พัฒนาการของภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้

พฒั นาการของ ภูมิภาคเอเชยี ตะวนั ออกเฉียงใต้ นายสนุ ทร วงษ์ฉลาด ครูผู้สอน โรงเรียนขนาดมอญพิทยาคม

จดุ ประสงคก์ ารเรยี นรู้ 1) บอกที่ต้ังและสภาพทางภมู ิศาสตรใ์ นภมู ภิ าคเอเชยี ตะวันออก เฉียงใต้ได้ (K) 2) เพ่อื ให้สามารถระบุแหลง่ ที่ตง้ั และสภาพทางภูมิศาสตรท์ ่มี ีผล ตอ่ พฒั นาการของภูมภิ าคเอเชียตะวันออกเฉียงใตไ้ ด้(P) 3) ใชเ้ ครอ่ื งมือสอื่ สารในการคน้ หาข้อมลู ได้อยา่ งเหมาะสม (A)

ที่ตง้ั และสภาพทางภมู ศิ าสตรท์ มี่ ผี ลตอ่ พฒั นาการในภูมภิ าคเอเชยี ตท่ีตะวง้ั แันลอะอสกภเาฉพยี ภงมู ใศิตา้ สตร์ • ต้งั อยู่ระหวา่ งละติจูด ๑๐ องศาใตท้ ต่ี ิมอร์-เลสเต กับละตจิ ูด ๒๘ องศาเหนือท่ีภาคเหนอื ของเมียนมา และลองจิจูด ๙๒ องศาตะวันออกที่ภาคตะวนั ตกของเมยี นมา กบั ลองจิจูด ๑๔๑ องศาตะวนั ออกบริเวณชายแดนปาปัว (อินโดนีเซยี ) กับปาปัวนิวกินี ทิศเหนือ ทิศตะวันออก ตดิ ตอ่ กบั สาธารณรัฐ จดมหาสมุทร ประชาชนจนี แปซฟิ ิกและประเทศ ปาปัวนิวกนิ ี ทิศตะวันตก ทิศใต้ ตดิ ตอ่ กบั อินเดีย บังกลาเทศและ จดทะเลติมอร์ และทะ มหาสมุทรอินเดีย เลอะราฟรู า

ประเทศในภูมิภาคเอเชยี ตะวันออกเฉยี งใต้ ประเทศท่ตี ้ังอย่บู นผนื แผ่นดนิ ใหญ่ ประเทศที่ตงั้ อยบู่ นเกาะหรอื หมเู่ กาะ สิงคโปร์ เมียนมา บรู ไน ไทย ฟลิ ิปปนิ ส์ ลาว อนิ โดนเี ซีย กมั พูชา ติมอร-์ เลสเต เวยี ดนาม มาเลเซีย

ลกั ษณะภมู ิประเทศ เขตท่รี าบลุ่มแมน่ ้า • มพี น้ื ทท่ี ี่ราบลมุ่ แม่น้าโขงในประเทศกัมพูชาและลาว เปน็ เขตท่ี อดุ มสมบรู ณแ์ ละเป็นเขตเกษตรกรรมหลกั ของประเทศ บรเิ วณชายฝงั่ • พน้ื ทช่ี ายฝง่ั ทะเลตอนใต้และตะวนั ตกของเมยี นมา ทาง ทะเล คาบสมุทร ตะวนั ตกและตะวนั ออกของไทย ประเทศ ที่เปน็ เกาะ คือ เกาะ และหมเู่ กาะ สงิ คโปร์ และหม่เู กาะ คือ อนิ โดนเี ซยี ฟลิ ปิ ปนิ ส์ บริเวณนี้มี สตั ว์น้าอุดมสมบูรณ์ เขตท่ีราบสูง • ทร่ี าบสงู ทางตะวันออกของเมยี นมา ประชากรอาศัยอยู่น้อย เขตทิวเขา แต่มีทรัพยากรธรรมชาตทิ ี่มคี ่า เช่น ป่าไม้ อัญมณี • มที ั้งทวิ เขาขนาดไมส่ ูงมาก เชน่ ทิวเขาในรัฐฉานของเมยี นมา และทิวเขาสูงเชน่ ทิวเขาในเกาะสมุ าตรา เกาะชวา

ลักษณะภูมอิ ากาศ สภาพอากาศเป็นแบบ ช่วงเดอื น พ.ค.-ต.ค. ช่วงเดือน พ.ย.-เม.ย. ร้อนชื้น ไดร้ บั อทิ ธพิ ลจากลม ไดร้ ับอทิ ธิพลจากลม มรสมุ ตะวนั ตกเฉียงใต้ และอยู่ในเขตมรสมุ มรสุม ทาให้มฝี นตกชุก ตะวนั ออกเฉยี งเหนอื ทาให้มีฝนตกน้อย

ทรพั ยากรธรรมชาติ • ทรัพยากรธรรมชาติท่ีสาคัญ ไดแ้ ก่ ปา่ ไม้ สัตวป์ า่ แร่ธาตุ อญั มณี และน้ามัน รวมถงึ การมที รพั ยากรดนิ และนา้ ทอ่ี ุดม สมบรู ณ์ ทาให้สามารถอย่ไู ดโ้ ดยไม่ต้องพ่ึงพาทรพั ยากรจากถนิ่ อ่นื

ทต่ี ง้ั และสภาพทางภมู ศิ าสตร์ทม่ี ผี ลตอ่ พฒั นาการดา้ นการเมอื ง • ก่อนเข้าสูส่ มยั จักรวรรดินิยม รัฐตา่ งๆ ในเอเชยี ตะวนั ออกเฉยี งใตไ้ ดร้ ับ แนวคิดการปกครองจากอินเดียและจีน โดยรบั แนวคิด สมมตเิ ทพ จากศาสนาพราหมณ-์ ฮนิ ดู และคตธิ รรมราชาของพระพุทธศาสนาจาก อินเดยี • เม่ือเข้าส่สู มยั จักรวรรดินยิ มในครสิ ต์ศตวรรษที่ ๒๔ รฐั สว่ นใหญ่ตกเปน็ อาณานคิ มของชาตติ ะวนั ตก • หลงั สงครามโลกครง้ั ที่ ๒ หลายประเทศได้รับเอกราช ขณะทบ่ี าง ประเทศต้องตอ่ สกู้ ับเมืองแม่ เชน่ เวียดนาม ท้าใหป้ ระเทศต่างๆ ได้รบั ผลกระทบจากสงครามเย็น

รูปแบบการปกครองของประเทศในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ระบอบประชาธิปไตย ระบอบสมบูรณาญาสิทธริ าชย์ ระบอบประชาธปิ ไตย ระบอบสงั คมนยิ ม อนั มีพระมหากษัตริย์ทรง โดยมปี ระธานาธิบดเี ปน็ เป็นประมุข ประมขุ ไทย บรไู น อินโดนีเซยี เวยี ดนาม กมั พชู า ฟลิ ิปปนิ ส์ ลาว มาเลเซยี สงิ คโปร์ เมยี นมา ติมอร์ - เลสเต

ที่ตัง้ และสภาพทางภูมศิ าสตร์ท่มี ีผลตอ่ พฒั นาการดา้ นเศรษฐกิจ • พ้ืนฐานเศรษฐกิจของเอเชยี ตะวันออกเฉยี งใตต้ ัง้ แต่อดตี จนถงึ ปจั จบุ นั คอื เกษตรกรรม ซ่งึ ผลผลิตทางการเกษตรหลายอยา่ งล้วนมคี วามสา้ คญั ตอ่ การคา้ มา ตง้ั แต่อดีต เชน่ เครือ่ งเทศ ของป่า ขา้ ว • ตั้งแต่พุทธศตวรรษที่ ๒๔ เป็นตน้ มา สนิ คา้ สา้ คญั ของภมู ภิ าค คือ ข้าว ยางพารา ดบี ุก เปน็ ท่ตี ้องการอย่างมากในตลาดโลก • ปัจจุบนั เอเชียตะวันออกเฉยี งใตเ้ ปน็ แหล่งปลกู ขา้ วรายใหญ่ของโลก เวยี ดนามและ ไทยเปน็ ผู้สง่ ออกข้าวเปน็ อันดับตน้ ๆ ส่วนมาเลเซยี บรไู น อนิ โดนีเซยี มีทรัพยากร นา้ มนั มาก เมยี นมามปี ่าไม้และอญั มณแี ละมแี รงงานทีม่ คี า่ แรงถกู

ท่ตี ั้งและสภาพทางภมู ศิ าสตรท์ ม่ี ีผลต่อพัฒนาการดา้ นสังคมและวัฒนธรรม • เดิมชนพน้ื เมอื งมีความเช่ือแบบดั้งเดิม คอื การนับถือสงิ่ ศักด์ิสทิ ธ์ิ ธรรมชาติ และผี ต่อมามกี ารตดิ ต่อกบั อนิ เดีย จีน และอาหรบั ท้าให้ ได้รับอารยธรรมต่างชาตเิ ขา้ มาผสมผสาน • ศิลปกรรมแขนงต่างๆ ในภมู ิภาคสว่ นใหญ่สรา้ งข้ึนจากความศรัทธาใน ศาสนา เช่น นครวัด - นครธมในกัมพชู า บุโรพทุ โธในอนิ โดนีเซยี เจดยี ช์ เวดากองในเมยี นมา พระบรมธาตเุ จดียใ์ นไทย เป็นต้น • พทุ ธศตวรรษที่ ๒๔ อารยธรรมตะวันตกได้แพรเ่ ข้ามา มีการศึกษาแบบ สมัยใหม่ การแพทย์ ศิลปวทิ ยาการตะวนั ตก แนวคดิ เก่ียวกบั การเมอื ง การปกครอง ความยตุ ิธรรมในสังคม ศาสนาครสิ ต์ ส่งผลให้สภาพสงั คม ของภูมภิ าคเปล่ียนแปลงไปเปน็ สังคมเมืองมากขึ้น

พฒั นาการของประเทศในภูมิภาคเอเชยี ตะวันออกเฉยี งใต้ พัฒนาการในสมยั โบราณ • เอเชยี ตะวนั ออกเฉยี งใตม้ ผี คู้ นอยู่อาศัยมานานดงั พบ หลกั ฐานโครงกระดูกมนษุ ยช์ วาบนเกาะชวา มอี ายุ ประมาณ ๕๐๐,๐๐๐ ปลี ่วงมาแลว้ • มกี ารรจู้ ักนา้ โลหะ โดยเฉพาะการน้าส้าริดมาใช้ เชน่ ท่ี ดองซอนในเวียดนาม บ้านเชยี งในไทย และร้จู กั เพาะปลกู • มีการรับอารยธรรมจนี (มอี ิทธิพลต่อเวียดนาม) และ อนิ เดยี (มีอิทธพิ ลตอ่ เมียนมา ไทย ลาว และกมั พูชา อนิ โดนเี ซียและมาเลเซยี ในระยะแรก) ก่อให้เกดิ การตั้ง อาณาจักรตามแบบอนิ เดยี

อาณาจกั รสา้ คญั ทีไ่ ดร้ บั อิทธพิ ลอารยธรรมอนิ เดยี ชอ่ื อาณาจกั ร ท่ตี ้ัง ช่วงเวลา/เหตกุ ารณส์ ้าคัญ ฟนู ัน กัมพชู า • พุทธศตวรรษท่ี ๗-๑๒ ฟูนนั หมดอา้ นาจ จามปา อาณาจกั รขอมหรอื เขมรเขา้ มาแทนท่ี ศรีวิชัย เวียดนามตอนกลาง • พทุ ธศตวรรษที่ ๘-๑๕ ไดร้ ับอารยธรรมอนิ เดยี ขอมหรือเขมร มกี ารทา้ สงครามกับเวยี ดนาม และแพ้ เกาะสุมาตรา เวียดนาม และทางใต้ของ • ประมาณพทุ ธศตวรรษท่ี ๑๓-๑๙ มีความ ไทยตลอด รงุ่ เรอื งทางการค้า แหลมมลายู • ในชว่ งพทุ ธศตวรรษที่ ๑๒ ถึงกลางพุทธ กมั พูชา ศตวรรษท่ี ๑๔ เรยี กว่า อาณาจกั รเจนละ ต้ังแตก่ ลางพุทธศตวรรษท่ี ๑๔ คอื อาณาจกั ร ขอมสมัยเมอื งพระนคร

อาณาจกั รสา้ คญั ท่ไี ด้รบั อิทธพิ ลอารยธรรมอนิ เดยี (ต่อ) ช่ืออาณาจักร ที่ตง้ั ช่วงเวลา/เหตุการณส์ ้าคญั ศรเี กษตรและพกุ าม • พทุ ธศตวรรษที่ ๘-๑๙ เรมิ่ จากอาณาจกั รป ยุ หรอื ศรเี กษตร นบั ถือพระพทุ ธศาสนา ต่อ เมยี นมา ด้วยอาณาจักรพุกามทางเหนือ สว่ นทางใต้ เป็นอาณาจักรมอญ ทวารวดี พม่า • พทุ ธศตวรรษท่ี ๑๑-๑๖ เป็นสมยั ท่ี มะตะรมั เกาะชวา พระพุทธศาสนารงุ่ เรอื งมากโดยเผยแผ่ยงั อนิ โดนีเซีย ทุกภาคของไทย • พุทธศตวรรษท่ี ๑๔ กษัตรยิ ์แห่งราชวงศไ์ ศ เลนทร์สรา้ งบโุ รพทุ โธ พระเจา้ ทกั ษา แหง่ ราชวงศ์สญั ชัยสรา้ งปรมั บานัน

อิทธิพลของอารยธรรมอนิ เดียที่มีต่ออาณาจกั รโบราณ แนวคิด กฎหมาย ภาษา วรรณกรรม การใช้ รปู แบบ เรอ่ื ง ตามแนว บาลี เรื่อง พ.ศ. และ ศิลปกร เทวราชา และ รามเกยี รติ์ จ.ศ. และธรรม พระ สนั สกฤต และมหา รม ราชา ธรรมศาสตร์ ภารตะ

พฒั นาการทางดา้ นการเมืองการปกครอง • มสี ถาบนั กษตั ริย์เป็นแกนสา้ คญั สว่ นมากจะ พมา่ ไทย ลาว นับถอื พระพุทธศาสนา • มกี ารนับถอื ศาสนาอสิ ลาม มี มาเลเซีย อนิ โดนีเซยี “สุลตา่ น” เป็นผ้ปู กครอง • มีการได้รบั อทิ ธพิ ลอารยธรรมจากจีน มี เวยี ดนาม “จักรพรรดิ” หรอื “หว่างเด๋” • มีหัวหนา้ หรอื ผนู้ ้าของแตล่ ะชนเผา่ ฟิลิปปินส์

พัฒนาการทางดา้ นเศรษฐกจิ • ลกั ษณะส้าคัญของเศรษฐกิจ คอื เป็นเศรษฐกจิ แบบยังชพี หรอื เศรษฐกจิ แบบพึ่งตนเอง สว่ นใหญป่ ระกอบอาชีพการเกษตร มี การทา้ นาเป็นหลกั และปลกู พืชผลอ่นื ๆ เพื่อบรโิ ภคในครัวเรอื น มีเหลือก็ขายหรอื เปลี่ยนเปน็ ส่วยให้กับทางราชการ • มกี ารเลย้ี งสัตว์ และเกบ็ หาของปา่ ท้ังเพ่ือใช้ประโยชน์ และขาย มีแรงงานคนและสตั ว์ เชน่ โค กระบือ เป็น แรงงานส้าคญั ในการผลิต • ด้านการคา้ มที ง้ั การค้าภายในและภายนอก ท่ีสา้ คญั คอื การคา้ ทางทะเล ตลาดส้าคญั ได้แก่ จนี ญป่ี ุน่ อินเดยี เปอรเ์ ซีย เมอื งท่าส้าคัญ เชน่ ปตั ตาเวีย มะละกา อยุธยา

พฒั นาการทางดา้ นสังคมและวฒั นธรรม • ลักษณะเป็นสงั คมชนชั้นโดยแบง่ เปน็ ชนชัน้ ปกครองหรือมลู นายกบั ชนช้นั ทถ่ี กู ปกครอง หรือราษฎรสามญั และทาส • มพี ระสงฆ์ เป็นผู้สบื ทอดพระพทุ ธศาสนา จะ ไดร้ ับการยกย่องในสงั คม • ในสังคมมุสลิม ผู้ทีเ่ คยไปแสวงบญุ ท่ีนคร เมกกะ จะได้รับการยกยอ่ งเช่นเดยี วกับ พระสงฆ์

พฒั นาการในสมัยใหม่ กลางพทุ ธศตวรรษท่ี ๒๑ • โปรตเุ กสเข้ายดึ ครองมะละกาและหมเู่ กาะเครือ่ งเทศหรือหม่เู กาะโมลุกกะ และมชี าติตะวันตกอื่นๆ เข้ามาแขง่ ขัน จุดม่งุ หมายของการแข่งขนั • ชาติตะวนั ตกตอ้ งการเข้าควบคมุ เมืองทา่ สา้ คัญและแหลง่ ผลติ เครอื่ งเทศ การยึดครองดินแดนชาติตะวันตก • ฮอลนั ดามอี ิทธิพลตง้ั แต่ใต้เกาะสิงคโปรล์ งไป สว่ น องั กฤษมีอทิ ธิพลเหนอื สงิ คโปร์ขึ้นมา หลงั จากน้ัน อังกฤษไดข้ ยายอทิ ธิพลเข้าปกครองมลายู • องั กฤษท้าสงครามคร้ังแรกกับพม่า และในคร้งั ท่ี ๓ พม่าต้อง การท้าสัญญากบั ฮอลันดา เสียเอกราชให้แก่องั กฤษใน พ.ศ.๒๔๒๘ และถูกรวมเข้าเปน็ สว่ นหน่งึ ของจักรวรรดิอนิ เดยี ของอังกฤษ

พฒั นาการในสมยั ใหม่ (ต่อ) •เวเยี วดียนดานมามไดต้ร่อับสอู้กสิ บั รอะาจณาากจจกั ีนรจามปาจนไดร้ ับชยั ต้นพุทธศตวรรษท่ี ๒๔ เกดิ กบฏไกเซิน หรอื ไตเซนิ ไม่นานเกิดขัดแย้งกับฝรงั่ เศส จนนา้ ไปส่กู ารท้าสงคราม • เวยี ดนามยกดินแดนเวียดนามตอนล่าง (โคชนิ ไช เวียดนามแพส้ งครามองั กฤษ น่าหรือโคชนิ จนี ) ใหฝ้ ร่ังเศส จากนนั้ ฝร่งั เศสได้ ขยายอ้านาจเขา้ ยดึ ครองเวยี ดนามทั้งหมด เวยี ดนามภายใต้การปกครองจากฝร่งั เศส • เวียดนามถกู แบง่ เปน็ ๓ ส่วน ได้แก่ - ภาคเหนอื เป็นแคว้นตังเกีย๋ - ภาคกลาง เปน็ แควน้ อันนัม - ภาคใต้ เป็นแควน้ โคชนิ ไชน่าหรอื โคชนิ จีน และถูกรวมเขา้ กับเขมรและลาว เรียกวา่ อนิ โดจีนของฝร่ังเศส

ผลจากการถกู ยดึ ครองแผ่นดนิ ผลดี • ท้าให้ความขดั แยง้ และสงครามระหวา่ งอาณาจักรต่างๆ สิน้ สดุ ลง • คนพ้นื เมืองไดร้ บั การศกึ ษาแบบตะวนั ตก • มีการพัฒนาพ้นื ที่ใหเ้ ป็นแหลง่ เพาะปลกู ขนาดใหญ่ • เกดิ ชาตนิ ยิ มร่วมกันในการตอ่ สเู้ พอื่ เอกราช ผลเสีย • ถูกชาติตะวันตกแยง่ ผลประโยชน์ • สูญเสียชีวิตผคู้ นจากการต่อส้เู รยี กร้องเพ่ือเอกราชจา้ นวนมาก

พฒั นาการทางด้านการเมอื งการปกครอง • เกือบทกุ ประเทศตา่ งตกเปน็ อาณานคิ มของชาตติ ะวันตก ยกเว้น ประเทศไทย • ประเทศพม่า (เมียนมา) มลายู (มาเลเซีย) สงิ คโปร์ และบรูไน ไดต้ ก เปน็ อาณานิคมของประเทศองั กฤษ • ประเทศอินโดนีเซียตกเปน็ อาณานคิ มของประเทศฮอลนั ดา • ประเทศเวียดนาม กมั พชู า ลาว ตกเปน็ อาณานิคมของฝร่ังเศส • หลงั สงครามโลกครงั้ ที่ ๒ ได้ยตุ ลิ ง ประเทศต่างๆ ทีต่ กได้เป็นอาณา นิคม ไดร้ บั เอกราช

พฒั นาการทางดา้ นเศรษฐกิจ • เกดิ การขยายตัวทางการคา้ มีการบุกเบกิ เพอ่ื ท้าการเกษตรกรรม • เรม่ิ เปล่ยี นแปลงจากเศรษฐกจิ แบบยังชพี เปน็ เศรษฐกิจการคา้ มีการ คา้ ขายอยา่ งเสรี • มีการใชเ้ งนิ ตราอย่างแพรห่ ลาย • เร่มิ มกี ารพัฒนาดา้ นอตุ สาหกรรม

พฒั นาการทางด้านสังคมและวฒั นธรรม • มีการยกเลกิ ระบบไพร่ ทาส การกดข่ีขม่ เหงสทิ ธเิ สรภี าพของผ้อู ่นื • ราษฎรทว่ั ไปมีเสรภี าพในการเลือกท่อี ยูแ่ ละการประกอบอาชพี • มกี ารจดั การศกึ ษาแบบใหม่ในหลายประเทศ รวมทง้ั ประเทศไทย ทา้ ใหร้ าษฎรมีโอกาสมากขน้ึ ในการเล่ือนฐานะทางสังคม • ราษฎรมีส่วนรว่ มในการเมอื งการปกครองมากขึ้น

พฒั นาการในสมยั ปจั จบุ ัน หลงั สงครามโลกครัง้ ท่ี ๒ เปน็ ยคุ สงครามเยน็ ประเทศต่างๆ ในเอเชีย ตะวนั ออกเฉียงใตท้ ่ไี ด้รับเอกราช ดา้ เนิน • เวียดนามเหนอื เป็นฝา่ ยโลกคอมมวิ นิสตน์ โยบายต่างกัน เชน่ • ฟิลิปปินส์ ไทยเปน็ ฝ่ายโลกเสรี • อนิ โดนเี ซยี เป็นกลาง • บางประเทศมีความพยายามตอ่ สู้เพ่อื สรา้ งชาตขิ ้ึนใหม่ เช่น พมา่ เวียดนาม เป็นตน้ ชว่ งสงครามเวยี ดนามครง้ั ที่ ๒ ประเทศต่างๆ หวาดกลวั การขยายตัวของลทั ธิ คอมมิวนสิ ต์ จึงไดร้ ว่ มกอ่ ตง้ั สมาคมอาสา ซ่งึ ต่อมาพฒั นาเปน็ อาเซยี น และประชาคมอาเซียน

พฒั นาการในสมยั ปัจจุบนั (ต่อ) หลงั สงครามเย็น เ กื อ บ ทุ ก ป ร ะ เ ท ศ ใ น เ อ เ ชี ย ต ะ วั น อ อ ก เ ฉี ย ง ใ ต้ ใ ห้ ความส้าคัญกับการพัฒนาเศรษฐกิจ ประเทศเวียดนาม ลาว กัมพูชา ปรับตัวและยอมรับระบบเศรษฐกิจของ โลกเสรี การศกึ ษา สาธารณสขุ เกดิ การพัฒนาทา้ ให้ประชากรมชี วี ติ ความเปน็ อยู่ท่ดี ขี ้ึน การคมนาคม แตใ่ นขณะเดียวกนั กส็ ง่ ผลใหเ้ กดิ ปัญหาต่างๆ เชน่ • ปญั หาสง่ิ แวดล้อม • ปัญหาการเพิ่มข้นึ ของประชากร • ปัญหาความยากจน • ปญั หาอาชญากรรม

ความร่วมมอื ของประเทศในภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ความร่วมมอื ดา้ นการเมืองและความมัน่ คง • การจดั ท้าสนธสิ ัญญาไมตรีและความรว่ มมือในภูมิภาคเอเชยี ตะวนั ออก เฉียงใต้ (Treaty of Amity and Cooperation : TAC) เพื่อก้าหนด หลกั การพนื้ ฐานของความรว่ มมอื และการด้าเนนิ ความสัมพันธร์ ะหวา่ ง กนั ของประเทศสมาชกิ • สา้ นักเลขาธิการอาเซียน ตั้งอยทู่ ก่ี รงุ จาการต์ า ประเทศอินโดนีเซยี มี หน้าทีบ่ ริหารกิจการทั่วไปของอาเซยี นจดั การประชมุ ใหญข่ องรฐั มนตรี ตา่ งประเทศอาเซียนและประสานงานกบั คณะกรรมาธกิ ารตา่ งๆ

ความรว่ มมอื ดา้ นความลา้ ดับการเขา้ เปน็ สมาชิกอาเซียน ม่นั คง พ.ศ.๒๕๑๐ ไทย อินโดนเี ซยี มาเลเซีย พ.ศ.๒๕๒๗ ฟิลปิ ปินส์ และสิงคโปร์ บรูไน พ.ศ.๒๕๓๘ เวยี ดนาม พ.ศ.๒๕๔๐ ลาวและเมยี นมา

ความร่วมมือด้านเศรษฐกิจ • มกี ารจดั ต้งั เขตการค้าเสรีอาเซียน (ASEAN Free Trade Area : AFTA • มีการส่งเสริมการคา้ ระหวา่ งกนั • เกดิ การพัฒนาสูก่ ารเป็นประชาคมเศรษฐกจิ อาเซยี น (ASEAN Economic Community : AEC)

ความร่วมมือด้านสังคมและวัฒนธรรม • นโยบายขจดั ความรนุ แรงตอ่ สตรี มีการจดั โครงการฝึกอบรมด้าน ด้านสตรแี ละเยาวชน วชิ าชีพ มโี ครงการพัฒนาเยาวชน ดา้ นการพฒั นาชนบท • มีการฝกึ อบรมสรา้ งศักยภาพแกอ่ งคก์ รท้องถ่นิ ในการพฒั นาชนบท การเสรมิ สร้างรายไดแ้ กผ่ ูม้ ีรายไดน้ ้อย ด้านการทอ่ งเทย่ี ว • มีการลงนามในข้อตกลงดา้ นการทอ่ งเทีย่ วอาเซียน เพื่อใหอ้ าเซียน ด้านการศึกษา เปน็ จุดหมายปลายทางการทอ่ งเที่ยว ด้านวฒั นธรรม • มกี ารใหท้ นุ การศึกษา การจัดตงั้ เครอื ข่ายมหาวทิ ยาลัยอาเซียน (ASEAN University Network : AUN) • มีการสง่ เสรมิ การเรยี นร้ภู าษาของประเทศสมาชกิ โครงการส่งเสรมิ ความรูค้ วามเขา้ ใจในวัฒนธรรมของประเทศสมาชกิ ดา้ นแรงงาน • มีการจดั โครงการฝกึ อบรมดา้ นวชิ าชีพ มีโครงการพัฒนาเยาวชน ดา้ นสาธารณสุข • มโี ครงการความร่วมมอื ในการปอ้ งกนั และขจดั โรคต่างๆ เสริมสรา้ ง ขีดความสามารถของบุคลากรด้านสาธารณสุข พัฒนาวัคซีนและยา

ความรว่ มมอื ด้านวิทยาศาสตร์และส่งิ แวดลอ้ ม • ได้มกี ารจดั ตั้งเครือข่ายและโครงการด้านวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยสี า้ หรบั การ พัฒนาทรพั ยากรมนษุ ย์ของท้งั ภาครัฐและเอกชนในกลมุ่ ประเทศสมาชกิ • ด้านสง่ิ แวดล้อมมีการวางแผนรว่ มกนั เพ่ือจดั การภัยพิบัตทิ ี่เกิดขึน้ บอ่ ยในภูมภิ าค เช่น ไฟปา่ หมอกควันท่เี กิดจากไฟ การตัดไมท้ ้าลายปา่ ภเู ขาไฟปะทุและ ภยั พิบตั ิอ่นื ๆ • การจดั ตง้ั ศูนยห์ รอื เครอื ข่าย เพอ่ื สง่ เสรมิ เทคโนโลยที ไ่ี ม่เป็นภัยต่อส่ิงแวดลอ้ ม และเทคโนโลยีสะอาด

ความร่วมมอื ด้านการจัดการภัยพบิ ตั ิ • มกี ารจดั ทา้ ปฏิญญาอาเซยี นวา่ ด้วยการช่วยเหลือซ่ึงกนั และกัน เม่อื เกดิ ภัยพิบัติตามธรรมชาติ และมีข้อตกลงด้านการจดั การ • ภัยพบิ ตั ิ เร่มิ มีการประกาศใชก้ ฎบัตรอาเซยี น ซ่งึ เปรียบ ใน พ.ศ.๒๕๕๑ ได้กับธรรมนญู หรอื กฎหมายสงู สุดทที่ กุ ประเทศในอาเซยี นตอ้ ง ปฏบิ ตั ริ ว่ มกนั เพื่อใหอ้ าเซยี นเป็นทย่ี อมรบั ในเวทรี ะหว่าง ประเทศ และเพ่อื รองรับการเขา้ สู่ประชาคมอาเซยี นใน พ.ศ. ๒๕๕๘