ภัยธรรมชาติที่มีสภาพอากาศเลวร้ายและรุนแรง

อนั ตรายจากภยั ธรรมชาตทิ เี่ กดิ จากสภาวะอากาศรนุ แรง  ภยั ธรรมชาติท่เี กดิ ข้ึนจากสภาพอากาศเลวรา ยและรุนแรงและเหตุการณส ภาพภมู ิอากาศ  ในทกุ ๆสว นของโลกแตกตางกันไปตามตาํ แหนงท่ตี ้งั ทางภูมิประเทศ  ถงึ แมว า บางพน้ื ที่จะมีความ  เสี่ยงจากภยั อนั ตรายทีม่ ีความเปราะบางมากกวาบรเิ วณอน่ื ๆก็ตาม  ภยั ธรรมชาตเิ ปน ภยั พบิ ตั ิท่ ี เกิดขนึ้ ทําใหช ีวติ ของผคู นและวถิ ชี วี ิตถกู ทําลายไป  มกี ารสญู เสียของชวี ิตมนษุ ยแ ละส่ิงปลกู สราง  หรอื วัสดุตา งๆท่ีเกิดจากภยั พบิ ตั ิ  ซึ่งเปนอปุ สรรคสําคญั ในการพฒั นาเศรษฐกจิ และสังคมของ  ประเทศอยางยั่งยืน  กรมอุตุนยิ มวิทยาเปนหนว ยงานทมี่ หี นา ทใี่ นการเฝาตดิ ตามสภาวะอากาศของประเทศ  ไทย  มีการตรวจวดั ขอมูลสารประกอบอุตนุ ยิ มวิทยาหลายประเภทดวนกนั  ไดแ ก  การตรวจอากาศ  ผวิ พน้ื และช้นั บน  การตรวจอากาศทะเล  การตรวจมลภาวะและรงั สีโอโซน  การตรวจอากาศ  เกษตร  การตรวจอตุ นุ ยิ มวิทยาอทุ ก  และการตรวจอากาศการบนิ   เพอื่ นําผลการตรวจมาทําการ  วเิ คราะหและบรู ณาการขอ มูลขา วสารท่ไี ดรับมาทาํ การวเิ คราะหร ว มกนั   และทาํ การพยากรณอ ากาศ  รายวนั   รายสปั ดาห  รายเดอื น  ราย  3  เดือน  รายฤดกู าล  การพยากรณเพ่ือการเกษตร  การพยากรณ  อุตุนิยมวิทยาอุทก  การคาดหมายการเปลีย่ นแปลงสภาพภมู ิอากาศระยะนาน  การพยากรณคลื่นลม  ในทะเล  การออกคําเตือนสภาวะอากาศรา ยทีอาจจะเกดิ ขึ้น    ความถกู ตองของขอ มลู ขา วสารและ  การคาดการณในรปู แบบท่สี ามารถเขา ใจไดงา ย  เพื่อใหประชาชนทว่ั ไปไดม คี วามรูเกยี่ วกบั   อุตนุ ยิ มวทิ ยาและภัยธรรมชาตทิ ีอ่ าจจะเกดิ ขนึ้   ตลอดจนมีความรูถงึ วธิ กี ารเตรยี มความพรอมเพอื่   รบั มอื กบั อนั ตรายของภยั ธรรมชาตขิ องแตล ะชนดิ เมอื่ ไดรบั ทราบจากขา วสารขอ มลู และประกาศคาํ   เตือนภัยของกรมอตุ ุนิยมวิทยาดงั กลาวแลวขา งตนกอนที่จะเกดิ ภยั พบิ ตั ทิ าํ ใหส ญู เสียชวี ิตและ  ทรพั ยส นิ หรอื ไดร บั ความชวยเหลือจากหนวยงานท่เี กย่ี วขอ งเพื่อลดความสูญเสยี ทจ่ี ะเกดิ ขนึ้ ไดใ น  ระดบั หนึ่ง  การบูรณาการและประสานงานกบั หนว ยงานปอ งกนั ภยั ตางๆทีเ่ ปน เครอื ขา ยองคก รทีม่ ี  ระบบทดี่ จี ะชว ยลดการสญู เสียของชีวิตมนษุ ยแ ละทรัพยสนิ   โดยกรมอตุ ุนยิ มวทิ ยาจะใหบรกิ าร  ขอ มลู ขา วสารดานอุตนุ ิยมวิทยาทด่ี ี  และการคาดการณค าํ เตือนกอ นรวมทั้งการประเมนิ ความเสี่ยง  และสรา งจิตสาํ นึกสาธารณะเนนการเรยี นรูเพือ่ ลดความเสยี่ งจากภยั พิบตั  ิ ภัยแลง   เปน เหตุการณค วามรนุ แรงที่จะมผี ลตอ พ้นื ทขี่ นาดเลก็   แตอ าจมผี ลตอ สวนใหญข อง  ประเทศและประชากรท้งั หมดในชว งเวลาเปน เดือนหรือเปน ป  สาเหตหุ ลกั ของภัยแลงเกิดข้นึ   เนอื่ งจากขอ บกพรองของปรมิ าณน้ําฝน  ความแหงแลง จะแตกตางจากภยั อ่นื   ๆ  ภยั แลงเกดิ ขึน้ จาก  หลายปจ จยั   เชน  การเปล่ียนแปลงของสภาพภมู ิอากาศในแตละป  บางปเกดิ ปากฏการณเ อลนีโญ  บางปเกิดปรากฏการณลานญี า  บางปเ กิดภเู ขาไฟระเบดิ ทาํ ใหม ลี ะอองลอยในอากาศมากขึ้น  การ  เปลี่ยนแปลงการใชท ีด่ นิ ในแตละทองถ่ิน  จํานวนประชากรเพ่ิมมากขนึ้   ฯลฯ    สง่ิ ตางๆทเ่ี กิดขน้ึ

2  ทง้ั หลายไมว าจะเกดิ ขน้ึ จากการเปลี่ยนแปลงโดยธรรมชาตหิ รือมนุษยเ ปนผกู ระทาํ ขน้ึ กต็ ามจะมี  ผลกระทบทเี่ กิดขึ้นทําใหเ กดิ ภัยธรรมชาตทิ ้ังสน้ิ   ความแหงแลงสามารถทาํ ลายลา ง เชน  แหลงนํ้า  แหงขอด  พืชไมส ามารถเจริญเติบโตได  สัตวต ายและการขาดสารอาหารและสุขภาพทีไ่ มดี การเกดิ   โรดระบาด  และการแพรกระจายของแมลงศตั รูพืชในสายพันธใุ หมๆ เพมิ่ มากขนึ้   ,เหตุการณส ภาพ  อากาศรุนแรงมคี วามเกยี่ วของกบั อนั ตรายทงั้ หลายในเวลาเดียวกนั หรือมคี วามตอ เน่อื งกันอยา ง  รวดเรว็   พายหุ มุนเขตรอ น  พายุหมนุ เขตรอนทเี่ คลื่อนผานประเทศไทยโดยเฉล่ยี แลว ปล ะ 2-3 ลกู  โดยจะเคลื่อนเขามา  ทางดานตะวนั ตกบรเิ วณอา วเบงกอลและทะเลอันดามัน    และเขา มาทางดานตะวันออกบริเวณ  มหาสมุทรแปซิฟก และทะเลจีนใต    ซึ่งจะมสี ถิติเสนทางการเคลอื่ นผานประเทศไทยของพายุท่ี  เกิดขน้ึ ในแตล ะเดือนแตกตางกนั ไปซ่งึ สามารถขอขอมูลเพิ่มเตมิ ไดทก่ี รมอตุ นุ ิยมวทิ ยา  สวนใหญ  จะเกิดขนึ้ ในชว งฤดูฝน  เมอ่ื มพี ายหุ มนุ กอตัวข้ึนกรมอุตุนยิ มวทิ ยาจะทําหนาที่เฝาติดตามและ  รายงานในการพยากรณเ สน ทางการเคลือ่ นตวั ของพายุโดยบอกทิศทางและความเรว็ ลมท่เี คลือ่ นตวั   ของพาย ุ และออกคําเตือนใหประชาชนทราบเปน ระยะๆ  ถงึ   อันตรายท่ีอาจจะเกิดขน้ึ   ผลกระทบ  จากพายหุ มุนเขตรอน  คอื   คลื่นลมแรง  มากจะพดั ทกุ สิ่งทกุ อยา งที่พายเุ คลือ่ นผานไป  และจะมฝี น  ตกหนกั   จะทาํ ใหเกดิ น้ําทวมฉบั พลนั และนํา้ ปา ไหลหลากได  บานเรอื นที่ไมแข็งแรงจะถูกทําลาย  ตนไมพ ชื ไรพ ชื สวนจะไดร ับความเสยี หาย  ดังนัน้ ประชาชนจะตอ งมีความรูถึงอนั ตรายทจี่ ะเกดิ ขนึ้   และการเตรยี มพรอ มในเรอื่ งอาหารของใชท จ่ี ําเปนในชวงเวลาท่ีเกดิ ภัยและการหลบภัยในที่ๆ  ปลอดภัย  มลพิษทางอากาศ  สารมลพษิ และกาซพษิ จากอุตสาหกรรมและการกระทําของมนษุ ย  ทาํ ใหเกดิ เมฆหมอก  ควันและผลจากไฟปาหรือ  การตดั ไมท ําลายปา  การเผาปา หรอื การลกั ลอบตัดไมท ําลายปา หรือเถา   จากการระเบดิ ของภเู ขาไฟในสภาพอากาศท่ีมเี สถยี รภาพ หมอกควันและมลพษิ มีผลกระทบรายแรง  ตอ สุขภาพของประชากรในทองถ่ินของมนษุ ยอาจจะตอ งสวมหนา กากแกส  ทําใหทัศนวิสัยไมด คี ือ  พวกเขาจะลดการมองเห็น  อากาศและการจราจรถนนสามารถหยดุ ชะงักเม่อื เกิดหมอกควนั และฝน  กรด  หลมุ โอโซนเพ่ิมข้นึ อยางไมพ ึงประสงคใ นปฏิกริ ยิ าเรือนกระจกที่เกดิ โดยมลพษิ ทางอากาศ  สภาพอากาศท่มี เี สถยี รภาพมักจะนาํ ไปสคู วามเขมขน ของสารมลพิษ  นํา้ ทว ม  ภัยธรรมชาตทิ ี่เก่ยี วของกับนา้ํ ภยั ธรรมชาติท่ีเกดิ ขึน้ ณ เวลาท่ีแตกตางกันและระดับพื้นที ่ แตล ะแหง ของภยั ธรรมชาตทิ ่ไี มซ า้ํ กนั   เชน กรณนี ้าํ ทว มฉบั พลนั มชี วงเวลาของการเกิดส้ัน

3  นา้ํ ทว มอาจเกดิ ขนึ้ ไดทุกทีห่ ลงั จากเหตกุ ารณฝ นตกหนกั   สว นใหญจ ะเกิดขึน้ ในชว งฤดฝู นของ  ประเทศไทย  ฝนตกตดิ ตอกนั เปนเวลานาน  และฝนทเ่ี กดิ ขนึ้ จากพายเุ คล่ือนผา นอาจทาํ ใหเ กดิ นาํ้   ทวมหนกั ไดใ นบรเิ วณพน้ื ท่ีที่พายนุ นั้ เคล่อื นผา น  นํา้ ทวมฉับพลนั สามารถเกดิ ขึน้ หลังจาก  ระยะเวลาของภยั แลง เมือ่ มีฝนตกหนกั ตกอยูบนพื้นดนิ แหงมากซงึ่ ยากที่น้ําจะสามารถทะลุผานไป  ไดทนั   น้ําทว มทีเ่ กดิ ขนึ้ ในประเทศไทยเราสวนใหญเกดิ ขนึ้ เนื่องจาก  การเกิดพายฝุ นฟา คะนองทีท่ ํา  ใหเ กดิ ฝนตกหนัก    ฝนท่ีตกหนกั ติดตอกนั นาน  พายุหมนุ เขตรอ นทีเ่ คลอ่ื นผา น  ทําใหเกดิ นํ้าทว ม  ฉับพลันและนา้ํ ปา ไหลหลากขึ้นไดโ ดยเฉพาะปจจบุ นั มีการบกุ ลุกทาํ ลายปาเปนจาํ นวนมากจงึ เปน   สาเหตุที่ทาํ ใหเกิดการพงั ทลายของดนิ   เชนแผนดนิ ถลม หรือโคลนถลม เปนจํานวนมากเม่ือมีฝนตก  หนัก  พายุฝนุ หรอื พายทุ ราย  มกี ารผสมกนั ของอนภุ าคของฝุน หรือทรายยกตวั สงู ข้นึ มากโดยลมแรงและความปน ปวน  ของลม สว นใหญเ กดิ ข้นึ ในบางสวนของแอฟรกิ าออสเตรเลีย, จนี และสหรัฐอเมริกา  จะคุกคามชวี ิต  และสุขภาพโดยเฉพาะอยา งยิง่ ของคนที่ตดิ อยใู นท่เี ปด โลงหรอื กลางแจงและหา งไกลจากที่พกั อาศัย  การขนสงไดรบั ผลกระทบโดยเฉพาะอยา งยง่ิ เปน การมองเหน็ ลดลงเหลือเพยี งไมก ่ีเมตร  ซึง่ เปน  อันตรายมากเมื่อผงฝุน เขา ตาอาจทาํ ใหต าบอดได  สาํ หรบั ประเทศไทยเรานบั วาโชดดีทไี่ มพ บภยั   ธรรมชาติชนดิ น ้ี รอนสุดขว้ั   ชว งเวลาไมก ี่ปทผี่ านมาทา นทั้งหลายคงไดเ หน็ ถงึ การเปลีย่ นแปลงของอณุ หภมู ขิ อง  ประเทศไทยเราในหลายๆจงั หวดั ที่มอี ุณหภูมสิ ูงเพ่ิมมากขนึ้ ในฤดรู อนทีม่ ากกวา   40  องศาเซลเซยี ส  โดยเฉพาะในชว งเวลากลางวนั หลังเทีย่ งประมาณ 2-3 ช่วั โมงเปน ชวงท่มี ีอุณหภูมสิ งู ท่ีสดุ ของแตล ะ  วัน ซึ่งอาจจะทาํ ใหค นท่มี ีโรดประจําตัว เด็ก คนชราหรือผสู ูงอายุปรบั ตัวไมไ ดอาจทาํ ใหเ สยี ชวี ิตได  อุณหภูมทิ ี่รอนเกินไปสําหรับรา งกายจะมผี ลกระทบตอภาวะโรคไหลเวียนของโลหติ และระบบ  ทางเดินหายใจ  รา งกายขาดนํา้ สาํ หรบั ผทู ท่ี าํ งานอยกู ลางแจงจะตอ งคอยจบิ น้าํ ด่มื เปน ระยะๆเพื่อ  ทดแทนนาํ้ ท่รี ะเหยออกจากรางกาย หรืออยใู นทร่ี ม ใหมากขน้ึ เพื่อใหอุณหภมู ริ า งกายไมสูงมากนกั   พายฝุ นฟา คะนอง  พายุฝนฟาคะนองอยา งรนุ แรงกอใหเกดิ การปลอ ยกระแสไฟฟา ฉับพลนั ในรปู แบบของ  ฟา แลบ  ฟา รอ งและฟา ผา  จะทาํ ใหฝ นตกหนกั หรือลกู เหบ็ ตกและลมแรงมกั จะเกิดในชวงท่มี กี าร  เปลยี่ นแปลงของฤดูจากฤดูรอ นเขาสูฤดูฝน และจากฤดูฝนเขาสฤู ดูหนาวในประเทศไทย  กอ ใหเกิด  ความเสียหายอยางรุนแรงตอพืชผลทางการเกษตร  บา นเรือนไดร บั ความเสียหายซึ่งจะพบบอยมาก  ในภาคเหนอื และภาคตะวนั ออกเฉยี งเหนือ  ทาํ ใหเกดิ ลูกเหบ็ ตกและน้าํ ทว มฉบั พลัน  และในชว ง  ฟา ผา แหงเปน ปจ จยั สาํ คญั ทก่ี อ ใหเ กดิ ไฟปา ในปาและทงุ หญา

4  ปา ไมห รือไฟปา  ไฟปา จะทําลายลาง มักเกดิ ขน้ึ ในชวงมภี ยั แลงและหลงั ชว งเวลาที่มภี ัยแลง   โดยอาจเกดิ จาก  ฟาผา หรอื โดยการกระทาํ ของมนุษยในเกือบทกุ สวนของโลก  รวมท้ังการทําลายทุงหญาปาไมและ  พืช  รวมทั้งการฆาสัตวท ี่อาศยั อยูและสตั วปา   ทาํ ใหเกดิ ความเสยี หายหรอื ทาํ ลายการตง้ั ถน่ิ ฐานและ  การดาํ รงชวี ิตของผูท อี่ าศยั   สังคมและเศรษฐกิจทไี่ ดรบั จากลมฟาอากาศและภูมอิ ากาศ  เนือ่ งจากการเพม่ิ ข้ึนของประชากรในแตละภมู ิภาคจึงมคี วามจาํ เปน ตอ งลดปรมิ าณการใช  นํ้าลงและใหมีความปลอดภยั ทางดา นอาหารเพอ่ื ใหประชากรมสี ุขภาพทดี่ เี พอ่ื ลดภยั พิบตั ิทาง  ธรรมชาต ิ โดยใหม สี ขุ ภาพทด่ี แี บบยัง่ ยนื สอดคลองกับการเปล่ยี นแปลงสภาพภูมอิ ากาศ  ปรบั ปรุง  การจัดการดานพลังงานและแหลงนํา้   การบรหิ ารจดั การปอ งกนั ระบบนิเวศและการพฒั นาทางดา น  เกษตรกรรม เปนตน  --------------------------------------  เอกสารอา งอิง : Natural hazard –Eyjafjallajokull volcano/World Meteorological  Organization   30 /4/2011