμως τα δυνατά Όλες αυτές οι δραστηριότητες, όπως και το μου, διότι αναγνωρίζω ότι είναι σημαντικό θερινό πρόγραμμα τού Κέντρου Ελληνικών για να επιτευχθεί ο στόχος. Σπουδών τού Πανεπιστημίου Χάρβαρντ, στο οποίο έλαβα μέρος, είναι ευκαιρίες Στόχος σου ήταν από την αρχή η Νομική; που μας καλούν να βγούμε από τις ασφαλείς συνθήκες (comfort zone). Να Ναι, όταν μπήκα στο Λύκειο καταστάλαξα σκεφτούμε πράγματα πέρα από τις συνήθεις στη Νομική. Πολλοί πιστεύουν ότι επέλεξα καθημερινές μας ασχολίες, να διευρύνουμε τις νομικές σπουδές επειδή υπάρχει «οικο- τους ορίζοντές μας, να αλληλεπιδράσουμε γενειακή παράδοση». Δεν ισχύει όμως κάτι Η Ηλιάννα συμμετείχε στο Θερινό Σχολείο τού Κέντρου Ελληνικών Σπουδών τού Χάρβαρντ. ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ ΤΕΥΧΟΣ 66 73

ΑΠΟΦΟΙΤΟΙ Πανελλήνιες ΑΡΣΑΚΕΙΩΝ ΤΟΣΙΤΣΕΙΩΝ 2 0 2 0Σ Χ Ο Λ Ε Ι Ω Ν Με συμμαθητές της στο Athens EU Model (αριστερά), στο ATSMUN τού Αρσακείου Πατρών (κέντρο) και με τον Διονύση Σαββόπουλο στην Αθήνα Όταν έφτασα και ξεκίνησε το πρόγραμμα, Μέσα από αυτή την εμπειρία σού δημι- περισσότερο μου άρεσε και θα ήθελα να δεν ήξερα τι ακριβώς θα αντιμετώπιζα. Μαζί ουργήθηκε η επιθυμία να συνεχίσεις τις έχουμε και στο ελληνικό σχολείο είναι ο με τους άλλους μαθητές, τους φοιτητές και σπουδές σου στο εξωτερικό; διάλογος ως κύριος άξονας τού μα- τους καθηγητές τού Χάρβαρντ κάναμε συ- θήματος, η συζήτηση μέσα στην τάξη ζητήσεις που δεν έχει εύκολα κάποιος Πάντα ήθελα να γνωρίσω τον τρόπο δου- μεταξύ εκπαιδευτικών και μαθητών την ευκαιρία να κάνει, οι οποίες με λειάς των ξένων πανεπιστημίων. Αποφάσισα χωρίς να είναι προκαθορισμένο το ώθησαν να σκεφτώ πράγματα που για λοιπόν να μείνω στην Ελλάδα για τον πρώ- συμπέρασμα στο οποίο θα πρέπει να πρώτη φορά προσέγγιζα με τέτοιο τρό- το κύκλο των σπουδών μου, τον οποίο έχω καταλήξεις. Ένας ελεύθερος διάλογος που πο. Χωρίς απαραίτητα να αλλάξω γνώμη σκοπό να ολοκληρώσω με τον καλύτερο εξελίσσεται ανάλογα με τις σκέψεις που κα- για θέματα που σκεφτόμουν, οι συζητήσεις δυνατό τρόπο, και παράλληλα να διερευνή- ταθέτουν οι μαθητές, ενώ οι καθηγητές, και αυτές με βοήθησαν να διαμορφώσω άπο- σω τις ευκαιρίες που μου δίνονται για μετα- όχι ένα πολυσέλιδο εγχειρίδιο, να συμβάλ- ψη για ζητήματα που δεν γνώριζα, αφού εκεί πτυχιακές σπουδές στο εξωτερικό. λουν ανοίγοντας νέους δρόμους στη σκέψη είχα την πρώτη επαφή μου με φιλοσοφικά τους. Εγώ, ως μαθήτρια τού Αρσακεί- και κοινωνιολογικά κείμενα. Κάτι άλλο πολύ Έχεις επισημάνει κάτι από το πρόγραμμα ου, είχα την τύχη να γνωρίσω κάπως σημαντικό είναι οι γνωριμίες που έκανα με που θα ήθελες να υπάρχει και στο ελλη- αυτό το σύστημα. άτομα με τα οποία τα ενδιαφέροντά μας συ- νικό εκπαιδευτικό σύστημα; γκλίνουν. Έτυχε μάλιστα να κάνω και φιλίες Τώρα που αποφοίτησες ποια είναι η που ποτέ δεν περίμενα. Ναι, πολλά στοιχεία. Το ελληνικό σύστη- γνώμη σου για το Αρσάκειο; μα υστερεί σε πολλά σημεία συγκριτικά με άλλα εκπαιδευτικά συστήματα. Αυτό που Στο Αρσάκειο πήγα στη Β΄ Δημοτικού, την πρώτη χρονιά που άνοιξε το Αρσάκειο στα Γιάννενα. Το σχολείο αυτό είναι όλη μου η ζωή, διότι εκεί περνούσα περισσότερο χρόνο από ό,τι με την οικογένειά μου. Η σημερινή Ηλιάνα, όπως έχω διαμορφωθεί, οφείλεται κατά πολύ στα 11 χρόνια που έζησα μαζί με τους συμμαθητές και τους δασκάλους μου στο Αρσάκειο. Από την παιδική, την εφηβική έως την ενήλικη ζωή μου αυτό το σχολείο με έπλασε και καθόρισε σε μεγάλο βαθμό την προσωπικότητά μου και τις επιλογές μου. Και γι' αυτό και είναι κάτι πολύ παραπάνω Στην τελετή αποφοίτησης με τον Διευθυντή τού Λυκείου Παύλο Μαυρόγιαννη και τη Διευθύντρια τού Γυμνασίου Κατερίνα Τέτση 74 ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ ΤΕΥΧΟΣ 66

Πανελλήνιες ΑΠΟΦΟΙΤΟΙ ΑΡΣΑΚΕΙΩΝ 2020 ΤΟΣΙΤΣΕΙΩΝ ΣΧΟΛΕΙΩΝ Στιγμιότυπα από σχολικές εκδρομές στην Αρεόπολη (αριστερά) και στο Ανήλιο για εμένα από ένα σχολείο, είναι μία δεύτε- στο Θερινό Σχολείο τού ΚΕΣ και στο μάθη- από το επάγγελμα που θέλω να ακολου- ρη οικογένεια, η οποία με στήριξε και θα με μα των Αρχαίων Ελληνικών που κάναμε στο θήσω. Τη μουσική και το πιάνο τα αγαπάω στηρίζει και στο μέλλον. Σχολείο, που ήταν και το αγαπημένο μου. και θέλω να με συνοδεύουν σε όλη τη ζωή Επίσης μου αρέσει πολύ να ταξιδεύω συ- μου, αλλά μάλλον σε ερασιτεχνικό επίπεδο. Πώς φαντάζεσαι τον εαυτό σου μετά από νεχώς σε καινούργια μέρη. Αλλά όποιος με 5 χρόνια; ξέρει γνωρίζει ότι αδυναμία μου είναι η μου- Σου ευχόμαστε να ξεκινήσεις με κέφι σική. Παίζω πιάνω από την Α΄ Δημοτικού και τις σπουδές σου και να έχεις μια εποι- Προτιμώ για την ώρα να μην κάνω τέτοια μου αρέσει να γράφω τραγούδια. κοδομητική φοιτητική ζωή που θα σε σχέδια και να εστιάζω στο παρόν. Σε ένα γε- βοηθήσει να σχεδιάσεις την περαιτέρω νικό πλαίσιο ξέρω ότι θέλω να πάω καλά Έχεις κάποιον αγαπημένο συνθέτη; πορεία σου. στη Σχολή μου, να έχω αποκτήσει πολλές εμπειρίες και να έχω κάνει γνωριμίες. Στην κλασική μουσική ξεχωρίζω τον Μπετό- Ευχαριστώ. βεν. Από τους νεότερους μου αρέσει ο Χανς Οι παρέες και οι φιλίες παίζουν σημαντι- Ζίμερ, συνθέτης μουσικής υπόκρουσης πολ- κό ρόλο στη ζωή σου; λών ταινιών με πολλά βραβεία στο ενεργη- τικό του. Καταλαβαίνει κανείς πόσο σημαντικοί είναι γι' αυτόν οι φίλοι του όταν τους αισθάνεται Έχεις σκεφτεί να συνθέσεις κι εσύ μουσι- σαν οικογένειά του. Το ίδιο συνέβη και σε κή για ταινία; εμένα. Εκτός όμως από τις βασικές μου πα- ρέες, μου αρέσει να κάνω συνέχεια καινούρ- Σίγουρα σαν ιδέα ακούγεται φανταστική. γιες γνωριμίες. Μου αρέσει να βρίσκομαι Προσπαθώ όμως να βάζω ένα όριο στον μέσα σε κόσμο, να επικοινωνώ και, μέσα εαυτό μου, διαχωρίζοντας τα χόμπι μου από συζητήσεις πάνω σε θέματα καθημερι- νά, αλλά και κοινωνικά, πολιτικά, ακόμα και φιλοσοφικά κάποιες φορές, να βρίσκω κοινά ενδιαφέροντα με τους άλλους ανθρώπους. Εκτός από τα μαθήματά σου τι άλλα εν- διαφέροντα έχεις; Πρόσφατα άρχισα να ασχολούμαι με τη φι- λοσοφία, στην οποία θέλω να προάγω τις γνώσεις μου, μετά την πρώτη επαφή μου Η Ηλιάννα με την οικογένειά της και σε έξοδο τής τάξης με καθηγητές ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ ΤΕΥΧΟΣ 66 75

ΑΠΟΦΟΙΤΟΙ Πανελλήνιες ΑΡΣΑΚΕΙΩΝ ΤΟΣΙΤΣΕΙΩΝ 2 0 2 0Σ Χ Ο Λ Ε Ι Ω Ν Ανδριανή Καρδάτου Συμμετείχε στην εθνική αντιπροσωπία που εκπροσώπησε την Ελλάδα στην 91η Διεθνή Συνδιάσκεψη τού Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Νέων στο Αμβούργο Α΄ Αρσάκειο Λύκειο Ψυχικού Πέρα από την εμπειρία, Η Ανδριανή εκπροσώπησε την επιτροπή Πολιτισμού και Εκπαίδευσης πέρα από τις γνωριμίες, κατά τη Γενική Συνέλευση τού συνεδρίου. η συμμετοχή μου σε ένα διεθνές δεκαήμερο συνέδριο με έχει αλλάξει ως άνθρωπο. Ανδριανή, είχες την εμπειρία τού εξωτερικού συμμετέχοντας σε διεθνή συνδιάσκεψη τού ΕΚΝ. Ως απόφοιτη πλέον πώς την αξι- ολογείς; Χαίρομαι που πρόλαβα να συμμετάσχω. Το συνέδριο έγινε τον Σεπτέμβριο στο Αμβούργο, οπότε ήταν οριακά πριν από τον περιορισμό. Τώρα όμως συνειδητοποιώ ότι, πέρα από την εμπειρία, πέρα από τις γνωριμίες, η συμμετοχή μου σε ένα διεθνές δεκαήμερο συνέδριο με έχει αλλάξει ως άνθρωπο. Και σκέφτομαι γιατί δεν είχα ακούσει αυτά τα πράγματα πριν, γιατί να μη μας τα έχουν μάθει, γιατί να χρειαστεί να πάω εκεί για να τα μάθω. Είναι πράγματα, που βγαίνοντας στην κοινωνία στα 18 σου χρόνια, πρέπει να τα ξέρεις. Θέματα που συζητήθηκαν ήταν για παράδειγμα η ανάδειξη μη δημοκρατικών ή δημοκρατικών ηγετών, η υπεράσπιση των πολιτικών ελευθεριών και δικαιωμάτων, η πρόοδος τής ιατρικής (ευγονική, τα διλήμματα που προκύπτουν). Στη δική μου επιτροπή, που ήταν Πολιτισμού και Εκπαίδευσης, ασχοληθήκαμε με θέματα όπως είναι η αποσιώπηση των σκοτεινών σελί- δων κάθε έθνους και γιατί αυτό έχει αρνητικό αντίκτυπο στην κοινωνία στο σύνολό της. Ως επιτροπή έπρεπε να δούμε πώς θα δράσουμε ανασταλτικά σε αυτή την ωραιοποίηση τού παρελθόντος και την απόκρυψη των μελανών σημείων, γιατί όλα αποτελούν κομμάτι τής πολιτιστικής κληρονομιάς. Ήταν απαιτητικό ως θέμα σε επίπεδο γνώσεων. Να επισημάνω ότι σε κάθε επιτροπή συμμετέχουν 12-14 παιδιά από διαφορετικές χώρες και η δυσκολία είναι ότι, ακριβώς γι’ αυτό τον λόγο, πρέπει να υπάρχει διπλωματικότητα και πολιτική ορθότητα. Στη δική μου επιτροπή ήμασταν 14 άτομα και δεν υπήρχε πρόβλημα, γιατί είχαμε πολύ φιλικό περιβάλλον και καλή συνεργασία, αλλά ήμασταν στη Γερμανία και οι υπεύθυνοι τής επιτροπής μας ήταν Γερμανοί, οπότε έπρεπε να φερόμαστε με σεβασμό και να είμαστε ανοιχτόμυαλοι και ανεκτικοί. 76 ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ ΤΕΥΧΟΣ 66

Πανελλήνιες ΑΠΟΦΟΙΤΟΙ ΑΡΣΑΚΕΙΩΝ 2020 ΤΟΣΙΤΣΕΙΩΝ ΣΧΟΛΕΙΩΝ Πώς είδες τους Γερμανούς σε σχέση με είναι και ξεκάθαρα τα πράγματα. Πάντως ο τελικός σκοπός είναι να συντάξουμε ένα το δικό τους παρελθόν και τις σκοτεινές θα μπορούσαμε να έχουμε ακούσει περισ- ψήφισμα και να προτείνουμε λύσεις, μας σελίδες τής ιστορίας τους; Ήταν δεκτικοί; σότερες σχετικές αναφορές. Οι μαθητές τής παρουσίαζαν φορείς που μπορούν να συμ- θεωρητικής κατεύθυνσης ίσως έχουν περισ- βάλουν σε αυτό και ποιους θεσμούς έπρεπε Στην επιτροπή μας δεν είχαμε Γερμανό. Η σότερη ενημέρωση. Αλλά δεν πρέπει να να έχουμε κατά νου, ώστε να προτείνουμε υπεύθυνη τής επιτροπής μας ήταν Γερμανίδα είσαι τής θεωρητικής για να είσαι ενεργός λύσεις. και μοιράστηκε μαζί μας τις εμπειρίες της για πολίτης. Παρατήρησα ότι οι μαθητές την πρόοδο που έχει γίνει και τις προσπάθει- των άλλων χωρών γνώριζαν θέματα Δηλαδή, τώρα πια, όταν ακούς στις ειδή- ες να βοηθήσουν αυτούς που έχουν πληγεί τής διεθνούς ιστορίας που εμείς δεν σεις ή διαβάζεις για το Συμβούλιο Ασφα- στο παρελθόν. Όλο το κλίμα ήταν καλό, ξέραμε –από το σχολείο τουλάχιστον– λείας τού ΟΗΕ ή για τον Παγκόσμιο Ορ- φάνηκε ότι όλοι θέλουν να συνεργαστούν. και ήταν επίσης ενήμεροι για το τι είχε γανισμό Υγείας κ.λπ., αυτά τα πράγματα συμβεί μεταξύ άλλων χωρών. Πιστεύω σου φαίνονται οικεία; Γιατί πιστεύεις ότι απουσιάζουν τέτοια ότι ήταν πιο ενημερωμένοι από εμάς γιατί θέματα από το εκπαιδευτικό μας σύστη- αυτό το κομμάτι τής ιστορίας δεν υπάρχει Ναι, αν και στο συνέδριο μάθαμε για τους μα; Στις άλλες χώρες ισχύει το ίδιο; στη δική μας ύλη. Προκείμενου να προε- θεσμούς και τις διεργασίες τής Ευρωπαϊκής τοιμάσουμε την παρουσίασή μας στο συνέ- Ένωσης και παρότι οι διεργασίες δεν είναι σε Η συμμετοχή μου με βοήθησε να μάθω δριο –και όλη η προετοιμασία γινόταν εκεί–, απόλυτη συμφωνία με το Ευρωπαϊκό Κοι- αυτά τα θέματα και γενικά πιστεύω ότι έπρεπε να διαβάσουμε για τα εγκλήματα νοβούλιο, σίγουρα παρουσιάζουν πολλές όποιος έχει λάβει μέρος είτε σε MUN ή EYP πολέμου και τη στάση τής δικής μας χώρας, ομοιότητες. Επίσης, από τις πρώτες μέρες αποκτά εντονότερο ενδιαφέρον για σχετικά ώστε να έχουμε όλοι κοινή βάση. Εκεί μάθα- μάθαμε ποια είναι τα θεσμικά όργανα τις Ευ- ζητήματα και θέλει να ασχοληθεί περισσό- με πολύ περισσότερα. ρωπαϊκής Ένωσης και πώς λειτουργούν. τερο. Πιστεύω ότι στην Ελλάδα δεν έχουμε τόση ενημέρωση αφενός γιατί απαιτείται το Τις πηγές απ’ όπου αντλούσατε το υλι- Πιστεύεις ότι τα παιδιά στην Ελλάδα, οι ίδιο το άτομο να εκδηλώνει ανάλογο ενδι- κό για την παρουσίασή σας τις βρίσκατε συμμαθητές σου δηλαδή, έχουν σαφή αφέρον και αφετέρου στα σχολεία –κατά τη εσείς ή σας τις πρότειναν; εικόνα για το πώς διοικείται η Ευρωπα- γνώμη μου πολύ κακώς– δεν διδασκόμαστε ϊκή Ένωση; σύγχρονη πολιτική ιστορία. Ίσως γιατί για Εμείς τις βρίσκαμε. Μας είχαν δώσει μόνο το να διδαχθούν σελίδες τής πιο πρόσφατης θέμα τής επιτροπής μας και τα πιο σημαντικά Οι περισσότεροι όχι. Γιατί η μόνη αναφορά ιστορίας ο καθηγητής θα ήταν δύσκολο να σημεία που έπρεπε να διαβάσουμε. Επειδή σε τέτοια θέματα γίνεται σε μαθήματα όπως διατηρήσει αντικειμενικότητα. Ίσως γιατί δεν Πολιτική Παιδεία, που κάναμε στην Γ΄ Γυμνα- Στην αποχαιρετιστήρια βραδιά στο Mozartsäle με μέλη τής Επιτροπής της (αριστερά) και με την καλή της φίλη Βαλέρια, που γνώρισε στο συνέδριο, (δεξιά). ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ ΤΕΥΧΟΣ 66 77

ΑΠΟΦΟΙΤΟΙ Πανελλήνιες ΑΡΣΑΚΕΙΩΝ ΤΟΣΙΤΣΕΙΩΝ 2 0 2 0Σ Χ Ο Λ Ε Ι Ω Ν Η Ανδριανή με τα μέλη τής επιτροπής Πολιτισμού και Εκπαίδευσης στην πόλη τού Αμβούργου σίου, τα οποία επειδή είναι δευτερεύοντα ματα καθημερινά, σίγουρα είναι πολύ κα- κανείς δεν πρόκειται να διαβάσει. Αλλά και λύτερα από ό,τι να τα διαβάζεις σε βιβλίο ή πάλι δεν γίνεται εκτενής αναφορά. Όμως εί- να τα βρίσκεις στο διαδίκτυο. Οπότε υπάρχει ναι απαραίτητο να ξέρεις τουλάχιστον πολύ καλύτερη κατανόηση για το πώς είναι τα βασικά για να είσαι ενεργός πολίτης. η Ενωμένη Ευρώπη. Βλέπεις πώς ζει ο κα- Όλοι θα ψηφίσουμε. Πρέπει να ξέρεις θένας. Επιπλέον στο συνέδριο, πέρα από τη βασικά πράγματα για την Ευρώπη, για- μεταξύ μας επαφή, οργανώνονται διάφορα τί εκεί ζεις. γεγονότα που μας δίνουν την ευκαιρία να μάθουμε περισσότερα. Για παράδειγμα είχε Τώρα με τα ελληνοτουρκικά καταλαβαί- έρθει ένας Γερμανός υπουργός με τον οποίο νεις καλύτερα την πραγματικότητα, όταν συνομιλήσαμε για την πτώση τού τείχους εμφανίζονται εκπρόσωποι τής Ευρωπαϊ- τού Βερολίνου. Είναι μοναδική εμπειρία να κής Ένωσης τι ρόλο έχει ο καθένας; μπορείς να συνομιλήσεις με προσωπικότη- τες και να ρωτήσεις πράγματα. Το βασικό πρόβλημα που παρατηρώ είναι ότι πολλοί λένε: «γιατί δεν κάνουν αυτό;» Αν και από μία πόλη δεν μπορείς να ή «γιατί δεν επιβάλλουν κυρώσεις;». Αλλά βγάλεις γενικότερο συμπέρασμα, τι ει- πρέπει να ξέρεις αν έχει τη δικαιοδοσία κόνα σού άφησε η Γερμανία; ο άλλος να επιβάλει κυρώσεις και μέ- χρι πού φθάνει η εξουσία τού κάθε μέ- Είναι πολύ οργανωμένη χώρα. Πράγματα ρους. Αλλιώς δημιουργούνται αχρεία- που γίνονται εδώ δεν θα τα συναντούσες στες εντάσεις. εκεί. Γενικά η πόλη ήταν πολύ όμορφη, καθαρή, με το λιμάνι, μία μεγάλη γέφυρα. Πιστεύεις ότι έχεις πια καλή εικόνα για το Όμως δεν κάναμε πολλές βόλτες. Ήμασταν πώς είναι δομημένος ο σύγχρονος κό- στους χώρους όπου διεξάγονταν το συνέ- σμος μας, τι γίνεται σε διεθνές επίπεδο; δριο. Κάθε μέρα σε διαφορετικό χώρο, σε σχολείο, σε ένα μεγάλο γήπεδο και σε συ- Πλήρη εικόνα σίγουρα δεν έχω. Ποτέ δεν νεδριακούς χώρους. Η τελική συνάντηση θα έχεις. Αλλά όταν έρχεσαι σε επαφή και είχε γίνει στο Mozartsäle, ένα παλιό θέατρο, συζητάς με ανθρώπους από διαφορετικές κλασικό, υπέροχο μέσα. χώρες που ζουν και βιώνουν τα ίδια πράγ- 78 ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ ΤΕΥΧΟΣ 66

Πανελλήνιες ΑΠΟΦΟΙΤΟΙ ΑΡΣΑΚΕΙΩΝ 2020 ΤΟΣΙΤΣΕΙΩΝ ΣΧΟΛΕΙΩΝ Όταν τελειώσει αυτή η περίοδος τής τι μου, γιατί φοβόμουν κιόλας. Δεν πήγαινα Επικοινωνούσες με τους φίλους σου; πανδημίας θα ξαναταξιδέψεις στο εξωτε- ούτε μέχρι το τετράγωνο τού σπιτιού μου, ρικό με κάποιον φορέα ή μόνη σου; μέχρι το μπαλκόνι μόνο. Ψυχολογικά ήμουν Ανταλλάσσαμε συνεχώς μηνύματα και κα- πάρα πολύ άσχημα. Λέγεται ότι λόγω των μιά φορά μιλούσαμε με βιντεοκλήση. Προ- Θέλω να πάω στο εξωτερικό αυτή τη φορά συνθηκών και τής καραντίνας είχαμε πιο φανώς δεν έβλεπα κανέναν. Αλλά επειδή μόνη μου. Ούτως ή άλλως, θέλω σίγουρα πολύ χρόνο, αλλά δεν ισχύει. Δεν είχαμε ήμασταν όλοι στην ίδια κατάσταση κατα- να ασχοληθώ περισσότερο με το EYP. Αν περισσότερο χρόνο, είχαμε μεγαλύτερη ψυ- λαβαινόμασταν. Θέλαμε να μιλάμε, είχαμε πας μόνος σου έχεις το περιθώριο να κά- χολογική πίεση. Στην αρχή τής χρονιάς είχαν αλληλεγγύη. νεις τουρισμό, να δεις τα αξιοθέατα, αλλά αυξήσει πάρα πολύ την ύλη, οπότε με τη η εμπειρία των διεθνών συνεδρίων δεν συ- μείωσή της, λόγω τηλεπαίδευσης, ήρθε στα Πώς ήταν η εμπειρία των τηλεμαθημά- γκρίνεται με τίποτα. προηγούμενα μέτρα. Επίσης τα μαθήματα των; δεν είναι το ίδιο αποτελεσματικά όταν γίνο- Ποιος ήταν ο στόχος σου στις Πανελλή- νται από τον υπολογιστή. Το μάθημα είναι λιγότερο αποτελεσματικό. νιες; Δεν λειτουργεί όταν είμαστε όλοι με κλειστές Εσένα σε αποσυντόνισε το γεγονός ότι κάμερες και ακούγεται μόνο ο καθηγητής, Ήθελα να περάσω στην Ιατρική, αλλά πέρα- έμενες σπίτι; γιατί δεν υπάρχει επικοινωνία. Στο φροντι- σα στη Φυσικοθεραπεία Αθήνας. Όμως θα στήριο δεν φαινόταν τόσο η διαφορά, αλλά ξαναμπώ στη διαδικασία των Πανελληνίων. Με αποσυντόνισε πολύ το γεγονός, γιατί το ζωντανό μάθημα στο σχολείο δεν έχει κα- πριν είχα ένα πρόγραμμα από το οποίο δυ- μία σχέση με τα τηλεμαθήματα. Πώς ήταν το καλοκαίρι με τον κορωνοϊό; στυχώς ξέφυγα τελείως. Δεν με βοήθησε καθόλου η παραμονή στο σπίτι. Κάτι άλλο Ευχαριστούμε για όσα μας είπες και Με την παρέα μου πήγαμε διακοπές στην που λέγεται ακόμα είναι ότι οι μαθητές που ευχόμαστε αυτή τη χρονιά να πετύχεις Πάρο πριν επιβληθούν τα πολύ σκληρά μέ- διάβαζαν πάντα πολύ διάβαζαν ακόμη πε- τους στόχους σου. Και στο μέλλον να τρα. Δηλαδή βγαίναμε το βράδυ. Όλοι με τις ρισσότερο κατά την περίοδο τής καραντίνας μας ενημερώνεις αν έχεις νεότερα από μάσκες, φορώντας γυαλιά ηλίου δεν βλέπα- και όσοι δεν τους άρεσε να διαβάζουν στην τις δραστηριότητες σου. με τίποτα. Κάναμε βέβαια τα κλασικά: μπαρ, καραντίνα κάθισαν ακόμη παραπάνω. Αυτό παραλίες. Ήταν όλα όμως υπό τη σκιά τού όμως δεν ισχύει στη δική μου περίπτωση, Βεβαίως! Ευχαριστώ πάρα πολύ. ιού, λίγο παράξενο, αλλά το συνηθίσαμε. γιατί ενώ πριν διάβαζα πολύ, στην κα- ραντίνα, καθαρά λόγω κακής ψυχολο- Την περίοδο που ήσουν στο Σχολείο γίας, δεν μπορούσα να διαβάσω. πώς βίωσες την καραντίνα; Ήταν χάλια. Είχα 4 μήνες να βγω από το σπί- Με τις συγκατοίκους της, όλες από διαφορετική χώρα. Από αριστερά: Λούτσκα (Σλοβενία), Μάρτα (Πολωνία), Ντάμλα (Ολλανδία), Βαλέρια (Κύπρος), Ανδριανή (Ελλάδα), Ιλίνκα (Ρουμανία) ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ ΤΕΥΧΟΣ 66 79

ΑΠΟΦΟΙΤΟΙ Πανελλήνιες ΑΡΣΑΚΕΙΩΝ ΤΟΣΙΤΣΕΙΩΝ 2 0 2 0Σ Χ Ο Λ Ε Ι Ω Ν Μυρτώ Καπνιστή 9η στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών Αθήνας Α΄ Αρσάκειο Λύκειο Ψυχικού Η αισθητική μας δεν είναι Μυρτώ, συγχαρητήρια για την επιτυχία σου! Πέτυχες 9η στο επίπεδο που θα μπορούσε στην ΑΣΚΤ! Στο σχολείο σου βέβαια, το Α΄ Αρσάκειο Λύκειο να μας εκπροσωπήσει συνολικά Ψυχικού, ήσουν γνωστή για την κλίση σου αυτή, αφού σχε- δίαζες πάντα όλες τις κάρτες τού Σχολείου. ως χώρα με ιστορία και διαχρονικές πολιτιστικές αξίες. Ναι, είναι αλήθεια. Ήταν ο μόνος τρόπος για να συμμετάσχω κι εγώ στο Σχολείο δημιουργικά. Πιστεύω όμως ότι υπάρχουν άνθρωποι με πλούσιες γνώσεις, Γιατί ήταν ο μόνος τρόπος; άνθρωποι με μεράκι, Δυσκολευόμουν πάρα πολύ με τα μαθήματα, γιατί έχω δυσλεξία. που δεν διακρίνονται Έπρεπε να ξοδέψω τον δεκαπλάσιο χρόνο στο διάβασμα από τα γιατί χάνονται ανάμεσα υπόλοιπα παιδιά για να έχω κάποιο αποτέλεσμα. Παρόλα αυτά σε αυτούς που ακολουθούν δεν μπορώ να πω ότι ήταν τόσο δυσάρεστη εμπειρία. τα στερεότυπα που προβάλλει η σύγχρονη κοινωνία μας. Πιστεύεις ότι το εκπαιδευτικό μας σύστημα –και οι εξετάσεις– είναι φτιαγμένο για έναν συγκεκριμένο τύπο μαθητή; Το εκπαιδευτικό μας σύστημα δεν βοηθάει ένα παιδί να αναπτύξει όλες του τις δυνατότητες και δεν καλύπτει μα- θητές με ιδιαιτερότητες. Άρα, εναπόκειται στον εκπαιδευ- 80 ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ ΤΕΥΧΟΣ 66

Πανελλήνιες ΑΠΟΦΟΙΤΟΙ ΑΡΣΑΚΕΙΩΝ 2020 ΤΟΣΙΤΣΕΙΩΝ ΣΧΟΛΕΙΩΝ τικό να ενδιαφερθεί να βοηθήσει μα- το σχέδιο, επειδή ήθελα να επικεντρωθώ Η Μυρτώ στο βάθρο των νικητών θητές σαν εμένα. Προσωπικά ήμουν στα μαθήματα. Η διοργάνωση όμως των τού Αρσακείου Δρόμου! τυχερή, γιατί δάσκαλοι και καθηγητές Αγώνων Λόγου και Τέχνης μού έδωσε σε όλες τις βαθμίδες με βοήθησαν σε ξανά την ευκαιρία να ζωγραφίσω. Την εκπληκτικό βαθμό! Με αντιμετώπιζαν πρώτη φορά δεν πήγα καλά, μετά όμως κα- ως μαθήτρια ισότιμη με τα υπόλοιπα τάφερα και πήρα βραβεία για τρεις συνεχό- παιδιά και με βοηθούσαν να ενταχθώ μενες χρονιές στον διαγωνισμό Ζωγραφικής στη διαδικασία τού μαθήματος. και αυτό με ενθάρρυνε. Σε δυσκόλεψε το γεγονός ότι το σύστη- Από εκεί ξεκίνησες και στη συνέχεια ανέ- μά μας είναι προσανατολισμένο καθαρά λαβες να ζωγραφίζεις τις κάρτες με τις στον γραπτό λόγο; ευχές τού Σχολείου; Αυτή είναι η πραγματικότητα και πιστεύω ότι Οι καθηγητές μου κατάλαβαν ότι δεν ήταν θα χρειαστεί πάρα πολύς χρόνος για να αλ- εύκολο για μένα να συγκεντρωθώ στο μά- λάξει. Θα πρέπει να μεριμνήσει η Πολι- θημα. Πάντα στη διάρκεια τού μαθήματος τεία, αλλά και οι ίδιοι οι εκπαιδευτικοί εγώ ζωγράφιζα κάτι. Και η θετική αυτή να προσπαθήσουν πολύ και να απαι- αντίδρασή τους ήταν πολύ συγκινη- τήσουν μια τέτοια αλλαγή στην εκπαι- τική. Διότι δεν προσπαθούσαν να με δευτική διαδικασία. αποτρέψουν ή να με σταματήσουν, αντίθετα, βλέποντας αυτή την ανάγκη Από πότε είσαι στο Αρσάκειο; μου, μου πρότειναν να ζωγραφίζω και να εκπροσωπώ το σχολείο μου Ήρθα στην Στ΄ Δημοτικού. Η προσαρμογή σε κάθε ευκαιρία. Άλλη ευκαιρία που μου ήταν αρκετά δύσκολη, όχι τόσο από μου δόθηκε ήταν να φτιάξω την κάρτα για την πλευρά των δασκάλων και των καθηγη- την πρόσκληση τής Ημέρας Φυσικών Επι- τών μου όσο από την πλευρά των παιδιών. στημών. Αυτό ήταν ιδιαίτερη πρόκληση για Παρόλα αυτά, μετά από αρκετό καιρό, κα- εμένα, γιατί απαιτούσε διαφορετικό σκεπτικό τάφερα να κάνω παρέες και να ενταχθώ στο συμμετοχής στη σχολική πραγματικότητα. κλίμα τής τάξης. Άρα η Σχολή Καλών Τεχνών ήταν φυσι- Πότε ξεκίνησε η σχέση σου με τη ζωγρα- κή πορεία για σένα; φική; Ναι, ξεκίνησα την προετοιμασία μου από τη Από την πρώτη στιγμή που κράτησα στο χέρι Β΄ Λυκείου. Ήταν πολύ δύσκολο, γιατί έπρε- μου μολύβι με θυμάμαι να σχεδιάζω κάτι. πε να συνδυάσω 8 ώρες δουλειάς μαζί με Όταν ήρθα στο Αρσάκειο όμως εγκατέλειψα Η Μυρτώ στο αγαπημένο της άθλημα: την ιππική δεξιοτεχνία ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ ΤΕΥΧΟΣ 66 81

ΑΠΟΦΟΙΤΟΙ Πανελλήνιες ΑΡΣΑΚΕΙΩΝ ΤΟΣΙΤΣΕΙΩΝ 2 0 2 0Σ Χ Ο Λ Ε Ι Ω Ν Αναμνηστική φωτογραφία από την τελετή αποφοίτησης. Από αριστερά: Σεμέλη Τσιατά, Μαρία Ψυρρή, Γεωργία Καλλιώρα, Ράνια Ραφτοπούλου, Αναστασία Νικολάου, Μυρτώ Καπνιστή τις υποχρεώσεις τού Σχολείου και αυτό ήταν Έδειξα εμπιστοσύνη στην τόσων χρόνων ας, οι συναθλητές μου μου ζητούν να τους σχεδόν αδύνατο. Στην Γ΄ Λυκείου δεν ήμουν εμπειρία τους και σε όλες τις παρατηρήσεις ζωγραφίσω το πορτρέτο των αλόγων τους! μια τυπική μαθήτρια, διότι μετά το Σχολείο που μου έκαναν και κατάφερα να τις εφαρ- Νομίζω ότι στους ανθρώπους αρέσει η ιδέα πήγαινα στο Εργαστήριο Ελευθέρου Σχεδίου μόσω τη στιγμή των εξετάσεων. Γνωρίζοντας να έχουν κάτι πιο προσωπικό, πρωτότυπο, και Ζωγραφικής, όπου έπρεπε να βρίσκομαι λοιπόν τις δικές μου δυνατότητες, μπόρεσα που θα το έχουν μόνο εκείνοι σχετικά με ό,τι από τις 15.00 έως τις 21.00, για να ολοκλη- να τις συνδυάσω με τις συμβουλές τους και αγαπούν. Στο Σχολείο, συχνά οι συμμαθητές ρώσω τη δουλειά μου, ώστε να είμαι επαρ- όλα πήγαν καλά και πέρασα. μου μου ζητούσαν να τους ζωγραφίσω τους κώς προετοιμασμένη για τις εξετάσεις στην αγαπημένους τους ήρωες από κόμικς. Έχω Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών. Ξέρεις προς τα πού θέλεις να κατευθυν- αποτυπώσει όλους τους συμμαθητές μου σε θείς; ένα αναμνηστικό σχέδιο προβάλλοντας την Πώς είναι οι εξετάσεις για τη Σχολή Κα- προσωπικότητά τους. λών Τεχνών; Δεν σου δίνεται η δυνατότητα από το πρώτο εξάμηνο για κάτι τέτοιο. Όμως οι δυνατότη- Βλέπεις το μέλλον σου στην Ελλάδα ή Οι εξετάσεις διαρκούν 5 ημέρες. Κατά τη τες που σου προσφέρονται γενικά είναι πάρα στο εξωτερικό; διάρκεια των εξετάσεων πρέπει να προ- πολλές: ζωγραφική, χαρακτική, γλυπτική, σαρμοστείς στις ιδιαίτερες συνθήκες που ψηφιδωτό, 3D design animation, ιστορία τής Πολύ θα ήθελα το μέλλον μου να είναι στην θα αντιμετωπίσεις. Η σωστή προετοιμασία τέχνης, παιδαγωγικά… Έχουμε πάρα πολλές Ελλάδα. Φοβάμαι όμως ότι κάποια στιγμή έγκειται ακριβώς σε αυτό: να μπορείς να επιλογές! Η αρχική μου σκέψη είναι μετά το θα χρειαστεί να φύγω για να μπορέσω να προσαρμοστείς, να ανταποκριθείς σε πτυχίο μου να εξειδικευτώ στο animation, εξελιχθώ καλλιτεχνικά, με την ελπίδα πάντα ό,τι σου ζητηθεί. Κάθε χρόνο αλλάζουν στα γραφικά CGI (computer generated ότι θα μου δοθεί η ευκαιρία μιας σταθερής τα δεδομένα. Μπορεί να σου ζητήσουν να imagery), τα εφέ που βλέπουμε στις ταινίες, δουλειάς για να επιστρέψω και να προσφέρω μη χρησιμοποιήσεις μια τεχνική την οποία και να συνεχίσω μετά στο εξωτερικό. Αλλά στην Ελλάδα. χρησιμοποιούσες όλα τα χρόνια που ζω- όλα αυτά μπορεί να αλλάξουν όσο μαθαί- γράφιζες. Οι εξετάσεις λοιπόν έχουν σίγουρα νω περισσότερα πράγματα μέσα στη Σχολή Εδώ γιατί δεν μπορείς να εξελιχθείς; ένα άγνωστο θέμα, για το οποίο θα πρέπει αυτή, που μου δίνει τις βάσεις τής επιστήμης να έχεις προετοιμαστεί σωστά και να έχεις μου. Ο μέσος Έλληνας έχει τόσα καθημε- αναπτύξει την ικανότητα να το απεικονίσεις. ρινά προβλήματα που δεν νομίζω ότι Οι φίλοι σου σου ζητούν να ζωγραφί- μπορεί να ενδιαφερθεί για την τέχνη. Εσένα ποιο ήταν το δυνατό σου σημείο; σεις γι’ αυτούς κάτι; Ίσως σε μια άλλη χώρα που τα πράγματα είναι πιο ομαλά, πιο φιλικά για τον πολίτη, να Το δυνατό μου σημείο είναι ότι έχω μάθει να Ναι, έχω ήδη δουλειά! Επειδή ασχολούμαι του δίνεται η δυνατότητα να αναζητήσει κάτι ακούω τις συμβουλές των καθηγητών μου. πολύ με το άθλημα τής ιππικής δεξιοτεχνί- διαφορετικό. Επιπλέον, για να ενδιαφερθείς 82 ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ ΤΕΥΧΟΣ 66

Πανελλήνιες ΑΠΟΦΟΙΤΟΙ ΑΡΣΑΚΕΙΩΝ 2020 ΤΟΣΙΤΣΕΙΩΝ ΣΧΟΛΕΙΩΝ για την τέχνη πρέπει να έχεις κάποια εκπαί- με πλούσιες γνώσεις, άνθρωποι με με- Πορτρέτα αλόγων δευση που δυστυχώς ο μέσος Έλληνας δεν ράκι, που δεν διακρίνονται γιατί χάνο- των συναθλητών της έχει. Εγώ στράφηκα προς την τέχνη, επειδή η νται ανάμεσα σε αυτούς που ακολου- στην ιππική δεξιοτεχνία οικογένεια μου με βοήθησε να εκπαιδευθώ θούν τα στερεότυπα που προβάλλει η πάνω σε αυτό το αντικείμενο, με το οποίο σύγχρονη κοινωνία μας. Στην εποχή 1 είχα ανάγκη να εκφραστώ. Νομίζω ότι η μας η Ελλάδα προσπαθεί να μιμηθεί επαφή πρέπει να ξεκινήσει από πολύ άλλες χώρες και δεν έχει τη δική της Στην τελετή αποφοίτησης μικρή ηλικία ως μέσο έκφρασης συναι- ταυτότητα αισθητικής. με τον συμμαθητή της σθημάτων και σκέψης. Γιώργο Κουρσάρη Μυρτώ, σε ευχαριστούμε για τη συμ- Πιστεύεις ότι οι Έλληνες θεωρούν την βολή σου στον σχεδιασμό τού φετινού τέχνη πολυτέλεια, κάτι που δεν είναι αφιερώματος τού περιοδικού ΕΠΙΚΟΙ- στις προτεραιότητές τους; ΝΩΝΙΑ στους αποφοίτους 2020 και σου ευχόμαστε καλό ξεκίνημα στις σπουδές Κρίνοντας από την κοινωνική τους συμπερι- σου και να βρεις τη ζωγραφική σου ταυ- φορά και τις επιλογές τους, η τέχνη σίγουρα τότητα! δεν είναι στις προτεραιότητές τους. Πολλοί εντυπωσιάζονται από τη ζωγραφική απεικό- Σας ευχαριστώ πάρα πολύ! νιση των αλόγων που φτιάχνω, αλλά η τέχνη δεν είναι μόνο αυτό. Είναι και τα συναισθή- ματα, η σκέψη, οι ιδέες που αποτυπώνω στο βλέμμα ή στην κίνηση των μορφών μου. Αυτό έχει επιπτώσεις και στην αισθητική μας ως λαού; Η αισθητική μας δεν είναι στο επίπεδο που θα μπορούσε να μας εκπροσω- πήσει συνολικά ως χώρα με ιστορία και διαχρονικές πολιτιστικές αξίες. Πι- στεύω όμως ότι υπάρχουν άνθρωποι ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ ΤΕΥΧΟΣ 66 83

Σχέδιο τής απόφοιτης Μυρτώς Καπνιστή