บทที่ 5 กลไก ไฟฟ้าและอิเล็กทรอนิกส์

บทท่ี 5 กลไก ไฟฟ้าและอเิ ลก็ ทรอนิกส์ • กลไก • ไฟฟา้ และอิเลก็ ทรอนกิ สเ์ บ้ืองตน้ ครหู นึ่งฤทัย การเกณขาย :: โรงเรยี นพชิ ยั อาเภอพชิ ัย จงั หวัดอตุ รดติ ถ์

จดุ ประสงคก์ ารเรียนรู้ • ออกแบบชิน้ งานโดยประยกุ ต์ใช้ความร้เู รือ่ งกลไกหรือ วงจรไฟฟา้ และอเิ ล็กทรอนกิ ส์ ครูหน่ึงฤทยั การเกณขาย :: โรงเรียนพชิ ัย อาเภอพชิ ยั จงั หวัดอุตรดติ ถ์

ถามมาตอบไป วงจรไฟฟ้าประกอบดว้ ยอะไรบ้าง ครหู น่งึ ฤทยั การเกณขาย :: โรงเรยี นพิชัย อาเภอพชิ ยั จังหวัดอตุ รดติ ถ์

ชมคลปิ วิดีโอ กลไก และการเชือ่ มโยง ของกลไก หลงั จบคลปิ วดิ ีโอตอบคาถาม : กลไกคืออะไร ครหู นึง่ ฤทัย การเกณขาย :: โรงเรยี นพชิ ยั อาเภอพิชัย จังหวัดอุตรดิตถ์

5.1 กลไก กลไก หมายถงึ สว่ นของอุปกรณท์ ท่ี าหน้าท่ี ส่งผ่านการเคลื่อนท่ี ทาใหม้ ีการเปล่ยี นตาแหน่ง จากต้นทางไปยังปลายทางของการเคล่ือนท่ี หรือทาหน้าท่เี ปล่ียนทศิ ทาง ความเรว็ ลักษณะ การเคล่ือนท่ี นอกจากนี้ยงั ชว่ ยผ่อนแรง ใหท้ างานได้ง่ายขนึ้ มปี ระสิทธภิ าพมากข้ึน หรอื ทางานได้ตามทเ่ี ราต้องการ ครูหนึ่งฤทัย การเกณขาย :: โรงเรยี นพิชยั อาเภอพชิ ัย จังหวัดอตุ รดติ ถ์

5.1 กลไก ห่นุ กลไกกระดาษเดินได้ ครหู นง่ึ ฤทยั การเกณขาย :: โรงเรียนพชิ ยั อาเภอพิชยั จังหวดั อุตรดติ ถ์

5.1 กลไก ลอ้ และเพลา เป็นกลไกที่ชว่ ยผอ่ นแรงใน การทางานประกอบดว้ ยวัตถุทรงกระบอก 2 อัน ที่มีขนาดแตกต่างกนั และอยู่ตดิ กนั โดยวตั ถุท่มี ี ขนาดใหญ่กวา่ เรียกวา่ ล้อ และวัตถุท่ีมีขนาด เล็กกวา่ เรยี กว่า เพลา เมือ่ ลอ้ หรอื เพลาหมนุ จะทาให้อีกสว่ นหมนุ ตาม ครูหนงึ่ ฤทยั การเกณขาย :: โรงเรยี นพิชยั อาเภอพิชัย จังหวดั อุตรดติ ถ์

5.1 กลไก ลอ้ และเพลา 1. ออกแรงหมุนลอ้ จะทาใหเ้ พลาหมนุ ไขควง เมื่ออกแรงหมนุ ดา้ มจบั (ล้อ) ทาให้สว่ น ลกู บิดประตู กลไกการลอ็ กประตอู ยู่ภายใน ก้านไขควง (เพลา) หมนุ ตาม ลกู บิด ซึ่งเป็นการยากในการหมนุ เพลาเพอ่ื เปิด ประตู ดงั นั้นการเพ่ิมสว่ นของดา้ มลกู บิด (ล้อ) ครหู น่งึ ฤทยั การเกณขาย :: โรงเรียนพิชัย อาเภอพิชยั จงั หวัดอุตรดิตถ์ ช่วยทาใหง้ า่ ยในการจบั และเปดิ ประตู

5.1 กลไก ล้อและเพลา 2. ออกแรงหมนุ เพลา จะทาใหล้ ้อหมนุ พดั ลม เมอ่ื กดสวติ ช์เปิดพดั ลม ไฟฟ้าทาให้แกน ล้อรถยนต์ เคร่ืองยนตท์ าให้เพลาหมนุ ส่งผลทา มอเตอร์ (เพลา) หมุน ส่งผลให้ใบพดั (ล้อ) ท่ี ใหล้ อ้ รถยนตห์ มนุ ตาม รถยนต์จึงเคลอ่ื นท่ไี ด้ ติดอยกู่ บั แกนมอเตอร์หมุนตาม ครหู นงึ่ ฤทยั การเกณขาย :: โรงเรยี นพชิ ยั อาเภอพิชัย จังหวดั อตุ รดิตถ์

5.1 กลไก ล้อและเพลา สร้างรถแขง่ ให้ว่งิ ได้ไวทสี่ ุด จากวสั ดแุ ละอปุ กรณ์ทีก่ าหนดให้ ภายในงบประมาณ 100 บาท โดยวัสดุแต่ละช้ินมีราคาตามทีก่ าหนด รถแขง่ ของกลุ่มไหนว่ิงได้ไวท่ีสุดจะเปน็ ผูช้ นะ กระดาษแข็ง ราคา 10 บาท ตะเกยี บ หรอื ไม้ลูกช้นิ ราคา 5 บาท แผน่ ซีดี ราคา 10 บาท ฝาขวดนา้ ราคา 10 บาท หลอดชาไข่มุก ราคา 5 บาท ลกู โป่ง ราคา 10 บาท ครูหนึง่ ฤทัย การเกณขาย :: โรงเรียนพิชัย อาเภอพชิ ัย จงั หวดั อุตรดิตถ์

5.1 กลไก ล้อและเพลา สร้างรถแข่งใหว้ ิง่ ไดไ้ วท่สี ดุ จากวสั ดแุ ละอุปกรณท์ ีก่ าหนดให้ ภายในงบประมาณ 100 บาท โดยวสั ดแุ ตล่ ะชนิ้ มีราคาตามทีก่ าหนด รถแขง่ ของกลุม่ ไหนว่งิ ได้ไวที่สดุ จะเปน็ ผ้ชู นะ ยางวง ราคา 5 บาท หลอดดูด ราคา 5 บาท ขวดน้าพลาสตกิ ราคา 10 บาท คลปิ หนบี ราคา 5 บาท ดินน้ามัน ราคา 5 บาท เชือก ราคา 5 บาท ครหู นง่ึ ฤทัย การเกณขาย :: โรงเรียนพิชยั อาเภอพชิ ยั จงั หวดั อุตรดติ ถ์

5.2 ไฟฟา้ และอเิ ลก็ ทรอนิกส์ ไฟฟา้ คือ พลังงานรปู แบบหน่ึงซึง่ เกี่ยวขอ้ งกบั อเิ ลก็ ทรอนิกส์ คอื การควบคุมการเคลอ่ื นทข่ี อง การเคลอื่ นทข่ี องอเิ ลก็ ตรอนหรือโปรตอน กระแสไฟฟา้ เพื่อใหไ้ ดป้ ริมาณหรือทศิ ทางการ นามาใชป้ ระโยชนโ์ ดยทาให้เปล่ยี นเปน็ พลังงาน เคลือ่ นท่ขี องกระแสไฟฟ้าตามต้องการ รูปแบบอ่นื ๆ ได้ เชน่ แสงสว่าง ความร้อน เสยี ง การเคลอ่ื นที่ ไฟฟ้าและอเิ ล็กทรอนกิ ส์เปน็ สง่ิ ทม่ี คี วามสมั พันธก์ นั ในการสร้างเครื่องใชไ้ ฟฟ้า ต่างๆ ภายในเคร่อื งใช้ไฟฟ้านน้ั จะมอี ปุ กรณ์ท่ีเชือ่ มต่อกนั อยู่ มสี ่วนทใ่ี ห้กระแส ฟา้ ผา่ นครบวงจร เรียกว่า วงจรไฟฟ้า ซึ่งประกอบด้วย อุปกรณ์อิเลก็ ทรอนิกส์ เช่อื มต่อกนั ภายในวงจรไฟฟา้ ดว้ ยวธิ ที ี่แตกตา่ งกนั ครูหน่ึงฤทัย การเกณขาย :: โรงเรียนพชิ ัย อาเภอพิชยั จังหวัดอตุ รดติ ถ์

5.2 ไฟฟา้ และอเิ ลก็ ทรอนิกส์ ตวั อย่างวงจรไฟฟ้าของไฟฉาย ประกอบดว้ ย 1. แหลง่ กาเนดิ ไฟฟา้ คือ ถา่ นไฟฉายหรือแบตเตอร่ี 2. ตัวนาไฟฟ้า คอื สายไฟ หรือโลหะที่เชอื่ มต่อระหว่างอปุ กรณต์ ่างๆ เชน่ ขว้ั ของ ถ่านไฟฉายกับหลอดไฟ 3. อปุ กรณไ์ ฟฟา้ คือ อุปกรณ์ที่ทาหนา้ ทเ่ี ปลี่ยนพลังงานไฟฟ้าเปน็ พลงั งานรปู อ่ืน เช่น หลอดไฟ เปลี่ยนพลงั งานไฟฟ้าเปน็ แสงสวา่ ง ครหู นึ่งฤทัย การเกณขาย :: โรงเรยี นพิชยั อาเภอพชิ ยั จังหวดั อุตรดติ ถ์

5.2 ไฟฟ้าและอิเลก็ ทรอนิกส์ สวิตช์ หลอดไฟ + - แบตเตอร่ี ครหู นึ่งฤทยั การเกณขาย :: โรงเรียนพชิ ัย อาเภอพิชยั จงั หวัดอุตรดติ ถ์

5.2 ไฟฟ้าและอิเล็กทรอนิกส์ 1.อปุ กรณ์ไฟฟา้ ที่ทาให้เกิดแสง LED แอลอีดี หรอื ไดโอดเปลง่ แสง เปน็ อุปกรณ์ท่ีเปลีย่ นพลังงานไฟฟา้ เป็นแสง นามาใชแ้ ทนหลอดไส้ เนือ่ งจากใชพ้ ลังงาน ไฟฟ้านอ้ ยกว่า อายกุ ารใช้งานยาวนานกวา่ และไม่ทาให้เกดิ ความรอ้ น การต่อแอลอีดตี อ้ ง ต่อให้ถูกขว้ั โดยขายาวคือขว้ั บวก และขาส้ัน คือขวั้ ลบ ครูหนึ่งฤทัย การเกณขาย :: โรงเรียนพิชัย อาเภอพิชยั จังหวัดอุตรดติ ถ์

5.2 ไฟฟ้าและอิเลก็ ทรอนกิ ส์ 1.อุปกรณ์ไฟฟา้ ที่ทาใหเ้ กดิ แสง ตวั ต้านทาน เปน็ อปุ กรณ์ทท่ี าหน้าทจ่ี ากดั กระแสไฟฟา้ ท่ี ไหลผ่านในวงจรไฟฟา้ หรือใช้เปน็ ตวั แบ่ง แรงดนั ไฟฟ้าให้เหมาะสมกบั อปุ กรณท์ ตี่ อ่ ใน วงจรไฟฟ้า ในการใช้งานท่ีมอี ปุ กรณ์ อเิ ล็กทรอนกิ สโ์ ดยทว่ั ไปจะใช้ตัวตา้ นทานใน วงจรไฟฟ้าเสมอ เพอ่ื ไมใ่ หก้ ระแสไฟฟา้ ผา่ นใน วงจรมากเกินจนทาใหอ้ ุปกรณ์อื่นเสยี หาย ครูหน่งึ ฤทัย การเกณขาย :: โรงเรยี นพิชัย อาเภอพิชยั จงั หวัดอตุ รดิตถ์

5.2 ไฟฟ้าและอิเล็กทรอนิกส์ 2. อปุ กรณไ์ ฟฟา้ ทที่ าใหเ้ กดิ เสียง ออดไฟฟ้า หรอื บัซเซอร์ เป็นลาโพงอเิ ล็กทรอนิกส์แบบแมเ่ หลก็ หรือ แบบเปียโซท่ีมวี งจรกาเนดิ ความถี่อยูภ่ ายใน เม่อื ให้แรงดนั ไฟฟ้าตามขนาดของบซั เซอร์ จะ ทาให้หน้าทาโพงเกดิ การสนั้ อากาศบรเิ วณนนั้ จะสน่ั ตาม จึงเกดิ เสยี งออกมาได้ การต่อออดไฟฟา้ จะต้องต่อให้ถูกตอ้ งตาม ขว้ั คือข้ัวบวกของออดไฟฟา้ จะต่อกับข้วั บวก ของแบตเตอรี่ ส่วนขว้ั ลบก็ตอ่ กับขว้ั ลบ ครหู นึ่งฤทยั การเกณขาย :: โรงเรยี นพชิ ัย อาเภอพิชัย จงั หวัดอุตรดติ ถ์

5.2 ไฟฟ้าและอเิ ล็กทรอนกิ ส์ 3. อปุ กรณไ์ ฟฟา้ ทีท่ าให้เกิดการเคลื่อนไหว หรอื เคลือ่ นท่ี มอเตอร์ไฟฟา้ กระแสตรง เป็นมอเตอรท์ ตี่ อ้ งใชก้ บั ไฟฟา้ กระแสตรง เชน่ จากเซลล์ไฟฟ้าหรอื แบตเตอรี่ ขนาดของมอเตอรไ์ ฟฟ้า กระแสตรงมตี ้งั แตใ่ ชแ้ รงดนั ไฟฟา้ 1.5 โวลต์ ขนึ้ ไป พบการใช้งานในของเล่นของใชช้ นิ้ เล็ก เช่น พัดลมมอื ถอื เครอื่ งโกนหนวดไฟฟา้ รถของเล่น ครูหน่งึ ฤทยั การเกณขาย :: โรงเรียนพิชัย อาเภอพชิ ยั จงั หวัดอตุ รดิตถ์

5.2 ไฟฟา้ และอเิ ล็กทรอนกิ ส์ 3. อปุ กรณ์ไฟฟ้าทที่ าใหเ้ กิดการเคลื่อนไหว หรอื เคล่อื นที่ มอเตอร์ไฟฟา้ กระแสสลับ เปน็ มอเตอรท์ ่ตี อ้ งใชก้ บั ไฟฟา้ กระแสสลบั สามารถใช้ กับแหล่งจ่ายไฟฟ้าทใี่ ชใ้ นบ้านเรอื น พบการใชง้ านใน เครื่องใชไ้ ฟฟ้าท่วั ไป เช่น เครือ่ งสูบน้า ไดร์เปา่ ผม ตู้เย็น เคร่ืองปม๊ั น้า พัดลม ครูหนึง่ ฤทยั การเกณขาย :: โรงเรียนพิชัย อาเภอพชิ ัย จังหวัดอตุ รดิตถ์

5.2 ไฟฟา้ และอิเลก็ ทรอนกิ ส์ สัญลักษณ์ของอุปกรณ์ไฟฟ้าและอเิ ล็กทรอนกิ ส์ ครหู น่งึ ฤทยั การเกณขาย :: โรงเรียนพิชยั อาเภอพิชัย จงั หวดั อุตรดิตถ์

สรุปท้ายบท กลไก ไฟฟ้าและอิเล็กทรอนกิ ส์เปน็ องค์ประกอบสาคญั ในสงิ่ ของ เคร่อื งใชท้ ช่ี ว่ ยให้มนษุ ยท์ างานไดส้ ะดวก และมปี ระสิทธิภาพมากขน้ึ หากสังเกตส่งิ ของเครอ่ื งใช้รอบตวั จะพบวา่ มีการเปลี่ยนแปลงการ ทางานทีซ่ ับซอ้ นมากขึน้ ตามความสามารถในการค้นพบความรใู้ หม่ๆ ของมนษุ ย์ ท้ังนก้ี ็เพ่ือแกป้ ัญหา และตอบสนองความต้องการของมนุษย์ น่นั เอง ครหู นึ่งฤทัย การเกณขาย :: โรงเรยี นพชิ ยั อาเภอพชิ ยั จังหวัดอุตรดิตถ์

แบบฝกึ หดั ทาใบงานท่ี 7 และ 8 ครหู นง่ึ ฤทยั การเกณขาย :: โรงเรียนพชิ ัย อาเภอพชิ ัย จังหวัดอุตรดิตถ์